Thema: kostenbesparingen Inzicht in debiteurenportefeuille leidt tot kostenbesparing Bestedingen terugdringen door mix van risicomanagement en verzekeren Transparantie: kans voor publieke sector Een andere blik op personal benefits Grip op inzetbaarheid leidt tot kostenreductie Extra: Interview Sjarel Ex, directeur Museum Boijmans van Beuningen Een andere kijk op kostenbesparingen - Sylvia Mulder-Busch, Account Manager bij Aon Risk Services U I T G A V E V A N A O N - 2 0 1 0 / 1
2 Voorwoord
Kostenbesparende maatregelen voor ondernemers De hand op de knip. Dat is het motto bij veel bedrijven. Kostenbesparende maatregelen worden daarom met open armen ontvangen. Aon wil als risicoadviseur en verzekeringsmakelaar met ondernemers meedenken. Dat is voor ons reden om speciale aandacht te geven aan het onderwerp kostenbesparing. Verschillende initiatieven binnen Aon hebben geleid tot een uitgebreid pakket van kostenbesparende oplossingen, in combinatie met goed en gedegen risicomanagement: de Cost Saving Toolkit. Ondernemers kunnen met deze Toolkit niet alleen besparingen realiseren, zoals subsidies en premiekortingen. Het biedt ook specifieke extra zekerheden en extra voordelen voor uw medewerkers, zoals minder premie. Veelal op basis van no cure, no pay. De oplossingen van Aon zijn niet beperkt tot één terrein. Ze hebben betrekking op risicomanagement, maar ook op financieel, operationeel en personeel vlak. Daarmee is de Cost Saving ToolKit dus interessant voor Financial Managers, Risk Managers én HR-managers. De huidige economische ontwikkelingen hebben invloed op het risicoprofiel van uw organisatie. Dit vraagt op zijn beurt om andere oplossingen. Denk aan het juist wél verzekeren van een risico dat u eerst dacht zelf te kunnen dragen, of de keuze voor een andere oplossing voor een bestaand risico. Het opnieuw bekijken van uw risicoprofiel en de mogelijke oplossingen die hierbij gekozen kunnen worden, leveren veelal een aanzienlijke vermindering van uitgave op. In combinatie met de voor u geselecteerde producten en diensten zorgt deze aanpak ervoor dat u optimaal inspeelt op de huidige turbulente tijden. Dat kan hét verschil maken! In deze editie van INzicht meer aandacht voor enkele producten en diensten waarmee u al op korte termijn kostenbesparende maatregelen kunt nemen. De accountmanagers van Aon zijn graag bereid om u een nadere toelichting te geven. Ik wens u veel leesplezier toe. Lex Geerdes CEO Aon Nederland 3
In houdsopgave 2 4 6 8 10 12 14 18 20 22 24 26 28 Voorwoord Lex Geerdes Inhoudsopgave Inzicht in debiteurenportefeuille leidt tot kostenbesparing Bestedingen terugdringen door mix van risicomanagement en verzekeren Transparantie: kans voor publieke sector Een andere blik op personal benefits Grip op inzetbaarheid leidt tot kostenreductie Boijmans stelt kunstbeleving boven alles De kunst van het verzekeren van kunst Fraude: niet te voorkomen, wel te verminderen Aon s Political Risk Map 2010 Risicomanagement noodzaak voor pensioenfondsen Tefaf Colofon Redactiecommissie: R. de Bruin, voorzitter T.M. Colijn-Tel I.C.A. Drost L.M. Fecken S. Groen R.A. van Goor den Oosterlingh J.B. Keizer Y.J.T. Lubbe-Lindsen H.M. Visser-Koppe Vormgeving en prepress: J.B. Keizer, S. Groen Fotograaf: Ad Bogaard Fotografie Tekst/Eindredactie: Sterk Werk Communicatie Groep Aon INzicht wordt kosteloos toegezonden aan relaties van Aon. Voor meer informatie over Aon of over een van de onderwerpen uit dit nummer kunt u contact opnemen met uw accountmanager. Uw vragen en opmerkingen zijn welkom op ons redactieadres: Postbus 518 3000 AM Rotterdam T.a.v. Redactie INzicht e-mail naar: Inzicht@aon.nl Mutaties in de adressering kunt u doorgeven aan: dhr. Th. van der Ent Aon Nederland Admiraliteitskade 62 3063 ED Rotterdam 4 Druk: Drukkerij G.B. t Hooft bv
Kostenbesparingen Kostenbesparingen zijn altijd welkom in economisch slechtere tijden. Veranderingen in wet- en regelgeving in de afgelopen jaren hebben het voor werkgevers makkelijker gemaakt om zelf de verantwoordelijkheid hiervoor te nemen. Wij kunnen u daarbij helpen. Niet alleen door te kijken waar u kosten kunt besparen, maar ook door extra zekerheden in te bouwen. Aan de hand van enkele voorbeelden laat deze editie van INzicht u zien welke oplossingen er zijn. U leest hoe u kunt besparen op: Risicokosten voor de debiteurenportefeuille door goed credit managementbeheer; Kosten van ontwerpfouten in de bouw door de optimale mix van risicomanagement en verzekeren; Verzekeringen en schades in de (semi)publieke sector door meer transparantie; Personeelsverloop door een goed personal benefits programma; Re-integratie, verzuim en arbeidsongeschiktheid door meer grip op inzetbaarheid. corporate 5
Debiteurenportefeuille in de praktijk Retailonderneming X bestaat uit diverse werkmaatschappijen. Elke werkmaatschappij heeft een eigen credit risk mana ge - mentbeleid waarbij sommigen ook een kredietverzekering hebben afgesloten. De directie van deze onderneming heeft Aon opdracht gegeven tot het uitvoeren van een onderzoek naar de totale risicokosten van de debiteurenportefeuille. Om onderneming X een zinvolle analyse over deze kosten te geven, is gekeken naar: Inzicht in Het krediet acceptatiebeleid en de hierbij horende procedures Prestatievermogen van de ingeschakelde incassobureaus Samenwerking tussen financiële afdeling en de verkoop afdeling De hoogte van de DSO Het Dunning proces (communicatie met debiteuren) De hoogte van de afschrijvingen Dit onderzoek leidde ertoe dat de onderneming het credit management beleid aanpaste, waarmee een kostenreductie van ongeveer 200.000 euro werd gerealiseerd. 6 credit management
debiteurenportefeuille leidt tot kostenbesparing Nu de omzetten en marges door de huidige economische situatie onder druk staan, z o e k e n b e d r i j v e n st e e d s v a k e r n a ar m a ni e r e n o m d e c a s h fl o w t e v e r h o g e n e n d e z e v o o r s p e l b a a r t e m a k e n. Te g el i j k e r t i j d w il l e n z e h e t d e b i t e u r e n r i s i c o v er m i n d e r e n o m zo kosten te besparen. Credit risk management is hierbij een belangrijk instrument. Door Eelco Ouwerkerk, Account Manager Aon Risk Services Debiteuren vormen vaak de belangrijkste kosten post op de balans van uw onderneming. Niet alleen moet deze post worden gefinancierd, door de mogelijke oninbaarheid is er ook een risico aan verbonden. Het formuleren van beleid rond credit risk management is pas mogelijk als u inzicht heeft in de risicokosten van uw debiteurenportefeuille én de volatiliteit ervan. Bij het begrip risicokosten kunt u denken aan: Financieringskosten van de debiteurenportefeuille Afschrijvingen op debiteuren Premie kredietverzekering Informatiekosten Incassokosten Een groot aantal bedrijven heeft weinig inzicht in de kredietwaardigheid van haar debiteuren. Hierdoor is de kans groot dat ze zaken doen met debiteuren die niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Andere ondernemingen hechten aan een grote voorspelbaarheid als het gaat om de hoogte van de voorzieningen op de balans. En weer anderen kampen met een hoge Days Sales Outstanding (DSO) die gefinancierd moet worden. Dit verklaart waarom de risicokosten van de debiteurenportefeuille bij sommige ondernemingen zo hoog zijn. Bedrijven die bovenstaande situaties voor - komen of tijdig weten op te lossen, besparen aanzienlijk op de risicokosten van hun debiteuren portefeuille. Voor meer informatie kunt u contact op nemen met uw accountmanager of met Maarten van der Klaauw van Aon Trade Credit op telefoonnummer 010 448 7894. Kijk ook op www.aon.nl/tradecredit Kostenreductie in D R I E S T A P P E N Veel adviseurs hebben een beperkte visie op de risicokosten van de debiteurenportefeuille. Aon biedt in drie stappen een compleet beeld van deze kosten en draagt oplossingen aan die uw totale risicokosten verlagen. Stap 1 Cashflow- en debiteurenrisico Stel de cashflow- en debiteurenrisico s en de hoogte van de hiermee gepaard gaande totale risicokosten vast. Stap 2 Risicokosten Analyseer welke risicokosten met elkaar verband houden, hoe deze elkaar beïnvloeden en in hoeverre uw credit risk managementbeleid hierop is afgestemd. Vergelijk deze situatie vervolgens met branchegenoten of concurrenten (benchmark) en identificeer de beïnvloedbare risicokosten die tot kostenreductie leiden. Stap 3 Adviesrichting & vervolgstappen Gebruik de uitkomsten uit stap 1 en 2 als basis voor het formuleren van een credit risk managementbeleid. Cruciaal hierbij is dat zowel het beleid als de uitvoering ervan sterk verankerd worden binnen de onderneming. Dit zorgt ervoor dat uw credit risk managementbeleid ook écht werkt. Stap 1 Cashflow- & debiteurenrisico Stap 2 Risicokosten Bruto doorlooptijd : drie tot vier weken Stap 3 Adviesrichting & vervolgstappen 7
Bestedingen terugdringen van risicomanagement en Schade door ontwerp- en constructiefouten is geen nieuw verschijnsel. Wel nieuw is de toenemende aandacht voor voorvallen die geen incident meer genoemd kunnen worden. Schadegevallen kunnen rekenen op veel mediaaandacht. Goed management van ontwerprisico s wordt daardoor steeds belangrijker. S Y L V I A M U L D E R - B U S C H : S C H A D E S D O O R O N T W E R P F O U T E N M O E T E N Z O V E E L M O G E L I J K W O R D E N V O O R K O M E N. Door Sylvia Mulder-Busch, Account Manager bij Aon Risk Services Sinds er bij een aantal instortingen gewonden en zelfs doden zijn gevallen, weten dergelijke gebeurtenissen zich verzekerd van aandacht van de pers. Het noemen van namen van de betrokken partijen wordt daarbij niet geschuwd, of hen nu iets valt aan te rekenen of niet. De vraag wie precies verantwoordelijk is, wordt mede daardoor steeds belangrijker. Doorschuiven van verantwoordelijkheden Voor aannemers die zelf projecten ontwikkelen - en dus de risico s naar zich toetrekken - zijn ontwerprisico s vanzelfsprekend een aandachtspunt. Steeds vaker schuiven opdrachtgevers de risico s echter door naar hun opdrachtnemers door middel van andere contractsvormen, zoals bij D&C (Design & Construct) en DBM (Design Build Maintain). Aannemers kunnen hierdoor voor enorme financiële risico s komen te staan. Hoewel opdrachtgevers steeds vaker het risico contractueel doorschuiven, zijn ze nog niet uit de gevarenzone. Immers, bij wie kan de schadelijder bijvoorbeeld aankloppen als de aannemer failliet gaat? Het is daarom essentieel vooraf duidelijk de wederzijdse verantwoordelijkheden af te stemmen. Afwikkeling Schades door ontwerpfouten moeten zoveel mogelijk worden voor -komen. Helemaal uitsluiten van deze schades is helaas niet mogelijk. Als een instorting zich toch voordoet, dan kan een slechte afwikkeling van de schade een enorme reputatieschade opleveren voor de betrokken partijen. Dit geldt overigens ook voor dreigende schades als gevolg van ontwerp- of constructiefouten. De financiële schade loopt al snel in de vele miljoenen euro s. We zien nu vaak dat er pas ná een calamiteit wordt bekeken hoe het ook al weer zit en wie verantwoordelijkheid draagt. Komen partijen daar onderling niet uit, dan kan dat leiden tot een langdurige juridische strijd die zijn weerslag heeft op andere bouwprojecten. Ook de rentabiliteit en continuïteit van de betrokkenen worden geraakt. Het is beter om vooraf met elkaar afspraken te maken over wie coördineert, controleert, en wie zorgt voor het sluiten van adequate verzekeringsdekkingen. Verzekeren Om de vermogenspositie van de ondernemer te beschermen, zijn er beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen. Die zijn noodzakelijk om andere bestaande verzekeringen in de bouw aan te vullen, zoals de constructieverzekering en de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (CAR en AVB). Beide polissen dekken echter niet de specifieke schades door ontwerp- of constructiefouten. De CAR-polis biedt alleen dekking voor fysieke schade in de bouw- en onderhoudstermijn. De AVB-polis dekt alleen schade (zaak en letsel) aan derden, geen zuivere vermogensschade of eigen schade. Aon heeft verzekeringsdekkingen ontwikkeld voor zowel opdrachtgevers, opdrachtnemers als adviseurs. Afhankelijk van het werk en de contractuele verhoudingen tussen partijen, wordt in goed overleg afgestemd welke partij de ontwerpverantwoordelijkheid draagt, wie hiervoor een polis uitneemt en met welke limiet (zie kader). 8 liability / risk management
door mix verzekeren Risicoprofiel Risicomanagement is van groot belang voor bedrijven, ook in de bouw. Ook al is er een verzekering. Een verzekering is immers geen hangmat, maar een vangnet. Risicomanagement begint met het opnieuw bekijken van het risicoprofiel van een onderneming. Ontwikkelingen en trends in een sector hebben invloed op dit risicoprofiel. Een veranderend risicoprofiel vraagt om andere oplossingen. Zo worden woningen, utiliteit en openbare ruimtes steeds meer geïntegreerd. Tot voor kort hadden nog maar weinig bedrijven een verzekering voor ontwerpfouten. De redenen hiervoor zijn divers. Bedrijven denken dat het risico bij een van de andere betrokken partijen ligt. Of ondernemingen werken op een dunne winstmarge. Maar ook het feit dat men nooit te maken heeft gehad met een dergelijke schade, speelt mee in de afweging ontwerpfouten wel of niet te verzekeren. Wij zien echter dat steeds meer bedrijven overgaan tot verzekeren van ontwerprisico s en oog hebben voor risicomanagement. Kosten besparen De mix van risicomanagement en verzekeren kan aanzienlijke kostenbesparingen opleveren. Pas als men weet waar risico s op de loer liggen, kunnen ze worden voorkomen of beperkt. Het is dan ook mogelijk om te kiezen tussen het zelf dragen van de risico s of deze over te dragen, bijvoorbeeld door het te verzekeren. Er zijn veel mogelijkheden. Wij pleiten voor risicomanagement en sturen op kwaliteit in plaats van alleen op prijs. Immers, achteraf blijkt vaak dat een gebrekkige inschatting van de risico s en het niet verzekeren juist kostbaarder is dan de mix van risicomanagement en verzekeren. Alle betrokken partijen hebben belang bij de kennis en specifieke extra zekerheid die een tijdige combinatie van die twee biedt. Meer informatie? Voor meer informatie kunt u meer informatie dan kunt u contact opnemen met Aon Risk Services, Sylvia Mulder-Busch, tel. 020 430 5872, e-mail Sylvia_Mulder-Busch@aon.nl Kijk ook op www.aon.nl/bov Oorzaken Factoren die een rol spelen bij ontwerp- of constructiefouten zijn niet alleen van technische aard. Ook de organisatie speelt een rol. Het gaat daarbij onder meer om: Niet transparante opdrachtverlening en ontwerpverantwoordelijkheid Meerdere constructeurs en leveranciers zonder regie, afstemming of communicatie Constructiewijzigingen Een bestuurlijke cultuur van snelle realisatie en ingebruikname, zonder voldoende controle en inspectie Bouwen in afwijking van de bouwvergunning, zonder communicatie en documentatie Het ontbreken van gewijzigde tekeningen en berekeningen Niet opmerken van ontwerpfouten tijdens de bouw of bij oplevering Verkeerde betondrukspanning en onvoldoende wapening Detailleringfouten Een gebrek aan risicomanagement Nieuwe verzekeringen Voor opdrachtgevers (zoals projectontwikkelaars, woningcorporaties en overheden) heeft Aon de XOV (excedent aansprakelijkheidsverzekering) ontwikkeld. Deze polis biedt de opdrachtgever dekking voor aansprakelijkheid van de adviseur en is een toevoeging (excedent) op wat de adviseur zelf heeft verzekerd. Voor de opdrachtnemer (hoofd)aannemer hebben wij de BOV (bouw ontwerpverzekering) in het leven geroepen. Deze polis biedt de aannemer dekking voor fouten in het ontwerp, waarvoor hij contractueel aansprakelijk is. Voor adviseurs zijn er ten slotte beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen die qua verzekerde bedragen verder gaan dan de limieten die doorgaans worden geboden. De bestaande polissen van betrokken partijen kunnen door ons worden geanalyseerd en op elkaar worden afgestemd. www.aon.nl/xov 9
Transparantie: kans voor publieke sector N i e u w e c o d e s e n v o or s c h r i f t e n, b ij v o o r b e e l d vo o r g o e d be s t u u r o f j a a r v e r s l a g l e g g i n g, k u n n e n v a a k r e ke n e n op w e in i g e n t ho u s i a s m e b i j p u b l i e k e i n s t e ll i n g e n. E n d at is ni e t te r e c h t. Z e b ie d e n ju i s t ee n k a n s o m k o s t e n t e b e s pa r e n. Door Jolande Waterschoot, Managing Consultant en Jiska Wijker-Kerskes, Risk Management Consultant beide bij Aon Global Risk Consulting Corporate governance codes beperken zich niet meer tot de private sector. Ook in de (semi)publieke sector is de afgelopen jaren een code voor goed bestuur geïntroduceerd. Een maatregel met verstrekkende gevolgen: om te kunnen voldoen aan de nieuwe vereisten moesten diverse publieke instellingen en organisaties hun jaarverslaglegging en zelfs enkele interne procedures aanpassen. Naast die code van goed bestuur heeft de sector ook te maken met specifieke voorschriften. Het gaat onder meer om het Besluit Begroting en Verantwoording voor gemeenten en provincies, de Waterschapswet voor waterschappen, het rapport van de Commissie Don (over het financieel beheer van onderwijsinstellingen) en de Zorgbrede Governance - code (voor zorginstellingen). Transparantie als kans Een veel gehoord geluid is dat al die codes alleen maar leiden tot extra kosten en meer werk. Bovendien blijft er zo minder tijd over voor het verlenen van de daadwerkelijke dienstverlening. Het geven van meer transparantie aan de stakeholders van een organisatie, biedt echter ook kansen. Nu de meeste processen en rapportages worden aangepast aan de nieuwe codes, kunnen instellingen de vruchten van hun inspanningen plukken. Een dergelijke transparantie levert ook organisaties zelf iets op. aspect. Een organisatie krijgt hierdoor niet alleen meer inzicht in de risico s, maar ook in de financiële huishouding. Op deze manier kan een instelling haar financiële situatie verder optimaliseren, wat kostenbesparingen oplevert. Risicobeheersing Elke organisatie loopt risico s bij de uitoefening van haar activiteiten. Veel van deze risico s zijn bekend en onder controle. Er zijn echter ook risico s waar een organisatie zich niet direct van bewust is of die nog niet voldoende worden beheerst. Ongemerkt lijdt een organisatie daardoor tóch schade. Deze situatie - geen optimaal inzicht in de risico s en de risicobeheersing - kan voor een organisatie extra kosten met zich meebrengen. Bijvoorbeeld door schades die niet zijn verzekerd en dus zelf gefinancierd moeten worden. Of een verzekeringsportefeuille die niet aansluit op het risicoprofiel, waardoor er premies worden betaald voor dekkingen die een organisatie eigenlijk helemaal niet nodig heeft. In het kader staan vier praktijkvoorbeelden hoe kosten bespaard kunnen worden. Meer informatie? Wilt u meer informatie hierover dan kunt u contact opnemen met: Jolande Waterschoot, tel. 010 448 7548 e-mail Jolande_Waterschoot@aon.nl, of Jiska Wijker-Kerskes, tel. 010 448 7927, e-mail Jiska_Kerskes@aon.nl Kijk ook op www.aon.nl/weerstandsvermogen Een governance eis die steeds terugkomt, is het in kaart brengen van risico s. Daarbij wordt vaak een relatie gelegd met het financierings - 10 corporate governance
Praktijkvoorbeelden E n k e l e p r a k t i j k v o o r b e e l d e n v a n k o s t e n b e s p a r i n g e n d o o r r i s i c o a n a l y s e : Een school neemt voor een deel van haar personeelsbestand deel aan een risicofonds. Dit fonds verzorgt vervanging van onderwijsgevend (OP) en onderwijsondersteunend (OOP) personeel bij ziekte. Door een periodieke betaling vanuit de aangesloten instellingen wordt dit fonds gefinancierd. Een onderwijsinstelling met een laag ziekteverzuim en een goed beleid rond arbeidsomstandigheden besloot om eigen risicodrager te worden - en daarmee kosten te besparen. Een overheidsinstelling gaat een contract aan met een grote internationale partij die zijn eigen standaard inkoopvoorwaarden hanteert. In deze inkoopvoorwaarden staat dat de overheids - instelling een aansprakelijkheid aanvaardt tot een bedrag van vijf miljoen euro. De aansprakelijkheidsverzekering van deze instelling kende echter een limiet van 2,5 miljoen euro. Bij een schade van vijf miljoen euro zou 2,5 miljoen euro ten laste van de reservepositie komen. Een kleine investering in de dekking van de aansprakelijkheidsverzekering leidde tot een besparing op de schadekosten voor deze instelling. De extra dekking vergt een premie van EUR 500 per jaar. Het risico om 2,5 miljoen euro in te teren op de reserves is daarmee afgedekt voor een relatief gering bedrag. Een gemeente heeft voor haar scholen een glasverzekering gesloten. Jaarlijks keert deze verzekering een bepaald bedrag uit aan schades. Door de voorspelbaarheid van het risico kan de gemeente heel goed inschatten wat de schade in een bepaald jaar zal zijn. Een afweging van deze schadekosten ten opzichte van de betaalde premie op de glasverzekering heeft ertoe geleid dat de gemeente besloten heeft de kosten van glasschades te begroten. Een van de 25 waterschappen in Nederland heeft een aansprakelijkheidsverzekering die een limiet kent van 2,5 miljoen euro en een eigen risico van 2.500 euro per gebeurtenis. Het gros van de aansprakelijkheidsschades is kleiner dan dit eigen risico en komt dus voor rekening van het waterschap. Bij een calamiteit, bijvoorbeeld een overstroming als gevolg van nalatigheid, is het zeer waarschijnlijk dat deze schades de limiet van 2,5 miljoen euro overschrijden. Door het afsluiten van een verzekering met een hogere verzekerde limiet en een hoger eigen risico krijgt het waterschap meer waarde voor zijn geld omdat die nu meer schades dekt. 11
Een andere blik op personal benefits Een personal benefits programma: leuk voor de werknemer, maar de werkgever lijkt het niet direct een kostenbesparing op te leveren. Toch is zo n programma een verstandige stap. Het werven van gekwalificeerd personeel is duur. Een goed personal benefits programma helpt organisaties om hun goede mensen vast te houden. Namens een werkgever, stichting of brancheorganisatie biedt het Personal Benefits Programma van Aon Verze ke - ringen werknemers een pakket schadeproducten tegen een aantrekkelijke premie en gunstige voorwaarden. Het gaat in totaal om negen verzekeringen, waaronder een autoverzekering, een woonhuisverzekering en een reisverzekering. De communicatie doen we samen met de werkgever, vertelt Pascal van Dijk, commercieel manager binnen Aon Verzekeringen. Het Personal Benefits Programma wordt ondersteund door de website www.5sterrenzekerheid.nl. Daar heeft elke werkgever of partner haar eigen portaal. Op deze website kan een werknemer alles digitaal regelen, zoals het afsluiten en wijzigen van verzekeringen, het melden van schades en het inzien van polissen. Waarom is dit anders dan bij de concurrent? Wij bieden niet alleen een online portaal en actieve marketingondersteuning, maar ook scherp geprijsde producten tegen goede voorwaarden. Dat komt door onze inkoopkracht. Wij kiezen voor de lange termijn omdat we ons realiseren dat een programma tijd nodig heeft om zich te ontwikkelen. Er zijn minimaal vier contactmomenten per jaar nodig om de medewerkers te informeren over dit programma. Wij blijven nadenken over de vraag hoe we onze klanten kunnen ondersteunen als goede werkgevers. Voorbeelden van die ondersteuning zijn gezamenlijke cam pag nes, materialen voor nieuwe mede werkers en ludieke acties zoals het belonen van jubilarissen. Samen met onze partners is ons marketingteam constant bezig met het verbeteren van de beleving van de verzekerden. Maar hoe levert dit werkgevers een kostenbesparing op? Personal Benefits zelf is niet zozeer een kostenbesparing voor de werkgever, maar wel voor de werknemer. Individueel verzekerden kunnen zo een aanzienlijke kostenbesparing realiseren. Voor de werkgever heeft het andere voordelen. Tertiaire arbeidsvoorwaarden zijn in een krappe arbeidsmarkt erg belangrijk. Het behoud van ervaren medewerkers is in veel branches en bedrijfstakken essentieel, ook omdat het aantrekken van gekwalificeerd personeel erg kostbaar is. Door het aanbieden van Personal Benefits kun je je rol als goede werkgever benadrukken. Kunt u voorbeelden geven uit de praktijk waar het programma succesvol is toegepast? Het Personal Benefits Programma hebben wij uitgerold bij bedrijven (bijvoorbeeld Jumbo Supermarkten), brancheverenigingen (Nederlands Instituut voor Psycho lo gen) en stichtingen (bijvoorbeeld Stich ting Collectieve Verzekeringen bij het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit). Aon is als makelaar al twintig jaar actief op dit gebied en heeft bij meer dan vijftig grote instellingen dit programma lopen. Wat zijn de kosten voor het programma? Het programma is volkomen kosteloos voor de werkgever of partner. Aon verzorgt de website, producten, communicatie, schadeafhandeling en service desk. Vaak werken wij wel samen met bestaande uitingen van de werkgevers, zoals per soneelsbladen of intranet. Hoeft een werkgever of partner dan helemaal niets te doen? Het enige wat wij van hen verwachten is de mogelijkheid om vier keer per jaar onder de aandacht te komen van de medewerkers. Aon verzorgt de communicatiemiddelen. Een werkgever hoeft uitsluitend zijn of haar akkoord te geven en ervoor te zorgen dat de communicatie bij de medewerkers terechtkomt. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marianne Hollestelle, tel. 010 448 7730 e-mail Marianne_Hollestelle@aon.nl www.aon.nl/5sterrenzekerheid 12 personal benefits
Wie is Pascal van Dijk? Pascal van Dijk, commercieel manager Aon Verzekeringen, is onder andere verantwoordelijk voor het Personal Benefits Programma bij de partners van Aon. Na zijn opleiding Bestuurskunde in Rotterdam is hij twaalf jaar geleden in dienst gekomen bij Aon. H O E B L I J F T U E E N Z O A A N T R E K K E L I J K M O G E L I J K E W E R K G E V E R? 13
Grip op inzetbaarheid leidt tot kostenreductie De sociale wetgeving is de afgelopen jaren aanzienlijk veranderd. De wetgever heeft de verantwoordelijkheid voor re-integratie en de financiering van verzuim en arbeidsongeschiktheid neergelegd bij de werkgever. De kosten die hiermee zijn gemoeid kunnen oplopen tot w e l 1 0% v a n d e t o t a l e j a a rl o o n s o m va n o n d e r- nemingen. Dergelijke bedragen vragen om beleid en sturing. Maar wat is nu het juiste model als er wordt gekeken naar de financiële beheersing van deze schadelast? En wie levert waar een bijdrage aan? Door Marloes van Houten, Consultant en Ard van t Veer, Senior Business Development Manager bij Aon Consulting Het verhogen van de inzetbaarheid en het bevorderen van re-integratie van werknemers is een gedeelde verantwoordelijkheid voor vier partijen: Werknemer: eigen herstel en re-integratie Werkgever: passend verzuim- en re-integratiebeleid Overheid: enerzijds de Poortwachter voor de WIA, anderzijds het ter beschikking stellen van loonkostensubsidie en premiekortingen Verzekeraar: financiële bijdrage in de vorm van re-integratieactiviteiten en het doen van uitkeringen als onderdeel van de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). Als UWV vindt dat de werkgever zich onvoldoende heeft ingespannen om de werknemer aan het werk te helpen, legt ze de werkgever een sanctie op: één jaar extra doorbetaling van het loon. Raakt de werknemer onverhoopt arbeidsongeschikt, dan volgt vaak een complexe beschikking van UWV. De werkgever is dan nog tien jaar financieel verantwoordelijk voor de WGA (Regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten). Het maakt dan niet uit of de werkgever publiek verzekerd is bij UWV, of het arbeidsongeschiktheidsrisico zelf draagt door middel van een private verzekering (eigen risico dragen voor de WGA). Sinds de invoering van de Wet Verlenging Loon door - betaling in 2004 is de werkgever twee jaar lang verantwoordelijk voor het doorbetalen van het loon van zieke medewerkers. Daarna voert UWV een beoordeling uit, Verantwoordelijkheden In veel organisaties is verzuimbegeleiding een zaak voor HR of de leidinggevende. Verzuim en arbeidsongeschiktheid komen in de praktijk vaak naast alle andere 14 corporate wellness
Arbeidsongeschiktheidsklassen volgens UWV: 0-35% geen WGA uitkering 35-80% wel WGA uitkering, werkgever verantwoordelijk 80-100% volledig arbeidsongeschiktheid, niet duurzaam, werkgever verantwoordelijk 80-100% IVA, volledig en duurzaam arbeidsongeschikt, overheid verantwoordelijk taken van een HR-adviseur en leidinggevende te liggen. En dat terwijl een terugkeer naar passend werk op de eigen afdeling óf elders vaak al een moeilijke zaak is. Het wordt nog lastiger wanneer de arbodienst het advies geeft om een re-integratie buiten de organisatie te starten. Mocht het verzuim langer duren, dan sluiten er meer partijen aan, zoals de psycholoog, het re-integratiebureau, de arbeidsdeskundige, de bedrijfsarts en UWV. De aanpak wordt daardoor steeds complexer. De wetgever heeft de werkgever ook handvatten gegeven om hier binnen de organisatie mee om te gaan. Voorbeelden hiervan zijn de re-integratieinstrumenten vanuit UWV, de mogelijkheden die de werkgever heeft gekregen in de private markt, en de grotere verantwoordelijkheid van de werknemer. Bovendien zijn allerlei richtlijnen opgesteld om zowel werkgever als werknemer te kunnen ondersteunen. Op deze manier blijven de kosten beheersbaar en kan de re-integratie worden bevorderd. De private verzekeraars hebben grote finan ciële belangen bij het stimuleren van re-integratie. Daarom zijn ze ook steeds meer bereid om re-integratieactiviteiten te financieren. Dit biedt de werkgever de mogelijkheid om eigen, succesvolle spelregels te bepalen rond preventie, verzuim en arbeidsongeschiktheid. Werkgevers doen er daarom goed aan zich op de hoogte te stellen van alle mogelijkheden (en onmogelijkheden) rond verzuim en arbeidsongeschiktheid. Bovendien moeten ze een duidelijke rolverdeling tussen begeleiding en financiering hanteren. Vervolgens moet er op worden toegezien dat iedereen zijn rol ook daadwerkelijk pakt. Rolverdeling Aan re-integratie ligt een complexe rolverdeling ten grondslag. De werknemer moet zorgen voor zijn of haar eigen herstel en re-integratie. De leidinggevende is belast met de verzuimbegeleiding op zijn of haar afdeling. Human Resources is niet alleen over de afdelingen heen verantwoordelijk, maar draagt ook zorg Goede arbeidsvoorwaarden. Finance dient erop toe te zien, dat de re-integatieactiviteiten mede worden gefinancierd door de private verzekeraars en dat de subsidiemogelijkheden van UWV worden benut. Uiteraard is het belangrijk dat een casemanager of verzuim adviseur het hele interne en externe speelveld én het dossier kan overzien. Dit is nodig om de juiste 15
stappen te kunnen zetten richting een succesvolle reintegratie, met een gemotiveerde en een langer inzetbare medewerker tot gevolg. Belangrijk is dat interne partijen met elkaar samenwerken om te dossier, de vele betrokken disciplines en de grote belangen voor alle partijen verdient het onderwerp een prominentere plek op de agenda van directievergaderingen. Meer informatie? Voor meer informatie kunt u terecht bij: Marloes van Houten, tel. 06 5066 6201 e-mail Marloes_van_ Houten@aon.nl Ard van 't Veer, tel. 06 3044 0117, e-mail Ard_van_t_Veer@aon.nl Kijk ook op www.aoncorporatewellness.nl Trends komen tot een resultaat wat iedereen tot tevredenheid stemt. Niet alleen wordt de re-integratie bevorderd, ook de daarmee gemoeide kosten kunnen in de hand worden gehouden. Veranderingen Op macro-economisch niveau zijn er ingrijpende veranderingen gaande. Het gaat daarbij niet alleen om de recente economische en financiële ontwikkelingen. De demografische samenstelling van de werkpopulatie in Nederland verandert. Door vergrijzing en ontgroening komen er meer oudere werknemers met hogere gezondheidsrisico s. Deze situatie wordt nog eens versterkt als de AOW-leeftijd in 2020 in twee etappes omhoog gaat naar 67 jaar. Bovendien is er sprake van een mogelijke privatisering van de Werkloosheidswet, zoals de Commissie Bakker heeft voorgesteld. Kostenreductie Overzicht is het sleutelwoord voor werkgevers. Zo houden ze zicht op alle personele risico s en de kosten die daarmee zijn gemoeid. Het krijgen van dat overzicht vergt achtereenvolgens het identificeren van (risico)kosten (voor preventie, verzuim en arbeids ongeschiktheid), het maken van beleidskeuzes (opstellen van een verzuim en re-integratiebeleid), het onderscheiden van de baten (zoals verzekeringsoplossingen en subsidies) en tenslotte implementatie en monitoring. Grip op verzuim, arbeidsongeschiktheid en inzetbaarheid is essentieel voor een werkgever. Een goede aanpak levert een enorme besparing op, zo blijkt in de praktijk. Ook vanwege de complexiteit van het Aon Consulting signaleert diverse ontwikkelingen en trends als het gaat om verzuim en re-integratie: Het uitbesteden van case management. Steeds meer grote werkgevers overwegen de regie van verzuim en arbeidsongeschiktheid aan derden over te laten Het ontstaan van het eigen regie-model. Hierbij wordt de arbodienst alleen ingezet als er expertise nodig is voor medische beoordelingen Het benoemen van rolverdelingen binnen een organisatie. Zo is samenwerking tussen HR en finance in opmars. Claims van (ex)-werknemers over het ontstaan van hun arbeidsongeschiktheid. Een actief gezondheidsbeleid. Werkgevers richten zich steeds meer op een betere gezondheid van hun werknemers. Een gezonde werknemer is fitter en daardoor langer inzetbaar. Uit onderzoek blijkt dat elke euro die een werkgever investeert in een actief gezondheidsbeleid zich uiteindelijk 3,5 maal terugverdient. Hier zit de kostenreductie dus vooral in een verlaging van het verzuim en lagere verzekeringspremies. Behalve de Return On Investment leiden alle inspanningen tot beter gemotiveerde - en daardoor productievere - medewerkers. 16 corporate wellness
Aon s Cost Saving Toolkit meer over de aanpak D e e co n o m i s c h e c ri s i s i s e e n g o e d e a a n le i d i n g t e k i jk e n w a a r u k o s t e n k u n t b es p a r e n. A o n k an u h e l p e n i n z i c h t t e g e v e n i n m o g e l ij k e b e s p a r in g e n, e n d e z e i n v e e l g e v a l l e n ook realiseren. Vaak doen we dit op basis van no cure, no pay. Uw accountmanager v e r t e l t u gr a a g w e l k e m o g el i j k h e d e n e r z i j n. Sa m e n m e t u b e k i j kt h i j we l k e o p l o s s in g e n voor u relevant zijn. Meer weten? Neem vrijblijvend contact op met uw accountmanager. www. aon. nl/ toolkit corporate 17
DIRECTEUR SJAREL EX VAN MUSEUM BOIJMANS VAN BEUNINGEN IN ROTTERDAM ARJAN BRONKHORST PHOTOGRAPHY Boijmans stelt Wat doet u om die risico s te beperken? Onze collectie is op alle mogelijke manieren beschermd. We hebben een eigen, gecertificeerde beveiligingsdienst van veertig man die alle plekken in en rond het museum goed in de gaten houdt. We staan in nauw contact met de nooddiensten. We laten ons ook voortdurend testen met mystery shoppers. En we hebben sinds enige jaren iemand die voortdurend bekijkt of de bestelde systemen doen wat ze zouden moeten doen. Hij heeft al zoveel risico s gevonden dat ik blij ben dat we hem hebben ingeschakeld. We zijn nu bezig met de laatste stap in de verbetering van de organisatie. Het gaat dan vooral om het voorkomen van vernieling en diefstal. Directeur Sjarel Ex van Museum Boijmans Van B e u n i n g e n i n R o t t e r d a m i s k ey n o t e s p ea k e r bij een Aon bijeenkomst, voorafgaand aan de T E FAF. E e n g e s p r e k o v e r h e t b e pe r k e n v a n risico s, het uitlenen van objecten en de waardebepaling van kunstwerken. Werken als de Toren van Babel zijn zo zeldzaam, dat d e v e r z e k e r i n g s w a a r d e i l l u s i o n is m e w o r d t. U laat het publiek heel dichtbij de kunstwerken komen, maar tegelijkertijd wilt u deze zo goed mogelijk beveiligen. Hoe lost u dat vraagstuk op? Dat is inderdaad een geweldig dilemma. Je wilt 240.000 mensen per jaar gastvrij ontvangen en ze de indruk geven dat alles hier een beetje van henzelf is. Daarom zijn we een publieke collectie. Tegelijkertijd, als je mensen uitdaagt om zo dichtbij te komen, moet je soms iemand een tik op de vingers geven, letterlijk en figuurlijk. Het is ongelooflijk wat mensen zich soms permitteren bij een kunstwerk. Door groepsgedrag, omdat ze niet weten hoe ze zich tot een kunstwerk moeten verhouden, of omdat ze niet snappen wat het is. Met Lex Geerdes, directeur van Aon Nederland én kunstliefhebber, heeft Sjarel Ex het net gehad over het onderwerp van zijn toespraak tijdens een Aon bijeenkomst. Bedrijven die kunst willen verzamelen, moeten zich goed beseffen waar ze aan beginnen, zegt hij in zijn transparante kantoor, met een prachtig uitzicht op de Rotterdamse binnenstad. Zo n verzameling vergt investeringen en onderhoud. Op die manier kom je als bedrijf al snel in de knoop met je eigenlijke doelstelling, financiële winstgevendheid. Een museum streeft naar immateriële winst. Het alternatief volgens Ex? Geef kunstenaars opdrachten, bijvoorbeeld voor een bepaald interieur in je gebouw. Lachend: Maar als op de dag voor de bijeenkomst een Van Gogh wordt gestolen, dan kunnen we daar een geweldige boom over opzetten. Daarover gesproken: met welke risico s heeft u als museumdirecteur allemaal te maken? De collectie is natuurlijk onze focus. Maar daarnaast zijn er risico s rond het gebouw, het handelen van het personeel en de bezoekers van het museum. Door onze ligging op het laagste punt van Rotterdam, achter een grote zeedijk, hebben we bijvoorbeeld veel wateroverlast. Bij regenval moeten we alle zeilen bijzetten om het water weg te houden uit de kelder. Verder kijken veel bezoekers alleen naar de kunst, niet naar waar ze lopen. Daar kan in fysieke zin van alles misgaan. Heeft u daar een voorbeeld van? In de hal staat een prachtig werk van Wim T. Schippers, Het is me wat, een zwevende kei van 2,5 kuub die ook in het Nederlandse paviljoen van de komende Wereld ten toonstelling in Sjanghai te zien is. Vooral dat werk katalyseert bij de meest betrouwbare mensen ongelooflijke reacties. Ze schoppen het letterlijk van zijn sokkel, kunnen niet geloven dat het waar is wat ze zien. Ondanks een hek en bewaking kun je zoiets niet voorkomen. In tegenstelling tot veel andere musea wordt vrijwel geen enkel schilderij in het Boijmans beschermd door glas. Waarom niet? Als je alles voor miljoenen euro s achter glas zet, haal je in mijn optiek de kunstbeleving weg. We vertrouwen op een professionele beveiliging die de risico s goed kan inschatten. Alleen buitengewoon kostbare en moeilijk te repareren topwerken, zoals de Toren van Babel van Pieter Bruegel de Oude, hangen achter glas. Welk werk uit de collectie mag wat u betreft écht niet worden beschadigd of gestolen? Direct: Niets. Maar het minst erg is het verlies van werken waarvan meerdere afdrukken bestaan, bijvoorbeeld litho s van Picasso of etsen 18 artscope
kunstbeleving boven alles van Bloemaert. Er is niet alleen het bedrijfsbelang, maar ook cultureel belang. Het erfgoed van Nederland en de hele wereld wordt een grote slag toegebracht als iconen, zoals Rembrandts of Magrittes, verloren zouden gaan bij brand of transport. U moet uw hart vasthouden als een kunstwerk wordt uitgeleend. Absoluut. Het uitlenen is een heel kritisch moment. Daarom proberen we de risico s zoveel mogelijk af te dekken. Vijfhonderd stukken van ons zijn permanent op reis. Voordat we iets uitlenen, kijken we of de andere instelling het risico aankan. Gelukkig is de techniek een stuk verder ontwikkeld. Transportkisten zijn zo ongelooflijk betrouwbaar dat er weinig schokken meer plaatsvinden, zowel qua beweging als temperatuur. Zelfs schilderijen op een dun paneel kunnen nu worden vervoerd. Hoe is de risicoverdeling bij het lenen en uitlenen van kunstwerken? De vragende partij betaalt als er iets gebeurt. Zij zijn verantwoordelijk en aansprakelijk. Maar als uitlenende partij heb je altijd het risico dat een werk niet meer terugkomt. Als met lenen en uitlenen zulke grote risico s zijn gemoeid, is het dan financieel nog wel op te brengen? Het is steeds zwaarder aan het worden. Ik heb een tentoonstelling rond Titus, de zoon van Rembrandt, moeten afzeggen omdat de verzekeringskosten te hoog waren. Heel veel bruiklenen gaan op het laatste moment niet door omdat de vragende partij het financieel niet rond krijgt. Hoe worden de kunstwerken verzekerd? Altijd per stuk. Ik zet dagelijks tientallen handtekeningen onder verzekeringspolissen. Aon Artscope is onze verzekeringsmakelaar, een zeer gereputeerde partij waarin we nog nooit zijn teleurgesteld. We vragen hen ook advies voor verzekeringszaken die voor ons te ingewikkeld zijn. Hoe verzeker je bijvoorbeeld een transport van een Rembrandt van zo n 150 miljoen euro naar Portugal? Hoe ver ga je dan met de dekking? In Boijmans hangen veel schilderijen die nooit op de markt zijn geweest. Hoe bepaalt u daarvan de waarde? Je kunt altijd de marktwaarde bepalen, ook al is een werk nooit verkocht. Er zijn internetsites met prijsindexen. Maar werken als de Toren van Babel zijn zo zeldzaam, dat de verzekeringswaarde illusionisme wordt. Boijmans Van Beuningen Museum Boijmans Van Beuningen toegankelijker maker voor een breder publiek, dat was de doelstelling van Sjarel Ex bij zijn aantreden in 2004. En dat is gelukt. Het aantal educatieve bezoekers mensen die komen voor een rondleiding of cursus is gestegen van 20.000 naar 70.000 per jaar. Het aantal scholen dat het Rotterdamse museum ontvangt stijgt jaarlijks met 10 procent. Ex: De inhoud van het museum is niet veranderd, maar we zijn nu wel zes dagen per week open, waarvan één dag gratis. En mensen kunnen nu ook een gratis boekje meekrijgen, in plaats van een catalogus te kopen. We zijn nog niet klaar, maar het gaat heel goed. Boijmans beschikt sinds kort ook over een eigen webkanaal (Arttube.boijmans.nl) en binnenkort ook een eigen programma op TV Rijnmond. Deze zomer staan drie fantastische exposities op stapel. In Boijmans zelf zijn installaties van de Deens-IJslandse kunstenaar Olafur Eliasson en foto s van Thomas Demand te zien. Verder organiseert Boijmans samen met Havenbedrijf Rotterdam een expositie van enorme installaties van Joep van Lieshout in de 5000 vierkante meter grote onderzeebootloods op het voormalige RDM-terrein. CV Sjarel Ex (1957) Opleiding: Kunstgeschiedenis, Utrecht Carrière: 1984-1987: onderzoeker Vrije Universiteit Amsterdam, freelance organisator van tentoonstellingen 1988-2004: directeur Centraal Museum, Utrecht 2004-heden: directeur Museum Boijmans Van Beuningen 19
Kunst is uniek. De ene collectie is de andere niet. Dat vereist dan o o k e e n s p e c i f i e k e verzekering die hieraan recht doet. Ook voor uw eigen kunstcollectie. De kunst van het verzekeren van kunst Door Cees Kortleve, kunstverzekerings specialist bij Aon Artscope Museale collecties, bruiklenen aan tentoonstellingen, kunst- en antiekhandel, galeries, veilinghuizen, particuliere collecties en bedrijfscollecties: kunstwerken kunnen deel uitmaken van veel verschillende omgevingen. Uiteraard verschillen de verzekerbare belangen per categorie. Het is daarom belangrijk dat de polisvoorwaarden goed aansluiten op de precieze behoeften. Verze ke ring en moeten ook voldoen aan de specifieke vraag van andere partijen in de kunstwereld, bijvoorbeeld restauratoren en kunstenaars. All risk-dekking Iedere kunstverzekering biedt altijd een zogenaamde all risks-dekking. De term all risk suggereert dat alle risico s zijn verzekerd, maar dergelijke verzekeringen bestaan niet. Iedere verzekering kent immers uitsluitingen in de polis. De dekking van een all risk-polis is aanzienlijk ruimer dan die van een standaardverzekering. Die dekt alleen de gevaren die nadrukkelijk in de polis zijn omschreven, met daarnaast nog diverse uitsluitingen. Particuliere collectie Een voorbeeld van een all risk-verzekering met slechts een beperkt aantal uitsluitingen is de Aon Residence Kunstverzekering, uitsluitend bestemd voor een particuliere collectie. Er moet dan wel een taxatierapport van de collectie beschikbaar zijn, of een specificatie die door verzekeraars is geaccepteerd. Op deze manier wordt een ongewenste discussie over de waarde van een object na een schade voorkomen. Daar zit niemand op dat moment op te wachten. De Residence Kunstverzekering heeft een aantal opvallende kenmerken. Zo kan een verzekerde besluiten om een schadegeval af te laten wikkelen als total loss. Gebruikelijk is een vergoeding van de restauratiekosten, vermeerderd met de waardevermindering na de restauratie. Dat is een ideale optie voor verzekerden die alleen prijs stellen op een collectie van onbeschadigde werken. De verzekeraar ontfermt zich in dat geval over het te restaureren kunstwerk. Daarnaast biedt de Residence Kunstverzekering onmiddellijk dekking tot 20% van het totaal verzekerde bedrag van de collectie bij aankoop van een kunstwerk. Door de werelddekking is ook het transport naar de woning verzekerd. All risk De Aon Residence Verzekering is nog uitgebreider. Deze biedt namelijk niet alleen dekking voor de kunstcollectie, maar ook voor de woning (ook in het buitenland), de inboedel(s) en de kostbaarheden. Ook voor deze zaken biedt de Residence Verzekering een all risks-dekking. Voor de inboedel en kostbaarheden geldt bovendien een werelddekking. Voor de kostbaarheden is, net als bij de kunstcollectie, een taxatierapport of specificatie een vereiste. Opvallend is dat bij schade aan de verzekerde gebouwen en inboedel de gebruikelijke onderverzekeringsregel niet wordt toegepast, tenzij het verzekerde bedrag bewust te laag werd gehouden. Dekkingen boven de verzekerde som De Aon Residence-verzekeringen kennen diverse vergoedingen boven het verzekerde bedrag. Het gaat dan bijvoorbeeld om de reis- en verblijfkosten en een vergoeding van noodzakelijk kosten voor een vergelijkbare, tijdelijk vervangende woning. Meer informatie? Voor meer informatie bezoek www.artscope.nl. U kunt ook contact opnemen met Mark Briaire, tel. 020 430 5517, e-mail Mark_Briaire@aon.nl 20 artscope