GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN SITUATIE OP 31/12/2011



Vergelijkbare documenten
Gezondheidsbarometer van de belgische ondernemingen situatie op 31/12/2013

Gezondheidsbarometer van de belgische ondernemingen

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN SITUATIE OP 31/12/2012

Graydon ebook Gezondheidsbarometer. de Belgische ondernemingen

Gezondheidsbarometer. Baromètre de la santé. unie der rechters in handelszakenvan België union des juges consulaires de Belgique

Ge z o n d h e i d s b a r o m e t e r

64360 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

CONSEIL DE L'UNION EUROPÉENNE. Bruxelles, le 23 octobre /06 COPEN 109 EJN 25 EUROJUST 49

MANDATARISSEN PER PE 40 ZETELS MANDATAIRES PAR EP 40 SIEGES Berekening van het aantal zetels Mode de calcul du nombre de sièges (art.

57936 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

Installatie van versie 2.2 van Atoum

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. over een betere tegemoetkoming voor de orthodontische zorg

22490 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Clientèle Sociale / Beschermde Klanten

Parts de marché / Maarktaandelen

NGI Vision Debat

Taux de Switch / Switch percentage

BELGISCHE SENAAT SÉNAT DE BELGIQUE

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

12 signalen om een nakend faillissement te herkennen

52686 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD

Conseils de sécurité importants

Taux de Switch / Switch percentage

epaper 10 signalen om een nakend faillissement te herkennen

STUDIE Faillissementen 1 december Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%.

Employment Monitor. Voor Corelio/Jobat Door Synovate Datum: 24/5/2011

Inventaris OV - Inventaire EP BIV - IBE

STUDIE. Faillissementen januari 2017

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Collectieve arbeidsovereenkomst van 27 juni 2011 Convention collective de travail du 27 juin 2011

FÉDÉRATION GENERALE DU TRAVAIL BELGIQUE

MINISTERE DES FINANCES MINISTERIE VAN FINANCIEN

ENQUÊTE 2015 LES CONNAISSANCES EN GESTION DES ENTREPRENEURS DE KENNIS VAN DE ONDERNEMERS INZAKE BEDRIJFSBEHEER

Over dit boek. Richtlijnen voor gebruik

MONITEUR BELGE Ed. 3 BELGISCH STAATSBLAD

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Statistiques Médecins - Geneesheren Statistieken toetreding akkoord , 2/3/2016, geografisch

ALBERT ALBERT. BELGISCH STAATSBLAD Ed. 3 MONITEUR BELGE SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE

BIBF Conferentie Werken in associatie: inspiratie! Conférence IPCF

CATALOGUS / CATALOGUE

75410 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 4 MONITEUR BELGE

WOORD VOORAF. Michel FlamÉe

FAVV -AFSCA AC- Kruidtuin - FSC Kruidtuinlaan Brussel / Bruxelles. Verslag van infosessie bestek FAVV_DGLABO_CPM_2016 (29/06/2015)

Document préparé par Marie Spaey, en collaboration avec Pauline de Wouters. Novembre 2009.

Comprendre et se faire comprendre commence par s exprimer en néerlandais

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN. relative à l enregistrement abusif des noms de domaine

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN. modifiant la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie de revenus aux personnes âgées

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

Par ici! Langs hier! HOME PAGE

... Graydon studie. Faillissementen. November 2017

LA COLOMBE JOYEUSE REGLEMENTEN KAMPIOENSCHAPPEN

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : Gratis tel. nummer : N. 351 INHOUD SOMMAIRE. 144 bladzijden/pages

- 1633/1-97/ /1-97/98. Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers. Chambre des Représentants de Belgique

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

39150 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

Barema's op 01/09/2008 Barèmes au 01/09/2008

Loi du 30 Novembre 2006 relative aux modifications du régime fiscal pour la réalisation de l objectif de la loi sur les bénéfices

Collectieve arbeidsovereenkomst van 22 september 2017 betreffende de modernisering van de arbeidsduur

En sécurité et santé au travail? Veilig en gezond op mijn werk?

WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS

STUDIE. Faillissementen februari 2017

De nieuwe loopbaan La nouvelle carrière

Le comptable-fiscaliste de demain : un consultant? De boekhouder-fiscalist van morgen : een consultant?

Telebib2 Edifact Validation - Tool introduction page 2 / 15

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

... Graydon studie. Faillissementen. Eerste trimester 2018

Faillissementen: Zomermaand juli telt 616 faillissementen

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

The professional s choice!

Boire au travail = déboires

Wie zijn wij? Qui sommes-nous?

MIELE SERVICE. Tot uw dienst / A votre service

VERKLARING VAN WOONPLAATS

MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD

STUDIE Faillissementen mei 2016

Grande enquête IPCF - Grote enquête BIBF

Studie. 2 september In augustus beduidend minder faillissementen

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN. PROJET DU BUDGET GÉNÉRAL DES DÉPENSES pour l année budgétaire 2010

Big data in healthcare visie NVSM. Joeri Guillaume

OFFRE DOCUMENTATION TECHNIQUE PEUGEOT POUR REPARATEURS INDEPENDANTS AANBOD PEUGEOT TECHNISCHE DOCUMENTATIE VOOR ONAFHANKELIJKE REPARATEURS

1. Hoeveel illegale sigaretten werden in 2013, 2014 en 2015 in beslag genomen door de douane?

Praktische kengetallen

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : Gratis tel. nummer : N. 101 INHOUD SOMMAIRE. 710 bladzijden/pages

SERVICE PUBLIC FEDERAL SANTE PUBLIQUE, SECURITE DE LA CHAINE ALIMENTAIRE ET ENVIRONNEMENT

Collège des procureurs généraux. College van Procureursgeneraal. Bruxelles, le 17 février 2016 Brussel, 17 februari 2016

Duurzame economie als motor voor de competitiviteit in de voedingssector. De CSV benadering

GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE ET DE REGION GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GEMEINSCHAFTS- UND REGIONALREGIERUNGEN

des Ingénieurs-Conseils C.Ir. FABI - KVIV Raadgevend Ingenieurs à partir du 1 janvier 2014 vanaf 1 januari 2014

STUDIE Faillissementen 2 november 2016 Opnieuw forse stijging in oktober

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE. Art. 2. Entrent en vigueur le 1 er janvier 2007 :

Transcriptie:

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN SITUATIE OP 31/12/2011 BAROMETRE DE LA SANTE DES ENTREPRISES BELGES SITUATION AU 31/12/2011

HANDELSINFORMATIE bron van zekerheid Van beknopte tot zeer gedetailleerde handelsrapporten over Belgische en buitenlandse ondernemingen. De gegevens worden geëvalueerd met betrekking tot kredietwaardigheid en zijn op diverse manieren raadpleegbaar. DATABASE MARKETING bron van succes Creatie, verrijking en optimalisatie van uw business-to-businessbestanden, gebaseerd op de gigantische Graydon-databank en een jarenlange knowhow in gegevensbeheer. CALL CENTER bron van contact Lead generation & qualification, telefonische opvolging van uw facturen in uw naam, verrijking van uw bestanden, opvolging van uw mailings,... kortom, u kan zich toespitsen op uw kernactiviteit. Onze specialisten van het Call Center vullen u hierbij aan. INCASSO bron van inkomsten Curatieve maatregelen zorgen ervoor dat uw geld op uw rekening staat: van rappelbrieven, telefonische contacten tot juridische opvolging. OPLEIDINGEN bron van deskundigheid De Graydon Business Academy (voorheen Academy for Credit Management) verzorgt hoogstaande opleidingen en lunchcauserieën over creditmanagement en debiteurenbeheer, met medewerking van docenten uit de academische wereld en de praktijk. INFOS COMMERCIALES source de sécurité Pour des rapports commerciaux résumés ou détaillés concernant des belges ou étrangères. Evaluation de données. Informations consultables de diverses manières. DATABASE MARKETING source de succès Création, enrichissement et optimalisation des fichiers «business-to-business» à l aide de la gigantesque base de données Graydon Belgium et d un savoir-faire accumulé depuis de nombreuses années en matière de gestion des données. CALL CENTER source de contact Lead generation & qualification, suivi téléphonique de vos factures en votre nom, enrichissement téléphonique de vos fichiers, suivi téléphonique de vos publipostages,... En conclusion, vous pouvez vous concentrer sur votre activité essentielle. Nos spécialistes du Call Center vous y assisteront. RECOUVREMENT source de revenus Grâce à des mesures curatives votre argent se trouve sur votre compte: de lettres de rappel, contacts téléphoniques jusqu au suivi juridique. FORMATIONS source de compétences La Graydon Business Academy (appelée auparavant Academy for Credit Management) offre des formations de haut niveau et des déjeuners-causeries en gestion du crédit et des débiteurs, en collaboration avec des enseignants du monde académique et des spécialistes travaillant sur le terrain.

INHOUD CONTENU 1. Inleiding 4 1.1. Graydon Belgium en de modellen voor faillissement en succes 4 1.2. Afbakening en omschrijving van het onderzoeksveld 5 1.3. Algemene waarnemingen inzake knipperlichten bij gefailleerden in 2011 6 1.4. Alarmwaarde van het knipperlicht 7 2. Analyse van de knipperlichten 8 2.1. Knipperlicht 1: Eigen vermogen kleiner dan 50% van het kapitaal 8 2.2. Knipperlicht 2: Algemene schuldgraad meer dan 100% 9 2.3. Knipperlicht 3: Protesten op wisselbrieven 10 2.4. Knipperlicht 4: Vervallen schulden naar fiscus of RSZ 11 2.5. Knipperlicht 5: Dagvaardingen van de RSZ 12 2.6. Knipperlicht 6: Rentabiliteit twee opeenvolgende jaren negatief 13 2.7. Knipperlicht 7: Geen publicatie van de jaarrekening voor de jongste twee opeenvolgende jaren 14 2.8. Knipperlicht 8: Bestuurder is in dezelfde functie gesignaleerd in een failliete onderneming 15 2.9. Knipperlicht 9: FiTo -meter sterk negatief 16 2.10. Knipperlicht 10: Voorlopig bewindvoerder aangesteld 17 2.11. Knipperlicht 11: Liquiditeit kleiner dan 0,5 18 2.12. Knipperlicht 12: Graydon Sociale Score (GSS) negatief 19 2.13. Knipperlicht 13: Basislimietbedrag negatief 20 3. Belang voor het handelsonderzoek van het aantal knipperlichten per bedrijf 21 4. Besluit 22 1. Introduction 4 1.1. Graydon Belgium et les modèles de faillite et de succès 4 1.2. Balisage et description du champ d investigation 5 1.3. Observations générales concernant les clignotants des en faillite en 2011 6 1.4. Valeur d alarme du clignotant 7 2. Analyse des clignotants 8 2.1. Clignotant 1: Fonds propres inférieurs à 50% du capital 8 2.2. Clignotant 2: Taux d endettement général supérieur à 100% 9 2.3. Clignotant 3: Protêts 10 2.4. Clignotant 4: Dettes vis-à-vis du fisc ou de l ONSS venues à échéance 11 2.5. Clignotant 5: Citations par l ONSS 12 2.6. Clignotant 6: Rentabilité négative pendant deux années successives 13 2..7. Clignotant 7: Pas de publication de comptes annuels successivement pour les deux dernières années 14 2.8. Clignotant 8: Administrateur signalé dans la même fonction dans une entreprise en faillite 15 2.9. Clignotant 9: FiTo -mètre fortement négatif 16 2.10. Clignotant 10: Désignation d un administrateur provisoire 17 2.11. Clignotant 11: Liquidités inférieures à 0,5 18 2.12. Clignotant 12: Score Social Graydon (GSS) négatif 19 2.13. Clignotant 13: Montant limite de base négatif 20 3. Importance du nombre de clignotants par entreprise pour l enquête commerciale 21 4. Conclusion 22 Graydon Belgium nv /sa Uitbreidingstraat 84 b1 BE-2600 Berchem T: 00 32 (0)3 280 88 00 F: 00 32 (0)3 280 88 99 info@graydon.be www.graydon.be Tekst: Eric Van den Broele Lay-out: Nicky Sterck

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN 2011 1. Inleiding 1. Introduction 1.1. Graydon Belgium en de modellen voor faillissement en succes Graydon Belgium nv onderhoudt en voedt een databank waarin elke in België gevestigde economische entiteit, drager van een ondernemingsnummer, wordt teruggevonden. De belangrijke diversiteit aan bronnen zorgt ervoor dat eender welke onderneming - van de allergrootste firma tot het kleinste zelfstandige bedrijf - van bij het ontstaan wordt geregistreerd. Zodoende profileert de Graydon-databank zich als een reusachtige en gemakkelijk hanteerbare bibliotheek waar op evidente wijze alle officiële stukken met betrekking tot een onderneming, zoals jaarrekeningen, oprichtingsaktes en diverse publicaties in het Staatsblad, worden teruggevonden. Naast de bundeling van officiële bronnen worden vele andere (zoals enquêtes, lectuur van kranten, gegevensverzameling rechtstreeks bij de bedrijven, rechtstreeks contact met diverse instanties,...) nauwkeurig up-todate gehouden. Eric Van den Broele Deputy Senior Manager Research, Graydon Belgium 1.1. Graydon Belgium et les modèles de faillite et de succès Graydon Belgium sa alimente et entretient une base de données reprenant toutes les entités économiques sises en Belgique, et porteuses d un numéro d entreprise. Grâce à la grande diversité de sources, n importe quelle entreprise, de la plus grande société à la plus petite entreprise indépendante, y est enregistrée dès sa création. La base de données Graydon se profile comme une bibliothèque géante et facile, dans laquelle sont classés de manière synoptique tous les documents officiels concernant les, comme les comptes annuels, les actes de constitution et les diverses publications au Moniteur belge. Outre les compilations des sources officielles, bien d autres informations encore (enquêtes, lecture des journaux, données collectées auprès des, contact direct avec diverses instances,...) y sont conservées et actualisées. Inderdaad sporen de 140 Graydon-medewerkers, zich scrupuleus houdend aan regelgeving ter zake, met de grootst mogelijke systematiek elk bijkomend gegeven op dat een beter inzicht verschaft in de actuele toestand van de individuele vennootschap of eenmanszaak. De verwerking van de informatiestroom genereert meer dan tachtig knipperlichten waarvan er, in overleg met de U.R.H.B., slechts dertien in deze studie worden besproken. Die signalen vormen op hun beurt, via diverse statistische analyses en wegingen, de voedingsbodem voor de hieronder geciteerde beoordelingssystemen. Op basis van het volledige gegevenspalet worden actief eigen scoresystemen toegepast die zowel de faillissementskans als de groeimogelijk-heden van een bedrijf inschatten. Hiertoe is van bij Graydon s ontstaan een traditie opgebouwd van diepgaand onderzoek, zowel intern als in nauwe samenwerking met de diverse universitaire onderzoekscentra die ons land rijk is. Volledigheidshalve wijzen we op het feit dat in deze studie een aantal knipperlichten individueel worden geëvalueerd op hun alarmwaarde. Onderhavige studie is dan ook bedoeld als aanvullende documentatie ten behoeve van de lezers-handelsrechters van dit tijdschrift. Het is echter geenszins de weergave van de analysemethodiek die Graydon in haar eigen modellen en toepassingen hanteert. Ook zal de lezer begrijpen dat de alarmwaarde van het individuele knipperlicht haar beperkingen kent. Het zijn de op basis van jarenlang onderzoek ontwikkelde - slechts ten dele in deze studie betrokken- Graydon-modellen, die de verschillende knipperlichten en andere gegevens via doorgedreven analyse en weging benaderen, die Graydon in staat stellen accurate uitspraken te doen over kansen op faillissement en succes. Graydon Belgium is fier op de intense samenwerking met de verschillende rechtbanken van koophandel en met het vertrouwen dat de rechtbanken in het bedrijf stellen. Op de handelsrechtbanken bestaat de uitdrukkelijke wil de kamers voor handelsonderzoek de nodige instrumenten in handen te geven, opdat de werkzaamheden efficiënt kunnen verlopen. Op de meeste handelsrechtbanken wordt op systematische wijze het handelsonderzoek gedocumenteerd met de objectieve gegevens en interpretatiesystemen die Graydon ter beschikking stelt. Omgekeerd engageert Graydon zich, en dit van in den beginne, om op geen enkele wijze gebruik te maken van kennis die mogelijkerwijs kan afgeleid worden uit de bevragingen door diezelfde rechtbanken. We blijven hopen dat deze samenwerking de rechtbanken ondersteunt in hun streven bedrijven in moeilijkheden ruim tijdig op te sporen, zodat de rechtbanken daadwerkelijk kunnen bijdragen tot hun herstel. Les 140 collaborateurs Graydon passent au crible, en respectant strictement la législation en la matière, avec la plus grande systématique, toute nouvelle donnée offrant une meilleure vue de la situation actuelle des individuelles ou unipersonnelles. Le traitement du flux d information génère plus de quatre-vingts clignotants dont, en concertation avec l U.J.C.B., seulement treize sont présentés dans cette étude. Ces signaux forment à leur tour, via diverses analyses statistiques et pondérations, la base nourricière pour les systèmes d évaluation évoqués ci-après. Sur base de la palette complète des données, des systèmes de scoring propres sont également activement exploités pour évaluer les risques de faillite et les possibilités de croissance d une entreprise. À cet effet, dès la constitution de l entreprise, on a instauré une tradition d enquête approfondie, tant au niveau interne qu en étroite collaboration avec les différents centres de recherche universitaires présents dans notre pays. Pour être complets, nous signalons que dans cette étude, certains clignotants sont évalués individuellement quant à leur valeur d alarme. La présente étude est donc conçue comme une documentation complémentaire pour les lecteurs-juges des tribunaux de commerce de ce magazine. Elle ne reflète en aucune façon la méthode d analyse que Graydon applique dans ses propres modèles et applications. Le lecteur comprendra également que la «valeur d alarme» de chaque clignotant a ses limites. Ce sont les modèles Graydon, conçus sur la base d une longue enquête et seulement abordés partiellement dans cette étude, qui révèlent les différents clignotants et d autres données issus d une analyse et d une pondération minutieuses et qui permettent à Graydon de formuler des prévisions précises en matière d échec et de succès. Graydon Belgium est fière de la collaboration intense avec les différents tribunaux de commerce et de la confiance que ceux-ci portent à notre entreprise. Les tribunaux manifestent leur volonté de donner aux chambres d enquête commerciale les instruments nécessaires pour mener efficacement leur tâche à bien. Dans la plupart des tribunaux de commerce, il apparaît que les enquêtes commerciales sont systématiquement documentées par les données objectives et les systèmes d interprétation mis à disposition par Graydon. D autre part, Graydon s engage, et ceci depuis le début, à ne pas utiliser la connaissance qui peut être déduite des questions posées par ces mêmes tribunaux. Nous espérons que cette collaboration soutiendra les tribunaux dans leur effort de détecter à temps les en difficulté, afin de pouvoir contribuer véritablement à leur sauvetage. 4 Graydon Belgium

2011 BAROMETRE DE LA SANTE DES ENTREPRISES BELGES 1.2. Afbakening en omschrijving van het onderzoeksveld Het onderhavige onderzoek is volledig toegespitst op de rechtspersonen of structuren die rechtstreeks in verband kunnen worden gebracht met het uitoefenen van een handelsactiviteit. Hierdoor worden enkel constructies bestudeerd die effectief faillissementsgevoelig zijn. Vervuiling van statistieken én van projecties ten opzichte van een totale populatie wordt zodoende vermeden. Inderdaad zou het weinig kies zijn de faillissementskansen van bijvoorbeeld handels af te wegen ten opzichte van een totale populatie van geregistreerde entiteiten waaronder ministeries, OCMW s, vzw s en dergelijke. In totaal werden binnen de op 31 december 2011 actieve populatie 463.424 vennootschapsvormen geselecteerd voor verder onderzoek. Dezelfde criteria toegepast op de faillissementen uitgesproken in de loop van het jaar 2011 leverden 8.326 cases op. Praktisch betekent dit dat het jaar 2011 een aanwas kende van het aantal van +4,67% (einde 2011 was dat +3,63%, einde 2010 was er nauwelijks groei ten opzichte van 2009, einde 2009 waren er 1,4% meer bedrijven actief dan einde 2008, terwijl de groei het jaar voordien was er nog een van 4,8%), terwijl het aantal faillissementen binnen diezelfde selectie beduidend sterker steeg: 526 cases meer dan het jaar voordien of een toename met 6,74%. Wegens de terecht door de rechtbank vereiste objectieve grond der knipperlichten opteren we ervoor om, binnen het kader van deze studie, enkel die signalen te gebruiken die objectief en onweerlegbaar vaststelbaar zijn. Dit betekent dat het ofwel gaat om signalen die uit de jaarrekening worden gehaald (ratio s), ofwel om signalen die een duidelijke rechtsgrond hebben (dagvaardingen RSZ, protesten op wissels,...). Daarnaast worden drie beoordelingssystemen (de FiTo -meter, de Graydon Sociale Score en het basislimietbedrag) gebruikt die Graydon weliswaar als onderdeel van haar modellen aanwendt, maar die volgens een vaste formule worden berekend op basis van de hierboven vernoemde objectieve signalen. Er moet worden opgemerkt dat de bevoegde rechters de signalen, in combinatie met andere factoren én op basis van de eigen ruime ervaring en knowhow, beoordelen. Voor elk knipperlicht wordt geprojecteerd in welke mate het wordt waargenomen, zowel binnen de actieve populatie als binnen de populatie bedrijven die in de loop van 2011 failliet werd verklaard. Door deze benadering wordt uitdrukkelijk getoond in welke verhouding een welbepaald knipperlicht staat ten opzichte van zowel in 2011 actieve als in 2011 gefailleerde ondernemingen. De alarmwaarde van het knipperlicht wordt hiermee statistisch onderbouwd. Voor elk knipperlicht wordt rekening gehouden met de gerechtelijke territoria (de arrondissementen). Bij eerdere publicaties werd ook een tweede tabel geprojecteerd die telkens rekening hield met de staatkundige structuren. Gezien er voor de uitgave van dit tijdschrift werd gekozen ook een overzicht te geven met betrekking tot de evolutie van de Wet op de Continuïteit van Ondernemingen, werd er ook ditmaal voor geopteerd deze tabellenreeks niet te publiceren. De volledige tabellenreeksen worden, samen met een benadering van de knipperlichten die van toepassing zijn op eenmanszaken, gelijktijdig met deze studie gepubliceerd op de webstek www.graydon.be. Al het cijfermateriaal heeft betrekking tot het jaar 2011. Feiten zijn ofwel dat jaar vastgesteld, ofwel is de continuïteit van een eerder geregistreerd gegeven aangetoond. 1.2. Balisage et description du champ d investigation La présente enquête est entièrement consacrée aux personnes morales ou aux structures qui peuvent être directement liées à l exercice d une activité commerciale. À cet effet, on analyse uniquement les structures qui courent un risque réel de faillite. Ce faisant, on évite ainsi la pollution des statistiques et des projections par rapport à une population totale. En effet, il serait peu judicieux de pondérer les risques de faillite des commerciales, par exemple, par rapport à une population totale d entités enregistrées comprenant notamment des ministères, des CPAS, des ASBL et autres. Au total, 463.424 ont été sélectionnées pour l étude parmi la population active au 31 décembre 2011. Les mêmes critères appliqués aux faillites prononcées dans le courant de l année 2011 ont produit 8.326 cas. Dans la pratique, cela signifie pour l année 2011 une hausse du nombre de sociétés de +4,67% (fin 2011, elle était de +3,63%, fin 2010 l on ne comptait guère de croissance par rapport à 2009, fin 2009 l on comptait une augmentation de 1,4% de plus d en activité qu à la fin 2008, mais la croissance de l année précédente était de 4,8%), tandis que le nombre de faillites dans la même sélection a considérablement augmenté : 526 cas de plus que l année précédente, soit une croissance de 6,74%. En raison du fondement objectif des clignotants exigé à juste titre par le tribunal, dans le cadre de cette étude, nous avons décidé d utiliser uniquement les signaux pouvant être établis de manière objective et incontestable. Cela signifie qu il s agit soit de signaux obtenus à partir de comptes annuels (ratios), soit de signaux présentant un fondement juridique clair (citations ONSS, protêts, etc.). En outre, on utilise trois systèmes d évaluation (le «FiTo -mètre», le Score Social Graydon et le montant limite de base) sans doute exploités par Graydon dans ses modèles, mais qui sont calculés à l aide d une formule fixe sur la base des «signaux objectifs» précités. Il convient de remarquer que le tribunal utilise uniquement les clignotants comme instrument de base. Ce sont les juges compétents qui évaluent les signaux sur la base de leur savoir-faire et de leur propre expérience. Pour chaque clignotant, on a également projeté la fréquence, aussi bien sur la population active que sur les qui ont été déclarées en faillite en 2011. Cette approche permet de montrer clairement la position d un clignotant déterminé par rapport aux actives ou faillies en 2011. La valeur d alarme du clignotant est ainsi étayée de manière statistique. Pour chaque clignotant, on a tenu compte des territoires judiciaires (les arrondissements). Lors de publications précédentes, un deuxième tableau fut projeté qui à chaque fois tenait compte des structures politiques. Vu que pour l édition de ce magazine on a opté pour y ajouter un aperçu relatif à l évolution de la Loi sur la Continuité des Entreprises, on a également préféré ne pas publier ces statistiques cette fois-ci. Les séries de tableaux, ainsi que l approche applicable aux sociétés unipersonnelles pour les clignotants, ont été publiées en même temps que cette étude sur le site web www.graydon.be. Tous les chiffres concernent l année 2011. Les faits ont été constatés au cours de cette année ou marquent la continuité de données déjà enregistrées. Graydon Belgium 5

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN 2011 1.3. Algemene waarnemingen inzake knipperlichten bij gefailleerden in 2011 1.3. Observations générales concernant les clignotants des en faillite en 2011 OVERZICHT VAN VENNOOTSCHAPPEN Situatie per 31 december 2011 - APERCU DES SOCIÉTÉS Situation au 31 décembre 2011 ondernemingen Nombre d ondernemingen met knipperlicht Nombre d avec clignotant Faillissementen 2011 analyse analyse Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 20,18% 36.459 38,98% 22,85% 2.477 2,58% 29,75% Brugge 16.346 3,53% 5.423 33,18% 3,40% 157 0,95% 1,89% Ieper 4.350 0,94% 1.179 27,10% 0,74% 27 0,62% 0,32% Kortrijk 22.075 4,76% 6.615 29,97% 4,15% 200 0,90% 2,40% Oostende 6.735 1,45% 2.218 32,93% 1,39% 97 1,42% 1,17% Veurne 4.770 1,03% 1.635 34,28% 1,02% 44 0,91% 0,53% Dendemonde 25.716 5,55% 7.505 29,18% 4,70% 377 1,44% 4,53% Gent 28.381 6,12% 8.607 30,33% 5,40% 296 1,03% 3,56% Oudenaarde 7.590 1,64% 2.319 30,55% 1,45% 77 1,00% 0,92% Antwerpen 56.362 12,16% 20.490 36,35% 12,84% 1.135 1,97% 13,63% Mechelen 14.610 3,15% 4.656 31,87% 2,92% 146 0,99% 1,75% Turnhout 20.215 4,36% 6.257 30,95% 3,92% 307 1,50% 3,69% Leuven 19.947 4,30% 6.312 31,64% 3,96% 201 1,00% 2,41% Hasselt 21.313 4,60% 6.492 30,46% 4,07% 336 1,55% 4,04% Tongeren 14.755 3,18% 4.588 31,09% 2,88% 250 1,67% 3,00% Mons 10.345 2,23% 3.834 37,06% 2,40% 243 2,30% 2,92% Charleroi 13.842 2,99% 5.271 38,08% 3,30% 392 2,75% 4,71% Tournai 9.125 1,97% 3.325 36,44% 2,08% 209 2,24% 2,51% Dinant 4.793 1,03% 1.606 33,51% 1,01% 100 2,04% 1,20% Namur 9.055 1,95% 3.304 36,49% 2,07% 184 1,99% 2,21% Arlon 1.995 0,43% 734 36,79% 0,46% 41 2,01% 0,49% Marche-en-Famenne 2.162 0,47% 771 35,66% 0,48% 33 1,50% 0,40% Neufchâteau 2.566 0,55% 869 33,87% 0,54% 41 1,57% 0,49% Eupen 2.170 0,47% 656 30,23% 0,41% 23 1,05% 0,28% Liège 18.442 3,98% 6.426 34,84% 4,03% 443 2,35% 5,32% Huy 4.312 0,93% 1.414 32,79% 0,89% 83 1,89% 1,00% Verviers 6.459 1,39% 2.137 33,09% 1,34% 102 1,55% 1,23% Nivelles 21.460 4,63% 8.429 39,28% 5,28% 305 1,40% 3,66% BELGIE - BELGIQUE 463.424 100,00% 159.531 34,42% 100,00% 8.326 1,76% 100,00% 1.3.1. Commentaar Verschillende internationale studies tonen aan dat bedrijven die naar het faillissement toeglijden een vrij gelijklopend stramien volgen, waarbij vaak jaren voor het faillissement die bedrijven eerst welbepaalde (soms extern waarneembare) defecten vertonen die naderhand worden bevestigd door voor de buitenwereld duidelijk waarneembare fouten. Eerste niet onbelangrijke vaststelling: ondanks het feit dat zeker tegen het einde van 2010 sprake was van een economische revival, bleken in de praktijk de gevolgen van de crisisperiode verder na te zinderen. Bovendien werkte de tweede crisisgolf die doorbrak in september 2011 sneller op de gezondheidsgraad van de bedrijfswereld in. We noteren voor 2011 een stijging van het aantal ondernemingen dat minstens één van de dertien knipperlichten vertoont van 149.302 cases in 2009 (34,95% van de totale populatie) over 147.862 cases in 2010 (33,4% van de totale populatie) naar 159.531 cases in 2011 (34,42% van de totale populatie). Ook vinden we bij verdere analyse (op de volgende bladzijden) dat binnen de groep bedrijven mét knipperlichten we een verder stijging waarnemen van vooral financiële knipperlichten. Deze cijfers bevestigen opnieuw uitdrukkelijk dat de crisisgolven in eerste instantie die bedrijven die reeds voordien problemen kenden verder hebben aangetast. Gesteld dat het relatieve aantal bedrijven mét knipperlichten in een welbepaald arrondissement mag gelden als graadmeter voor de gezondheidssituatie van de bedrijven in dat arrondissement, zijn er over het land opmerkelijke verschillen te noteren. Inderdaad mag desgevallend opnieuw het arrondissement Ieper met slechts 27,1% (verleden jaar nog 25,69%) ondernemingen met knipperlichten gelden als dat arrondissement met relatief het grootste aantal gezonde ondernemingen. Ook de arrondissementen Dendermonde (29,18% met knipperlichten) en Kortrijk (29,97% met knipperlichten) scoren bijzonder goed. Oudenaarde (30,55% met knipperlichten) evolueerde sterker neerwaarts dan enkele omliggende arrondissementen en werd, in vergelijking met de toestand verleden jaar, ingehaald zowel door de arrondissementen Kortrijk en Gent (30,33% met knipperlichten). Ook Hasselt scoort nu beter (30,46% met knipperlichten). Het arrondissement Nijvel piekt negatief met 39,28% (verleden jaar 37,65% ondernemingen met knipperlichtensignaletiek), en scoort hiermee voor het eerst nog slechter dan het Brusselse, dat een betere score laat noteren dan in 2010 (nu 38,98% ondernemingen, verleden jaar nog 40,2%). De gerechtelijk arrondissementen Charleroi (38,08% ondernemingen) en Bergen (37,06% ondernemingen) evolueerden eveneens ongunstig en halen zo een gunstig evoluerend Aarlen (36,79% ondernemingen, verleden jaar 37,15%) weg van een derde plaats. 1.3.1. Commentaire Plusieurs études internationales indiquent que les qui se rapprochent de la faillite ont des parcours relativement similaires selon lesquels, souvent plusieurs années avant la faillite, les connaissent déjà des problèmes évidents (parfois évaluables de l extérieur) qui seront ensuite confirmés par des erreurs parfaitement claires aux yeux des observateurs externes. Première observation non négligeable : malgré une certaine reprise économique, surtout fin 2010, les conséquences de la crise ont continué à se faire ressentir. La seconde vague de crise, qui a débuté en septembre 2011, a produit ses effets plus rapidement sur la santé des. On observe en 2011 une augmentation de nombre d présentant au moins un des treize clignotants, de 149.302 cas en 2009 (34,95% de la population totale) à 147.862 cas en 2010 (33,4% de la population totale), et 159.531 cas en 2011 (34,42% de la population totale). L analyse (en pages suivantes) révèle que dans le groupe des avec des clignotants, on observe une nouvelle hausse des clignotants financiers surtout. Ces chiffres confirment à nouveau explicitement que les vagues de crise ont touché principalement les qui étaient déjà en difficulté. En admettant que le nombre relatif d avec clignotants dans un arrondissement donné peut faire office de Baromètre pour la santé des dans cet arrondissement, on remarque des différences notables à l échelle nationale. En effet, l arrondissement d Ypres, avec seulement 27,1% d avec clignotants (alors que l année passée il s agissait encore de 25,69%), peut à nouveau être considéré comme l arrondissement ayant le plus grand nombre - relatif - d sans clignotants. Autrement dit, l arrondissement d Ypres comporte donc le plus grand nombre d saines. Aussi les arrondissements de Termonde (29,18% avec clignotants) et de Courtrai (29,97% avec des clignotants) présentent un score favorable. Audenarde (30,55% avec clignotants) a davantage régressé que quelques arrondissements environnants et a été, en comparaison avec la situation de l année dernière, rattrapé par les arrondissements de Courtrai et Gand (30,33% avec des clignotants). Hasselt remporte un meilleur score à présent (30,46% avec des clignotants). L arrondissement de Nivelles atteint un pic négatif, avec 39,28% (l année dernière, 37,65% d avec une signalétique de clignotant), et remporte ainsi un score inférieur à celui de la région de Bruxelles, qui fait pourtant mieux qu en 2010 (à présent 38,98% d, l année dernière 40,2%). Les arrondissements judiciaires de Charleroi (38,08% d ) et de Mons (37,06% d ) ont également évolué négativement et évincent ainsi de la troisième place Arlon, qui évolue tranquillement (36,79% des, l année dernière 37,15%). 6 Graydon Belgium

2011 BAROMETRE DE LA SANTE DES ENTREPRISES BELGES 1.4. Alarmwaarde van het knipperlicht Hoe sterk weegt een welbepaald knipperlicht? Dit kan eenvoudig worden berekend door te bepalen hoe vaak een faillissement werd uitgesproken nadat het knipperlicht werd vastgesteld. Hiervoor gaan we na bij hoeveel bedrijven die in 2011 failliet werden verklaard het signaal vroegtijdig voorkwam. Dit wordt in verhouding geplaatst tot het totaal aantal keren dat we datzelfde signaal vaststellen bij ondernemingen die per 31 december 2011 nog actief waren. Inderdaad werden in 2011 binnen de wereld der meer dan één bedrijf per groep van 56,8 failliet verklaard: de zwaarste score ooit. Einde 2010 was dat één per 57,8, in 2009 één per 57,5 maar in 2007 was dat nog één per 65. Anders gesteld: na een positieve trendbreuk in 2010 evolueert 2011 terug negatief: naar verhouding zijn zelfs nooit eerder zo veel bedrijven die de samen met de U.R.H.B. gedefinieerde ziektesymptomen vertonen, bovendien worden naar verhouding meer faillissementen uitgesproken. 1.4. Valeur d alarme du clignotant Quel est le poids d un clignotant donné? Cela peut être calculé de manière simple en déterminant la fréquence des jugements de faillite après la constatation du clignotant. Pour ce faire, on a déterminé le nombre de sociétés qui ont été déclarées en faillite en 2011 et pour lesquelles ce signal est apparu. Cela a été comparé au nombre total de reprises auquel ce même signal a été constaté dans les qui étaient encore actives au 31 décembre 2011. Dans le monde des sociétés, plus d une entreprise sur 56,8 a été déclarée en faillite en 2011 : le plus mauvais score de tous les temps (fin 2010 une sur 57,8, en 2009 une sur 57,5 et seulement une sur 65 en 2007). Autrement dit : après une inversion de tendance positive en 2010, 2011 évolue à nouveau dans le sens négatif. Proportionnellement, il n y a jamais eu autant d présentant les symptômes de maladie définis en collaboration avec l U.J.C.B., et autant de faillites prononcées. Enerzijds blijkt hieruit dat de rechtbanken die in 2010 vaak wegens van de naweeën van de eerste crisisigolf uit 2008 een soepelere houding aannamen, die houding naderhand opnieuw verstrengden. Anderzijds bleek de beperkte groei van de bedrijven die gebruik - maken van de Wet op de Continuïteit van Ondernemingen een onvoldoende vangnet om de vele bedrijven in moeilijkheden, die er in 2011 bijkwamen, op te vangen. Onderstaande tabel geeft weer in hoeveel gevallen het knipperlicht in 2011 effectief gevolgd werd door een faillissementsuitspraak alsook het procent van de per 31/12/2011 actieve en het procent van de in 2011 failliet verklaarde bedrijven waar een specifiek knipperlicht voorkomt. 2011 2006 Eén fal.per... ondernemingen Une faillite par... 2007 Eén fal.per... ondernemingen Une faillite par... D une part il s avère que les tribunaux qui avaient adopté une position plus souple en 2010, souvent à cause des séquelles de la première vague de crise en 2008, ont à nouveau durci le ton. D autre part, la croissance limitée des ayant fait usage de la Loi sur la Continuité des Entreprises s est avérée un filet de sécurité insuffisant pour les nombreuses s étant retrouvées en difficulté en 2011. Le tableau ci-dessous indique le nombre de cas dans lesquels le clignotant a été effectivement suivi en 2011 d un jugement de faillite, ainsi que le pourcentage des sociétés actives au 31 décembre 2011 et déclarées en faillite en 2011 et dans lesquelles un clignotant spécifique est apparu. 2008 Eén fal.per... ondernemingen Une faillite par... 2009 Eén fal.per... ondernemingen Une faillite par... 2010 Eén fal.per... ondernemingen Une faillite par... 2011 Eén fal.per... ondernemingen Une faillite par... 2011 % bij faillerende ondernemingen % auprès des faillies % bij actieve ondernemingen % auprès des actives onderzoek april 2012 -étude avril 2012 Rentabiliteit 2 jaar negatief Rentabilité négative pendant 2 années successives 27,5 28,7 42,2 59,5 72,1 41,4 11,8% 8,5% Liquiditeit < 0,5 Liquidité < 0,5 40,9 44,1 42,8 71,9 90,2 40,4 23,0% 16,3% Algemene schuldgraad > 100% Degré d endettement général supérieur à 100% 30,1 34,1 31,9 50,1 63,9 30,6 22,6% 12,0% Eigen vermogen < 50% kapitaal Fonds propres inférieurs à 50% du capital 25,9 28,1 26,8 25,8 41,8 25 41,9% 18,1% Basislimietbedrag negatief Montant limite de base négatif 7,8 8,2 11,5 17,5 20,6 11,7 0,3% 0,1% Vervallen schuld Fiscus RSZ Dettes échues envers le fisc ou l ONSS 15,7 12,6 12 19,6 25,3 10,9 16,1% 3,1% Dagvaardingen RSZ Citations par l ONSS 13,4 11,7 10,6 11,1 17,3 9,2 12,1% 1,8% FiTo -meter sterk negatief FiTo -mètre fortement négatif 8,6 9,5 10,6 17,3 19,1 8,9 11,2% 1,6% Bestuurder in ander faillissement Administrateur signalé dans une autre entreprise en faillite 8,3 8 7,5 7,8 10,5 5,9 24,3% 2,1% Geen publicatie jaarrekening 24 maand Pas de publication des C.A. pendant les 24 derniers mois 9,3 9 8,5 7,7 7,8 5 43,7% 3,2% Protesten op wisselbrieven Protêts 4,0 3,9 4 3,8 5,7 3,7 5,3% 0,3% GSS sterk negatief Score social Graydon fortement négatif 2,8 3,1 2,7 2,7 = 3,4 2,2 17,7% 0,4% Niet elk knipperlicht is even sterk. Bovendien blijken net de financiële ratio s, die in de dagdagelijkse praktijk het vaakst gebruikt worden, nog steeds beduidend zwakker dan criteria als daar zijn scores die berekend worden op basis van waarnemingen inzake sociale verplichtingen, het feit dat bestuurders eerder betrokken zijn in een ander faillissement of de vaststelling dat een jaarrekening met beduidende vertraging wordt gepubliceerd. Wie probeert onderscheid te maken tussen een bedrijf dat in moeilijkheden verkeert en een bedrijf dat normaal loopt, aan de hand van bijvoorbeeld het ook in veel actieve ondernemingen voorkomend knipperlicht van de zwakke liquiditeit (type 11) zal absoluut niet het verschil kunnen maken: een bedrijf op 40,4 gevallen met zwakke liquiditeit gaat over de kop. Andere traditionele knipperlichten zoals een hoge schuldgraad of een zwak eigen vermogen discrimineren slechts zwak. Het sterkste signaal, bovendien duidelijk versterkt in 2011, blijft zonder enige twijfel de GSS (Graydon Sociale Score). In 2011 gingen inderdaad één op 2,2 gevallen met dit kenmerk naderhand over de kop. Het knipperlicht is des te meer belangwekkend, omdat het effectief vaak voorkomt bij falende ondernemingen (17,7% van alle gefailleerden had dit kenmerk), terwijl het knipperlicht uiterst zelden voorkomt bij actieve ondernemingen (slechts in 0,4% van de gevallen). Beschouwen we de evolutie van de signaalwaarde, dan stellen we vast dat de signalen op basis van klassieke jaarrekeninganalyse beperkte kracht hebben, terwijl het feitenmateriaal beduidend beter de evolutie aanduidt. Tous les clignotants n ont pas la même valeur. En outre, ce sont les ratios financiers, qui sont utilisés le plus fréquemment dans la pratique quotidienne, qui ne cessent de s affaiblir par rapport à d autres critères comme les scores calculés sur base d observations au niveau des obligations sociales, le fait que les administrateurs aient déjà été impliqués précédemment dans une faillite ou que les comptes soient publiés très tardivement. Si on tente de faire la distinction entre une société en difficultés et une société en situation normale sur la base, par exemple, du clignotant de faibles liquidités (code 11) également présent dans de nombreuses sociétés actives, il sera difficile de distinguer les différences: une société sur 40,4 cas de faibles liquidités est déclarée en faillite. D autres clignotants traditionnels comme un taux d endettement élevé ou des fonds propres réduits font peu de différence. Le signal le plus fort, qui s est d ailleurs nettement renforcé en 2011 reste sans aucun doute le GSS (Social Score Graydon). En effet, en 2011 une société sur 2,2 présentant cette caractéristique a été déclarée en faillite. Ce clignotant est d autant plus important parce qu il apparaît effectivement souvent dans les en difficulté (17,7% de toutes les sociétés en faillite présentaient cette caractéristique), tandis qu il apparaît rarement dans les actives (uniquement dans 0,4% des cas). En observant l évolution de la valeur d alarme du clignotant, nous constatons que sur la base de l analyse classique des comptes annuels, ces signaux n ont qu une valeur limitée, tandis que les faits reflètent l évolution d une manière beaucoup plus efficace. Graydon Belgium 7

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN 2011 Algemeen stelden we in 2010 een duidelijke verzwakking van een aantal alarmsignalen vast. Met betrekking tot 2011 geldt de omgekeerde beweging: de alarmwaarde van alle knipperlichten steeg opnieuw gevoelig. Sommige knipperlichten, de niet-jaarrekeninggevoelige in het bijzonder, scoren opnieuw alarmwaarden die vergelijkbaar en zelfs sterker zijn dan de metingen voor de crisis. En général, on observe en 2010 un net affaiblissement des signaux d alarme. La tendance est inverse en 2011 : la valeur d alarme de tous les clignotants a de nouveau augmenté sensiblement. Certains clignotants, ceux qui ne sont pas sensibles aux comptes annuels en particulier, ont à nouveau une valeur d alerte comparable, voire sont même plus forts, que les mesures avant la crise. 2. Analyse van de knipperlichten 2. Analyse des clignotants 2.1. Knipperlicht 1: Eigen vermogen kleiner dan 50% van het kapitaal Rubriek 10/15 uit de jaarrekening - het nettoactief (eigen vermogen) is gedaald tot minder dan de helft van het kapitaal (artikel 332-431-633 Vennootschapswet) en/of beneden het wettelijk minimumkapitaal. Voor 18,07% (in 2009 nog 18,1% en 2010 18,48%) van de 463.424 ondernemingen is per 31/12/2011 de alarmbelprocedure van toepassing: het nettoactief is dus gedaald tot minder dan de helft van het kapitaal. Belangrijk hierbij is de vaststelling dat 41,89% (in 2009 nog 41,28% en in 2010 gedaald naar slechts 25,69%) van alle tegen wie in 2011 het faillissement werd uitgesproken dit kenmerk vertoonde. Het gerechtelijk arrondissement Nijvel telt naar verhouding het grootste aantal onder-gekapitaliseerde ondernemingen met 22,75% (in 2010 nog 22,88%), terwijl Kortrijk en Ieper ter zake het beste scoren. Nochtans is het knipperlicht het sterkst als alarmsignaal binnen de arrondissementen Charleroi en Luik. In de loop van 2010 is er in België één bedrijf per groep van 25 (in 2009 nog één per 25,8, in 2010 één per 41,8) ondernemingen die dit knipperlicht vertoonde over de kop gegaan. 2.1. Clignotant 1: Fonds propres inférieurs à 50% du capital Rubrique 10/15 des comptes annuels - actif net (fonds propres) tombé sous la moitié du capital (art. 332-431-633 du code des sociétés) et/ou sous le capital minimum légal. Au 31/12/2011, la procédure de sonnette d alarme à été déclenchée pour 18,07% (l année 2009 encore 18,1% et 2010 18,48%) des 463.424 : le niveau de l actif net est donc inférieur à la moitié du capital. Fait important, 41,89% (41,28% en 2009 et seulement 25,69% en 2010) de toutes les déclarées en faillite en 2011 présentaient cette caractéristique. L arrondissement judiciaire de Nivelles compte, proportionnellement, le plus grand nombre d sous-capitalisées, 22,75% (en 2010 encore 22,88%), tandis que Courtrai et Ypres remportent les meilleurs scores en la matière. Le clignotant revêt la plus grande valeur d alarme dans les arrondissements de Charleroi et de Liège. Dans le courant de 2010, en Belgique, une entreprise par groupe de 25 (une sur 25,8 en 2009 et une sur 41,8 en 2010) présentait le clignotant indicateur de faillite a fait la culbute. KNIPPERLICHT TYPE 1 - CLIGNOTANT TYPE 1 Eigen vermogen kleiner dan 50% van het kapitaal - Fonds propres inférieurs à 50% du capital Ondernemingen met knipperlicht type 1 Entreprises avec clignotant type 1 Knipperlicht T1 op faillissementen 2011 Clignotant T1 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 20.149 21,54% 24,06% 2.477 914 36,90% 23,0 Brugge 16.346 2.622 16,04% 3,13% 157 84 53,50% 32,2 Ieper 4.350 572 13,15% 0,68% 27 9 33,33% 64,6 Kortrijk 22.075 2.895 13,11% 3,46% 200 94 47,00% 31,8 Oostende 6.735 1.147 17,03% 1,37% 97 47 48,45% 25,4 Veurne 4.770 770 16,14% 0,92% 44 21 47,73% 37,7 Dendemonde 25.716 3.589 13,96% 4,29% 377 161 42,71% 23,3 Gent 28.381 4.285 15,10% 5,12% 296 116 39,19% 37,9 Oudenaarde 7.590 1.141 15,03% 1,36% 77 41 53,25% 28,8 Antwerpen 56.362 11.229 19,92% 13,41% 1.135 482 42,47% 24,3 Mechelen 14.610 2.467 16,89% 2,95% 146 62 42,47% 40,8 Turnhout 20.215 3.235 16,00% 3,86% 307 128 41,69% 26,3 Leuven 19.947 3.375 16,92% 4,03% 201 105 52,24% 33,1 Hasselt 21.313 3.085 14,47% 3,68% 336 124 36,90% 25,9 Tongeren 14.755 2.162 14,65% 2,58% 250 91 36,40% 24,8 Mons 10.345 2.019 19,52% 2,41% 243 114 46,91% 18,7 Charleroi 13.842 2.799 20,22% 3,34% 392 169 43,11% 17,6 Tournai 9.125 1.727 18,93% 2,06% 209 87 41,63% 20,9 Dinant 4.793 851 17,76% 1,02% 100 46 46,00% 19,5 Namur 9.055 1.809 19,98% 2,16% 184 92 50,00% 20,7 Arlon 1.995 421 21,10% 0,50% 41 21 51,22% 21,0 Marche-en-Famenne 2.162 411 19,01% 0,49% 33 22 66,67% 19,7 Neufchâteau 2.566 461 17,97% 0,55% 41 17 41,46% 28,1 Eupen 2.170 330 15,21% 0,39% 23 13 56,52% 26,4 Liège 18.442 3.437 18,64% 4,10% 443 195 44,02% 18,6 Huy 4.312 766 17,76% 0,91% 83 39 46,99% 20,6 Verviers 6.459 1.112 17,22% 1,33% 102 42 41,18% 27,5 Nivelles 21.460 4.885 22,76% 5,83% 305 152 49,84% 33,1 BELGIE - BELGIQUE 463.424 83.751 18,07% 100,00% 8.326 3.488 41,89% 25,0 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 17.537 24,04% 20,94% 2.226 792 35,58% 23,1 GEWEST VLAANDEREN 283.742 45.186 15,93% 53,95% 3.901 1.687 43,25% 27,8 Vlaams-Brabant 40.524 5.987 14,77% 7,15% 452 227 50,22% 27,4 West-Vlaanderen 54.276 8.006 14,75% 9,56% 525 255 48,57% 32,4 Oost-Vlaanderen 61.687 9.015 14,61% 10,76% 750 318 42,40% 29,3 Antwerpen 91.187 16.931 18,57% 20,22% 1588 672 42,32% 26,2 Limburg 36.068 5.247 14,55% 6,26% 586 215 36,69% 25,4 REGION DE LA WALLONIE 106.726 21.028 19,70% 25,11% 2.199 1.009 45,88% 21,8 Brabant wallon 21.460 4.885 22,76% 5,83% 305 152 49,84% 33,1 Hainaut 33.312 6.545 19,65% 7,81% 844 370 43,84% 18,7 Namur 13.848 2.660 19,21% 3,18% 284 138 48,59% 20,3 Luxembourg 6.723 1.293 19,23% 1,54% 115 60 52,17% 22,6 Liège 31.383 5.645 17,99% 6,74% 651 289 44,39% 20,5 BELGIE-BELGIQUE 463.424 83.751 18,07% 100,00% 8.326 3.488 41,89% 25,0 8 Graydon Belgium

2011 BAROMETRE DE LA SANTE DES ENTREPRISES BELGES 2.2. Knipperlicht 2: Algemene schuldgraad meer dan 100% De solvabiliteit is kleiner dan 0, of de algemene schuldgraad is groter dan 100%. 2.2. Clignotant 2: Taux d endettement général supérieur à 100% La solvabilité est inférieure à 0 ou le taux d endettement général est supérieur à 100%. KNIPPERLICHT TYPE 2 - CLIGNOTANT TYPE 2 Algemene schuldgraad groter dan 100% - Degré d endettement général supérieur à 100% Ondernemingen met knipperlicht type 2 Entreprises avec clignotant type 2 Knipperlicht T2 op faillissementen 2011 Clignotant T2 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 13.340 14,26% 15,93% 2.477 407 16,43% 33,8 Brugge 16.346 1.780 10,89% 2,13% 157 47 29,94% 38,9 Ieper 4.350 362 8,32% 0,43% 27 3 11,11% 121,7 Kortrijk 22.075 1.893 8,58% 2,26% 200 53 26,50% 36,7 Oostende 6.735 769 11,42% 0,92% 97 26 26,80% 30,6 Veurne 4.770 510 10,69% 0,61% 44 9 20,45% 57,7 Dendemonde 25.716 2.375 9,24% 2,84% 377 96 25,46% 25,7 Gent 28.381 2.819 9,93% 3,37% 296 73 24,66% 39,6 Oudenaarde 7.590 749 9,87% 0,89% 77 20 25,97% 38,5 Antwerpen 56.362 7.777 13,80% 9,29% 1.135 269 23,70% 29,9 Mechelen 14.610 1.710 11,70% 2,04% 146 37 25,34% 47,2 Turnhout 20.215 2.245 11,11% 2,68% 307 73 23,78% 31,8 Leuven 19.947 2.325 11,66% 2,78% 201 74 36,82% 32,4 Hasselt 21.313 1.865 8,75% 2,23% 336 69 20,54% 28,0 Tongeren 14.755 1.295 8,78% 1,55% 250 57 22,80% 23,7 Mons 10.345 1.328 12,84% 1,59% 243 64 26,34% 21,8 Charleroi 13.842 1.786 12,90% 2,13% 392 78 19,90% 23,9 Tournai 9.125 1.153 12,64% 1,38% 209 45 21,53% 26,6 Dinant 4.793 573 11,95% 0,68% 100 28 28,00% 21,5 Namur 9.055 1.218 13,45% 1,45% 184 53 28,80% 24,0 Arlon 1.995 287 14,39% 0,34% 41 11 26,83% 27,1 Marche-en-Famenne 2.162 257 11,89% 0,31% 33 10 30,30% 26,7 Neufchâteau 2.566 286 11,15% 0,34% 41 10 24,39% 29,6 Eupen 2.170 212 9,77% 0,25% 23 8 34,78% 27,5 Liège 18.442 2.237 12,13% 2,67% 443 117 26,41% 20,1 Huy 4.312 511 11,85% 0,61% 83 24 28,92% 22,3 Verviers 6.459 735 11,38% 0,88% 102 26 25,49% 29,3 Nivelles 21.460 3.336 15,55% 3,98% 305 97 31,80% 35,4 BELGIE - BELGIQUE 463.424 55.733 12,03% 100,00% 8.326 1.884 22,63% 30,6 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 11.280 15,46% 20,24% 2.226 346 15,54% 33,6 GEWEST VLAANDEREN 283.742 30.534 10,76% 54,79% 3.901 967 24,79% 32,6 Vlaams-Brabant 40.524 4.385 10,82% 7,87% 452 135 29,87% 33,5 West-Vlaanderen 54.276 5.314 9,79% 9,53% 525 138 26,29% 39,5 Oost-Vlaanderen 61.687 5.943 9,63% 10,66% 750 189 25,20% 32,4 Antwerpen 91.187 11.732 12,87% 21,05% 1.588 379 23,87% 32,0 Limburg 36.068 3.160 8,76% 5,67% 586 126 21,50% 26,1 REGION DE LA WALLONIE 106.726 13.919 13,04% 24,97% 2.199 571 25,97% 25,4 Brabant wallon 21.460 3.336 15,55% 5,99% 305 97 31,80% 35,4 Hainaut 33.312 4.267 12,81% 7,66% 844 187 22,16% 23,8 Namur 13.848 1.791 12,93% 3,21% 284 81 28,52% 23,1 Luxembourg 6.723 830 12,35% 1,49% 115 31 26,96% 27,8 Liège 31.383 3.695 11,77% 6,63% 651 175 26,88% 22,1 BELGIE-BELGIQUE 463.424 55.733 12,03% 100,00% 8.326 1.884 22,63% 30,6 Het knipperlicht benadrukt een tekort aan nettobedrijfskapitaal. Het eigen vermogen is dus negatief. De bij de vennootschapswet voorziene alarmbelprocedure is veelal reeds geruime tijd ingetreden. Deze dienen nieuwe rentabiliteit te creëren en hebben bovenal nood aan vers kapitaal. Over het volledige Belgische territorium ging er in 2011 één bedrijf per 30,6 (in 2009 nog een per 50,1, in 2010 zelfs slechts één per 63,9) dat het kenmerk op hun laatste gepubliceerde jaarrekening vertoonde over de kop. Het is binnen arrondissement Luik (verleden jaar nog Tongeren) dat knipperlicht type 2 het sterkst geldt als alarmsignaal, terwijl het in Ieper nauwelijks relevant blijkt. Na twee jaar gestage achteruitgang wint het signaal terug aan belang. Nu stellen we het probleem vast voor 12,03% der, terwijl de alarmwaarde is gestegen naar een bedrijf per 30,6. Op arrondissementsniveau wordt Nijvel, dat voordien vijf jaar opeenvolgend het hoogste aantal bedrijven telde met een moeilijk verdedigbare schuldgraad voorbijgestoken door verschillende andere arrondissementen, waaronder die van Luik, Dinant en Bergen. Relatief zijn de bedrijven uit Ieper, Kortrijk en Hasselt het minst in aantal met een netto-passief. Ce clignotant souligne un capital d exploitation net insuffisant. L actif net est donc négatif. Souvent la procédure de sonnette d alarme prévue par la loi sur les sociétés est donc déclenchée depuis longtemps déjà. Ces sociétés doivent créer une nouvelle rentabilité et ont besoin par-dessus tout de capitaux frais. Sur l ensemble du territoire belge, en 2011, une société sur 30,6 (en 2009 encore une sur 50,1 et en 2010 même une sur 63,9) qui présentait cette caractéristique dans ses derniers comptes annuels publiés a été déclarée en faillite. C est dans l arrondissement de Liège (l année passée c était Tongres) que le clignotant de code 2 est le plus pertinent en matière de signal d alarme, tandis qu il intervient le moins à Ypres. Après deux ans de régression progressive, le signal regagne en importance. A présent, nous observons le problème chez 12,03% des, alors que le signal d alarme a augmenté à une entreprise sur 30,6. Au niveau de l arrondissement, Nivelles, qui avait compté cinq années successives le plus grand nombre d ayant un taux d endettement difficilement défendable, a été dépassé par différents autres arrondissements, dont ceux de Liège, Dinant et Mons. Proportionnellement, les sociétés des régions d Ypres, de Courtrai et de Hasselt sont les moins nombreuses à présenter un passif net. Graydon Belgium 9

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN 2011 2.3. Knipperlicht 3: Protesten op wisselbrieven Wanneer een onderneming haar engagement van betaling niet kan hardmaken na het onderschrijven van een wisselbrief en er bijgevolg een verschijnsel geprotesteerde wissel wordt waargenomen, dan is er een sterk vermoeden dat de onderneming naar een situatie van discontinuïteit evolueert. Hoewel in sommige sectoren terug meer in zwang, stellen we algemeen vast dat het gebruik van de wissel, en dus ook het protest erop, jaar na jaar vermindert. 2.3. Clignotant 3: Protêts Lorsqu une entreprise ne peut pas remplir son engagement de payer après avoir souscrit une lettre de change et que l on enregistre dès lors un phénomène de protêt, la présomption est forte que l entreprise évolue vers une situation de discontinuité. Quoique certains secteurs adoptent à nouveau la lettre de change, nous constatons que son utilisation, et donc celle du protêt, diminue chaque année. KNIPPERLICHT TYPE 3 - CLIGNOTANT TYPE 3 Protesten op wisselbrieven - Protêts Ondernemingen met knipperlicht type 3 Entreprises avec clignotant type 3 Knipperlicht T3 op faillissementen 2011 Clignotant T3 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 365 0,39% 30,32% 2.477 131 5,29% 3,8 Brugge 16.346 22 0,13% 1,83% 157 7 4,46% 4,1 Ieper 4.350 7 0,16% 0,58% 27 0 0,00% Kortrijk 22.075 27 0,12% 2,24% 200 12 6,00% 3,3 Oostende 6.735 20 0,30% 1,66% 97 4 4,12% 6,0 Veurne 4.770 8 0,17% 0,66% 44 8 18,18% 2,0 Dendemonde 25.716 40 0,16% 3,32% 377 17 4,51% 3,4 Gent 28.381 41 0,14% 3,41% 296 13 4,39% 4,2 Oudenaarde 7.590 10 0,13% 0,83% 77 5 6,49% 3,0 Antwerpen 56.362 107 0,19% 8,89% 1.135 36 3,17% 4,0 Mechelen 14.610 21 0,14% 1,74% 146 5 3,42% 5,2 Turnhout 20.215 34 0,17% 2,82% 307 7 2,28% 5,9 Leuven 19.947 34 0,17% 2,82% 201 11 5,47% 4,1 Hasselt 21.313 31 0,15% 2,57% 336 13 3,87% 3,4 Tongeren 14.755 27 0,18% 2,24% 250 15 6,00% 2,8 Mons 10.345 50 0,48% 4,15% 243 23 9,47% 3,2 Charleroi 13.842 67 0,48% 5,56% 392 32 8,16% 3,1 Tournai 9.125 26 0,28% 2,16% 209 17 8,13% 2,5 Dinant 4.793 25 0,52% 2,08% 100 6 6,00% 5,2 Namur 9.055 39 0,43% 3,24% 184 14 7,61% 3,8 Arlon 1.995 11 0,55% 0,91% 41 5 12,20% 3,2 Marche-en-Famenne 2.162 13 0,60% 1,08% 33 3 9,09% 5,3 Neufchâteau 2.566 8 0,31% 0,66% 41 7 17,07% 2,1 Eupen 2.170 3 0,14% 0,25% 23 0 0,00% Liège 18.442 73 0,40% 6,06% 443 26 5,87% 3,8 Huy 4.312 19 0,44% 1,58% 83 5 6,02% 4,8 Verviers 6.459 21 0,33% 1,74% 102 7 6,86% 4,0 Nivelles 21.460 55 0,26% 4,57% 305 15 4,92% 4,7 BELGIE - BELGIQUE 463.424 1.204 0,26% 100,00% 8.326 444 5,33% 3,7 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 258 0,35% 21,43% 2.226 115 5,17% 3,2 GEWEST VLAANDEREN 283.742 536 0,19% 44,52% 3.901 169 4,33% 4,2 Vlaams-Brabant 40.524 141 0,35% 11,71% 452 27 5,97% 6,2 West-Vlaanderen 54.276 84 0,15% 6,98% 525 31 5,90% 3,7 Oost-Vlaanderen 61.687 91 0,15% 7,56% 750 35 4,67% 3,6 Antwerpen 91.187 162 0,18% 13,46% 1.588 48 3,02% 4,4 Limburg 36.068 58 0,16% 4,82% 586 28 4,78% 3,1 REGION DE LA WALLONIE 106.726 410 0,38% 34,05% 2.199 160 7,28% 3,6 Brabant wallon 21.460 55 0,26% 4,57% 305 15 4,92% 4,7 Hainaut 33.312 143 0,43% 11,88% 844 72 8,53% 3,0 Namur 13.848 64 0,46% 5,32% 284 20 7,04% 4,2 Luxembourg 6.723 32 0,48% 2,66% 115 15 13,04% 3,1 Liège 31.383 116 0,37% 9,63% 651 38 5,84% 4,1 BELGIE-BELGIQUE 463.424 1.204 0,26% 100,00% 8.326 444 5,33% 3,7 Bleken in 2003 nog 0,60% van de ondernemingen te kampen met geprotesteerde wissels dan werden er in 2011 nog 0,26% geteld. Protesten blijken echter duidelijke graadmeters te zijn voor mogelijke discontinuïteit. Van de 1.204 bedrijven met protesten tegen zich gingen er in 2011 maar liefst 444, of één geval per 3,7 waarnemingen, failliet. Het protest wordt waargenomen in 5,33% van de in 2011 genoteerde faillissementen. De alarmfunctie blijkt het grootst binnen het arrondissement Veurne, waar in 2011 één bedrijf op 2 dat drager was van het knipperlicht over de kop ging, onmiddellijk gevolgd door het arrondissement Neufchâteau. Si en 2003, 0,60% des étaient encore confrontées à des protêts protestés, en 2011, elles n étaient plus que 0,26%. Toutefois, les protêts restent des baromètres clairs d une discontinuité éventuelle. Sur les 1.204 sociétés confrontées à des protêts, 444, ou une sur 3,7, ont été déclarées en faillite en 2011. Le protêt a été signalé dans 5,33% des faillites enregistrées en 2011. La fonction d alarme semble être la plus importante dans l arrondissement de Furnes où en 2011, 1 société sur 2 présentant ce clignotant a été déclarée en faillite, suivi de près par Neufchâteau. 10 Graydon Belgium

2011 BAROMETRE DE LA SANTE DES ENTREPRISES BELGES 2.4. Knipperlicht 4: Vervallen schulden naar fiscus of RSZ (Achterstallige) vervallen schuld aan RSZ, fiscus of btw. Meestal worden schulden die ouder zijn dan drie maanden vermeld op de jaarrekening. In vele gevallen wordt de vermelde vervallen schuld naderhand gevolgd door een dagvaarding vanwege de RSZ-administratie. 2.4. Clignotant 4: Dettes vis-à-vis du fisc ou de l ONSS venues à échéance Dettes (en souffrance) vis-à-vis du fisc ou de l ONSS venues à échéance. Généralement, les dettes échues depuis plus de trois mois sont mentionnées dans les comptes annuels. Dans de nombreux cas, les dettes échues sont suivies d une citation de la part de l administration de l ONSS. KNIPPERLICHT TYPE 4 - CLIGNOTANT TYPE 4 Vervallen schuld fiscus of RSZ - Dettes échues envers le fisc ou l ONSS Ondernemingen met knipperlicht type 4 Entreprises avec clignotant type 4 Knipperlicht T4 op faillissementen 2011 Clignotant T4 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 43 0,05% 16,73% 2.477 4 0,16% 11,8 Brugge 16.346 5 0,03% 1,95% 157 0 0,00% Ieper 4.350 0 0,00% 0,00% 27 0 0,00% Kortrijk 22.075 11 0,05% 4,28% 200 0 0,00% Oostende 6.735 4 0,06% 1,56% 97 0 0,00% Veurne 4.770 4 0,08% 1,56% 44 0 0,00% Dendemonde 25.716 12 0,05% 4,67% 377 1 0,27% 13,0 Gent 28.381 17 0,06% 6,61% 296 2 0,68% 9,5 Oudenaarde 7.590 7 0,09% 2,72% 77 0 0,00% Antwerpen 56.362 24 0,04% 9,34% 1.135 1 0,09% 25,0 Mechelen 14.610 9 0,06% 3,50% 146 1 0,68% 10,0 Turnhout 20.215 4 0,02% 1,56% 307 2 0,65% 3,0 Leuven 19.947 3 0,02% 1,17% 201 0 0,00% Hasselt 21.313 5 0,02% 1,95% 336 2 0,60% 3,5 Tongeren 14.755 5 0,03% 1,95% 250 2 0,80% 3,5 Mons 10.345 5 0,05% 1,95% 243 0 0,00% Charleroi 13.842 13 0,09% 5,06% 392 2 0,51% 7,5 Tournai 9.125 8 0,09% 3,11% 209 3 1,44% 3,7 Dinant 4.793 5 0,10% 1,95% 100 0 0,00% Namur 9.055 10 0,11% 3,89% 184 0 0,00% Arlon 1.995 2 0,10% 0,78% 41 0 0,00% Marche-en-Famenne 2.162 2 0,09% 0,78% 33 0 0,00% Neufchâteau 2.566 4 0,16% 1,56% 41 0 0,00% Eupen 2.170 1 0,05% 0,39% 23 0 0,00% Liège 18.442 24 0,13% 9,34% 443 4 0,90% 7,0 Huy 4.312 7 0,16% 2,72% 83 1 1,20% 8,0 Verviers 6.459 2 0,03% 0,78% 102 0 0,00% Nivelles 21.460 21 0,10% 8,17% 305 1 0,33% 22,0 BELGIE - BELGIQUE 463.424 257 0,06% 100,00% 8.326 26 0,31% 10,9 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 30 0,04% 11,67% 2.226 4 0,18% 8,5 GEWEST VLAANDEREN 283.742 123 0,04% 47,86% 3.901 11 0,28% 12,2 Vlaams-Brabant 40.524 16 0,04% 6,23% 452 0 0,00% West-Vlaanderen 54.276 24 0,04% 9,34% 525 0 0,00% Oost-Vlaanderen 61.687 36 0,06% 14,01% 750 3 0,40% 13,0 Antwerpen 91.187 37 0,04% 14,40% 1.588 4 0,25% 10,3 Limburg 36.068 10 0,03% 3,89% 586 4 0,68% 3,5 REGION DE LA WALLONIE 106.726 104 0,10% 40,47% 2.199 11 0,50% 10,5 Brabant wallon 21.460 21 0,10% 8,17% 305 1 0,33% 22,0 Hainaut 33.312 26 0,08% 10,12% 844 5 0,59% 6,2 Namur 13.848 15 0,11% 5,84% 284 0 0,00% Luxembourg 6.723 8 0,12% 3,11% 115 0 0,00% Liège 31.383 34 0,11% 13,23% 651 5 0,77% 7,8 BELGIE-BELGIQUE 463.424 257 0,06% 100,00% 8.326 26 0,31% 10,9 Hoewel we ze steeds minder waarnemen betekenen de op de jaarrekening ingeschreven achterstallen RSZ en bedrijfsvoorheffing de voorbode van ernstige moeilijkheden inzake de sociale verplichtingen en de te betalen fiscale en parafiscale lasten. Wel moet er rekening mee gehouden worden dat deze posten soms ten onrechte op de jaarrekening worden vermeld. Graydon beschikt over systemen om de ten onrechte geboekte vervallen schulden te herrekenen. Dit knipperlicht is het enige signaal dat rechtstreeks uit de jaarrekening wordt gehaald én zelfs meer dan ooit pertinent relevant blijkt: één op 10,9 bedrijven (in 2008 nog één op 12, maar in 2010 slechts één per 25,3) met dit knipperlicht ging in 2011 over de kop. Daartegenover staat dat het signaal an sich slechts zelden voorkomt: slechts 257 (in 2009 272, maar in 2006 nog 560) bedrijven is drager van dit signaal. Van alle failliete ondernemingen van 2011 zijn er slechts 26 drager van knipperlicht type 4. Bien qu on les observe de moins en moins, les arriérés d ONSS et de précompte professionnel inscrits aux comptes annuels restent des signes avant-coureurs de graves difficultés en matière d obligations sociales et de charges fiscales et parafiscales à payer. Il convient cependant de tenir compte du fait que ces postes sont parfois repris à tort dans les comptes annuels. Graydon dispose de systèmes permettant de recalculer les dettes échues encodées à tort. Ce clignotant est le seul signal qui est issu directement des comptes annuels et qui, quoiqu il ait affaibli, semble plus que jamais pertinent : une entreprise sur 10,9 (en 2008 encore une par 12 mais en 2010, seulement une sur 25,3) présentant ce clignotant a été déclarée en faillite en 2011. En revanche, ce signal intervient rarement en tant que tel : seulement 257 (en 2009 il s agissait de 272 alors que l étude 2006 en signale 560) présentent ce signal. De toutes les déclarées en faillite en 2011, seulement 26 d entre elles présentaient le clignotant code 4. Graydon Belgium 11

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN 2011 2.5. Knipperlicht 5: Dagvaardingen van de RSZ De dagvaardingen vanwege de RSZ, het Fonds voor Bestaanszekerheid en het Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandigen hebben in het algemeen betrekking op schulden van meer dan 6 maanden. In het kader van deze studie wordt enkel rekening gehouden met de dagvaarding an sich. Inhoud noch volume worden hier beoordeeld. Tevens wordt naar de actieve populatie toe enkel rekening gehouden met bedrijven waarvan de dagvaarding jonger is dan zes maanden. Oudere dagvaardingen worden meegenomen in de berekening van de GSS (zie knipperlicht type 12), waardoor er geen versterkend of cumulerend effect bestaat tussen beide parameters. 2.5. Clignotant 5: Citations par l ONSS Les citations par l ONSS, le Fonds de Sécurité d Existence et la Caisse d Assurances sociales pour Travailleurs indépendants portent généralement sur les dettes de plus de 6 mois. Dans le cadre de cette étude, on a uniquement tenu compte des citations proprement dites. Le contenu et le volume n ont pas été évalués. En ce qui concerne la population active, on a uniquement tenu compte des dont la citation remonte à moins de six mois. Les citations plus anciennes sont reprises dans le calcul du GSS (voir le clignotant de code 12). Il n y a donc aucun effet multiplicateur ou cumulatif entre les deux paramètres. KNIPPERLICHT TYPE 5 - CLIGNOTANT TYPE 5 Dagvaardingen vanwege de RSZ - Citations par l ONSS Ondernemingen met knipperlicht type 5 Entreprises avec clignotant type 5 Knipperlicht T5 op faillissementen 2011 Clignotant T5 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 2.114 2,26% 25,56% 2.477 313 12,64% 7,8 Brugge 16.346 212 1,30% 2,56% 157 20 12,74% 11,6 Ieper 4.350 43 0,99% 0,52% 27 2 7,41% 22,5 Kortrijk 22.075 241 1,09% 2,91% 200 25 12,50% 10,6 Oostende 6.735 131 1,95% 1,58% 97 14 14,43% 10,4 Veurne 4.770 43 0,90% 0,52% 44 4 9,09% 11,8 Dendemonde 25.716 293 1,14% 3,54% 377 40 10,61% 8,3 Gent 28.381 348 1,23% 4,21% 296 35 11,82% 10,9 Oudenaarde 7.590 91 1,20% 1,10% 77 11 14,29% 9,3 Antwerpen 56.362 845 1,50% 10,22% 1.135 105 9,25% 9,0 Mechelen 14.610 247 1,69% 2,99% 146 10 6,85% 25,7 Turnhout 20.215 237 1,17% 2,87% 307 37 12,05% 7,4 Leuven 19.947 270 1,35% 3,26% 201 21 10,45% 13,9 Hasselt 21.313 301 1,41% 3,64% 336 39 11,61% 8,7 Tongeren 14.755 232 1,57% 2,80% 250 23 9,20% 11,1 Mons 10.345 333 3,22% 4,03% 243 38 15,64% 9,8 Charleroi 13.842 413 2,98% 4,99% 392 67 17,09% 7,2 Tournai 9.125 184 2,02% 2,22% 209 21 10,05% 9,8 Dinant 4.793 128 2,67% 1,55% 100 14 14,00% 10,1 Namur 9.055 243 2,68% 2,94% 184 27 14,67% 10,0 Arlon 1.995 47 2,36% 0,57% 41 5 12,20% 10,4 Marche-en-Famenne 2.162 50 2,31% 0,60% 33 6 18,18% 9,3 Neufchâteau 2.566 51 1,99% 0,62% 41 8 19,51% 7,4 Eupen 2.170 42 1,94% 0,51% 23 3 13,04% 15,0 Liège 18.442 544 2,95% 6,58% 443 70 15,80% 8,8 Huy 4.312 88 2,04% 1,06% 83 7 8,43% 13,6 Verviers 6.459 116 1,80% 1,40% 102 10 9,80% 12,6 Nivelles 21.460 385 1,79% 4,65% 305 32 10,49% 13,0 BELGIE - BELGIQUE 463.424 8.272 1,78% 100,00% 8.326 1.007 12,09% 9,2 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 1.541 2,11% 18,63% 2.226 286 12,85% 6,4 GEWEST VLAANDEREN 283.742 4.107 1,45% 49,65% 3.901 413 10,59% 10,9 Vlaams-Brabant 40.524 843 2,08% 10,19% 452 48 10,62% 18,6 West-Vlaanderen 54.276 670 1,23% 8,10% 525 65 12,38% 11,3 Oost-Vlaanderen 61.687 732 1,19% 8,85% 750 86 11,47% 9,5 Antwerpen 91.187 1.329 1,46% 16,07% 1.588 152 9,57% 9,7 Limburg 36.068 533 1,48% 6,44% 586 62 10,58% 9,6 REGION DE LA WALLONIE 106.726 2.624 2,46% 31,72% 2.199 308 14,01% 9,5 Brabant wallon 21.460 385 1,79% 4,65% 305 32 10,49% 13,0 Hainaut 33.312 930 2,79% 11,24% 844 126 14,93% 8,4 Namur 13.848 371 2,68% 4,49% 284 41 14,44% 10,0 Luxembourg 6.723 148 2,20% 1,79% 115 19 16,52% 8,8 Liège 31.383 790 2,52% 9,55% 651 90 13,82% 9,8 BELGIE-BELGIQUE 463.424 8.272 1,78% 100,00% 8.326 1.007 12,09% 9,2 Hoewel de RSZ-administratie regelmatig blijkt te dagvaarden voor relatief kleine bedragen, verjaarde feiten, betwistingen allerhande, blijkt de dagvaarding an sich een interessante risicometer. Toch noteerden we in 2010 en dit ten opzichte van 2009 minder dagvaardingen RSZ, zoals geweten een gevolg van een gewijzigde aanpak vanwege de desbetreffende administratie. Ook in 2011 zagen we een gelijkaardige trend. Toch waren er beduidend meer failliete ondernemingen die drager waren van dit kenmerk. Over het jaar 2011 ging één bedrijf over de kop per populatie van 9,2 die drager waren van dit signaal. Naar verhouding komt het probleem het vaakst voor bij die gevestigd zijn binnen het arrondissement Bergen, gevolgd door die in Charleroi en Luik. Het alarmsignaal van dit knipperlicht blijkt het sterkst binnen het arrondissement Charleroi, gevolgd door dat van Turnhout en Neufchâteau. Bien que l ONSS semble adresser régulièrement des citations pour des montants relativement limités, des faits échus ou toutes sortes de contestations, la citation en tant que telle est un «indicateur de risque» intéressant. On note pourtant en 2010 moins d assignations ONSS par rapport à 2009, une conséquence de la modification d approche de l administration concernée. Une tendance similaire était observable en 2011. Mais il y a eu nettement plus d faillies porteuses de cette caractéristique. Pour l année 2011, une entreprise sur 9,2 porteuses de ce signal a fait faillite. Proportionnellement, le problème est le plus fréquent chez les fixées dans l arrondissement de Mons, suivi par celui de Charleroi et Liège. Le signal d alarme de ce clignotant semble le plus fort dans l arrondissement de Charleroi, puis celui de Turnhout et Neufchâteau. 12 Graydon Belgium

2011 BAROMETRE DE LA SANTE DES ENTREPRISES BELGES 2.6. Knipperlicht 6: Rentabiliteit twee opeenvolgende jaren negatief Het signaal waarbij sprake is van een negatief rendement over twee opeenvolgende boekjaren wordt bij 8,51% (verleden jaar 8,74%) der bedrijven vastgesteld. Ten opzichte van 2010 zijn er in 2011 iets meer (+1,9%) bedrijven die niet rendabel werkten en dus geen natuurlijke bron voor verdere uitbouw of groei konden ontwikkelen. De beperkte alarmwaarde van het knipperlicht wint terug aan belang: één bedrijf per groep van 41,1 (in 2007 één per 28,7, in 2008 één per 42,2, in 2009 één per 59,5 en in 2010 één bedrijf per 72,1) dat drager is van het signaal, ging in 2011 over de kop. 2.6. Clignotant 6: Rentabilité négative pendant deux années successives Le signal qui indique une rentabilité négative pendant deux années consécutives est présent dans 8,51% (l année passée 8,74%) des. Par rapport à 2010, on observe un peu plus (+1,9%) d qui présentent un problème de rentabilité et qui sont donc dans l impossibilité de nourrir des perspectives de croissance en 2011. La valeur d alarme déjà limitée du clignotant regagne en importance : une entreprise par groupe de 41,1 (en 2007 une sur 28,7, une sur 42,2 en 2008, en 2009 une sur 59,5 et en 2010 une entreprise sur 72,1) porteuse du signal a fait faillite en 2011. KNIPPERLICHT TYPE 6 - CLIGNOTANT TYPE 6 Rentabiliteit twee opeenvolgende jaren negatief - Rentabilité négative pendant deux années successives Ondernemingen met knipperlicht type 6 Entreprises avec clignotant type 6 Knipperlicht T6 op faillissementen 2011 Clignotant T6 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 9.514 10,17% 24,14% 2.477 216 8,72% 45,0 Brugge 16.346 1.342 8,21% 3,40% 157 21 13,38% 64,9 Ieper 4.350 308 7,08% 0,78% 27 1 3,70% 309,0 Kortrijk 22.075 1.666 7,55% 4,23% 200 28 14,00% 60,5 Oostende 6.735 548 8,14% 1,39% 97 17 17,53% 33,2 Veurne 4.770 391 8,20% 0,99% 44 8 18,18% 49,9 Dendemonde 25.716 1.649 6,41% 4,18% 377 34 9,02% 49,5 Gent 28.381 2.108 7,43% 5,35% 296 37 12,50% 58,0 Oudenaarde 7.590 539 7,10% 1,37% 77 11 14,29% 50,0 Antwerpen 56.362 5.258 9,33% 13,34% 1.135 137 12,07% 39,4 Mechelen 14.610 1.139 7,80% 2,89% 146 23 15,75% 50,5 Turnhout 20.215 1.521 7,52% 3,86% 307 49 15,96% 32,0 Leuven 19.947 1.630 8,17% 4,14% 201 31 15,42% 53,6 Hasselt 21.313 1.530 7,18% 3,88% 336 43 12,80% 36,6 Tongeren 14.755 1.144 7,75% 2,90% 250 33 13,20% 35,7 Mons 10.345 867 8,38% 2,20% 243 32 13,17% 28,1 Charleroi 13.842 1.229 8,88% 3,12% 392 39 9,95% 32,5 Tournai 9.125 777 8,52% 1,97% 209 26 12,44% 30,9 Dinant 4.793 386 8,05% 0,98% 100 13 13,00% 30,7 Namur 9.055 743 8,21% 1,88% 184 31 16,85% 25,0 Arlon 1.995 199 9,97% 0,50% 41 7 17,07% 29,4 Marche-en-Famenne 2.162 176 8,14% 0,45% 33 3 9,09% 59,7 Neufchâteau 2.566 196 7,64% 0,50% 41 6 14,63% 33,7 Eupen 2.170 179 8,25% 0,45% 23 4 17,39% 45,8 Liège 18.442 1.419 7,69% 3,60% 443 58 13,09% 25,5 Huy 4.312 317 7,35% 0,80% 83 14 16,87% 23,6 Verviers 6.459 525 8,13% 1,33% 102 14 13,73% 38,5 Nivelles 21.460 2.117 9,86% 5,37% 305 46 15,08% 47,0 BELGIE - BELGIQUE 463.424 39.417 8,51% 100,00% 8.326 982 11,79% 41,1 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 7.316 10,03% 18,56% 2.226 196 8,81% 38,3 GEWEST VLAANDEREN 283.742 22.971 8,10% 58,28% 3.901 493 12,64% 47,6 Vlaams-Brabant 40.524 3.828 9,45% 9,71% 452 51 11,28% 76,1 West-Vlaanderen 54.276 4.255 7,84% 10,79% 525 75 14,29% 57,7 Oost-Vlaanderen 61.687 4.296 6,96% 10,90% 750 82 10,93% 53,4 Antwerpen 91.187 7.918 8,68% 20,09% 1.588 209 13,16% 38,9 Limburg 36.068 2.674 7,41% 6,78% 586 76 12,97% 36,2 REGION DE LA WALLONIE 106.726 9.130 8,55% 23,16% 2.199 293 13,32% 32,2 Brabant wallon 21.460 2.117 9,86% 5,37% 305 46 15,08% 47,0 Hainaut 33.312 2.873 8,62% 7,29% 844 97 11,49% 30,6 Namur 13.848 1.129 8,15% 2,86% 284 44 15,49% 26,7 Luxembourg 6.723 571 8,49% 1,45% 115 16 13,91% 36,7 Liège 31.383 2.440 7,77% 6,19% 651 90 13,82% 28,1 BELGIE-BELGIQUE 463.424 39.417 8,51% 100,00% 8.326 982 11,79% 41,1 Graydon Belgium 13

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN 2011 2.7. Knipperlicht 7: Geen publicatie van de jaarrekening voor de jongste twee opeenvolgende jaren De laatst beschikbare en gepubliceerde jaarrekening is ouder dan 24 maanden. De wetgever ziet een niet-publicatie gedurende 36 maanden als voldoende reden om een publicatieplichtige vennootschap via gerechtelijke weg te ontbinden. Bij de faillissementsanalyses wordt geen drie, maar twee jaar terug geteld. Bij de actieve ondernemingen wordt vertrokken van de vaststelling dat er per 31/12/2011 geen cijfers beschikbaar zijn die jonger zijn dan 24 maanden. 2..7. Clignotant 7: Pas de publication de comptes annuels successivement pour les deux dernières années Les derniers comptes annuels disponibles et publiés remontent à plus de 24 mois. Le législateur considère qu un défaut de publication pendant 36 mois est une raison suffisante pour dissoudre par voie judiciaire une société soumise à l obligation de publication. Pour les analyses des faillites, on ne remonte pas trois mais deux ans en arrière. Pour les actives, on se base sur la constatation selon laquelle au 31/12/2011, aucun chiffre datant de moins de 24 mois n était disponible. KNIPPERLICHT TYPE 7 - CLIGNOTANT TYPE 7 Geen publicatie jaarrekening voor de jongste twee opeenvolgende jaren - Pas de publication de comptes annuels successivement pour les deux dernières années Ondernemingen met knipperlicht type 7 Entreprises avec clignotant type 7 Knipperlicht T7 op faillissementen 2011 Clignotant T7 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 4.360 4,66% 29,61% 2.477 1392 56,20% 4,1 Brugge 16.346 351 2,15% 2,38% 157 56 35,67% 7,3 Ieper 4.350 58 1,33% 0,39% 27 9 33,33% 7,4 Kortrijk 22.075 428 1,94% 2,91% 200 76 38,00% 6,6 Oostende 6.735 170 2,52% 1,15% 97 34 35,05% 6,0 Veurne 4.770 134 2,81% 0,91% 44 21 47,73% 7,4 Dendemonde 25.716 506 1,97% 3,44% 377 115 30,50% 5,4 Gent 28.381 685 2,41% 4,65% 296 107 36,15% 7,4 Oudenaarde 7.590 175 2,31% 1,19% 77 25 32,47% 8,0 Antwerpen 56.362 1.799 3,19% 12,22% 1.135 504 44,41% 4,6 Mechelen 14.610 335 2,29% 2,28% 146 58 39,73% 6,8 Turnhout 20.215 383 1,89% 2,60% 307 91 29,64% 5,2 Leuven 19.947 455 2,28% 3,09% 201 64 31,84% 8,1 Hasselt 21.313 514 2,41% 3,49% 336 104 30,95% 5,9 Tongeren 14.755 332 2,25% 2,25% 250 89 35,60% 4,7 Mons 10.345 456 4,41% 3,10% 243 117 48,15% 4,9 Charleroi 13.842 634 4,58% 4,31% 392 161 41,07% 4,9 Tournai 9.125 378 4,14% 2,57% 209 84 40,19% 5,5 Dinant 4.793 121 2,52% 0,82% 100 36 36,00% 4,4 Namur 9.055 297 3,28% 2,02% 184 75 40,76% 5,0 Arlon 1.995 80 4,01% 0,54% 41 22 53,66% 4,6 Marche-en-Famenne 2.162 94 4,35% 0,64% 33 15 45,45% 7,3 Neufchâteau 2.566 93 3,62% 0,63% 41 19 46,34% 5,9 Eupen 2.170 53 2,44% 0,36% 23 7 30,43% 8,6 Liège 18.442 716 3,88% 4,86% 443 169 38,15% 5,2 Huy 4.312 135 3,13% 0,92% 83 34 40,96% 5,0 Verviers 6.459 188 2,91% 1,28% 102 42 41,18% 5,5 Nivelles 21.460 793 3,70% 5,39% 305 116 38,03% 7,8 BELGIE - BELGIQUE 463.424 14.723 3,18% 100,00% 8.326 3.642 43,74% 5,0 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 3.619 4,96% 24,58% 2.226 1.285 57,73% 3,8 GEWEST VLAANDEREN 283.742 7.066 2,49% 47,99% 3.901 1.460 37,43% 5,8 Vlaams-Brabant 40.524 1.196 2,95% 8,12% 452 171 37,83% 8,0 West-Vlaanderen 54.276 1.141 2,10% 7,75% 525 196 37,33% 6,8 Oost-Vlaanderen 61.687 1.366 2,21% 9,28% 750 247 32,93% 6,5 Antwerpen 91.187 2.517 2,76% 17,10% 1.588 653 41,12% 4,9 Limburg 36.068 846 2,35% 5,75% 586 193 32,94% 5,4 REGION DE LA WALLONIE 106.726 4.038 3,78% 27,43% 2.199 897 40,79% 5,5 Brabant wallon 21.460 793 3,70% 5,39% 305 116 38,03% 7,8 Hainaut 33.312 1.468 4,41% 9,97% 844 362 42,89% 5,1 Namur 13.848 418 3,02% 2,84% 284 111 39,08% 4,8 Luxembourg 6.723 267 3,97% 1,81% 115 56 48,70% 5,8 Liège 31.383 1.092 3,48% 7,42% 651 252 38,71% 5,3 BELGIE-BELGIQUE 463.424 14.723 3,18% 100,00% 8.326 3.642 43,74% 5,0 Een onderneming in discontinuïteit heeft meestal problemen bij het voeren van de boekhouding, of is - tegen alle wettelijke bepalingen in - niet bereid haar moeilijke situatie openbaar te maken. Knipperlicht type 7 geeft een sterk signaal en werd ook in 2011 bijzonder vaak waargenomen bij faillerende bedrijven. Daarenboven blijken, bijvoorbeeld in vergelijking met knipperlicht 1, heel wat minder lopende ondernemingen drager te zijn van het niet-publicatiesymptoom. Bovendien zien we ook hier dat het aantal faillissementen van bedrijven met dit knipperlicht zowel in absolute als in relatieve cijfers sterk stijgt. 43,74% (verleden jaar nog 25,06%) (of 3.642 op de 8.362 in deze studie betrokken gevallen) van de in 2011 gefailleerden kon geen gepubliceerde jaarrekening voorleggen die jonger was dan 24 maanden. Anderzijds: het aantal actieve ondernemingen met dit knipperlicht stijgt in verhouding beduidend minder. Eén op 5 dragers van dit knipperlicht werd in de loop van 2011 failliet verklaard. De alarmwaarde van het knipperlicht is dus nauwelijks afgenomen en blijft uitermate pertinent. Une entreprise en discontinuité est généralement confrontée à des problèmes liés à la comptabilité ou, contrairement à toutes les dispositions légales en la matière, elle n est pas disposée à rendre ses problèmes publics. Le clignotant 7 donne un signal fort et s observe aussi en 2011 particulièrement souvent chez les qui font faillite. De plus, et ceci par exemple en comparaison avec le clignotant 1, moins nombreuses sont les actives porteuses du symptôme de non-publication. On voit en outre aussi que le nombre de faillites d présentant ce clignotant augmente fortement, tant en chiffres absolus que relatifs. 43,74% (25,06% l année dernière) (ou 3.642 sur les 8.362 cas impliqués dans cette étude) des ayant fait faillite en 2011 n ont pas pu présenter de comptes annuels publiés de moins de 24 mois. D autre part, le nombre d actives présentant ce clignotant augmente nettement moins en proportion. Une entreprise sur 5 présentant ce clignotant a été déclarée en faillite dans le courant de 2011. La valeur d alarme de ce clignotant a donc très peu baissé et reste extrêmement significative. 14 Graydon Belgium

2011 BAROMETRE DE LA SANTE DES ENTREPRISES BELGES 2.8. Knipperlicht 8: Bestuurder is in dezelfde functie gesignaleerd in een failliete onderneming De bedrijfsleider van het onderzochte bedrijf blijkt in dezelfde functie gemandateerd als lid van een bestuursorgaan van een andere onderneming dat reeds eerder (met een maximum van vijf jaren) failliet werd verklaard. In het kader van dit onderzoek wordt voor de analyse van faillissementen uit 2011 nagegaan of een dergelijk mandaat werd bekleed gedurende de vijf jaren voor het faillissement. Ook omgekeerd wordt naar de actieve ondernemingen rekening gehouden met een maximale anciënniteit van vijf jaar. 2.8. Clignotant 8: Administrateur signalé dans la même fonction dans une entreprise en faillite Le chef d entreprise d une société faisant l objet de l étude semble être mandaté dans les mêmes fonctions en tant que membre d un organe de gestion d une autre entreprise qui a déjà été déclarée en faillite (avec un maximum de cinq ans). Dans le cadre de cette enquête, pour l analyse des faillites de 2011 on vérifie si un tel mandat a été assumé au cours des cinq années précédant la faillite. Inversement, en ce qui concerne les actives, on tient compte d une ancienneté maximale de cinq ans. KNIPPERLICHT TYPE 8 - CLIGNOTANT TYPE 8 Bestuurder gesignaleerd in dezelfde functie in een failliete onderneming - Administrateur signalé dans la même fonction dans une entreprise en faillite Ondernemingen met knipperlicht type 8 Entreprises avec clignotant type 8 Knipperlicht T8 op faillissementen 2011 Clignotant T8 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 2.422 2,59% 24,64% 2.477 554 22,37% 5,4 Brugge 16.346 276 1,69% 2,81% 157 41 26,11% 7,7 Ieper 4.350 35 0,80% 0,36% 27 6 22,22% 6,8 Kortrijk 22.075 337 1,53% 3,43% 200 59 29,50% 6,7 Oostende 6.735 117 1,74% 1,19% 97 33 34,02% 4,5 Veurne 4.770 69 1,45% 0,70% 44 11 25,00% 7,3 Dendemonde 25.716 451 1,75% 4,59% 377 111 29,44% 5,1 Gent 28.381 482 1,70% 4,90% 296 88 29,73% 6,5 Oudenaarde 7.590 116 1,53% 1,18% 77 17 22,08% 7,8 Antwerpen 56.362 1.374 2,44% 13,98% 1.135 316 27,84% 5,3 Mechelen 14.610 292 2,00% 2,97% 146 47 32,19% 7,2 Turnhout 20.215 345 1,71% 3,51% 307 92 29,97% 4,8 Leuven 19.947 274 1,37% 2,79% 201 49 24,38% 6,6 Hasselt 21.313 416 1,95% 4,23% 336 94 27,98% 5,4 Tongeren 14.755 254 1,72% 2,58% 250 57 22,80% 5,5 Mons 10.345 300 2,90% 3,05% 243 54 22,22% 6,6 Charleroi 13.842 433 3,13% 4,41% 392 80 20,41% 6,4 Tournai 9.125 210 2,30% 2,14% 209 43 20,57% 5,9 Dinant 4.793 119 2,48% 1,21% 100 25 25,00% 5,8 Namur 9.055 199 2,20% 2,02% 184 36 19,57% 6,5 Arlon 1.995 17 0,85% 0,17% 41 5 12,20% 4,4 Marche-en-Famenne 2.162 28 1,30% 0,28% 33 5 15,15% 6,6 Neufchâteau 2.566 30 1,17% 0,31% 41 11 26,83% 3,7 Eupen 2.170 26 1,20% 0,26% 23 5 21,74% 6,2 Liège 18.442 496 2,69% 5,05% 443 91 20,54% 6,5 Huy 4.312 83 1,92% 0,84% 83 17 20,48% 5,9 Verviers 6.459 143 2,21% 1,45% 102 19 18,63% 8,5 Nivelles 21.460 485 2,26% 4,93% 305 53 17,38% 10,2 BELGIE - BELGIQUE 463.424 9.829 2,12% 100,00% 8.326 2.019 24,25% 5,9 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 1.634 2,24% 16,62% 2.226 499 22,42% 4,3 GEWEST VLAANDEREN 283.742 5.627 1,98% 57,24% 3.901 1.076 27,58% 6,2 Vlaams-Brabant 40.524 1.063 2,62% 10,81% 452 104 23,01% 11,2 West-Vlaanderen 54.276 834 1,54% 8,48% 525 150 28,57% 6,6 Oost-Vlaanderen 61.687 1.049 1,70% 10,67% 750 216 28,80% 5,9 Antwerpen 91.187 2.011 2,21% 20,46% 1.588 455 28,65% 5,4 Limburg 36.068 670 1,86% 6,82% 586 151 25,77% 5,4 REGION DE LA WALLONIE 106.726 2.569 2,41% 26,13% 2.199 444 20,19% 6,8 Brabant wallon 21.460 485 2,26% 4,93% 305 53 17,38% 10,2 Hainaut 33.312 943 2,83% 9,59% 844 177 20,97% 6,3 Namur 13.848 318 2,30% 3,23% 284 61 21,48% 6,2 Luxembourg 6.723 75 1,12% 0,76% 115 21 18,26% 4,6 Liège 31.383 748 2,38% 7,61% 651 132 20,28% 6,7 BELGIE-BELGIQUE 463.424 9.830 2,12% 100,00% 8.326 2.019 24,25% 5,9 Indien een bedrijfsleider van een lopende onderneming een bestuurdersmandaat vervulde in een reeds failliete onderneming, vergt het lopende bedrijf speciale aandacht. Inderdaad blijkt dat door het faillissement van het ene bedrijf soms een sneeuwbaleffect ontstaat naar de andere bedrijven waar de (rechts)persoon mandaten heeft. Dit is vooral interessant in een preventief kader. Ook hier blijkt de alarmwaarde groot: in Belgische context zijn er 2,12% bedrijven met dit signaal. In 2011 komt dit voor in 24,25% (verleden jaar 12,13%, in 2005 waren dat er 18,94%) van alle faillissementen. Een bedrijf per groep van 5,9 dat drager is van knipperlicht type 8 is in 2011 over de kop gegaan. In Neufchâteau, (waar het signaal an sich minder voorkomt) en Aarlen blijkt het knipperlicht bijzonder sterk als alarmsignaal: één per 4 bedrijven met dit kenmerk gaat er over de kop. Si un dirigeant d une entreprise active détenait aussi un mandat dans une entreprise déjà déclarée en faillite, l entreprise encore active requiert une attention particulière. En effet, il semble que suite à la faillite d une entreprise, on voit apparaître un effet boule de neige qui se propage dans les autres sociétés administrées par la même personne. Cet aspect est surtout intéressant dans un cadre préventif. Dans ce cas, la valeur d alarme est également élevée : en Belgique, on trouve 2,12% des présentant ce signal. En 2011, elles sont 24,25% (l année passée 12,13%, en 2005 18,94%) de toutes les faillites. Une entreprise sur 5,9 présentant le clignotant du type 8 a été déclarée en faillite en 2011. A Neufchâteau, (où le signal en tant que tel se manifeste moins) et à Arlon, le clignotant joue un rôle de signal d alarme très fort : une entreprise sur 4 avec cette caractéristique fait faillite. Graydon Belgium 15

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN 2011 2.9. Knipperlicht 9: FiTo -meter sterk negatief De FiTo -meter werd ontwikkeld door Prof. Hubert Ooghe, in nauwe samenwerking met Graydon Belgium nv. Het model doet op basis van een reeks financiële ratio s uitspraak over de kans op faillissement en succes van een onderneming. Het spreekt vanzelf dat hiervoor verschillende parameters worden gebruikt die reeds hiervoor werden toegelicht. Indien verschillende financiële knipperlichten samen voorkomen, zal dit het negatieve effect op de score versterken. In die zin is een FiTo -score eerder een conclusie en interpretatie van feiten dan een vaststelling. Toch worden daarnaast een aantal andere - complexere - benaderingen aangewend. Om dubbeltelling te vermijden, worden binnen het kader van deze studie enkel die bedrijven geteld die een duidelijk zwakke (negatieve) score halen, zonder dat de andere knipperlichten iets signaleren. 2.9. Clignotant 9: FiTo -mètre fortement négatif Le FiTo -mètre a été conçu par le professeur Hubert Ooghe, en étroite collaboration avec Graydon Belgium sa. Le modèle évalue, sur base d une série de ratios financiers, le risque de faillite et de succès d une entreprise. Il va de soi qu il utilise différents paramètres qui ont déjà été expliqués. Si plusieurs clignotants financiers apparaissent ensemble, cela renforcera l effet négatif sur le score. Dans ce contexte, le score FiTo constitue plus une conclusion et une interprétation des faits qu une constatation. Toutefois, on utilise également un certain nombre d autres approches plus complexes. Pour éviter un dédoublement du comptage, dans le cadre de cette étude, on a tenu compte uniquement des qui avaient obtenu un score nettement inférieur (négatif) sans que les autres clignotants n envoient d autres signaux. KNIPPERLICHT TYPE 9 - CLIGNOTANT TYPE 9 FiTo -meter sterk negatief - FiTo -mètre fortement négatif Ondernemingen met knipperlicht type 9 Entreprises avec clignotant type 9 Knipperlicht T9 op faillissementen 2011 Clignotant T9 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 1.795 1,92% 24,26% 2.477 185 7,47% 10,7 Brugge 16.346 226 1,38% 3,05% 157 20 12,74% 12,3 Ieper 4.350 40 0,92% 0,54% 27 2 7,41% 21,0 Kortrijk 22.075 271 1,23% 3,66% 200 29 14,50% 10,3 Oostende 6.735 85 1,26% 1,15% 97 16 16,49% 6,3 Veurne 4.770 66 1,38% 0,89% 44 9 20,45% 8,3 Dendemonde 25.716 361 1,40% 4,88% 377 51 13,53% 8,1 Gent 28.381 383 1,35% 5,18% 296 45 15,20% 9,5 Oudenaarde 7.590 95 1,25% 1,28% 77 12 15,58% 8,9 Antwerpen 56.362 958 1,70% 12,95% 1.135 124 10,93% 8,7 Mechelen 14.610 224 1,53% 3,03% 146 12 8,22% 19,7 Turnhout 20.215 298 1,47% 4,03% 307 56 18,24% 6,3 Leuven 19.947 283 1,42% 3,82% 201 37 18,41% 8,6 Hasselt 21.313 334 1,57% 4,51% 336 40 11,90% 9,4 Tongeren 14.755 236 1,60% 3,19% 250 30 12,00% 8,9 Mons 10.345 140 1,35% 1,89% 243 30 12,35% 5,7 Charleroi 13.842 226 1,63% 3,05% 392 42 10,71% 6,4 Tournai 9.125 133 1,46% 1,80% 209 25 11,96% 6,3 Dinant 4.793 60 1,25% 0,81% 100 16 16,00% 4,8 Namur 9.055 160 1,77% 2,16% 184 21 11,41% 8,6 Arlon 1.995 23 1,15% 0,31% 41 6 14,63% 4,8 Marche-en-Famenne 2.162 31 1,43% 0,42% 33 8 24,24% 4,9 Neufchâteau 2.566 28 1,09% 0,38% 41 2 4,88% 15,0 Eupen 2.170 33 1,52% 0,45% 23 6 26,09% 6,5 Liège 18.442 291 1,58% 3,93% 443 40 9,03% 8,3 Huy 4.312 70 1,62% 0,95% 83 15 18,07% 5,7 Verviers 6.459 108 1,67% 1,46% 102 8 7,84% 14,5 Nivelles 21.460 441 2,05% 5,96% 305 47 15,41% 10,4 BELGIE - BELGIQUE 463.424 7.399 1,60% 100,00% 8.326 934 11,22% 8,9 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 1.486 2,04% 20,08% 2.226 159 7,14% 10,3 GEWEST VLAANDEREN 283.742 4.169 1,47% 56,35% 3.901 509 13,05% 9,2 Vlaams-Brabant 40.524 592 1,46% 8,00% 452 63 13,94% 10,4 West-Vlaanderen 54.276 688 1,27% 9,30% 525 76 14,48% 10,1 Oost-Vlaanderen 61.687 839 1,36% 11,34% 750 108 14,40% 8,8 Antwerpen 91.187 1.480 1,62% 20,00% 1.588 192 12,09% 8,7 Limburg 36.068 570 1,58% 7,70% 586 70 11,95% 9,1 REGION DE LA WALLONIE 106.726 1.744 1,63% 23,57% 2.199 266 12,10% 7,6 Brabant wallon 21.460 441 2,05% 5,96% 305 47 15,41% 10,4 Hainaut 33.312 499 1,50% 6,74% 844 97 11,49% 6,1 Namur 13.848 220 1,59% 2,97% 284 37 13,03% 6,9 Luxembourg 6.723 82 1,22% 1,11% 115 16 13,91% 6,1 Liège 31.383 502 1,60% 6,78% 651 69 10,60% 8,3 BELGIE-BELGIQUE 463.424 7.399 1,60% 100,00% 8.326 934 11,22% 8,9 Op de 463.424 actieve ondernemingen per 31/12/2011 bleken er 7.399 bedrijven dit signaal als enige kenmerk te vertonen: een daling met 247 eenheden. Deze daling is het gevolg van de vaststelling dat meer andere signalen opduiken terwijl we, zoals hierboven beschreven enkel rekening houden met dit knipperlicht indien er geen andere signalen opduiken. Anderzijds: bij de gefailleerden van 2011 bleken 934 (in 2010 422) bedrijven (11,22% van de gefailleerden) drager te zijn van het knipperlicht type 9. Per groep van 8,9 dragers werd in 2011 één faillissement uitgesproken. De FiTo -meter is dus het op één na sterkste alarmsignaal die op een jaarrekening is gebaseerd, en wint opnieuw - als unieke indicator - aan kracht. Anderzijds is de FiTo -meter vooral geconcipieerd als signaal op middellange termijn. De stijging van het aantal ondernemingen met dit signaal duidt op een probleem dat zich - zonder actie vanwege de rechtbanken - pas op middellange termijn in Sur les 463.424 actives au 31/12/2011, 7.399 semblaient présenter ce signal comme seul clignotant : une diminution de 247 unités. Cette diminution est consécutive au fait que davantage d autres signaux font surface alors que, comme décrit ci-dessus, nous ne tenons compte de ce clignotant qu en l absence d autres signaux. D autre part, parmi les faillies de 2011, 934 (422 en 2010) (11,22% des faillies) étaient porteuses du clignotant de type 9. Sur 8,9 avec ce clignotant en 2011, une était déclarée en faillite. Le FiTo -mètre est donc à un près le clignotant le plus fort qui se calcule sur base d un bilan, et regagne en importance, en tant qu indicateur unique. Néanmoins, le FiTo -mètre est avant tout conçu comme indicateur à moyen terme. Une augmentation du nombre d porteuses de cette signalétique désigne donc une problématique qui - sans action préventive de la part des tribunaux - ne se traduira qu à moyen terme 16 Graydon Belgium

2011 BAROMETRE DE LA SANTE DES ENTREPRISES BELGES een verhoogd aantal faillissementen kan vertalen. Anders gesteld: dit signaal toont aan dat ook op langere termijn we met een groot aantal bedrijven in moeilijkheden blijven geconfronteerd. Het arrondissement Nijvel heeft het meeste aantal bedrijven (2,05%) waar de FiTo -meter als enige signaal een financieel zwakke structuur aanduidt en steekt ten vijfde male dat van Brussel, dat minder bedrijven met dit knipperlicht dan verleden jaar, voorbij (1,92%). De alarmwaarde van het knipperlicht blijkt het grootst voor de arrondissementen Aarlen, Dinant en Marche-en-Famenne waar telkens meer dan één op vijf waarnemingen zich lieten volgen door faillissement en waarvan de zwakke FiTo -meter het enige knipperlicht bleek. par une hausse des faillites. Autrement dit : ce signal démontre qu à long terme, nous allons rester confrontés à un grand nombre d en difficulté. L arrondissement de Nivelles compte le plus grand nombre d (2,05%) dans lesquelles le FiTo -mètre, en tant que signal unique, indique une structure financière affaiblie, et dépasse donc pour la cinquième fois de suite l arrondissement de Bruxelles, qui compte moins d avec ce clignotant que l année dernière (1,92%). La valeur d alarme de ce clignotant est la plus élevée pour les arrondissements d Arlon, Dinant et Marche-en-Famenne où chaque fois plus d une observation sur cinq était suivie par une faillite, et où la faiblesse du FiTo -mètre s avérait le seul clignotant. 2.10. Knipperlicht 10: Voorlopig bewindvoerder aangesteld Ondanks het bijna status-quo van het aantal gevallen (van 77 gevallen in 2008 naar 80 gevallen in 2009, 70 cases in 2010 en nu 79 in 2011) blijft dit signaal uitzonderlijk. Anderzijds is het aantal gevallen waar dan ook het faillissement wordt uitgesproken beduidend gestegen (van 8 in 2010 naar 27 in 2011). De gevallen waar het fenomeen wordt waargenomen, leidt in één op de 3,9 cases tot faillissement. 2.10. Clignotant 10: Désignation d un administrateur provisoire Malgré le presque statu quo du nombre de cas (de 77 en 2008 à 80 en 2009 et à 70 en 2010 et 79 en 2011)), ce signal demeure exceptionnel. D autre part, le nombre de cas où la faillite a été prononcée a considérablement augmenté (de 8 en 2010 à 27 en 2011). Dans les cas où le phénomène est observé, un cas sur 3,9 mène à une faillite. KNIPPERLICHT TYPE 10 - CLIGNOTANT TYPE 10 Voorlopig bewindvoerder aangesteld - Désignation d un administrateur provisoire Ondernemingen met knipperlicht type 10 Entreprises avec clignotant type 10 Knipperlicht T10 op faillissementen 2011 Clignotant T10 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 15 0,02% 18,99% 2.477 5 0,20% 4,0 Brugge 16.346 4 0,02% 5,06% 157 0 0,00% Ieper 4.350 2 0,05% 2,53% 27 1 3,70% 3,0 Kortrijk 22.075 3 0,01% 3,80% 200 0 0,00% Oostende 6.735 0 0,00% 0,00% 97 0 0,00% Veurne 4.770 6 0,13% 7,59% 44 1 2,27% 7,0 Dendemonde 25.716 5 0,02% 6,33% 377 1 0,27% 6,0 Gent 28.381 1 0,00% 1,27% 296 0 0,00% Oudenaarde 7.590 1 0,01% 1,27% 77 0 0,00% Antwerpen 56.362 7 0,01% 8,86% 1.135 1 0,09% 8,0 Mechelen 14.610 1 0,01% 1,27% 146 0 0,00% Turnhout 20.215 2 0,01% 2,53% 307 0 0,00% Leuven 19.947 3 0,02% 3,80% 201 2 1,00% 2,5 Hasselt 21.313 3 0,01% 3,80% 336 0 0,00% Tongeren 14.755 1 0,01% 1,27% 250 2 0,80% 1,5 Mons 10.345 1 0,01% 1,27% 243 3 1,23% 1,3 Charleroi 13.842 2 0,01% 2,53% 392 1 0,26% 3,0 Tournai 9.125 2 0,02% 2,53% 209 0 0,00% Dinant 4.793 0 0,00% 0,00% 100 0 0,00% Namur 9.055 3 0,03% 3,80% 184 1 0,54% 4,0 Arlon 1.995 0 0,00% 0,00% 41 0 0,00% Marche-en-Famenne 2.162 0 0,00% 0,00% 33 0 0,00% Neufchâteau 2.566 1 0,04% 1,27% 41 0 0,00% Eupen 2.170 0 0,00% 0,00% 23 0 0,00% Liège 18.442 5 0,03% 6,33% 443 7 1,58% 1,7 Huy 4.312 1 0,02% 1,27% 83 0 0,00% Verviers 6.459 0 0,00% 0,00% 102 1 0,98% 1,0 Nivelles 21.460 10 0,05% 12,66% 305 1 0,33% 11,0 BELGIE - BELGIQUE 463.424 79 0,02% 100,00% 8.326 27 0,32% 3,9 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 14 0,02% 17,72% 2.226 5 0,22% 3,8 GEWEST VLAANDEREN 283.742 40 0,01% 50,63% 3.901 8 0,21% 6,0 Vlaams-Brabant 40.524 4 0,01% 5,06% 452 2 0,44% 3,0 West-Vlaanderen 54.276 15 0,03% 18,99% 525 2 0,38% 8,5 Oost-Vlaanderen 61.687 7 0,01% 8,86% 750 1 0,13% 8,0 Antwerpen 91.187 10 0,01% 12,66% 1.588 1 0,06% 11,0 Limburg 36.068 4 0,01% 5,06% 586 2 0,34% 3,0 REGION DE LA WALLONIE 106.726 25 0,02% 31,65% 2.199 14 0,64% 2,8 Brabant wallon 21.460 10 0,05% 12,66% 305 1 0,33% 11,0 Hainaut 33.312 5 0,02% 6,33% 844 4 0,47% 2,3 Namur 13.848 3 0,02% 3,80% 284 1 0,35% 4,0 Luxembourg 6.723 1 0,01% 1,27% 115 0 0,00% Liège 31.383 6 0,02% 7,59% 651 8 1,23% 1,8 BELGIE-BELGIQUE 463.424 79 0,02% 100,00% 8.326 27 0,32% 3,9 Graydon Belgium 17

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN 2011 2.11. Knipperlicht 11: Liquiditeit kleiner dan 0,5 De liquiditeitspositie van de onderneming is minder dan de helft van de kortlopende schulden. Het bedrag aan schulden op korte termijn wordt niet gedekt door de bezittingen en inkomsten die op korte termijn te gelde kunnen worden gemaakt. Hoewel deze ratio traditioneel door veel analisten wordt bekeken als signaal dat het niet kunnen betalen van de facturen op korte termijn voorziet, bleek de afgelopen jaren in de praktijk de ratio nauwelijks relevant om onderscheid te maken tussen lopende bedrijven en falende. De alarmwaarde van het knipperlicht daalde zelfs fundamenteel en lag in 2010 op het niveau van één faillissement per 90,2. In 2011 echter veerde de alarmwaarde op naar een faillissement per 40,4 ondernemingen. Toch blijft het knipperlicht geen relevante kortetermijngraadmeter voor het faillissement. 2.11. Clignotant 11: Liquidités inférieures à 0,5 La situation de l entreprise en matière de liquidités est inférieure à la moitié des dettes à court terme. Le montant des dettes à court terme n est pas couvert par les biens et les revenus pouvant être réalisés à court terme. Bien que ce ratio soit traditionnellement considéré par de nombreux analystes comme un signal annonçant l impossibilité de payer les factures à court terme, la pratique a démontré ces dernières années que le ratio n est pas vraiment pertinent pour établir la distinction entre les prospères et les autres. La valeur d alarme du clignotant a même baissé fondamentalement et se situait en 2010 au niveau d une faillite par 90,2 cas observés. En 2011, la valeur d alarme est passée à une faillite par 40,4. Le clignotant ne peut pourtant pas être considéré comme un baromètre pertinent à court terme pour la faillite. KNIPPERLICHT TYPE 11 - CLIGNOTANT TYPE 11 Liquiditeit is kleiner dan 0,5 - Liquidités inférieures à 0,5 Ondernemingen met knipperlicht type 11 Entreprises avec clignotant type 11 Knipperlicht T11 op faillissementen 2011 Clignotant T11 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 16.257 17,38% 21,59% 2.477 515 20,79% 32,6 Brugge 16.346 2.963 18,13% 3,94% 157 50 31,85% 60,3 Ieper 4.350 635 14,60% 0,84% 27 5 18,52% 128,0 Kortrijk 22.075 3.429 15,53% 4,55% 200 44 22,00% 78,9 Oostende 6.735 1.097 16,29% 1,46% 97 32 32,99% 35,3 Veurne 4.770 871 18,26% 1,16% 44 14 31,82% 63,2 Dendemonde 25.716 3.862 15,02% 5,13% 377 89 23,61% 44,4 Gent 28.381 4.237 14,93% 5,63% 296 52 17,57% 82,5 Oudenaarde 7.590 1.156 15,23% 1,54% 77 22 28,57% 53,5 Antwerpen 56.362 9.693 17,20% 12,87% 1.135 265 23,35% 37,6 Mechelen 14.610 2.206 15,10% 2,93% 146 33 22,60% 67,8 Turnhout 20.215 3.106 15,36% 4,13% 307 84 27,36% 38,0 Leuven 19.947 3.157 15,83% 4,19% 201 70 34,83% 46,1 Hasselt 21.313 2.994 14,05% 3,98% 336 72 21,43% 42,6 Tongeren 14.755 2.060 13,96% 2,74% 250 53 21,20% 39,9 Mons 10.345 1.741 16,83% 2,31% 243 58 23,87% 31,0 Charleroi 13.842 2.182 15,76% 2,90% 392 74 18,88% 30,5 Tournai 9.125 1.695 18,58% 2,25% 209 49 23,44% 35,6 Dinant 4.793 732 15,27% 0,97% 100 27 27,00% 28,1 Namur 9.055 1.493 16,49% 1,98% 184 54 29,35% 28,6 Arlon 1.995 352 17,64% 0,47% 41 14 34,15% 26,1 Marche-en-Famenne 2.162 376 17,39% 0,50% 33 10 30,30% 38,6 Neufchâteau 2.566 436 16,99% 0,58% 41 13 31,71% 34,5 Eupen 2.170 313 14,42% 0,42% 23 6 26,09% 53,2 Liège 18.442 2.755 14,94% 3,66% 443 101 22,80% 28,3 Huy 4.312 629 14,59% 0,84% 83 17 20,48% 38,0 Verviers 6.459 982 15,20% 1,30% 102 19 18,63% 52,7 Nivelles 21.460 3.886 18,11% 5,16% 305 71 23,28% 55,7 BELGIE - BELGIQUE 463.424 75.295 16,25% 100,00% 8.326 1.913 22,98% 40,4 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 13.162 18,04% 17,48% 2.226 452 20,31% 30,1 GEWEST VLAANDEREN 283.742 44.561 15,70% 59,18% 3.901 948 24,30% 48,0 Vlaams-Brabant 40.524 6.252 15,43% 8,30% 452 133 29,42% 48,0 West-Vlaanderen 54.276 8.995 16,57% 11,95% 525 145 27,62% 63,0 Oost-Vlaanderen 61.687 9.255 15,00% 12,29% 750 163 21,73% 57,8 Antwerpen 91.187 15.005 16,46% 19,93% 1.588 382 24,06% 40,3 Limburg 36.068 5.054 14,01% 6,71% 586 125 21,33% 41,4 REGION DE LA WALLONIE 106.726 17.572 16,46% 23,34% 2.199 513 23,33% 35,3 Brabant wallon 21.460 3.886 18,11% 5,16% 305 71 23,28% 55,7 Hainaut 33.312 5.618 16,86% 7,46% 844 181 21,45% 32,0 Namur 13.848 2.225 16,07% 2,96% 284 81 28,52% 28,5 Luxembourg 6.723 1.164 17,31% 1,55% 115 37 32,17% 32,5 Liège 31.383 4.679 14,91% 6,21% 651 143 21,97% 33,7 BELGIE-BELGIQUE 463.424 75.295 16,25% 100,00% 8.326 1.913 22,98% 40,4 18 Graydon Belgium

2011 BAROMETRE DE LA SANTE DES ENTREPRISES BELGES 2.12. Knipperlicht 12: Graydon Sociale Score (GSS) negatief De Graydon Sociale Score beoordeelt vooral een historische evolutie van gegevens inzake RSZ-dagvaardingen, dagvaardingen vanwege het Fonds voor Bestaanszekerheid en het Sociaal Verzekeringsfonds van Zelfstandigen gecombineerd met elementen uit de sociale balans. Belangrijk hierbij is te wijzen op het onderscheid tussen het knipperlicht type 5 en de GSS. Inderdaad neemt de GSS uitsluitend die gegevens in conto die minstens zes maanden oud zijn, terwijl het knipperlicht type 5 enkel rekening houdt met dagvaardingen RSZ die jonger zijn dan zes maanden (zie ook onze opmerking bij knipperlicht type 5). De beide knipperlichten kunnen dus samen of apart voorkomen, zijn complementair maar geenszins overlappend. 2.12. Clignotant 12: Score Social Graydon (GSS) négatif Le Score Social Graydon illustre principalement une évolution historique des données en matière de citations par l ONSS, de citations par le Fonds de sécurité d existence et par la Caisse d Assurances sociales des Travailleurs indépendants, combinées à des éléments du bilan social. Il est important de signaler la différence entre le clignotant 5 et le GSS. En effet, le GSS tient compte exclusivement des données qui remontent à plus de six mois, tandis que le clignotant 5 tient compte uniquement des citations par l ONSS inférieures à six mois. (voir également notre remarque relative au clignotant 5). Ces deux clignotants peuvent donc apparaître ensemble ou séparément, ils sont complémentaires mais certainement pas cumulatifs. KNIPPERLICHT TYPE 12 - CLIGNOTANT TYPE 12 Graydon Sociale Score is sterk negatief - Score Social Graydon fortement négatif Ondernemingen met knipperlicht type 12 Entreprises avec clignotant type 12 Knipperlicht T12 op faillissementen 2011 Clignotant T12 sur faillites 2011 Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 462 0,49% 25,15% 2.477 420 16,96% 2,1 Brugge 16.346 45 0,28% 2,45% 157 26 16,56% 2,7 Ieper 4.350 9 0,21% 0,49% 27 4 14,81% 3,3 Kortrijk 22.075 46 0,21% 2,50% 200 35 17,50% 2,3 Oostende 6.735 28 0,42% 1,52% 97 21 21,65% 2,3 Veurne 4.770 20 0,42% 1,09% 44 12 27,27% 2,7 Dendemonde 25.716 54 0,21% 2,94% 377 61 16,18% 1,9 Gent 28.381 81 0,29% 4,41% 296 46 15,54% 2,8 Oudenaarde 7.590 24 0,32% 1,31% 77 10 12,99% 3,4 Antwerpen 56.362 190 0,34% 10,34% 1.135 145 12,78% 2,3 Mechelen 14.610 37 0,25% 2,01% 146 21 14,38% 2,8 Turnhout 20.215 62 0,31% 3,38% 307 48 15,64% 2,3 Leuven 19.947 52 0,26% 2,83% 201 25 12,44% 3,1 Hasselt 21.313 87 0,41% 4,74% 336 51 15,18% 2,7 Tongeren 14.755 40 0,27% 2,18% 250 51 20,40% 1,8 Mons 10.345 55 0,53% 2,99% 243 53 21,81% 2,0 Charleroi 13.842 98 0,71% 5,33% 392 98 25,00% 2,0 Tournai 9.125 30 0,33% 1,63% 209 42 20,10% 1,7 Dinant 4.793 25 0,52% 1,36% 100 29 29,00% 1,9 Namur 9.055 67 0,74% 3,65% 184 37 20,11% 2,8 Arlon 1.995 17 0,85% 0,93% 41 16 39,02% 2,1 Marche-en-Famenne 2.162 13 0,60% 0,71% 33 5 15,15% 3,6 Neufchâteau 2.566 11 0,43% 0,60% 41 15 36,59% 1,7 Eupen 2.170 5 0,23% 0,27% 23 4 17,39% 2,3 Liège 18.442 141 0,76% 7,68% 443 94 21,22% 2,5 Huy 4.312 15 0,35% 0,82% 83 23 27,71% 1,7 Verviers 6.459 26 0,40% 1,42% 102 21 20,59% 2,2 Nivelles 21.460 97 0,45% 5,28% 305 59 19,34% 2,6 BELGIE - BELGIQUE 463.424 1.837 0,40% 100,00% 8.326 1.472 17,68% 2,2 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 322 0,44% 17,53% 2.226 370 16,62% 1,9 GEWEST VLAANDEREN 283.742 915 0,32% 49,81% 3.901 606 15,53% 2,5 Vlaams-Brabant 40.524 192 0,47% 10,45% 452 75 16,59% 3,6 West-Vlaanderen 54.276 148 0,27% 8,06% 525 98 18,67% 2,5 Oost-Vlaanderen 61.687 159 0,26% 8,66% 750 117 15,60% 2,4 Antwerpen 91.187 289 0,32% 15,73% 1.588 214 13,48% 2,4 Limburg 36.068 127 0,35% 6,91% 586 102 17,41% 2,2 REGION DE LA WALLONIE 106.726 600 0,56% 32,66% 2.199 496 22,56% 2,2 Brabant wallon 21.460 97 0,45% 5,28% 305 59 19,34% 2,6 Hainaut 33.312 183 0,55% 9,96% 844 193 22,87% 1,9 Namur 13.848 92 0,66% 5,01% 284 66 23,24% 2,4 Luxembourg 6.723 41 0,61% 2,23% 115 36 31,30% 2,1 Liège 31.383 187 0,60% 10,18% 651 142 21,81% 2,3 BELGIE-BELGIQUE 463.424 1.837 0,40% 100,00% 8.326 1.472 17,68% 2,2 Binnen de groep van actieve ondernemingen komt deze score uiterst zelden voor (1.837 gevallen of 0,4%), terwijl het in 17,68% van alle bedrijven (1.472 gevallen, een bijna verdubbeling ten opzichte van verleden jaar) die in 2011 failliet zijn gegaan, voorkomt. De alarmwaarde van dit knipperlicht is dan ook het meest significante van alle signalen die binnen het kader van deze studie aan bod komen: maar liefst één op 2,2 dragers van dit knipperlicht ging in 2011 over de kop. Het arrondissement Ieper kent het minst aantal bedrijven met dit knipperlicht, terwijl de arrondissementen Aarlen en Luik koploper zijn. De alarmwaarde van het knipperlicht komt het sterkst in Hoei en Neufchâteau tot uiting: terwijl er in Hoei slechts 15 op 31/12/2011 nog actieve bedrijven drager waren van dit signaal gingen er in 2011 maar liefst 23 signaaldragers over de kop (één faillissement per 1,7 waarnemingen). Ook in Tongeren met één faillissement per 1,8 gevallen blijkt het signaal bijzonder sterk. Au sein du groupe des actives, ce score intervient très rarement (1.837 cas ou 0,4%), tandis qu il est pertinent pour 17,68% de toutes les (1.472 cas, soit près du double par rapport à l année dernière) déclarées en faillite en 2011. La valeur d alarme de ce clignotant est donc la plus significative de tous les signaux disponibles dans le cadre de cette étude : pas moins d une société sur 2,2 présentant ce clignotant a été déclarée en faillite en 2011. L arrondissement d Ypres compte le moins d présentant ce clignotant, tandis que les arrondissements d Arlon et de Liège occupent la position de leader en la matière. Il convient de remarquer que la valeur d alarme de ce clignotant est la plus forte à Huy et Neufchâteau : alors qu à Huy seules 15 actives sont porteuses du clignotant au 31/12/2011, en 2011, pas moins de 23 présentant la même signalétique ont fait faillite (une faillite sur 1,7 observations). A Tongres aussi pour une faillite sur 1,8 le clignotant s avère très fort. Graydon Belgium 19

GEZONDHEIDSBAROMETER VAN DE BELGISCHE ONDERNEMINGEN 2011 2.13. Knipperlicht 13: Basislimietbedrag negatief Vertrekkend van objectief feitenmateriaal berekent Graydon op basis van een door het bedrijf openbaar gemaakte formule een kredietadvies. Dit kan best omschreven worden als de mate waarin een bedrijf op korte termijn kan voldoen aan de schulden ten opzichte van haar leveranciers. Meestal zijn er gelukkig geen actieve signalen die een mogelijk debacle aantonen. Het advies raadt dus geen contante transacties aan, maar een welbepaald bedrag. Indien dat bedrag echter dusdanig klein is (minder dan 1.250 euro om ALLE leveranciers te betalen) wordt gesproken van een basislimietbedrag negatief. Deze melding komt dus voor daar waar géén negatieve kenmerken worden waargenomen. Toch toont onderhavige studie aan dat het verschijnsel wel degelijk een duidelijke alarmwaarde heeft. 2.13. Clignotant 13: Montant limite de base négatif Partant de faits objectifs, Graydon calcule des conseils en matière de crédit sur la base d une formule rendue publique par la société. Il s agit en fait de la mesure dans laquelle une société peut honorer ses dettes à court terme à l égard de ses fournisseurs. Généralement, il n y a heureusement aucun signal actif qui annonce une débâcle possible. Les conseils ne portent donc pas sur des transactions constantes, mais sur un montant donné. Si ce montant est toutefois limité (moins de 1.250 euros à payer à TOUS les fournisseurs), on parle d un «montant limite de base négatif». Cette mention est donc utilisée lorsqu il n y a aucune caractéristique négative. Toutefois, la présente étude indique que ce principe présente effectivement une valeur d alarme claire. KNIPPERLICHT TYPE 13 - CLIGNOTANT TYPE 13 Basislimietbedrag negatief - Montant limite de base négatif Ondernemingen met knipperlicht type 13 Entreprises avec clignotant type 13 % t.o.v regio Knipperlicht T13 op faillissementen 2011 Clignotant T13 sur faillites 2011 % tov regio Brussel - Bruxelles /Halle/Vilvoorde 93.533 3.030 3,24% 21,24% 2.477 340 13,73% 9,9 Brugge 16.346 476 2,91% 3,34% 157 33 21,02% 15,4 Ieper 4.350 113 2,60% 0,79% 27 4 14,81% 29,3 Kortrijk 22.075 584 2,65% 4,09% 200 29 14,50% 21,1 Oostende 6.735 212 3,15% 1,49% 97 18 18,56% 12,8 Veurne 4.770 133 2,79% 0,93% 44 4 9,09% 34,3 Dendemonde 25.716 645 2,51% 4,52% 377 58 15,38% 12,1 Gent 28.381 754 2,66% 5,28% 296 39 13,18% 20,3 Oudenaarde 7.590 210 2,77% 1,47% 77 10 12,99% 22,0 Antwerpen 56.362 1.801 3,20% 12,62% 1.135 185 16,30% 10,7 Mechelen 14.610 419 2,87% 2,94% 146 27 18,49% 16,5 Turnhout 20.215 587 2,90% 4,11% 307 39 12,70% 16,1 Leuven 19.947 534 2,68% 3,74% 201 46 22,89% 12,6 Hasselt 21.313 613 2,88% 4,30% 336 60 17,86% 11,2 Tongeren 14.755 436 2,95% 3,06% 250 34 13,60% 13,8 Mons 10.345 359 3,47% 2,52% 243 48 19,75% 8,5 Charleroi 13.842 473 3,42% 3,32% 392 58 14,80% 9,2 Tournai 9.125 282 3,09% 1,98% 209 30 14,35% 10,4 Dinant 4.793 167 3,48% 1,17% 100 19 19,00% 9,8 Namur 9.055 351 3,88% 2,46% 184 33 17,93% 11,6 Arlon 1.995 59 2,96% 0,41% 41 7 17,07% 9,4 Marche-en-Famenne 2.162 71 3,28% 0,50% 33 6 18,18% 12,8 Neufchâteau 2.566 96 3,74% 0,67% 41 8 19,51% 13,0 Eupen 2.170 65 3,00% 0,46% 23 4 17,39% 17,3 Liège 18.442 665 3,61% 4,66% 443 98 22,12% 7,8 Huy 4.312 140 3,25% 0,98% 83 12 14,46% 12,7 Verviers 6.459 221 3,42% 1,55% 102 16 15,69% 14,8 Nivelles 21.460 771 3,59% 5,40% 305 73 23,93% 11,6 BELGIE - BELGIQUE 463.424 14.267 3,08% 100,00% 8.326 1.338 16,07% 11,7 GEWEST BRU. - REGION BXL. 72.956 2.375 3,26% 16,65% 2.226 290 13,03% 9,2 GEWEST VLAANDEREN 283.742 8.172 2,88% 57,28% 3.901 636 16,30% 13,8 Vlaams-Brabant 40.524 1.189 2,93% 8,33% 452 96 21,24% 13,4 West-Vlaanderen 54.276 1.518 2,80% 10,64% 525 88 16,76% 18,3 Oost-Vlaanderen 61.687 1.609 2,61% 11,28% 750 107 14,27% 16,0 Antwerpen 91.187 2.807 3,08% 19,67% 1.588 251 15,81% 12,2 Limburg 36.068 1.049 2,91% 7,35% 586 94 16,04% 12,2 REGION DE LA WALLONIE 106.726 3.720 3,49% 26,07% 2.199 412 18,74% 10,0 Brabant wallon 21.460 771 3,59% 5,40% 305 73 23,93% 11,6 Hainaut 33.312 1.114 3,34% 7,81% 844 136 16,11% 9,2 Namur 13.848 518 3,74% 3,63% 284 52 18,31% 11,0 Luxembourg 6.723 226 3,36% 1,58% 115 21 18,26% 11,8 Liège 31.383 1.091 3,48% 7,65% 651 130 19,97% 9,4 BELGIE-BELGIQUE 463.424 14.267 3,08% 100,00% 8.326 1.338 16,07% 11,7 De score blijkt in de praktijk een interessante alarmfunctie te hebben: per 11,7 dragers van dit knipperlicht ging er over 2011 één vennootschap over de kop. Daarenboven blijkt ook dit signaal, met 1.338 gevallen op een totaal van 8.326 of 16,07% (in 2010 was dat 668 gevallen op een totaal van 7.800 of 8,56%), veel voor te komen bij de in 2011 failliet verklaarde ondernemingen. Slechts 3,08% van de actieve ondernemingen vertoont dit signaal. Het arrondissement Namen telt relatief het grootst aantal bedrijven met deze problematiek, terwijl het fenomeen zich relatief het minst voordoet bij de bedrijven uit het arrondissement Dendermonde. De alarmwaarde bleek in 2011 het grootst in het arrondissement Luik met één faillissement per 7,8 bedrijven met dit kenmerk. Dans la pratique, le score semble avoir une fonction d alarme intéressante : sur 11,7 présentant ce clignotant, une a été déclarée en faillite en 2011. En outre, met 1.338 cas sur un total de 8.326 ou 16,07% (en 2010, il y avait 668 cas sur un total de 7.800 ou 8,56%), ce signal se présente fréquemment dans les déclarées en faillite en 2011. Seulement 3,08% des actives présentent ce signal. L arrondissement de Namur compte le plus grand nombre relatif d confrontées à ce problème, tandis que ce phénomène est le moins présent dans les de l arrondissement de Termonde. En 2011, la valeur d alarme était la plus élevée dans l arrondissement de Liège avec une faillite sur 7,8 présentant cette caractéristique. 20 Graydon Belgium