CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID SAMENWERKINGSAFSPRAKEN GGD ZAANSTREEK-WATERLAND EN DE VEILIGHEIDSREGIO ZAANSTREEK-WATERLAND



Vergelijkbare documenten
CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID

CONVENANT. SLOTERVAART ZIEKENHUIS VEILIGHEIDSREGIO Amsterdam-Amstelland SAMENWERKINGSAFSPRAKEN VOOR RAMPEN EN CRISES

CONCEPT 1.7., 14 december Modelconvenant Publieke Gezondheid bij rampen en crises

Convenant Publieke Gezondheid. Samenwerkingsafspraken GGD Zeeland en Veiligheidsregio Zeeland voor rampen en crises

Overeenkomst betreffende de samenwerking tussen

Samenwerkingsovereenkomst. Huisartsenzorg. GHOR Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond

GROP. GGD Rampen opvangplan

Concept Convenant Flevoland

VOORSTEL VOOR HET AB. Datum vergadering: 14 januari Agendapunt: 13. Portefeuillehouders: De heer Wolfsen/mevrouw Westerlaken

GGD Rampenopvangplan Flevoland

Crisismodel GHOR. Landelijk model voor de invulling van het geneeskundige deel van het regionaal crisisplan. Versie 1.0 Datum 4 juni 2013

CONVENANT SAMENWERKINGSAFSPRAKEN VOOR RAMPEN EN CRISES. Huisartsen Noord-Holland Noord. Veiligheidsregio Noord-Holland Noord

DE NIEUWE GHOR. 24 NOVEMBER 2011 Jan Woldman

Crisisorganisatie uitgelegd

Kwalificatiedossier Hoofd Publieke Gezondheidszorg

Kwaliteitskader Crisisbeheersing en OTO

Convenant. Huisartsenzorg Friesland GHOR Fryslân GGD Fryslân

Wat betekent de Directeur Publieke Gezondheid (DPG) voor het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ)?

Beleidsplan. Cluster Opleiden-Trainen-Oefenen

Partijen: Het Röpcke-Zweers ziekenhuis, hierna te noemen 'het ziekenhuis', vertegenwoordigd door mevr. P. Terwijn, lid Raad van Bestuur,

De mate van voorbereiding van zorgaanbieders op rampen en crises

De nieuwe GHOR Verantwoordelijkheden van de GHOR en de geneeskundige keten op basis van nieuwe wet- en regelgeving

Convenant voor samenwerkingsafspraken tussen Veiligheidsregio s, Politie en Openbaar Ministerie in Oost-Nederland

CONVENANT SAMENWERKINGSAFSPRAKEN VOOR RAMPEN EN CRISES

Pastorale zorg bij rampen

Delegatiebesluit Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant 2016

Regionale Overeenkomst SIGMA

Het db van net Gewest, de portefeuillehouders gezondheidszorg en het bestuur van de veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek.

Pastorale zorg bij rampen

Uitkomsten inventarisatie stand van zaken implementatie GROP en OTO bij GGD en

Operationele Regeling VRU

De GHOR Wij zijn er voor jou. samenwerken aan veiligheid en gezondheid 1

Convenant voor samenwerkingsafspraken tussen veiligheidsregio s, politie en Openbaar Ministerie in Oost-Nederland

Toelichting bij het modelconvenant publieke gezondheid Samenwerkingsafspraken GGD en GHOR voor rampen en crises

Organisatieplan Multidisciplinaire crisisbeheersing en rampenbestrijding Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek

Operationele Regeling VRU

Verordening brandveilidheid en brandweerzorg en rampenbestrijding

CONVENANT SAMENWERKINGSAFSPRAKEN VOOR RAMPEN EN CRISES

Convenant inzake Opleiden, trainen en oefenen ter voorbereiding op rampen en crises

Convenant calamiteitenzender. RTV Utrecht

CONVENANT SAMENWERKINGSAFSPRAKEN VOOR RAMPEN EN CRISES. HUISARTSEN Amsterdam. VEILIGHEIDSREGIO Amsterdam-Amstelland

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

DE MATE VAN VOORBEREIDING

De veiligheidsregio Midden- en West-Brabant is gebaseerd op verlengd lokaal bestuur en is een samenwerkingsverband tussen 26 gemeenten.

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing. Netwerkkaart 2 Geneeskundige hulpverlening algemeen

Addendum Beleidsplan Bestuursvisie op fysieke veiligheid in Zeeland

Overeenkomst Groene Hart Ziekenhuis - Veiligheidsregio Hollands Midden

Omgevingszorg. Regionaal Crisisplan - Bevolkingszorg

Vastgesteld 6 december Inwerkingtreding (met terugwerkende kracht tot) 1 januari 2014

Convenant calamiteitenzender. Veiligheidsregio Hollands Midden Omroep West

Doorontwikkeling Toezicht Nationale Veiligheid

Voorstel. Algemene toelichting AGP 6

Kennispublicatie 3. De GHOR als partner voor de geneeskundige keten

Samenhang. GHOR Zuid-Holland Zuid. uw veiligheid, onze zorg

Opleiding Liaison CoPI voor zorginstellingen

GRIP-teams en kernbezetting

Rampenplan Gemeente Assen 2007 Deel I: Algemeen

Halfjaarrapportage Jaarplan Afdeling GHOR GGD Gooi en Vechtstreek

Samen voor de beste zorg

Landelijk Convenant voor Regionale Samenwerkingsafspraken tussen de Drinkwatersector, Veiligheids- en Politieregio s

Voor de inhoud van het Regionaal Crisisplan en de aanpassingen, wordt u verwezen naar de bijlage.

AGP 13 REGIONAAL CRISISPLAN VEILIGHEIDSREGIO BRABANT-NOORD

SST*** Aan de gemeenteraden in Zeeland. Onderwerp: Ontwerp-l e begrotingswijziging Geachte gemeenteraad,

(Landelijk Model) Regionale overeenkomst

Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijding Procedure (GRIP) Drenthe/Assen

Afsprakenlijst behorende bij het Convenant voor samenwerkingsafspraken tussen Veiligheidsregio s, Politie en ProRail

Organisatieverordening Veiligheidsregio Brabant-Noord 2007

AB 2015/004 bijlage. Competentieprofiel Directeur Publieke Gezondheid

Modelconvenant calamiteitenzender

DE MATE VAN VOORBEREIDING

Jaarplan GGD Gooi en Vechtstreek. Bedrijfsonderdeel. Afdeling GHOR. Versie 1.0 Datum 26 maart 2014

Convenant drinkwater tussen Evides, Brabant Water, Politie Zeeland en Veiligheidsregio Zeeland

Productenboek Basisvoorzieningen GHOR Veiligheidsregio NHN

B2 - Hoofdproces Coördinatie en Commandovoering: GRIP Noord-Holland Noord

Convenant Omgevingsdiensten VRU

Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland

Risico- & crisiscommunicatie in de Wet Veiligheidsregio s. Niek Mestrum Manon Ostendorf

Nieuwsbrief. September - oktober 2011

CONVENANT SAMENWERKINGSAFSPRAKEN BIJ RAMPEN EN CRISES. HUISARTSEN Amsterdam

Kennispublicatie 2. De GHOR als partner voor het openbaar bestuur

De Veiligheidsregio NHN in vogelvlucht Commissie Bestuur en middelen

Deel Geneeskundige zorg

Samenvatting wetsvoorstel Veiligheidsregio s

Aan Regiegroep Aan Veiligheidsdirectie Goedkeuring Dagelijks bestuur Vaststelling Algemeen Bestuur

Referentiekader GRIP en eisen Wet veiligheidsregio s

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing. Netwerkkaart 2 Geneeskundige hulpverlening algemeen

Voorgestelde maatregelen Systeemoefening Prisma 14 juni 2012

Inhoudsopgave. Partijen Inleiding Overwegingen. Doel en begrippen Verantwoordelijkheden algemeen

Organisatieverordening Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant

Bevolkingszorg. De weg naar een regionale organisatie

Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure (GRIP)

Convenant voor samenwerkingsafspraken tussen Veiligheidsregio Kennemerland, Politie Noord-Holland en Openbaar Ministerie

kwalificatiedossier Officier van dienst geneeskundig (OvD- G) Versie: definitief, september 2017,

CONVENANT BESTUURLIJKE EN OPERATIONELE COÖRDINATIE DIJKRINGEN 14, 15 EN 44

Gemeentelijk Draaiboek, gemeente Helmond. Organisatorisch deel. Alarmering Deelproces 1

Landelijk Convenant voor samenwerkingsafspraken tussen Veiligheidsregio s, Politie en ProRail

Erratum Regionaal Crisisplan Uitwerking calamiteitencoördinator (CaCo)

Programma van eisen door GHOR en GGD aan toekomstige Landelijke Meldkamerorganisatie

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing. Netwerkkaart 2 Geneeskundige hulpverlening algemeen

Bovenregionaal Gewondenspreidingsplan. voor de regio s Noord-Holland en Flevoland

Transcriptie:

CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID SAMENWERKINGSAFSPRAKEN GGD ZAANSTREEK-WATERLAND EN DE VEILIGHEIDSREGIO ZAANSTREEK-WATERLAND BIJ RAMPEN EN CRISES 2012

Ondergetekenden: de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland, gevestigd te Zaandam, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de voorzitter, mevrouw mr. G.H. Faber, hierna te noemen de Veiligheidsregio, en GGD Zaanstreek-Waterland, gevestigd te Zaandam, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de directeur, de heer drs. J.P. Detering, hierna te noemen GGD, hierna individueel ook te noemen Partij en gezamenlijk ook te noemen Partijen, daar waar Veiligheidsregio of GHOR staat wordt bedoeld bestuur Veiligheidsregio, daar waar GGD staat wordt bedoeld bestuur GGD : overwegende, dat onder geneeskundige hulpverlening wordt verstaan de geneeskundige hulpverlening in het kader van rampenbestrijding en crisisbeheersing door daartoe aangesteld personeel, als onderdeel van een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties van verschillende disciplines, door tussenkomst van een meldkamer (Wet veiligheidsregio s,(wvr) art. 1); dat de Veiligheidsregio ingevolge de Wvr verantwoordelijk is voor de organisatie van de GHOR, en dientengevolge is belast met de coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening en met de advisering van andere overheden en organisaties op dat gebied; dat op grond van de Wvr de GHOR verantwoordelijk is voor de sturende processen in de witte kolom en de afstemming met de multidisciplinaire partners vanuit het beleidsteam; dat de geneeskundige hulpverlening wordt geleverd door (Wvr art. 33) organisaties en diensten die onderdeel uitmaken van de geneeskundige keten, en dat de GGD één van die diensten is; dat de GGD ingevolge artikel 33, eerste lid van de Wvr, verplicht is de nodige maatregelen te treffen met het oog op de taak binnen de geneeskundige hulpverlening en de voorbereiding daarop; dat Partijen ingevolge artikel 33, tweede lid van de Wvr, verplicht zijn om schriftelijke afspraken over de inzet binnen de uitvoering van hun taak en de voorbereiding daarop vast te leggen, met inachtneming van de daaraan gestelde eisen in artikel 5.1 van het Besluit Veiligheidsregio s; dat het college van burgemeester en wethouders de GGD heeft aangewezen namens het college, op grond van het Besluit publieke gezondheid, zorg te dragen voor het via onderzoek verwerven van inzicht in de gezondheidstoestand van degenen die door een ramp worden getroffen en het adviseren van de bevolking over risico s, inclusief gezondheidskundig advies over gevaarlijke stoffen, in het bijzonder bij rampen of dreiging van rampen; dat het college van burgemeester en wethouders de GGD heeft aangewezen namens het college, op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) de verantwoordelijkheid te nemen voor het bevorderen van psychosociale hulp bij rampen ; CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 2 van 19

dat de voorzitter van de Veiligheidsregio op grond van de Wpg zorg draagt voor de bestrijding van een epidemie van een infectieziekte behorend tot groep A, of een directe dreiging daarvan; dat de GGD namens het college van burgemeester en wethouders zorg draagt voor de uitvoering van de algemene infectieziektebestrijding, en bij de uitvoering hiervan de maatregelen toepast die door de minister worden opgedragen, indien het gaat om de voorbereiding op de bestrijding van infectieziekten behorende tot groep A, of een nieuw subtype humaan influenzavirus, waarbij ernstig gevaar voor de volksgezondheid bestaat; dat de burgemeester, op grond van de Wpg, leiding geeft aan de bestrijding van een epidemie van een infectieziekte, behorend tot groep B1, B2 of C, als ook de directe voorbereiding daarop en zorg draagt voor de toepassing van de maatregelen die daarvoor nodig zijn; dat het Veiligheidsbestuur gezamenlijk met het algemeen bestuur van de GGD, dat deel van het crisisplan vaststelt dat betrekking heeft op de onderdelen van de publieke gezondheid en de geneeskundige hulpverlening. Komen het volgende overeen: Hoofdstuk I. Inleidende bepalingen Artikel 1. Onderwerp en doel Dit convenant heeft tot doel om op basis van de landelijke consensus over de verantwoordelijkheidsverdeling, aangevuld met specifieke regionale aspecten, afspraken vast te leggen over: 1. De inzet van de GGD bij de geneeskundige hulpverlening, alsmede de voorbereiding daarop en de rol van de GHOR daarbij. 2. De kaders waarbinnen de GGD de inzet pleegt. 3. Welke diensten, taken en inzet (producten - beschreven in outputtermen) Partijen over en weer van elkaar kunnen verwachten. 4. De wijze van melding en alarmering, op- en afschaling en leiding en coördinatie. 5. De onderlinge kostenverdeling tussen Partijen. 6. De wijze van overleg en advisering tussen Partijen. 7. De onderlinge informatievoorziening en de informatievoorziening richting het openbaar bestuur. 8. Inhuur van GGD-personeel ten behoeve van (coördinerende) GHOR-functies. Artikel 2. Begripsbepalingen Bijlage 1 bevat een lijst met uitleg van begrippen die in dit convenant worden gebruikt. Hoofdstuk II. Producten Artikel 3. Productbeschrijvingen Partijen stellen, als nadere uitwerking van de gemaakte afspraken voor hun samenwerking, de productbeschrijvingen vast zoals opgenomen in bijlage 2. Deze zijn gebaseerd op de rol en taakverdeling en de inhoudelijke processen. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 3 van 19

Hoofdstuk III. Financiële bepalingen Artikel 4. verdeling 1. Van de in bijlage 2 opgenomen producten komen de volgende voor rekening van de Veiligheidsregio: Activiteiten in het kader van de coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening, alsmede de voorbereiding daarop en advisering van de GGD op dat gebied. 2. Van de in bijlage 2 opgenomen producten komen de volgende voor rekening van GGD: Activiteiten in het kader van de voorbereiding op een crisis die vallen onder de verantwoordelijkheid van de GGD; Piketregelingen van functionarissen die staan beschreven in het GROP; Activiteiten in het kader van oefenen, trainen en opleiden die direct voortkomen uit het GROP; Activiteiten en verplichtingen die volgen uit de basisvereisten voor functionarissen die staan beschreven in het GROP. 3. De verantwoordelijkheid voor de Leider Kernteam en de Leider Opvangteam ligt bij de GGD. De financiering alsmede de kosten voor de beschikbaarheid en bereikbaarheid van deze functionarissen, komen voor rekening van de GGD of de partij waarmee de GGD afspraken heeft gemaakt. 4. De verantwoordelijkheid voor de GAGS ligt bij Partijen gezamenlijk. Artikel 5. Facturering en vergoeding 1. De kostenvergoeding door de GHOR voor de beschikbaarheidsfuncties die door de GGD worden ingevuld, is vastgelegd in bijlage 3. 2. Vergoeding vindt plaats op basis van een ieder kwartaal bij de GHOR (het GHORbureau) ingediende gespecificeerde declaratie. Hoofdstuk IV. Overige bepalingen Artikel 6. Afstemming 1. De GHOR betrekt de GGD bij het opstellen van het regionaal risicoprofiel en het regionaal crisisplan. 2. De GHOR ondersteunt en adviseert de GGD op verzoek bij het opstellen en de implementatie van het GGD rampenopvangplan (GROP). 3. De GHOR draagt zorg voor aansluiting van het GROP op de regionale opschalingstructuur, zoals beschreven in het regionaal crisisplan. 4. De GHOR ondersteunt en adviseert de GGD desgevraagd bij het opstellen van een opleiding-, training- en oefenplan, de uitvoering en evaluatie van oefeningen en de implementatie van verbeterpunten die hieruit naar voren komen; 5. De GGD legt het GROP ter advisering voor aan de GHOR. 6. De GGD informeert de GHOR tijdig over signalen van gebeurtenissen die mogelijk kunnen leiden tot een crisis of ramp. 7. De GHOR (Algemeen Commandant) informeert de GGD (dienstdoend MT-lid) tijdig in geval van een (dreigende) crisis of ramp. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 4 van 19

Artikel 7. Overleg 1. De directeur PG participeert actief in het Regionaal Overleg Acute Zorg. 2. Jaarlijks vindt, ten minste eenmaal, op strategisch en beleidsmatig niveau (door of namens Partijen) overleg plaats in de Regiegroep Bevolkingszorg over de uitvoering van deze overeenkomst en daarvoor relevante beleidsontwikkelingen. 3. Er is structureel werkoverleg tussen Partijen over de praktische uitvoering van de overeenkomst, zoals bijvoorbeeld het opleiden, trainen en oefenen en het crisisplan. 4. Indien bij opgeschaalde zorg het Regionaal Crisisteam Zorg wordt ingesteld, en de bijdrage van de GGD daarin gewenst is, wordt daarin door de GGD geparticipeerd. Artikel 8. Evaluatie 1. Om de effectiviteit van dit convenant te waarborgen wordt dit convenant in de Regiegroep Bevolkingszorg onderworpen aan een systematische jaarlijkse evaluatie, die in ieder geval betrekking heeft op: 1. Door de GGD aan te leveren rapportages en evaluaties van: a. incidenten waarbij de GGD is ingezet; b. geplande en uitgevoerde opleidingen, trainingen en oefeningen. 2. Door de Veiligheidsregio aan te leveren evaluaties van multidisciplinaire incidenten waarbij de GGD is ingezet. 2. De bevindingen van een evaluatie kunnen leiden tot aanpassing van dit convenant. Artikel 9. Wijziging 1. Indien zich na inwerkingtreding van dit convenant onvoorziene omstandigheden voordoen die van invloed zijn op de inhoud van dit convenant treden Partijen in overleg, op basis waarvan een regeling wordt getroffen. 2. De regeling uit artikel 9 lid 1. treedt in de plaats van de betreffende bepaling in dit convenant, dan wel vult deze aan, en wordt als addendum bij dit convenant gevoegd. Artikel 10. Aansprakelijkheid Partijen zijn overeenkomstig het bepaalde in het Burgerlijk Wetboek te allen tijde zelf verantwoordelijk voor hun handelen als gevolg van dit convenant. Artikel 11. Overdraagbaarheid rechten Partijen dragen hun rechten en verplichtingen in het kader van dit convenant niet aan derden over zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de andere Partij. Artikel 12. Duur en opzegging van de overeenkomst 1. Dit convenant treedt in werking op 1 januari 2012. 2. Dit convenant is aangegaan voor onbepaalde tijd. 3. Ontbinding van het convenant is mogelijk door schriftelijke opzegging per aangetekende brief door één van Partijen of door beëindiging in onderling overleg. 4. Bij opzegging dient een termijn van zes maanden in acht te worden genomen. 5. Bij beëindiging in onderling overleg wordt een opzeggingstermijn door Partijen overeengekomen. Artikel 13. Toepasselijk recht Op dit convenant is Nederlands recht van toepassing. Als bevoegde rechter geldt de rechtbank te Amsterdam. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 5 van 19

Artikel 14. Citeertitel Dit convenant wordt aangehaald als: Convenant Publieke Gezondheid bij rampen en crises in de regio Zaanstreek-Waterland. Artikel 15. Vervanging eerdere afspraken Deze afspraken treden in de plaats van alle eerder aangegane afspraken ter zake, hoe ook genaamd op het gebied van de samenwerking bij rampen en crises. Aldus overeengekomen en getekend in tweevoud op.. te Zaandam, Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland, GGD Zaanstreek-Waterland.... Mevr.mr. G.H. Faber (voorzitter) Dhr. drs. J.P. Detering (directeur) Bijlagen: 1 Begripsbepalingen 2 Productbeschrijvingen 3 Afspraken kostenvergoeding 4 Samenwerkingsmodel in de voorbereidende fase CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 6 van 19

Bijlage 1: Begripsbepalingen 1. Algemeen commandant GHOR (ook wel en voorheen HSGHOR): De algemeen commandant GHOR is, namens de directeur GHOR, het aanspreekpunt van de GHOR voor zorginstellingen bij geneeskundige hulpverlening in het kader van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing en/of (dreigende) continuïteitsproblemen. De dienstdoende algemeen commandant GHOR is tijdens de reguliere situatie 24 uur per dag, 7 dagen in de week, bereikbaar via de Meldkamer Ambulancezorg. Tijdens een opgeschaalde situatie wordt door de algemeen commandant GHOR gecoördineerd en afgestemd in multidisciplinair verband met brandweer, politie en gemeenten. Contact met de algemeen commandant GHOR verloopt dan via het Actiecentrum GHOR. 2. Beleidsplan Veiligheidsregio: het beleidsplan voor de taken van de veiligheidsregio, dat op grond van de Wvr door het algemeen bestuur van de Veiligheidsregio moet worden vastgesteld. 3. Bevorderen: actief naar buiten treden om samen met anderen, personen of instellingen die hiervoor functioneel het meest zijn aangewezen, de benodigde activiteiten op te zetten. 4. Coördineren: zorg dragen voor de samenwerking en uitvoering van anderen, personen of instellingen, ten tijde van een ramp of crisis. 5. Crisis: een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast of dreigt te worden aangetast, als bedoeld in artikel 1 Wvr. 6. Directeur GHOR 1 : de door het bestuur van de Veiligheidsregio aangewezen leidinggevende van de GHOR, als bedoeld in artikel 32, tweede lid, Wvr. 7. Geneeskundige hulpverlening: de geneeskundige hulpverlening in het kader van rampenbestrijding en crisisbeheersing door daartoe aangesteld personeel, als onderdeel van een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties van verschillende disciplines, door tussenkomst van een meldkamer (Wvr art. 1). 8. Geneeskundige keten: het geheel van organisaties die betrokken zijn bij de opgeschaalde acute zorg, de psychosociale hulpverlening bij ongevallen en rampen en de preventieve openbare gezondheidszorg. 9. GAGS: Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen. 10. GHOR: de geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio, belast met de coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening en met de advisering van andere overheden en organisaties op dat gebied. 11. GHOR-functionarissen: de medewerkers van de veiligheidsregio die zijn aangesteld in de functies zoals genoemd in het Besluit Personeel Veiligheidsregio s artikel 2, tweede lid. 12. GHOR4all: een internetapplicatie. Dit betekent dat de gebruikers via het internet de applicatie benaderen en gebruiken. Deze internettoepassing dient een tweeledig doel: 1. Informatievoorziening tijdens een grootschalig incident; 2. Inzicht in zorgcontinuïteit ketenpartners. 13. GOR: Gezondheidsonderzoek na Rampen 14. GROP: GGD Rampenopvangplan, waarin de opschaling van de GGD-organisatie is beschreven. 15. IMAC: Informatie Medewerker ActieCentrum GHOR. 16. IZB: Infectieziektebestrijding. 17. MMK: Medische Milieukunde. 18. OMAC: Operationeel Medewerker ActieCentrum GHOR, 19. Opgeschaalde zorg: er is sprake van opgeschaalde zorg bij geneeskundige hulpverlening in het kader van een ramp, crisis of grootschalige calamiteit. 20. OTO: Opleiden, trainen en oefenen. 21. PSH: Psychosociale Hulpverlening. 1 Per 01-01-2012 Directeur Publieke Gezondheidszorg. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 7 van 19

22. Ramp: een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis waarbij het leven en de gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn geschaad of worden bedreigd en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of organisaties van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken, als bedoeld in artikel 1 Wvr. 23. Regiegroep Bevolkingszorg: een overleg in de voorbereidende fase voor beleidsvorming en/ of afstemming door gemandateerde vertegenwoordigers van regionale zorginstellingen, dat als doel heeft de zorgsector als witte kolom binnen de opgeschaalde zorg optimaal voor te bereiden. 24. Regionaal crisisplan: crisisplan van het bestuur van de veiligheidsregio waarin in ieder geval de organisatie, de verantwoordelijkheden, de taken en bevoegdheden in het kader van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing worden beschreven. Het crisisplan is in ieder geval afgestemd met de crisisplannen, vastgesteld voor het gebied van aangrenzende veiligheidsregio s en aangrenzende staten. 25. Regionaal Crisisteam Zorg: is een door de GHOR geïnitieerd overleg van gemandateerde vertegenwoordigers van zorginstellingen, dat tijdens opgeschaalde zorg maatregelen treft om in de regio verantwoorde zorg in stand te kunnen houden. 26. ROAZ: Regionaal Overleg Acute Zorg. Een overleg waar de aanbieders van acute zorg in regionaal verband afspraken over hun samenwerking maken. 27. Regionaal risicoprofiel: een inventarisatie en analyse van de in een veiligheidsregio aanwezige risico s, inclusief relevante risico s uit aangrenzende gebieden. 28. Regisseren: het voorbereiden van de samenwerking en uitvoering met anderen, personen of instellingen, door middel van het maken en vastleggen van afspraken. 29. Sturen: toezien op de uitvoering op basis van wettelijke kaders 30. Veiligheidsregio: een samenwerkingsverband tussen de gemeenten, brandweer, GHOR en politie waarbinnen de rampenbestrijding en crisisbeheersing wordt voorbereid en georganiseerd om de veiligheid voor burgers te waarborgen. 31. Wvr: Wet Veiligheidsregio s. 32. Wpg: Wet Publieke Gezondheid. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 8 van 19

Bijlage 2: Productbeschrijvingen GGD Rampenopvangplan (GROP) Product van proces GROP De GGD beschikt over en hanteert een actueel en geoefend GGD Rampenopvangplan dat is afgestemd met betrokken partijen. De GGD ontwikkelt, beheert en implementeert het GGD Rampenopvangplan (GROP). Het GROP is opgesteld conform het landelijk modelplan GROP. Het GROP en OTO-plan GROP zijn afgestemd met de GHOR. Het GROP sluit aan op de afspraken die zijn gemaakt in het Regionaal Overleg Acute Zorg. In het GROP is opgenomen dat het gestructureerd GROP overleg minimaal 2 x per jaar plaatsvindt, wie daarvoor verantwoordelijk is en welke partijen daaraan deelnemen. De GGD heeft een GROP-beheerder aangesteld (procesverantwoordelijke GROP). De GROP-beheerder is verantwoordelijk voor het beheer van het GROP en is de vaste contactpersoon voor alle GROP-gerelateerde onderwerpen. De GROP-beheerder is daarnaast de vaste contactpersoon die zorgt voor de invoer en het beheer van GGDgegevens in de webapplicatie GHOR4all. In het GROP is een procedure opgenomen die beschrijft hoe het structureel beheer en de aanpassing (bijvoorbeeld naar aanleiding van evaluaties) wordt gedaan. Er is een communicatieplan GROP opgesteld. De in het GROP genoemde functionarissen zijn aantoonbaar bereikbaar (telefonische bereikbaarheid) en/of beschikbaar (opkomst) binnen de in het GROP vastgelegde tijden. De in het GROP opgenomen afzonderlijke tijdsframes binnen de opschaling (o.a. alarmerings- en opkomsttijd functionarissen) worden ten minste 1 maal per jaar getoetst door middel van een oefening. De GGD draagt zorg voor een adequate organisatie ten tijde van een crisis, hetgeen aantoonbaar is in de vorm van ten minste een beleid voor de eigen veiligheid van medewerkers en een procedure voor de nazorg (bedrijfsopvang) van de ingezette GGD medewerkers. De GGD levert waar mogelijk en gewenst in de taakuitvoering een geregelde bijdrage aan de informatievoorziening c.q. informatiedeling rond, en over de bestrijding van, het incident, zo mogelijk door middel van het Landelijk Crisismanagement Systeem (LCMS), conform de daaraan gestelde eisen in het Besluit Veiligheidsregio s. De GGD levert, door de inzet van de crisiscoördinator GGD, een permanente liaison tussen de GGD en de GHOR, en draagt daarbij zorg voor de aflossing c.q. continuïteit van deze functionaris. Als onderdeel van het kwaliteitsbeleid komen partijen een procedure overeen inzake rapportage en inzetevaluatie na een inzet van de GGD. De kosten van ontwikkeling, beheer en implementatie van het GROP komen voor rekening van de GGD. De GGD kan de GHOR verzoeken om inhoudelijk advies c.q. toetsing van het GROP. De personele capaciteit voor het GROP-advies is voor rekening van de GHOR. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 9 van 19

GHOR advies Product van GHOR Advies De GHOR draagt zorg voor afstemming met de GGD en advisering rondom planvorming en OTO. De GHOR draagt zorg voor afstemming van het regionaal risicoprofiel met de GGD. De GHOR levert op verzoek advies aan de GGD over het GROP en GGD-OTOplannen. De GHOR ziet er op toe dat het regionaal crisisplan van de Veiligheidsregio en het GROP op elkaar aansluiten. De GHOR draagt zorg voor de multidisciplinaire planvorming op het gebied van Infectieziektenbestrijding van A-infectieziekten. De personele kosten van de GHOR voor afstemming van de planvorming en advisering aan de GGD over het GROP en OTO-plan komen voor rekening van de GHOR. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 10 van 19

Opleiden, trainen en oefenen (OTO) Product van proces OTO De relevante functionarissen van de GGD zijn aantoonbaar vakbekwaam voor het optreden bij rampen en crises. De GGD heeft een (met het ROAZ afgestemd) meerjaren beleidsplan OTO voor het relevante GGD-personeel ten behoeve van de vakbekwaamheid bij het optreden bij rampen en crises. De GHOR wordt vooraf in de gelegenheid gesteld te adviseren over het meerjaren beleidsplan OTO van de GGD. Het meerjaren beleidsplan OTO is gebaseerd op duidelijke vakbekwaamheidseisen, die indien voorhanden, gebaseerd zijn op landelijk overeengekomen eisen. Oefeningen worden geobserveerd en geëvalueerd volgens een met de GHOR overeengekomen procedure. Geconstateerde knelpunten in de vakbekwaamheid worden herleidbaar meegenomen in het OTO-beleidsplan. De GGD is verantwoordelijk voor registraties, waaruit blijkt dat in te zetten GGDmedewerkers voldoen aan de gestelde opleidingseisen. De GGD rapporteert jaarlijks aan de GHOR over de vakbekwaamheid van de functionarissen, zoals beschreven in het GROP, en de uitvoering van het meerjarenbeleidsplan OTO in de Regiegroep Bevolkingszorg. Partijen stellen een (deel)plan OTO op, conform de landelijk vastgestelde kwalificatie-eisen, waaronder de verplichting om minimaal 2 maal per jaar een operationele oefening (monodisciplinair én multidisciplinair) te houden. De kosten voor OTO komen voor rekening van de GGD. Hiervoor kan door de GGD aanspraak worden gemaakt op gelden uit het landelijke OTOconvenant. Bij gezamenlijke (keten)oefeningen met de GHOR wordt per keer een kostenverdeling overeengekomen, waarbij de GGD ten minste de vervangingskosten voor het eigen personeel draagt. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 11 van 19

Gezondheidskundig Onderzoek na Rampen (GOR) De GGD beschikt over en hanteert een actuele, geoefende en afgestemde procesbeschrijving GOR, als onderdeel van het GROP. Product van proces GOR De GGD heeft een procesbeschrijving GOR, gebaseerd op het landelijk draaiboek gezondheidsonderzoek bij rampen, als onderdeel van het GROP. De procesbeschrijving GOR is afgestemd met de GHOR. De GGD heeft personen benoemd en opgeleid, getraind en geoefend voor het coördineren van het proces GOR. De GGD heeft een telefonische bereikbaarheidsregeling voor de procesleider GOR. Het proces GOR is onderdeel van de OTO-cyclus van de GGD en opgenomen in het meerjaren beleidsplan OTO van de GGD. De GGD heeft afspraken gemaakt met onderzoeksinstanties die (delen) van het GOR zouden kunnen uitvoeren. Daarbij zijn ook afspraken met deze onderzoeksinstanties gemaakt om zich hierop voor te bereiden. De kosten voor de uitvoering van gezondheidsonderzoek zijn voor rekening van de bevoegde partij die heeft besloten tot het doen van gezondheidsonderzoek. De kosten voor de voorbereiding op het doen van gezondheidsonderzoek komen voor rekening van de GGD. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 12 van 19

PSH Product van proces PSH De GGD beschikt over een actuele, geoefende en afgestemde procesbeschrijving PSH als onderdeel van het GROP. De GGD beschikt over een convenant PSH met de uitvoerende organisaties, zoals Slachtofferhulp, Maatschappelijk werk en/of GGZ. De GGD heeft een procesbeschrijving PSH, gebaseerd op een landelijk model procesbeschrijving PSH, als onderdeel van het GROP. De procesbeschrijving PSH is afgestemd met de GHOR en de uitvoerende organisaties, zoals slachtofferhulp (SH), Maatschappelijk werk (MW) en de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). De procesbeschrijving bevat: 1. een onderscheid tussen de acute en nazorgfase, waarbij een duidelijke afbakening tussen GHOR en GGD-taken aan de orde is; 2. een beschikbaarheidsregeling, waarbij de opkomsttijden van de Leider Kernteam (2 uur) en de Leider Opvangteam (2 uur) zijn geregeld; 3. een alarmeringsregeling, waarbij de Leider Kernteam gealarmeerd wordt door de Algemeen Commandant GHOR; 4. een alarmeringsregeling, waarbij de Leider Kernteam gealarmeerd wordt door de voorzitter/dienstdoend MT-lid van het crisisteam GGD; 5. een alarmeringsregeling van de Leden Kernteam door de Leider Kernteam; 6. een alarmeringsregeling van de Leider Opvangteam door de Leider Kernteam; 7. afspraken over informatiemanagement waarbij de afstemming tussen GHOR en GGD in opgeschaalde situatie verloopt via de Algemeen Commandant GHOR en de voorzitter/dienstdoend MT-lid van het crisisteam GGD. De GGD heeft een Leider Kernteam en een Leider Opvangteam benoemd en opgeleid, getraind en geoefend voor het coördineren van PSH. De Leider Kernteam en de Leider Opvangteam voldoen aan de vakbekwaamheidseisen van de GHOR. Het proces PSH is onderdeel van de OTO-cyclus van de GGD en opgenomen in het meerjaren beleidsplan OTO GGD. De GGD heeft afspraken met uitvoeringsinstanties, zoals Slachtofferhulp, Maatschappelijk Werk en GGZ die participeren in het Kernteam en/of Opvangteam vastgelegd in een convenant, zoals: 1. afspraken met ketenpartners over de inzet bij de PSH; 2. het oefenen, trainen en opleiden van functionarissen ter voorbereiding op rampen; 3. welke diensten, taken en inzet (producten - beschreven in outputtermen) partijen over en weer van elkaar kunnen verwachten; 4. de wijze van melding en alarmering; 5. de wijze van op en -afschaling; 6. leiding en coördinatie; 7. de positionering, opleiding en beoefening van Leider(s) Kernteam en leider(s) opvangteam; 8. de onderlinge kostenverdeling tussen partijen; 9. de wijze van overleg tussen de partijen. De kosten van het piket Leider Kernteam komen voor rekening van de GHOR. De afspraken over de kostenvergoeding zijn uitgewerkt in bijlage 3. Over de verdere kostenverdeling wordt door de GGD afspraken gemaakt met de ketenpartners op basis van onderliggende afspraken over de inzet bij de PSH. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 13 van 19

Infectieziektenbestrijding (IZB) Product van proces IZB De GGD beschikt over een actuele, geoefende en afgestemde procesbeschrijving IZB, als onderdeel van het GROP, waarin zijn vastgelegd: Opschaling infectieziektebestrijding; Surveillance; Bron- en contactonderzoek; Evacuatie, isolatie, onderzoek en vervoer bij grootschalige infectieziektebestrijding; Interventieprocessen. De procesbeschrijving is conform het landelijke handboek grootschalige infectieziektebestrijding. De GGD heeft een regionaal draaiboek grootschalige infectieziektebestrijding (massavaccinatie), gebaseerd op het landelijk draaiboek. Dit regionaal draaiboek grootschalige infectieziektebestrijding is afgestemd met de GHOR en de relevante ketenpartners (laboratoria, etc.). De GGD heeft personen benoemd en opgeleid, getraind en geoefend voor het coördineren en uitvoeren van grootschalige infectieziektebestrijding. De GGD heeft een regionaal generiek operationeel draaiboek infectieziektebestrijding (RGODI) dat is afgestemd met daarin opgenomen ketenpartners. De GGD levert een 24/7 bereikbare en beschikbare arts infectieziektebestrijding voor advisering en ondersteuning. De bereikbaarheid- of beschikbaarheidsregeling garandeert, maximaal een half uur na alarmering, telefonische bereikbaarheid van een arts infectieziektebestrijding en een maximale opkomsttijd van 2 uur. De arts infectieziektebestrijding is aantoonbaar gekwalificeerd conform de geldende beroepseisen. Het proces IZB is onderdeel van de OTO-cyclus van de GGD en opgenomen in het meerjarenbeleidsplan OTO GGD. De kosten voor de voorbereiding en uitvoering van grootschalige infectieziektebestrijding komen voor rekening van de GGD. De minister van VWS verleent op aanvraag van het college van burgemeester en wethouders een bijdrage in de kosten die voor de gemeente voortvloeien uit het door de voorzitter van de Veiligheidsregio dan wel de burgemeester uitvoeren van de door de minister opgedragen maatregelen. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 14 van 19

Inhuur GHOR-functies Product GHOR De GHOR draagt zorg voor een 24/7 instandhouding van een piketorganisaties conform het Regionaal Crisisplan. De GHOR sluit (indien gewenst) contracten met de GGD voor inhuur van GGDpersoneel voor de piketorganisatie van de GHOR. De GGD wordt in de gelegenheid gesteld om te adviseren over de tijdsbelasting van het opleiden, trainen en oefenen, in relatie tot werkroosters van de GGD. De GHOR stelt een programma van eisen vast voor de persoonlijke standaarduitrusting, met inachtneming van het beleid eigen veiligheid. De GHOR draagt zorg voor de selectie van GHOR-functionarissen. De GGD-medewerker vraagt voorafgaande aan het sollicitatiegesprek toestemming om deel te nemen aan de piketregeling aan zijn/haar leidinggevende. De leidinggevende vraagt bij P&O de maandelijkse piketvergoeding aan voor zijn/haar medewerker(s). Indien de medewerker niet 24/7 beschikbaar is door ziekte/afwezigheid informeert zijn/haar leidinggevende zo spoedig mogelijk de GHOR via het secretariaat GHORbureau Amsterdam-Amstelland. De huidige functie die de GHOR van de GGD inhuurt is de OMAC/IMAC functie, hetgeen is uitgewerkt in een regionaal specifieke product. Het GHOR-bureau vergoedt aan de GGD de kosten voor de 24-uurs beschikbaarheid conform de voor de deelnemende piketfunctionaris vigerende rechtspositieregeling. De GHOR verstrekt een vergoedingsoverzicht voor opleidingen, trainingen en oefeningen. De leidinggevende verstrekt ieder kwartaal een gespecificeerde declaratie uitgesplitst naar product en uren aan het GHOR-bureau (deelname oefeningen, inzetten en beschikbaarheid). De kosten komen voor rekening van de GHOR. De afspraken over de kostenvergoeding zijn vastgelegd in bijlage 3. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 15 van 19

Regionaal specifieke producten Gezondheidskundige adviseur gevaarlijke stoffen (GAGS) Product van proces MMK De GGD beschikt over een actuele, geoefende en afgestemde procesbeschrijving medische milieukunde met een beschrijving van de GAGS, als onderdeel van het GROP. De GGD heeft een procesbeschrijving Medische Milieukunde met als onderdeel een beschrijving van de GAGS, gebaseerd op een landelijk model procesbeschrijving MMK, als onderdeel van het GROP. De procesbeschrijving MMK is afgestemd met de GHOR. Een procesbeschrijving GAGS volgens de samenwerkingsovereenkomst GHORregio s te Noord-Holland, Flevoland en de GGD en in de regio Utrecht inzake inzet GAGS. De GGD-besturen en de Veiligheidsbesturen 2 hebben tot 1 januari 2013 een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor werkgeverschap en financiering van de GAGS en. In die periode werken de GGD en GHOR een structurele regeling uit die past bij de invoering van de tweede tranche van de Wet publieke gezondheid en de verantwoordelijkheid van de directeur Publieke Gezondheid. 2 Samenwerkingsovereenkomst GHOR-regio s te Noord-Holland, Flevoland en de GGD en in de regio Utrecht inzake interregionale GAGS-pool. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 16 van 19

Operationeel Medewerker Actiecentrum en Informatiemedewerker Actiecentrum (OMAC en IMAC) Product GHOR De medewerkers vanuit de GGD die een OMAC en/of IMAC functie vervullen voor de GHOR (hierna te noemen functionarissen) zijn 24/7 bereikbaar en beschikbaar. De OMAC/IMAC-pool bestaat uit 12 deelnemers, waarvan 4 deelnemers uit de GGD Zaanstreek-Waterland. De GGD draagt, op verzoek van de GHOR, medewerkers voor die in het OMAC/IMACpiket kunnen gaan participeren. Op basis van deze voordracht selecteer de GHOR de functionarissen. Deelname aan de OMAC/IMAC-pool betekent, bij voldoende deelnemers, één week (7 aaneengesloten dagen) in de vier weken, deelname aan een 24/7 beschikbaarheidsregeling. De functionarissen hebben een opkomsttijd, na alarmering, van maximaal 60 minuten op het Actiecentrum GHOR. Tijdens het OMAC/IMAC-piket participeert de functionaris niet in een andere paraatheid-, beschikbaarheid- of piketregeling. Tijdens het OMAC/IMAC-piket dient de functionaris zich te onthouden van activiteiten die een goede inzet negatief beïnvloeden en zich op te houden binnen een gebied dat tijdige opkomst op het Actiecentrum GHOR garandeert. De OMAC/IMAC voldoen aan de eisen uit de door de GHOR opgestelde kwalificatieprofielen, hetgeen wordt aangetoond in individuele vakbekwaamheidsportfolio s, die worden bijgehouden door de GHOR. De functionaris participeert in (alarmerings)oefeningen en volgt de opleidingen en trainingen zoals vastgelegd in het opleidingstraject voor de functie. Indien na een inzet door de GHOR een evaluatietraject wordt gestart, wordt hierin, als de GHOR daarom verzoekt, geparticipeerd door de bij het incident ingezette functionaris. Voor beide functies geldt een opzegtermijn van 1 maand. Het GHOR-bureau kan in bijzondere omstandigheden en/of indien de functionaris niet werkt volgens de geldende werkinstructies, dan wel niet voldoet aan het kwalificatieprofiel zoals opgenomen in het handboek OMAC/IMAC, de beschikbaarheidsregeling per direct beëindigen. De kosten komen voor rekening van de GHOR. De afspraken over de vergoeding van kosten is vastgelegd in bijlage 3. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 17 van 19

Hoofd Publieke Gezondheidszorg (HPG) Product GGD/GHOR Het HPG is 24/7 bereikbaar en beschikbaar voor de operationele leiding van de geneeskundige hulpverlening (in het kader van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing door daartoe aangesteld personeel, als onderdeel van een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties van verschillende disciplines, door tussenkomst van een meldkamer). Het HPG voldoet aan het landelijke kwalificatieprofiel/competentieprofiel. Het HPG heeft een telefonische reactietijd van 10 minuten na alarmering. Het HPG is voorzitter van het crisisteam GGD. De kosten komen voor rekening van de GGD. CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 18 van 19

Bijlage 3 Afspraken kostenvergoeding De GHOR vergoedt de kosten voor de beschikbaarheidfuncties ten behoeve van: 1. Het product proces PSH (Leider Kernteam). 2. Het product Operationeel Medewerker en Informatie Medewerker Actiecentrum. a. Leider Kernteam De vergoeding is gebaseerd op de onderstaande berekening voor 1 persoon, per kwartaal (op basis van tarieven 2011): Salarisschaal S14 Boekjaar 2011 Kwartaal 4e 10.460 (13 x 8x Beschikbaarheidstoeslag 100,58) Overige kosten incl overhead Compensatie uren (aantal 30) incl. TOTAAL 10.460,32 Om een piketdienst 24/7 beschikbaar te hebben participeren drie tot vier medewerkers in een piketpool. Dit leidt tot een totaalbedrag per jaar van: 41.841 (op basis van loonkosten 2011). De GHOR vergoedt een vast bedrag van 41.841 per jaar 3 voor het 24/7 piket. Daarnaast vergoedt de GHOR, op declaratiebasis, de uren die gemaakt zijn bij een daadwerkelijke inzet. De uurvergoeding bedraagt 100,58 (bedrag obv. loonkosten 2011). b. OMAC/IMAC De vergoeding is gebaseerd op De vergoeding is gebaseerd op de onderstaande berekening voor 1 persoon, per kwartaal (op basis van tarieven 2011): Salarisschaal S10 Boekjaar 2011 Jaar 4e 6.199 (13x 7,2x Beschikbaarheidstoeslag 66,23) Overige kosten incl overhead Compensatie uren (aantal 30) incl TOTAAL 6.199 Voor de 24/7 piketpool OMAC/IMAC worden in beginsel vijf medewerkers beschikbaar gesteld. Het hierboven genoemde totaalbedrag per jaar bedraagt 30.995 (op basis van de loonkosten 2011). De GHOR vergoedt een vast bedrag van 30.995 4 per jaar voor het 24/7 piket. Daarnaast vergoedt de GHOR, op declaratiebasis, de uren die gemaakt zijn bij een daadwerkelijke inzet. De uurvergoeding bedraagt 66,23 (bedrag obv loonkosten 2011). 3 Dit bedrag zal ieder jaar in januari worden bijgesteld op basis van de, door het DB van de GGD Zaanstreek- Waterland, vastgestelde tarieven voor dat geldende jaar. 4 Dit bedrag zal ieder jaar in januari worden bijgesteld op basis van de, door het DB van de GGD Zaanstreek- Waterland, vastgestelde tarieven voor dat geldende jaar CONVENANT PUBLIEKE GEZONDHEID Pagina 19 van 19