FASERING BUSINESSPROJECT In eerste instantie hebben we de opdracht opgedeeld in verschillende fasen. (zie bijlage Product Breakdown Structure en Product Flow Diagram). Fase 1: Analyse van de eisen Eisen omvatten de mogelijkheden van het systeem, evenals de voorwaarden of beperkingen op hoe deze mogelijkheden kunnen worden toegepast. Deeltaak 1: Functionele eisen We starten met het zoeken naar de functionele eisen, de eisen die aangeven wat het systeem moet kunnen bieden aan de gebruikers. Deze eisen kunnen we achterhalen door duidelijk te communiceren met de opdrachtgever. Wat wil de opdrachtgever met het systeem doen? Wat moet het systeem allemaal kunnen? Wat zijn eventuele opties? Dit zijn allemaal vragen die beantwoord moeten worden in het belang van het project. Zonder duidelijke antwoorden op deze vragen is het niet mogelijk om een succesvol systeem te presenteren aan de eindgebruiker. MoSCoW-methode Onder de functionele eisen moeten we onderscheid kunnen maken tussen de eisen die noodzakelijk zijn en anderzijds de eisen die eventueel leuk zijn om te hebben maar niet noodzakelijk zijn. Om hierin een onderscheid te maken, maken we gebruik van de zogenaamde MoSCoW-methode. Met behulp van deze methode kunnen we voorrang geven aan bepaalde eisen. Er ontstaat een beter overzicht van de eisen en hun prioriteiten. Zoals af te leiden valt uit de schrijfwijze van de benaming, is MoSCoW een afkorting waarbij de letters staan voor: - M must haves De must haves zijn de eisen die het project doen staan of vallen. Als er niet voldaan is aan deze eisen is het project niet geslaagd. - S should haves De should haves beschrijft de eisen die ook in het project zouden moeten uitgewerkt worden maar niet zo noodzakelijk zijn. - C could haves Wanneer de must haves en de should haves volledig zijn geïmplementeerd komen de could haves aan bod. Dit zijn enkele leuke features die het project kan bevatten, maar die de werking niet echt ondersteunen. - W won t haves De won t haves bevat de eisen die in dit project niet zullen worden uitgewerkt. In een eventueel vervolgproject zullen deze misschien wel aan bod komen. Pagina 1 van 9
Deeltaak 2: Niet-functionele eisen Naast de functionele eisen bestaan er ook de niet-functionele eisen. Hieronder verstaan we de omstandigheden of de beperkingen waaronder de functionele eisen moeten geïmplementeerd worden. De niet-functionele eisen wordt opgesplitst in zes hoofdeigenschappen met daarbinnen nog subeigenschappen. - Functionaliteit: Deze hoofdeigenschap bestaat erin om ons af te vragen hoe goed het systeem de gewenste ondersteuning moet leveren. Hier moeten we kijken naar: o Beveiligbaarheid o Geschiktheid o Juistheid o Koppelbaarheid o Naleving voorschriften - Betrouwbaarheid: Hier moeten we ons afvragen in welke mate moet het systeem zonder verstoringen functioneren. Dit kunnen we onderverdelen onder: o Bedrijfszekerheid o Foutbestendigheid o Herstelbaarheid - Bruikbaarheid: Ook deze hoofdeigenschap is belangrijk omdat de vraag hier is: Hoe eenvoudig moet het systeem te gebruiken zijn. Het is natuurlijk van groot belang dat het systeem op zo een eenvoudige manier te gebruiken is. Hierbij kijken we naar de menselijke factor: hoe werkt het systeem voor anders validen? Is het systeem gebruiksvriendelijk genoeg? Bij deze hoofdeigenschap horen de volgende subeigenschappen waarbij we rekening moeten houden: o Aantrekkelijkheid o Begrijpelijkheid o Gebruiksgemak o Leerbaarheid - Efficiency: Hoeveel middelen mogen er gebruikt worden bij het uitvoeren van een taak en hoe snel moet het systeem taken uitvoeren? Hierbij zijn volgende puntjes belangrijk: o Middelenbeslag o Snelheid - Onderhoudsbaarheid: Kunnen we het systeem gemakkelijk onderhouden? Is het mogelijk om het systeem later wat te wijzigen? Kunnen we verder bouwen op voorafgaande analyse? Deze hoofdeigenschap bestaat uit de volgende 4 belangrijke punten: o Analyseerbaarheid o Stabiliteit o Testbaarheid o Wijzigbaarheid Pagina 2 van 9
- Overdraagbaarheid: Bij de laatste hoofdeigenschap moet er nagedacht worden over de mogelijkheid om het systeem over te zetten naar een andere omgeving, is dit mogelijk? Overdraagbaarheid bestaat uit 4 zaken waar we naar moeten kijken o Aanpasbaarheid o Inpasbaarheid o Installeerbaarheid o Gezamenlijkheid Fase 2: Marktonderzoek In de tweede fase starten we met een marktonderzoek. Hierbij zoeken we naar en verzamelen we informatie over pakketten die een oplossing kunnen bieden aan het huidige project. Hierin onderscheiden we twee deeltaken, namelijk de onderzoek naar bestaande pakketten en de onderzoek naar deelpakketten. Deeltaak 1: Onderzoek van bestaande pakketten Bij het onderzoek naar bestaande pakketten verzamelen we informatie over reeds bestaande software die oplossingen bieden voor het te ontwikkelen systeem. Hierbij is het belangrijk dat we de functionele en niet-functionele eisen van het project in het achterhoofd houden. Deze hebben immers een grote invloed op de zoektocht naar een bruikbaar softwarepakket. Deeltaak 2: Onderzoek van deelpakketten We doen niet alleen een onderzoek naar volledige bestaande pakketten die meteen al een oplossing bieden. We zoeken ook naar zogenaamde deelpakketten. Deze softwarepakketten kunnen interessant zijn voor het project maar zijn niet meteen gebruiksklaar. Het is met enkele aanpassingen en toevoegingen dat deze pakketten gebruikt kunnen worden in het systeem. Fase 3: Ontwikkelingsonderzoek In fase drie doen we onderzoek naar de verschillende ontwikkelingsmogelijkheden van het systeem. Indien we in fase twee geen bruikbaar pakket vinden zullen we zelf een systeem moeten ontwikkelen. Hierbij staan we stil bij de verschillende onderdelen die noodzakelijk zijn bij de ontwikkeling van het systeem. Ook hierover moeten we een uitgebreid onderzoek doen om zo te achterhalen wat de beste opties zijn per onderdeel. Deeltaak 1: Onderzoek naar een programmeertaal De programmeertaal is een formele taal die ontwikkeld is om instructies door te geven aan een machine, meestal een computer. Een programmeertaal kan gebruikt worden om programma s te creëren die het gedrag van de computer regelen. Het kiezen van een programmeertaal is een grote technische beslissing van het project. De keuze van een programmeertaal treft zowel de eindgebruiker als de ontwikkelaar van het systeem. Bij de keuze Pagina 3 van 9
van een programmeertaal is het belangrijk te weten wat het systeem moet doen. Moet het systeem enkel berekeningen uitvoeren of moeten de resultaten ook op een mooie manier gepresenteerd worden? Dit is slechts een greep uit vele vragen waarop een antwoord gevormd moet worden bij het zoeken naar een programmeertaal. Belangrijk bij het kiezen van een dergelijke taal is dat iedereen met deze programmeertaal kan werken. We moeten dus niet op de proppen komen met een oeroude taal die niet meer ondersteund wordt en waarmee niemand kan werken. Ten tweede is het ook te achterhalen hoe makkelijk je support krijgt wanneer je op een probleem stuit. Zo krijg je waarschijnlijk sneller een antwoord op een vraag in verband met een opensource programmeertaal in tegenstelling tot een gesloten taal. Deeltaak 2: Onderzoek naar een framework Een softwareframework is een geheel van softwarecomponenten die gebruikt worden bij het ontwikkelen en programmeren van applicaties. Hieronder verstaan we ook de afspraken hoe deze verschillende componenten gebruikt worden binnen een groep ontwikkelaars en welke libraries gebruikt zullen worden. Net zoals bij de keuze van een programmeertaal, moeten we bij de keuze van een framework verschillende criteria in acht nemen. We kijken ook weer naar de populariteit en de grootte van de community zodat we snel een oplossing kunnen vinden moesten we in de problemen geraken. Ook de volgende belangrijke criteria moeten we onderzoeken: - Duurzaamheid: hoe lang wordt de framework nog ondersteund? - De filosofie achter de framework: een framework ontwikkeld door professionals zal waarschijnlijk ook aan de eisen voldoen van andere professionals. - Veiligheid: biedt de framework voldoende veiligheidsmaatregelen of kunnen deze makkelijk geïmplementeerd worden? - Documentatie: is de bestaande literatuur voldoende om aan de slag te gaan met het framework? Deeltaak 3: Onderzoek naar een CMS Een Content Management Systeem, of content-beheersysteem, is meestal een webapplicatie die het mensen, met weinige technische kennis, mogelijk maakt om documenten en gegevens op het internet te kunnen publiceren en beheren. CMS-systemen worden meestal gebruikt voor websites die blogs en nieuwsberichten bevatten. Het voordeel van een CMS-systeem is dat het makkelijk te gebruiken is. Het biedt voor zowel professionals als niet-technische mensen voldoende opties voor het beheer van een website. Bij de keuze van een CMS-systeem kunnen we bijna net dezelfde punten in acht nemen als bij het kiezen van een programmeertaal en een framework: - We bekijken hoe groot de community is, wat de kans op probleemoplossing aanzienlijk verhoogt; - Werken we met een opensource CMS of gaan we eerder op zoek naar een commerciële versie; Pagina 4 van 9
- We vergelijken ook weer de duurzaamheden van de verschillende versies: blijft het gekozen CMS-systeem nog lang ondersteunt in de toekomst? Deeltaak 4: Onderzoek naar een Databasemanagementsysteem Het databasemanagementsysteem (DBMS) is het systeem dat verantwoordelijk is voor het toegankelijk maken, beveiliging en beheer van de opgeslagen gegevens. Het zorgt er dus voor dat de gebruiker aan zijn eigen data aankan en deze (op een eenvoudige manier) kan aanpassen. Vaak kunnen we in een DBMS drie onderdelen terugvinden: - De opgeslagen gegevens, - Het programma waarmee de data wordt beheerd en - De gehele gebruikersinterface die ervoor zorgt dat de gegevens makkelijk te bereiken zijn. Er zijn veel verschillende databasemanagementsystemen beschikbaar. Net zoals bij CMS-systemen zijn er die commercieel zijn maar je hebt natuurlijk ook de opensource versies die zeker niet onderdoen aan de betalende systemen. Wat we zeker ook in acht moeten nemen bij de keuze van een DBMS is de locatie van dit systeem. Werken we eerder met een serverversie? Gaan we gebruik maken van een desktopversie of kijken we alleen naar de web-enabled versies die ervoor zorgen dat de gebruiker via zijn browser aan de gegevens kan? Ook hierbij moeten we goed rekening houden met de eisen van de opdrachtgever waarop we onze keuzes zullen moeten maken. Fase 4: Onderzoek hosting Indien de voorkeur van de opdrachtgever naar een webapplicatie of een CMS-systeem gaat, moeten we ook nadenken over de hosting van de website. Hosting is een dienst dat personen en organisaties toelaat om hun website toegang te maken via het internet. Bedrijven die deze service aanbieden worden hostingbedrijven, of kortweg, hosts genoemd. Zij bieden ruimte op hun servers en connectiviteit naar de website aan voor de ontwikkelaars van de site. De keuze van zo n dergelijk hostingbedrijf is een zeer belangrijk gegeven voor de eindgebruiker. Zo moeten we al zeker kijken of het beheer van de website op een eenvoudige manier verloopt. Het is belangrijk dat de eindgebruiker op zijn eigen houtje de website kan beheren zonder telkens de hulp in te schakelen van een professional. Niet enkel de gebruiksvriendelijkheid is belangrijk, we moeten ook volgende criteria in acht nemen: - Hoeveelheid webruimte, - Beperking in bestandgroottes, - Betrouwbaarheid en de snelheid, - Ondersteuning van verschillende scripttalen (zoals PHP, Ruby On Rails, Django ) - Een andere en zeker geen onbelangrijke criteria, is de prijs. We kunnen ook kijken naar gratis hostingsites maar hieraan zijn natuurlijk enkele beperkingen verbonden. Zo kunnen we bijvoorbeeld Pagina 5 van 9
de domeinnaam niet beslissen, deze is al vastgelegd door de host zelf. Als we, bijvoorbeeld, dus als domeinnaam jeugddienst-turnhout.be willen gebruiken, zullen we al zeker een alternatief moeten vinden. Een andere beperking zijn de reclameboodschappen op de site. De kans is reëel dat, wanneer we een gratis host kiezen, er vervelende reclameberichten op de site verschijnen om zo toch de kosten te compenseren. Dit komt zeker niet professioneel over voor een jeugddienst van een stad. De voorkeur gaat hoogst waarschijnlijk naar een commercieel hostingbedrijf. Hierbij kunnen we de verschillende prijzen vergelijken en welke extra services elke individueel bedrijf biedt. Op basis hiervan kunnen al een voorkeurselectie maken van hosts. De kans bestaat ook dat we niet opzoek moeten gaan naar een hostingbedrijf maar dat de stad Turnhout zelf een webruimte aanbiedt voor de site van de jeugddienst. In dat geval moeten we nog altijd nakijken of deze dan voldoet aan de benodigdheden van het project. Fase 5: Onderzoek security Als laatste, maar zeker niet het minst belangrijkste, gaan we bekijken welke vereisten men heeft op gebied van veiligheid en hoe we aan deze eisen kunnen voldoen. Een selectie uit de vele veiligheidstechnieken: Het eerste punt van veiligheid is toegangscontrole waarbij we nakijken welke personen toegang krijgen tot welke gegevens. De meest bekende vorm om toegangscontrole toe te passen is door gebruik te maken van een gebruikersnaam en wachtwoord. Hierbij doen we ook al meteen aan authenticatie waarbij we meteen kunnen zien of de gebruiker die wil inloggen daadwerkelijk de persoon is die hij beweert te zijn. Een tweede punt dat we voor veiligheid kunnen toepassen is de encryptie van de gegevens. Hierbij gaan we de data coderen op basis van een bepaald algoritme. Door middel van decryptie worden de gegevens ontcijferd waardoor deze terug worden omgezet in leesbare data. Deze vorm van veiligheid lijkt misschien wel wat te veel van het goede maar wordt toch aangeraden. Steeds meer en meer databanken worden gehackt door kwaadwilligen. Om te voorkomen dat deze personen meteen leesbare data voor hen hebben moeten we toch gebruik maken van deze veiligheidstechniek. Hierdoor hebben de kwaadwilligen enkel onleesbare data waarmee zij niets zijn. Back-ups maken is de derde vorm van veiligheid die kan worden toegepast. Hierdoor kunnen we voorkomen dat de gegevens door een hardware- of menselijke fout volledig verdwenen zijn. Door op een regelmatige basis een back-up te maken van de gegevens verkleint men aanzienlijk de kans dat de gegevens kwijt geraken. Bij back-ups onderscheiden we de twee belangrijkste methodes: - Volledige back-up Zoals de naam al doet vermoeden gaan we bij een volledige back-up een kopie maken van alle gegevens. Deze methode wordt meestal na een vaste periode toegepast, bijvoorbeeld wekelijks of maandelijks. - Incrementele back-up Bij deze back-up worden enkel de bestanden opgeslagen die veranderd zijn sinds de vorige incrementele back-up. Deze soort back-up wordt dan dagelijks toegepast. Pagina 6 van 9
Product Breakdown Structure (PBS) Pagina 7 van 9
Product Flow Diagram (PFD) Pagina 8 van 9
PLANNING Taak Verantwoordelijke Deadline Eisenanalyse (fase 1) Beschrijving functionele eisen Han Mermans 12/11/2013 Beschrijving niet-functionele eisen Niels Mangelschots 12/11/2013 Maken van usecase diagrams Niels Maes 19/11/2013 Moscow methode Sim Jacobs 19/11/2013 Analyse huidig systeem (fase 2) Analyse van: - Microsoft Excel - Mailsysteem - Facebook Onderzoek van: - Reeds beschikbare pakketten - Tools voor sub-fases - Eigen ontwikkelede applicatie o Databank o Programmeertaal Niels Mangelschots Han Mermans Sim Jacobs Mogelijke oplossingen bekijken (fase 3) Niels Maes Niels Mangelschots Niels Maes Sim Jacobs Niels Mangelschots 19/11/2013 26/11/2013 26/11/2013 3/12/2013 3/12/2013 10/12/2013 10/12/2013 10/12/2013 o Framework Vergelijking mogelijke oplossing (fase 4) WRM Team 19/12/2013 Conclusie Han Mermans 21/12/2013 Pagina 9 van 9