Urineweginfecties nader belicht Anne-Marie Giesen Remmie Hammers-Cupido
Urineweginfecties nader belicht Kennismaking Uitleg Casuïstiek afgewisseld met dipslides Niet vergeten!
Doelen U herkent de valkuilen in diagnostiek en behandeling bij mictieklachten met verdenking op een urineweginfectie
Doelen U weet hoe u over- en/of onderbehandeling kan voorkomen
Doelen Op de HAP handelt u op dezelfde manier als in de eigen praktijk
Uitleg Casuïstiek / stellingen interactief Groene en rode kaarten Ja en Nee Overleg buurvrouw / man toelichting
UWI op de huisartsenpost Ik behandel patiënten met UWI op de HAP het zelfde als in de praktijk: ja / nee Ik kan urinekweken afnemen op de HAP: ja / nee
UWI op de huisartsenpost Ik kan dipslides inzetten: ja / nee Ik zou dipslides willen inzetten op de HAP: ja / nee Er is een protocol UWI op de HAP: ja / nee
Yvonne 18 jaar Belt de HAP, denkt blaasontsteking te hebben 2 weken klachten, nu ook bloed gezien Pijn onderrug en onderbuik, zweterig menstruatie -, temp 37.3 Urine :Ery s 4+, Leuco s 2 + Nitr neg, eiwit 2 + U mag nu de diagnose UWI stellen ja / nee
Sterk vermoeden UWI Pijn bij plassen op voorgrond en Geen vaginale klachten en Geen verhoogd SOA risico en Klachtduur < 7 dagen nee ja Eerste UWI nee Klachtherkenning ja nee positief Cystitis ja Nitriettest negatief negatief Leuco s Ery s L en/of E pos Dipslide of sediment negatief positief Geen UWI Nitriettest negatief
Sterk vermoeden UWI Pijn bij plassen op voorgrond en Geen vaginale klachten en Geen verhoogd SOA risico en Klachtduur < 7 dagen nee ja Eerste UWI nee Klachtherkenning ja nee positief Cystitis ja Nitriettest negatief negatief Leuco s Ery s L en/of E pos Dipslide of sediment negatief positief Geen UWI Nitriettest negatief
Vervolg Yvonne 18 jaar Na 2 dagen op zondag toename buikpijn Pijn in de flank Niet ziek, temp 36.7 Urineonderzoek: nitr neg, leuco s 2 +, ery s 3 + Slagpijn nierloge links Diagnose: Urineweginfectie met weefselinvasie? ja / nee
Yvonne de volgende dag: Meer pijn onderbuik Urine nitriet negatief Sediment 30 ery s pg, geen bacteriën Dipslide neg Opname ivm uretersteen
Niet alles is wat het lijkt DD Slagpijn: Pyelonefritis alleen bij koorts en ziek Niersteen / stuwing Galsteen Spierpijn
Jessica 7 jaar op de HAP Sinds 3 dagen koorts nu 38,9 Prikbillen, pijn bij plassen Maakt geen zieke indruk Urineonderzoek leuco s pos, nitriet neg
Werkdiagnose bij Jessica verdenking urineweginfectie Er wordt een kuur gestart Amoxicilline 3 dd gedurende 5 dagen volgens dosering op gewicht Deze keuze is goed: ja / nee
Medicamenteuze behandeling Cystitis Tekenen weefselinvasie 1 e keus nitrofurantoïne 5 dagen amoxicilline/clavulaanzuur 10 dagen 2 e keus amoxicilline/clavulaanzuur 3 dagen cotrimoxazol 10 dagen ook bij penicillineovergevoeligheid
Nader onderzoek urine Jessica
Kind 3maanden-12 jaar met vermoeden UWI : - bij zindelijke kinderen meestal o.b.v. mictieklachten - bij niet-zindelijke kinderen vaker o.b.v. algemeen ziekzijn, buikpijn en koorts* Nitriet + leukotest N en L negatief Typische anamnese/aanhoudend vermoeden UWI N en/of L positief nee ja negatief Kweek (via dipslide) positief Geen UWI UWI
Kind 3maanden-12 jaar met vermoeden UWI : - bij zindelijke kinderen meestal o.b.v. mictieklachten - bij niet-zindelijke kinderen vaker o.b.v. algemeen ziekzijn, buikpijn en koorts* Nitriet + leukotest N en L negatief Typische anamnese/aanhoudend vermoeden UWI N en/of L positief nee ja negatief Kweek (via dipslide) positief Geen UWI UWI
Nader onderzoek urine Jessica Assistente HAP zet dipslide in
Inzetten dipslide Roer of schudt de urine Doop de slide in de verse urine of giet de urine over de agar Laat overtollige urine van de slide lopen Verwijder laatste druppels met een absorberend papiertje
Inzetten dipslide Plaats het buisje in een stoof (ongeveer 37 C) gedurende 16 tot 24 uur Of: 24 uur bij kamertemperatuur
Beoordelen dipslide CLED voor de telling Goed licht Let op aantal kolonies niet op grootte! Positief bij 10 4 en hoger Meerdere bacteriesoorten: tel per bacteriesoort!! >2 soorten = contaminatie
Dipslide urine Jessica
Nader onderzoek op vrijdag of op HAP: Gebruik de microscoop Gelijkwaardig alternatief voor de dipslide
Dipslide op vrijdag of op HAP: laten staan bij kamertemperatuur op maandag aflezen dipslide in koelkast bewaren op maandag pas inzetten OF: goede samenwerking microbiologisch lab en HAP
Jantine 2 jaar 1 dag buikpijn en pijn bij plassen Temp 36.7 niet ziek Plaszakje: na 30 minuten urine Onderzoek: Nitriet positief, leuco s positief
Vervolg Jantine 2 jaar U stuurt deze urine in op kweek ja / nee Een plaszakje is alleen betrouwbaar om een UWI uit te sluiten!! Contaminatie 26 40%
Richtlijn Urine wordt opgevangen met de clean catch methode Uitleg op www.thuisarts.nl
Mevrouw Bakker 86 jaar Alzheimer Recidiverende UWI s Thuiszorg belt de HAP Mevrouw is onrustig en urine stinkt Stickje in luier: nitriet positief Urine onderzoek in celstofluier is betrouwbaar: ja / nee
Vervolg mevrouw Bakker Stinkende urine is goede reden urine onderzoek: ja / nee Onrust is goede reden urine onderzoek: ja / nee
Wanneer is het zinvol urine te laten onderzoeken zonder mictieklachten Verschijnselen van delier Onverklaarbare koorts Klachten bij een verblijfskatheter Eventueel: micro-albuminurie Ontregelde diabetes
Vervolg mevrouw Bakker Er wordt een kuur nitrofurantoine gegeven De onrust blijft HAP advies: kuur gaat pas na 48 uur werken
Niet alles is wat het lijkt De onrust blijft ook na 3 dagen: retentie van 3 liter!
Asymptomatische bacteriurie Asymptomatische bacteriurie niet behandelen Uitzondering: zwangeren Verblijfskatheter = bacteriurie Alleen behandelen bij klachten van weefselinvasie
Dhr. Hollander 73 jaar Diabetes mellitus Sinds 2 weken katheter ivm urineretentie Wacht op TUR prostaat Rillerig temp 39,1 Pijnklachten onderbuik alsof hij moet plassen Urineonderzoek nitriet pos
Beleid dhr Hollander U stuurt een urinekweek in ja/ nee
Risicogroepen Vrouwen >12jr met mictieklachten en koorts Mannen Zwangeren Patiënten met: Diabetes Mellitus Verminderde weerstand Afwijkingen aan urinewegen Neurologische blaasstoornis Verblijfskatheter
Stroomschema risicogroepen Nitriettest negatief positief Dipslide of sediment positief negatief UWI Geen UWI Kweek (van dipslide) Bij zwangeren ook GBS
Beleid dhr Hollander U start Ciprofloxazine 500 mg 2 dd ged 7 dagen ja / nee Nitrofurantoine
Behandeling urineweginfecties risicogroepen met weefselinvasie Antibioticum Vrouw > 16 niet zwanger Man 1 e keus Ciproxin 500 2 dd 2 e keus Amoxicilline/ Clavulaanzuur 625 3 dd 3 e keus Cotrimoxazol 960 2 dd 7 dagen 14 dagen 10 dagen 14 dagen 10 dagen 14 dagen
Wat maakt het nu uit, een kuurtje meer of minder?!
Verblijfskatheter Verblijfskatheter = bacteriurie Alleen behandelen bij klachten van weefselinvasie Dan kweken en katheter vervangen! Tip: attentie regel Katheter!
Schrijf op uw rode stemkaart: Wat doe ik na vandaag niet meer rond diagnostiek en beleid van urineweg infecties.
Schrijf op uw groene stemkaart: Wat doe ik na vandaag juist wel rond diagnostiek en beleid van urineweg infecties.
Dank u wel voor uw aandacht!