Wat is genmische selectie? Tepassingen in de Vlaamse melkveesectr Prf. Nadine Buys Dr. ir. Anneleen Stinckens ir. Annelies Cussé ir. Liesbeth Françis Katrien Wijnrcx Del van de presentatie Vreger: uitsluitend selectie p basis van uiterlijke kenmerken (fentype): Selectie vr gewenste eigenschappen Selectie tegen ziekten/afwijkingen Daarna: Selectie p basis van genetica: Selectie tegen aangebren afwijkingen Zware selectiedruk Nu: genmische selectie Selectie vr gewenste en tegen ngewenste eigenschappen Lichtere selectiedruk Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 1
Terug naar de basis Dier Cel (kern) Chrmsm DNA Zelfde DNA in ALLE cellen!!! Terug naar de basis Dier Cel (kern) Chrmsm DNA Genen Eigenschappen Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 2
Terug naar de basis Eigenschappen drgeven aan nakmelingen via DNA: Ø Helft van vader Ø Helft van meder Srten mutaties KOE KOK KOEK KO OKE E Substitutie Insertie Deletie Inversie Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 3
Mngeen vs plygeen Mngene kenmerken Plygene kenmerken # genen Test? Type 1 gen verrzaakt fentype 1 mutatie Eenvudig Aan/uit fentype: Meerdere genen beïnvleden het fentype Niet eenvudig Threshld f cntinu mdel Mngene kenmerken Bvine leukcyte adhesin deficiency (BLAD) ITGB2 gen Hge vatbaarheid vr infecties (leukcyten kunnen niet van bledstrm à geïnfecteerde weefsels) Syndactyly (mule ft) LRP4 gen Fusie tenen Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 4
7de Vlaamse Fkkerijdag 18/11/15 Mngene kenmerken Niet alleen ziekten en selectie beperkingen! Ok psitief Hrnls-gen = dminant Rde Hlstein Zwarte Hlstein Fleckvieh Plygene kenmerken Enkele genen: bv vachtkleur wel ng mgelijk is m met een genetische test te werken want effect van een mutatie ng grt geneg Enrm veel genen: bv. melkprductie heel veel mutaties met heel kleine effecten à genetische test haalt niets meer uit à andere strategie ntwikkeld: Genmische selectie Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 5
Zeer grt aantal genen: Melkprductie Omgevingseffecten: Gezndheid Veding Genetische effecten: Zeer veel genen Geen test mgelijk Geïnfecteerd Genmische selectie Genmische Selectie: testen bij zeer grt aantal genen: Genmische selectie Schatting van de genetische waarde van het dier, gebaseerd p de analyse van zijn vlledige genm è betruwbaarder dan traditinele fkwaarden Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 6
Genmische Selectie: testen bij zeer grt aantal genen: DNA verandert niet: al p zeer jnge leeftijd te bepalen: niet wachten p eigen prestaties/nakmelingen èkrter generatie interval è snellere genetische vruitgang Genmische selectie: vereisten Referentie ppulatie we weten he ged ze zijn + we weten welk DNA ze hebben Vldende grt aantal dieren Dieren met FWS met hge betruwbaarheid = fentype Dieren met gentypes Interessante kenmerken = fentype Prductie Melk Vet en prteïne pbrengst Cnfrmatie Uier Pten Gezndheid Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 7
Genmische selectie Gen 2 C G Gen 1 Cel Chrmsm DNA Sequentie Gen 2 A T Gen 1 Cel Chrmsm DNA Sequentie Genmische selectie: referentie ppulatie Gentype: we kennen hun DNA SNP chip 60 000 f 700 000 SNP Fentype: we weten he ged ze zijn Stieren met zeer betruwbare FWS He kunnen we deze 2 nu kppelen? Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 8
7de Vlaamse Fkkerijdag 18/11/15 Genmisch selectie We hebben een referentie ppulatie met hnderden gegentypeerde dieren zeer betruwbare FWS Deze wrdt gebruikt m de fkwaarde te vrspellen gebaseerd p de merkers = schatting van de merker effecten REFERENTIE Genmische selectie: referentie ppulatie Met deze geschatte merker effecten à genmische fkwaardeschattingen vr jnge dieren znder eigen fentype REFERENTIE Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys Jnge stieren 9
7de Vlaamse Fkkerijdag 18/11/15 Succesverhalen genmic selectin Melkvee Gestart met genmic selectin in 2008 Gem 19 NVI/JR p basis van dtrs Gem.36 NVI/JR met GS 300 250 + 5jr +175 nvi 200 150 100 + 9jr 50 +175 nvi 0-50 -100 00/01 01/02 02/03 03/04 04/05 05/06 06/07 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 OPFOK Genmische selectie Reeds bewezen in Hlstein en andere rassen Onderzek naar mgelijkheden van genmic selectin in andere rassen en diersrten Vrdelen: Snellere vruitgang dr een krter generatie-interval Lagere kst dr wegvallen pref-wachtfkstier Vrdeel vr meilijke kenmerken zals vruchtbaarheid en langleefbaarheid Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 10
Cntact Onderzeksgrep Livestck Genetics www.huisdierengenetica.be livestckgenetics@kuleuven.be Tel: +32 (0)16 321 438 +32 (0)16 377 417 Fax: +32 (0)16 321 994 Wat is genmische selectie? - Prf. N. Buys 11