MODULE II. Wat heb jij aan de Europese Unie?

Transcriptie

1 MODULE II Wat heb jij aan de Europese Unie? In de Europese Unie ben je als consument goed beschermd. Producten moeten aan allerlei veiligheidsvoorschriften voldoen, reclame mag niet misleidend zijn en prijzen mogen niet onnodig hoog gehouden worden. Ook als bewoner heb je vele voordelen, waarbij vooral gekeken wordt naar mensenrechten en waardigheid. Maar wat is de invloed van de Europese Unie op jouw leven, als jongere? Die invloed is overal voelbaar, maar hier wordt met name ingegaan op wonen, studeren, werken en reizen in de EU. II.I Wonen in de Europese Unie Als EU-burger heb je het recht om in alle EUlanden te wonen. Hier zijn wel wat voorwaarden aan verbonden, die verschillen naarmate je korter of langer in het land wilt wonen. Als je drie maanden of korter in een Europees land blijft, hoef je als EU-burger alleen te zorgen dat je je geldige paspoort of identiteitskaart bij je hebt. Wil je er langer blijven, dan moet je je inschrijven bij de instanties die daar in dat land over gaan, in Nederland is dit bijvoorbeeld de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Wel is er afgesproken dat je betaald werk moet hebben, of ander bewijs dat je in je eigen onderhoud kan voorzien. Zelfs als je dit niet hebt, is het mogelijk om een korte periode in een land te verblijven om er werk te zoeken. Als je 18 jaar of ouder bent, heb je het recht om te stemmen, ook als je niet uit het land waar je op dat moment woont komt. Je kan dan stemmen voor gemeenteraadsverkiezingen, maar ook voor de Europese verkiezingen. Verhuizen binnen de EU is heel goed geregeld. Je hoeft namelijk geen invoerrechten te betalen op je spullen, wat in landen buiten de EU wel het geval is. Je kunt dus al je spullen gewoon meenemen. Het enige waar je eventueel iets extra s voor moet betalen, is voor de inschrijving van je auto, als je die hebt. Ook belastingzaken zijn goed geregeld, je hoeft namelijk maar in één land belasting te betalen. Dit voorkomt dubbel betalen. 1

2 Al je grondrechten binnen de EU zijn goed beschermd. Als je denkt dat je rechten overtreden worden, kan je een klacht indienen bij jouw overheid. Als zij niet naar tevredenheid reageren, heb je de mogelijkheid om bij de EUinstelling Solvit een klacht in te dienen. Als je hierover niet tevreden bent, kan je zelfs bij de Europese Commissie vragen om een rechtzaak bij het Europees Hof van Justitie. II.II Studeren in de Europese Unie Je wilt natuurlijk weten hoe het zit met studeren. Je kunt binnen de EU overal gaan studeren waar je maar wilt. Dit kan een hele opleiding zijn, maar een uitwisseling, bijvoorbeeld binnen het Erasmus of Leonardo da Vinci programma kan ook. Maar waarom zou je eigenlijk in het buitenland gaan studeren? Volgens Nicole Heijdra (23, studente aan de Hogere Europese Beroepenopleiding in Den Haag) omdat het gewoon heel erg leuk is. Je leert ontzettend veel nieuwe mensen van allerlei nationaliteiten kennen, je maakt veel nieuwe vrienden en je ontdekt een heel ander land en een heel ander leven. Je kunt zelfs een nieuwe taal leren, wat je tegenwoordig veel voordelen geeft op de arbeidsmarkt. Praktisch gezien wordt het steeds makkelijker om in een ander land te studeren. Je studiefinanciering kan je meenemen, maar ook je studiepunten. Met het nieuwe ECTS systeem zijn je studiepunten overal in Europa hetzelfde waard. Toch is nog niet alles goed geregeld. Zo sluiten studieprogramma s bijvoorbeeld nog niet altijd even goed op elkaar aan en duurt het soms lang voor je cijfers vanuit het buitenland in Nederland geregistreerd worden. II.III Werken in de Europese Unie Je mag als EU-burger in heel Europa werken, of op zoek gaan naar werk. Hierbij mogen werkgevers geen andere voorwaarden aan je stellen dan ze aan locale sollicitanten doen. Je mag op elke baan solliciteren, behalve misschien op sommige banen bij de overheid. Wel is er voorlopig nog een andere afspraak met de nieuwe lidstaten, waarbij nog niet alle regels gelden. Voor mensen uit deze landen is het nu nog lastiger om in een ander land te werken. Maar ook daar moeten de algemene regels binnen zeven jaar worden ingevoerd. 2

3 Als je nog op zoek moet naar een baan in een ander EU-land, maar al wel wilt verhuizen, dan kan dat. Je hebt het recht om gedurende een redelijke periode (meestal is dat drie tot zes maanden) in een ander EU-land te wonen en op zoek te gaan naar werk. In sommige gevallen mag je zelfs je werkloosheidsuitkering nog een paar maanden meenemen! Als je in de EU woont, dan ben je in principe verzekerd in het land waar je werkt en heb je dus ook recht op dezelfde sociale zekerheidsuitkeringen als de burgers in dat land. Dit betekent dat je recht hebt op bijvoorbeeld gezondheidszorg en uitkeringen bij ziekte. Als je in een ander EU-land werkt, gelden voor jou wettelijk dezelfde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden als voor ieder ander in dat land. Dat geldt dus voor je salaris, voor ontslag, maar ook voor veiligheid en gezondheid op het werk. Jammer genoeg blijkt in de praktijk soms nog dat mensen toch anders behandeld worden als ze niet geboren zijn in het land waar ze willen werken. II.IV Reizen in de Europese Unie In de EU wordt het steeds makkelijker om te reizen. Binnen het Schengengebied worden aan de binnengrenzen geen identiteitscontroles meer uitgevoerd. Ze mogen wel kijken of je identiteitsbewijs nog geldig is, maar ze mogen je niet naar de reden van je bezoek aan het land vragen. Bij het Schengengebied horen: Frankrijk België Luxemburg Spanje Griekenland Denemarken Zweden IJsland Duitsland Nederland Italië Portugal Oostenrijk Finland Noorwegen Noorwegen en IJsland zijn dan misschien geen lid van de EU, ze hebben zich wel aangesloten bij dit verdrag. Voor Groot-Brittanië en Ierland geldt juist, dat ze besloten hebben niet mee te doen met het verdrag. De 10 nieuwe lidstaten zullen tussen december 2007 en maart 2008 mee gaan doen, als ze tenminste voldoen aan bepaalde voorwaarden. Wel zullen er voorlopig op Cyprus controles worden uitgevoerd, want zij zijn nog niet klaar om politiegegevens uit te wisselen. Dit is belangrijk, omdat al deze landen de buitengrenzen van dit gebied moeten bewaken. Zwitserland zal trouwens ook in 2007 mee gaan doen. 3

4 Nog een reden dat het steeds makkelijker wordt om te reizen in de EU, is de invoering van de euro in tot nu toe dertien Europese landen. Door deze gezamenlijke munt hoef je bij een bezoekje aan het buitenland geen geld meer te wisselen (en hoef je daar dus ook niets extra s voor te betalen). Je weet nu precies hoeveel iets werkelijk kost, dit betekent dat je dus niet per ongeluk teveel voor iets betaalt. Het is de bedoeling dat de euro in de toekomst in meer lidstaten van de EU wordt ingevoerd. Ook vervoer in de EU wordt steeds makkelijker, omdat verkeersregels aan elkaar aangepast worden. Dit betekent soms dat er opeens meer regels zijn in een land. Je hoort bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeurs dan ook wel eens mopperen over de veranderingen van allerlei kleine regeltjes. Maar hoewel al die veranderingen even wennen zijn, brengen ze ook veel voordelen met zich mee. Zo kan bijvoorbeeld het internationale openbaar vervoer beter gaan werken en wordt de veiligheid op de weg beter. Niet alleen zulke praktische zaken worden goed geregeld in de EU; ook bijvoorbeeld de goedkopere vliegtickets en tarieven voor mobiel bellen in het buitenland zijn te danken aan besluiten van de EU. 4

5 MODULE II Werkblad Vragen bij de tekst 1. Mag je zomaar in elk van de EU-landen gaan wonen? 2. Wat kan je doen als je denkt dat je grondrechten overtreden worden? 3. Wat zijn de voordelen van het Verdrag van Schengen? Discussievragen voor een groep of klas: 1. Vind je dat het goed is dat alle EU-burgers overal in de EU kunnen werken? 2. Zou jij in een ander EU-land willen studeren? Waarom? Waar? 3. Vind je dat de diploma s in Europa allemaal hetzelfde moeten worden? 5