Verandering van Tijdperk: een unieke Kantelkans Jan Rotmans Etten-Leur, 12-11-2013 www.twitter.com/janrotmans
We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk
Kantelperiode periode waarin heel veel tegelijk verandert is zeldzaamheid in de geschiedenis voorbeeld: eind 19 de eeuw moderniseringsproces fundament Nederland onderwijs, kiesrecht, zorg, sociale opbouw
Crisis is Systemisch crisis diep geworteld in ons economisch systeem we lossen de echte oorzaak van crisis niet op crisis keert in andere gedaante terug ecologische crises zijn echte crises
Voordeel van het Nadeel terug naar de kern op moderne manier nieuwe soberheid eruptie aan creativiteit en innovatie menselijke schaal
Economie 3.0 CO2-arm biobased kleinschalig circulair maatwerk bottom-up nieuwe maakindustrie
Samenleving Kantelt
Unieke Kanteling 1. weefsel van de samenleving verandert 2. structuur van de economie verandert 3. disruptieve technologische doorbraken
Samenleving 3.0 do it ourselves society samenleving van onderop participatiesamenleving burgerkracht sociaal doe het zelven
Kantelfase energiebedrijven vallen om massale ontslagen in thuiszorg welzijnsorganisaties verdwijnen bouwbedrijven saneren op grote schaal
Paradigma Wisseling oude wereldbeeld exploitatie structuren onnatuurlijk ontlenen lineair nieuwe wereldbeeld co-operatie mensen natuurlijk waarde creëren cyclisch
Evolutionaire Revolutie silo s worden afgebroken nieuweinstitutiesontstaan mensenbreken doorstructurenheen
Economie 3.0
GroeneEconomie 1. schoon en veilig schone producten, materialen en energie 2. circulair afval als grondstof voor nieuw producten: sluiten kringlopen 3. bio-based groene grondstoffen als basis: planten & rest producten
GroeneEconomie is booming mondiale economie rondom clean tech industry snelst groeiende industrie ter wereld 2012: 300 miljard dollar (30% groei t.o.v. 2011) China 60 miljard Duitsland 45 miljard Amerika 40 miljard Italië 17 miljard Nederland 2.5 miljard
GroeneEconomie in Europa groene economie is van cruciaal belang voor Europa in potentie 22 miljoen Europeanen betrokken in 2012: 2-4 % van totale werkgelegenheid in 2020: 5-10 % van totale werkgelegenheid Duitsland is de absolute koploper Denemarken doet het heel goed Engeland doet het goed Nederland doet het niet goed topsectoren & green deals
GroeneEconomie in Nederland Groene Economie = ca. 5% van Totale Economie Groene Productiesector = ca. 2% van Totale Economie Clean Tech = ca. 1% van Totale Economie bron: PBL 2013
GroeneEconomie snijdt dwars door (top)sectoren heen nu nog 2-4%van de totale economie in 2025 11-21% bij 15% groei per jaar in 2030 22-43% bij 15% groei per jaar
Regionale Kansen
Pijlers van Regionale Economie 3.0 1. bio-economie 2. duurzame bouw 3. nieuwe maakindustrie 4. duurzame afvalverwerking 5. duurzame zorg
Verduurzaming van Woningvoorraad alle woningen energieneutraal in 2025 huurwoningen: corporaties via Stroomversneller koopwoningen: via regionale netwerken bouwers, gemeenten, corporaties, Energiesprong
Verduurzaming Gebouwde Omgeving alle gebouwen, bedrijventerreinen, kerken, sportverenigingen energieneutraal in 2025 organiseren via gemeenschappen via lokale & regionale netwerken
Bio-Economie biobased bouwen renoveren/bouwen met biomaterialen biolandbouw vlas, hennep, lupine algen, zeewier
http://www.agro-chemie.nl/assets/sites/3/green-chemistry-campus-2.jpg
Green Chemistry Campus parel van de bio-economie campus gecreëerd door petrochemisch bedrijf SABIC SABIC opent haar laboratoria voor entrepreneurs resulteert in biobased radicale innovaties biopolymeren, biobased bouwmaterialen, bionatuurkleuren
Bio-Economie investeren in proeftuinen voor bio-economie verbind boeren en bio-experts opschalen van proeftuinen bij gebleken succes
Duurzame Afvalverwerking minder afval grondstoffen keten sluiten Rova in Zwolle 75% van restafval bruikbaar als grondstof afvalloos West Brabant
Innovatie Campus 3.0 investeer in digitalisering van maakindustrie campus voor leren, werken, ondernemen vmbo, mbo, hbo & bedrijven & overheden RDM-campus en Leerpark Dordrecht
Nieuwe Maakindustrie nieuwe industriële revolutie digitale revolutie in de maakindustrie fundamentele verandering van: hoe wij dingen maken en vooral wie het maakt álles kan op een pc worden gemaakt! iedereen wordt producent
Consumenten worden Fabricenten prosument: nieuwe macht, digitaal georganiseerd prosument: wordt ontwerper, bouwer, fabrikant prosument: maakt eigen huis, kleding, voedsel van consument tot prosument tot fabricent
Uitgangspunten van Zorg 3.0 mensgericht menslievend vanuit eigen kracht in eigen omgeving samenredzaam vanuit eigen kracht is begrensd door kwetsbaren
Thuiszorg 3.0 Buurtzorg brengt verpleging en verzorging weer bij de mensen zelfsturende buurtzorgteams: verpleegkundigen, ziekenverzorgenden zorg op maat in buurt op basis van behoeften zorgvrager integratie in netwerk van zorgvrager (gezin, vrienden, buurt) platte, horizontale organisatie met nauwelijks managers
Jeugdzorg 3.0 ACT pro-actieve aanpak, desnoods op straat opzoeken multi-disciplinairteam: psychiater, verslavingsdeskundige, verpleegkundige en maatschappelijk werker brede maatschappelijke ondersteuning: scholing, werk zoeken, vinden onderdak, behandeling verslaving, opbouwen sociaal netwerk combinatie van verleiding, dwang en drang vinden, boeien, binden
Zorgbedrijf 3.0 is plat en horizontaal georganiseerd zelfsturende teams mens staat centraal in alles zorgen voor mens op allerlei gebieden
Hoe kunnen we dit nu versnellen?
Nieuwe Combinaties stimuleren van nieuwe combinaties grote bedrijven en kleine bedrijven cross-sectorale samenwerking bedrijven en organisaties coöperaties en bedrijven
Nieuwe Ontmoetingen verschillende werelden bij elkaar brengen innovatie social entrepreneurs economic entrepreneurs duurzaamheid
Ruimte Creëren verbinden is effectieve manier van sturen mensen ideeën schaalniveau s projecten
Richting Geven groot, inspirerend verhaal vertellen verhaal opgebouwd uit tal van kleine verhalen behoefte aan verhalenvertellers behoefte aan grote en kleine verhalen
Radicale Innovatie Stimuleren zoeken, leren en experimenteren cultuur ontwikkelen zonder faalangst risico s mogen, leven met onzekerheid dwarsdenkers en friskijkers belonen
West Brabant in Transitie
Energiek West Brabant gebouwde omgeving energieneutraal in 2025 woningen, gebouwen, scholen, sportverenigingen, bedrijventerreinen energieneutraal in 2025 West Brabantse Energiecoöperatie
Gezond West Brabant voedselbeweging van onderop in West Brabant stadsboerderij circulaire voedselketen in alles duurzaam
West Brabant Innovatiecampus innovatiecampus gericht op 3D scholen-bedrijven-organisaties leerpark Dordrecht/RDM-campus als voorbeeld leren-werken-ondernemen
Groen West Brabant groene daken stimuleren multi-functionele oppervlaktes sportverenigingen, onderwijsinstellingen groen lint door de stad als verbinding
Kantel Plan West Brabant 1. stip op de horizon: Economie 3.0 in 2025 2. selecteer 5 doorbraakprojecten West Brabant 3.0 3. snel uitvoeren van deze kantelprojecten 4. leren van kantelprojecten en opschalen