Hervorming personenbelasting: wat weten we (nog niet)?

Vergelijkbare documenten
Een nieuw beleidsinstrument voor de Vlaamse overheid: regionale opcentiemen op de personenbelasting

Belastingen: rechtvaardig en/of efficiënt?

GEMENGDE PARLEMENTAIRE COMMISSIE BELAST MET DE FISCALE HERVORMING COMMISSION PARLEMENTAIRE MIXTE CHARGEE DE LA REFORME FISCALE.

Tax Shift: waarom (niet)?

1. Wat? 2. Waarom? 3. Hoe?

Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving

Vrijdenken over een belastinghervorming

De fiscale moraal van de Belgen Een opinie-onderzoek o.l.v. Prof. Dr. Michel Maus Juni 2019

Persconferentie 29/09/2009. Fiscaliteit

Inkomstenbelasting. Module 7 hoofdstuk 2

WIE DRAAGT DE LAST VAN EEN BTW-VERHOGING?

Samenvatting Economie Hoofdstuk 19 en 20: Inkomensverdeling en conjuntuur

Personenbelasting als potentieel beleidsinstrument

André Decoster Centrum Voor Economische Studiën 1 versie van woensdag 6 juni 2007

Welvaart en groei. 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte kunnen voorzien. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten?

De verdelingseffecten van het ontwerp van fiscale hervorming (Plan-Reynders) Microsimulatieresultaten. Bea Cantillon Birgit Kerstens Gerlinde Verbist

BEREKEND VLAANDEREN. workshop FLEMOSI - SBO-project Vlaams Parlement 21 januari wordt gefinancierd door

Netto toegevoegde waarde: loon + huur + rente + winst Bruto toegevoegde waarde: waarde van verkopen waarde van productiebenodigdheden

André Decoster Kris De Swerdt Centrum voor Economische Studiën KULeuven

HOE VLAK IS ONZE TAKS? IS EEN VLAKTAKS FAIR?

VERDIENT EEN VLAKTAKS ZICHZELF TERUG?

Impact begrotingsmaatregelen van Di Rupo op uw Personenbelasting

CPB-reactie op OESOstudie over de relatie tussen inkomensongelijkheid. economische groei

1. Inleiding. 2. Uitgangspunt

WEBINAR Aangifte 2016

Werkgeversbijdragen - 25% (schokeffect economie) -6,3. Werknemersbijdragen - 25% (gespreid in de tijd) -3,0

De budgettaire analyse

FISCAAL ZAKBOEKJE 2012 TOTALE BELASTINGDRUK BELASTING OP ARBEID BELASTING OP KAPITAAL BELASTING OP CONSUMPTIE

Belastingen en inkomensongelijkheid: België in een internationaal perspectief

UIT personele inkomensverdeling

Het primaire inkomen is de beloning voor het ter beschikking stellen van productiefactoren.

Elasticiteit van de personenbelasting

Levensstandaard Fiscale statistiek van de inkomens

ALGEMENE ECONOMIE /04

TWEE BELGISCHE VLAKTAKSVOORSTELLEN DOORGELICHT

Samenvatting (Summary in Dutch)

Overheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN ONDERZOEKSEENHEID CENTRUM VOOR ECONOMISCHE STUDIËN LEUVENSE ECONOMISCHE STANDPUNTEN 2010/131

Fiscale aspecten van uw tweede woning in Turkije

Relatieve schaartste (met productie factoren bereikt(prijs)) Vrij goed (zonder de mens bereikt (gratis))

Onderwerpen: Wet op de inkomstenbelasting 2001

Eerlijker, eenvoudiger, efficiënter

Samenvatting door een scholier 1202 woorden 10 januari keer beoordeeld. Hoofdstuk 4.3 t/m & 4.4 begrippen;

Eenvoudiger, rechtvaardiger, efficiënter

Hoeveel dragen onze bedrijven bij aan de schatkist en de sociale zekerheid?

WERKPRIKKELS EN HERVERDELING ONDER MICHEL I : AANVULLING EN CORRECTIES BIJ LEUVENS ECONOMISCH STANDPUNT 172

De optelsom van alle bruto toegevoegde waarden die in een land gedurende een jaar zijn gemaakt, is gelijk aan het bbp.

Financiële werkprikkels en herverdeling onder Michel I

Hogere forfaitaire aftrek van beroepskosten en beperking automatische indexering fiscale uitgaven

Het herverdelende karakter van de belastingen en de sociale bijdragen

Financiële werkprikkels en herverdeling onder Michel I

Nieuwe thema-analyse van Belfius Research. Vergrijzing van de bevolking : impact op de gemeentelijke aanvullende personenbelasting

De impact van supersterbedrijven op de inkomensverdeling

TWEE BELGISCHE VLAKTAKSVOORSTELLEN DOORGELICHT

Beknopte commentaar bij de uiteenzettingen van C. Valenduc en G. Nicodème

HET RENDEMENT. De woning staat te koop voor bij vastgoed Acasa, Brugge (

Stopzettingsmeerwaarde daalt naar 10% vanaf 60 jaar en geldt ook voor voorraden en handelsvorderingen

multinational meer belastingen betaalt

Het kadaster en de unieke taks

Eindexamen economie 1-2 vwo 2004-I

REKENING 14 EEN VERGELIJKING TUSSEN DE PARTIJPROGRAMMA S. 1. PERSONENBELASTING en WERKNEMERSBIJDRAGE SOCIALE ZEKERHEID. 9 Mei 2014

Budgettaire projecties van een regionalisering van de Woonbonus

Spaanse belastingen Fiscale hervorming per 2015

MICSIM. Een microsimulatiemodel voor de analyse van wijzigingen in de inkomstenbelasting. Egbert Jongen. 12 februari Centraal Planbureau

Hervorming fiscaliteit. Aandachtspunten.

Tax shift / Federale regering

2.2 Kinderjaren. De bedragen en percentages uit dit hoofdstuk hoef je niet uit je hoofd te leren. Indien nodig krijg je deze op een proefwerk erbij.

20 jaar belastingen en uitkeringen in België in vogelperspectief

Langer werken voor het pensioen

DE ZELFSTANDIG ONDERNEMER Al je aftrekbare beroepskosten op een rijtje.

Aanvullende toelichting Belasting berekenen bij emigratie of immigratie in 2016

HOOFDSTUK 4. Reserves Overgedragen winst (verlies)

Aanvullende toelichting Belasting berekenen bij emigratie of immigratie in 2016

Vraag Antwoord Scores

1 Inleiding. 1 Zie Commissie van Weeghel (2010), Commissie van Dijkhuizen (2013) en de kabinetsbrief Keuzes voor een beter

De strik van Di Rupo of de strop van Rajoy

Aankoop van onroerend

Fiscale statistiek van de inkomens

Grootverdiener zwaarder belast

Verwerven van onroerend goed : Fiscale aspecten

DOCUMENTATIENOTA CRB

PERSNOTA. Het fiscaal resultaat zal worden vastgesteld op basis van een percentage (0,55%) op de omzet die werd behaald uit de diamanthandel.

De fiscale begrotingsmaatregelen van de regering Di Rupo I: invloed op uw beleggingen

Nieuwsbrief 2014/4. Wat brengt het regeerakkoord?

Gedurfd realisme?

Aanvullende toelichting Belasting berekenen bij emigratie of immigratie in 2015

Belastingherziening; tips & tricks

De SP en PvdA stellen in hun verkiezingsprogramma s

Antwerpse taxshift: eerlijker en groener

Bachelorscriptie. De vlaktaks een goed idee

HERVORMING VENNOOTSCHAPSBELASTING EN SPAARDERSFISCALITEIT. Versie

BEGROTINGSAKKOORD 2012 DE NIEUWE FISCALE MAATREGELEN

Fiscaliteit van het hypothecair krediet

Economie Pincode klas 4 VMBO-GT 5 e editie Samenvatting Hoofdstuk 7 De overheid en ons inkomen Exameneenheid: Overheid en bestuur

VIVIUM Non-Stop Plan. Verzeker het voortbestaan van uw zaak

Energie. Inleiding. Wat zijn groene belastingen? Vervuilings- en grondstofbelasting. Transport. in België. Toon Vandyck CES - KULeuven

Sessie 9. Publiek sportbeleid en participatiesport. em. prof. Stefan Kesenne, UA en KU LEUVEN

1 e pijler : Wettelijk pensioen. 2 e pijler : fiscaal - beroep (S)VAPZ IPT / groepsverzekering RIZIV contract


Transcriptie:

Hoorzitting Kamer & Senaat - Fiscale Hervorming Brussel 21 oktober 2013 Hervorming personenbelasting: wat weten we (nog niet)? A. Decoster (CES KU Leuven) Met dank aan Kris De Swerdt en Kevin Spiritus voor ondersteuning bij onderliggend empirisch werk

Inhoud 1. Kader 2. Herverdeling (progressiviteit) 3. Efficiëntie (welvaartskost) 4. Besluit A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 2

1. Kader: optimale belastingen niet: vergelijking met EU-gemiddelde wel: hoe zou PB best vorm gegeven worden? is analyse van Optimale Belastingen voor gegeven opbrengst voor gegeven doelstelling van herverdeling zo efficiënt mogelijk belastingen heffen = aan zo laag mogelijke welvaartskost kàn geconcretiseerd worden Mirrlees Review (UK) Bas Jacobs (Nederland) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 3

1. Kader: optimale belastingen drie ingrediënten: objectieven: opbrengst, herverdeling gedrag economische agenten zoals effecten op arbeidsaanbod (zie verder) belastingontwijking of ontduiking effecten op sparen... zijn empirische grootheden de onderliggende inkomensverdeling bvb. op basis Fiscale aangiften al is die info beperkt A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 4

1. Kader: optimale belastingen 80 70 60 50 MBV 1989 (rechteras) MBV 2010 (rechteras) 40 30 20 10 0 1000 11000 21000 31000 41000 51000 61000 71000 81000 91000 101000 111000 121000 131000 Netto belastbaar inkomen 141000 151000 161000 171000 181000 191000 >200000 A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 5

1. Kader: optimale belastingen 4,0 3,5 3,0 % belastingplichtigen (linkeras) MBV 2010 (rechteras) MBV 1989 (rechteras) 80 70 60 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1000 11000 21000 31000 41000 51000 61000 71000 81000 91000 101000 111000 121000 131000 141000 151000 161000 171000 Gezamenlijk Netto Belastbaar Inkomen (per jaar in ) Noot: we selecteren in IPCAL de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen, en enkel inkomens boven vrijgesteld bedrag) percentiel Bruto GNBI 10 17246 11034 50 36210 28504 80 67106 51462 90 90337 69814 95 117081 87868 99 212176 139299 181000 191000 >200000 50 40 30 20 10 0 A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 6

1. Kader: optimale belastingen drie ingrediënten: objectieven: opbrengst, herverdeling gedrag economische agenten zoals de onderliggende inkomensverdeling Aanbeveling 1 scheid de discussie over omvang van de nodige overheidsontvangsten gewenste herverdeling structuur van het belastingsysteem A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 7

Inhoud 1. Kader 2. Herverdeling (progressiviteit) 3. Efficiëntie (welvaartskost) 4. Besluit A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 8

2. Herverdeling twee stellingen: onze PB is toch niet (meer) progressief vanuit theoretisch oogpunt zouden we arbeid sowieso beter helemaal niet belasten (Peersman DS 12/10/2013) antwoord: we belasten niet arbeid we belasten arbeidsinkomen als imperfecte indicator van verdiencapaciteit => progressieve arbeidsinkomensbelasting A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 9

2. Herverdeling maar is de PB wel nog progressief? komt tot uiting in stijgend gemiddeld tarief A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 10

2. Herverdeling AT op IPCAL 2010 30 25 20 Gemiddelde belastingvoet in % van bruto inkomen 20,5 19,1 20,0 19,4 20,4 22,5 23,6 23,8 24,4 25,8 25,0 25,4 26,7 25,6 24,1 21,9 15 16,1 10 10,5 5 1,7 0-5 -1,0 alle 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Decielen en percentielen van bruto inkomen voor werkende bevolking Noot: we selecteren in IPCAL de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen), maar ook de heel lage inkomens zijn behouden A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 11

2. Herverdeling PB is dus wél progressief daardoor is inkomen gelijker verdeeld nà belasting dan vóór belasting kan gemeten worden A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 12

2. Progressiviteit in IPCAL 2010 Deciel Aandeel in inkomen voor belasting (%) Aandeel in belasting (%) Aandeel in inkomen na belasting (%) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0,6 3,8 4,7 5,5 6,8 8,8 10,6 12,8 16,4 30,0 vergelijking aandeel in inkomen na belasting met aandeel in inkomen vóór belasting: maatstaf van herverdeling (V) Gini voor=45,8 Gini na=42,0 V=-3,8 0,7 4,7 5,7 6,5 7,6 9,2 10,6 12,3 15,4 27,4 Noot: hier worden àlle gegevens uit IPCAL gebruikt (dus ook de de niet-werkende bevolking) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 13

2. Herverdeling herverdeling volgt uit stijgend gemiddeld tarief veroorzaakt door vrijgesteld inkomen (belangrijk) oplopende marginale tarieven leidt tot progressiviteit kan gemeten worden: A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 15

2. Herverdeling in IPCAL 2010 Deciel Aandeel in inkomen voor belasting (%) Aandeel in belasting (%) Aandeel in inkomen na belasting (%) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0,6 3,8 4,7 5,5 6,8 8,8 10,6 12,8 16,4 30,0-0,1-0,2 0,4 1,1 3,3 6,8 10,6 14,9 21,3 41,9 vergelijking van aandeel in belastingen met aandeel in inkomen: maatstaf van progressiviteit (P) Noot: hier worden àlle gegevens uit IPCAL gebruikt (dus ook de de niet-werkende bevolking) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 16

2. Herverdeling Belangrijke Relatie: Herverdeling = Gemid. Voet Progressiviteit gemiddelde voet zeker zo belangrijk als P vb en: belastinghervorming 2001-2005 effect fiscale uitgaven op P en V A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 18

2. Herverdeling vb1: tariefstructuur 1999 op IPCAL 2010 Resultaat 1999 2010 %-verschil Gemid. Voet 24,5 21,7-11,4 Progressiviteit Herverdeling A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 19

2. Herverdeling vb1: tariefstructuur 1999 op IPCAL 2010 Resultaat 1999 2010 %-verschil Gemid. Voet 24,5 21,7-11,4 Progressiviteit 15,6 17,4 +11,5 Herverdeling A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 20

2. Herverdeling vb1: tariefstructuur 1999 op IPCAL 2010 Resultaat 1999 2010 %-verschil Gemid. Voet 24,5 21,7-11,4 Progressiviteit 15,6 17,4 +11,5 Herverdeling 3,83 3,78-1,3 A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 21

1. Kader: optimale belastingen Aanbeveling 2 Herverdeling wordt op zijn minst even sterk bepaald door omvang van belasting als door progressieve structuur A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 22

2. Herverdeling Fiscale Uitgaven vb2: eroderen de fiscale uitgaven... de progressiviteit? de herverdeling? budgettaire kost van fiscale uitgaven? => counterfactual belastingopbrengst eigen schatting: 7 miljard A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 23

2. Herverdeling Fiscale uitgaven eroderen de fiscale uitgaven de progressiviteit? de herverdeling? verdeling fiscale uitgaven per deciel effect op de gemiddelde belastingvoet A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 25

2. Herverdeling FU per deciel (%) deciel brutoinkomen bouw sparen diensten cheques energie woon bonus intrest aftrek 1 0.6 0.0 0.8 0.1 0.0 0.0 2 3.8 0.0 3.1 0.1 0.1 0.1 3 4.7 0.2 2.5 1.0 0.6 0.5 4 5.5 1.1 3.2 2.0 1.6 1.3 5 6.8 3.0 7.7 3.7 4.1 3.2 6 8.8 6.8 7.1 8.8 10.2 6.7 7 10.6 11.7 8.0 11.7 18.2 9.3 8 12.8 17.7 11.1 16.6 22.0 14.6 9 16.4 26.0 20.0 24.2 22.9 22.5 10 30.0 33.5 36.4 31.9 20.2 41.7 t (%) Noot: hier gebruiken we de volledige bevolking uit IPCAL A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 26

2. Herverdeling FU per deciel (%) deciel brutoinkomen bouw sparen diensten cheques energie woon bonus intrest aftrek 1 0.6 0.0 0.8 0.1 0.0 0.0 2 3.8 0.0 3.1 0.1 0.1 0.1 3 4.7 0.2 2.5 1.0 0.6 0.5 4 5.5 1.1 3.2 2.0 1.6 1.3 5 6.8 3.0 7.7 3.7 4.1 3.2 6 8.8 6.8 7.1 8.8 10.2 6.7 7 10.6 11.7 8.0 11.7 18.2 9.3 8 12.8 17.7 11.1 16.6 22.0 14.6 9 16.4 26.0 20.0 24.2 22.9 22.5 10 30.0 33.5 36.4 31.9 20.2 41.7 t (%) Noot: hier gebruiken we de volledige bevolking uit IPCAL A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 27

2. Herverdeling FU per deciel (%) deciel brutoinkomen bouw sparen diensten cheques energie woon bonus intrest aftrek 1 0.6 0.0 0.8 0.1 0.0 0.0 2 3.8 0.0 3.1 0.1 0.1 0.1 3 4.7 0.2 2.5 1.0 0.6 0.5 4 5.5 1.1 3.2 2.0 1.6 1.3 5 6.8 3.0 7.7 3.7 4.1 3.2 6 8.8 6.8 7.1 8.8 10.2 6.7 7 10.6 11.7 8.0 11.7 18.2 9.3 8 12.8 17.7 11.1 16.6 22.0 14.6 9 16.4 26.0 20.0 24.2 22.9 22.5 10 30.0 33.5 36.4 31.9 20.2 41.7 t (%) 17,8 0,44 0,07 0,31 0,42 0,34 Noot: hier gebruiken we de volledige bevolking uit IPCAL A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 28

2. Herverdeling FU 35 Gemiddelde belastingvoet in % van bruto inkomen 30 25 20 26,9 20.5 15 10 5 0-5 zonder aftrekken alle aftrekken alle 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Decielen en percentielen van bruto inkomen voor werkende bevolking Noot: we selecteren in IPCAL de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 29

2. Herverdeling FU 35 Gemiddelde belastingvoet in % van bruto inkomen 30 25 20 26,9 23,8 20,5 15 10 5 0-5 zonder aftrekken beroepskosten alle aftrekken alle 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Decielen en percentielen van bruto inkomen voor werkende bevolking Noot: we selecteren in IPCAL de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 30

2. Herverdeling FU 35 Gemiddelde belastingvoet in % van bruto inkomen 30 25 20 26,9 22,7 20,5 15 10 5 0-5 zonder aftrekken beroepskosten woonbonus & bouwsparen alle aftrekken alle 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Decielen en percentielen van bruto inkomen voor werkende bevolking Noot: we selecteren in IPCAL de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 31

2. Herverdeling FU 35 Gemiddelde belastingvoet in % van bruto inkomen 30 25 20 15 10 5 zonder aftrekken beroepskosten woonbonus & bouwsparen energie alle aftrekken 0-5 alle 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Decielen en percentielen van bruto inkomen voor werkende bevolking Noot: we selecteren in IPCAL de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 32

2. Herverdeling FU 35 Gemiddelde belastingvoet in % van bruto inkomen 30 25 20 26,9 21,4 20,5 15 10 5 0-5 zonder aftrekken beroepskosten woonbonus & bouwsparen energie pensioensparen alle aftrekken alle 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Decielen en percentielen van bruto inkomen voor werkende bevolking Noot: we selecteren in IPCAL de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 33

2. Herverdeling FU fiscale uitgaven zeker vertekend ten gunste van hogere inkomens maar beperkte impact op herverdeling Gini vóór: 45,8 Gini na: 42,0 Gini na zonder FU: 41,1 (FU vervangingsink. behouden) anderzijds: zeker in vraag stellen omwille van efficiëntie (distortief) meeropbrengst => algemeen tarief kan lager drie keer winst A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 34

2. Herverdeling FU Aanbeveling 3 stel alle Fiscale Uitgaven in vraag schaf sommige af of beperk ze gebruik opbrengst om tarieven te verlagen A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 35

2. Herverdeling: vergelijking hoe herverdelend is Belgische PB in vergelijking met buitenland? in vergelijking met andere belastingen? in vergelijking met andere landen: EUROMOD Working Paper No. EM 7/13 A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 36

2. Herverdeling: vergelijking A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 37

2. Herverdeling: vergelijking hoe herverdelend is Belgische PB in vergelijking met buitenland? in vergelijking met andere belastingen? in vergelijking met andere landen: EUROMOD Working Paper No. EM 7/13 in vergelijking met andere belastingen: Belgische versie grafiek Landais, Piketty & Saez A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 38

2. Herverdeling EU-SILC 60% Gemiddelde belastingvoet in % van bruto inkomen Roer. vh. Onroer. vh SZ (Zfst) SZ (WG) SZ (WN) BTW PB 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Noot: we selecteren in SILC enkel de werkende bevolking A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 39

2. Herverdeling BTW 20% Gemiddelde belastingvoet in % van bruto inkomen BTW 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Noot: we selecteren in SILC enkel de werkende bevolking A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 40

2. Herverdeling Roerend & Onroerend 1,4% Gemiddelde belastingvoet in % van bruto inkomen Roer. vh. Onroer. vh 1,2% 1,0% 0,8% 0,6% 0,4% 0,2% 0,0% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Noot: we selecteren in SILC enkel de werkende bevolking A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 41

2. Herverdeling: vlaktaks Kortom: herverdeling gebeurt (best) via PB omdat link met verdiencapaciteit direct is vandaar dat vlaktaks inefficiënt is voor zelfde herverdeling moet tarief (veel) hoger zijn => meer welvaartsverlies (zie paragraaf 3) met voorgestelde tarieven: sterk regressief A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 42

2. Herverdeling: vlaktaks A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 43

2. Herverdeling Aanbeveling 4 geen illusies over alternatief voor progressieve PB voor objectief herverdeling andere instrumenten: ofwel regressief (BTW) ofwel beperkt in omvang wel ruimte voor hogere belasting op inkomsten uit kapitaal vergroening fiscaliteit (wellicht) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 44

2. Herverdeling maar leidt progressiviteit niet tot kost in termen van welvaartsproductie? brengt ons tot efficiëntie A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 45

Inhoud 1. Kader 2. Herverdeling (progressiviteit) 3. Efficiëntie (welvaartskost) 4. Besluit A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 46

3. Efficiëntie niet meten via de belastingontvangst (macro) volgt uit gedragsreactie oa. arbeidsaanbod (bereidheid tot werk) ook andere (aangiftevorm, etc...) marginale tarieven van belang intensieve marge (van diegenen die al werken) extensieve marge: al dan niet werken belang van de effectieve marginale tarieven A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 47

3. Efficiëntie: effectief MT in IPCAL deciel 1999 2010 1 0.0-0.1 2 0.0-0.1 3 19.5 9.4 4 34.4 30.0 5 38.2 36.3 6 39.1 38.8 7 38.8 37.8 8 39.8 37.9 9 40.4 38.6 10 35.6 33.3 alle 37.1 34.9 Noot: we selecteren in IPCAL enkel de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 49

3. Efficiëntie: effectief MT in IPCAL 35 % van de belastingplichtigen 30 2010 25 1999 20 15 10 5 0 <=0 >0 & <=5 >5 & <=10 >10 & <=15 >15 & <=20 >20 & <=25 >25 & <=30 >30 & <=35 >35 & <=40 >40 & <=45 >45 & <=50 klasse van effectief marginaal tarief in PB >50 & <=55 >55 & <=60 <60 & <=100 >100 Noot: we selecteren in IPCAL enkel de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 50

3. Efficiëntie: effectief MT maar bij extra arbeid betaal je meer dan enkel extra PB ook sociale bijdragen maar: verzekeringsaspect => andere perceptie en afwenteling werkbonus => hoge MT bij uitdoving extensieve marge: verlies uitkering schatting effectief MT: A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 53

3. Efficiëntie: effectief MT 4,0 3,5 3,0 2,5 80 70 60 50 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 % belastingplichtigen (linkeras) Statutair (rechteras) Incl. SZ (rechteras) Incl. SZ + BTW (rechteras) 1.045 1.332 1.715 1.998 2.397 2.684 2.972 3.259 3.547 3.835 4.122 4.410 4.697 4.985 5.272 5.560 5.848 6.135 6.423 6.710 6.998 7.286 7.573 Maandelijks Bruto inkomen 40 30 20 10 0 Noot: we selecteren in IPCAL de werkende bevolking (geen vervangingsinkomen, en enkel inkomens boven vrijgesteld bedrag) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 55

3. Efficiëntie: effectief MT Aanbeveling 5 voor welvaartskost belasting op arbeid: beschouw belasting- en transfersysteem als één geheel houd rekening met verzekeringsaspect SZ trade-off verdeling efficiëntie onvermijdelijk A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 56

3. Efficiëntie: OT en wat zegt OT over MT en? twee resultaten: optimaal tarief hoogste inkomens optimaal verloop andere MT en optimaal tarief hoogste inkomens: hoeveel belastingplichtigen: topinkomens? hoe sterk reageren ze op belastingen? A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 57

3. Efficiëntie: OT optimaal tarief hoogste inkomens elasticiteit aangegeven inkomen 0.50 0.60 0.75 alpha van Pareto 2.0 100.0 83.3 66.7 2.5 80.0 66.7 53.3 2.7 74.1 61.7 49.4 3.0 66.7 55.6 44.4 A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 59

3. Efficiëntie: OT optimaal tarief andere inkomens: hoeveel belastingplichtigen zitten waar? hoe sterk reageren ze op belastingen? welk gewicht krijgen ze voor herverdeling? basis-resultaat: MT-structuur U-vormig! hoge MT voor lage inkomens verlies van uitkering bij werk activerende uitkeringen (Werkbonus): afgebouwd voor hogere inkomens A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 60

3. Efficiëntie: effectief MT Aanbeveling 6 OT-structuur: niet veraf van huidige systeem hoge MT wegens uitdoving transfers MT dalen tot (ongeveer) modus daarna stijgende MT verbreding belastingbasis: goed tariefstructuur zelf hangt af van beoogde herverdeling (politieke keuze) inkomensverdeling (gekend) gedragsreacties (tentatief) A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 64

Inhoud 1. Kader 2. Herverdeling (progressiviteit) 3. Efficiëntie (welvaartskost) 4. Besluit A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 65

Besluit (1) drie verschillende vragen: wat moet de overheid doen? omvang hoe moet ze haar middelen verzamelen? hoeveel moet ze herverdelen? belang gemiddelde belastingvoet voor de herverdeling verbreding belastbare basis PB omwille van efficiëntie A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 66

Besluit (2) marginale tarieven: effectieve tarieven van belang mensen bereid te betalen voor verzekering zijn hoog in België een optimale belasting (Saez) is progressief (gemid. tarief stijgt) subsidiëert lage lonen (werkbonus) belast kapitaalinkomen A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 67

Besluit (3) een vlaktaks is niet alleen onrechtvaardig maar vooral inefficiënt 38% voor budgettaire neutraliteit A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 68

wat we niet weten of de primaire inkomensongelijkheid in België even sterk is toegenomen als in andere landen hoe de roerende voorheffing en belasting op kapitaal in het algemeen verdeeld is hoe de finale incidentie van een belasting eruit ziet A. Decoster Hoorzitting Kamer & Senaat: Fiscale Hervorming 21 oktober 2013 69