Seizoener Schoolkrant van Basisschool Ridderspoor Voorwoord Beste ouders, kinderen en belangstellenden, We hebben net een fantastische week achter de rug waarbij de dagen zonovergoten waren. Nog even een kans om ons te laven aan de zonnestralen. Als u in de gelegenheid was om de natuur in te trekken dan wachtte u in de polder adembenemend mooie vergezichten die opgingen in wazige einders, aan het strand evenzo. Het lijkt soms alsof de natuur op deze momenten zijn adem inhoudt en er rust ontstaat om je te verbinden met wat er komen gaat. Een periode waarbij het accent in deze tijd van Michaël tot Kerst meer ligt in het naar binnen gaan bij jezelf. In de donkere tijd die komt het vuurtje in jezelf brandend zien te houden. Het eerste feest van Michaël in het teken daarvan hebben we afgelopen donderdag gevierd op een prachtige zonnige dag. Een paar mooie beelden en achtergronden hiervan vindt u bij het artikel Een rijke oogst. In het licht van dit thema: Wie zaait zal oogsten staan ook de bijdragen van de peutergroep tot en met klas 6. Bij de jongste kinderen verbonden aan liedjes en versjes, bij de oudere kinderen aan de taalperiode, coöperatief leren (verschillende manieren van samenwerken) en de geschiedenis. Op school hebben we een stevige start gemaakt met allerlei activiteiten. Onder andere de algemene ouderavond en een open lesochtend die echt een succes was. Wat een leuk initiatief, zeker voor herhaling vatbaar. Een kans voor de ouders om ongedwongen kennis te kunnen nemen van de school die volop in bedrijf is. Alle leerkrachten hebben al een ouderavond gehad waarbij de ouders een goed beeld kregen van hoe het reilt en zeilt in de klas. We vierden het afscheid van Marlene van Steensel, onze schoolleider en verwelkomden Wim Klapwijk, haar opvolger. Mooi hoe door Marlene het vuur in de vorm van een kaarsvlam, symbolisch werd doorgegeven aan Wim. Verder kunt u lezen over Willem Geerlof die tot nu toe jarenlang voorzitter van het Bestuur geweest is en zich gedurende die tijd enorm heeft ingezet voor onze school. Inhoud 36 Uit de peuterklas 37 Zing van alle dingen 38 Hoe maait de boer zijn korentje 40 Wie zaait zal oogsten 41 Ouderrubriek: De appelboom 42 De juffies van klas 1,2 en 3,4 44 Het leerproces als oogst voor de toekomst 46 Een rijke oogst 48 Geschiedenis in de vijfde klas 50 Harde werker achter de schermen 52 De middenbouw op het Marecollege Colofon Redactie Gabrielle Ebskamp, Monique Gelauff, Sabine van der Graaf, Otto Stuivenberg, Mark van Leeuwen Fotografie Richard en Sabine van der Graaf Advertenties Monique Gelauff Heel veel leesplezier toegewenst en een goede en mooie herfsttijd! Namens het college en de redactie, CORRIE VAN ZONNEVELD Intern Begeleider Essenburg 24-26 2402 KP Alphen aan den Rijn Redactieridderspoor@gmail.com Seizoener 35
Uit de peuterklas Een peuterjuffie geniet en verveelt zich geen moment. Het werken met peuters is toch zo leuk! Je verveelt je geen moment want er gebeurt altijd wel iets. Je blijft in beweging. Ook van binnen omdat je constant aan het afstemmen bent: Hoe is de sfeer in de groep en hoe ga ik hier mee om? Elke keer weer goed kijken hoe de kinderen met elkaar omgaan: Voelen ze zich veilig? Durven ze naar me toe te komen wanneer er iets is? Meestal gaat dit gelukkig heel goed en kun je de kinderen regelmatig bekijken in hun spel. Op hun fantasie kun je jaloers zijn. Zo zitten er twee meisjes op het bankje bij de deur. Als je beter kijkt zijn het dames die op de bus wachten terwijl hun kinderen lekker liggen te slapen in de kinderwagens. Of toch niet Opeens zijn de dames weer heel druk want de baby s huilen en er moet getroost worden. In de poppenhoek liggen de kinderen om de beurt te slapen. Nee! Het is een ziekenhuis en de dokter is heel druk bezig om zijn patiënten beter te maken en hij is heel kundig met zijn pollepel en garde. Zo is iedereen weer heel snel hersteld van gebroken benen en ernstige ziektes. Verderop worden blokken op elkaar gestapeld: Juffie, we zijn een huis aan het bouwen zo hoog als de lucht. Regelmatig wordt het huis ook weer met veel gegil omgegooid om vervolgens weer opnieuw gebouwd te worden, maar dan nog hoger hoor. Taa tuu Taaa tuu. Een klein jochie maakt een hoop herrie op een fietsje. Nee, nee, het is een politieauto die op weg is boeven te vangen. Iedereen aan de kant graag! Naast me zit een meisje te puzzelen: Wat ben jij aan het spelen? Ik maak een puzzel juffie. O ja, dat kan natuurlijk ook. Het is tijd om op te ruimen. We zingen het liedje rommel de bommel de bom, speeltijd is weer om. Als vanzelf komen de kinderen in actie en doen heel erg hun best om al het speelgoed weer een plekje te geven. Weg zijn de bushalte, het ziekenhuis, het hemel hoge huis en de boeven. Wie weet zijn ze er de volgende keer weer of wordt er een ander avontuur beleefd. Heerlijk toch! JUFFIE SILVIA Vacature peuterleidster Spreekt het bovenstaande u aan en wilt u zich ook inzetten voor de peuterspeelzaal? Ons gezellige, enthousiaste team vrijwilligers is op zoek naar een nieuwe collega voor de maandag- en vrijdagochtend. Een combinatie van deze ochtenden is mogelijk. De werkzaamheden worden verricht op basis van een vrijwilligersovereenkomst met recht op een onkostenvergoeding. Heeft u interesse? Neemt u dan contact op met Sabine van der Graaf Vreeken. Zij is op maandag- en woensdagochtend te bereiken bij peuterspeelzaal Twinkel. (telefoon 0172 443009) 36 Seizoener
Zing van alle dingen Zing van alle dingen, zing van alle dingen, waar je altijd, altijd, altijd, al van wilde zingen. Zing, zing, zing... De afgelopen woensdagochtenden klonken de kinderstemmen door Ridderspoor. Normaal gesproken zouden de kinderen euritmie krijgen van meester Sjaak met mij als pianist. Omdat hij een aantal weken met studieverlof was, heb ik zijn lessen vervangen door met de kinderen te zingen. Ik was dus even zangjuf. Met de kleuters zong ik veel bewegingsliedjes waaronder Wie niet lopen (of andere beweging) wil, sta stil. En zelf een beweging mogen bedenken en samen doen was wel heel leuk en spannend. Daar komen twee spinnetjes aan, kriebel krabbel kriebel krabbel kriebel krabbel... was een favoriet liedje. En dan elkaar zachtjes kriebelen met de vingertjes. Klas 1/2 kon het lied Zing van alle dingen... prachtig zingen. Ook nodigde ik kinderen uit om dit lied solo te zingen. Mooi om te zien dat ook de wat verlegen kinderen van zich lieten horen. Mijn knuffeltje is weggelopen met het refrein: dag mevrouw/meneer, hebt u misschien mijn knuffel ook zien lopen/gezien. Kinderen zongen dit dan om beurten in twee-tallen. Dit vonden ze erg leuk. In klas 3/4 was De droomboom een toplied. Wel even oefenen met de juiste voorzetsels in de drie coupletten: 1. want aan het hoogste takje... 2. want in het hoogste topje... 3. want naast het hoogste blaadje... Met veel enthousiasme wordt het refrein gezongen: Heel voorzichtig in mijn droom klim ik langzaam in die boom... enz. De kinderen maken hierbij spannende klimbewegingen. Van het liedje In de bieb kunnen ze maar geen genoeg krijgen. Het is ook een heel pakkend en vrolijk liedje. Klas 5/6 zingt Lolo mi boto, lolo kon mek wi go. Een Surinaams liedje waarbij ik de kinderen uitnodig tot het klappen van verschillende ritmes. De kinderen gaan even helemaal los bij het zingen van Ai ai Olga... en ter afsluiting dansen de kinderen Lesghinka, een Armeense dans die meester Sjaak altijd gebruikt om de euritmie-les af te sluiten. Alhoewel de kinderen regelmatig zingen in de klas, was dit toch wel bijzonder. We zongen in de aula met piano en dat gebeurt niet iedere dag. Kinderen hadden er veel plezier in en ik ook. Normaal speel ik piano bij de euritmie-lessen en ben ik minder actief met de kinderen bezig. Zingen gaf me als kleuter al veel plezier en dat geeft het me nog steeds. Het is verrijkend om dit plezier ook bij de kinderen over te brengen. WILLY SMIT - PIANISTE EURITMIE 37
Uit de kleuterklas Hoe maait de boer zijn korentje In het voorjaar heeft de boer zijn land bewerkt en het koren gezaaid. Het koren heeft de tijd gehad om rijp en geel te worden. Het zaad is in dit geval wel verhonderdvoudigd. Geel en goud staat het koren in de zomervakantie op de akkers. Al aan het einde van de vakantie zien we boeren hard aan het werk. Er wordt begonnen met de oogst. In onze tijd gaat dit met machines maar bij de oude ambachten zien we de maaiers met hun zeisen het koren afsnijden. De halmen worden tot schoven gebonden om te drogen in de zon. De schoven worden op de wagens geladen en naar de schuren gebracht, waar ze als alle graan binnen is gedorst worden met de dorsvlegels. Vervolgens worden ze gewand in de grote manden. En als uiteindelijk het koren in de zakken zit, gaat de boer met paard en wagen met zijn oogst naar de molenaar, die er dan weer meel voor ons van kan malen. Het ochtendspel In het ochtendspel, wat we in augustus en september in de kleuterklas aan het begin van de ochtend spelen, komen de elementen van deze oude ambachten terug. We spelen dat we de boer zijn die opstaat en het zaad gaat zaaien. Het 38 Seizoener
KLEUTERS Rijmpjes en liedjes Het ochtendspel zit vol met rijmpjes en liedjes die de taalontwikkeling bevorderen. Ook het musische vermogen wordt aangesproken. De herhalingen van de spelletjes zijn belangrijk. Het kind weet wat er gaat komen en heeft daar houvast aan. Ze leren moeilijke woorden doordat ze in een context staan en vaak herhaald worden. Er zijn ook sociale regels die we moeten onthouden en ons eigen maken, zodat we goed kunnen samenspelen en samenwerken. In het spel komt ook de oriëntatie in de tijd en ruimte naar voren. We doen dit spel een aantal weken achter elkaar. Langzamerhand verdwijnt er wat en komt er wat nieuws bij. koren laten we met onze handen groter en groter groeien. We maaien, we dorsen en we wannen het graan. Op maandag brengen we het graan naar de molen die ons meel maalt, waar wij dan later op de ochtend heerlijke broodjes van bakken. We laten met bewegingen zien hoe het toen in zijn werk ging. We zingen liedjes over het koren en ons taalgebruik is voorzien van mooie Nederlandse woorden. We leren opzegversjes. De kleintjes leren de versjes en liedjes van de groten door mee te doen (nadoen) met de bewegingen en de muziek. Op de kast staat een vaas met korenaren en en er staan boekjes over de boerderij. Favoriet bij de kleuters is het boek met de oude schoolplaten van Jetses, die heel goed laten zien hoe de oude ambachten werken. Het appelspel Later in de herfst komen we meer in de boomgaard van de boer waar we appels mogen plukken van hoge en lage takken. Grote en kleine appels met allemaal een sterretje ver hier vandaan in hun binnenste buikje. De vruchten van de herfst worden verzameld en de spin komt om een hoekje kijken. Dan begint het appelspel waarin we het hebben over het oogsten van dit fruit. De vruchten van de herfst worden maar al te graag door de kleuters verzameld. Veel mooie bladeren, kastanjes en eikels zullen er vol trots gevonden worden. En zo langzamerhand komen we dan bij het Michaëlsfeest dat we in de kleuterklas vieren. Daarna komt de oogsttijd met als afsluiting een oogstmaaltijd vlak voor de herfstvakantie. Vol dankbaarheid zullen we dan onze spreuk zeggen: De aarde doet het groeien, De zon die doet het bloeien. Rijp wordt het door de regen Drievoudig draagt het zegen. Nabootsing Het mooie van dit ochtendspel is dat de kleuters, zonder dat ze het zelf beseffen, zo een heleboel leren over de boer en zijn werk. De kleutes leren de bewegingen door de nabootsing. We doen zoals de boer, we doen wat hij doet, niet door t te zeggen maar door het te doen. De oude handmatige ambachten zitten vol oeroude ritmische bewegingen die de motoriek goed doen en opbouwend zijn voor het kind. De kinderen leren zo ook de werking van de techniek, die dit handwerk vervangen heeft, beter te begrijpen. Als juf doe je zo goed mogelijk de bewegingen mee die de boer doet. De kinderen volgen vanzelf. Door de herhaling leert het kind vanzelf wat er komt. De fantasie wordt ontwikkeld en dit is weer heel goed voor het oplossend vermogen van het kind. 39
Uit klas 1 en 2 Wie zaait, zal oogsten... De eerste taalperiode zit er alweer op voor klas 1-2. Wat hebben we hard gewerkt! En wat heerlijk om te zien hoeveel plezier de kinderen hebben. Want klas 1-2 is écht een gezellige klas. Met klas 1 zijn we natuurlijk begonnen met de letters, de konings k, de m van de mantel van Maria, de r van reus, de v van vuurvogel, de o van de gouden bol, de s van slang en verder nog de i, aa, n, p en de e. Wat veel al! Al deze letters staan mooi getekend op het bord met de afbeelding uit het sprookje erbij. En die sprookjes zijn spannend! Ademloos luisteren de kinderen en ze kunnen de verhalen prima navertellen. Je ziet dat de kinderen daar steun aan hebben. De k... oh ja koning! En de m was wel erg makkelijk met drie kinderen uit klas 1 die deze letter aan het begin van hun naam hebben staan. Maar er is ook tijd om soms nog even lekker te spelen. Klas 1 denkt na wat ze zullen gaan kiezen. En ze pakken uit de kast: een boekje om te lezen! Kijk hier staat kim! en Dit kan ik al lezen juf! Deze kinderen zijn duidelijk geen kleuters meer, ze leren heel graag. Als ze binnenkomen klinkt het al: Kijk, op het bord staat de s van slang! en Wanneer gaan we de p leren juf? En wat kunnen we al veel woordjes maken, zelfs echte verhaaltjes kunnen we lezen. Een paar letters gezaaid, een heleboel woordjes om te oogsten... Ondertussen is klas 2 ook hard aan het werk. We konden wel een heel bord woordjes verzinnen met de sch en de schr, ook bij de nk en de ng hebben we woordjes bedacht en een mooi liedje: Zing zang zong, dinge dange dong, zong zang zing, binnen zit een resoding. Het resoding binnenin je is de trilling die je hoort bij de ng. Maar de kinderen verzinnen zelf ook verhalen met de woordjes: Over een schat, gevonden op een eiland. Over school, hoe leuk het is en dat we heel veel leren. Deze verhaaltjes worden trots voorgelezen voor de klas.een paar spelling categorieën gezaaid, een heleboel leermomenten om te oogsten... Elke dag na de pauze lezen we uit een zelfgekozen boek. In het begin las klas 2 nog wel eens voor aan klas 1. Een goede oefening om mooi op toon te lezen voor klas 2 en klas 1 genoot ervan: wat knap dat zij dat al kunnen! Dat gaan wij ook leren! Maar als gauw kreeg klas 1 ook verhaaltjes om te lezen. De kinderen vertellen graag voor de klas welk boek ze aan het lezen zijn en lezen dan een klein stukje voor, spannend zeg! Maar we werken niet alleen maar. De eerste week hebben we vooral veel aandacht besteed aan teambuilding van de klas: samen zingen, klapspelletjes, blinddoekoefeningen voor het blind vertrouwen op elkaar, samen werken, help elkaar, wees lief voor elkaar. Maar ook: ruim je spullen netjes op, houd de klas netjes. En daar kunnen we nu de vruchten van plukken: de sfeer is goed, er is rust, er wordt goed gewerkt, iedereen helpt graag mee met de schriftjes uitdelen en de knutselspullen worden netjes opgeruimd: Juf er is nog niemand die de lijmpotjes ophaalt, ik doe het wel! Maar er wordt vooral genoten, van elkaar, van wat we leren en wat we samen doen. Wie zaait, zal oogsten! MIRELLE MAAS 40 Seizoener
OUDERRUBRIEK De appelboom Stevig geworteld, vanuit de diepe aarde, groeit haar tengere maar sterke stam. Voorzichtig strekt zij haar slanke takken, kronkelend vinden zij altijd een weg. En als de tijd daar is, ontvlammen kleurige, felle bloesems. Dan laat zij zien, dat haar harde werken wordt beloond. Volle, rode appels doen haar buigen naar de aarde. Maar haar sterke stam, haar krachtige takken dragen trots haar vruchten. Waarin ligt besloten, verleden, heden en de weg die zij in de toekomst zal gaan. Je eigen fruit, groente en kruiden kweken, zien groeien en uiteindelijk opeten is iets magisch voor een kind. Een klein zaadje wat je in een potje met aarde stopt, in de vensterbank staat in het keukenraam en na een poosje als mini plantje opkomt. Vervolgens op een zorgvuldig uitgekozen plekje in de tuin voorzichtig wordt besproeid met een gietertje water, waarna het wachten is begonnen tot het moment is aangebroken dat je kunt oogsten en uiteindelijk opeten. Wat hebben we verwonderd staan kijken naar de eerste rode tomaat. En hoe groot was de teleurstelling van de verregende broccoli! Het zien groeien van iets wat heel klein begint, het beloop van verzorgen, veranderen en uitgroeien tot iets groters is een natuurlijk proces wat ook bij mijzelf nog tot verwondering lijdt. Zo lag ik op vakantie op het grasveld onder een prachtige appelboom. Een stevige stam waaruit verschillende takken ontsprongen met daaraan glanzende rode appeltjes. Zo n boom uit het sprookje van vrouw Holle, met appels die er gewoon om roepen om geplukt en geproefd te worden. Even later zaten we met z n vijven op het kleed onder de boom een paar appeltjes te schillen en te eten, toen Jip een pitje ontdekte op zijn appel. Is dit nou ook zo n zaadje waar iets uit kan groeien? vroeg hij zich af. En daar was het, de verwondering die ikzelf ook had bij het zien van deze enorme boom, lag daar in de ogen van een 4 jarig jongetje. Sinds vorige week staat er bij ons in de tuin ook een appelboom. Een klein smal stammetje, met slanke takjes. Een boom die symbool staat voor onze drie opgroeiende kinderen, nu nog kwetsbaar, teer en onrijp. Maar met stevige wortels, een basis van vertrouwen, liefde, warmte en aandacht. Drie kleine appelboompjes die mogen uitgroeien tot stevig gewortelde appelbomen. Die elk in hun eigen tempo groeien, die elke storm kunnen weerstaan, die mogen bloeien met prachtige bloesems en kleurrijke appels. SASKIA VAN LEEUWEN moeder van Jip (kleuters), Fleur (twinkel) en Noor. Heeft u een leuke anekdote of een ervaring met uw kind(eren) opgedaan op school of in uw eigen omgeving? Stuur het in met foto voor de ouderrubriek voor de aankomende Seizoener! E: redactieridderspoor@gmail.com] Seizoener 41
Mirelle Maas is 23 jaar. Zij volgde de pabo aan de Marnic Academie in Utrecht. Daarna heeft zij een jaar verder gestudeerd voor Remedial Teacher. Hiervoor was zij werkzaam op de reguliere basisschool Antonius in De Hoef, voor groep 7-8. Myrthe Gijbels is 26 jaar. Zij deed de SPW-opleiding tot onderwijsassistent en studeert dit jaar af aan de Pabo Hogeschool Helicon De juffies van klas 1,2 en klas 3,4 Ridderspoor heeft dit jaar twee nieuwe juffies: Juffie Mirelle voor klas 1,2 en Juffie Myrthe voor klas 3,4. Vol enthousiasme zijn zij met de kinderen aan de slag gegaan. In dit interview vertellen zij iets over hun keus voor het vrijeschoolonderwijs, hun achtergrond, interesses en uitdagingen in het onderwijs. Op welk moment in je leven wilde je in het onderwijs gaan werken? Was er een directe aanleiding voor? Myrthe: Haha! Vroeger wilde ik, als kleuter, graag meester worden. Ik kom uit een familie met veel docenten dus ik denk dat het daar iets mee te maken heeft. Vanaf de 12e klas op de vrijeschool werd het idee om juf te worden serieus. Mirelle: Vanaf de basisschool wilde ik al juf worden. Ik vond het heerlijk op de basisschool en wilde later ook graag een eigen klas en de kinderen taal, rekenen, gym, natuurlijk muziek (mijn favoriete vak) en alle andere lessen geven. Waarom koos je voor de Vrije School? Mirelle:De vrijeschool kwam op mijn pad terecht. Ik zocht een nieuwe baan nadat mijn contract op de Antoniusschool was afgelopen. Er was een vacature in Alphen en ik mocht komen kijken. Het sprak me meteen aan. Gezellige lokalen met veel materialen van hout en een schoolbord met een mooie bordtekening. Vakken als schilderen, vormtekenen, fluiten (hoera; fluitles op school!) en levenskunst. En natuurlijk het periodeonderwijs: wat een prachtige schriften! En klas 1-2, want ik wilde altijd al graag deze groep doen. Leren lezen, schrijven en rekenen vanaf het begin; dat is geweldig. Myrthe: Zelf heb ik altijd op de vrijeschool gezeten en heb ik met het reguliere onderwijs kennisgemaakt tijdens de opleiding tot onderwijsassistent. Dit heeft mijn keuze voor het vrijeschoolonderwijs bevestigd. Ik vind het belangrijk om het kind individueel en vanuit de gehele mens bij te staan in de ontwikkeling. Het voelen en willen is even belangrijk als het denken. Welke ambities heb je binnen het onderwijs? Myrthe: Mijn ambitie is om uiteindelijk een kleinschalige zorgboerderij op te kunnen starten voor kinderen met gedragsen leerproblemen. 42 Seizoener
INTERVIEW Mirelle:Klas 1-2 wil ik graag nog een aantal jaren doen want ik voel me hier helemaal op mijn plek. Ik heb een diploma Remedial Teacher en deze functie in combinatie met lesgeven lijkt me uitdagend. Of een eigen praktijk. Verschillende cursussen binnen het vrijeschoolonderwijs zou ik graag nog willen doen. Welke herinnering is jou vooral bijgebleven van je lagere schooltijd? Mirelle:Ik weet nog heel goed dat ik in groep 3 zat (klas 1) en dat we aan elkaar leerden schrijven. We leerden de letter p en die is aan elkaar iets anders dan gewoon los. Ik vond hem zo grappig dat ik erg moest lachen. Dat herinner ik me nog heel goed! Myrthe: Ik heb genoten van het zeilkamp in de 6e klas en de werkweek in de 7e klas. Ook kan ik nog goed herinneren dat ik, in de 6e klas, in het handarbeidlokaal zat te werken. Wij zagen de 7e klas, die toen nog op de onderbouw gevestigd was, naar buiten gaan met de meester voorop. Er werd een pan neergezet en alle kinderen stonden er op grote afstand naar te kijken. Wij wilde weten wat het was dus zijn naar buiten gestormd met de juf achter ons aan. Na overleg mochten ook wij, op grote afstand, kijken naar het spektakel. De meester van de 7e had een bakje met een vloeibare inhoud aan een hele lange stok. Hij liep voorzichtig in de richting van de pan tot het bakje er boven hing. Niet veel later draaide hij het bakje om boven de pan Wow wat een steekvlam was dat! Vanaf dat moment keek ik erg uit naar de natuurkundelessen van het volgende jaar. Wat vind jij het belangrijkste om over te dragen aan je leerlingen? Myrthe: Ik vind het belangrijk dat kinderen durven leren en leren om zelfstandig en ondernemend te zijn binnen het leren. Dit is ook een vaardigheid die in de hedendaagse maatschappij steeds belangrijker wordt. Mirelle: Dat is een lastige want er zijn zoveel dingen belangrijk! Maar toch vooral: We zijn samen op de wereld. We kunnen elkaar helpen, troosten, samen lachen, samen werken, we hebben het gezellig met elkaar. Maar ook: we houden de wereld netjes voor elkaar, we zijn zuinig en we zorgen voor elkaar. Als je van al je bezittingen slechts twee voorwerpen mocht overhouden, welke zouden dat dan zijn? Myrthe: Tja, dat is een lastige. Ik denk dat ik mijn gezonde verstand en paspoort zou willen houden. Ik hoop dat het dan wel goed zal komen. HAHAHA! Mirelle: Mijn mapje dvd-tjes met filmpjes erop van vroeger. Ik ben mijn ouders heel dankbaar dat ze vanaf mijn geboorte heel veel gefilmd hebben, dat vind ik zo bijzonder! Heerlijk om dat terug te zien en die herinneringen te houden. En als tweede mijn dwarsfluit want ik zou het erg jammer vinden als ik nooit meer dwarsfluit kon spelen. Wat doe je zoal naast je werk op school? Mirelle: Naast lesgeven voor de klas geef ik ook blokfluit- en dwarsfluitles; dat is geweldig om te doen! Ik oefen veel op mijn dwarsfluit en ik speel heel graag piano. Ook ga ik met veel plezier elke week naar klassiek ballet en jazz. Myrthe: Naast mijn werkzaamheden voor de school werk ik aan mijn studie en ga ik graag naar mijn paard. Ook hou ik erg van een leuk bordspel met vrienden. Afscheid en welkom schoolleider Symbolisch werd het vuur doorgegeven op donderdag 23 september. Wat een bijzonder moment was dat: het ontsteken van het vuur door Marlene van Steensel als vetrekkend schoolleider en het aannemen van het brandende kaarsje door de nieuwe schoolleider Wim Klapwijk. De hele middag was er een enorm enthousiaste sfeer gekleurd door alle liedjes, bijdragen en de vele bloemen van de kinderen, leerkrachten en ouders die Marlene ter afscheid werden meegegeven. Bij deze wil zij iedereen nogmaals bedanken voor de mooie bijdragen, alle cadeaus en bloemen. Wat een mooi afscheid en wat een mooi welkom aan Wim als nieuwe schoolleider. Seizoener 43
In klas 3,4 Het leerproces als oogst voor de toekomst Dit jaar zijn we begonnen in een hele nieuwe situatie. In een school met combinatieklassen komen de kinderen ieder jaar bij andere kinderen in de klas te zitten. Daarbij kregen de kinderen, die dit jaar de klas 3/4 zouden vormen, ook nog eens een nieuwe juf. Kortom; een hele verandering. Kans dus voor een frisse start. Hoe ziet zo n start er dan uit na een aantal weken? Taalperiode Deze eerste periode, van vier weken, heeft de klas zich beziggehouden met taal. Vooral de leestekens zijn onderzocht en ingezet. De kinderen hebben in groepjes kleine toneelstukjes gemaakt waar duidelijk het gebruik van uitroeptekens, vraagtekens en punten naar voren kwamen. De vierde klas heeft zich nog extra verdiept in dubbelepunten, apostrofs en puntkomma s. Verjaardagen werden uitgebeeld waar heel veel cadeautjes werden uitgedeeld: poppen, snoeperijen, kleurpotloden, knuffels, ballonnen en een fiets kwamen allemaal aan bod. Natuurlijk werden er ook stukken geschreven en tekeningen gemaakt. Hierbij werd er goed gelet op de spelling. Aan het eind van de periode maakte de kinderen hun eigen werkblad. In tweetallen mochten zij vragen verzinnen. Deze vragen hadden natuurlijk betrekking op de leerstof en kregen de titel Zoek de verkeerde. Per opdracht werden er twee of drie zinnen bedacht. In één van de zinnen moest een vergissing gemaakt worden. Dit kon het ontbreken van een hoofdletter of punt zijn maar ook een misplaatste komma, apostrof, dubbelepunt of een spelfout. Samenwerken Met veel plezier gingen ze aan het werk. De vraag om samen te mogen werken, en de daarbij horende argumenten, kwam al snel: Als wij samen zinnen verzinnen krijgen we er veel meer! Ieder zocht een plekje waar ze goed konden werken en hier en daar werden er ideeën uitgewisseld. Al uitbeeldend opperde de één een suggestie, de ander schreef dit met de neus op het blad op, daarna werd er gewisseld van rol. Weer anderen verzonnen om de beurt een zin. De ander mocht dan de vergissing plaatsen. Elk kind kon op zijn of haar eigen niveau aan de slag. De kinderen die het allemaal een beetje spannend of lastig vonden kregen uitdagingen of hulp van juf of van klasgenoten. Hoe gaat zo n leerproces nu eigenlijk? Vroeger stond de juf voor de klas en de kinderen luisterden wanneer zij sprak en waren stil. De bankjes stonden naast elkaar maar overleggen was voorzeggen en samenwerken was afkijken. Kortom; een goede groep was een stille groep met ogen op het eigen blad en praten stond voor strafregels. Op de vrijeschool was dit wel genuanceerder. Toch werd er ook veel klassikaal lesgegeven. Tegenwoordig hebben de kinderen meer baat bij een andere aanpak. Vanuit de maatschappij krijgen ze veel prikkels en informatie binnen. Denk maar aan de mobiele telefoons en de computer met het bijbehorende internet. Hierdoor zijn de kinderen niet meer geneigd om in te slapen in de leerkracht ( het als vanzelf meegaan met de leerkracht). Het maakt de kinderen jong wijs en toch ook overprikkeld. Dit vraagt dus een andere 44 Seizoener
KLAS 3,4 manier van lesgeven. Die vinden we terug in de visie van Rudolf Steiner. Leren van elkaar In de eerste voordrachten beschrijft hij hoe de kinderen toch vooral van elkaar moeten leren. In deze tijd noemen we dat coöperatief leren, een vaardigheid die we in het grote leven terug zien als samenwerken of collaboreren. Hedendaagse onderzoeken hebben dit ook uitgewezen. Wist u bijvoorbeeld dat er maar circa 5% van het geleerde blijft hangen wanneer het ons mondeling uitgelegd wordt? Van de gelezen informatie blijft 10% hangen en het audiovisuele materiaal zorgt dat er ongeveer 20% opgeslagen wordt. Ook demonstreren heeft nog een relatief laag percentage, namelijk 30%. Pas wanneer er verbonden wordt met de stof d.m.v. discussies, praktijkoefeningen en het uitleggen aan een ander, schiet het percentage omhoog. (van 50% naar 75% en uiteindelijk naar 80%!) Zaaien en oogsten Als we nu teruggrijpen naar het thema, oogsten, moet er eerst gezaaid worden. Het zaad groeit uit tot een plant die uiteindelijk de vrucht draagt waar het zaad in zit voor de toekomst. In het onderwijs moeten we zorgen voor een soortgelijk proces. Door gewoontes aan te leren, te planten, kunnen er ideeën ontstaan en leerprocessen ontkiemen, die zorgen voor de groei van kennis en vaardigheden. Als het kind zich dit proces eigen maakt zal het zelfsturend worden. Het zal dus vanuit zichzelf gemotiveerd raken voor het leerproces. Prof. Dr. Luc Stevens beschrijft dit aan de hand van de drie basisbehoeften van het kind: relatie, competentie en autonomie. Ook te beschrijven als: ik kan het, ik kan het mezelf leren en als het even niet lukt kan ik het iemand vragen. Zo krijgt dus ieder zaadje dat bij het kind geplant wordt de mogelijkheid om zichzelf te ontwikkelen. De oogst is dat er weer zaad is voor de toekomst en het kind weer zelflerend kan zijn. Eén ding is in dit proces wel erg belangrijk en dat is het proces van het ademen. Het kind moet actief in de wereld buiten zich kunnen zijn maar ook verstilt in zichzelf kunnen reflecteren. Ook hier weer een mooie parallel, niet? Het zaaien en oogsten kan niet zonder het ritme van het jaar. Zo ook kan het leren niet zonder een ritmische ademhaling van het kind. MYRTHE GIJBELS 45
Een rijke oogst Aarde droeg het in haar schoot Zonlicht bracht het rijp en groot Zon en aarde die ons dit schenken Dankbaar willen wij U gedenken Christian Morgenstern Een rijke oogst Van bloem tot vrucht; zo hebben appels, peren en bramen zich ook dit jaar in mijn moestuin weer omgevormd. Met de kracht van het zonlicht zijn de vruchten gerijpt. Het kleine zonnebloemzaadje is uitgegroeid tot een prachtige bloem die zich op een lange steel naar de zon richt. Nog even en dan richten de zonnebloemen zich naar beneden en laten hun zaden terug vallen in de aarde. Zo laat de natuur ons zien hoe de kracht van de zomer terug genomen wordt in de aarde. Een proces wat mij persoonlijke iedere keer weer inspiratie geeft. Onder andere voor het vieren van de jaarfeesten waarover ik een bijdrage mag schrijven in deze schoolkrant. Michaël 29 september is de dag van Michaël. Michaël is een van de aartsengelen. Er zijn vele legenden die vertellen over de daden van Michaël. Sinds de middeleeuwen, toen de ridders zich inzetten voor verbreding van het christendom, is de legende van Joris bekend. Zonder angst trok ridder Joris erop uit om tegen de draak te vechten. Hij overwon het monster met zijn lans en bevrijde daardoor de koningsdochter. Deze legende geeft ons het beeld van de moed die nodig is om het negatieve te overwinnen. Ook wij kunnen geïnspireerd door Michaël moed vinden om onze taken en onze goede voornemens tot een goed einde te brengen. De zon heeft ons daartoe in de zomer rust en lichtkracht geschonken. Wat we in de zomertijd kregen aan kracht en inspiratie kunnen we meenemen in de tijd die voor ons ligt. Bijvoorbeeld door iets, in welke vorm dan ook, van onze eigen oogst te delen met een ander. Sint Maarten De herfst brengt alles in de natuur in beweging. Bladeren verkleuren en herinneren daarmee nog één keer aan het licht van de zomer. Dan vallen de bladeren op de grond, als een rijke humuslaag waarmee de aarde zich voedt. De wind wakkert aan, de temperatuur daalt en het wordt steeds eerder donker buiten. Daar waar de aarde zich met Sint Jan in de zomer volop naar buiten keert zo wordt nu het terug keren van de natuur in de aarde steeds duidelijker zichtbaar. Het feest van Sint Maarten (11 november) is, in de komende donkere tijd van het jaar, het eerste feest in een reeks van lichtfeesten. Sint Maarten was een ridder die de helft van zijn warme mantel aan een arme bedelaar gaf. Het Sint Maarten feest is vanuit dit beeld een feest van offerbereidheid, van goedheid. Sint Maarten laat ons iets zien over schenken 46 Seizoener
Michaëlsopvoering klas 1,2 maar ook iets over ontvangen. Het feest van Sint Maarten kan ons uitnodigen om vanuit de talenten die wij hebben ontvangen iets te schenken. Bijvoorbeeld door iets te doen voor een ander. Ons innerlijk lichtje straalt dan naar buiten. De uitgeholde pompoen als lantaarn tijdens het feest kan daar een beeld van zijn. Uiterlijk licht wordt minder, innerlijk licht wil groeien ( Karlik) Zoals Juul van der Stok het zo prachtig verwoordt in haar boek Schipper mag ik over varen : de vieringen van Michael en Sint Maarten maken ons ervan bewust dat we binnen gaan in de wintertijd. De invallende duisternis aan het begin van de grote verwachtingstijd laat ons in onze huizen naar binnen gaan om dichter bij onszelf te kunnen komen. Zo zie ik ook in mijn moestuin hoe de natuur zich terugtrekt om zich te verrijken en voor te bereiden op nieuwe groei. Dichter bij jezelf komen creëert mogelijkheden om ook dichter bij een ander te komen. Voor wie er in wil geloven staan juist dan kleine aardmannetjes klaar om ons te helpen. De huiskabouters, ook wel wichtelmannetjes genoemd, komen juist in de donkere tijd wanneer het zonlicht overdag afneemt te voorschijn om kleine lichtpuntjes te verzorgen. Het wichtelmannetje Wat zou je ervan vinden. Je trekt je jas aan en plotseling zit er een mooie steen in je jaszak. Of als er een zalig warme kruik in je bed ligt, wanneer je s avonds tussen de lakens glijdt, als er een kaarsje vredig en stil staat te branden als je de kamer binnenkomt, er een gedichtje tussen je papieren zit als je aan het werk gaat. Komen ze nog voor deze bijzondere, eenvoudige momenten van blijheid? Van weldadige warmte en dankbaarheid voor kleine attenties? Of denken wij elkaar alleen maar plezier te kunnen doen met steeds duurder wordende cadeaus? In Scandinavische landen wist het wichtelmannetje, de huiskabouter, wel dat de mensen in de koude, donkere dagen van de adventstijd extra verlangen naar wat lichtpuntjes en dat de belevenis: er is aan me gedacht warmte en licht aan de mensen geeft. Kabouters ( wichtelmannetjes) leven in ons allemaal. Geef een ander eens een kleine kik door een grapje, door wat echte vreugde, door wat warmte, door wat liefde en dat allemaal verpakt in een tovermiddel. Wat voor tovermiddel? Een eenvoudige verrassing uit het hart. Dan spookt het in de adventtijd vrolijk en liefdevol dankzij het wichtelmannetje. (bron onbekend) Namens de redactie Michaël schenkt Joris kracht en moed Een dappere heldin tijdens de Michaëlspelen SABINE VAN DER GRAAF - VREEKEN Inspiratie voor de tekst en de fotografie zijn op basis van informatie uit cursussen, lezingen, verhalen, boeken, en het werken in de moestuin.
Geschiedenis in de vijfde klas Als we het over oogsten hebben dan kunnen we van wat er gezaaid is de vruchten plukken. Vruchten komen naar boven bij de kinderen omdat we getracht hebben eerst te zaaien, eerst het licht van binnen te hebben doen ontwaken. Later oogsten; hun vrucht, hun wijsheid, hun eigenheid en hun talenten uitstallen in de marktkraam die de wereld heet. Zoals een zesde klasser het zo mooi verwoorde over de zin van naar schoolgaan: Je leert niet alleen taal en rekenen, maar je kan later ook vanuit je zelf eigen keuzes maken. Geschiedenis in de vijfde klas helpt hierbij. Helpt bij het zaaien. Helpt om het steeds grotere vuurtje in ons te koesteren, te herkennen. We gaan door middel van verschillende cultuurperiodes terug naar de eigen herinnering, terug naar het langzaam wakker worden van je innerlijke vuurtje en dat het steeds groter mag worden. We herinneren en herkennen onze eigenheid door deze onder andere te vergelijken met belangrijke personages in de verschillende cultuurperiodes. Het herkennen en herinneren, dat gevoel van wakker worden in de ziel, als we bijvoorbeeld over Boeddha spreken. Boeddha die op 35 jarige leeftijd verlichting bereikte, zijn vuurtje liet stralen. Boeddha, een personage waar de kinderen het gevoel bij krijgen van: wow! Ze kijken tegen hem op. Maar Boeddha, die ook innerlijk, net als een 9 à 10 jarige, wakker wordt voor de wereld om hem heen. Net als de kinderen die in deze fase voor het eerst ook vergankelijkheid leren kennen en zingevingsvragen gaan stellen over leven en dood. Kijkt u naar wat voorbeelden van het werk van kinderen uit de klas. En graag zie ik u op de ouderavond waar we samen onder andere verder zullen kijken naar de zin van het geschiedenisonderwijs. En waar we samen ook oogsten uit het begrijpen waarom wij dat zo doen op de vrijeschool. Met vriendelijke groet, SERGE STRIJKER 48
Bijdrage van drie leerlingen van klas 6 Wij hebben dit geschreven, omdat het ons leuk leek iets voor de Seizoener te schrijven. Iris: Op school heb ik al veel geleerd want we werken veel samen en er zijn goede lessen. Ik zit nog maar drie weken op deze school en nu al heb ik veel geleerd over schilderen, de Grieken en heel veel taal, maar ook geschiedenis en Engels en daar ben ik tevreden mee. Fenna: Ik heb in klas 1/2 al geleerd hoe je moest rekenen, zoals hoe je keersommen uitrekent, deelsommen uitrekenen, plussommen en aftreksommen. Toen heb ik in klas 3/4 voor het eerst breuken gehad en dat was toen wel moeilijk. Ik leerde toen ook alle woordsoorten en we begonnen met Engels te leren, zoals allerlei liedjes in het Engels. We schilderden toen ook al een beetje. In 5/6 leerde ik voor het eerst echt mooi te schilderen, want dat had ik nooit echt geleerd. Ik zit nu in de 6e en moet de NIO gaan doen, dat lijkt mij best leuk. Ik hoop met VWO of HAVO naar de middelbare school te gaan. Sarah : In 1/2 heb ik taal geleerd en letters met leuke verhalen en rekenen met kabouters. Het was echt super. Ik heb in 3/4 heel veel geleerd zoals: nog meer rekenen, taal, dierkunde,boerderijkunde en winkeltje. Dat hoorde eigenlijk bij rekenen, maar het was super leuk! In 5/6 heb ik van meester Serge echt heel veel geleerd. Nu zit ik in de 6e klas en moet de NIO doen. Ik heb daar echt veel zin in. Ik ga HAVO halen, het lukt me zeker! We vonden het allemaal leuk om zo veel samen te werken met de 6e klas en ook om dit stukje te schrijven. En soms mochten we ook met de 5e klas samen werken. De sfeer in de klas is heel goed, omdat we zoveel samen werken met elkaar en veel samen doen in de pauze. IRIS, FENNA EN SARAH (KLAS 6) SEIZOENER 49
Harde werker achter de schermen Interview met Willem Geerlof, bestuursvoorzitter Stichting Vrije Scholen Rijnstreek 1998-2011. Eind vorig schooljaar is Willem afgetreden als voorzitter. Een goed moment om terug te blikken en vooruit te zien. Voor het interview spreken we af op Ridderspoor. De koffie is net klaar als Willem binnenstapt. Mooi kantoortje heb je hier toch zegt hij als hij gaat zitten, ik heb het nog met mijn eigen handen gebouwd. Zo begon het allemaal toen mijn oudste dochter hier naar school ging. Vanuit mijn achtergrond stapte ik in de toenmalige bouwgroep van Ridderspoor. We hebben wat afgeklust met elkaar. Van het één kwam het ander. Willem trad in 1998 toe in het bestuur van Ridderspoor met als aandachtgebied onderhoud gebouwen. Na even teruggeblikt te hebben op die eerste periode gaan we van start. Wat is de belangrijkste taak van het bestuur? Het bestuur heeft als primaire taak leerkrachten te faciliteren zodat zij er goed kunnen zijn voor de kinderen. Die taak draagt ver uit in deze tijd van veel wet- en- regelgeving in het onderwijs. Denk aan onderwijsinspectie, arbeidsinspectie, uitvoering van medezeggenschap en veranderde financiering. Elke school heeft afgevaardigden in het bestuur. We proberen met elkaar zo goed mogelijk te regelen dat de drie scholen hun bestaansrecht kunnen behouden. Willem is geboren in 1958, getrouwd met Maartje en vader van 4 kinderen die allen de vrijeschool in Alphen (hebben) doorlopen. In het dagelijks leven is hij commercieel directeur van een groothandel in bouwmaterialen. In zijn vrije tijd mag hij graag genieten van sport, boeken en films. Sinds 1998 neemt hij deel in het bestuur van toen nog alleen vrijeschool Ridderspoor. Van 2003 tot 2011 trad hij op als voorzitter van het bestuur van de Stichting Vrije Scholen Rijnstreek, waar onze school naast Vrije School Mareland in Leiden en Vrije School de Vuurvogel in Zoetermeer nu deel van uitmaakt Hoeveel tijd was u gemiddeld kwijt aan het werk als bestuurslid? Het bestuur is nu weer bijna voltallig en dan kan je taken verdelen. We werken met verschillende portefeuilles, waaronder financiën, personeelszaken, public relations en kwaliteitszorg. Er is een flinke tijd geweest dat we alles met zijn tweeën hebben gedaan en dan is het wel heel erg veel. Ook leven we in een complexere samenleving dan bijvoorbeeld 10 jaar geleden en worden er aan het onderwijs en besturen van scholen meer eisen gesteld. Kleine of grote school; je moet het doen met de eisen van de onderwijsinspectie, met het budget wat je krijgt op basis van het aantal leerlingen. Maar om je vraag te beantwoorden.. ik kan wel zeggen dat ik de laatste jaren gemiddeld zo n 10 uur per week in het bestuurswerk voor de scholen investeerde. Wat is de reden dat je geheel vrijwillig zo n grote tijdsinvestering in de vrijeschool doet? Willem gaat er eens goed voor zitten. Verantwoordelijkheidsgevoel, zegt hij. Hij legt uit: Maartje en ik zijn in 1996 met onze oudste doch- 50 Seizoener
INTERVIEW ter begonnen op de peuterspeelzaal van Ridderspoor. We waren eerst twee maanden naar een andere peutergroep geweest maar die beviel ons helemaal niet. Op Ridderspoor werden we in eerste instantie geraakt door de warme sfeer, de onderlinge betrokkenheid en de gezelligheid binnen de school. Pas later zijn we ons in de antroposofie gaan verdiepen. In 1998 werd ik door de toenmalige voorzitter van het bestuur van Ridderspoor gevraagd om plaats te nemen in het bestuur met de portefeuille onderhoud gebouwen. Zo leerde ik de school van een andere kant kennen. Het is altijd mooi als je zomaar een andere organisatie dan waarin je zelf werkzaam bent helemaal van binnenuit mag leren kennen. Ik ben er niet de man naar om weg te lopen voor verantwoordelijkheid in tijden van moeilijkheden of als zaken tijdelijk niet gaan zoals je zou wensen. Maar de belangrijkste reden is dat ik het goed wil doen voor de kinderen. Ze genieten hier mooi onderwijs. Om dat te behouden en verder uit te bouwen mag je je als ouder best vrijwillig inzetten. Als je goed onderwijs en een fijne school voor je kinderen wilt moet je niet langs de kant blijven zitten en gaan aanwijzen wat er allemaal mis gaat. Als u terugkijkt naar uw werk, wat valt dan onder de categorie succesvol? Alle drie de scholen hebben onder geïntensiveerd toezicht gestaan van de onderwijsinspectie. Een aantal jaren geleden waren we nog niet of onvoldoende voorbereid om aan alle eisen van de onderwijsinspectie te voldoen. Niet dat we geen goed onderwijs boden, maar het beschrijven van alle processen binnen de Vrije School waren we niet gewend. Ook het meten via toetsen als CITO stuitte bij medewerkers op weerstand. Inmiddels voldoet Ridderspoor al weer 4 jaar aan de eisen die onderwijsinspectie stelt. Ook de andere twee scholen hebben inmiddels weer het volle vertrouwen van de onderwijsinspectie. Waar bent u trots op als het Ridderspoor aangaat? Voor zo n klein schooltje hebben we wel een flinke storm gehad. Perikelen intern en extern. Maar dit kleine schooltje is overeind gebleven en heeft schoon schip gemaakt. Dat dit gepaard gaat met vertrek van ouders en leerlingen is hier inherent aan. We voldoen aan alle eisen en normen en er staan goede leerkrachten voor de klas. We kunnen nu voortgaan en verder bouwen. Ik ben erg tevreden om te vernemen dat we een mooi gevulde kleuterklas hebben en dat we er een aantal jaar geleden goed aan hebben gedaan om in de doorstart van de peutergroep te investeren. De groei moet daar voornamelijk vandaan komen en dat doet het blijkbaar ook! Waar moet Ridderspoor op blijven letten? Alphen is een kleine school en daardoor ook erg kwetsbaar. Het is belangrijk te onderhouden en borgen wat je bereikt hebt. Het bestuur kan helpen te faciliteren. Onder andere door te zorgen dat we de financiën op orde blijven houden en de schoolleider goed ondersteunen. Als je nu terugkijkt zijn er dan dingen die je, met alles wat je nu weet, anders had gedaan? Achteraf hadden we bij de oprichting van de stichting er eerder voor moeten kiezen het schoolleiderschap stevig neer te zetten. De leerkrachten moeten hun werk kunnen doen en dat kan niet zonder schoolleider. Vroeger werkten de vrije - schoolleerkrachten samen met ouders middels werkgroepen en een mandatenstructuur. Er was formeel geen echte leider. We zijn en blijven ouders die zich inzetten voor de school. Dat maakt ons heel betrokken maar punt is wel dat we niet zomaar thuis zijn op alle beleidsterreinen van het onderwijs. Wat heeft de vrijeschool voor meerwaarde voor je eigen kinderen? Ik vind dat mijn kinderen geleerd hebben zich te ontwikkelen tot zelfstandige mensen die komen tot goede keuzes. Daarnaast ben ik blij dat zij zich op artistiek gebied ook zo mooi ontwikkelen. Waarom ben je afgetreden als voorzitter en wil je stoppen met het bestuurswerk? Na 13 jaar wordt het tijd, tijd voor nieuwe mensen, nieuw bloed. En de mensen thuis hebben ook recht op mij. Waarom is het zo moeilijk vrijwilligers te krijgen voor bestuur? Ik zie het als een maatschappelijk probleem. Mensen zetten zich tegenwoordig niet zo makkelijk vrijwillig meer in om structureel en langdurig verantwoordelijkheid te nemen voor bijvoorbeeld een scholengemeenschap. Maar je moet het ook kunnen, niet alleen wat betreft vaardigheden, maar de thuissituatie moeten het ook toestaan. Wat hoop je voor de toekomst? Dat de vrijescholen in de regio zichzelf kunnen blijven ontwikkelen. Er is zoveel potentie. Ik zou het prachtig vinden. Ik hoop dat we over tien jaar een stevige school zijn met zo n 140 leerlingen. Als we het interview hebben beëindigd en we even buitenlopen doet Willem enthousiast nog flink wat ideeën uit de doeken over hoe hij denkt dat Basisschool Ridderspoor zou kunnen groeien en hoe belangrijk hij het vindt dat ouders vrije schoolonderwijs voor hun kind kiezen. Het heeft ook maatschappelijk een functie; het biedt tegenwicht aan, in mijn ogen, een steeds meer individualistische en berekenende maatschappij. We moeten het samen doen. door Marlene van Steensel, met medewerking van Gabriëlle Ebskamp Seizoener 51
De Middenbouw op het Marecollege De overgang van lagere naar middelbare school is vaak groot. Kinderen komen in een nieuwe wereld terecht waarin ze helemaal opnieuw moeten beginnen. Fysiek en mentaal zijn ze (uitzonderingen daargelaten) de minst weerbaren van de hele school. De kromgebogen brugger die zwicht onder een veel te grote tas met boeken is een karikatuur, maar wel een met grote raakvlakken met de werkelijkheid. De brugger is vaak mikpunt van spot en / of laatdunkende vertedering. Ahh, ze worden ook elk jaar kleiner. In zo n onveilige en chaotische omgeving komen individuele leerlingen niet langer echt tot hun recht. Het recht van de sterkste gaat gelden. Groeps- en kuddegedrag worden gestimuleerd. Van een vrije en ongedwongen ontwikkeling is niet echt sprake. Als vrije school proberen wij dit op verschillende manieren te bestrijden. Om te beginnen is er de wenweek. Door allerlei intensieve spellen en activiteiten leren de leerlingen elkaar beter kennen. Zo krijgen de 7e klassers meer houvast aan elkaar. Door kennis van elkaars talenten en zwakke punten ontstaat een veiliger sfeer. Verder krijgen leerlingen (uit 7 en 8) niet elk uur les van iemand anders. Leerlingen krijgen minimaal 16 uur per week les van hun eigen mentor. De mentor kan de ontwikkeling van de leerling zo goed in de gaten houden. De mentor blijft in principe twee jaar bij de leerlingen. Leerlingen kunnen bij deze centrale figuur voor allerlei zaken terecht. In het klassenuur (1x per week) is er veel aandacht voor de klas als groep. Dit creëert rust en veiligheid. De overige uren krijgen leerlingen les van vakleerkrachten in bijvoorbeeld creatieve vakken en talen. Ook wordt ernaar gestreefd de 7e (en 8e) klassers zoveel mogelijk in hun eigen lokaal te houden. Dat voorkomt gesleep met tassen van lokaal naar lokaal. Dit zou de leerlingen rust en geborgenheid moeten geven. In de pauzes hebben 7e klassers op het Marecollege een vaste plek in de kantine. Die is uitsluitend toegankelijk voor hen. Zo kunnen zij in een meer vertrouwde omgeving rustig in gezelschap van leeftijdgenoten pauze houden. Het is 7e klassers niet toegestaan het schoolterrein te verlaten. 7e en 8e klassers hebben bovendien hun eigen sportdagen. Ook is er naast de feesten voor de hele school een apart middenbouwfeest, uitsluitend toegankelijk voor leerlingen uit de middenbouw. Als schakel richting de bovenbouw (klas 9 t/m 12) hanteren wij een systeem van leerlingmentoren. Elke middenbouwklas heeft één of twee vaste leerlingen uit de hogere klassen als mentor. Deze ouderejaars gaan mee op excursies en zijn soms bij het klassenuur aanwezig. 52 Seizoener
Seizoener 53