1.1 Hoe brandt de lamp? Met deze eerste oefening duiken we meteen in de dagelijkse praktijk van de autowereld. Maar wees gerust, dit is een heel eenvoudige toepassing van het principe invoer bewerking uitvoer. Dit is de opgave: Als je de koffer van een auto opent, gaat automatisch een lichtje branden. Als je de koffer weer sluit, dooft ook het lichtje. Ga even na welke elementen van het beslissingspaneel je nodig hebt om de juiste schakeling te bouwen. Kan je die elementen ook op het blokschema overbrengen? En kan je de juiste verbindingen tekenen op het paneelschema?
1.2 Zoek de fout: waarom werkt deze schakeling niet? In deze oefening ga je op zoek naar de fout(en). Want als je de schakeling van het paneelschema nauwgezet uitvoert, gebeurt er niets. Weet jij waarom? Dit is de setting: De temperatuur kan hoog oplopen in een autogarage. Zorg er daarom voor dat de airco aanslaat zogauw het te warm wordt en zolang er licht in de werkplaats brandt. Maar de airco moet ook altijd handmatig kunnen worden afgezet. Duid de fouten aan op het schema. Teken daarna de juiste schakelingen op het blokschema en het paneel.
1.3 bouw Zelf een schakeling Denken en doen. Daar gaat het m in deze opdracht om. Dit is de opgave: Het gebeurt wel s dat een chauffeur s ochtends z n wagen parkeert en helemaal vergeet om z n koplampen uit te zetten. Als die lampen de hele dag blijven branden, komt de chauffeur s avonds voor een heel onaangename verrassing te staan: de koplampen hebben alle energie uit de accu verbruikt. Gevolg: de accu kan niet genoeg stroom meer leveren om de auto te starten. Om dat probleem te voorkomen, geven moderne auto s een geluidssignaal als de portieren van de auto geopend worden terwijl de koplampen nog branden. Denk goed na over de elementen van het schakelpaneel die je nodig hebt om deze opdracht uit te voeren. Als je daar een goed zicht op hebt, kan je het blokschema tekenen. Daarna ga je aan de slag met een schakelpaneel of het paneelschema.
2.1 Knipperlicht in actie In deze opdracht bouw je een schakeling met de impulsgenerator. Die moet je combineren met een van de invoerorganen je nog kent van het vorige schooljaar. Dit is de opgave: Als de motor van een auto te heet wordt, is de kans groot dat hij schade oploopt. Zorg er daarom voor dat er in het dashboard een lichtje gaat knipperen als de temperatuur in de motor te hoog wordt. Hoe ziet het blokschema eruit voor deze schakeling? En het paneelschema?
2.2 Zoek de fout: waarom werkt deze schakeling niet? Als je het paneelschema van deze opdracht nabouwt, hapert er wat. Dus is er minstens één fout in het schema geslopen. Kan jij uitvissen welke? Dit is de opdracht: Als de koplampen van een stilstaande auto de hele dag blijven branden, verbruiken ze alle energie uit de accu. Met als gevolg dat die accu onvoldoende stroom kan leveren om de auto te starten. Om dat probleem te voorkomen, geven moderne auto s een geluidssignaal als de portieren van de auto geopend worden terwijl de koplampen nog branden. Dat signaal hoeft niet meteen te klinken, maar pas als het portier vier seconden lang geopend is. Op die manier krijgt de chauffeur nog de kans om z n verstrooidheid zelf recht te zetten. Duid de fouten op het schema aan. Daarna teken je de juiste schakeling op een blokschema en op het paneel.
2.3 Auto s tellen Nu is het tijd om te bewijzen dat je zelf een complexe schakeling kunt bouwen. Dit is de opdracht: In een fabriekshal schuiven afgewerkte auto s op een transportband voorbij een teller. Zorg ervoor dat er bij elke vijfde auto die voorbijschuift een geluidssignaal weerklinkt. De teller moet dan weer op nul springen. Denk goed na over een mogelijke oplossing en teken je voorstel uit in het blokschema en het paneelschema. Daarna kun je de schakeling op je paneel nabouwen en weet je meteen of je denkwerk klopt.
S L T D schuifknop lichtsensor temperatuursensor drukknop Z R La zoemer relais lamp I Te Res impulsgenerator telknop resetknop Te1 telleruitgang 1 Te2 telleruitgang 2 Te4 telleruitgang 4 Te8 telleruitgang 8 GARAGASTEN DIDACTISCHE FICHE