PrOmotie Cultuur en Maatschappij Infoboek 2
Colofon Auteurs: Onder redactie van: Met dank aan: Tekstredactie: Vormgeving: Illustraties: Drukwerk: Carolien van den Kommer, Mary Korten, Ruud Schinkel, Gerda Verheij Ina Berlet (Atlas Onderwijs Adviesgroep) en Nico Schouws (OSO/Fontys) Aveline Dijkman (Sociale Competentie) en de leden van de meeleesgroep Sluiter boekproducties, Lelystad, Y-Publicaties Adatodesign, Ugchelen Marco Bakker en Edu Actief b.v. Giethoorn ten Brink, Meppel Met medewerking van APS, Atlas Onderwijs Adviesgroep, CED/PI, CPS, DGS, OSO/Fontys, IVIO, KPC Groep en SLO. De uitgave is ontwikkeld in samenwerking met KPC Groep en de Vereniging Landelijk Werkverband Praktijkonderwijs en de Referentiegroep Praktijkonderwijs in de Steigers. Titel: PrOmotie, Cultuur en Maatschappij, Infoboek 2 ISBN-10 90-6053-6754 ISBN-13 978 90 6053 6759 Copyright 2006 Uitgeverij Edu Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel telefoon: 0522-235 235 telefax: 0522-235 222 e-mail: info@edu-actief.nl internet: www.edu-actief.nl Eerste druk / eerste oplage 2006 Uitgeverij Edu Actief b.v. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Inhoud Voorwoord Thema 1 / Leuk wonen 1. Je woonruimte schoonmaken / 9 2. Aan de slag! / 20 3. Iets leuks kopen voor je kamer / 28 4. Wat doe je met afval? / 38 Thema 2 / Gezond eten 1. Gezond eten / 49 2. Kiezen voor eten / 61 3. Kijk goed op de verpakking / 68 4. De prijs van een maaltijd / 75 5. Voedselbederf / 81 3 Thema 3 / Hoe zie ik eruit? 1. Hoe zie ik eruit? / 89 2. Wat doet reclame met jou? / 110 3. Wat mag het kosten? / 118
Thema 4 / Een grote aanschaf 1. Een grote aanschaf / 133 2. Als je iets duurs wilt kopen... / 137 3. Sparen / 142 4. Geld lenen / 147 5. Kopen op afbetaling / 153 6. Wat staat er op een nota? / 160 7. Nota s bewaren / 167 4 Thema 5 / Media 2 1. Informatie / 175 2. Informatie in de krant / 180 3. Informatie via de nieuwe media / 188 4. Informatie voor iedereen? / 195
Voorwoord Dit is het tweede Infoboek uit de serie Cultuur en Maatschappij. Er staat veel informatie in. Het gaat over leuk wonen, gezond eten, je uiterlijk, geld en de media. Je kunt hierover lezen in het boek. Maar je kunt ook naar de tekst luisteren. Je docent heeft een cd waarop de tekst wordt voorgelezen. Bij dit Infoboek horen 5 werkboeken. Elk werkboek gaat weer over een ander thema. 5
6
Thema 1 Leuk wonen 7 Rondom je ruimte
Thema 1 Dit thema heeft 4 hoofdstukken. 1. Je woonruimte schoonmaken / 9 2. Aan de slag! / 20 3. Iets leuks kopen voor je kamer / 28 4. Wat doe je met afval? / 38 8
Hoofdstuk 1 Je woonruimte schoonmaken Dit hoofdstuk gaat over opruimen en over schoonmaken. In dit hoofdstuk lees je: Waarom opruimen en schoonmaken belangrijk is. Wat je nodig hebt om schoon te maken. Hoe je je kamer schoonmaakt. Hoe je veilig met schoonmaakmiddelen werkt. 9 Roy en Linda Roy en Linda hebben vrij van school. Roy wil vanmiddag zijn kamer opruimen. Linda houdt niet van opruimen. Zij gaat liever skeeleren. Linda vindt het niet erg dat ze over de rommel struikelt.
Leuk wonen Thema 1 Waarom maak je iets schoon? Elke kamer wordt na een tijdje vuil. Ook jouw kamer wordt vanzelf vuil. Soms zie je het vuil. Je ziet bijvoorbeeld een laag stof op de vensterbank. Of je ziet een vieze rand in de wastafel. Dit vuil zie je wel. 10 Maar er is ook vuil dat je niet ziet. Bijvoorbeeld het vuil in de hoes van de bank. Of het vuil op de lichtknop van de wc. Is een beetje vuil erg? Ja, eigenlijk wel. Want van vuil kun je ziek worden. Dit vuil zie je niet. In vuil zitten piepkleine beestjes. Je kunt ze met het blote oog niet zien. Die beestjes heten micro-organismen. En die beestjes kunnen je ziek maken. Als je schoonmaakt, haal je die beestjes weg. Schoonmaken is daarom erg belangrijk voor je gezondheid. In vuil zitten piepkleine beestjes. Die beestjes kun je niet zien. Op de tekening zie je zo n beestje. Het beestje in het echt veel kleiner.
Je woonruimte schoonmaken Hoofdstuk 1 Een schone omgeving is voor iedereen belangrijk. Je wordt minder snel ziek in een schone omgeving. De meeste mensen vinden het fijn om in een schone ruimte te wonen. Of te werken. Ze voelen zich gelukkiger in een schone kamer. Trouwens, een schone kamer is ook veiliger. Je valt er minder snel over de rommel! Waarom is schoonmaken belangrijk? Voor je gezondheid. Voor een fijn gevoel. Voor je veiligheid. 11 Etiketten Roy en Linda gaan samen Roys kamer opruimen. Maar ze hebben schoonmaakmiddel nodig. Daarom gaan ze eerst naar de supermarkt. In de supermarkt zien ze een hele rij schoonmaakmiddelen. Er staan verschillende flessen en spuitbussen. Roy en Linda weten niet welk schoonmaakmiddel ze moeten kopen.
Leuk wonen Thema 1 Er is een manier om daar achter te komen. Elk schoonmaakmiddel heeft namelijk een etiket. Een etiket is een papiertje dat op een fles of een pak zit. Op dat papiertje staat informatie over het product. 12 Soms staan er ook kleine plaatjes op het etiket. Zo n plaatje vertelt je iets over het schoonmaakmiddel. Meestal staat op de plaatjes hoe je het middel veilig kunt gebruiken. Werken met een schoonmaakmiddel, hoe doe je dat? Roy en Linda kopen 3 verschillende schoonmaakmiddelen. Ze kopen een allesreiniger, een middel voor de vloer en een schuurmiddel.
Je woonruimte schoonmaken Hoofdstuk 1 Er zijn 3 soorten schoonmaakmiddelen: Allesreinigers. Schoonmaakmiddelen voor vloeren. Schuurmiddelen. Allesreiniger Met allesreiniger kun je van alles schoonmaken. Bijvoorbeeld tafels en het aanrecht. Meestal zit allesreiniger in een fles. Je doet het in het water. Er zijn ook sprays met allesreiniger te koop. Een spray is een soort plantensproeier met een schoonmaakmiddel. 13 Een spray kun je gelijk gebruiken. Je hoeft het niet in water te doen. Dat scheelt tijd. Maar een spray is wel veel duurder dan een fles. Linda en Roy gebruiken de allesreiniger voor: De kasten. De deur. De bedrand. De vensterbank.
Leuk wonen Thema 1 Schoonmaakmiddel voor vloeren Er zijn verschillende vloeren. Er zijn vloeren met vloerbedekking of met zeil. Maar er zijn ook houten vloeren. Vloerbedekking maak je schoon met de stofzuiger. Een gladde vloer maak je schoon met een dweil. Daar zijn speciale schoonmaakmiddelen voor. Op het etiket staat precies voor welk soort vloer het middel is. Het schoonmaakmiddel doe je in water. 14 Roy heeft een houten vloer. Hij gebruikt een schoonmaakmiddel voor houten vloeren. Op de fles staat: Speciaal voor houten vloeren. Schuurmiddel Soms is een pan of een gootsteen erg vies. Dan gebruik je een schuurmiddel. In een schuurmiddel zitten kleine korreltjes. Die korreltjes schuren het vuil weg.
Je woonruimte schoonmaken Hoofdstuk 1 Een schuurmiddel gebruik je onverdund. Dat betekent dat je er geen water bij doet. Je moet het wel goed naspoelen met water. Doseren De meeste schoonmaakmiddelen zijn onverdund. Je moet het middel dan nog verdunnen met water. Op de fles staat bijvoorbeeld: Dosering: 1 maatdopje per 5 liter water. Het woord dosering betekent hoeveel schoonmaakmiddel je in het water doet. Doseren 15 Hoe werk je veilig? Linda wil meteen beginnen met schoonmaken. Dan is ze snel klaar. Roy leest eerst het etiket voordat hij aan het werk gaat. Hij wil eerst lezen hoe je iets moet doen. Dat vindt Roy veiliger.