3 e j a a r g a n g n u m m e r 1 4 w w w. v e r t r e k n l. n l h e t m a g a z i n e v o o r w o n e n, w e r k e n e n l e v e n i n h e t b u i t e n l a n d Europa SPECIAL E 6,50 ISSN 977-221128700-6 deel 5 van Heer Bommel en de Pas-kaart i interviews i reportages i nieuws i columns i BP
VertrekNL-prijs 2014 Het beste idee voor ondernemen in het buitenland Gaat u stroopwafels groot maken in Zweden? Wilt u een wellness-camping beginnen in Griekenland? Of vindt u het hoog tijd dat Spanje kennismaakt met uw succesvolle Nederlandse internetconcept? Wat uw plan ook is, VertrekNL helpt u dit jaar van droom naar realiteit! Doe mee met de VertrekNLprijs 2014 en maak kans op 1000,! De winnaars krijgen persoonlijke tips en adviezen van de deskundige jury. De beste ideeën krijgen bovendien een plaats op de site en in het blad. Ook volgen wij de winnaar bij het realiseren van het plan. Meedoen kan u dus ook waardevolle publiciteit opleveren. Zo doet u mee Meedoen is simpel, u hoeft geen compleet businessplan in te zenden. Vertel de jury gewoon kort en goed waarom uw idee het beste idee is. Gebruik daarvoor maximaal 600 woorden. U kunt ook een filmpje insturen waarin u uw plan toelicht in maximaal 1 minuut. U kunt zelf bepalen waarmee u de jury overtuigt. De volgende vragen kunnen u helpen: l Wat maakt uw idee uniek? l Waarom is het zo belangrijk dat u dit juist op uw droomlocatie gaat uitvoeren? l Waarom hebt u zo n affiniteit met de locatie? l Spreekt u de taal? l Waarom gaat juist u slagen met uw plan? l Wat zou u doen met 1000, extra kapitaal? Mail uw inzending naar: redactie@vertreknl.nl onder vermelding van VertrekNL-prijs 2014. U kunt via dit adres ook uw filmpje insturen (gebruik het mp4-formaat). Kijk voor de voorwaarden op www.vertreknl.nl. De prijzen U kunt zich nog inschrijven tot 15 januari! Hoofdprijs: 1000,, persoonlijk advies van de jury en een uitgebreide reportage in VertrekNL in 2014! De prijs wordt feestelijk uitgereikt op de Emigratiebeurs in 2014.
voorwoord Op reis Online encyclopedie Wikipedia omschrijft emigratie als volgt: de actie waarbij mensen hun geboorteland verlaten om zich in het buitenland te vestigen. Een duidelijke omschrijving van wat emigratie precies inhoudt. Maar dat er altijd ontzettend veel over emigratie te schrijven en te lezen valt, dat bewijst VertrekNL. Met veel plezier werk ik al ruim drie jaar als freelance journalist voor dit glossy magazine en ik raak nooit uitgeleerd en geschreven over emigratie. Er komt veel bij emigratie kijken en juist dát kijkje in de keuken dat ik voor mijn artikelen krijg, vormt voor mij een grote bron van inspiratie en enthousiasme. Tot op heden heb ik verschillende artikelen voor VertrekNL geschreven, variërend van Bevallen in het buitenland, interviews met Bekende Nederlanders voor de rubriek Dilemma s tot Hoe denkt men in het buitenland over Nederland(ers)? (zie pagina.) Ik leer zelf ook weer van elk artikel dat ik schrijf. Wist u bijvoorbeeld dat recht hebben op kraamzorg uniek is in de wereld? En dat ze in Amerika denken dat Nederland en Holland twee verschillende landen zijn? En dát is precies de reden waarom ik nooit uitgeschreven raak over emigratie. Het begrip (of de definitie van) emigratie kennen we immers allemaal wel, maar de verhalen erachter moeten ook verteld worden. Iedere emigrant heeft zijn of haar rugzakje en juist dat verhaal is interessant voor emigranten in spe. Soms ben ik zo verdiept in een verhaal, dat het lijkt en voelt alsof ik zelf ook een beetje aan het emigreren ben. In de vorige editie van VertrekNL heb ik presentator Henny Huisman geïnterviewd over zijn tweede huis op Bonaire. Bij het horen van zijn verhaal en het bekijken van de zonovergoten foto s, voelde het echt alsof de zachte, zwoele zeebries door mijn haren waaide en het zand knisperde tussen mijn tenen. Soms ben ik zo verdiept in een verhaal, dat het voelt alsof ik zelf ook aan het emigreren ben Eigenlijk ben ik, in gedachten, al best vaak geëmigreerd. Maar waar ik ooit echt nog eens naartoe zou willen verhuizen, daar ben ik nog niet uit. Ik twijfel tussen Curaçao, Zweden, Bonaire, Zuid- Afrika, Noorwegen, Spanje, Italië en Frankrijk. Misschien hak ik ooit de knoop nog eens door en hierbij beloof ik u als lezer alvast dat ik dan al mijn belevenissen aan het papier zal toevertrouwen. Maar mocht dit desondanks niet het geval zijn, dan hoop ik u nog vaak via mijn artikelen mee op reis te mogen nemen. Laten we de spullen pakken en gaan. Lekker vanuit de eigen luie stoel foto: harry kuipers Veel leesplezier! n j o r i n e d e b r u i n f r e e l a n c e j o u r n a l i s t V e rt r e k N L NOVEMBER 2013 VERTREK NL 5
Pagina 26 Pionieren in Oekraïne: Met je poten in de klei 14 Column Chimène 16 Bed & Breakfast Domaine Courbiac van Albert, Karla en Mark Wagenar 18 Thema Europa: Wat heb je eraan? 26 Reportage Nederlanders pionieren in het onontgonnen Oekraïne 32 Partners Een extra lange aflevering met Debbie, Theo, Veroni en Rob Verbeek 38 Reportage Spaans leren? Naar Spanje! 44 De immigrant Van Vietnam naar Nederland 46 Parttime emigreren Patrick Mulder reist door heel Europa 53 Column Ger Apeldoorn 6 VERTREK NL NOVEMBER 2013
inhoud 38 62 54 18 54 Interview Peter John Bosse pakt alles aan in Macedonië 62 Dilemma's Babette Labeij hoort stemmen in Los Angeles 66 Onroerend goed Landgoed te koop in de Limousin-regio 71 Haagse Zaken Een nieuwe rubriek door Perro de Jong 74 Hier Een mens in Nederland Daar Een hart in Turkije En verder... voorwoord 5 kortom 9 advies 25 vertrekhal 37 boeken 48 strip 51 puzzel 77 lezersservice 79 emigratiewijzer 80 volgende keer 82 NOVEMBER 2013 VERTREK NL 7
kortom Arbeidsmobiliteit binnen Europa marginaal foto: peter beemsterboer Volgens het Europese statistiekbureau valt het reuze mee met de arbeidsmobiliteit binnen de EU. Volgens hun gegevens is slechts 2,7% van de EU-inwoners woonachtig in een ander EU-land. De verschillen tussen landen onderling is overigens indrukwekkend. 38 procent van de inwoners van Luxemburg is bijvoorbeeld afkomstig uit een ander land. Dan volgt er een hele tijd niets, waarna Cyprus (13%), Ierland (9%) en België (7%) volgen. In Griekenland, Spanje, Cyprus en Oostenrijk bevinden zich de meeste niet-eu-burgers. 7 procent van hun bevolking bestaat uit mensen van buiten de Europese Unie. n Door crisis van de rijke landen groeit migratie binnen Latijns-Amerika Door de economische crisis trekken minder migranten uit Latijns-Amerika en de Caraïben naar de rijke landen in Europa en Noord-Amerika. De regio ziet nu het aantal migranten tussen de eigen landen weer toenemen. Sinds het begin van de crisis in 2008 remt de Latijns-Amerika emigratie af en keren migranten uit Europa zelfs terug, aldus Jorge Rodríguez van het Latijns-Amerikaans en Caraïbisch Centrum voor Demografie. Nu groeit de migratie binnen Latijns-Amerika dus opnieuw, en bovendien zijn meer migranten op de vlucht voor natuurrampen. Toch focussen de Latijns-Amerikaanse landen nog altijd op de migratie naar Europa en de VS. n NOVEMBER 2013 VERTREK NL 9
kortom Meer en meer handel met Turkije De Nederlandse goederenexport naar Turkije is volgens het CBS in vijf jaar tijd met 24 procent gestegen tot 4,7 miljard euro in 2012. Ook nemen de uitgaven van Nederlandse toeristen toe. Toch blijven de economische betrekkingen met Turkije nog relatief beperkt. Goederenhandel flink gestegen In 2012 voerde Nederland voor bijna 4,7 miljard euro aan goederen uit naar Turkije. Dat is bijna 1 miljard meer dan in 2007. Er worden voornamelijk veel machines, (kunst) mest en computers uitgevoerd. De invoer van goederen uit Turkije bestaat vooral uit kleding, groenten en fruit, aardolie(producten) en voertuigen. In totaal voerde Nederland voor 2 miljard euro aan goederen uit Turkije in. Zowel de invoer als de uitvoer van goederen vormt circa 1 procent van de totale Nederlandse handel en dit aandeel is al jaren stabiel. Uitgaven toeristen in vijf jaar 36 procent hoger In 2012 bedroeg de invoer van diensten uit Turkije 735 miljoen euro. Bijna 60 procent van deze invoer bestond uit uitgaven van Nederlandse toeristen op vakantie in Turkije. Het betreft hier onder meer de vakantieuitgaven zoals de reis- en verblijfskosten. Ten opzichte van 2007 zijn deze bestedingen in Turkije met 36 procent toegenomen. De uitvoer van diensten naar Turkije is met 31 procent gestegen in de afgelopen vijf jaar. n kortom kort Belgen: tweede huis of toch emigreren? In totaal hebben 140.000 Belgen een buitenlands verblijf. Vooral Spanje, Frankrijk, Turkije en Oostenrijk zijn erg gewild. Spaargeld brengt tegen de huidige rente nauwelijks iets op. Verder willen veel Belgen profiteren van de forse daling van de woningprijzen in Spanje, vooral in de regio's Alicante en Murcia. Volgens het Belgische SecondHome wil een kwart van de kopers ook echt emigreren. De ligging is dan belangrijker dan de prijs. De andere kopers willen vooral een vakantieverblijf op een plaats die ze leuk vinden en waar veel zon is. Expats moeten meer stemmen De gemeente Den Haag gaat volgend jaar een campagne voeren om meer werknemers van internationale organisaties in Den Haag op 19 maart naar de stembus te lokken voor de gemeenteraadsverkiezingen. Deze opkomstbevorderende campagne is bedoeld voor alle Hagenaars, maar richt zich specifiek op doelgroepen die een extra duwtje in de rug nodig hebben om te gaan stemmen. Hieronder de 42.000 expats die in de residentie wonen. Nederland gelukkig vierde Nederland staat in de lijst van gelukkige landen (van de Verenigde Naties) op een vierde plek. Dat blijkt uit het World Happiness Report. De Denen, Noren en Zwitsers staan nog boven ons. De onderzoekers hebben onder meer gekeken naar de jaren die mensen gemiddeld in goede gezondheid leven. Ook vrijgevigheid, de vrijheid om keuzes te maken, vrij zijn van corruptie en het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking tellen mee. foto: peter beemsterboer Hoogopgeleiden verlaten Portugal Elke vijf minuten verlaat een Portugees zijn land! Volgens overheidsambtenaren en onderzoekers zouden jaarlijks 100.000 mensen vertrekken, een cijfer vergelijkbaar met het Ierse. De cijfers liggen ook in lijn met die van de vorige Portugese exodus in de jaren zestig van vorige eeuw. Met één verschil: de hedendaagse emigranten zijn vaak universitairen of hooggeschoolde professionals. n 10 VERTREK NL NOVEMBER 2013
kortom Emigratie naar Mars populair Er hebben zich ruim 200.000 kandidaten gemeld voor emigratie naar Mars. Dat heeft de organisatie bekendgemaakt. Mars One wil in 2023 vier mensen twee mannen en twee vrouwen op een enkele reis naar Mars sturen. De deelnemers kiezen er vrijwillig voor de rest van hun leven op de planeet door te brengen. Ze moeten gaan wonen in speciale verblijven die volgens plan eerder naar de planeet worden gebracht met onbemande raketten. Later zouden er meer teams moeten volgen. In 2015 beginnen trainingen van zeven jaar. Nieuwe technologie De meeste aanmeldingen komen uit de Verenigde Staten (zo'n 48.000), India (21.000) en China (13.000). Volgens de Nederlandse oprichter Bas Lansdorp is de bemande Marsreis mogelijk met nieuwe technologie en betaalbaar door het schrappen van de terugreis. n illustratie andrea kruis Online programma voor Nederlands onderwijs Op dit moment is er veel onduidelijkheid en onzekerheid over de toekomst van het Nederlands onderwijs in het buitenland. Dit als gevolg van de afschaffing van de subsidie voor Nederlands onderwijs in het buitenland. Gevreesd wordt voor sluiting van een flink aantal scholen. André Haardt, initiatiefnemer van Squla, een online platform met gaming- en social media-elementen, denkt een alternatief te kunnen bieden. We hebben een online oefenprogramma ontwikkeld waarin kinderen in alle groepen van de basisschool kunnen oefenen voor alle vakken. Deze online wereld sluit ook nog eens bij hun belevingswereld. Alles op het juiste niveau dankzij adaptieve technologie. Kinderen spelen thuis met en tegen vriendjes, leerkrachten spelen met de klas en ouders volgen en moedigen aan via de Ouder App. Kinderen oefenen niet alleen de Nederlandse taal, maar ook de cultuur. Ze worden op de hoogte gehouden van actualiteiten door middel van nieuwsquizzen, themaquizzen en activiteiten rondom bijzondere dagen, zoals de Kinderboekenweek en Sinterklaas. Meer informatie over online leren is te vinden op www.squla.nl. n NOVEMBER 2013 VERTREK NL 11
kortom Een nieuwe toekomst kan ook in eigen land Heel veel ruimte en rust plus het gevoel alsof je in het buitenland woont. Dat een nieuwe toekomst ook in eigen land kan, laat de regio Zeeuws-Vlaanderen zien. Uwnieuwetoekomst.nl is een initiatief van de drie gemeenten Hulst, Sluis en Terneuzen, het bedrijfsleven en de instellingen in Zeeuws- Vlaanderen. Het zet de regio op de kaart als aantrekkelijke emigratiebestemming. De omgeving van zee, kreken en dijken maakt dat het hier echt anders is dan in de rest van Nederland, zegt projectmanager Jeannette Groeneveld van onbegrensdzeeuwsvlaanderen.nl. Ook hebben we veel te bieden op het culinaire vlak en is de sfeer hier Bourgondisch. We zijn een volkje van vrijbuiters en alles op de grens. Daar komt dat gevoel van in het buitenland vandaan. Wat mensen niet altijd weten is dat in Zeeuws-Vlaanderen veel grote en middelgrote bedrijven gevestigd zijn, vertelt Groeneveld. Er is hier ook volop werk te krijgen. Niet in alle vakgebieden evenveel, maar zeker in de logistiek, de chemie, de techniek, maintenance, de zorg, horeca en toerisme. De werkloosheid is laag en er zijn ook voldoende mogelijkheden om zelf een bedrijf te beginnen. En mensen kunnen ook hier komen wonen en in België gaan werken. Daar zijn de kansen op werk ook royaal aanwezig. Uwnieuwetoekomst kan mensen die in Zeeuws-Vlaanderen willen komen wonen en/of werken behulpzaam zijn met praktische zaken. Als mensen zich bij ons inschrijven, gaan we met plezier met hen op pad door de regio, legt Groeneveld uit. We kunnen bijvoorbeeld vertellen waar de scholen zitten of andere specifieke vragen beantwoorden. Wij weten de weg. In 2014 wordt het 200-jarig bestaan van Zeeuws-Vlaanderen gevierd. Een ideaal moment om de sfeer van de regio te proeven, stelt Groeneveld. Rond de viering worden heel veel activiteiten georganiseerd waarbij iedereen van harte welkom is.. n Vingerafdrukken: wat je als emigrant moet weten Als Nederlanders staan we er vaak niet bij stil, maar als je als emigrant een visumaanvraag indient wordt in veel landen gevraagd om vingerafdrukken. Waar je daarvoor in Amerika op heel veel plaatsen terecht kunt, is het voor Nederlandse emigranten meestal een flinke zoektocht voordat ze weten waar ze moeten zijn. Vissers Executive Security Services BV, erkend door het Amerikaanse Consulaat in Nederland voor het afnemen van vingerafdrukken, is één van de weinige hierin gespecialiseerde Nederlandse bedrijven. Vooral mensen die veel landen bezoeken, zoals expats, emigranten op doorreis of studenten die tijdelijk naar het buitenland gaan, komen bij ons, vertelt eigenaar John Visser. Het afnemen van vingerafdrukken in Nederland vindt gewoonlijk alleen plaats bij verdachten van een strafrechtelijk vergrijp. De politie in Nederland is daar dan ook niet op ingesteld en weigert mee te werken aan het afnemen van vingerafdrukken voor emigratiedoeleinden. Het laten afnemen van vingerafdrukken is onderdeel van één van de ingevoerde beveiligingsregels na de aanslagen van 11 september 2001 in New York: iedere persoon die wil emigreren moet gecontroleerd worden op zijn of haar criminele achtergrond. Vingerafdrukken heb je nodig voor alle landen waar ze zo n criminal background check doen, zegt Visser. Bijvoorbeeld Amerika, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Zuid-Korea en Kenia, en in Europa Spanje en Frankrijk. Het geldt bijvoorbeeld voor Nederlanders die voor Shell werken. Visser ziet geregeld mensen die op eigen houtje aanrommelen omdat ze er geen geld aan willen uitgeven. Die gaan dan zelf aan de slag met een inktkussentje. Geen goed idee, benadrukt Visser. De apparatuur die ik gebruik is heel anders. n 12 VERTREK NL NOVEMBER 2013
Alleen de voorpret was al zo geweldig. Maanden zijn we bezig geweest om de route uit te stippelen. We zouden via Duitsland naar Oostenrijk en Italië rijden, héél Italië door tot aan de hak van de laars, Bari. Daar zouden we de overtocht naar Griekenland maken, om via Athene naar de Peloponnesos, het schiereiland in Griekenland te rijden. Vervolgens terug naar Italië, maar dit keer naar Ancona, en dan via Frankrijk en Luxemburg terug naar Nederland. Nog héél ouderwets deden we dat via landkaarten, niks navigatiesysteem! Van ieder land hadden we één kaart, behalve van de Benelux-landen, want die drie landjes konden wel op één kaart. De volgende uitdacolumn Dit kwam even bij me op: het refrein van de door Annie M.G. Schmidt geschreven songtekst Mijn Opa van Leen Jongewaard begint met: M n opa, m n opa, m n opa In heel Europa was er niemand zoals jij In heel EUROPA M n ouwe opa Nergens zo iemand als jij Europa bestaat geografisch en cultuurhistorisch uit 51 landen. 44 liggen er zonder meer op het Europese continent en daarvan zijn er 27 lid van de Europese Unie. Dat zijn behoorlijk wat landen. Als ik zo eens bedenk welke van die landen ik bezocht heb, dan zijn er dat redelijk wat, mede door een van de meest bijzondere reizen die ik gemaakt heb: op mijn motorfiets door Europa. Drie maanden lang ben ik, met een vriendin achterop, met die motor door Europa gereden, 27.000 kilometer in totaal! foto: peter beemsterboer Voorpret 14 VERTREK NL NOVEMBER 2013
column In heel Europa ging was de bagage. We hadden natuurlijk niet zo veel plaats op de motor, dus waren we beperkt in onze kledingkeuze. Een hele grote uitdaging voor twee jong adolescente meiden! Eén voordeel: we hadden dezelfde schoen- én kledingmaat. Zo namen we twee leuke jurkjes mee, die we konden wisselen, twee spijkerbroeken, twee shortjes, twee paar chique schoenen naast de motorlaarzen, en nog wat T-shirtjes en bikini s. Alles ging in aparte plastic tasjes in de reistas; áls het zou regenen, zou het immers nat worden! Tot slot een tanktas met alle extra materialen en de kaarten voorop. Wij waren klaar met de voorbereiding. Nu de logistiek nog. Harry Potter Mobiele telefoons hadden we ook nog niet in dat tijdperk, dus ik sprak met mijn moeder af dat we zeker zouden bellen als we in Italië waren, in Bari bij de overtocht, bij de aankomst in Peloponnesos en de terugreis. De arme vrouw stond doodsangsten uit. Verder probeerde ik duidelijk te maken aan het thuisfront dat géén nieuws goed nieuws was maar ja, dat was onbegonnen werk. Uiteindelijk was het zover. We waren bepakt en bezakt en vertrokken op een zonnige vrijdagochtend. De families stonden ons uit te zwaaien en menig zakdoekje werd bevochtigd door een tranendal. Na drie uurtjes rijden maakten we onze eerste stop in Luxemburg. Al meteen zie je daar een totaal ander stukje Europa dan dat Nederland is. Een prachtig heuvelachtig landschap met heel wat geschiedenis, zoals de slag van Bastogne. Daarna kwamen we in Zuid-Duitsland terecht. C h i m è n e va n O o s t e r h o u t A c t r i c e e n p r e s e n tat r i c e va n d i v e r s e t e l e v i s i e p r o g r a m m a s, w o o n t s i n d s 2 0 1 0 i n Z w e d e n. Slot Neuschwanstein in Beieren. Ik waande me direct in het kasteel en de heksenschool Zweinstein uit Harry Potter. Geweldig! Alleen probeerden wij met de motor direct boven aan de poort van het slot te komen. Nou, als je even googelt op het slot en de foto s bekijkt, dan begrijp je dat dit een mission impossible was! Hoe we die klus uiteindelijk geklaard hebben weet ik niet meer, maar we zijn avontuurlijk omhoog én weer veilig beneden in het dorp terecht gekomen én het indrukwekkende slot van binnen én van buiten bekeken! Onze reis door Europa zette zich voort. De families stonden ons uit te zwaaien en menig zakdoekje werd bevochtigd door een tranendal Temperamentvol We deden Oostenrijk aan. Wenen dit keer. Van de opera via de Lipizaner rijschool tot het Hundertwassermuseum. We lieten nu wijs de motor geparkeerd staan om met volle teugen van deze interessante stad te genieten, zonder motorstress dus. Vervolgens kwamen we terecht in Bella Italia, te beginnen in het kleurrijke Venetië! Gondeliers, Piazza - en Basilica de San Marco en op iedere hoek van de gracht een glasblazerij. Het levendige en bruisende Italië, met de temperamentvolle mensen. Als ze daar gewoon praten over het weer, denk je al dat er een verhitte discussie plaatsvindt. Trouwens, Noord-Italië heeft weer een totaal andere cultuur dan het zuiden. Daar doen ze het allemaal wat rustiger aan. Ik kan me nog herinneren dat wij rond het middaguur Bari binnenreden. Totaal uitgestorven leek dat oord, totdat er een jongetje de straat overstak en met een oorverdovend lawaai due ragazze su una moto de straten doorschreeuwde. Hetgeen niet meer betekende dan twee meisjes op één motor. Rollercoaster We bleken binnen luttele seconden de totale siësta van het gehele dorp verstoord te hebben. Overal openden zich luiken en ramen. Iedereen hing uit het raam en het decor toverde zich om tot een levende soap. Uiteindelijk bereikten we, wonder boven wonder, de veerboot en werd de motor in de touwen gehangen, zodat deze niet om zou vallen gedurende de vaart. Zoals beloofd belden we het thuisfront vanuit een telefooncel en tegen de tijd dat de avond viel, lagen we onder de sterrenhemel op het bovendek te luisteren naar de serenades die de hippies voor elkaar aan het spelen waren. De volgende dag bereikten we Griekenland, direct in het spannende Athene, waar we ons in de oudheid waanden, het tijdperk waar we de hele Griekenland-periode in zouden verblijven. Uiteindelijk zijn we op een Grieks strand beland, om daar de eerstvolgende dagen niet meer af te komen. Al met al een emotionele én lichamelijke rollercoaster zo n Europese motortrip, maar zeker een prachtige ervaring op het curriculum vitae! n NOVEMBER 2013 VERTREK NL 15
bed & breakfast leven 16 VERTREK NL NOVEMBER 2013
In deze rubriek vertellen eigenaren van een B&B over de passie voor het vak, de voor- en nadelen van het runnen van een B&B, de diversiteit aan gasten, maar natuurlijk ook wat hun eigen locatie zo bijzonder maakt. tekst jorine de bruin In deze uitgave maakt u kennis met Albert, Karla en Mark Wagenar. Sinds 2010 runnen zij B&B Domaine Courbiac in Frankrijk. In 2010 begon het Franse avontuur voor de familie Wagenar. Albert Wagenar: We hebben toen ons huidige huis, inclusief de grond, overgenomen van een ouder Engels echtpaar. Zij keerden weer terug naar Engeland, want het onderhoud aan de gebouwen en het terrein werd te veel voor ze. In rap tempo breidde Bed and Breakfast (B&B) Domaine Courbiac zich daarna uit. We zijn begonnen met één gîte, het jaar erop kwamen er kampeerplaatsen bij en sinds 2012 staat er vernieuwd sanitair, een camping, chambres d hôtes en de gîte. Dit jaar (2013, red.) zijn we op ons maximum gekomen van twee gîtes, de chambres d hôtes en een minicamping met zes staanplaatsen. Positieve energie We hebben te maken met mensen die op vakantie zijn en dus over het algemeen altijd goedgehumeurd zijn. Het geeft ons veel voldoening om onze droomplek te kunnen delen met de gasten. Wanneer de gasten bij vertrek helemaal tevreden zijn over hun verblijf, geeft dat ons veel positieve energie. De familie Wagenar werkt, leeft en geniet in een prachtig deel van Frankrijk. Er heerst hier een heerlijk klimaat en we bouwen aan een hele nieuwe toekomst, ver weg van de drukte en stress in Nederland. Echte nadelen van een B&B in het buitenland zijn er volgens Albert niet. Alleen zo nu en dan het gemis van ouders, familie en goede vrienden. Volgens Albert zijn er vier kernwoorden die Domaine Courbiac het beste omschrijven: gastvrijheid, rust, ruimte en natuur. Gastvrijheid staat bij ons hoog in het vaandel, de vakantie van de gasten staat voorop. En rust De vakantie van de gasten staat voorop en natuur heeft betrekking op de omgeving waarin wij ons bevinden. De B&B ligt in een klein gehucht, Cinq Sols, bij het dorpje Courbiac in de Lot-et-Garonne. En qua ruimte bieden wij een terrein van 2,5 hectare aan. Iedere gast die hier komt, respecteert elkaars rust en ruimte. Wijnboer Gastvrijheid vinden wij enorm belangrijk. Alles mag bij ons en niets moet. Wil je mee-eten? Gezellig. Heb je daar vanavond even geen zin in? Ook goed. Of we de naam van een goed restaurant weten? Natuurlijk hebben we een paar leuke adresjes voor je. Vind je de wijn lekker? Wat fijn om te horen. Ga gerust een keer mee naar onze wijnboer. En zo kan ik nog wel tig andere voorbeelden noemen. Toekomst De B&B heeft op dit moment geen plannen om verder uit te breiden. We proberen eerst de lijn voort te zetten zoals we die de afgelopen jaren hebben opgebouwd. In de toekomst willen we ons wellicht nog gaan richten op een nieuwe doelgroep, bijvoorbeeld golfers, 65+ers, wandelaars of fietsers om op die manier het seizoen te kunnen verlengen. Eerst maar eens lekker genieten van de rust, ruimte en natuur om ons heen. n Wilt u ook een verblijf boeken bij Domaine Courbiac of meer informatie? Albert, Karla en Mark Wagenar Domaine Courbiac Camping, gîtes en chambre d hôtes Cinq Sols 47370 Courbiac 0033 (0) 553716392 info@domainecourbiac.com www.domainecourbiac.com NOVEMBER 2013 VERTREK NL 17
thema Als je gaat emigreren naar een ander Europees land, kun je profiteren van allerlei voorrechten. Van het meenemen van je Nederlandse pensioen, tot het krijgen van juridische bijstand bij geschillen over de aankoop van een huis, of toelages als je een tussenjaar vrijwilligerswerk gaat doen. Je moet alleen wel de weg weten te vinden in het oerwoud van Europese organisaties en partners van organisaties die je kunnen helpen aan informatie en subsidiepotjes. tekst marjolein stoop illustratie andrea kruis 18 VERTREK NL NOVEMBER 2013
thema De voordelen van verhuizen naar een ander Europees land Europa Wat heb je eraan? NOVEMBER 2013 VERTREK NL 19
thema Of je nu voor of tegen Europa bent, Europa en haar interne markt zijn al 20 jaar een feit, dus laten we eruit halen wat erin zit. Volgens Andy Klom, de Nederlandse vertegenwoordiger van de Europese Commissie, zijn er vier grondrechten die je als Europees burger automatisch hebt als je naar een ander Europees land emigreert: Er zijn helemaal geen grenzen meer in termen van het handelen in goederen, het exporteren van diensten, het vrije verkeer van kapitaal, maar ook in het vrije verkeer van personen, legt Klom uit. Hij vindt dan ook niet dat je moet spreken van emigreren als je verhuist naar een ander Europees land. Dat doe je pas als je vertrekt naar het echte buitenland, vindt hij. Als Nederlander mag je je dus vestigen in de EU. Bovendien mag je handelen in het Politieke invloed uitoefenen Op de site ec.europa.eu/citizensinitiative/public/welcome?lg=nl kun je zelf een burgerinitiatief starten, of een initiatief steunen. Bijvoorbeeld: Let me vote, stemrecht voor iedere politieke verkiezing in de lidstaat waar je woont. In mei 2014 vinden de verkiezingen plaats van het Europees Parlement, het orgaan dat, samen met de Europese Raad, wetgeving goed- of afkeurt. Via twitter.com/europatweets kun je met Europarlementariërs twitteren. En op Facebook kun je met Neelie Kroes discussiëren over digitaal onderwijs: www. facebook.com/neeliekroes buitenland. Dat is niet alleen voorbehouden aan grote bedrijven, maar ook kleine zelfstandigen of zzp ers mogen hun diensten aanbieden in andere EU-landen, zonder dat ze daar extra heffingen of belastingen voor hoeven te betalen. Individuele werknemers mogen een baan zoeken in de EU. Klom: Of het nou voor korte of lange termijn is of voor de rest van je leven: je hebt het recht om een carrière op te bouwen, te wonen, te studeren, maar ook met pensioen te gaan in bijvoorbeeld Frankrijk, Spanje of Duitsland. Voorwaarden Daar zijn wel bepaalde voorwaarden aan verbonden. Je krijgt drie maanden de tijd om een baan te vinden of om aan te tonen dat je een inkomen hebt. Als dat niet lukt, moet je terug want je kunt niet ten laste komen van een ander land, legt Klom uit. Je hebt bijvoorbeeld je hele leven gedroomd van een huisje in Frankrijk om je pensioen door te brengen. Aan je Nederlandse pensioen is waarschijnlijk een ziektekostenverzekering verbonden. Dan kun je aantonen: ik kom niet ten laste van de Franse regering. Of als je gaat studeren aan de Spaanse universiteit, dan neem je je studiebeurs mee uit Nederland. Dat zijn dus je rechten als burger van de EU. Die geven heel veel kansen op dit ogenblik. In alle 28 lidstaten van de EU zijn 'Vertegenwoordigingen van de Europese Commissie' gevestigd om de belangen van de EC uit te dragen. Andy Klom is directeur van de vestiging in Den Haag. Hij ziet het als een soort ambassades die politici bijpraten over nieuwe besluiten uit Brussel, en andersom informeren ze Brussel over wat er in de lidstaten leeft. Een ander belangrijk onderdeel van het werk van Klom en zijn 23 medewerkers is om burgers te informeren over Europa. Dat doen ze vooral via partners die vervolgens stukjes van het beleid uitdragen. Zo is er Eurodesk, dat jongeren informeert over studeren in het buitenland. Een andere partner is Eures, een Europees arbeidsbureau met een enorme vacaturebank. Klom: We kunnen wel zeggen: je hebt het recht om te werken in een ander land, maar daar heb je niets aan als je geen baan kunt vinden. Klagen Als een ander EU-land je diploma of beroepskwalificatie niet wil erkennen, als je problemen hebt bij de inschrijving van je auto, met je arbeidsrechten, de sociale zekerheid, de inkomstenbelasting, je stemrecht, kun je terecht bij een Solvit Centrum dat in iedere lidstaat te vinden is: ec.europa.eu/solvit/site/about/index_nl.htm. Het duurt wel een week of tien voor je klacht behandeld is. Voor klachten over de EU zoals een EU-subsidie die ten onrechte maar half is uitgekeerd of over documenten die je niet mag inzien, kun je terecht bij de Europese Ombudsman: www.ombudsman. europa.eu/nl/home.faces Kijk voor consumentenklachten of -vragen eens op www.eccnederland.nl, het Europees Consumenten Centrum. Want wist je bijvoorbeeld dat in Europa iedere consument recht heeft op een garantie van minimaal twee jaar? 20 VERTREK NL NOVEMBER 2013