ALBLASSERDAM Door menig voorbijganger zal de witgekalkte, wiekloze molen aan de rand van Alblasserdam de afgelopen jaren ten dode opgeschreven zijn. Toch is de kans groot dat de Souburghse molen een nieuw, functioneel leven krijgt. De afgelopen weken inspecteerde molenexpert Gerrit Keunen de bouwval en hij concludeerde dat de molen technisch gezien gered kan worden. Maar iemand die snel in een depressie schiet, is bij het zien van dit molentje, wel rijp voor opname denk ik, aldus Keunen, die voor de gemeente het bestek maakt, zodat de toekomstige aannemer een goede aanneemprijs kan neerleggen. Wie de molen van binnen bekijkt, ziet op de begane grond her en der houten planken, behang en wat glas liggen. Via een kleine steile trap is er toegang tot de eerste verdieping. Daar staat op dit moment slecht één oude stoel. Op de grond ligt een oude kist, die met enige fantasie iets wegheeft van een schatkist. Voor de vensters zit geen bescherming, waardoor weer en wind de afgelopen tijd vrij spel hebben gehad. Dit is goed te zien aan de weggerotte houten vloer onder de raampjes. Op de hoogste verdieping van het 151 jaar oude pand zijn vooral assen, raderen en andere mechanische snufjes te zien, die het waterrat draaiende moesten houden. Stenen romp De stenen romp is er het slechts aan toe, vertelt molenkenner Keunen. Dit is vooral te wijten aan vorst en vocht. Een stenen molen is daar erg gevoelig op. Toch ziet Keunen wel heil in een restauratie: Het zou zonde zijn als deze poldermolen verloren gaat. Je moet je goed beseffen dat onder andere deze molen er samen met de dijken voor gezorgd heeft, dat wij hier nog kunnen wonen en leven. Zonder molen zou dit gebied al lang onder water gestaan hebben. Natuurlijk is ie er nu slecht aan toe, maar een goede molenmaker kan m in een jaar tijd weer als nieuw maken. Daar ben ik van overtuigd. Historie De historie van de molen in de polder gaat ver terug. Keunen vertelt: Het is niet bekend wanneer in de Polder Souburgh voor het eerst windbemaling werd toegepast. In elk geval werd op de proceskaart van 1542 ter plaatse van de huidige molen al een molen aangegeven. Voor zover bekend is de huidige molen gebouwd in 1860. Het betreft hier een relatief kleine molen, die ook maar een betrekkelijk kleine polder (ca 35 ha) te bemalen had. Voor zover valt na te gaan is de molen tot in 1932 in bedrijf geweest. Toen is er op de plaats waar nu het gemaal staat, een elektrische pomp geplaatst. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is er bij gebrek aan stroom weer met de molen gemalen. Scheprad Nadat de molenfunctie was vervallen, is de zeer beperkte woonruimte die de molen bood, fasegewijs vergroot met de huidige aanbouw. Tot 1994 was de molen bewoond. Opmerkelijk is volgens Keunen dat het totale gaande werk nog in de molen aanwezig is. Zelfs het relatief moderne, ijzeren scheprad zit er nog in. Dit is min of meer gemaakt volgens het principe van een houten scheprad, maar uitgevoerd in staal, met vier kruisarmen van C-staal, vertelt de molenman, wijzend naar een door hem gegraven gat aan de voorkant van de molen. 750.000 euro De gemeente Alblasserdam verwacht dat de restauratie van de molen zo n 750.000 euro gaat kosten. In het voorjaar van 2012 komt het college naar de gemeenteraad om het bestemmingsplan definitief vast te stellen. Daarvoor is wel eerst de goedkeuring van de provincie nodig. Daarna kunnen de plannen vastgesteld worden, kan het project worden aanbesteed en kan de molen uiteindelijk in ere worden hersteld.
Zo moet de molen en hof Souburgh er rond 1900 uitgezien hebben. Aan de achterkant is te zien hoe het water onder de molen stroomde, van waar het 'doorgeschept' werd naar de rivier.
De begane grond kan in dit geval beter de onbegaanbare grond worden genoemd. Het bijgebouw is leeggehaald en zal tijdens de restauratie van de molen verdwijnen.
De lege kist, zoals hij al jaren op de eerste verdieping van de molen ligt. Onder de vensters is te zien dat weer en wind de vloer hebben aangetast.
Op de bovenste verdieping legt Gerrit Keunen uit hoe het draaibare deel van de molen werkt.
Het 'gaande werk' is nog aanwezig
Vanuit het rechter gat werd het water, via een stenen geul, naar de rivier gemalen.