O15.000651 O15.000651* Renovatieplanning natuur- en kunstgrasvelden 2015-2019

O15.000651 O15.000651* Renovatieplanning natuur- en kunstgrasvelden 2015-2019 Team Openbare Werken Maart 2015

Inhoudsopgave 1. Rapport in het kort... 3 2. Inleiding... 4 2.1 Aanleiding... 4 2.2 Leeswijzer... 4 2.3 Toelichting... 4 3. Conclusies, advies... 5 4. Werkwijze kwaliteitsbeoordeling... 6 4.1 Algemeen... 6 4.2 Kwaliteitsbeoordeling De Meent... 6 4.3 Kwaliteitsbeoordeling Openbare Werken... 7 4.4 Jaar van aanleg drainage... 7 4.5 Jaar van aanleg / renovatie toplaag... 7 4.6 Veldbelasting... 7 4.7 Norm aantal velden... 8 4.8 Gebruik zomer en winter... 8 4.9 Voldoet aan normafmeting... 8 4.10 Gebruik één of meerdere doelgroepen... 8 4.11 Kunstgras versleten... 8 5. Renovatieoverzicht op basis van puntentelling... 9 6. Evaluatie renovatieoverzicht... 11 7. Benodigde financiële middelen... 14 8. Beschikbare financiële middelen... 15 9. Bijlagen... 18 Pagina 2 van 19 O15.000651

1. Rapport in het kort Met het rapport Renovatieplanning natuur- en kunstgrasvelden is de kwaliteit van alle natuur- en kunstgrasvelden in Súdwest-Fryslân in beeld gebracht. Hiermee wil de raad de wens van de verenigingen honoreren om te komen tot een renovatieoverzicht voor alle velden binnen de gemeente Súdwest-Fryslân. Op basis van dit rapport is voor de jaren 2015 t/m 2019 inzichtelijk gemaakt welke velden genomineerd zijn om te worden aangepakt. Hierbij zijn eveneens de geraamde kosten op een rijtje gezet. De beoordelingssystematiek voor deze renovatieplanning is door Súdwest-Fryslân zelf ontwikkeld. Meestal wordt alleen uitgegaan van een kwaliteitsbeoordeling door een extern adviesbureau. Hiermee heb je dan een kwaliteitsbeoordeling gebaseerd op een momentopname waarbij niet altijd alle gebreken aan het licht komen. Voor de totstandkoming van dit rapport zijn naast de veldopname s van een onafhankelijk adviesbureau meerdere aspecten meegenomen. Zoals de leeftijd van het veld, de veldbelasting, voldoet het veld nog aan de KNVB normen, worden de velden ook voor meerder sporten gebruikt en wat zijn gedurende het jaar de ervaringen van de gemeentelijke sportveldbeheerder met het veld. Op deze wijze is een renovatieplanning tot stand gekomen die gebaseerd is op meerdere weegfactoren zodat een gefundeerd advies gegeven wordt over de volgorde van de renovaties Een te renoveren veld wordt ingemeten Pagina 3 van 19 O15.000651

2. Inleiding 2.1 Aanleiding In opdracht van Team Cultuur en Sport heeft Team Openbare Werken van gemeente Súdwest- Fryslân een renovatieplanning gemaakt. Dit voor het renoveren van de natuur- en kunstgras velden met bijbehorende terreininrichtingen. De advisering heeft betrekking op de periode van 2015 tot en met 2019. 2.2 Leeswijzer Het maken van de afweging welke velden het eerst gerenoveerd moeten worden is zeer complex. De beoordeling van de kwaliteit van een veld is namelijk altijd een momentopname. Maar ook spelen naast de kwaliteit andere zaken mee die de noodzaak van een renovatie beïnvloeden. In hoofdstuk 4 worden deze facetten zo objectief mogelijk tegen elkaar afgewogen door ze in punten te vertalen. In hoofdstuk 5 worden de uitkomsten van deze werkwijze in een schema weergegeven. Deze uitkomsten worden in hoofdstuk 6 vervolgens vertaald naar een praktische en economisch verantwoorde invulling. Hierin worden dan ook belangen meegenomen die verder rijken dan alleen de kwaliteit en afschrijvingsperiode van het veld. In hoofdstuk 8 wordt het renovatieschema aangepast naar de beschikbare financiële middelen om de renovaties of nieuwe aanleg te kunnen realiseren. Om snel kennis te nemen van de uitkomsten is op de pagina hierna, hoofdstuk 3 de conclusies en de advisering alvast voor u samengevat. 2.3 Toelichting We beseffen ons dat alle waarderingssystemen hun nadelen en/of beperkingen hebben. Verenigingen kunnen dan ook geen rechten ontlenen aan de planningen zoals in deze rapportage zijn aangegeven. De gemeente behoudt zich het recht voor van de planning af te wijken indien zich elders urgentere renovaties aandienen. Ook kunnen zich budgettaire problemen voordoen waardoor van de planning moet worden afgeweken. De fierljepaccommodaties IJlst/Heidenskip, atletiek-, wieler- en skeelerbaan op Schuttersveld in Sneek en de IJs-/Skeelerbaan in Bolsward zijn in dit renovatieadvies niet meegenomen. Rapportage hierover zal in een later stadium moeten volgen. Pagina 4 van 19 O15.000651

3. Conclusies, advies Soms zijn sportvelden na acht jaar al versleten, daarentegen zijn er ook die met gemak meer dan 20 jaar mee gaan. Om de kwaliteit van de velden continu op peil te houden moeten er in ieder geval elk jaar een aantal gerenoveerd worden. In dit rapport is er voor gekozen een gemiddelde afschrijvingsperiode te kiezen van 15,5 jaar. Dit resulteert voor de velden in Súdwest-Fryslân in een renovatiecyclus van 5 á 6 velden per jaar. Op basis van dit gegeven, actuele ontwikkelingen of urgentienoodzaken en beschikbare beleidsmiddelen is onderstaand overzicht gemaakt. Hierin ziet u de velden die vanaf 2015 tot 2019 aangepakt moeten worden. Natuurgrasvelden Plaats / vereniging Veld nr. Renovatiejaar Status financiering Witmarsum (Nieuw kunstgrasveld) 2 2015 Beleidsmiddelen beschikbaar Schettens 1 2015 Beleidsmiddelen beschikbaar IJsbrechtum 1 2015 Beleidsmiddelen beschikbaar Arum 2 2016 Beleidsmiddelen beschikbaar 4 2016 Beleidsmiddelen beschikbaar 1 2016 Beleidsmiddelen beschikbaar Blauwhuis 1 2017 Beleidsmiddelen beschikbaar Arum 1 2017 Beleidsmiddelen beschikbaar Oudega 2 2017 Beleidsmiddelen beschikbaar IJlst 1 2017 Beleidsmiddelen beschikbaar 2 2018 Beleidsmiddelen beschikbaar 5 2018 Beleidsmiddelen beschikbaar Scharnegoutum 2 2018 Beleidsmiddelen beschikbaar Koudum 1 2018 Beleidsmiddelen beschikbaar Bolsward t Oordje 1 2018 Beleidsmiddelen beschikbaar Tjerkwerd 1 2019 Beleidsmiddelen beschikbaar Cornwerd 1 2019 Beleidsmiddelen beschikbaar Makkum Klipperstraat 1 2019 Beleidsmiddelen beschikbaar Heeg 2 2019 Beleidsmiddelen beschikbaar Woudsend 1 2019 Beleidsmiddelen beschikbaar Zurich 1 2019 Beleidsmiddelen beschikbaar Gaast 1 2019 Nog niet beschikbaar Woudsend 2 2019 Nog niet beschikbaar Folsgare 1 2019 Nog niet beschikbaar Hindeloopen 2 2019 Nog niet beschikbaar (Grassmaster) Kunstgrasvelden Plaats / vereniging Veld nr. Renovatiejaar Status financiering Sneek LSC (bestaand kunstgrasveld) 1 2015/2016 Beleidsmiddelen beschikbaar Sneek LSC (nieuw kunstgrasveld) 2 2016/2017 Moet nog door de raad beschikbaar worden gesteld Sneek ONS 2 2018 Moet nog door de raad beschikbaar worden gesteld De beleidsmiddelen die op basis van bovenstaand schema nodig zijn vindt u op blz.15-16. Hieruit blijkt dat het huidige budget op basis van raambedragen ontoereikend is. Reden tot grote ongerustheid is er echter niet. De gemiddelde leeftijd van de velden in Súdwest-Fryslân is nu namelijk 11,8 jaar terwijl we in het beleid uitgaan van 15,5 jaar. Dit betekent dat we een voorsprong hebben op de gewenste renovatiesnelheid. Ook zijn er in het overzicht velden opgenomen die (nog) geen eigendom zijn van de gemeente. Zolang ze niet in eigendom over worden gedragen, hoeven wij ze niet te renoveren. Het gaat hier om veld 1 van Arum en de kaatsvelden van Cornwerd en Makkum. Ook veld 5 in Bolsward is geen eigendom van de gemeente, echter heeft vv RES hiervoor jarenlang een extra hoge gebruikersvergoeding betaald met de afspraak dat dit veld in de renovatiecyclus meegenomen wordt. Voor de eventuele realisatie van een tweede kunstgrasveld bij LSC zal hoe dan ook conform beleid een kredietaanvraag via de raad moeten volgen. N.B. De verenigingen kunnen geen rechten ontlenen aan de planning zoals aangegeven in bovenstaand schema. De gemeente behoudt zich het recht voor van de planning af te wijken indien zich elders urgentere renovaties aandienen. Ook kunnen zich budgettaire problemen voordoen waardoor van de planning moet worden afgeweken. Pagina 5 van 19 O15.000651

4. Werkwijze kwaliteitsbeoordeling 4.1 Algemeen Om een objectieve kwaliteitsbeoordeling te krijgen zijn de velden naast de ervaringen van de gemeentelijke sportveldbeheerder, beoordeeld door adviesbureau De Meent. Ook zijn de velden beoordeeld op hun leeftijd, de multifunctionaliteit en intensiteit in gebruik. Door ieder onderdeel punten te geven, ontstaat er aan het eind een totaalscore per veld. Hierbij is de puntenwaardering zo gegeven dat het veld met de laagste score in principe het eerst in aanmerking komt voor renovatie. In de onderstaande themakopjes wordt per themaonderdeel aangegeven hoe de puntenscore is opgebouwd. 4.2 Kwaliteitsbeoordeling De Meent In 2012 heeft adviesbureau De Meent een onderzoek naar de kwaliteit van de sportaccommodaties in Súdwest-Fryslân gedaan. Het schema met renovatienoodzaak uit het rapport van De Meent is als volgt vertaald in punten. Beoordeling kwaliteit Natuurgrasvelden Urgentie Maatregel Puntenwaardering 1 Volledige renovatie inclusief drainage 1 1 Toplaag renovatie 2 2 Toplaag renovatie 3 3 Volledige renovatie inclusief drainage 4 3 Toplaag renovatie 5 Verzwaard onderhoud 6 Regulier onderhoud 7 De velden die niet in het schema waren opgenomen omdat de kwaliteit goed was, hebben dezelfde punten gekregen als velden met de maatregel regulier onderhoud. Uit de kwaliteitsbeoordeling van De Meent zijn er bij de kunstgrasvelden geen bijzonderheden naar voren gekomen. Wel was er bij de meeste kunstgrasvelden sprake van enige slijtage. Hierdoor moet rekening worden gehouden met een (toplaag) renovatie op termijn. Voor de afschrijving van een toplaag van een kunstgrasveld wordt uitgegaan van 10 jaar, voor de onderbouw 20 jaar. Voor de puntenwaardering zijn de velden beoordeeld op de fase die ze doorlopen hebben in hun afschrijvingsperiode, dit is als volgt gewaardeerd. Beoordeling leeftijd kunstgrasvelden Leeftijd Puntenwaardering 0-3 jaar 7 4-6 jaar 6 7-9 jaar 5 10-12 jaar 4 13-15 jaar 3 16-20 jaar 2 21 > jaar 1 Pagina 6 van 19 O15.000651

4.3 Kwaliteitsbeoordeling Openbare Werken Deze puntenwaardering is gebaseerd op de ervaring die de gemeentelijke sportveldbeheerder gedurende de laatste jaren met een veld heeft opgedaan. Leidend hierbij is de ervaring met het waterbergend en waterafvoerend vermogen, de vlakheid van de velden en problemen die zich herhalende wijs voordoen. De slechtste velden hebben hierbij 1 punt gekregen waarna elk veld dat beter uit de bus komt 1 punt meer heeft gekregen. Velden die onderling vergelijkbaar zijn hebben hetzelfde aantal punten gekregen. 4.4 Jaar van aanleg drainage De oudste drainagesystemen zijn op 1 punt gezet, daarna elk systeem dat jonger is een punt hoger. Hierbij geldt in principe dat het oudste systeem het eerst aangepakt behoort te worden. Drainagesystemen waarvan geen gegevens bekend zijn omdat ze er al jaren in liggen, zijn qua punten gelijk gesteld aan systemen uit 1994. 4.5 Jaar van aanleg / renovatie toplaag In de meeste gevallen zijn de toplagen even oud als de drainagesystemen. Soms worden er echter tussentijds toplagen opnieuw verschraald en geprofileerd. Dit is de reden waarom deze themagroep is toegevoegd. Hierbij worden de toplagen die het oudst zijn op 1 punt gezet en elke toplaag die jonger is, een punt hoger. Hierbij geld het zelfde principe als bij drainagesystemen. De oudste toplaag behoort het eerst aangepakt te worden. Toplagen waarvan geen gegevens bekend zijn, maar waarvan bekend is dat ze recentelijk niet gerenoveerd zijn, hebben evenveel punten gekregen als toplagen uit 1994. 4.6 Veldbelasting Elk type veld kan een bepaald aantal bespelingsuren verdragen. Hoe intensiever een veld gebruikt wordt des te meer hij zal slijten. Daarom is bij voetbal op basis van het aantal teams dat een club heeft een berekening gemaakt naar de belastingsuren die de velden op de accommodatie te verduren krijgt. Dit is per type veld omgezet in de onderstaande puntenwaardering. Voor kaatsvelden, trainingsvelden, korfbal-, atletiek en hockeyvelden is alles op het gemiddelde van 2 punten gezet. Hier zijn namelijk geen normen voor. Wanneer een trainingsveld in principe overbodig is omdat er ook een kunstgrasveld is, of de capaciteit van het WeTraveld al toereikend is, dan wordt het trainingsveld op 3 punten gezet. Type veld Belastinguren Puntenwaardering Wedstrijdvelden natuurgras < 70 3 70-100 2 > 100 1 WeTravelden natuurgras* < 200 3 200-350 2 > 350 1 WeTravelden kunstgras* < 500 3 500-800 2 > 800 1 Trainingsvelden natuurgras < 200 3 200-300 2 > 300 1 * Een WeTraveld is een veld dat zowel voor de trainingen als voor het spelen van wedstrijden wordt gebruikt. (WedstrijdTraingsveld) Pagina 7 van 19 O15.000651

4.7 Norm KNVB aantal velden Voor het organisatorisch afwikkelen van wedstrijden is een bepaalde capaciteit aan velden nodig. Indien hiervoor op een accommodatie overcapaciteit is worden alle velden op het complex met drie punten gewaardeerd. Bij een evenredig aantal ten opzichte van de behoefte wordt er twee punten per veld toegedeeld en wanneer er een ondercapaciteit is dan 1 punt. Voor kaatsvelden, trainingsvelden, korfbal-, atletiek en hockeyvelden is door het ontbreken van uitgangspunten voor een berekening alles op het gemiddelde van 2 punten gezet. Wanneer een trainingsveld in principe overbodig is omdat er ook een kunstgrasveld is, of de capaciteit van het WeTraveld is al toereikend, dan wordt het trainingsveld op 3 punten gezet. 4.8 Gebruik zomer en winter De velden die in hoofdzaak in de winter gebruikt moeten worden hebben hierbij 1 punt gekregen en de velden die hoofdzakelijk zomers gebruikt worden 3 punten. Reden hiervoor is dat bijvoorbeeld een voetbalveld aan hogere kwaliteitseisen moet voldoen om ook in de winter bespeelbaar te kunnen zijn. Dit heeft namelijk te maken met het waterafvoerend en waterbergend vermogen. Kunstgrasvelden zijn er op gebouwd om in de zomer en winter gebruikt te kunnen worden en hebben daarom evenals kaatsvelden 3 punten gekregen 4.9 Voldoet aan normafmeting Velden welke conform de normafmetingen zijn aangelegd krijgen 2 punten, velden die hieraan niet voldoen 1 punt. Normafmetingen volgens sportbonden Voetbal Afmeting Uitloop Hoofdveld 105 x 69 m Rondom 4 m Bijveld 100 x 64 m Rondom 4 m Pupillenveld Rondom 2 m Korfbal Afmeting Uitloop Seniorenveld 40 x 20 m Rondom 2 m Aspirantenveld 40 x 20 m Rondom 2 m Pupillenveld 24 x 12 m Rondom 2 m Hockey Afmeting Uitloop Wedstrijd 91,4x55 m Lange zijde 2 m, korte zijde 4 m 4.10 Gebruik één of meerdere doelgroepen Velden die alleen door één vereniging gebruikt worden krijgen 3 punten. Velden die voor voetbal en kaatsen gebruikt worden 2 punten. velden die naast gebruik door verenigingen uitnodigend zijn voor openbaar gebruik of zeer intensief gebruikt worden voor schoolsport krijgen 1 punt. Incidenteel gebruik door derden is niet in de puntenwaardering meegenomen. 4.11 Kunstgras versleten Omdat kunstgrasvelden bij maximaal gebruik door gymlessen vanuit scholen een snellere afschrijvingsperiode hebben, krijgen versleten velden compensatiepunten. Mate van slijtage Puntenwaardering Volledig versleten - 15 punten 50 % versleten - 10 punten 25 % versleten - 5 punten Pagina 8 van 19 O15.000651

5. Renovatieoverzicht op basis van puntentelling Het schema met de toekenning van de punten zoals dat in het vorig hoofdstuk is beschreven kunt u vinden in bijlage 1. In onderstaand schema is overzichtelijk gemaakt welke velden volgens deze systematiek oplopend in urgentie voor renovatie naar voren komen. Urgentie Plaats / vereniging Veld type Veld nr. 1 Witmarsum Natuurgas hoofdveld 1 1 Arum Natuurgras kaatsveld 2 2 Witmarsum Natuurgras bijveld 2 5 Natuurgras WeTraveld 4 6 Arum Natuurgras hoofdveld 1 7 Schettens Natuurgras kaatsveld 1 7 Natuurgras hoofdveld 1 8 Blauwhuis Natuurgras hoofdveld 1 8 Sneek LSC Natuurgras bijveld 2 9 Oudega Natuurgras trainingsveld 2 9 IJsbrechtum Natuurgras kaatsveld 1 10 IJlst Natuurgras hoofdveld 1 10 Natuurgras hoofdveld 2 10 Natuurgras trainingsveld 7 11 Natuurgras WeTraveld 5 11 Sneek LSC Kunstgras hoofdveld 1 12 Scharnegoutum Natuurgras bijveld 2 15 Makkum De Braak Natuurgras trainingsveld 3 15 Koudum Natuurgras WeTraveld 1 16 Cornwerd Natuurgras kaatsveld 1 16 Bolsward t Oordje Natuurgras kaatsveld 1 16 Sneek ONS Grassmaster WeTraveld 2 17 Tjerkwerd Natuurgras kaatsveld 1 17 Makkum Klipperstraat Natuurgras kaatsveld 1 18 Heeg Natuurgras WeTraveld 2 18 Woudsend Natuurgras hoofdveld 1 18 Zurich Natuurgras kaatsveld 1 19 Woudsend Natuurgras WeTraveld 2 19 Folsgare Natuurgras kaatsveld 1 19 Gaast Natuurgras kaatsveld 1 19 Hindeloopen Natuurgras trainingsveld 2 20 Blauwhuis Natuurgras trainingsveld 2 20 Stavoren Natuurgras hoofdveld 1 21 Workum Natuurgras bijveld 2 22 Makkum De Braak Natuurgras bijveld 2 22 Kimswerd Natuurgras kaatsveld 1 23 Nijland Natuurgras WeTraveld 2 23 Workum Natuurgras bijveld 3 23 Hindeloopen Natuurgras hoofdveld 1 Pagina 9 van 19 O15.000651

Urgentie Plaats / vereniging Veld type Veld nr. 24 Sneek SMHC Kunstgras hoofdveld 1 24 Exmorra Natuurgras kaatsveld 1 25 Sneek Schuttersveld Kunstgras korfbalveld 4 25 Nijland Natuurgras hoofdveld 1 26 Sneek Schuttersveld Natuurgras atletiekveld 5 26 Stavoren Natuurgras trainingsveld 3 26 Hartwerd Natuurgras kaatsveld 1 27 IJlst Natuurgras kaats/trainingveld 3 27 Sneek WPB / BB Natuurgas WeTraveld 2 27 Oudega Natuurgras hoofdveld 1 28 Sneek WPB / BB Natuurgas hoofdveld 1 28 Sneek WC / kv Sneek Natuurgas honkbalkaatsveld 3 28 Heeg Natuurgras hoofdveld 1 28 Scharnegoutum Natuurgras hoofdveld 1 29 Sneek ONS Natuurgras bijveld 3 29 Koudum Natuurgras bijveld 2 30 Sneek LSC Natuurgras bijveld 3 31 Stavoren Natuurgras bijveld 2 32 Koudum Natuurgras trainingsveld 3 33 Sneek Wit Zwart Natuurgras bijveld 2 33 Sneek Wit Zwart Natuurgras bijveld 3 33 Bolsward Natuurgras trainingsveld 8 33 Wolsum Natuurgras kaatsveld 1 33 Hommerts Natuurgras trainingsveld 2 33 Lollum Natuurgras kaatsveld 1 33 Oppenhuizen Natuurgras WeTraveld 2 34 Sneek ONS Kunstgras hoofdveld 1 35 Burgwerd Natuurgras kaatsvele 35 Kunstgras WeTraveld 3 35 Kunstgras korfbalveld 9 35 Scharnegoutum Natuurgras trainingsveld 3 36 Witmarsum Natuurgras trainingsveld 3 36 Sneek Wit Zwart Kunstgras Hoofdveld 1 36 Sneek Wit Zwart Kunstgras bijveld 4 37 Pinjum Natuurgras kaatsveld 1 37 Bolsward Kunstgras training - pupillenveld 6 37 Hommerts Natuurgras hoofdveld 1 37 Nijland Natuurgras trainingsveld 3 37 Oppenhuizen Natuurgras hoofdveld 1 37 IJlst Kunstgras bijveld 2 38 Sneek ONS Natuurgras bijveld 4 38 Arum Kunstgras trainingsveld 3 38 Sneek SMHC Kunstgras bijveld 2 39 Makkum De Braak Kunstgras hoofdveld 1 40 Sijbrandaburen Natuurgras hoofdveld 1 40 Raerd Natuurgras hoofdveld 1 40 Workum Kunstgras hoofdveld 1 41 Goenga Kaatsveld 1 41 Tirns Kaatsveld 1 41 Hommerts Kaatsveld 1 Pagina 10 van 19 O15.000651

6. Renovatieoverzicht op basis van urgentie / evaluatie noodzaak Om de sportvelden binnen de gemeente op een goed niveau te houden is het nodig deze periodiek te renoveren. Voor de verschillende typen velden worden verschillende vervangingstermijnen gehanteerd. Onderstaand schema uit het rapport van De Meent zijn landelijk algemeen gehanteerde termijnen hiervoor. Sportvloer type Natuurgras voetbal Toplaag Onderbouw en drainage Natuurgras honk- en softbal Toplaag Onderbouw en drainage Kunstgras voetbal Toplaag Onderbouw en drainage Kunstgras hockey en korfbal Toplaag Onderbouw en drainage Vervangingstermijn 10-15 jaar 20 jaar 10 jaar 20 jaar 10 jaar 20 jaar 12 jaar 24 jaar Om de natuur- en kunstgrasvelden binnen de gemeente continu op een goed niveau te houden, zullen jaarlijks een aantal velden aangepakt moeten worden. De gemiddelde afschrijvingsperiode die uit het schema van adviesbureau De Meent naar voren komt is 15,55 jaar. Binnen de gemeente zijn momenteel 88 natuur- en kunstgrasvelden. Deel je dit door 15,55 jaar dan moeten er jaarlijks 5, 66 velden gerenoveerd worden. Daarom is er voor gekozen voor 2015 zes velden aan te wijzen in 2016 vijf velden in 2017 zes en dit herhalende wijs voor 2018 en 2019. Naast de urgentie voor het renoveren van velden op basis van de normale slijtage, kan er de noodzaak zijn renovaties naar voren te halen of uit te stellen. Als afwijking op het renovatieschema zijn de volgende velden in renovatie urgentie gewijzigd: 1. LSC Sneek Toplaag veld 1; omdat deze toplaag bijna totaal versleten is door het intensieve gebruik door schooljeugd tijdens gymlessen. 2. LSC veld 2; omdat er een tekort is aan bespelingscapaciteit. LSC heeft 4 volwaardige velden nodig maar beschikt maar over 3. Omdat er geen ruimte is voor de aanleg van een extra veld zal veld 2 omgevormd moeten worden naar kunstgras zodat meer bespelingscapaciteit ontstaat. 3. Witmarsum veld 1 en 2; Op verzoek van MFC It Fliet is door hen op veld 2 inmiddels een kunstgrasveld gerealiseerd. Financiering is mede mogelijk gemaakt door de afspraak dat dan veld 1 de komende 15 jaar niet gerenoveerd zal worden. 4. Arum hoofdveld; deze is van 2016 naar 2017 verplaatst omdat anders in 2016 beide velden van Arum gerenoveerd zouden worden. Dit is voor het afwikkelen van het wedstrijdprogramma praktisch niet verstandig. (veld wordt overigens alleen gerenoveerd als deze in eigendom wordt overgedragen naar de gemeente). 5. Bolsward veld 7; Qua trainingscapaciteit kan het complex in Bolsward door de aanleg van kunstgrasvelden in 2010 en de fusie van de clubs met minder trainingsvelden toe. Daarom is veld 7 van de renovatielijst geschrapt. (Veldkwaliteit is verder ook prima). 6. Makkum veld 3; Qua trainingscapaciteit kan het complex in Makkum door de aanleg van het kunstgrasveld in 2010 zonder het voormalige trainingsveld toe. Daarom is veld 3 van de renovatielijst geschrapt. Voor de overige velden gelden momenteel geen belangen om ze naar voren te halen of uit te stellen. Deze kunnen dan ook gewoon in volgorde van het renovatieoverzicht op basis van puntentelling aangepakt worden. Pagina 11 van 19 O15.000651

De voorlopige volgorde van de renovatie op basis van het voorgaande vindt u in het schema op de volgende bladzijde. Of een veld ook daadwerkelijk gerenoveerd wordt blijft onder voorbehoud van beschikbare financiële middelen en voortschrijdende inzichten, zoals bijvoorbeeld; Een aanlegjaar welke nu onduidelijk is en daardoor op 1994 is gezet wordt alsnog bekend als een veel jonger veld. Door verschuiving in het ledenaantal velden boventallig worden. Na overleg met de club van (volledige) renovatie wordt afgezien. Een derde partij eigenaar is van de grond en deze de grond niet in eigendom wil overdragen naar de gemeente. Drainage wordt gelegd Veld wordt gefreesd met spitfrees Zandaanvulling op drainage wordt verdicht Pagina 12 van 19 O15.000651

Plaats / vereniging Veld type Veld nr. Urgentie volgens puntenwaardering Renovatiejaar op basis van urgentie 8 Sneek LSC Natuurgras bijveld 2 2015-2017 11 Sneek LSC Kunstgras hoofdveld 1 2015-2016 2 Witmarsum Natuurgras bijveld (wordt kunstgras) 2 2015 1 Arum Natuurgras kaatsveld 2 2015 5 Bolsward Het Natuurgras bijveld 4 2015 7 Schettens Natuurgras kaatsveld 1 2015 7 Natuurgras hoofdveld 1 2016 6 Arum Natuurgras hoofdveld 1 2016 8 Blauwhuis Natuurgras hoofdveld 1 2016 9 Oudega Natuurgras trainingsveld 2 2016 9 IJsbrechtum Natuurgras kaatsveld 1 2016 10 IJlst Natuurgras hoofdveld 1 2017 10 Natuurgras hoofdveld 2 2017 11 Natuurgras WeTraveld 5 2017 13 Scharnegoutum Natuurgras bijveld 2 2017 14 Koudum Natuurgras WeTraveld 1 2017 15 Bolsward t Oordje Kaatsveld 1 2017 15 Sneek ONS Grasmaster WeTraveld 2 2018 16 Tjerkwerd Natuurgras kaatsveld 1 2018 16 Makkum Klipperstraat Natuurgras kaatsveld 1 2018 16 Cornwerd Natuurgras kaatsveld 1 2018 18 Heeg Natuurgras WeTraveld 2 2018 18 Woudsend Natuurgras hoofdveld 1 2019 18 Zurich Natuurgras kaatsveld 1 2019 19 Woudsend Natuurgras WeTraveld 2 2019 19 Folsgare Natuurgras kaatsveld 1 2019 19 Gaast Natuurgras kaatsveld 1 2019 19 Hindeloopen Natuurgras trainingsveld 2 2019 Pagina 13 van 19 O15.000651

7. Benodigde financiële middelen Op basis van normbedragen zijn in onderstaand schema de indicatieve kosten voor de renovaties van de velden weergegeven. Dit zijn kosten inclusief inrichtingsmaterialen, voorbereidingskosten, projectbegeleiding en onvoorzien. Prijzen zijn exclusief BTW en grote onvoorziene kosten voor milieukundige saneringen of benodigde voorbelasting bij kunstgrasvelden. N.B. De bedragen zijn altijd indicatief omdat je nooit weet wat voor onvoorziene kosten je tegenkomt en wat voor aanneemsom er uit een aanbesteding rolt. Bij de aanleg van een kunstgrasveld wordt in het gemeentelijke sportbeleid uitgegaan van een bijdrage van 25 % door de betreffende vereniging. Dit met een maximum van 100.000 excl. BTW. De bedragen in onderstaand schema zijn inclusief deze bijdrage. Plaats / vereniging Veld type Veld Indicatieve kosten in nr. euro Sneek LSC Kunstgras bijveld 2 564.000* Sneek LSC Kunstgras hoofdveld 1 230.000* Witmarsum Kunstgras bijveld 2 310.000** Arum Natuurgras bijveld 2 40.000 Natuurgras bijveld 4 59.000 Schettens Natuurgras kaatsveld 1 23.000 Natuurgras hoofdveld 1 52.000 Arum Natuurgras hoofdveld 1 53.000 Blauwhuis Natuurgras hoofdveld 1 56.000 Oudega Natuurgras trainingsveld 2 31.000 IJsbrechtum Natuurgras kaatsveld 1 30.000 IJlst Natuurgras hoofdveld 1 55.000 Natuurgras hoofdveld 2 52.000 Natuurgras WeTraveld 5 50.000 Scharnegoutum Natuurgras bijveld 2 44.000 Koudum Natuurgras WeTraveld 1 55.000 Bolsward t Oordje Kaatsveld 1 35.000 Sneek ONS Grasmaster WeTraveld 2 380.000 Tjerkwerd Natuurgras kaatsveld 1 35.000 Makkum Klipperstraat Natuurgras kaatsveld 1 47.000 Cornwerd Natuurgras kaatsveld 1 19.000 Heeg Natuurgras WeTraveld 2 54.000 Woudsend Natuurgras hoofdveld 1 57.000 Zurich Natuurgras kaatsveld 1 20.000 Woudsend Natuurgras WeTraveld 2 57.000 Folsgare Natuurgras kaatsveld 1 41.000 Gaast Natuurgras kaatsveld 1 29.000 Hindeloopen Natuurgras trainingsveld 2 54.000 *uitgaande van standaard aanbesteding (vereniging werkt aan een eigen plan) **aanleg kunstgrasveld in uitvoering (juni 2015). In dit bedrag zit de 25% eigen bijdrage van de vereniging verwerkt (= 77.500,-). Pagina 14 van 19 O15.000651

8. Beschikbare financiële middelen Momenteel staat er in het investeringsprogramma 355.000 voor renovaties van natuurgrasvelden. Vanaf 2016 komt hier ieder jaar 60.000 bij. Verder is er in het onderhoudsbudget Buitensportaccommodaties onderhoud FCL 630081 jaarlijks 150.000 gereserveerd voor groot onderhoud. De raad heeft ingestemd om in 2015 107.000 en daarna jaarlijks 150.000 toe te voegen aan het investeringsprogramma. Deze bedragen worden dan in mindering gebracht op het onderhoudsbudget. Dit betekend dat er vanaf 2016 structureel jaarlijks 210.000 beschikbaar is voor natuurgras renovaties via het investeringsprogramma. Op basis van de beschikbare financiële middelen en renovatie urgentie zijn in de onderstaande schema s de renovaties op renovatiejaar ingepland. Plaats / vereniging Veld nr. Renovatie jaar (Grassmaster) Kunstgrasvelden Kosten in euro Toelichting op Financiering Witmarsum 2 2015 310.000 It Fliet in Witmarsum brengt zelf 77.500 in. Daarnaast staat er 55.000 in de investeringsprogramma voor het hoofdveld. Ook de overige 177.500 kan gefinancierd worden vanuit het investeringsprogramma na inbreng van 107.000 vanuit het onderhoudsbudget Sneek LSC 1 2015/2016 230.000 Dit bedrag kan gefinancierd worden vanuit het bestaande investeringsprogramma Sneek LSC 2 2016-2017 564.000 Er wordt vanuit gegaan dat LSC 100.000 inbrengt het bedrag voor de overige 464.000 zal een kredietaanvraag richting de raad worden gedaan. Het definitieve bedrag van de kredietaanvraag hangt af van milieukundig onderzoek dat momenteel loopt. Sneek ONS 2 2018 380.000 Het genoemde bedrag is voor het opnieuw aanbrengen van een Grassmaster veld. Dit is net als het bestaande veld een combinatie van natuurgras met kunstgrasvezels. ONS wil echter liever een volledig kunstgrasveld. De definitieve kredietaanvraag richting de raad zal dan ook afhangen van wat er uiteindelijk aangelegd zal worden. Invloed op investeringsprogramma 337.912 B.middelen 355.000 Bij 107.000 Af 55.000 Af 177.500 Restant 229.500 B.middelen 206.500 Bij 210.000 Af 230.000 Restant 186.500 Moet krediet voor worden aangevraagd Moet krediet voor worden aangevraagd Pagina 15 van 19 O15.000651

Plaats / vereniging Veld nr. Renovatie jaar Natuurgrasvelden Kosten in euro Toelichting op financiering Schettens 1 2015 23.000 Veld van IJsbrechtum is geen IJsbrechtum 1 2015 Totaal 0 23.000 eigendom van de gemeente en wordt door de Stichting It Leechhiem zelf gefinancierd. Invloed op investeringsprogramma B.middelen 229.500 Af 23.000 Restant 206.500 Arum 2 2016 40.000 B.middelen 186.500 Af 151.000 4 2016 59.000 Restant 35.500 1 2016 52.000 Totaal 151.000 Blauwhuis 1 2017 56.000 Veld 1 van Arum is eigendom Arum Oudega IJlst 1 2 1 2017 2017 2017 Totaal 53.000 31.000 55.000 195.000 van Sportstichting Arum alleen bij overdracht van de grond naar gemeente wordt er gerenoveerd B.middelen 35.500 Bij 210.000 Af 195.000 Restant 50.500 2 2018 52.000 5 2018 50.000 Scharnegoutum 2 2018 44.000 Koudum 1 2018 55.000 Bolsward t Oordje 1 2018 35.000 Totaal 236.000 Het kaatsveld van Cornwerd is eigendom van Stichting kerk en toren alleen bij overdracht van de grond naar gemeente wordt er gerenoveerd B.middelen 50.500 Bij 210.000 Af 236.000 Restant 24.500 Tjerkwerd 1 2019 35.000 Het kaatsveld van Makkum is Cornwerd 1 2019 19.000 eigendom van de Makkum Doopsgezinde gemeente van 1 2019 47.000 Klipperstraat Makkum alleen bij Heeg 2 2019 54.000 overdracht van de grond Woudsend 1 2019 57.000 naar de gemeente wordt er gerenoveerd Zurich 1 2019 20.000 Totaal 232.000 B.middelen 24.500 Bij 210.000 Af 232.000 Restant 2.500 Gaast 1 2019 29.000 Of deze velden ook daadwerkelijk in 2019 Woudsend 2 2019 57.000 gerenoveerd zullen worden is afhankelijk van de Folsgare 1 2019 41.000 hoeveelheid velden die door derden in eigen Hindeloopen 2 2019 54.000 beheer worden gerenoveerd en in welke mate Totaal 181.000 door goed regulier onderhoud sommige onderdelen minder intensief hoeven te worden gerenoveerd dan nu aangenomen Pagina 16 van 19 O15.000651

Verscrhralingszand wordt opgebracht Veld wordt onder ronding geëgaliseerd Pagina 17 van 19 O15.000651

9. Bijlagen 9.1 1. Schema toekennen punten Pagina 18 van 19 O15.000651

Pagina 19 van 19 O15.000651