Leren of onderwijzen? Maart 2015 Geplande evenementen 17-3-2015 AWBR studiedag Leren of onderwijzen? 25-3-2015 Workshop Wat een drama?... Kinderen met een OOP Onderwijs is hot. Dat is niet nieuw, maar de reden dat het nu het gesprek van de dag is, is inspirerend. We weten al langer dat de manier waarop onze leerlingen leren onder invloed van de digitalisering van de samenleving sterk is veranderd. Kinderen leren anders, nemen daarin zelf meer initiatief, weten kennis vaak zelf op te sporen. Dat vraagt om een andere manier van begeleiden, of liever: een nieuwe visie op onderwijzen. Daarover zijn we het afgelopen najaar met veel direct bij het onderwijs betrokkenen in gesprek gegaan. Met als resultaat een aanvulling op ons strategisch beleidsplan waarin we een heldere visie formuleren op onderwijzen, vastgelegd in AWBR 2018. Op woensdag 22 april presenteren we AWBR 2018 op de tweejaarlijkse verantwoordingsmiddag. 28-4-2015 Netwerk schoolcontactpersonen 21-5-2015 Leerteam Rijke leeromgeving Meer informatie of aanmelden: academie@awbr.nl Maar het gesprek over leren en onderwijzen vindt ook volop plaats op de scholen. Alle teams zijn betrokken bij de ontwikkeling van het nieuwe schoolplan 2015 2019. Een mooie gelegenheid om de schooldoelen te benoemen en om daarin nieuwe terreinen mee te nemen. Denk aan tweetaligheid. Leerlingen leren Engels via de sociale media en via televisie en games. Het wordt tijd dat wij ze daarbij de juiste begeleiding geven. En denk ook aan Wetenschap & Technologie, een vak dat tot de verplichte leerstof gaat behoren en dat heel veel kansen biedt om tot innovatief en onderzoekend leren te komen. Je zou kunnen overwegen om er je lerarenbeurs aan te besteden. Ik denk dat het geen vijf jaar meer gaat duren voordat het grootste deel van de leerlingen de schoolloopbaan langs een persoonlijk leerprogramma doorloopt. Met flexibele tijden en voor leren niet meer per definitie gebonden plaats en omstandigheden. Maar nog wel gebaat bij de cohesie van een groep die begeleid wordt door een mediavaardige onderwijscoach. Een aanlokkelijk perspectief. Marius Voerman Bestuurder AWBR
Hoogbegaafdheid Onlangs heeft u al de zevende verrijkingskalender ontvangen. Deze kalender, die elke maand naar de IB ers van alle scholen gestuurd wordt bevat 12 zeer diverse verrijkende opdrachten die weinig voorbereiding vragen. De laatste maanden staat er ook steeds één specifieke opdracht voor kleuters op. Soms ontvangen wij foto s van enthousiaste leerkrachten die met ons willen delen hoe leuk de les was. Die reacties kunt u sturen naar hb-awbr@awbr.nl. Meer lesideeën en achtergrondinformatie kunt u vinden op onze (tijdelijke) website https://sites.google.com/site/hbawbr/. De vier locaties van de Maandagmorgenschool (MMS) draaien nu ook al weer een paar maanden en de eerste leerlingrapporten zijn naar de scholen verstuurd. Ondertussen zijn wij al weer bezig met de groepen voor volgend jaar. De IB ers van alle scholen hebben al een brief ontvangen over de procedure van aanmelding. Heeft u leerlingen die u volgend schooljaar graag naar de MMS wilt sturen, dan kunt u nu al beginnen met het voorbereidende werk. Steeds meer collega s volgen een opleiding op het gebied van hoogbegaafdheid. Wij zijn van plan om volgend schooljaar een netwerk hoogbegaafdheid te starten. Volgt u ook een opleiding of heeft u er een gevolgd, én heeft u interesse om deel uit te gaan maken van het netwerk HB, dan kunt u zich aanmelden door een mail te sturen naar hbawbr@awbr.nl. Daar kunt u ook naar toe mailen voor adviezen, begeleiding of scholing. Ilse Wassenaar, HB
StartKracht; begeleiding van en ontwikkeling aanbod voor de professionalisering van beginnende leerkrachten. Eén van de speerpunten bij AWBR voor de komende jaren, is het begeleiden en professionaliseren van beginnende leerkrachten. Het doel is om een professionaliseringsaanbod te ontwikkelen. Dat gebeurt middels een gesubsidieerde samenwerking tussen AWBR, Stichting Samen tussen Amstel en IJ (STAIJ), Stichting Openbaar Onderwijs Noord (SOON), de Pabo van de Hogeschool van Amsterdam (Pabo HvA) en de Universitaire Pabo van Amsterdam (UPvA). Daarnaast is er ook in de nieuwe cao toegenomen aandacht voor de begeleiding van beginnende leerkrachten. Om vorm te geven aan deze samenwerking is binnen AWBR een voorbereidend leerteam gestart met de naam StartKracht. Om tot een goed aanbod te komen, willen wij eerst in kaart brengen: - hoe de begeleiding en professionalisering nu geregeld is op de AWBR-scholen; - wat de wensen en behoeftes zijn van beginnende leerkrachten ten aanzien van begeleiding en professionalisering; - of, en welke aanpassingen gewenst zijn in de opleiding om de aansluiting met de praktijk te verbeteren. We zullen gesprekken voeren met directeuren om inzicht te krijgen in deze punten. Daarnaast willen we graag informatie krijgen van alle beginnende leerkrachten, via een online enquête. Alle beginnende leerkrachten (0-3 jaar werkervaring) ontvangen binnenkort het verzoek om de digitale enquête in vullen. Eventueel worden enkele leerkrachten nog gevraagd hun antwoorden toe te lichten in een interview. De resultaten van deze nulmeting worden gebruikt om een leerteam beginnende leerkrachten op te starten. Het voorbereidend leerteam bestaat nu nog uit leden van de AWBR Academie, maar wordt zo snel mogelijk aangevuld met de beginnende leerkrachten. Voor meer informatie of vragen kun je contact opnemen met Mitzy van Loon (m.vanloon@awbr.nl). Mitzy van Loon, AWBR Academie Onderwijsconsulenten: duobegeleiding Samen een klas runnen heeft veel voordelen, maar soms loop je toch tegen een aantal moeilijkheden of communicatieproblemen op. Zoals hoe hou je elkaar aan de gemaakte afspraken? Sommige problemen kun je samen oplossen maar dat lukt niet met alles. In dat geval kan duobegeleiding helpen. Wij hadden een jaar met elkaar gewerkt en we merkten dat het niet soepel liep. We bleven met dingen rondlopen en spraken ze niet uit. Dit leidde uiteraard tot frustraties en irritaties. Aangezien we hier zelf niet uit konden komen was hulp van buitenaf gewenst. De directie wees ons op de mogelijkheid van duobegeleiding. En daar stonden we beiden voor open. Zo kwamen we in contact met Anita Helderman. We begonnen met een intakegesprek, in bijzijn van de directeur, waarin we aangaven waar we aan wilden werken. Vervolgens hebben we vijf vervolgafspraken gemaakt. In het eerste gesprek hebben we een inventarisatie gemaakt van de speerpunten en zijn we begonnen met het uitwerken daarvan. Er zijn afspraken gemaakt waar we ons beiden in konden vinden. Vervolgens hebben we daar een aantal weken mee gewerkt en in het vervolggesprek geëvalueerd. Zo hebben we ongeveer driekwart van de speerpunten behandeld. Door de duobegeleiding hebben we genoeg tools in handen gekregen om met de overige punten zelf aan de slag te gaan. We zijn tijdens het traject ook wel tegen dingen opgelopen die voor ons confronterend waren. Maar dat heeft juist gezorgd voor meer begrip en daardoor zijn we meer open naar elkaar geworden. Dus voor ons heeft het goed gewerkt. Ellen van der Krol & Simone Eijgenraam
Actieve netwerkborrel Maandag 9 februari ging ik samen met mijn collega Myrthe naar de Netwerkborrel. Ik wilde graag naar deze borrel omdat ik het boek Groepsplan gedrag had gelezen en zeer enthousiast was over dit boek. En de borrel zou, voor een deel, over dit boek gaan. Ik had Myrthe meegevraagd omdat zij de gedragsspecialist bij ons op de Corantijn is en ik hoop dat zij ook zo enthousiast over het boek zou zijn/worden. Voordat we daadwerkelijk mochten borrelen moesten we natuurlijk eerst aan de slag. Anneke van der Linde, hoofddocent van de Pabo (HvA), liet ons eerst met een actieve werkvorm kennis maken met elkaar. Met een binnen- en een buitenkring kregen we bijvoorbeeld de opdracht om de ander te vertellen met welke drie vormen van gedrag we het meest moeite hadden. Hierna gingen we aan de slag met een aantal casussen. Het was de bedoeling dat we de casus doorlazen en onze eerste reactie op een plaknotitie schreven. In het echt heb je meestal ook geen tijd om goed na te denken over je reactie! Daarna dachten we na over hoe je anders nog had kunnen reageren en vervolgens gingen we hierover in gesprek met de andere aanwezigen. Na deze uitwisseling kregen we tenslotte nog wat uitleg bij een korte PowerPoint. Dit was de theoretische achtergrond uit het boek: Groepsplan gedrag. Ondertussen waren de nootjes, wraps, kaas, cola en alcoholische versnaperingen neergezet en sloten we gezellig af onder het genot van een drankje en een hapje. Voor herhaling vatbaar! Suzan van der Zijde Studiedag 2015: Leren of onderwijzen? Dinsdag 17 maart is de tweejaarlijkse AWBR studiedag. Dit jaar is het thema Leren of onderwijzen? 3 grote lezingen, 39 workshops en zo n 500 AWBR collega s bij elkaar! Een heel divers aanbod met voor ieder wat wils. De workshops worden gegeven door zowel AWBR-collega s als externe professionals. De HvA en de UPvA leveren een grote bijdrage aan deze studiedag, waar we zeer verheugd over zijn. We roepen eenieder op om eens een praatje te maken met een collega die je nog niet kent. En om na te denken over jouw visie op onderwijs en de veranderende samenleving. We wensen je een inspirerende en leerzame dag toe!
Gluren bij de Buren: verslag workshop Startblokken Op de Rosa Boekdrukker bezocht ik de workshop Startblokken tijdens de studiemiddag Gluren bij de buren. Leerkracht Werner Tillema en IB er Alice Focke gaven met groot enthousiasme informatie over Startblokken en lieten de praktijk zien door middel van filmfragmenten van de eigen school. Omdat kleuters zich ontwikkelen door ontdekken en leren door te spelen, richt Startblokken zich op de wereld in school te halen en deze na te spelen. Op de filmbeelden zag we een voorbeeld; uit eten gaan in een restaurant. Kleuters hebben andere kleuters nodig om interessante activiteiten te ondernemen, maar zij hebben ook leerkrachten nodig die voor de mogelijkheden zorgen om deze activiteiten te vertalen naar het spelen. Op deze wijze begeleiden de leerkrachten de kleuters in het leren. Bij Startblokken nemen de leerkrachten daarom actief deel aan de activiteiten. Zo zag ik leerkrachten die zelf de rol speelden van ober, gast of kok. Ze spelen dus letterlijk mee in de hoeken en helpen op deze wijze aan het vergroten van de woordenschat, het opdoen van kennis en vaardigheden en het ontdekken van nieuwe materialen. De kunst hierbij is om bij de start van een thema de hoeken niet volledig in te richten, zodat er situaties ontstaan waarbij de leerlingen zelf tot oplossingen uitgedaagd worden. Een goed voorbeeld hiervan was het maken van menukaartjes voor het restaurant. De leerlingen bedachten zelf wat er op de menukaartjes moest staan. Ze schreven of stempelden zelf de woorden op de menukaart. Omdat in alle kleutergroepen een gelijke periode lang hetzelfde thema gehouden wordt, leeft het thema intens bij zowel de leerlingen, de leerkrachten als de ouders. Een effect hiervan is dat de ouderbetrokkenheid groot is en er een samenwerking ontstaat in opvoeding en ontwikkeling. Ik vond het boeiend om even in de (restaurant-) keuken te mogen kijken van Startblokken. Anita Helderman Gluren bij de Buren: verslag workshop Veilig leren lezen, versie Kim De veruit meest gebruikte methode voor aanvankelijk lezen is Veilig leren lezen. Dit jaar is er een nieuwe versie op de markt, versie Kim. Deze methode wordt dit jaar ook gebruikt op de Multatulischool. Voor directeur Ilja Booms reden om een workshop over de methode te organiseren, om zo collega s kennis te laten maken met de nieuwe versie en om ervaringen uit te wisselen. Samen met haar collega s van groep 3, Yvonne en Anja, presenteerde zij de versie Kim. Yvonne en Anja konden vanuit hun ervaring over de nieuwe versie vertellen. De deelnemers waren niet verwonderlijk- voor het grootste deel leerkrachten van groep 3. Eén van hen werkt ook met versie Kim en zij is er erg enthousiast over. Haar eerste ervaring is dat de kinderen sneller tot lezen komen. Yvonne liet nieuwe materialen zien (die er heel aantrekkelijk uitzien!), maar gaf ook minpuntjes aan. Zo moet er veel getoetst worden, wat ook weer extra administratie oplevert. De Kim-versie is voor iedereen nieuw; het was dus nog niet mogelijk om een echt uitgekristalliseerde mening te geven. Wel was het een zinvolle en leuke kennismaking. En daarnaast is het altijd goed om ervaringen van collega s te horen! Brigit Dirks, AWBR Academie Stageberichten: Tweede LiO-bijeenkomst Op 3 februari 2015 waren alle LIO-studenten van AWBR op het stafbureau uitgenodigd vanwege de 2e LiO-bijeenkomst. Behalve dat dit een gelegenheid was waarbij de LiO-studenten elkaar weer eens konden ontmoeten, stonden er ook twee onderwerpen centraal: het functionerings-en beoordelingsgesprek en het voeren van oudergesprekken.
De studenten kregen informatie over het verschil tussen een functionerings- en een beoordelingsgesprek. Studenten die al ervaring hadden met zo'n gesprek hebben hun ervaringen gedeeld, waarbij de nadruk lag op hoe je je kan voorbereiden op zo'n gesprek en wat je daaruit kan meenemen voor je verdere ontwikkeling. Bij het onderwerp oudergesprekken hebben we tips gegeven voor het voeren van een slecht nieuwsgesprek. Aan de hand van een filmpje hebben we een voorbeeld laten zien over hoe een leerkracht om kan gaan met de emoties van een ouder tijdens een gesprek. Met behulp van een casus gingen de LiO-studenten zelf een gesprek oefenen in de rol van leerkracht, maar ook in de rol van ouder of observant. Door ook eens in de rol van de ouder te zitten hebben de LiO-studenten zelf ervaren welke emoties ouders kunnen voelen bij slecht nieuws over hun kind. Het was mooi om te horen dat er al veel studenten ervaring hebben kunnen opdoen met het voeren van oudergesprekken in hun stage. Wij hopen dat de LIO-studenten door deze bijeenkomst weer wat meer toegerust zijn voor het laatste stuk van hun LiO-stage en wij wensen hen daar veel succes bij! Manon van Amstel en Anita Helderman, Opleider in de School Schooloverstijgende netwerken Binnen AWBR en zelfs bestuursoverstijgend bestaan enkele interessante netwerken. De doelstellingen van de netwerken verschillen per netwerk. Sommige zijn erop gericht om kennis te delen, andere om te sparren en weer andere willen zich professionaliseren. Wil je weten wat zo n netwerk inhoudt? Zou je zelf deel willen nemen aan een netwerk? Voel je welkom! Neem gerust contact op met de contactpersoon van het betreffende netwerk. Netwerk bouwcoördinatoren: Saskia Dekker, s.dekker@awbr.nl IB-netwerk: Marjolein Brouwer, m.brouwer@obs-deroos.nl & Audrey Verschuren, a.verschuren@amgs.net & Ellen Wabeke, e.wabeke@narcisquerido.nl Intervisie startende leerkrachten: Saskia Dekker, s.dekker@awbr.nl Netwerk schoolvertrouwenspersonen: Lucia Hooplot, l.hooplot@awbr.nl Netwerk Hoogbegaafdheid: Ilse Wassenaar, hb-awbr@hotmail.nl Netwerk Vreedzame School: Caroline Verhoeff, c.verhoeff@vreedzaam.nl Bevo-netwerk: Anita Helderman, helderman.awbr@gmail.com Bewo-netwerk: Anita Helderman, helderman.awbr@gmail.com Leerteam rijke leeromgeving (in oprichting): Marjolein Brouwer, m.brouwer@obs-deroos.nl Leerteam SEN (in oprichting): Brigit Dirks, b.dirks@awbr.nl Ontbreekt er een netwerk aan bovenstaand lijstje? Laat het ons weten via Mitzy van Loon, m.vanloon@awbr.nl. Mitzy van Loon, AWBR Academie
Leerteam rijke leeromgeving: kom denken en delen! Een kwalitatief goed ingerichte klas biedt kansen tot het opdoen van ervaringen en kennis. Een rijke leeromgeving is een voorwaarde voor betekenisvol leren. Maar wanneer is een omgeving rijk, uitdagend en leerzaam? Wat is daarvoor nodig en wie richt die omgeving in? Inmiddels weet ik dat er geen handleiding is voor het creëren van een rijke leeromgeving. De wereld verandert voortdurend, kinderen stellen andere vragen en nemen nieuwe ervaringen mee de school in. Hoe kun je je klas inrichten, zodanig dat kinderen zich veilig, uitgedaagd maar ook verantwoordelijk voelen? Hoe leer je kinderen om te gaan met hun omgeving? En hoe laat je de wereld binnen in de omgeving van je klas? Als jij je ook uitgedaagd voelt om hierover na te denken en je expertise wil delen of juist je kennis hierover uit wil breiden, kom dan op donderdag 21 mei van 15.30-16.30 naar het Stafbureau, Baarsjesweg 224 (4e etage). Samen kunnen we onderzoeken of we met ingang van het nieuwe schooljaar een leerteam rijke leeromgeving kunnen starten waarin we elkaar inspireren tot nog rijker onderwijs. Graag van tevoren aanmelden via academie@awbr.nl onder vermelding van rijke leeromgeving. Dit is een initiatief van Nicoline Bernard (Rosa Boekdrukkerschool), Saskia Dekker (AWBR Academie) en ondergetekende. Marjolein Brouwer, Basisschool de Roos Netwerk schoolcontactpersonen Sociale veiligheid is een belangrijk aspect van de leef- en werkomstandigheden van medewerkers, leerlingen en bezoekers van onze scholen. AWBR heeft om de sociale veiligheid te waarborgen haar beleid vastgelegd in een beleidsplan schoolveiligheid. Dit beleidsplan is te vinden op de website van AWBR. Met dit beleid willen wij er voor zorgen dat medewerkers en leerlingen van AWBR-scholen zich veilig voelen en gewenst gedrag bevorderen. De Klachtenregeling / klachtbehandeling is onderdeel van het schoolveiligheidsbeleid. De functie van externe vertrouwenspersoon en schoolcontactpersoon vloeit hieruit voort. Elke AWBR-school heeft, bij voorkeur, twee schoolcontactpersonen die zijn voorgedragen door het team en formeel, voor 4 jaar, benoemd zijn door de bestuurder van AWBR. Als ouders, leerlingen of medewerkers een klacht hebben over ongewenst gedrag op school, zoals bijvoorbeeld pesten, ongewenste intimiteiten, discriminatie, agressie en geweld, dan kunnen zij zich wenden tot de schoolcontactpersoon. De schoolcontactpersoon luistert, geeft informatie over mogelijke vervolgstappen en brengt de klager eventueel in contact met de externe vertrouwenspersoon voor verdere begeleiding in de klachtprocedure. Jaarlijks sturen zowel de schoolcontactpersonen als de externe vertrouwenspersoon een geanonimiseerd verslag op aan de bestuurder. Twee keer per jaar organiseert AWBR voor de 32 schoolcontactpersonen een netwerk-/scholingsbijeenkomst met als doel deskundigheidsbevordering en reflectie. Ook vinden wij het belangrijk dat de schoolcontactpersonen elkaar leren kennen en weten te vinden. Dit willen wij stimuleren door middel van deze twee contactmomenten. Voor inhoudelijke begeleiding van de bijeenkomsten maken wij tot nu toe gebruik van externe deskundigen van bijvoorbeeld het GIMD (www.gimd.nl), het PPSI (www.ppsi.nl) en het NISHV (www.nishv.nl). De eerstvolgende bijeenkomst wordt gehouden op 28 april van 16.00-18.00 uur. Lucia Hooplot, Stafbureau AWBR
Bevo-netwerk Ruim twee jaar geleden is een aantal vakleerkrachten beeldende vorming gestart met een Bevonetwerk. Inmiddels heeft een drietal scholen zich aangesloten: de Tijl Uilenspiegel, de Kinkerbuurtschool en de Joop Westerweelschool. In het vorig schooljaar werden schema s van leerlijnen beeldende vorming uitgewisseld tussen de deelnemende scholen en ook werd bij elkaar gekeken in de school en in het Bevolokaal. Het bij elkaar kijken inspireert en leidt tot nieuwe ideeën. Om die reden vond onlangs een bijeenkomst plaats op de Kinkerbuurtschool waar Angeliek Caelen beeldende vorming geeft. Zij heeft zich ook onlangs aangesloten bij het Bevo-netwerk. Het was zeer verrassend om te zien dat zij beeldende vorming combineert met techniek. Voorwerpen die kunnen rollen, duikelen, plassen (manneke pis) en die ook nog fraai zijn vormgegeven. Op de Joop Westerweelschool geven John Linssen en Karin Bakker Bevo-lessen aan de groepen 3 tot met 8. Op deze school - en gelukkig ook op een aantal andere scholen - heeft het vak Beeldende Vorming een eigen plaats gekregen als onderdeel van de totale persoonlijkheidsontwikkeling van het kind. Om de lessen zo goed mogelijk te laten verlopen worden sommige groepen gesplitst waarbij de ingewikkelde opdrachten en technieken, zoals werken met hout, papier-maché, verf en klei plaatsvinden in het Bevo-lokaal. In de klas worden dan - in het algemeen - eenvoudiger opdrachten uitgevoerd met de eigen leerkracht. Er zijn echter ook groepen die in zijn geheel naar het Bevo-lokaal komen, dit wordt mede bepaald door het aantal leerlingen, de leeftijd van de kinderen en sfeer in de klas. Over het algemeen zijn de kinderen heel enthousiast voor het vak beeldende vorming en balen ze ervan als de les niet doorgaat. Bij de entree van de Joop Westerweelschool staan op dit moment bronzen beeldjes die door groep 7 zijn gemaakt. De figuurtjes verbeelden een bepaalde tak van sport, zo is er een atleet die op zijn handen staat, een danseresje, maar ook een speerwerper die wonderbaarlijk genoeg een staart heeft gekregen. Grappig om te zien dat sommige beeldjes van aluminium folie een broekje, schoenen of ander kledingstuk hebben gekregen. Daarnaast staan in de vitrinekast een aantal angstaanjagende dino s die van klei gemaakt zijn en later nog een glazuurlaagje hebben gekregen. Ideeën genoeg dus om een goede invulling te geven aan de lessen beeldende vorming en gelukkig zijn er goede methoden, zoals Moet je doen, Laat maar zien en Uit de Kunst waaruit geput kan worden. Toch vinden John en Karin het bevo-netwerk een goed initiatief, omdat er dan de mogelijkheid is om ideeën uit te wisselen, inspiratie op te doen maar ook om praktische tips te vernemen. Waar loop je tegen aan en hoe los jíj dat dan op? Het zou leuk en ook beter zijn als het netwerk wat groter zou worden. Bij deze willen we vakleerkrachten graag uitnodigen om deel te nemen aan dit netwerk, je bent van harte welkom. Je kunt je aanmelden via Anita Helderman, helderman.awbr@gmail.com Karin Bakker, Joop Westerweelschool