Polymyalgia reumatica (PMR), niet altijd wat het lijkt. C. De Gendt
|
|
- Tobias Aerts
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Polymyalgia reumatica (PMR), niet altijd wat het lijkt C. De Gendt
2 Diagnose In 1964 moest US Supreme Court rechter Potter Stewart, gewiekst met woorden, toegeven dat een definitie van harde pornogafie geven nog niet zo gemakkelijk is, maar als je het ziet dan herken je het wel Syndroom van inflammatoire pijn en stijfheid bij oudere mensen
3 Diagnose Vaak is er een dramatische en snelle respons op corticosteroïden Er is geen enkele klinische bevinding of labafwijkingen die uniek is voor deze afwijking Er is geen unieke etiopathogenetische factor bekend
4 Voorlopige classificatie criteria patiënten ouder dan 50 jaar en verhoogde BSE en/of CRP, bilaterale schouderpijn en geen andere diagnose Ochtendstijfheid > 45 minuten (2 punten) Heuppijn of bewegingsbeperking (1 punt) Afwezigheid van IgM RF of anti-ccp (2 punten) Afwezigheid van pijn in perifeer gewricht (1 punt) Score van >=4: sensitiviteit 68% en specificiteit 78% Dasgupta. Arthritis and Rheumatism, april 2012
5 Echografie: biceps tenosynovitis, subacromiale en subdeltoide bursitis, bursitis trochanterica, glenohumerale en heup effusie Verhoogt de specificiteit Vooral bij non-inflammatoire ziekten
6 Prospectieve cohortstudie, 6 maanden follow-up Bij start 128 patienten PMR diagnose en 184 non-pmr, uitgezocht door experten Tijdens follow-up: 10 patienten uit PMR groep naar non PMR en 8 non-pmr naar PMR
7 NHG-Standaard Polymyalgia rheumatica en arteriitis temporalis Stel de diagnose polymyalgia reumatica (PMR) bij patiënten ouder dan vijftig jaar met: Duur klachten? BSE/CRP?
8 NHG-Standaard Polymyalgia rheumatica en arteriitis temporalis Stel de diagnose polymyalgia reumatica (PMR) bij patiënten ouder dan vijftig jaar met: bilaterale pijn en stijfheid in nek en schoudergordel en/of heupgordel, met door de pijn veroorzaakte bewegingsbeperking, die gerekend vanaf het moment van de eerste klachten langer dan vier weken bestaan, én ochtendstijfheid > 60 minuten, én BSE > 40 mm/uur
9 In en retrospectieve serie van 117 patiënten met polymyalgia reumatica vond Helfgott bij ongeveer 20% van de patiënten en nle BSE (<30), vaker bij mannen. Door het ontbreken van deze karakteristieke lab bevinding was er vertraging in diagnose en behandeling. Helfgott. Arthritis Rheum 1996
10 NHG-Standaard Polymyalgia rheumatica en arteriitis temporalis Wie start met 15mg/d, 20mg/d of 25mg/d predniso(lo)n? Wat staat in de standaard? Waarom?
11 NHG-Standaard Polymyalgia rheumatica en arteriitis temporalis Start na het stellen van de diagnose met prednis(ol)on 15 mg/dag gedurende één maand en verminder de dosis daarna geleidelijk in één tot twee jaar. Verbetering door orale glucocorticoïden kan niet als diagnostische test voor PMR worden gebruikt, omdat ziektebeelden met dezelfde verschijnselen als PMR zoals reumatoïde artritis ook gunstig kunnen reageren op behandeling met glucocorticoïden.
12 Respons op therapie >75% globale respons in klinische en lab parameters binnen 7dagen na starten corticosteroïden (15mg/d predniso(lo)n) en daarna verdere verbetering van inflammatoire kenmerken
13 Differentiaal diagnose Bij patiënten met PMR komt in 5-15% ook arteriitis temporalis voor. Arteriitis temporalis kan zowel vanaf het begin aanwezig zijn als zich tijdens het beloop van PMR ontwikkelen Late onset reumatoïde artritis (RA), myopathie door statines, artrose, hypothyreoïdie en maligniteiten Infecties, endocarditis
14 Differentiaal diagnose bloedbeeld (infectieziekten, maligniteit) TSH totaal eiwit en eiwitspectrum (multipel myeloom) CK (myopathie door statines, poly-/dermatomyositis)
15 Differentiaal diagnose Hoewel nieuw ontstane hoofdpijn de belangrijkste reden is voor klinisch vermoeden van arteriitis temporalis, is er geen specifiek type hoofdpijn of een andere klinische presentatie die specifiek is voor arteriitis temporalis. De meest voorkomende symptomen zijn niet eerder bekende heftige uni- of bilaterale, stekende, soms bonzende hoofdpijn, meestal bij de slapen, stekende gevoeligheid van de hoofdhuid, pijn bij het kauwen
16 Differentiaal diagnose Visusklachten bij arteriitis temporalis kunnen bestaan uit blindheid, die aanvankelijk eenzijdig en soms in korte tijd tweezijdig kan worden, maar ook uit tijdelijk (duur enkele seconden (amaurosis fugax) tot enkele uren), soms gedeeltelijk, soms totaal visusverlies van één oog, met uiteindelijk verlies van gezichtscherpte of dubbelzien. De visusklachten kunnen voorbijgaand of blijvend zijn.
17 Differentiaal diagnose In een prospectief cohortonderzoek in de tweede lijn werden 116 patiënten met bilaterale pijnklachten gedurende langer dan een maand en een verhoogde BSE gedurende twaalf maanden gevolgd; 19% van de patiënten bleek bij het eerste onderzoek RA te hebben en 81% PMR. Gedurende de follow-up ontwikkelden nog eens negentien patiënten RA. Aan het eind van het onderzoek werd bij 56% van de patiënten uiteindelijk de diagnose PMR bevestigd.
18 Wanneer verwijzen volgens NHGstandaard bij vermoeden van arteriitis temporalis naar een reumatoloog/internist voor beoordeling binnen 24 uur na presentatie. De reden hiervoor is dat oogheelkundige complicaties zich snel kunnen ontwikkelen en bijna altijd irreversibel zijn. Huisartsen hebben daarnaast relatief weinig ervaring met het stellen van de diagnose op het klinisch beeld
19 Wanneer verwijzen volgens NHGstandaard bij een acute visusdaling, (geheel of gedeeltelijk) gezichtsveldverlies of dubbelzien met spoed naar de oogarts
20 Wanneer verwijzen volgens NHGstandaard bij ernstige bijwerkingen van of contra-indicaties voor langdurig gebruik van glucocorticoïden naar de reumatoloog/internist voor een eventuele behandeling met methotrexaat.
21 Wanneer verwijzen volgens NHGstandaard bij uitblijven van klinische verbetering na één week behandeling of afwezigheid van duidelijke klinische én biochemische verbetering binnen vier weken na start van de behandeling; bij regelmatige terugval (> 2 maal per jaar); als het niet mogelijk is de glucocorticoïddosering te verminderen; bij twijfel aan de diagnose
22 NHGstandaard Lichamelijk onderzoek: perifere artrogene en tendinomyogene afwijkingen: gevoeligheid gewrichtskapsels van knie, pols en vinger- en handgewrichten, zwellingen ter plaatse gewrichten vinger/hand (RA), zwelling van dorsale zijde hand of pols voeten, enkels, aanwijzingen carpaletunnelsyndroom;.
23 Volgende bijeenkomsten! 21 juni: huisartsen-specialistendag! 11 september huisartsennascholing transmuraal veilig-incident-melden
NHG-Standaard Polymyalgia rheumatica en arteriitis temporalis
M92 NHG-Standaard Polymyalgia rheumatica en arteriitis temporalis Hakvoort L, Dubbeld P, Ballieux MJP, Dijkstra RH, Meijman HJ, Weisscher PJ, Willemse BG, Eizenga WH Huisarts Wet 2010:53 (2):88-98. De
Nadere informatieNHG-Standaard Polymyalgia rheumatica en arteriitis temporalis
NHG-Standaard Polymyalgia rheumatica en arteriitis temporalis Hakvoort L, Dubbeld P, Ballieux MJP, Dijkstra RH, Meijman HJ, Weisscher PJ, Willemse BG, Eizenga WH. Huisarts Wet 2010:53 (2):88-98. De standaard
Nadere informatieREUMATOLOGIE achtergronden casusschetsen
REUMATOLOGIE achtergronden casusschetsen Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. Interline augustus 2009 Voor: begeleider/presentator INTERLINE Reumatologie
Nadere informatieREUMATOLOGIE casusschetsen
REUMATOLOGIE casusschetsen 1 REUMATOLOGIE April 2004 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Man, 35 jaar. Sinds 4 weken pijnlijke PIP s re hand. Zijn ring past niet meer. Rechter pols is ook gevoelig, niet warm of
Nadere informatiePOLYMYALGIA RHEUMATICA (PMR) FRANCISCUS GASTHUIS
POLYMYALGIA RHEUMATICA (PMR) FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding U heeft van uw reumatoloog te horen gekregen dat u Polymyalgia Rheumatica (PMR) heeft. In deze folder vindt u algemene informatie over PMR. Mogelijk
Nadere informatieInterline augustus REUMATOLOGIE casusschetsen
Interline augustus 2009 REUMATOLOGIE casusschetsen INTERLINE Reumatologie PMR + AT augustus 2009 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Mevrouw van Makkum, 62 jaar. Voorgeschiedenis: gezond, alleen wat hoge bloeddruk.
Nadere informatieArteriitis temporalis
Klinische les Arteriitis temporalis Vaar niet blind op de bloedbezinking Hein J. Bernelot Moens K L I N I S C H E P R A K T I J K Dames en Heren, Bij een oudere patiënt met hoofdpijn of acuut visusverlies
Nadere informatieREUMATOLOGIE achtergronden casusschetsen
REUMATOLOGIE achtergronden casusschetsen 1 Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. REUMATOLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN
Nadere informatieDe waarde van echografisch diagnostisch onderzoek. Marc Weyts, huisarts-echografist April 2018
De waarde van echografisch diagnostisch onderzoek Marc Weyts, huisarts-echografist April 2018 Geen Geen Geen Geen NHG standaard schouderklachten (2 e heriene versie 2008) Eenvoudig, pragmatisch en stapsgewijs
Nadere informatiePrednisolon en Prednison
Reumatologie Prednisolon en Prednison i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw reumatoloog heeft u het gebruik van Prednisolon/Prednison voorgesteld. De werking van Prednison is gelijk aan
Nadere informatieVragenlijst: Symptomen bij personen met een verhoogd risico op reumatoïde artritis
Vragenlijst: Symptomen bij personen met een verhoogd risico op reumatoïde artritis Mogelijk heeft u één of meer van de volgende symptomen ervaren in relatie tot uw huidige periode van gewrichtsproblemen.
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL REUMATOLOGIE
TRANSMURAAL PROTOCOL REUMATOLOGIE Doelstellingen Vroege opsporing van chronische destructieve gewrichtsziekte om door vroegtijdige behandeling schade te beperken Verbetering van de service aan huisartsen
Nadere informatieFase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen.
Stroomdiagram Liespijn Onderstaand stroomdiagram kan worden gebruikt voor het diagnostisch proces, bij patiënten met liespijn. Hierbij wordt de nadruk gelegd op artrogene problematiek. Niet atrogene aandoeningen
Nadere informatiePlaats van biologicals in reumatisch lijden. AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie
Plaats van biologicals in reumatisch lijden AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie Welke aandoeningen? Plaats van deze biologicals? Welke biologicals? Specifieke aandachtspunten bij patiënt behandeld
Nadere informatieOngedifferentieerde spondylartritis
Ongedifferentieerde spondylartritis Wat is ongedifferentieerde spondylartritis? Spondylartritiden is een groep van chronische ziekten die bij elkaar horen omdat patiënten vaak dezelfde klachten hebben.
Nadere informatie10.00-10.40 state of the art SPA dr I.E. van der Horst (30 min spreektijd)
Aan: Opleiders Inwendige Geneeskunde Regio Amsterdam II Geachte collegae, Op 27 juni is de ROIG over reumatologie gepland. Bij deze ontvangt u het programma. Het is de bedoeling dat een AIOS uit het genoemde
Nadere informatieDUO-dagen Injectie-technieken Orthopedisch chirurgen IJsselland Ziekenhuis
DUO-dagen 2016 Injectie-technieken Orthopedisch chirurgen IJsselland Ziekenhuis Disclosures Disclosure belangen sprekers orthopedie: Presentatie: injectie technieken Geen potentiële belangenverstrengeling
Nadere informatieOntstekingsparameters in de huisartspraktijk. Warffum 2012
Ontstekingsparameters in de huisartspraktijk Warffum 2012 Onderwerpen CRP, bezinking of beide CRP bij acuut hoesten CRP sneltest voor andere indicaties? CRP, bezinking of beide? Indicaties - infectie/ontsteking
Nadere informatieCompagnonscursus 2012
Compagnonscursus 2012 Artritis: Aankomen of afblijven? Marcel Posthumus Reumatologie-Klinische Immunologie Martini Ziekenhuis Groningen Inhoud Reumatologie-Klinische Immunologie Martini Ziekenhuis Mono-artritis
Nadere informatieAxiale spondyloartritis en de ziekte van Bechterew in de eerste lijn
Axiale spondyloartritis en de ziekte van Bechterew in de eerste lijn Inhoud Klassieke Bechterew Casus Classificatie Vroege stadium van Bechterew Casus Concept axiale spondyloartritis Belang van vroege
Nadere informatieI Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam, inschrijvingsnummer bij de V.I.)
BIJLAGE A : Model van formulier voor een eerste aanvraag Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit ENBREL bij spondylitis ankylosans (volgens de Modified New York Criteria) (
Nadere informatieInjecties in en rondom grote gewrichten. Bas Knobben Orthopedisch chirurg
Injecties in en rondom grote gewrichten Bas Knobben Orthopedisch chirurg Injecties, waarom? Pijnafname Ontstekingsremmend Diagnosticum Waar injecteren? Bursa Peesschede Gewricht Op de pijnlijke plek? Wat
Nadere informatieOp grond hiervan bevestig ik dat voor deze patiënt de terugbetaling van een behandeling met de specialiteit SIMPONI noodzakelijk is met
BIJLAGE A: Model van formulier voor een eerste aanvraag Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit SIMPONI bij spondylitis ankylosans (volgens de Modified New York Criteria) (
Nadere informatieSarcoïdose. & het gewricht. Gewrichtsklachten komen bij sarcoïdose veelvuldig voor. Hierbij ontstaan pijn en problemen met bewegen.
Sarcoïdose & het gewricht Gewrichtsklachten komen bij sarcoïdose veelvuldig voor. Hierbij ontstaan pijn en problemen met bewegen. www.sarcoidose.nl Wat is een gewricht? Een gewricht is een verbinding tussen
Nadere informatieDokter, ik ben zo moe. greta moorkens algemeen inwendige ziekten U Z Antwerpen
Dokter, ik ben zo moe greta moorkens algemeen inwendige ziekten U Z Antwerpen Oorzaken chronisch moeheid : > 50%(70%) psychiatrische (co)morbiditeit somatisch onderliggend lijden ( bvb cancerrelated fatigue)
Nadere informatieCiclosporine (Neoral, Sandimmune ) bij reumatische aandoeningen
Ciclosporine (Neoral, Sandimmune ) bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel ciclosporine te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit
Nadere informatieWAT IS ORENCIA (ABATACEPT)?
WAT IS ORENCIA (ABATACEPT)? Wat is ORENCIA? Wat is ORENCIA? 3 Waarom heb ik ORENCIA voorgeschreven gekregen? 4 Wat kan ik verwachten van de behandeling met ORENCIA? 4 Hoe werkt ORENCIA? 4 Hoe neem ik ORENCIA?
Nadere informatieIk bevestig dat chronische lumbalgie aanwezig is sedert meer dan 3 maanden, startende voor de leeftijd van 45 jaar bij de rechthebbende.
BIJLAGE B : Formulier met klinische beschrijving voor de aanvang van de behandeling met de specialiteit HUMIRA voor ernstige axiale spondylartritis zonder röntgenologisch bewijs van spondylitis ankylosans
Nadere informatieProgramma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005
Programma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005 Programmacommissie: Organisatie: B.A.C. Dijkmans en A.E. Voskuyl P.W.B. Nanayakkara Voordrachten Doel: onderwijs en state of the art Voorzitter B.A.C.
Nadere informatieREUMATHOLOOG. Hilde Beulens
REUMATHOLOOG Hilde Beulens Verzamelnaam Er bestaan meer dan 200 reumatische aandoeningen. 1 op de 5 Belgen heeft reumatische klachten. 1 op 1000 kinderen in België lijdt aan kinderreuma. 1/3de van de bevolking
Nadere informatieArtrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten.
Artrose knie Wat is artrose? Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Een gewricht bestaat uit twee botuiteinden, die zijn bekleed met kraakbeen. Het kraakbeen vangt
Nadere informatieReumatologie. Patiënteninformatie. NSAID's. Ontstekingsremmende pijnstillers. Slingeland Ziekenhuis
Reumatologie NSAID's i Patiënteninformatie Ontstekingsremmende pijnstillers Slingeland Ziekenhuis Algemeen NSAID's (Niet Steroïde Anti Inflammatoire Drug) zijn ontstekingsremmende pijnstillers. Deze medicijnen
Nadere informatieJuveniele spondylartropathie/enthesitis gerelateerde artritis (SpA-ERA)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Juveniele spondylartropathie/enthesitis gerelateerde artritis (SpA-ERA) Versie 2016 1. WAT IS JUVENIELE SPONDYLARTROPATHIE/ENTHESITIS GERELATEERDE ARTRITIS
Nadere informatieCyclofosfamide (Endoxan ) tabletten bij reumatische aandoeningen
Cyclofosfamide (Endoxan ) tabletten bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel cyclofosfamide te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over
Nadere informatiePeriodieke Koorts Met Afteuze Faryngitis En Adenitis (PFAPA)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Periodieke Koorts Met Afteuze Faryngitis En Adenitis (PFAPA) Versie 2016 1. WAT IS PFAPA 1.1 Wat is het? PFAPA staat voor Periodic Fever Adenitis Pharyngitis
Nadere informatieInwendige oogontsteking. Uveïtis
Inwendige oogontsteking Uveïtis 2 Tijdens uw bezoek aan de oogkliniek heeft uw behandelend oogarts met u besproken dat bij u een inwendige oogontsteking (uveïtis) is vastgesteld. In deze folder kunt u
Nadere informatiewww.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Het PAPA Syndroom Versie 2016 1. WAT IS PAPA 1.1 Wat is het? Het acroniem PAPA staat voor Purulente Artritis, Pyoderma gangrenosum en Acne. Het is een erfelijk
Nadere informatieNRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts
www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro NRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts Versie 2016 1. WAT IS NRLP-12 GERELATEERDE TERUGKERENDE KOORTS 1.1 Wat is het? NRLP-12 gerelateerde terugkerende
Nadere informatieAdalimumab (Humira ) bij reumatische aandoeningen
Adalimumab (Humira ) bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel adalimumab te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatieReumatoïde Artritis (1/2)
Reumatoïde Artritis (1/2) chronische inflammatoire gewrichtsaandoening prevalent (1%, elke leeftijd, vrouwen>mannen) symptomen: pijn, stramheid, zwelling schade: anatomisch, functioneel, sociaal & economisch
Nadere informatiewww.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Majeed Versie 2016 1. WAT IS MAJEED 1.1 Wat is het? Het Majeed syndroom is een zeldzame genetische aandoening. Kinderen met dit syndroom lijden aan chronische
Nadere informatieOnderwijsprogramma Het Patient Partners onderwijsprogramma is vooral gericht op het leren herkennen van reumatoïde artritis in een vroeg stadium.
De patiënt-docenten van de Stichting Onderwijsprogramma Patient Partners zetten zich in voor een vroege herkenning en behandeling van reumatoïde artritis (RA). Hierdoor kan onherstelbare gewrichtsschade
Nadere informatieEndoxan (cyclofosfamide)
Endoxan (cyclofosfamide) U heeft in overleg met uw behandelend arts besloten dat u in verband met reumatische klachten Endoxan (cyclofosfamide, Cicloblastine) gaat gebruiken. Deze folder geeft informatie
Nadere informatieInfliximab (Remicade ) bij reumatische aandoeningen
Infliximab (Remicade ) bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel infliximab te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatiePubers met JIA (Juveniele Idiopatische Artritis) Philomine van Pelt Fellow Kinderreumatologie Wilhelmina Kinderziekenhuis.
Pubers met JIA (Juveniele Idiopatische Artritis) Philomine van Pelt Fellow Kinderreumatologie Wilhelmina Kinderziekenhuis Inleiding Waneer moet u denken aan JIA JIA tijdens de puberteit Internet gebruik
Nadere informatieCHAPTER. Samenvatting
CHAPTER 9 Samenvatting CHAPTER 9 Klachten aan pols en hand komen veel voor; bij 9 tot 12.5% van de Nederlandse volwassenen. Niet alle mensen bezoeken de huisarts voor pols- of handklachten. De huisarts
Nadere informatieSyndroom van Sjögren. informatie voor patiënten
Syndroom van Sjögren informatie voor patiënten INLEIDING Uw arts heeft u verteld dat u lijdt aan het syndroom van Sjögren. In deze brochure leest u wat Sjögren syndroom is, welke de symptomen zijn, hoe
Nadere informatiewww.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Het PAPA-Syndroom Versie 2016 1. WAT IS PAPA 1.1 Wat is het? Het acroniem PAPA staat voor Pyogenische Artritis, Pyoderma gangrenosum en Acne. Het is een
Nadere informatieI nhoud. 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat... 1 F.P.J.G. Lafeber. R.E.M. Toes. M. Vis en J.M.W. Hazes. R.B.M.
XI I nhoud 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat............................................ 1 F.P.J.G. Lafeber 1.1 Inleiding...............................................................................................
Nadere informatieNekpijn? Acupunctuur kan helpen
Nekpijn? Acupunctuur kan helpen Nekpijn Nekklachten komen evenals lage-rugpijn vaak voor. Bijna 80% van de mensen heeft wel eens last (gehad) van nekklachten. Ook hier is het van belang intensief naar
Nadere informatieReuma Café: CHRONISCHE PIJN. Leven met chronische pijn vanuit het oogpunt van de reumatologie. Philippe Carron Dienst Reumatologie UZ Gent
Reuma Café: CHRONISCHE PIJN Leven met chronische pijn vanuit het oogpunt van de reumatologie Philippe Carron Dienst Reumatologie UZ Gent Chronische pijn vanuit reumatologie: overview Pijn en anamnese Pijn
Nadere informatieRichtlijn Osteoporose en fractuurpreventie Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Derde herzien druk, 2011
Richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Derde herzien druk, 2011 Stroomdiagram van diagnostiek,behandeling en follow-up bij patiënten van 50 jaar en ouder met
Nadere informatiePrednison Voorgeschreven door de reumatoloog
Prednison Voorgeschreven door de reumatoloog Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De reumatoloog heeft met u besproken dat u prednison gaat gebruiken. In deze folder
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER Orthopedie Reversed schouderprothese
PATIËNTENFOLDER Orthopedie Reversed schouderprothese Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan uw schouder, waarbij de orthopedisch chirurg uw schoudergewricht vervangt door een kunstgewricht. Deze
Nadere informatieAbatacept (Orencia ) subcutaan bij reumatische aandoeningen
Abatacept (Orencia ) subcutaan bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel abatacept te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatieREUMATOÏDE ARTRITIS FRANCISCUS GASTHUIS
REUMATOÏDE ARTRITIS FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u reumatoïde artritis (RA) heeft, een vorm van reuma. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. Vragen over de aandoening
Nadere informatieJuveniele spondylartropathie/enthesitis gerelateerde artritis (SpA-ERA)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Juveniele spondylartropathie/enthesitis gerelateerde artritis (SpA-ERA) Versie 2016 2. DIAGNOSE EN THERAPIE 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? Artsen stellen
Nadere informatieVAN HARTE WELKOM. Niet vallen maar opstaan. Zo lang mogelijk zelfredzaam zijn Anne Wipkink
VAN HARTE WELKOM Niet vallen maar opstaan Zo lang mogelijk zelfredzaam zijn Anne Wipkink INHOUD PRESENTATIE Definitie Osteoporose en Artrose Osteoporose - oorzaak - gevolg - wat kun je zelf doen? - suppletieadvies
Nadere informatiewww.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Majeed Versie 2016 1. WAT IS MAJEED 1.1 Wat is het? Het Majeed syndroom is een zeldzame genetische aandoening. Kinderen met dit syndroom lijden aan chronische
Nadere informatieJuveniele Spondylartropathie/Enthesitis Gerelateerde Artritis (SPA-ERA)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Juveniele Spondylartropathie/Enthesitis Gerelateerde Artritis (SPA-ERA) Versie 2016 1. WAT IS JUVENIELE SPONDYLARTROPATHIE/ENTHESITIS GERELATEERDE ARTRITIS
Nadere informatieCHAPTER 8. Samenvatting
CHAPTER 8 Samenvatting Samenvatting 8. Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie. Doel van dit proefschrift is om de kosten en effectiviteit van magnetische resonantie (MR) te evalueren indien
Nadere informatieJuveniele Idiopatische Artritis (JIA)
Wat is JIA? Juveniele idiopathische artritis is een zeldzame, chronische ziekte die wordt gekenmerkt door een blijvende ontsteking van een of meerdere gewrichten. De verschijnselen van een gewrichtsontsteking
Nadere informatieBijlage A : Formulier voor een eerste aanvraag
Bijlage A : Formulier voor een eerste aanvraag Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit RoACTEMRA (tocilizumab) voor de behandeling van actieve systemische juveniele idiopathische
Nadere informatieREUMATOLOGIE CASUSSCHETSEN
REUMATOLOGIE April 2004 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Man, 35 jaar. Sinds 4 weken pijnlijke PIP s re hand. Zijn ring past niet meer. Rechter pols is ook gevoelig, niet warm of rood, wel iets gezwollen. Eindstanden
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Hydroxychloroquine. (Plaquenil)
PATIËNTEN INFORMATIE Hydroxychloroquine (Plaquenil) 2 PATIËNTENINFORMATIE Uw reumatoloog heeft u hydroxychloroquine voorgeschreven voor de behandeling van uw reumatische aandoening. Om dit medicijn goed
Nadere informatieBursitis Trochanterica Injectie
Bursitis Trochanterica Injectie Therapeutische injectie uitleg Hier onder volgt de uitleg van uw kwaal, een afbeelding van de aangedane structuur, een beschrijving van de techniek waarmee de ingreep is
Nadere informatieONGEDIFFERENTIEERDE SPONDYLARTHROPATHIE FRANCISCUS GASTHUIS
ONGEDIFFERENTIEERDE SPONDYLARTHROPATHIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u een spondylarthropathie hebt, een vorm van reuma. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. Vragen
Nadere informatie161 Samenvatting L L sub01-bw-spaetgens - Processed on: Processed on:
Samenvatting 161 162 Samenvatting 163 Samenvatting Jicht is een gewrichtsontsteking, ook wel artritis genoemd, en is wereldwijd de meest voorkomende reumatische aandoening. Jicht komt vaker voor bij mannen
Nadere informatieNieuwsbrief EAC/PSI 2017
Nieuwsbrief EAC/PSI 2017 Beste deelnemer aan het Early Arthritis Clinic (EAC) onderzoek, Met deze nieuwsbrief brengen wij u weer graag op de hoogte over de ontwikkelingen van het wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatiePatiënt ziet niets en oogarts ziet niets?
Patiënt ziet niets en oogarts ziet niets? Oogafwijkingen bij Multiple Sclerose Francien Ooijman, oogarts Jeroen Bosch Ziekenhuis MSMS, 2 december 2013 1 Klassiek: wat is MS MS: ontstekingsreactie in witte
Nadere informatieINFORMATIE OVER RITUXIMAB (MABTHERA ) FRANCISCUS VLIETLAND
INFORMATIE OVER RITUXIMAB (MABTHERA ) FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw reumatoloog heeft u een Biological (rituximab) voorgeschreven voor de behandeling van uw reumatische aandoening. Om dit medicijn
Nadere informatieNSAID s = Non Steroidal Anti Inflammatory Drugs: Diclofenac Indometacine Meloxicam Piroxicam Ibuprofen Naproxen Fenylbutazon Celecoxib Etoricoxib
Ontstekingsremmende pijnstillers NSAID s = Non Steroidal Anti Inflammatory Drugs: Diclofenac Indometacine Meloxicam Piroxicam Ibuprofen Naproxen Fenylbutazon Celecoxib Etoricoxib Inhoud Hoe werkt NSAID?
Nadere informatieDuim artrose (kunstgewricht van de duim)
Duim artrose (kunstgewricht van de duim) Oorzaak Symptomen Diagnose Behandeling Herstel Artrose is een aandoening waarbij een gewricht door slijtage steeds meer beschadigt raakt. Hoewel er vele oorzaken
Nadere informatieManuele therapie en hoofdpijnklachten
Whitepaper Manuele therapie en hoofdpijnklachten Marieke Wichers - Schreur Algemeen fysiotherapeut & manueel therapeut Inhoud Inleiding Soorten hoofdpijn Welke hoofdpijnen zijn te behandelen middels manuele
Nadere informatieHeleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn
Heleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn eerste lijn MZH De twee hoofd vragen: Waarom de nek behandelen
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Frozen Shoulder Algemeen Er is bij u een frozen shoulder vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de schouder, de klachten, de oorzaak, risicofactoren
Nadere informatieDe ziekte van Graves
De ziekte van Graves Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De ziekte van Graves is een auto-immuun aandoening. Auto-immuun wil zeggen dat het lichaam antistoffen maakt,
Nadere informatieDr. Hilde Van Kerckhoven
Dr. Hilde Van Kerckhoven S 1. Inleiding Bandvormige pijn ter hoogte van de onderrug met uitstraling naar 1 of 2 benen kan te wijten zijn aan facetartrose. 1. Inleiding 15-45% van de patiënten met lage
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Hypnic headache. www.kinderneurologie.eu
Hypnic headache Wat is hypnic headache? Hypnic headache is een hoofdpijnaandoening waarbij mensen tijdens hun slaap last krijgen van hoofdpijn en hierdoor wakker worden uit hun slaap. Hoe wordt hypnic
Nadere informatieGrote vaten Vasculitis RCA en Takayasu
Grote vaten Vasculitis RCA en Takayasu Liesbeth Brouwer internist reumatoloog UMCG UMC Groningen Research Focus Interna@onal Amyloidosis Regional SpA Research and Focus 2014 Dept. Rheumatology and Clinical
Nadere informatieCiclosporine. (Neoral) Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Bij reumatische aandoeningen
Ciclosporine (Neoral) Bij reumatische aandoeningen U heeft in overleg met uw reumatoloog besloten dat u in verband met reumatische klachten ciclosporine gaat gebruiken of u overweegt dit te gaan doen.
Nadere informatieCertolizumab pegol (Cimzia ) bij reumatische aandoeningen
Certolizumab pegol (Cimzia ) bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel certolizumab pegol te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit
Nadere informatieMethotrexaat. (Ledertrexate, Emthexate )
Methotrexaat (Ledertrexate, Emthexate ) Inhoud Wat doet Methotrexaat bij reumatische aandoeningen? 3 Wat kunt u verwachten van Methotrexaat? 3 Gebruik 3 Bewaren van Methotrexaat 4 Bijverschijnselen 4 Bloedcontrole
Nadere informatieHersenmetastasen. Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg
Hersenmetastasen Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg Hersenmetastasen (HM) + Introductie + Enkele cijfers. + Wanneer denken we aan HM? + Behandeling van HM (Landelijke
Nadere informatieArtrose Bewegen bij heup- en knieartrose
Artrose Bewegen bij heup- en knieartrose Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan betekenen Speciaal voor mensen met artrose is in diverse fysiotherapiepraktijken
Nadere informatieAnakinra Kineret. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Anakinra Kineret Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: anakinra. Hoe werkt anakinra? Bij patiënten met een
Nadere informatieWat te bespreken. De Eeuw van chronische ziekten. risico ziekten en lifestyle. Trends in obesitas Nederland 1981-2003
De Eeuw van chronische ziekten Wat te bespreken Diabetes type 1 in relatie reumatische klachten Relaties tussen chronische ziekten? Diabetes type 2 in relatie reumatische klachten risico ziekten en lifestyle
Nadere informatieVerdiepingsmodule. Vaardigheid schouderonderzoek. Schoudersklachten: Vaardigheid schouderonderzoek. 1. Toelichting. 2. Doel, doelgroep en tijdsduur
Schoudersklachten: 1. Toelichting Deze verdiepingsmodule is gebaseerd op de NHG Standaard van oktober 2008 (tweede herziening). De anatomie van de schouder is globaal wel bekend bij de huisarts. Veelal
Nadere informatieREUMATOLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
REUMATOLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN April 2004 Inleiding De werkafspraak Reumatologie is in 2004 gepubliceerd, aansluitend op de bestaande NHG standaard en
Nadere informatieGlaucoom. Afdeling Oogheelkunde
Glaucoom Afdeling Oogheelkunde Algemeen Glaucoom is een veelvoorkomende aandoening van de oogzenuw die in de meeste gevallen, maar niet altijd, gepaard gaat met een te hoge oogdruk in het oog. De oogzenuw
Nadere informatieLegionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014
Legionella Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Indeling Historie Epidemiologie en pathogenese Klinische presentatie en beloop Microbiologische diagnose Behandeling Maatregelen naar aanleiding van een
Nadere informatieradiologie achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator
radiologie achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd 1 CASUSSCHETSEN RADIOLOGIE Casus 1: 40 jr
Nadere informatiePlastische chirurgie. Carpaal tunnel syndroom
Plastische chirurgie Carpaal tunnel syndroom Inhoudsopgave Wat is het Carpale Tunnel Syndroom?...4 Wat is de oorzaak?...5 Wat zijn de klachten?...5 Hoe wordt het syndroom vastgesteld?...6 Wat is de behandeling?...6
Nadere informatieOogverschijnselen bij de ziekte van Graves
Oogverschijnselen bij de ziekte van Graves Inhoudsopgave Inleiding... 1 Verschijnselen... 1 Het stellen van de diagnose... 2 Behandeling... 2 Complicaties van de behandeling... 3 Prognose... 3 Inleiding
Nadere informatieSchouderpathologie voorde huisarts
Schouderpathologie voorde huisarts Linda Cervenka Ellen de Wit Ron Onstenk April 2012 Schouderklachten?? Nekklachten Radiculaire klachten CTS Infectieus Polymyalgia Schouder/POB klachten Gecombineerd Schouder
Nadere informatieArtrose. Wat is een gewricht? Wat is artrose? Klachten en symptomen
ORTHOPEDIE Artrose Artrose Artrose is een aandoening aan het kraakbeen in de gewrichten, ook wel gewrichtsslijtage genoemd. Artrose kan veel klachten geven, zoals pijn en stijfheid. In deze folder leest
Nadere informatieVaatvliesontsteking in het oog Uveïtis. Poli Oogheelkunde
00 Vaatvliesontsteking in het oog Uveïtis Poli Oogheelkunde Uveïtis De oogarts heeft bij u uveïtis vastgesteld. In deze folder leest u meer over deze ziekte en de behandeling ervan. Uveïtis is een ontsteking
Nadere informatieAdalimumab. (Humira ) Sterk in beweging
Adalimumab (Humira ) Sterk in beweging Inhoudsopgave Hoe werkt het? 3 Hoe wordt het gebruikt? 3 Bijwerkingen 4 Andere geneesmiddelen 5 Zwangerschap 5 Autorijden 5 Vaccinaties 5 Wanneer u op vakantie gaat
Nadere informatieSymptomatische behandeling hersenmetastasen. Jeroen van Eijk, neuroloog JBZ 3 e Regionale Symposium Palliatieve Zorg 07-11-2013
Symptomatische behandeling hersenmetastasen Jeroen van Eijk, neuroloog JBZ 3 e Regionale Symposium Palliatieve Zorg 07-11-2013 Zo maar een paar vragen: -Moeten patiënten met HM standaard met dexamethason
Nadere informatiewww.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Lyme Artritis Versie 2016 1. WAT IS LYME ARTRITIS 1.1 Wat is het? Lyme artritis (artritis=gewrichtsonsteking) is een van de ziekten die veroorzaakt wordt door
Nadere informatie