Directiebeoordeling CO2 prestaties 2015 Auteur: J. van Drunen Datum: 31 maart 2016 Aspecten: 3.C.1, 2.B.4 G. van der Ven B.V. Aannemingsbedrijf Van Heemstraweg 2 5306 TA Brakel T 0418-671 510 E info@vanderven.nl www.vanderven.nl
Inhoudsopgave 1.0 Inleiding... 3 2.0 Evaluatie doelstellingen CO2... 3 2.1 Scope 1: Directe emissies... 3 2.1.2 Diesel... 3 2.1.3 Gas... 3 2.2 Scope 2: Indirecte emissies... 4 2.2.2 Woon-/werkverkeer... 4 2.3 Verhouding CO2 uitstoot en draaiuren... 5 3.0 Behaalde doelstellingen... 5 3.1 Scope 1... 6 3.2 Scope 2... 6 3.3 Project voortgang doelstelling... 7 3.4 Veranderingen van invloed op gegevens... 8 3.5 Verslechterde marges... 8 4.0 Genomen maatregelen in 2015... 9 5.0 Te nemen maatregelen... 9 6.0 Voortgang en trends... 10 7.0 Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen... 10 8.0 Communicatie... 10 8.1 Interne communicatie... 10 8.2 Externe communicatie... 11 9.0 Audits... 11 10.0 Verbeterpunten... 11 11.0 Conclusies... 12 2
1.0 Inleiding G. van der Ven B.V. Aannemingsbedrijf heeft 1 december 2015 het CO2 bewust certificaat niveau 3 behaald. Hiervoor is onder andere een emissie inventaris opgesteld met 2014 als basisjaar. De doelstelling is een vermindering van 10% CO2 uitstoot in 2020 ten opzichte van 2014 gerelateerd aan het aantal draaiuren. In deze voortgangsrapportage wordt de voortgang beschreven van de jaren 2014 en 2015. 2.0 Evaluatie doelstellingen CO2 De te beoordelen periode is gelijk aan het boekjaar en loopt van 1 januari t/m 31 december. De gerapporteerde periode is: 1 januari t/m 31 december 2015. De voortgangsrapportage over het jaar 2015 is beknopt, omdat dit het eerste jaar is dat geregistreerd is en een aantal van deze registraties nog verbeterd kan worden. De totale CO2 uitstoot in 2015 is met 1.940,66 ton CO2 lager dan in 2014 (2.034 ton). 2.1 Scope 1: Directe emissies De directe emissie van CO2 is gemeten en berekend op 1.908,49 ton. 2.1.1 Benzine Het benzineverbruik is licht gestegen ten opzichte van 2014, echter nog steeds zeer klein ten opzichte van diesel. Dit komt omdat benzine alleen wordt gebruikt voor het gebruik van klein materieel. 2.1.2 Diesel Binnen Van der Ven blijft brandstof de grootste veroorzaker scope 1 van CO2 uitstoot met een aandeel van 95% (1.845 ton). Diesel wordt verbruikt door vrachtwagens, shovels en kranen, maar ook door de auto s. Het brandstofverbruik wordt middels tankregistratie per voertuig/materieelstuk geregistreerd. Tevens wordt aan de hand van de inkoopfacturen het brandstofverbruik gecontroleerd. In 2015 is een daling van de CO2 uitstoot ten opzichte van 2014 terwijl er veel meer draaiuren geregistreerd zijn. De daling zou te verklaren zijn door de aanschaf van 15 nieuwe, zuinigere auto s/busjes en een nieuwe zuinigere kraan. Door middel van de nieuwsbrief en toolboxmeeting is al aandacht gevraagd om te letten op het brandstofverbruik. Daarnaast is onder het personeel een enquête uitgevoerd betreffende het brandstofverbruik met als doel de bewustwording te vergroten welke in 2016 herhaald zal worden om te controleren of het bewustzijn inderdaad groter is geworden. 2.1.3 Gas Ten behoeve van het verwarmen van het kantoor en de gebouwen op de hoofdvestiging heeft het in 2015 verbruikte gas een uitstoot van 50,62 ton CO2 veroorzaakt (3%). Wat in eerste instantie bij de de gasfacturen opviel was een enorme stijging van het gasverbruik. Na onderzoek is gebleken dat de interpretatie van de facturen gasleveranties niet juist is geweest. Ten onrechte is er vanuit gegaan dat de facturen van gasleverancier op 1 bulktank op het adres Van Heemstraweg 2 betrekking hebben. Dit blijkt echter onjuist. Bij het bepalen van het gasverbruik dient dus op de factuur gecontroleerd te worden welke 3
bulktank gevuld is. Bovendien hoeft hierdoor geen rekening meer te worden gehouden met privégebruik gemiddeld gezin omdat een aparte tank voor het privé gebruik geplaatst is. De lichte stijging in 2015 is een directe oorzaak van uitbreiding van het kantoor en de werkplaats. Scope 1-2014 3% 15% aardgas wagenpark Scope 1 2015 3% 21% aardgas wagenpark 82% materieel en projecten 76% materieel en projecten 2.2 Scope 2: Indirecte emissies De indirecte emissie van CO2 is gemeten en berekend op 32,17 ton. 2.2.1 Elektriciteit Het elektriciteitsverbruik is in 2015 verhoudingsgewijs enorm gestegen. Dit komt vooral dat voorheen geen meterstanden werden bijgehouden en de standen op de facturen nog niet betrouwbaar waren daar recent van energieleverancier gewisseld is. Nu sinds 1 oktober 2015 de meterstanden maandelijks worden opgenomen zodat het inzicht steeds beter wordt. De in het jaar 2015 verbruikte elektriciteit heeft 1,8 ton CO2 emissie (17%) veroorzaakt. Op de locatie Van Heemstraweg 2 wordt 100% groene stroom van Green Choice ingekocht. De CO2-uitstoot is berekend aan de hand van het via de leverancier beschikbare stroometiket. 2.2.2 Woon-/werkverkeer Het grootste deel van de indirecte emissie, te weten 26,7 ton CO2 (83%) is toe te wijzen aan het brandstofverbruik van het woon/werkverkeer. Bij Van der Ven bestaat vrijwel al het woon- /werkverkeer uit vervoer per auto. Met het openbaar vervoer is het kantoor niet bereikbaar is. Incidenteel maken werknemers gebruik van hun privéauto om een werkbezoek te brengen. De CO2 uitstoot voor het woon-/werkverkeer is redelijk stabiel. Over 2015 is een stijging van de uitstoot te zien. Er is een pool-auto aangeschaft, echter door het groeiend aantal werknemers en projecten die verder uit de buurt liggen zijn er meer kilometers gedeclareerd. Scope 2-2014 7% elektriciteit Scope 2 2015 17% elektriciteit woonwerkverkeer woonwerkverkeer 93% 83% 4
Ton CO2 per draaiuur 2.3 Verhouding CO2 uitstoot en draaiuren In 2015 is er 0,04 ton CO2 uitstoot gegenereerd per draaiuur. In 2014 was dit 0,10 ton CO2. Het is lastig hieruit een conclusie te trekken, in 2015 zijn beduidend meer draaiuren geregistreerd dan in 2014. De werkzaamheden binnen projecten zijn zeer divers en daardoor moeilijk met elkaar te vergelijken. Het verdient dan ook aanbeveling te kijken of een relatie met de omzet beter past. Voor wat betreft project 14v7146 Diefdijklinie is het trekken van conclusies op basis van de uitstoot per draaiuur per kwartaal ook lastig. De uitstoot en aantal draaiuren zijn sterk afhankelijk van de fase waarin het project zich bevindt en het soort werkzaamheden dat uitgevoerd moet worden. 0,12 CO2-uitstoot Van der Ven 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02 0,00 2014 2015 3.0 Behaalde doelstellingen In 2015 is minder CO2 uitstoot geweest dan in 2014. In vergelijking met 2014 is dit een daling van 4,6%, terwijl het aantal draaiuren is gestegen met 139%. Uit de voortgang blijkt dat met name het materieel verantwoordelijk zijn voor de daling van de uitstoot. Gezien het feit dat het aantal draaiuren flink gestegen is, is het moeilijk verklaarbaar hoe de uitstoot per draaiuur is gedaald. Wellicht is dit al een gevolg van de aanschaf van zuinigere auto s en materieel. Het verbruik van gas in flessen is het eerste half jaar flink toegenomen, dit komt voornamelijk door veel laswerkzaamheden op een project. Over het gehele jaar is het verbruik nagenoeg gelijk bleven ten opzichte van 2014. Het doel om in 6 jaar 10% minder CO2 uitstoot de produceren per draaiuur, lijkt gemakkelijk behaald te worden. De vraag rijst echter of de relatie tussen uitstoot CO2 en draaiuur wel de juiste is. Hier zal in 2016 een onderzoek naar worden gedaan. Wellicht is het beter een relatie met de omzet te leggen. 5
Emissies 2014 2015 Scope 1 Aardgas 48,9 50,62 Gas (flessen) 3,86 4,11 Benzine 8,09 9,32 Gasolie (diesel vrachtwagens) 339,00 305,96 Gasolie (diesel materieel) 1.303,00 1.069 Gasolie (diesel personenauto) 85,87 Gasolie (diesel wagenpark) 307,00 384 Scope 2 Elektriciteit 1,81 5,47 Zakelijk gebruik privé-auto s 23 26,7 Totaal scope 1 en 2 2.034 1.940,6 3.1 Scope 1 Verlagen van de CO2-uitstoot met 9% in 2020 ten opzichte van 2014 welke betrekking heeft op de volgende meest materiële emissies door: Het verbruik van brandstof door het materieel te reduceren met 2% in 2020 t.o.v. 2014 2015 is totaal 425.592 liter brandstof verbruikt door het materieel ten opzichte van 508.384 liter in 2014. Wanneer we het aantal liters aan het aantal draaiuren relateren betekent dit: in 2014 26,11 liter per draaiuur, in 2015 9,14 liter per draaiuur. In 2020 zou door het materieel 25,59 liter brandstof per draaiuur verbruikt mogen worden om een daling van 2% op het verbruik te realiseren. Dit zou betekenen dat de doelstelling nu al ruimschoots behaald is. Dit lijkt niet te kloppen, daarom wordt een uitgebreid onderzoek naar de registratie van de draaiuren opgezet ter controle van het aantal draaiuren. Het aantal gereden km s te reduceren met 5% in 2020 t.o.v. 2014 In 2015 zijn 2.001.126 km verreden, in heel 2014 1.528.254. Oorzaak ligt grotendeels in de langere afstanden die de vrachtwagens van en naar de projecten moeten rijden. Auto s hebben meer km gemaakt doordat de projecten steeds verder van Brakel (o.a. Scheveningen) af zijn. Het doel om in 2015 reeds een daling te realiseren is helaas niet behaald. Het carpoolen zal nog meer gepromoot worden, ook voor vergaderingen! De verwachte daling van het privégebruik eigen auto door de aanschaf van de pool-auto is niet gekomen, voornaamste reden is dat er meer nieuwe medewerkers bij zijn gekomen. 3.2 Scope 2 Verlagen van de CO2-uitstoot met 1% in 2020 ten opzichte van 2014 welke betrekking heeft op de volgende meest materiële emissies door: Het elektriciteitsverbruik op de vestiging te verminderen met 1% in 2020 t.o.v. 2014 Verbruik in 2014: 9.603 kwh, 2015: 70.780 kwh Om een vermindering van 1% te realiseren zou in 2020 9.593 kwh verbruikt mogen worden. Deze doelstelling lijkt met de opname van de meterstanden niet realistisch te 6
zijn gesteld. Oorzaak hiervoor is de op dat moment beschikbare gegevens. Aan de hand van de meterstandopnames en analyse van deze gegevens zal de doelstelling mogelijk herzien gaan worden in 2016. Het aantal gedeclareerde km s te reduceren met 80% in 2020 t.o.v. 2014 In 2014 zijn 107.757 kilometers gedeclareerd. Dit zou betekenen dat in 2020 nog 21.551 kilometers gedeclareerd mogen worden. Over 2015 zijn 121.526 kilometers gedeclareerd. Hieruit kunnen we concluderen dat we niet op de goede weg zijn de doelstelling te behalen. Daarom zal een voorstel voor aanschaf van meer pool-auto s worden gedaan, openbaar vervoer meer gepromoot worden evenals carpoolen. 3.3 Project voortgang doelstelling De doelstelling voor project 14v7146 Diefdijk is in 2015 de CO-uitstoot met 2% te verminderen ten opzichte van 2014 gerelateerd aan het aantal draaiuren. Het blijkt ook hier lastig te zijn conclusies te trekken op basis van de uitstoot gerelateerd aan het aantal draaiuren. Het aantal draaiuren en dus ook de uitstoot zijn sterk afhankelijk van de fase waarin het project zich bevindt en het soort werkzaamheden dat uitgevoerd moet worden. Als we de doelstelling erbij pakken zou in 2015 een uitstoot van 0,7 ton CO2 per draaiuur toegestaan zijn om een vermindering van 2% te behalen. Wanneer we de gegevens erbij pakken, dan zou de doelstelling behaald worden. 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 73 gasolie Q4-2014 14V7146 ton CO2 uitstoot 77,6 gasolie Q1-2015 65,9 gasolie Q2-2015 57,08 57,87 gasolie Q3-2015 gasolie Q4-2015 gasolie Q4-2014 gasolie Q1-2015 gasolie Q2-2015 gasolie Q3-2015 gasolie Q4-2015 7
Ton CO2 per draaiuur 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05 0,04 0,03 0,02 0,01 0 CO2-uitstoot 14v7146 Diefdijklinie Q4-2014 Q1-2015 Q2-2015 Q3-2015 Q4-2015 3.4 Veranderingen van invloed op gegevens Het idee om de uitstoot te relateren aan de draaiuren blijkt niet het juiste. Gezien de diversiteit van onze projecten met veel verschillende soorten werkzaamheden kan een hoge omzet gerealiseerd worden zonder veel inzet van materieel. Daarom wordt onderzocht of het beter is de CO2 uitstoot te relateren aan de omzet. Voor het gasverbruik is gebleken dat niet uitgegaan kan worden van het overzicht uit de administratie. Handmatig dient per factuur gecontroleerd te worden op welke tank deze betrekking heeft om de gegevens zuiver te houden. Met name de registraties van de diverse gegevens kunnen nog sterk verbeterd worden. Dit heeft hoge prioriteit!!!! 3.5 Verbetering marges De zwaarste tijden voor de bouwsector en met name de GWW sector lijken geleden. Voorzichtig wordt weer geïnvesteerd in de aanschaf van nieuw zuiniger materieel. Ook voor komende jaren staan nog investeringen gepland. 8
4.0 Genomen maatregelen in 2015 In 2015 zijn reeds een aantal maatregelen ten opzichte van 2014 genomen, bijvoorbeeld: Jaarlijkse analyse energierekeningen van de gebouwen 100% Groene stroom voor de hoofdvestiging Vervanging bestaande verlichting door LED-verlichting in gebouwen en keten Aanschaf nieuwe auto s met gemiddelde CO2-uitstoot 150-110 gr/km Aanschaf nieuwe busjes met gemiddelde CO2-uitstoot 210-175 gr/km Aanschaf nieuwe mobiele werktuigen welke voldoen aan Tier IV/EURO5 Monitoring brandstofverbruik met jaarlijkse terugkoppeling naar bestuurders/machinisten Halfjaarlijks terugkerende toolboxmeeting m.b.t. energiemanagement Reisafstand weegt mee in selectieprocedure voor onderaannemers Bezit CO2-bewust certificaat van onderaannemers weegt mee in selectieprocedure onderaannemers Digitale verwerking facturenstroom Maandelijkse controle bandenspanning bij <25% van de auto s, busjes en mobiele werktuigen Het machinepark wordt onderhouden conform fabrieksopgave en onderhoudsprogramma Toevoeging Ad Blue aan brandstof vrachtwagens Gebruik van rijplaten om de rolweerstand te verminderen 5.0 Te nemen maatregelen Om de doelstellingen te kunnen behalen worden de volgende maatregelen genomen. Maatregel Besparing Besparing scope 1 Besparing scope 2 Niet stationair laten 8.814 liter brandstof 28,5 ton CO2 - draaien materieel Cursus het nieuwe 4.035 (1%) liter 13 ton CO2 - draaien brandstof Aanschaf zuiniger 30.319 (5%) liter 97,93 ton CO2 - auto s/materieel brandstof Cursus het nieuwe 950,4 (1%) liter 3,07 ton CO2 - rijden brandstof Carpoolen 475 (0,5%) liter - 1,53 ton CO2 brandstof Elektriciteit 1% op aantal kwh - 0,01 ton CO2 (96) Zonnepanelen 40% op aantal kwh (3840) - 0,7 ton CO2 De te nemen maatregelen zijn opgenomen in het energiemanagement actieplan. 9
6.0 Voortgang en trends Om de voortgang te kunnen meten is 2014 het basisjaar voor G. van der Ven B.V. Aannemingsbedrijf. De grootste CO2 uitstoot komt uit scope 1. Het brandstofverbruik veroorzaakt de grootste uitstoot, namelijk 95% ofwel 1.845 ton CO2. De uitstoot in 2015 is gemiddeld gezien lager dan die in 2014. Dit is te verklaren door de uitvoering van minder projecten met grondwerk. Het aantal draaiuren is hoger, terwijl de CO2-uitstoot per draaiuur lager is. Dit komt waarschijnlijk door inzet zuiniger materieel en minder zware werkzaamheden. Doordat G. van der Ven B.V. Aannemingsbedrijf pas net gestart is met de registratie van de CO2 uitstoot en er nog winst te behalen is in de metingen blijken echte resultaten nog niet zichtbaar. We hopen hier in 2016 een slag mee te kunnen maken zodat de uitstoot goed vergeleken kan worden met de draaiuren en kan er geconcludeerd worden of er een daling dan wel stijging gaande is. Sinds kort neemt de organisatie ook deel aan initiatieven welke moeten leiden tot een reductie van CO2 uitstoot. De uitkomsten uit deze initiatieven zullen intern besproken worden en getoetst worden op toepasbaarheid binnen de organisatie. 7.0 Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen Ten aanzien van de CO2 footprint en CO2 prestatieladder zijn nog geen afwijkingen, corrigerende of preventieve maatregelen vastgesteld. 8.0 Communicatie 8.1 Interne communicatie Boodschap (n) Communicatiemiddel Planning CO2 footprint Intranet, website, personeelsbijeenkomsten Medio januari en medio juli CO2 reductiedoelstellingen en maatregelen Intranet, website, personeelsbijeenkomsten Medio januari en medio juli Beleid, doelstellingen, aanpak (MT, directievergadering) Doelstellingen, aanpak Mogelijkheden voor individuele bijdrage, huidig energieverbruik en trends tips Directie, leidinggevenden Directie, leidinggevenden Uitvoerdersoverleg en managementbijeenkomsten Directiebeoordeling Startwerkinstructie Toolboxmeeting, werknemersoverleg, VAK-melding Nieuwsbrief 2 x per jaar 1 x per jaar Per project 2 x per jaar 2x per jaar Doorlopend 4x per jaar 10
8.2 Externe communicatie Boodschap CO2 footprint CO2 reductiedoelstellingen en maatregelen communicatiedocumenten in initiatieven scope 1, 2 en 3. Mogelijkheden voor individuele bijdrage, huidig energieverbruik en trends Nieuwe ontwikkelingen op CO2-reductiegebied en initiatieven (n) Communicatiemiddel Planning Website Medio maart en medio Website Website Website, nieuwsbrief Linkedin, twitter september Medio maart en medio september Continu update Medio maart en medio september Ad hoc 9.0 Audits Interne Audit Will2Sustain 14-09-2015 Verslag versie 1 Audit CI Eerland 26-10-2015 VEN-GD00T 10.0 Verbeterpunten Een verbeterpunt voor de organisatie is het toezicht op de genomen doelstellingen. Om deze reden is er binnen de organisatie een medewerker aangesteld welke verantwoordelijk is voor toezicht op de genomen doelstellingen en maatregelen, namelijk de KAM-coördinator. Het gasverbruik blijkt niet bepaald te kunnen worden door het administratieoverzicht. Er dient per factuur bekeken te worden op welke tank de factuur betrekking heeft. Ten behoeve van het privégebruik is een aparte tank geplaatst. Factuur elektriciteitsverbruik is niet gebaseerd op 1 jaar en betreft nu een inschatting. Verbruik dient naar rato berekend te worden. Er ontbreekt een aparte meter voor het privégebruik, hier dient rekening mee te worden gehouden in het verbruik. Plaatsing van een meter voor kantoor en maandelijkse opname van de meterstand zal zorgen voor een beter inzicht. Een te groot deel van de verbruikte brandstof is nog steeds ontraceerbaar. Er is teveel getankt zonder het juiste voertuignummer in te voeren in het tanksysteem. In 2015 zijn de tankmogelijkheden aangescherpt zodat tanken zonder autonummer niet meer mogelijk is en 11
de registratie van het verbruik per voertuig sterk verbeterd zou moeten zijn. Er blijkt nog teveel getankt te worden op de code van het klein materieel, hetgeen voor een zeer vertekend beeld zorgt. In 2016 moet dus gezocht worden naar een oplossing voor deze problematiek. 11.0 Conclusies G. van der Ven B.V. Aannemingsbedrijf is hard op weg om tot reductie te komen. Doordat er een medewerker in de organisatie is aangesteld om toezicht te houden op het daadwerkelijk naleven van de genomen maatregelen en zij de registratiemogelijkheden sterk aan het verbeteren is laat de organisatie zien dat zij actief bezig is met dit onderwerp. Realistische conclusies over het effect van de maatregelen kunnen waarschijnlijk pas eind van het jaar 2016 getrokken worden. Aan de hand van deze conclusies zal er een verbeterd plan van aanpak gemaakt worden voor 2017 en indien nodig zullen de doelstellingen aangepast worden. Betrokkenheid medewerkers De betrokkenheid van medewerkers bij duurzame ontwikkelingen werkt twee kanten op. De werknemers is bepalend voor het draagvlak van duurzame ontwikkeling. Hij/zij zal de werkzaamheden bewust duurzamer uitvoeren en hiermee verbeteringen bereiken. Daarnaast zullen initiatieven zich van binnenuit moeten ontwikkelen. De medewerker is degene die de bedrijfsprocessen het beste kent en de verbetermogelijkheden kan benoemen. De slagingskans voor duurzame projecten is beter wanneer medewerkers zich betrokken voelen bij de duurzame ontwikkeling van de organisatie. Het onderwerp duurzaamheid wordt met regelmaat op de agenda van diverse overleggen gezet, zoals de toolboxmeetings. Tevens worden intranetmogelijkheden benut om medewerkers met regelmaat te informeren. 12