Raadsvoorstel gemeente Coevorden Datum raadsvergadering 22 maart 2016 Versie 1 Agendapunt Naam rapporteur Rv.nr. Openbaar Portefeuillehouder Onderwerp Voorgesteld besluit Aan de raad, H.A. Gortmaker Ja Dhr. J. Huizing Windenergie in Coevorden a. kennis te nemen van de aangeleverde eindvoorstellen; b. het gevoerde proces met de bewoners en de daaruit voortvloeiende eindvoorstellen als voldoende te oordelen voor het starten van de benodigde planologische procedures; c. op basis van de aangeleverde eindvoorstellen een keuze te maken voor de realisatie van 4 turbines in het gebied Weijerswold e.o. en 3 turbines in het gebied Europark e.o., op de overeengekomen locaties; d. te bepalen dat voor nieuwe aanvragen voor windturbines in beginsel geen planologische procedure zal worden gevolgd. Inleiding In december 2013 werd door uw raad de Structuurvisie Coevorden vastgesteld, waarin twee zoekgebieden voor windenergie werd aangewezen. Het gaat hier om de gebieden Weijerswold en omgeving en Europark en omgeving. Voor beide zoekgebieden hebben zich nadien twee ontwikkelaars gemeld die interesse hebben in het plaatsen van windmolens in deze gebieden. De ontwikkelaars is gevraagd om per zoekgebied een haalbaarheidsstudie aan te leveren en ook een communicatie en participatieplan. Op basis van de aangeleverde stukken hebben wij op 2 december 2014 besloten om toestemming te verlenen voor het starten van een proces met de directe bewoners en andere direct betrokkenen. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten c.q. randvoorwaarden meegegeven: er dient in totaal 40 WM aan windenergie te worden gerealiseerd in de gemeente Coevorden; de nog bij te plaatsen turbines worden in principe verdeeld over beide zoekgebieden; windturbines worden in clusters geplaatst dan wel sluiten aan bij bestaande clusters; bewoners en andere direct betrokkenen hebben optimale inspraak over plaats en aantal windturbines, alsmede over compensatie- en participatiemogelijkheden; bewoners en andere direct betrokkenen hebben de mogelijkheid om de door hen benodigde deskundigheid in te schakelen; de afspraken over participatie en compensatie worden vastgelegd in een gezamenlijk op te stellen gedragscode; als gemeente schuiven wij aan in het proces, maar de trekkersrol ligt nadrukkelijk bij de initiatiefnemers; Het voeren van een proces met bewoners is als voorwaarde gesteld in de Structuurvisie Coevorden. Uw raad zal een oordeel moeten vellen over de vraag of het gevoerde proces en de uitkomsten daarvan voldoende legitimatie bieden voor het starten van een planologische procedure.
In januari 2015 werd het proces gestart met de bewoners. In beide zoekgebieden werd door de bewoners uit hun midden een bewonersplatform samengesteld. Deze bewonersplatforms voerden het overleg met de ontwikkelaars over de locaties voor de windmolens, het aantal windmolens en de voorwaarden waaronder ze geplaatst worden. Om de bewoners te voorzien van de nodige expertise betrekking tot windenergie is op hun verzoek de heer R. Rietveld (directeur Nederlandse Vereniging van Omwonenden Windenergie) ingeschakeld als adviseur voor beide bewonersplatforms en als procesbegeleider. Aanvankelijk was de insteek dat het proces met de bewoners ongeveer een half jaar in beslag zou nemen. In de praktijk bleek dit echter niet haalbaar. Met name aan de kant van de bewonersplatforms bleek meer tijd nodig te zijn. Ook omdat men de achterban op een juiste manier wilde informeren over de voortgang van het proces en de bereikte resultaten. De platforms van beide zoekgebieden hebben daarnaast ook onderling overleg gevoerd en onder meer afspraken gemaakt over de verdeling van het aantal turbines Het gevoerde proces tussen bewoners en ontwikkelaars heeft geleid tot een eindvoorstel voor beide zoekgebieden. Het voorstel voor het zoekgebied Weijerswold heeft betrekking op de plaatsing van 4 turbines van 3 Mw. Voor het zoekgebied Europark ligt er een verdeeld voorstel waarin het bewonersplatform kiest voor de plaatsing van maximaal 3 turbines van 3 MW en de ontwikkelaars aangeven minimaal 4 turbines te willen plaatsen. In totaal wordt er met de eindvoorstellen minimaal 21 MW bijgeplaatst, waarmee aan de taakstelling voor de gemeente Coevorden wordt voldaan. Argumenten 1a. Het proces met de bewoners is op een goede manier gevoerd Uit het bestuursprogramma: Onze bestuursstijl is erop gericht de inwoners van onze gemeente zoveel mogelijk te betrekken bij het vormgeven van hun eigen leefsituatie. Met name bij ontwikkelingen die fors ingrijpen in de leefomgeving van onze inwoners is het belangrijk de inwoners zelf een zo grote mogelijke rol te geven. Daarom hebben de ontwikkelaars hebben de opdracht meegekregen om met de bewoners in het gebied in overleg te gaan. In beide zoekgebieden is hiertoe een bewonersplatform in het leven geroepen dat de onderhandelingen met de ontwikkelaars is aangegaan. Tijdens de overleggen zijn afspraken gemaakt over het aantal turbines en de exacte locaties. Daarnaast zijn afspraken gemaakt over de randvoorwaarden. Het betreft hier onder meer afspraken over een vergoeding voor de omwonenden, de mogelijkheid voor bewoners om de participeren in de opbrengst van een molen, planschade ( afkoop eigen risico) en een stilstand regeling bij slagschaduw. 1b. Het proces met de bewoners heeft een meerwaarde gehad Van uit het bepaalde in de Structuurvisie Coevorden zijn de ontwikkelaars gestuurd richting een proces met de bewoners. Tot die tijd was dit in de wereld van windenergie vrij ongebruikelijk. Ontwikkelaars hebben het toch aangedurfd het proces met de bewoners in te gaan. Voorafgaande aan het proces met de bewoners is door de ontwikkelaars een haalbaarheidsstudie uitgevoerd binnen beide zoekgebieden. Op basis van deze haalbaarheidsstudies werd door de ontwikkelaars in eerste instantie ingezet op 8 á 9 turbines voor het gebied Weijerswold e.o. en 6 turbines in het gebied Europark e.o. Duidelijk is dat bewoners niet zitten te springen om windmolens. Vanuit het standpunt geen windmolens is men de dialoog aangegaan, wetende dat er toch windmolens gerealiseerd zullen moeten worden. Bewoners hebben de taakstelling voor gemeente Coevorden hierbij als maximum gehanteerd. Kijkend naar de oorspronkelijke inzet van de ontwikkelaars, kan geconcludeerd worden dat met de eindvoorstellen er sprake is van een zekere meerwaarde van het bewonersproces. Dat geldt zeker ook voor de voorwaarden waaronder de turbines geplaatst kunnen worden. Zaken als een stilstandsregeling en de afkoop het maatschappelijk eigen risico van eventuele planschade zijn zaken die zeker niet standaard zijn bij de realisatie van windturbines. De rol van de vertegenwoordiger van de NLVOW, heer R. Rietveld, mag hierbij niet onvermeld blijven. Zijn rol in het proces is van grote betekenis geweest.
De bewonersplatforms hebben geredeneerd vanuit de keuze van een minst slechte oplossing. Dat geeft al aan dat er niet van uitgegaan kan worden dat er ook sprake is van draagvlak voor windmolens. Hooguit van acceptatie, gelet op de geldende kaders. 2a. Er is voldaan aan de voorwaarden in de Structuurvisie Coevorden In de Structuurvisie Coevorden zijn twee zoekgebieden aangewezen voor de realisatie van windenergie. De beoogde locaties bevinden zich binnen de aangegeven zoekgebieden. Voorts is met betrekking tot de realisatie van windenergie bepaald dat initiatiefnemers eerst een proces van overleg dienen te voeren met de bewoners in het gebied. Met het gevoerde proces tussen de ontwikkelaars en de beide bewonersplatforms is aan deze voorwaarde voldaan. Als gemeente hebben we deze processen gevolgd en er is geconstateerd dat de bewoners in voldoende mate invloed hebben gekregen op de plaatsing van de windturbines en de voorwaarden waaronder. 2b. Planologische procedure noodzakelijk De realisatie van windturbines is binnen de vigerende bestemmingsplannen niet mogelijk. Er dient dan ook een planologische procedure te worden gevolgd. Realisatie kan worden mogelijk gemaakt middels de vaststelling van een nieuw bestemmingsplan dan wel door middel van een uitgebreide omgevingsvergunning met afwijking. Het is te doen gebruikelijk om voorafgaande aan de start van een planologische procedure afspraken vast te leggen met de ontwikkelpartij(en) over vergoeding van planschade etc. Hiertoe is een concept omgevingsovereenkomst bij de stukken gevoegd. Omdat de bewonersplatforms geen formeel juridische status hebben zijn de tussen de platforms en de ontwikkelaars gemaakte afspraken ook opgenomen in deze (concept)overeenkomst. Afweging van belangen Voor het plaatsen van windturbines zal een planologische procedure moeten worden gevolgd. In dat kader dient een goede belangenafweging plaats te vinden. Het voeren van een goed proces met de bewoners is op zich zelf hiervoor niet voldoende. Er moet sprake zijn van een goede ruimtelijke ordening. Hoewel de planologische procedure in een later stadium aan de orde komt is hier toch al met een schuin oog naar gekeken. In eerste instantie hebben de ontwikkelaars in hun haalbaarheidsstudies al onderzoek gedaan naar mogelijke belemmeringen. Daarbij zijn ook de kaders vanuit het Rijk en de Provincie belicht. Wij zijn de mening toegedaan dat binnen de huidige kaders en mede gelet op de uitkomsten van het bewonersproces sprake is van een juiste belangenafweging. 2c. Eindvoorstel Europark e.o. niet unaniem Gedurende het proces met de bewoners hebben beide bewonersplatforms onderling een afspraak gemaakt over de verdeling van de turbines over beide zoekgebieden. Op basis van de taakstelling die er voor Coevorden ligt en het bepaalde in de Provinciale Omgevingsverordening, waarin is bepaald dat er turbines van minimaal 3 MW dienen te worden geplaatst is berekend dat er in Coevorden nog 20 MW moet worden bijgeplaatst, zijnde 7 turbines. Bewoners hebben te kennen gegeven dat ze niet meer dan deze 7 turbines wensen te laten plaatsen. Dit ondanks het feit dat ontwikkelaars voor extra turbines (fors) hogere vergoedingen hebben geboden. Op basis van deze gegevens is er een verdeling gemaakt van 4 turbines in het gebied Weijerswold e.o. en 3 turbines in het gebied Europark e.o. Voor het gebied Weijerswold is dit aantal ook opgenomen in het eindvoorstel. Voor het gebied Europark e.o. kunnen de ontwikkelaars zich niet vinden in een voorstel voor maar 3 turbines. Dit komt ook tot uiting in de vergoeding en de randvoorwaarden. Het bewonersplatform heeft aangegeven het aantal belangrijker te vinden en neemt een mindere vergoeding en een verschraling van de randvoorwaarden voor lief. Gelet op het feit dat met de realisatie van 7 turbines aan de taakstelling wordt voldaan achten wij het wenselijk dat de door de bewonersplatforms overeengekomen verdeling wordt gevolgd. Dit mede gelet op het meermalen geuite standpunt dat meer molens dan nodig alleen in overeenstemming met de bevolking gerealiseerd kunnen worden. Voor wat betreft de locaties
volgen wij de door de het bewonersplatform gekozen lijn, waarbij tijdens de te volgen planologische procedure moet blijken of de locatie Van der Scheer D mogelijk is. 2d. Coevorden voldoet met voorgestelde invulling aan haar taakstelling In het kader van de Gebiedsvisie Windenergie in Drenthe zijn in 2013 afspraken gemaakt met de provincie over de taakstelling voor Coevorden. Overeengekomen werd dat Coevorden in totaal 40 MW aan windenergie zal realiseren. Omdat er in de gemeente Coevorden al 20,35 MW is gerealiseerd moet er nog ongeveer 20 MW worden bijgeplaatst. Met de voorgelegde eindvoorstellen kan 21 MW worden gerealiseerd waarmee aan de taakstelling wordt voldaan. Geconcludeerd kan worden dat er binnen de huidige zoekgebieden in de gemeente Coevorden geen draagvlak is voor de plaatsing van meer windturbines. Gelet op de taakstelling ligt het niet voor de hand om nieuwe verzoeken om planologische medewerking voor de realisatie van windenergie in behandeling te nemen. Overigens is door de provincie aangegeven dat een eventuele nieuwe taakstelling vanuit het Rijk niet zal worden belegd binnen de bestaande zoekgebieden van de provincie. Opmerkingen Gebleken is dat de (opgelegde) dialoog tussen de ontwikkelaars en de bewoners van de zoekgebieden in de praktijk complex is. De belangen liggen ver uit elkaar en beide gesprekspartners hebben veel water bij de wijn moeten doen om tot een gedragen uitkomst te komen. Ondanks de constructieve houding van beide kanten heeft de dialoog een jaar in beslag genomen en heeft het veel tijd en inspanning gevergd van alle deelnemers. Tijdens het proces tussen ontwikkelaars en bewoners heeft zich een derde partij gemeld, die één turbine wenste te plaatsen nabij een bestaande locatie aan het Coevorderkanaal. Omdat het proces tussen bewoners en ontwikkelaars toen al gaande was, is richting deze derde partij aangegeven dat hij aansluiting zou moeten zoeken bij het lopende proces. Dit om gestand te kunnen doen aan het bepaalde in de Structuurvisie Coevorden m.b.t. het voeren van een proces met bewoners. Het overleg met de twee ontwikkelaars in het gebied Europark e.o. is, naar wij hebben begrepen, niet van de grond gekomen. Vanuit het oogpunt van de ontwikkelaars is dit ook begrijpelijk. De ontstane situatie achten wij inherent aan het gekozen proces. De gemeente heeft er voor gekozen om niet zelf locaties te ontwikkelen, maar dit aan de markt over te laten. Eind 2014 werd heeft uw college besloten om aan twee ontwikkelaars toestemming te verlenen voor het starten van een proces met de bewoners. Op dat moment hebben zich geen andere partijen gemeld. Betrokken marktpartijen hebben veel tijd en geld gestoken in het bewonersproces. Het kan in onze ogen niet zo zijn dat partijen die daarna nog iets willen ontwikkelen zonder meer kunnen aansluiten, anders dan met medewerking van de al opererende ontwikkelaars. Bovendien is het uitgangspunt geweest dat voor een zo goed mogelijke verdeling van de windturbines over het zoekgebied de ontwikkelaars gezamenlijk met omwonenden voeren. In die werkwijze past het niet dat een ontwikkelaar buiten het al lopende overleg zelfstandig afspraken probeert te maken over een deel van het zoekgebied Kosten, baten, dekking n.v.t. Aanpak/uitvoering Na besluitvorming zullen de ontwikkelaars en de bewonersplatforms schriftelijk worden geïnformeerd over het genomen besluit. Daarnaast zal over het genomen besluit een persbericht worden verspreid. Communicatie Zie aanpak uitvoering
Bijlagen -eindvoorstel Weijerswold e.o. -eindvoorstel Europark e.o. -concept-raadsvoorstel Burgemeester en wethouders van Coevorden, de gemeentesecretaris de burgemeester M.N.J. Broers B.J. Bouwmeester
No. De raad van de gemeente Coevorden; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van, bijlagenummer ; b e s l u i t : a. kennis te nemen van de aangeleverde eindvoorstellen; b. het gevoerde proces met de bewoners en de daaruit voortvloeiende eindvoorstellen als voldoende te oordelen voor het starten van de benodigde planologische procedures; c. op basis van de aangeleverde eindvoorstellen een keuze te maken voor de realisatie van 4 turbines in het gebied Weijerswold e.o. en 3 turbines in het gebied Europark e.o., op de overeengekomen locaties; d. te bepalen dat voor nieuwe aanvragen voor windturbines in beginsel geen planologische procedure zal worden gevolgd. Aldus besloten in de openbare vergadering van 22 maart 2016 De raad voornoemd, voorzitter griffier B.J. Bouwmeester J. Kuipers-Meijering