Zelf zaaien, planten en oogsten

Zelf zaaien, planten en oogsten Spaar uw Dekatuintje bij elkaar!

Verser dan bij DekaMarkt? Dat kan alleen met Mijn Dekatuintje! Tot en met zaterdag 10 mei 2014 ontvangt u bij DekaMarkt gratis zakjes zaaigoed* bij elke 15,- boodschappen. Hiermee kunt u zelf kruiden, groenten en bloemen kweken. Er zijn 16 soorten, dus verzamel ze allemaal! Bij aankoop van speciale actieproducten ontvangt u bovendien gratis spaarzegels. Hiermee kunt u sparen voor handige tuinartikelen, zoals een Dekatuintje starterskit, een navulkit, een gieter, tuinhandschoenen en mooie juten items om in door te kweken op balkon of terras. De items zijn ook te koop. Zorg dat u er snel bij bent, want op is op! In dit boekje vindt u extra informatie over alle zaadjes en een heleboel tips om uw eigen Dekatuintje te beginnen. Doet u ook mee? Mijn Dekatuintje Spaarzegel 2014 Mijn Dekatuintje Spaarzegel 2014 Mijn Dekatuintje Spaarzegel 2014 2 *Bij elke 15,- aan boodschappen, met uitzondering van tabak, sterk alcoholische dranken, geneesmiddelen, babyvoeding tot 1 jaar, boeken, telefoonkaarten, postzegels, cadeaubonnen en statiegeld.

4 zegels of 1,99 = Starterskit 4 zegels of 1,99 = Navulkit 10 zegels of 4,99 = Juten doorkweekpot 8 zegels of 3,99 = Juten doorkweektuin 5 zegels of 2,49 = Gietertje 3 zegels of 1,49 = Handschoenen Kijk voor meer informatie op www.dekamarkt.nl of breng regelmatig een bezoekje aan onze fanpagina: www.facebook.com/dekamarkt 3

Handen uit de mouwen... we gaan zaaien! Haal de vensterbank leeg, want we gaan zaaien! Dat is helemaal niet moeilijk en hartstikke leuk. Als u deze stappen volgt, heeft u het meeste plezier van uw Deka tuintje! 1 Vul de turfpotjes bijna helemaal met kweekaarde en druk de aarde een beetje aan. 2 3 4 5 Verdeel enkele zaden over de aarde. Strooi er nu een laagje aarde over zodat de zaadjes bedekt zijn. Zet de gevulde turfpotjes in het kistje en plaats het op een zonnige plek. Houd de aarde vochtig met een plantenspuit (nevelstand). Zet het deksel op zonnige dagen op een kiertje zodra de zaadjes zijn ontkiemd. Anders worden de zaailingen zo slapjes! Is er na een paar dagen nog geen sprietje te zien? Dan zitten de zaadjes misschien te diep in de aarde en duurt het wat langer. Nog even geduld! Noteer welk zaadje in welk bakje zit, zo kunt u makkelijk terugzien welk plantje het eerst begint te groeien! 4

1 2 3 4 Maak alleen de aarde nat; niet de blaadjes. Anders verbranden ze in de zon! 5 5

Wist u dat zelf gekweekte groenten erg lekker smaken Niet iedereen is even gek op alle groenten, maar de groenten uit uw eigen Dekatuintje zijn het proberen waard. Op de volgende pagina s vindt u allemaal leuke weetjes over de verschillende groenten. TIP plaats bosuitjes naast worteltjes, want die twee houden elkaar gezond. Bosuitjes (Allium cepa) Deze bosuitjes, ook wel bekend als lenteuitjes, zijn heerlijk pittig van smaak. En uit het eigen Dekatuintje smaken ze natuurlijk extra lekker! Wist u dat zowel het loof (het blad) als de ui eetbaar is? TIP Als u buiten tuiniert, dan lokt u slakken bij de groenten vandaan met een schoteltje met een stuk meloen. De slakken die eropaf zijn gekomen, zet u de volgende ochtend terug in de natuur. 6

Chinese boontjes (Phaseolus) Chinese boontjes zijn duidelijk geen klimmers; het zijn struikbonen waarbij de bonen laag bij de grond hangen. U zult ze een beetje moeten helpen, want als de peulen in een plasje water komen te hangen gaan ze rotten. Verlies de boontjes dus niet uit het oog! Worteltjes Nantes (Daucus carota) U kunt de worteltjes prima in een juten doorkweekpot of in de juten doorkweektuin zaaien in een ondiepe zaaigeul. Vergeet niet de zaailingen uit te dunnen. Door de kleinste plantjes te verwijderen, krijgt de rest meer groeiruimte. 7

Zaaien is leuk! U stopt een piepklein zaadje in de grond en na een tijdje heeft u een grote plant. Het blijft een wonder, vindt u ook niet? Courgettes (Zucchini) Zucchini (spreek uit: zoekienie) is de hippe naam van een groente die we kennen als courgette. Het is een leuke groente om te kweken, want de plant krijgt eerst bloemen en daar komen de vruchten uit. Zijn de courgettes ongeveer 20 cm? Dan kunt u ze oogsten! 8

Kerstomaatjes (Solanum) Kerstomaatjes zijn lekker zoet van smaak. U zaait ze in het Dekatuintje en zodra de eerste blaadjes zichtbaar zijn, kunt u ze verpotten naar de juten doorkweekpot of tuin. Tomatenplanten staan ook leuk op de vensterbank. Radijsjes (Raphanus) Dit radijszaad kunt u meteen buiten in de juten doorkweekpot of de juten doorkweektuin zaaien. Om een ondiepe zaaigeul te maken, drukt u de steel van een hark even in de aarde. Handig, toch? Zaai de zaadjes trouwens niet te dicht op elkaar, want de helderrode radijsjes hebben ruimte nodig om te groeien. 9

Nu zaaien, straks oogsten Kropsla en ook rucola kunt u ook heel goed zaaien in lange bloembakken. Als u de bakken daarna ophangt, bijvoorbeeld aan de schutting of aan een balkonrand, kunnen slakken er niet snel bij! Rode bietjes (Beta vulgaris) Wie in april zaait, kan in juli al oogsten! Net als radijsjes hebben bietjes ruimte nodig om te groeien. Geef ze dus de ruimte. Dun de plantjes na een paar weken uit tot de overige bietenplantjes een centimeter of 10 uit elkaar staan. Rucola (Rucola) Deze sla met z n ge kartelde blaadjes heeft een pittige smaak en is erg lekker bij Italiaanse pasta. Rucola is pluksla en dat betekent dat u steeds losse blaadjes kunt oogsten. U plukt elke keer gewoon precies wat u nodig heeft, ideaal! 10

TIP Heeft u een balkon, of een kleine tuin met een groot terras? Zet dan wat tomatenplanten in juten doorkweekpotten neer. Kropsla (Lactuca) Kropsla krijgt snel bloemetjes, waarna de sla niet meer te eten is. Oogst daarom regelmatig zodat u steeds weer verse sla op tafel kunt zetten! TIP Heeft u meer ruimte? Zet uw kweeksels dan in de juten doorkweektuin. 11

Verse kruiden uit eigen tuin Kruiden zijn het lekkerst als u ze vers gebruikt. Zaai daarom ook wat kruiden in uw Dekatuintje en zet het kistje in de keuken. Dan grijpt u nooit mis! Bieslook (Allium schoenoprasum) Wist u dat bieslook familie is van de ui? Ruik er maar eens aan. Van bieslook kunt u jaren plezier hebben als u de bloemstengels op tijd verwijdert. De bloemen zijn wel heel mooi; ze zijn bolvormig en violetblauw van kleur. 12

Moskrul peterselie (Petroselinum crispum) Deze peterselie is mooi groen en maakt als garnering uw gerecht helemaal af. Het is wel een trage groeier, want soms duurt het wel vier weken voordat de eerste sprietjes uit de grond komen. Als u de aarde goed vochtig houdt, zullen de zaadjes eerder ontkiemen. Grootbladige basilicum (Ocimum) Heerlijk toch, die geur van verse basilicum in de keuken? Als u in april of mei begint met zaaien, kunt u vanaf juni tot aan de herfst de blaadjes plukken. Als u de bloemen verwijdert, krijgt u meer blaadjes. 13

Tuinkers (Lepidium sativum) Weet u wat zo leuk is aan tuinkers? Het komt op in de vorm waarin u het gezaaid heeft! Gebruik bijvoorbeeld een uitsteekvorm voor koekjes, of knip zelf een mooie vorm uit een vel papier. Succes gegarandeerd! En het is ook nog eens heerlijk op een broodje kaas, of door een roerei. Kruiden bewaren Verse kruiden kunt u prima invriezen: hak de kruiden fijn, doe ze met wat water in een ijsklontjesvorm en zet deze in de vriezer. Zodra u bijvoorbeeld soep maakt, smelt u enkele kruidenblokjes. Zo heeft u ook in de winter (vries)verse kruiden in huis! 14

15

De mooiste bloemen kweekt u zelf met Mijn Dekatuintje! Heeft u de zakjes zaaigoed met bloemenzaad al? Verzamel ze allemaal! Als u de instructies op de zakjes opvolgt, heeft u binnen een paar weken een prachtig boeket op tafel staan! Reuzenzonnebloem (Helianthus) U weet dat het hartje zomer is als de zonnebloemen in bloei staan. De reuzenzonnebloem kan tot wel drie meter hoog worden! s Winters heeft u ook nog plezier van de zonnebloem, want u kunt de gedroogde pitten aan de vogels voeren. Vergeet-mij-niet (Myosotis alpestris) Deze tweejarige perkplant dankt haar naam aan een onhandige ridder. Hij wilde de kleine blauwe bloemen voor zijn geliefde plukken, maar viel met zijn zware harnas in de rivier en verdronk. Vergeet mij niet waren zijn laatste woorden... TIP Vergeet-mij-nietjes houden van schaduw. Zoek daarom een plekje voor ze waar het niet al te zonnig is! 16

TIP Ook buiten moet de aarde altijd voldoende vochtig blijven. Een gieter komt daarbij goed van pas, maar geef alleen bij de wortels water zodat de plantenstengels niet knakken. Reukerwten (Lathyrus odoratus) De reukerwt of siererwt is een prachtige plant die zeer goed kan klimmen. De geurende bloemen kunt u afsnijden en in een vaas zetten. Als u regelmatig bloemen afsnijdt, gaat de plant zelfs rijker bloeien en heeft u er nog meer plezier van! 17

Doorkweken op balkon en terras. Raken de plantjes bijna het plastic deksel van het Dekatuintje? Dan is het tijd om deze over te planten in de juten doorkweekpot of de juten doorkweektuin. Zo kunt u extra lang profiteren van uw gekweekte planten, kruiden of bloemen. Het navulkitje kunt u weer opnieuw gebruiken om nieuwe zaadjes in uw Dekatuintje te planten. Wij geven u graag wat extra tips. Zo wordt het overplanten een eitje! en al uit de turfbakjes en zet ze in de verse potgrond die goed vochtig is. Uw plantjes zullen de komende week flink groeien dus zet ze op voldoende afstand van elkaar. Op de achterkant van het zakje zaaigoed kunt u vinden hoe groot de plantjes worden en hoeveel ruimte ze innemen. Hoe plant ik mijn zaadjes over? De zaailingen zijn nu groot en sterk genoeg om buiten geplant te worden. Haal de plantjes voorzichtig met aarde TIP Als de wortels van de zaadjes in het turfpotje zijn vastgegroeid kunt u deze met potje en al in de aarde zetten. Het is van speciaal natuurlijk afbreekbaar materiaal gemaakt. 18

Juten doorkweekpot De doorkweekpot is groot genoeg voor één soort. Als u meerdere plantjes bij elkaar zet, hebben deze niet genoeg ruimte om te groeien. En dat is zonde van uw werk! Zorg altijd dat de aarde licht vochtig blijft. Zo gaan ze nog harder groeien. TIP Gebruik de Dekatuintje handschoenen om uw handen tijdens het tuinieren schoon te houden! Met het gietertje kunt u de plantjes regelmatig van een beetje water voorzien. Juten doorkweektuin In de doorweektuin heeft u genoeg ruimte voor meerdere zaadjes. Zo kunt u bijvoorbeeld een Italiaanse bak maken! Zet dan courgette, basilicum en tomaten bij elkaar. Zo kunt u na een tijdje een heerlijke Italiaanse maaltijd TIP Als u de hoge planten achteraan in de (moes)tuin zet, krijgt de rest ook voldoende zon. Let op: de juten doorkweekpot en juten doorkweektuin zijn niet waterdicht! met zelf gekweekte ingrediënten maken. Of u kunt een bak maken met alleen maar kruiden of bloemen. Aan u de keuze! Let op: als deze eenmaal gevuld is met aarde is hij erg zwaar. Vul hem pas op de definitieve plek. 19

Tijd om te oogsten! Zodra de groenten en vruchten volgroeid zijn, is het tijd om te oogsten, misschien wel het leukste moment van tuinieren! Bent u trots op de oogst van uw Dekatuintje? Zet uw foto s op www.facebook.com/dekamarkt! Wanneer oogsten? Meestal ziet u vanzelf of de groenten rijp zijn om te oogsten. Tomaten zijn felrood, bij worteltjes ziet u een oranje kontje boven de aarde uitsteken en bij courgettes zijn de vruchten diep van kleur. Houd bij twijfel de vogels in de gaten; die weten precies wanneer vruchten rijp zijn voor de pluk. U loopt wel het risico dat ze met uw oogst aan de haal gaan! 20

Hoe oogsten? Als u de rijpe vrucht ziet hangen, kunt u deze plukken of afsnijden. Worteltjes, bosuitjes en radijsjes zult u moeten uitgraven. Bij bladgroenten, zoals kropsla, snijdt u het blad af. Kruiden knipt u naar behoefte af. Heerlijk vers Natuurlijk wilt uw zelfgekweekte groenten zo vers mogelijk eten. Oogst daarom alleen wat u nodig heeft en bescherm de rest tegen slakken en andere veelvraten. Wacht ook niet te lang, want dan zullen uw groenten doorschieten (bloemen krijgen) en dan zijn ze niet lekker meer. Vriezen, drogen of inmaken? Als u heel veel geoogst heeft kunt u ermee gaan koken. Kruiden kunt u natuurlijk invriezen. Maar kruiden en bloemen kunt u ook drogen en later gebruiken. Sommige groenten kunt u zelfs invriezen. U moet ze dan eerst even wassen, snijden en kort laten koken. Sla is trouwens niet geschikt om in te vriezen. 21

Zaaikalender Hieronder ziet u een handige zaaikalender. De kleuren geven aan wanneer u het beste in het Dekatuintje of de volle grond kunt zaaien en wanneer u mag oogsten! = zaaien in Dekatuintje = buiten zaaien of verpotten = oogsten/in bloei MRT APR MEI JUN JUL AUG SEP OKT GROENTEN Bosuitjes Chinese boontjes Courgette Kerstomaatjes Kropsla Radijsjes Rode bietjes Heeft u alle zaadjes al? 22

Rucola Wortelen (Nantes) KRUIDEN Basilicum Bieslook Peterselie Tuinkers BLOEMEN Lathyrus (Byou) Vergeet-mij-nietjes Zonnebloem (reuzen) MRT APR MEI JUN JUL AUG SEP OKT 23

Deel uw Dekatuintje met vrienden! Waarschijnlijk heeft u nu genoeg inspiratie om van uw Dekatuintje een succes te maken. Laat anderen zien hoe goed uw planten het doen en zet uw foto s op www.facebook.com/dekamarkt. Dit is een uitgave van DekaMarkt, Antwoordnummer 309, 1940 VB Beverwijk. 2014, alle rechten voorbehouden. Teksten: Rikky Schrever, Het RedactiePakhuis. Illustraties: Uco Egmond.