mei 2012, editie 2 laborama eind maart werd in Brussel voor de 26e keer laborama georganiseerd. Veruit de denios op het instrument 25 t/m 28 september belangrijkste laboratorium vakbeurs in België. tussen toonaangevende leveranciers van analyse apparatuur, meetinstrumenten en laboratoriuminrichting nam DeniOS een opvallende plaats in met specifiek op het laboratorium afgestemde voorzieningen voor het optimaal veilig werken met gevaarlijke stoffen. De DeniOS stand met televisieschermen soloreh endamet, aliaecae venis eum fugit aligniet, sa aut illigni minvendis qui adiorehentes mo eatur moditis dollupta tus si dolorerumque inihitatur aciditatium volorer iosande nimendisto consequod qui ra voloriat. en de in een grote tafel geïntegreerde ipads viel al direct op bij de ingang van de beurs. met de ipads konden bezoekers zelf navigeren binnen de vele opties die het DeniOS programma biedt, en daar werd actief gebruik van gemaakt. Ook werd de nieuwe Q serie brandveiligheidskasten geïntroduceerd. Voor deze robuuste maar denios op industrial processing 2 t/m 5 oktober uiterst gebruikersvriendelijke kast was veel interesse, net als voor de GAP werkplek lorem ite nos eate nos suntiissin conest, die van een recirculerende afzuiginstallatie soloreh endamet, aliaecae venis eum was voorzien zodat er volop mee getest fugit aligniet, sa aut illigni minvendis qui kon worden. adiorehentes mo eatur moditis dollupta Ook dit jaar was laborama voor DeniOS tus si dolorerumque inihitatur aciditatium weer een succesvolle beurs. volorer iosande nimendisto consequod qui Hebt u de laborama gemist? DeniOS ra voloriat. staat in van 25 t/m 28 september op de laboratorium vakbeurs Het instrument in Amsterdam en van 2 t/m 5 oktober op de beurs industrial Processing in Utrecht. news lorem ite nos eate nos suntiissin conest, GlOBAlneWS is een uitgave van DeniOS en wordt 3x per jaar uitgegeven in een oplage van 30.000 exemplaren. eindredactie: Peter van Doesem, Annemarieke van der Velde Redactie: Buro1812, Geralda Kadiks, Foodnote, Vincent Hentzepeter Vormgeving: Q international, leerdam Druk: moderna, België www.denios.com AMC legt zichzelf strenge normen op 2 verwarmingskamers voor bayer dochter grenzach 8 DeniOS BV Christiaan Huijgensweg 4A 2408 AJ Alphen aan den Rijn (0172) 50 64 66 (0172) 50 61 89 info@denios.nl DeniOS BV Zandstraat, 48 bus 1 B 2980 Zoersel 03 312.00.87 03 311.73.51 info@denios.be nieuwe CAtAlogus van denios verkrijgbaar 10 veiligheid op de eerste plaats voor dordtse dupont de nemours 18 erbi over de voordelen van een goede buur 12
Klant: Academisch Medisch Centrum TE Amsterdam veiligheid AMC kiest voor brandveilige gasflessenopslag in maatwerkkast Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam gaat uit het oogpunt van veiligheid zijn gasflessen voor laboratorium- en medisch gebruik zo veel mogelijk opslaan in speciale, brandwerende veiligheidskasten. Daarmee zal het AMC volledig in de pas lopen met de laatste PGS 15-eisen of zelfs strengere normen hanteren. DENIOS is inmiddels met de eerste plaatsingen begonnen van in totaal zo n 50 tot 60 kasten. Op dit moment bevinden de meeste gasflessen in het AMC zich nog in bouwkundige kasten aan de randen van de gebouwen of staan ze direct in het laboratorium. Het lijkt alsof ze allemaal inpandig staan, maar bouwkundig gezien bevinden de gasflessen in de kasten zich aan de buitenzijde van de panden. De verschillende AMC-gebouwen zijn namelijk individuele bouwcompartimenten, slechts met lichtstraten aan elkaar verbonden. Alles wat aan de randen van die units staat, bevindt zich dus feitelijk tegen de buitenwand van het pand. Met de eerste publicatie in 2005 en de actualisatie in 2011 van de PGS 15, de Publicatiereeks voor de opslag van gevaarlijke stoffen, gelden voor de opslag van gasflessen nieuwe regels. In principe geldt het uitgangspunt dat gasflessen afgezien van een werkvoorraad niet meer binnen mogen worden opgeslagen. Voor flessenopslag moet bovendien uitpandig een veilige plek worden ingericht. Bij binnenopslag verstaat de PGS 15 onder veilig dat de opslag van flessen in een brandwerende voorziening is, zoals een brandwerende veiligheidskast. Vandaar dat het academisch ziekenhuis in overleg met interne projectteams, de vergunningverlener en leveranciers een project is gestart om dit soort veiligheidsvoorzieningen overal in de gebouwen te realiseren. Een groot project. Het AMC beschikt namelijk over een groot aantal laboratoria. Die gebruiken veel gascilinders van 40 of 50 liter met kooldioxide, zuurstof of stikstof en kleine cilinders voor kalibratiegassen. Op de verpleegafdelingen en in de operatiekamers zijn veel draagbare, medicinale 2-liter-zuurstofcilinders in gebruik, of in opslag voor noodsituaties bij patiënten. Veiligheid gasvoorzieningen Jan Hortensius, veiligheidskundige bij het AMC en betrokken bij het gasflessen project, stelt dat het AMC op sommige punten verder gaat dan de PGS 15 voorschrijft. Zo wil het AMC voor zichzelf even strenge eisen opleggen aan de opslag van dichte als aan die van aangesloten gasflessen. De PGS 15 is een richtlijn puur gericht op de opslag van gasflessen en gaat niet over de gebruikssituatie. Zodra een lab een gasfles aansluit, is hij formeel uit de opslag, en valt hij niet meer onder de strenge eisen. Uit het oogpunt van veiligheid vinden wij dat niet ver genoeg gaan. Onze filosofie is om voor álle flessen een brandveilige situatie te krijgen, ongeacht of ze zijn aangesloten of in afwachting staan voor ingebruikname. Een gasfles is een drukvat, ongeacht wat erin zit. Bij een brand geeft zo n fles een vervelende situatie - ook een klein zuurstofcilindertje. Als dat gaat lekken, wakkert dat een brand enorm aan, los van het explosiegevaar. Verplaatsen naar buitenkant Alles in veiligheidskasten plaatsen is een illusie, illustreert hij. De overheidsfilosofie is al jaren dat we eigenlijk geen gascilinder in huis mogen hebben. Veilige voorzieningen voor inpandige opslag bestonden niet. In theorie zou je alle gassen van buiten je pand via een aansluiting met leidingen naar binnen moeten voeren. Bij nieuwbouw is dat nog te realiseren, maar in de praktijk met bestaande bouw is dat niet altijd haalbaar. Nog even los van de kleine zuurstofflesjes die nodig zijn als een patiënt acuut van A naar B moet. Wij zullen in onze grote academische omgeving in huis altijd wel gascilinders nodig hebben tot 50 liter. Ze zijn onmisbaar voor de laboratoria. Als het dan toch in huis moet, doe het dan op een zo veilig mogelijke manier en voor laboratoria zo min mogelijk op het lab zelf. Dit geldt niet alleen voor het AMC, maar ook voor vergelijkbare laboratoria in grote ziekenhuizen en universiteiten. Er zijn hier meer dan tien panden verbonden met een lichtstraat. Er zit voldoende scheiding tussen de gebouwen. Wij willen gasflessen zo veel mogelijk uit het lab hebben en verplaatsen naar de buitenkant van het gebouw. Dus concentreren aan de randen van de panden. Dat geeft via de gangen goede toegang tot de gasvoorzieningen, zodat gemakkelijk flessen kunnen worden gewisseld en er bij brand snel kan worden ingegrepen. Brandcompartimenten De herziene PGS 15 van 2011 staat meer maatwerk voor de inpandige opslag van gasflessen beperkt toe. Dat geeft ons als ziekenhuis enige flexibiliteit om op Wij willen gasflessen zo veel mogelijk uit het lab hebben en verplaatsen naar nieuwe 90 minuten brandwerende veiligheidskasten Het AMC-beleid als maatwerk volgens PGS 15 omvat alle verpakte gevaarlijke stoffen, niet alleen de gasflessen, zo geeft Hortensius aan. In het project zijn alle opslagvoorzieningen aangescherpt en is bewust gekozen voor veiligheidskasten met een brandwerendheid van 90 minuten. Strikt de PGS 15 volgend is 60 minuten voldoende voor de opslag van gevaarlijke stoffen. Vanuit onze veiligheidsfilosofie willen we alle veiligheidskasten op de hoogste brandwerendheid brengen. Zo vervangen we ruim 100 verouderde veiligheidskasten voor chemicaliën. Verouderd allereerst in brandwerendheid. Maar op initiatief vanuit de laboratoria hun gebruikers is ook geïnvesteerd in de nieuwste generatie veiligheidskasten qua ergonomie en efficiëntie en daarmee gebruiksveiligheid. Een actie waarbij in een traject van Europese aanbesteding de keuze is gevallen op de kasten van DENIOS op basis van de juiste prijs-kwaliteitverhouding. Ook voor nieuwe veiligheidskasten van de gasflessen willen we nu op dat hoge veiligheidsniveau zitten. Hiermee denkt het AMC nog jaren aan de veiligheidseisen voor de opslagvoorzieningen te kunnen voldoen. 2 3
specifieke locaties in het lab toch gasflessen te mogen opstellen en de speciale opslagvoorzieningen zo efficiënt mogelijk in te richten. Een complete veiligheidskast bestemmen voor de plaatsing van één fles zou relatief hoge kosten voor plaatsing en aansluiting met zich meebrengen. Er zijn ook labsituaties denkbaar waarin het uitpandig plaatsen van een gasfles onpraktisch is, denk aan kortstondige onderzoeken. Het is een ingewikkeld technisch verhaal, maar rekening houdend met de PGS 15 is volgens Hortensius een werkbare situatie ontstaan met nog enige ruimte voor verantwoord gebruik van inpandige gasflessen. De nadruk ligt op risicobeheersing door onder andere fysieke spreiding van gevaarlijke opslag: op diverse plaatsen gascilinders bewaren in een hoeveelheid beneden een zo genoemde ondergrens. In praktische zin gaat het om maximaal twee grote flessen die per brandcompartiment geplaatst mogen worden. Omdat in bestaande bouw de brandcompartimenten nogal groot zijn, geeft de PGS 15 de mogelijkheid om de ondergrens ook te hanteren voor kleinere fictieve compartimenten van bijvoorbeeld 200 m² vloeroppervlak. Daar moeten dan wel aanvullende brandveiligheids maatregelen (maatwerk) tegenover staan. We hebben het hele ziekenhuis opgedeeld in dat soort fictieve compartimenten en hebben de opslag en werkvoorraad per compartiment geïnventariseerd. Overal waar het kan, halen we de gasflessen uit het lab. We verplaatsen ze naar nieuwe 90 minuten brandwerende veiligheidskasten die we zo veel mogelijk zullen plaatsen in de bestaande bouwkundige kasten. Waar dat verantwoord was, konden er per lab enkele gasflessen in het lab blijven. Zo kwamen we tot een te plaatsen aantal van 50 tot 60 kasten waar maximaal vier grote gasflessen in passen. Het AMC is hiermee strenger dan de norm, stelt Hortensius. Kijkend naar PGS 15 hoeven we aangesloten flessen niet mee te tellen bij het berekenen van de eerdergenoemde ondergrens, maar dat doen we wel. We behandelen ze alsof het opgeslagen flessen zijn en plaatsen ze dus ook zo veel mogelijk in veiligheidskasten. Bij het AMC zijn overigens de meeste cilinders aangesloten op apparatuur en is er nauwelijks sprake van tussenvoorraad. Omdat in onze beleving een aangesloten fles even gevaarlijk is als een niet-aangesloten fles, beveiligen we onze werkvoorraad en opslag dus meteen. Anderzijds plaatsen we bijvoorbeeld meer veiligheidskasten inpandig dan de PGS 15 graag zou willen, en zijn we dus weer soepeler dan de norm. Een van de door DENIOS geleverde gasflessenkasten bij een van de AMC-laboratoria. Projectmatige aanpak In samenwerking met DENIOS wordt het project nu uitgerold. Hieraan ging een flink traject vooraf. In 2006 hebben we een projectteam samengesteld. Hierin zaten vertegenwoordigers van de Laboratoria, Techniek en Huisvesting, Logistiek, Apotheek, Inkoop, arbo- en milieuadviseurs en onze huisleverancier van de gassen. Een belangrijke stap was het vaststellen van een verantwoorde vertaalslag van de PGS 15 naar eigen AMC-beleid. Vanuit de milieu kant is met de vergunningverlener afgestemd om het AMC-beleid als maatwerk volgens PGS 15 vast te leggen in de milieuvergunning. Later kwam DENIOS als leverancier van de veiligheidskasten er nog bij. Als veiligheidsadviseur vervul ik daarin een overkoepelende functie. Al met al hebben we goed naar alle betrokkenen kunnen luisteren en hun wensen kunnen meenemen en afwegen, aldus Hortensius. Feedback De nieuwe gasflessenkast is een voorbeeld van maatwerk. In het voortraject zijn enkele leveranciers uitgenodigd om hun kasten te demonstreren. Na intensieve beoordeling door potentiële gebruikers tijdens proefplaatsingen kwam in het vergelijk de DENIOS-kast als beste uit de bus. Daarbij is het design van deze veiligheidskasten door DENIOS op een aantal punten aangepast aan de wensen van het AMC. Voor meer gebruiksgemak is de kast eenvoudig te openen via een koord en wordt met een hendel een grote inrolplaat bediend om zonder gevaar gasflessen te kunnen wisselen. Er komt bij dit project meer kijken dan het plaatsen van kasten alleen, verduidelijkt Hortensius. Je moet ze niet alleen neerzetten, ze moeten ook aangesloten worden op een afzuiginstallatie Jan Hortensius, veiligheidskundige bij het AMC, bij een veiligheidskast voor gasflessen die in een bouwkundige kast is geplaatst. door de installateur. Verder moet leidingwerk met allerlei appendages worden aangebracht, zoals afsluiters, regelaars, enzovoort, enzovoort. Omdat de gebruiker het directe zicht kwijtraakt op zijn gasfles, zijn er soms ook bijkomende voorzieningen nodig. Denk aan een monitoringsysteem. Niemand wil zonder gas komen te zitten. Voor tijdige levering is het logistieke traject weer belangrijk. Wat we niet willen, is te veel flessen als reserve opslaan. Dan zijn nog meer kasten nodig met alle kosten van dien. Borstelkast Voor de medische toepassingen is al in een eerder stadium met het AMC een speciaal kastinterieur ontwikkeld voor 2-litercilinders. Het is niet noodzakelijk speciale voorzieningen te treffen voor deze cilinders, maar ook in deze situatie kiest het AMC voor optimale veiligheid en worden de cilinders zo veel mogelijk geplaatst in een 90 minuten brandwerende kast. Die is voorzien van houders waarop borstels zijn aangebracht waar de cilinders tussen worden geplaatst. Spoedeisende hulp heeft dertig tot veertig flessen in voorraad. De norm vereist dit niet; toch stellen we deze veiligheidskasten op. Met deze maatwerkkast, waarbij DENIOS op ons verzoek een aangepast interieur ontworpen heeft, zit de fles klem en valt hij er nooit uit. Je zit dan ook niet te prutsen met kettinkjes. Met maatwerkbeleid bij het implementeren van de PGS 15 en met een maatwerkkast voor de opslag van gascilinders heeft het AMC in een constructieve samenwerking met DENIOS weer een stap gezet in het realiseren van een nog veiliger werksituatie. Kijkend naar PGS 15 hoeven we aangesloten flessen niet mee te tellen bij het berekenen van de eerdergenoemde ondergrens, maar dat doen we wel 4 5
in the picture Densorb Kritisch onderzoekt Sonja Gosink het materiaalmonster dat zij van een leverancier ontvangen heeft en zorgvuldig controleert zij de kwaliteit van het polypropyleen weefsel. Dan knikt ze tevreden: Kwaliteit is voor DENIOS een belangrijk criterium. Al 7 jaar is Sonja werkzaam als productmanager bij DENIOS. Haar hoofdverantwoordelijkheid zijn de sorbent-producten. In deze functie houdt zij zich voornamelijk bezig met productontwikkeling, kwaliteitscontrole en de Europese marketing van het merk DENSORB. Ook verzorgt ze producttrainingen voor haar internationale DENIOS-collega s en presentaties op symposia en beurzen. Wat opvalt bij sorbents is de diversiteit waar ze voor gebruikt kunnen worden, vertelt Sonja. Zij presenteert de producten op beurzen en adviseert de klanten via de telefoon. Veel van onze klanten hebben specifieke gebruikersdoeleinden, waarvoor een juiste oplossing gevonden moet worden. Andere klanten hebben de sorbents nog nooit gezien, maar zijn wel op zoek naar een goed alternatief voor granulaat. In het directe contact met klanten worden de juiste oplossingen het gemakkelijkst gevonden, is Sonja s credo. Daarom bezoek Sonja Gosink ik ook regelmatig klanten, om het gebruik van DENSORB ter plekke te beoordelen. Spillkits zijn in veel industrietakken gemeengoed geworden; toch worden er aan de samenstelling steeds verschillende eisen gesteld. Indien nodig en indien mogelijk ontwikkelen wij dan een nieuw product op maat. Sonja weet als geen ander hoe belangrijk het is om op de hoogte te blijven van de markt en de laatste ontwikkelingen op de voet te volgen. Dat betekent ook dat ze de concurrentie nauwgezet volgt en intensief contact heeft met fabrikanten van het polypropyleen finefiber-weefsel. Dat is totaal geen probleem, verteld Sonja, mede omdat ik in mijn eerste jaar bij DENIOS werkte een intensieve technische training gekregen heb bij een van onze leveranciers in de VS. Een interessante uitdaging voor Sonja zijn de Internationale markten. Binnen Europa zijn er grote landelijke en brancheonderscheidende verschillen in het gebruik van polypropyleen sorbents waar DENIOS bij de productontwikkelingen rekening moeten houden. De intensieve samenwerking met de voornamelijk Amerikaanse producenten van de grondstof maakt het voor DENIOS mogelijk het DENSORB-product op de specifieke Europese eisen af te stemmen. Met bijzonder veel plezier werkt Sonja samen met haar Belgische en Nederlandse collega s. Mede omdat zij voor een deel Hollandse roots heeft. Alleen het Nederlands spreken is tot nu toe nog niet gelukt: Dat ligt aan de Hollanders. Zij spreken namelijk veel te goed Duits, lacht Sonja. Ze is erg blij dat er geen communicatieproblemen zijn. Sonja is opgegroeid in de buurt van de Duits-Nederlandse grens, niet ver van Twente. Toen ik klein was, gingen we vaak op vakantie naar Nederland, zeilen op de prachtige meren, herinnert Sonja zich van haar jeugd. En ook nu komt ze nog graag naar Nederland. Wat zij er bijzonder aan vindt? De mensen zijn er sympathiek en ongecompliceerd, de sfeer is ontspannen en het landschap uitgestrekt. Optimale bescherming bij calamiteiten met olie op het water DENSORB fine fiber sorbents zijn vervaardigd uit polypropyleen en functioneren op basis van de onderlinge aantrekkingskracht tussen moleculen zonder dat er sprake is van chemische binding. Polypropyleen bezit een grote adhesieve kracht ten opzichte van de olieachtige TVOC vloeistoffen en een afstotende, cohesieve kracht ten opzichte van vloeistoffen op waterbasis. Dat maakt het materiaal uitermate geschikt voor het absorberen van olieachtige vloeistoffen op het wateroppervlak, het materiaal werkt als een magneet op de vervuilende factor; olie, terwijl het water wordt afgestoten. Met grote zeehavens als Rotterdam en Antwerpen en de vele druk bevaarde binnen wateren in de Benelux is de kans op calamiteiten relatief groot. De aanwezigheid van geschikte calamiteitensets op de juiste locaties is dan ook van groot belang. DENIOS stelt de calamiteitenset voor u samen en verzorgt desgewenst instructie of training. Calamiteitensets worden geleverd in een speciale kunststofbox, waterdicht en afsluitbaar, de box is leverbaar in 5 standaard afmetingen. De inhoud bestaat uit twee of meerdere oliebarrières, elk met een lengte van 5 ltr, inclusief koppel- en bevestigingsmaterialen en een mokerhamer om de oeverstukken te kunnen bevestigen. Door het plaatsen van de barrières wordt de vervuiling ingekapseld. Een barrière is een slang uitgevoerd met een dubbele kamer. De bovenste kamer (Ø 400 mm) is gevuld met lucht en verzorgd het drijfvermogen, de onderste kamer (Ø 200 mm) is gevuld met water en dient als zinkscherm onder water. De oliebarrière behoudt de juiste vorm door robuuste kunststof drijvers en flexibele passtukken. Wanneer de barrière geplaatst is worden de polypropyleen sorbents op het wateroppervlak gedeponeerd binnen het afgekaderde gebied. Daarmee kan een calamiteit met slechts minimale mankracht op zowel langzaam stromend- als op stilstaand oppervlaktewater snel worden bestreden en kunnen er maatregelen genomen worden voordat de brandweer Denios is uw specialist bij oliespills op het oppervlaktewater of calamiteitendienst aanwezig zijn. Snelle verspreiding op het wateroppervlak wordt hierdoor voorkomen. Er zijn ook zeewaardige calamiteiten sets beschikbaar waarmee op sterk golvend water een barrière gevormd kan worden. 6 7
Warmtekamer Verwarmingskamers volgens de hoogste eisen 2 R&I-stroomafbeelding Globalnews 2 mei 2012 Voor een nieuwe productie-installatie bij de Grenzach Produktionsgesellschaft (GP), producent van oog- en neuszalf en dochter van het Bayer-concern, heeft DENIOS een speciale unit voor het verwarmen en wassen van vaseline voor farmaceutische toepassingen ontwikkeld en geïmplementeerd. De eisen aan installaties voor de fabricage van geneesmiddelen die op het lichaam worden toegepast zijn zeer hoog. Onzuivere Beladingszijde van de warmtekamer 1 producten vormen een gevaar voor de gezondheid en brengen financiële risico s met zich mee. Voorschriften op het gebied van techniek, processen en documentatie voor de farmaceutische industrie zijn vastgelegd in de zogenaamde GMP-regels ( Good Manufacturing Practices ), een internationaal kwaliteitsborgingssysteem dat nauwkeurig vastlegt hoe en onder welke omstandigheden een product is gemaakt. Op de vestiging van GP in de nabijheid van Basel bevindt zich een groot administratieen productiegebouw, waar een cleanroom moest worden ingericht voor een toekomstige contractproducent van zalven. Omdat de zalven die hier geproduceerd gaan worden stoffen bevatten die bij kamertemperatuur niet gepompt en verwerkt kunnen worden, was de integratie van een warmtekamer noodzakelijk. (zie foto 3) Dit klinkt eenvoudig, maar op basis van de GMP-richtlijnen waren er de nodige aandachtspunten: Het opslaggebied is een vuilere zone dan het productiegebied. De warmtekamer moest tussen deze beide cleanroomzones komen te staan en deze van elkaar scheiden. Omdat de pallets uit de opslag niet in het productiegebied mogen komen, moest er een zwevende oplossing worden geconstrueerd. De opwarmtemperaturen moesten op een uiterst constante, en op een precieze temperatuur worden bepaald. De beschikbare ruimte was zeer beperkt. Intakelen van de kamer 4 Het probleem van de verschillende cleanroomgebieden werd opgelost door dichtsluitende deuren. Omdat de twee tegenover elkaar liggende deuren niet gelijktijdig geopend kunnen worden, werd een wederzijdse vergrendeling met vrijgave geïnstalleerd. Een noodopening met een trekkoord zorgt ervoor dat niemand in de kamer kan worden opgesloten. Het transport van de vaten vormde een grote uitdaging. Samen met de projectleider en de gebruikers werd besloten de vaten op de pallets met de palletwagen van de opslagzijde naar de kamer te rijden en vervolgens met een grijpinrichting op te pakken. Hiervoor werd een eenvoudig grijpsysteem uit het standaardprogramma van DENIOS bij de klant getest en aangepast op basis van de GMP-richtlijnen. De unit heeft vier afzonderlijke kamers, waarvan er drie op constante temperatuur (± 2 C) worden gehouden. De vierde kamer wordt gebruikt voor het retourtransport van de vaten. De temperatuur wordt in iedere kamer gemeten, en gemonitord via een PLC met beeldscherm dat in beide ruimtes geïnstalleerd is. Ieder vat wordt geïdentificeerd, ingeboekt en vervolgens door het systeem na voldoende verblijftijd vrijgegeven en aangeduid. Op deze manier kan de operator snel en veilig herkennen welk vat klaar is voor verdere bewerking. Tegelijkertijd bestaat de mogelijkheid om een uitdraai van alle waarden te maken en bij de partij te voegen. Deze constante documentatie is voor veel processen dringend vereist. In foto 2 is het basisinstallatieschema weergegeven. De ruimtelijke verhoudingen op de opstelplek zorgden voor een enorme uitdaging. De beschikbare ruimte voor de kamers was zowel in breedte als in hoogte zeer beperkt. Hierdoor moesten de circulatieluchtventilator en het verwarmingsregister op het kamerdak geïnstalleerd worden. De capaciteit van de kamers was eveneens gespecificeerd. Er bleef tussen de individuele kamers slechts een zeer klein luchtgeleidingsgebied. Om een absolute pasnauwkeurigheid te bereiken, werd de volledige installatie op de vestiging van DENIOS in Bad Oeynhausen 3D-geconstrueerd. Hierbij werd eveneens de inbreng via het 22 meter hoge dak en een klein luik, alsook het indraaien en het brengen van de kamer, uitgedacht. Foto 4 toont het moment van inbrengen met behulp van een 100- ton-kraan. Omdat in dit gebied de farmaceutische vloer al was aangelegd, werd de unit op persluchtkussens naar de opstelplaats gebracht. 3 Aanzicht van de gerealiseerde installatiewarmtekamer 8 9
CAtAlogus de nieuwe CAtAlogus van denios: praktisch en volledig naslagwerk uitgebreid en overzichtelijk De indeling van de nieuwe catalogus is praktisch en vertrouwd. Ook in deze uitgave zijn de verschillende productgroepen verdeeld over 11 thema s. elk thema (hoofdstuk) heeft zijn eigen kleur. in combinatie met een uitgebreide inhoudsopgave zorgt dit ervoor dat u snel vindt wat u zoekt. elk hoofdstuk bevat uitgebreide productinformatie. De belangrijkste producteigenschappen en voordelen zijn hierin overzichtelijk weergegeven. Alle hoofdstukken bevatten duidelijke schema s en tabellen, en zijn geïllustreerd met aansprekend beeldmateriaal. opdrachtgevers aan Het woord naast productinformatie vindt u in onze catalogus alles wat u moet weten over de huidige richtlijnen voor uw specifieke toepassing. Ook geven wij advies, op basis van situaties die we in de praktijk vaak tegenkomen. Voor extra beeldvorming hebben wij een aantal praktijkcases opgenomen. Hierin beschrijven wij projecten die we in opdracht van grote en kleinere bedrijven hebben uitgevoerd, en komen de mensen met wie DeniOS direct heeft samengewerkt zelf aan het woord. De praktijkcases geven een goed beeld van toepassingsmogelijkheden, onze werkwijze en mogelijke aandachtspunten binnen een project. met de nieuwe catalogus bevestigt DeniOS zijn rol als producent en leverancier van totaal oplossingen. De catalogus combineert een groeiend assortiment kwaliteits producten met informatie en deskundig advies. en wat in de catalogus op papier staat, brengen onze adviseurs dagelijks voor u in praktijk! informatie en Advies met de nieuwe DeniOS catalogus hebt u een compleet en overzichtelijk naslagwerk in handen. De 532 pagina s met productinformatie, achtergronden en advies helpen u de juiste keuzes te maken voor het oplossen van specifieke vraagstukken rond de veilige handling en opslag van gevaarlijke stoffen. Komt u er zelf niet uit? Onze deskundige adviseurs kijken graag met u mee en verzorgen desgewenst een risico inventarisatie op locatie, en adviseren u zo nodig over een oplossing op maat. Afnemers van DeniOS hebben inmiddels een exemplaar van onze nieuwe catalogus ontvangen. Wilt u extra exemplaren bestellen of hebt u niets ontvangen? neem dan contact met ons op. Wij sturen de catalogus kosteloos toe. U kunt de inhoud van onze catalogus trouwens ook raadplegen via onze website. eind mei dit jaar legden we bij DenIos de laatste hand aan onze nieuwe catalogus. Met ruim 500 pagina s is deze uitgebreider dan ooit. naast ons complete en vernieuwde assortiment vindt u per toepassingsgebied actuele informatie over weten regelgeving, evenals praktische achtergrondinformatie en advies. nieuw in deze editie zijn de praktijkcases, waarin de toepassing van onze oplossingen in specifieke bedrijfssituaties centraal staat. onze nieuwe catalogus is onmisbaar als naslagwerk voor iedereen die verantwoordelijk is voor de veiligheid rond het werken met gevaarlijke stoffen. Met de nieuwe CAtAlogus bevestigt denios haar rol Als producent en leverancier van totaaloplossingen 10 11
samenwerking denios en erbi TE Alphen aan den Rijn Maatwerk De voordelen van een goede buur Toen DENIOS enkele jaren geleden de mogelijkheden voor het leveren van speciale werkbladen wilde uitbreiden, was de oplossing letterlijk dichtbij. Op een steenworp afstand van het pand van DENIOS in Alphen aan den Rijn is de firma ERBI gevestigd. Een toonaangevende producent van werkbladen die hoofdzakelijk via de keukenbranche zijn weg naar de klant vindt. Na de eerste kennismaking is tussen beide bedrijven een succesvolle samenwerking ontstaan. weet precies welke informatie er nodig is, en wij kennen de situatie bij de klant. Bijvoorbeeld welke stoffen er gebruikt worden. Als er overleg nodig is, zitten we zo bij elkaar om de tafel. Sander vertelt verder: Soms nemen we onze klanten mee naar de showroom van ERBI om ze de verschillende mogelijkheden met eigen ogen te laten bekijken. Ook geven we productmonsters mee, zodat de klant zelf kan uitproberen of en hoe het materiaal op bestaande stoffen reageert. Sander Rüpp van DENIOS schudt de hand van buurman Norman Saarloos van ERBI. Het duurde even voordat DENIOS de stoute schoenen aantrok en de straat overstak. Op zich wist ik wat ERBI deed, zegt Sander Rüpp, verkoopmanager Benelux. Privé had ik al een goede ervaring gehad. Maar we waren bang dat DENIOS als zakelijke partij te klein zou zijn voor ERBI. Niets was minder waar. Na een bezoek aan ERBI werd Sander gekoppeld aan Norman Saarloos, productspecialist bij ERBI en verantwoordelijk voor het realiseren van speciale klantverzoeken. Sindsdien levert ERBI werkbladen in bijzondere uitvoeringen en materialen (zie kader). Voor GAPwerkplekken bijvoorbeeld, maar ook voor beursstands of demotafels in de showroom van DENIOS. Meedenken Materialen uitproberen ERBI produceert vervolgens een werkblad Zodra DENIOS de wensen van de klant op maat. Omdat het materiaal machinaal geïnventariseerd heeft, denkt ERBI mee bewerkt wordt, kunnen uitsparingen voor over de juiste materiaalkeuze en de bijvoorbeeld kranen exact op de juiste plek benodigde aanpassingen. Sander: ERBI gemaakt worden. En wat maatwerk betreft ERBI bestaat bijna 50 jaar en is sinds 1967 gevestigd in Alphen aan den Rijn. Het bedrijf is zeer vooruitstrevend en komt steevast als eerste met nieuwe materialen op de markt. De keukenbranche vormt het belangrijkste afzetkanaal; de werkbladen van ERBI worden verkocht via 600 keukenspeciaalzaken in heel Nederland. Daarnaast produceert ERBI maatoplossingen voor projectinrichting (meubels) en architectuur (gevelbekleding). De materialen die ERBI verwerkt zijn robuust maar veelzijdig en eenvoudig te bewerken. Enkele voorbeelden zijn Caesarstone, Topcore en Corian. Deze laatste kunststof kan in iedere gewenste vorm gemodelleerd worden en is naadloos te verlijmen. Kijk voor meer informatie en producteigenschappen op www.erbiprojects.nl. is er veel mogelijk. ERBI is erg flexibel. Norman voegt hieraan toe: En we denken ook graag mee als het om de kosten gaat. Laatst nog hebben we in opdracht van een klant een logo aangebracht in een werkblad van gehard glas. Omdat het een relatief klein ontwerp was, konden we volstaan met het spuiten over een sjabloon aan de onder zijde van het blad. In vergelijking met sublimeren is dat een relatief goedkope oplossing. Meerwaarde voor beide partijen De samenwerking biedt beide partijen duidelijke voordelen. Norman zegt hierover: Via DENIOS krijgen we toegang tot nieuwe afzetmarkten waar we zelf niet zo eenvoudig voet aan de grond zouden krijgen. DENIOS profiteert op zijn beurt van het vernieuwende productbeleid van ERBI. Norman reist veel om nieuwe materialen en leveranciers te zoeken. Dan hou ik ook mijn ogen open voor DENIOS. Het kan best gebeuren dat we een materiaal tegenkomen dat we niet in productie nemen voor de keukenbranche, maar dat wel geschikt is voor de toepassingen van DENIOS. Het geheim Op de vraag wat het geheim is van de succes volle samenwerking tussen DENIOS en ERBI antwoordt Sander: Beide firma s zijn gewend om totaaloplossingen en maatwerk te leveren. Ook wat bedrijfs cultuur betreft lijken we op elkaar. Met een platte organisatiestructuur en korte lijnen. Verder vind ik het persoonlijke contact erg belangrijk. Norman voegt hieraan toe: Het is belangrijk dat je altijd duidelijk bent over wat je kunt, en eventuele beperkingen durft aan te geven. Tot nu toe is dit niet echt aan de orde geweest. Sander sluit af: Tot nu toe heeft ERBI alles wat wij verzonnen hebben kunnen maken. 12 13
Klant: FrieslandCampina DMV te Veghel veiligheid Globalnews 2 mei mei 2012 Chemicaliën doseerunits en nooddouchevoorzieningen In opdracht van FrieslandCampina DMV heeft DENIOS een aantal uitpandige chemicaliëndoseerunits conform de PGS-15 gerealiseerd. Een efficiënt bestelproces van de chemicaliën was hierbij een belangrijk uitgangspunt. In aanvulling op de doseerunits heeft DENIOS op het terrein van FrieslandCampina DMV een tankdouche en een nood-oogdouche geïnstalleerd. Henk Koevoet is coördinator voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu bij FrieslandCampina DMV in Veghel. Wij hebben de risico s die het gebruik van chemicaliën met zich meebrengt goed in kaart gebracht. Hieruit kwam snel naar voren dat er op diverse plaatsen, in de fabriek, chemicaliëndoseerunits geplaatst moesten worden. Uiteindelijk hebben we besloten deze units buiten op te stellen, met bijbehorende douche-voorzieningen. Chemicaliëndoseerunits Bij het realiseren van de chemicaliëndoseerunits heeft DENIOS onder meer geadviseerd over het aanleggen van een logistieke buffer. De units zijn ingericht voor de opslag van zogenaamde moeder-dochtersystemen. Deze bestaan ieder uit een IBC van 1000 liter en een buffertank van 1500 liter. André Ehlhardt, projectadviseur bij DENIOS, legt uit: De IBC en de buffertank staan in verbinding met elkaar door middel van een peilstok. De klant kan zo eenvoudig bepalen wanneer de buffertank moet worden bijgevuld, en heeft altijd voldoende chemicaliën op voorraad. Douchevoorzieningen Om de persoonlijke veiligheid van werknemers bij mogelijke calamiteiten zo veel mogelijk te waarborgen heeft FrieslandCampina DMV besloten een aantal douche voorzieningen te plaatsen. Bij de doseer units zelf is daarom een tankdouche te vinden met voldoende lauw water om 15 minuten te douchen. In de directe omgeving van de bulkopslag, waar logen en zuren worden afgetankt, is een vorstvrije nood- en oogdouchecombinatie geplaatst. De heer Koevoet: De opbouw, samenstelling en het onderhoud van een douchevoorziening komt heel nauw. Legionellapreventie, temperatuur, en afstelling van de waterhoeveelheid zijn letterlijk van levensbelang. De heer Koevoet vervolgt: Op het gebied van douches werkten we voorheen samen met diverse leveranciers. Deze voorzieningen voldeden niet meer aan de laatste veiligheidseisen en we wilden de service graag bij één deskundige partij neerleggen. De heer Koevoet licht de keuze van FrieslandCampina DMV voor DENIOS verder toe: We hadden eerder al zeer goede ervaringen met DENIOS. Voor een voormalige fabriek in Uitgeest hebben we samen een prachtige maatwerkunit gebouwd. En hebben we vragen dan hoeven we maar te bellen en krijgen we via een specialist van DENIOS direct het juiste antwoord. Dat vind ik nou de kracht van een leverancier! Profiel FrieslandCampina DMV is in 2008 voortgekomen uit twee grote zuivelondernemingen: Friesland Foods en Campina. Met 19.000 medewerkers verdeeld over 25 landen is FrieslandCampina DMV de grootste zuivelcoöperatie ter wereld. Jaarlijks verwerkt het concern 10 miljard kilo melk die wordt aangeleverd door meer dan 14.000 leden-melkveehouders. Het onderdeel van FrieslandCampina DMV in Veghel levert ingrediënten voor de farmaceutische-, nutritionele- en levensmiddelenindustrie. Voor meer informatie, bezoek de website www.frieslandcampina.com. 14 15
Brandveilig denios komt bij kamps goed uit de verf In het eerste kwartaal van 2012 heeft DENIOS in de spuithal van de firma Kamps in Heinkenszand twee brandwerende compartimenten geplaatst voor de opslag van verf (ADR-klasse 3) en diverse milieugevaarlijke stoffen (ADR-klasse 9). Het realiseren van een optimale voorraadindeling was een belangrijke voorwaarde, terwijl de beschikbare ruimte voor deze inpandige voorziening beperkt was. Binnen dit project heeft de klant ervoor gekozen om een aantal aspecten zelf te verzorgen. Het gevoel over de samenwerking met denios is goed Beperkte ruimte dragende staalconstructie die in de weg De oude opslagvoorziening op het terrein stond op de opstellocatie, was het bepalen van Kamps bestond uit twee bouwkundige van de juiste oplossing letterlijk een kwestie ruimtes die niet voldeden aan de nieuwste wet- en regelgeving. Om de nieuwe DENIOS het inhuizen (in de spuithal) verzorgd van passen en meten. Uiteindelijk heeft voor ziening te kunnen plaatsen zijn deze van twee betreedbare compartimenten ruimtes afgebroken. Door de aanwezigheid met ingebouwde verzinkte opvangbak. van een bovenliggende verdieping en een De voorziening is voldoet aan de EN113501-2 en REI 120. Explosieveilig Op basis van ATEX-richtlijnen zijn de verlichtingsarmaturen, de schakelaars en de deurvastzet-inrichting met kleefmagneten aan de voorzijde van de compartimenten De firma Kamps is specialist in het stralen en conserveren van constructies en explosieveilig uitgevoerd. De firma Kamps objecten, en werkt in opdracht van de overheid, industrie, offshore, petrochemie heeft zelf de schakelkasten en ventilatoren en particulieren. Het familiebedrijf, dat in 1972 werd opgericht, heeft drie op de bovenliggende verdieping, buiten het vestigingen in Zeeland en maakt deel uit van de Hoondert-groep. De firma Kamps explosiegebied, geplaatst. De bovenverdieping werkt intensief samen met haar zusterbedrijven, die stuk voor stuk specialist is voor dit doel gedeeltelijk opengebroken. zijn op hun vakgebied en beschikken over een zeer moderne uitrusting. Hierdoor kunnen grote multidisciplinaire projecten efficiënt worden uitgevoerd. De firma Kamps is ISO 9001:2008- en VCA**-gecertificeerd. profiel DENIOS heeft de compartimenten geleverd Goede samenwerking zonder stellingkasten. Voor de opslag van Thijs van Rijn, adviseur bij DENIOS, zegt zware kleinverpakkingen heeft de firma over dit project waarin Kamps een groot Kamps zelf speciale kasten laten ontwerpen. aandeel had: Dit is een goed voorbeeld van In de uitvoering van het compartiment is een actieve samenwerking tussen DENIOS rekening gehouden met het hoge gewicht en de klant. Zo n project vraagt om een van de stellingen door een speciaal rooster flexibele opstelling van onze kant, en vaak met fijnmazig raster boven de opvangbak ook om compromissen. Na oplevering te plaatsen. Kamps heeft zelf de indeling van het project heeft Thijs de firma Kamps van de compartimenten bepaald. Een van bezocht om de werkzaamheden te evalueren de twee is zodanig ingericht dat achter de met eigenaar Marcel Hoondert en bedrijfsleider Marco de Bruine. Thijs zegt hierover: deur een complete europallet geplaatst kan worden. De firma Kamps heeft de Het project is vlot verlopen en dat vinden afwerking van de compartimenten voor zijn ze ook bij Kamps. Het gevoel over de samenwerking met DENIOS is goed. rekening genomen en later nog een scherm geplaatst tussen de compartimenten en de spuitinrichting. 16 17
KlAnt: dupont de nemours (nederland) b.v. te dordrecht brandveilig brandwerende opslag CoMpArtiMenten belangrijk criterium was. De opslagcompartimenten moesten goed bereikbaar zijn voor de heftrucks waarmee pallets en ibc s aangevoerd worden. Zeker in zo n geval denken we met de klant mee over een opstelling die binnen de richtlijnen valt, maar waarbij de impact op de handling zo beperkt mogelijk blijft. omdat veiligheid op de eerste plaats staat, wilden we op korte termijn kunnen plaatsen aanvullende eisen Vanaf het midden van de jaren negentig heeft DenIos voor de Dordrechtse vestiging van DuPont de nemours nederland b.v. diverse projecten uitgevoerd. een daarvan betrof het realiseren van 5 brandwerende opslagcompartimenten conform de PGs 15 en een zesde conform de PGs 8. Het project kenmerkte zich onder meer door specifiek maatwerk, aanvullende veiligheidseisen en een korte tijdslijn. De brandwerende compartimenten werden door DuPont besteld ter vervanging van units die niet meer voldeden aan de geldende veiligheidsnormen. Omdat veiligheid bij DuPont absoluut op de eerste plaats staat, wilden we de compartimenten op korte termijn kunnen plaatsen, zegt Jos du Burck, projectleider bij engineering Support & Services de interne engineeringafdeling van DuPont. MInIMale IMPaCt op De HanDlInG een week na de eerste gesprekken legde Begin februari 2011 werden de wensen en DeniOS een technische uitwerking voor behoeften rond de nieuwe opslagvoorziening aan Jos du Burck. eind februari werd het in kaart gebracht. Samen met de gebruikers voorstel besproken hier en daar aangepast. bespreken we zaken als de benodigde Op basis van aanvullende eisen op het capaciteit, de opgeslagen materialen en de gebied van elektra (aanvullend op de nen logistieke processen, zegt André ehlhardt, 1010) ontwierp DeniOS een schakelkast op projectadviseur bij DeniOS. Bij DuPont maat. Het compartiment conform de PGS werd al snel duidelijk dat ruimte een 8 heeft een speciale klimaatregeling en is profiel DDuPont de nemours (nederland) B.V. is onderdeel van het wereldwijde e. i. DuPont de nemours and Company, dat in 1802 werd opgericht. Al sinds de begindagen zet het concern de wetenschap in om producten en diensten te ontwikkelen die het leven van mensen wereldwijd veiliger en gezonder maken. Het concern telt ongeveer 67.000 medewerkers verspreid over 70 landen. Sinds 1959 is DuPont ook in nederland gevestigd. Het complex in Dordrecht is de oudste van drie locaties en behoort tot de grootste productievestigingen van DuPont in europa. Het terrein omvat 9 fabrieken, waar onder meer kunstharsen, koel en koudemiddelen en fluorproducten (waaronder het bekende teflon ) worden geproduceerd. inwendig Atex gecertificeerd. De opslag units zijn uiteindelijk in Duitsland geproduceerd en getest op basis van de geldende veiligheidsnormen én de aanvullende eisen van DuPont. snelle levering Jos du Burck is erg tevreden over de samenwerking met DeniOS. in het selectieproces onderscheidde DeniOS zich door de beste prijs kwaliteitprestatie, door kennis en advies omtrent de normen die voor dit project gelden, en door de snelle levertijd. We hebben de units op 4 maart besteld, op 28 april zijn ze keurig bij ons afgeleverd en een dag later zijn ze in bedrijf gesteld. DeniOS heeft zich keurig aan de deadline gehouden, terwijl de omvang van dit project toch bijzonder was. André ehlhardt bevestigt dit en voegt eraan toe: DeniOS is altijd bereid om de planning aan te passen als de klant laat zien er alles aan te doen om de interne papierwinkel zo snel mogelijk te regelen. 18
mei 2012, editie 2 laborama eind maart werd in Brussel voor de 26e keer laborama georganiseerd. Veruit de denios op het instrument 25 t/m 28 september belangrijkste laboratorium vakbeurs in België. tussen toonaangevende leveranciers van analyse apparatuur, meetinstrumenten en laboratoriuminrichting nam DeniOS een opvallende plaats in met specifiek op het laboratorium afgestemde voorzieningen voor het optimaal veilig werken met gevaarlijke stoffen. De DeniOS stand met televisieschermen soloreh endamet, aliaecae venis eum fugit aligniet, sa aut illigni minvendis qui adiorehentes mo eatur moditis dollupta tus si dolorerumque inihitatur aciditatium volorer iosande nimendisto consequod qui ra voloriat. en de in een grote tafel geïntegreerde ipads viel al direct op bij de ingang van de beurs. met de ipads konden bezoekers zelf navigeren binnen de vele opties die het DeniOS programma biedt, en daar werd actief gebruik van gemaakt. Ook werd de nieuwe Q serie brandveiligheidskasten geïntroduceerd. Voor deze robuuste maar denios op industrial processing 2 t/m 5 oktober uiterst gebruikersvriendelijke kast was veel interesse, net als voor de GAP werkplek lorem ite nos eate nos suntiissin conest, die van een recirculerende afzuiginstallatie soloreh endamet, aliaecae venis eum was voorzien zodat er volop mee getest fugit aligniet, sa aut illigni minvendis qui kon worden. adiorehentes mo eatur moditis dollupta Ook dit jaar was laborama voor DeniOS tus si dolorerumque inihitatur aciditatium weer een succesvolle beurs. volorer iosande nimendisto consequod qui Hebt u de laborama gemist? DeniOS ra voloriat. staat in van 25 t/m 28 september op de laboratorium vakbeurs Het instrument in Amsterdam en van 2 t/m 5 oktober op de beurs industrial Processing in Utrecht. news lorem ite nos eate nos suntiissin conest, GlOBAlneWS is een uitgave van DeniOS en wordt 3x per jaar uitgegeven in een oplage van 30.000 exemplaren. eindredactie: Peter van Doesem, Annemarieke van der Velde Redactie: Buro1812, Geralda Kadiks, Foodnote, Vincent Hentzepeter Vormgeving: Q international, leerdam Druk: moderna, België www.denios.com AMC legt zichzelf strenge normen op 2 verwarmingskamers voor bayer dochter grenzach 8 DeniOS BV Christiaan Huijgensweg 4A 2408 AJ Alphen aan den Rijn (0172) 50 64 66 (0172) 50 61 89 info@denios.nl DeniOS BV Zandstraat, 48 bus 1 B 2980 Zoersel 03 312.00.87 03 311.73.51 info@denios.be nieuwe CAtAlogus van denios verkrijgbaar 10 veiligheid op de eerste plaats voor dordtse dupont de nemours 18 erbi over de voordelen van een goede buur 12