Stroomdiagram Liespijn Onderstaand stroomdiagram kan worden gebruikt voor het diagnostisch proces, bij patiënten met liespijn. Hierbij wordt de nadruk gelegd op artrogene problematiek. Niet atrogene aandoeningen worden er uit gefilterd, middels dit stroomdiagram. De daarna gemaakte stappen voor deze aandoeningen is niet in het diagram opgenomen. Voor de stappen gemaakt in het aanvullend onderzoek, wordt geadviseerd eerst de onderbouwing hiervan te lezen in de bijbehorende Verantwoording. Fase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese Screening Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen. Rode vlaggen: Onverklaarbare pijn Acuut ontstaan van klachten zonder verklaring. Constante pijn die niet afneemt in rust of bij verandering van houding Algemeen onwel bevinden; misselijkheid, braken, diarree, bleekheid, duizeligheid, verminderde eetlust. Duidelijke symptomen of tekenen van ernstige weerstandsdaling, zoals schimmelinfecties. Koorts Nachtelijk transpireren Uitgebreide neurologische tekenen en symptomen Recent onverklaard gewichtsverlies (> 5kg per maand) Langdurig gebruik van corticosteroïden Infectie Kanker in de voorgeschiedenis of familie Overmatig alcohol gebruik Ernstige slotklachten in de knie Onverklaarbare warme en gezwollen knie Rijbroekanesthesie Uitvalsverschijnselen Incontinentie voor urine en/of faeces Pijn die nachts blijft of erger wordt / pijn die niet beïnvloedbaar is door houdingsverandering Aanhoudende ernstige beperking van lumbaal flexie Deformiteiten van de wervelkolom Osteoporose Rode vlaggen aanwezig. Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen ; Hypothese bevestigd. Adviseer en informeer de patiënt contact op te nemen met huisarts. Geen rode vlaggen aanwezig: Hypothese vervalt. Volgende hypothese kunnen worden opgesteld: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van sporters hernia. Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van perifere of centrale zenuw problematiek. Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van een ontsteking. Verder met Fase 2a: Anamnese en bijgestelde hypothese
Fase 2a: Anamnese en bijgestelde hypothese Anamnese Volgende symptomen aanwezig: Radiculaire prikkelingen Uitvalsverschijnselen Pijn geprovoceerd door hoesten, niezen en persen Uitstraling naar dermatomen Plotseling optredende pijn Mictie en/of faeces problemen Last van tintelingen o Uitstraling van de tintelingen o Rugklachten o Eerder last gehad van de klachten Gevoelloosheid Er is mogelijk sprake van perifere of centrale zenuw problematiek ; Hypothese bevestigd. Adviseer en informeer de patiënt contact op te nemen met huisarts. Symptomen zijn niet aanwezig Volgende symptomen aanwezig: Hoorbare en/of voelbare crepetaties Start en/of ochtend stijfheid Pijn geprovoceerd door activiteiten Constant aanwezige pijn Gevoel van instabiliteit Pop sensatie of snap Functiebeperkingen Krachtverlies Pijn bij lang zitten Pijn bij pivoteren Giving away Bewegingsbeperking in de heup Geleidelijk ontstaan of trauma vooraf Verder met Fase 2b: Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van perifere of centrale zenuw problematiek vervalt. Volgende hypothese blijven staan: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van sporters hernia. Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van een ontsteking.
Inspectie/Palpatie Volgende kenmerken zichtbaar en/of palpeerbaar: Patiënt is niet in staat aangedane been te belasten Been ligt in exorotatie en is verkort Bloed uitstorting zichtbaar Ontstekingsverschijnselen Hoesten, niezen, persen pijn provocerend Spierkracht afname abdominis Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van een sporters hernia of Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van een ontsteking ; Hypothese bevestigd. Kenmerken zijn niet zichtbaar of palpeerbaar Volgende kenmerken zichtbaar: Drukpijn bij palpatie Ontstekingsverschijnselen Verhoogde tonus Beweging- en weerstandonderzoek Volgende hypothese blijven staan: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van een myogene factor ; Hypothese bevestigd. Kenmerken uit anamnese: als mechanische klachten, crepetaties en (ochtend) stijfheid, klachten verergeren of blijven stabiel. Actief onderzoek Range of motion beperkt Passief onderzoek Range of motion beperkt; abductie, exorotatie, endorotatie en flexie verminderd. Elastisch of hard eindgevoel Kenmerken uit anamnese en inspectie als: verhoogde tonus, krachtverlies, klachten nemen af. Actief bewegingsonderzoek: Range of motion beperkt en/of pijnlijk richting flexie, adductie en- of endorotatie Passief : Range of motion niet beperkt Zacht eindgevoel Spierkracht Verminderde spierkracht in flexie/ adductie en- of endorotatie. Weerstand is pijnlijk
Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van een artrogene factor ; Hypothese bevestigd. als gevolg van artrose als gevolg van een labrum laesie als gevolg van FAI Aanvullend onderzoek als gevolg van artritis Aanwezigheid van ochtendstijfheid Heuppijn, anterior laterale zijde Beperkingen in drie of meer bewegingsrichtingen van de heup, met name de endorotatie. Eventueel in combinatie met biomechanische factoren. Uit te voeren testen: Flexie-endorotatie test Uit te voeren testen: De anterior hip impingement test Het impingement sign De FABER test, De hip quadrant position Verminderde Deep Squat Op basis van kenmerken in symptomen: Een of meer gezwollen gewrichten Ochtendstijfheid van 30 minuten of meer Duur van de symptomen langer dan vier weken Artritis in drie of meer gewrichten Uit te voeren testen ter aanvulling: Drehman Trendelenburg Testen positief of kenmerken en symptomen aanwezig > mogelijk is de aandoening aanwezig. Voor het vaststellen van de diagnose de patiënt adviseren en informeren contact op te nemen met de huisarts. Daarna kan mogelijk alsnog behandeling worden gestart.
Kenmerken en symptomen afwezig en testen negatief > Hypothese mogelijk is er sprake van liespijn als gevolg van artrose, wordt Testen negatief > Hypothese mogelijk is er sprake van liespijn als gevolg van labrum laesie, wordt Testen negatief > Hypothese mogelijk is er sprake van liespijn als gevolg van FAI, wordt Kenmerken en symptomen niet aanwezig > Hypothese mogelijk is er sprake van liespijn als gevolg van artritis wordt Opstellen behandeldoelen en behandelplan op basis van vast gestelde stoornissen in functies en activiteiten