Muziek visie Eindhoven 2011 Inleiding Huidige situatie De vier grootste spelers nader bekeken Ontwikkelingen Toekomstige ontwikkelingsrichting, waar willen we naartoe? Conclusies en aanbevelingen 1. Inleiding Hoe ver we ook teruggaan in de geschiedenis van de mensheid: muziek heeft ons altijd vergezeld. Zo is er een 15.000 jaar oude grotschildering aangetroffen die een musicerende mens laat zien. Het is zeer aannemelijk dat het nog vroegere musiceren bestond uit nabootsingen van klanken uit de natuur en heeft bijgedragen aan ons taalvermogen. Het is een feit dat bij de ontwikkeling van baby s een muzikaal gehoor zich vroeger ontwikkelt dan taal. Kleine verschillen in de lengte van lettergrepen, toonhoogte en intonatie communiceren tussen verzorgers en kind verschillende emoties, van tevredenheid tot angst en van verrassing tot liefde. In de loop der tijden heeft muziek een belangrijke rol gekregen in ons culturele en sociale leven. De uitingsvormen zijn bijzonder groot: van ceremonies en rituelen waarin wordt gedanst en gezongen, tot de rol die muziek speelt in het zoeken naar en het versterken van onze identiteit; van DJ Tiësto op massale dancefestijnen tot kamermuziek op een intieme locatie; van het effectvol inzetten van een melodie op het emotionele hoogtepunt van een film tot experimentele klankbouwsels; van aangenaam tijdverdrijf tot diepe interesse in nieuwe concepten; van herkenbaarheid tot grote verrassingen; van alternatieve popmuziek tot populaire klassieke muziek; van muziek die geld in het laatje brengt tot muziek die wat mag kosten. Muziek als zodanig is in beginsel georganiseerd geluid. Het is de mens, de luisteraar of de deelnemer, die er betekenis aan geeft, en die betekenis is zelden uniform. Iedereen mag individueel vaststellen wat hij of zij er in denkt te horen of er van vindt. En juist dát spel, die interactie, heeft een positief effect op het brein; het maakt slim en sociaal en het verbetert het concentratievermogen en de leerprestaties. Dit geldt zowel voor de geavanceerde als voor de meer eenvoudige vormen. Deelnemen aan cultuuruitingen confronteert ons met andere interpretaties en afwijkende betekeniswerelden waardoor de individuele levenshorizon verruimt. En het draagt bij aan het relativeringsvermogen: Wie op de hoogte is van alternatieve ideeën, waarden, opvattingen, smaken en stijlen is in staat reële keuzes in het leven te maken. 2.1. Beschrijving huidige situatie: gemeentelijke doelstellingen De gemeente Eindhoven geeft op dit moment.5.6 miljoen uit aan de muzikale infrastructuur in haar stad. Dit geld wordt beschikbaar gesteld in de vorm van exploitatie-subsidies. Het overgrote deel daarvan (ruim 5 miljoen) gaat naar distributie en receptie. Daarnaast bestaat de mogelijkheid voor projecten incidenteel max. 15.000,- aan te vragen; deze aanvragen worden beoordeeld door een adviescommissie. De doelstelling van de gemeente is het realiseren van een muzikale infrastructuur, waarin de twee pijlers productie en aanbod voor een brede laag van de bevolking bereikbaar zijn. De functies die deze pijlers vormen, worden gekenmerkt door een hoogwaardige kwaliteit, onderlinge samenwerking en afstemming, sluiten aan op de vragen en ontwikkelingen in de stad/samenleving en kennen een diversiteit in aanbod en bereik. Muziek is door de gemeenteraad aangemerkt als top-discipline; dit betekent, dat vanuit deze discipline een bijdrage geleverd dient te worden aan de nationale en internationale profilering van Eindhoven. Ook deze 1
bijdrage krijgt vorm in afstemming met de andere top-disciplines (beeldende kunst, design, urban culture/sports). Met het beleid van Cultuur Totaal wordt de waarde van de muzikale infrastructuur ook beoordeeld op haar bijdrage aan de doelstellingen die voor de burgers en de stad van belang zijn. Dit moet gaan leiden tot samenwerking en financiële uitwisseling binnen het sociale, ruimtelijke, economische en culturele domein. Geconstateerd kan worden dat deze samenwerking op gang aan het komen is. Zo dragen Muziekgebouw en Effenaar bij aan een goed vestigingsklimaat voor bedrijven en hun werknemers (economisch domein) en nemen de samenwerkingsprojecten (Cross-linx, 3 nights in heaven, Close encounter with ) van beide podia nog steeds toe. De podia bieden ook plaats aan amateurkunstgezelschappen. Het Brabants Orkest heeft een pilot opgezet (met gemeente en Lumens) om het bereik onder ouderen te vergroten (sociale domein). In het coalitieakkoord 2010-2014 Werken aan morgen wordt de ambitie van Cultuur Totaal onderschreven. Daarnaast wordt aandacht gevraagd voor Eindhovense producties en productieruimten en een actieve deelname van het publiek, met name participatie door jongeren. Ook aandacht voor cultuureducatie is een wezenlijk onderdeel van het gemeentelijk beleid. Speerpunten zijn afstemming tussen vraag (scholen, buitenschoolse opvang) en aanbod, invulling van het aanbod door de gesubsidieerde instellingen en afstemming met het educatieve takenpakket binnen de scholen (educatieve agenda). 2.2 Beschrijving huidige situatie: de muziek keten De ketenbenadering is leidraad voor het in kaart brengen van de muziekinfrastructuur in de stad, waarbij de spreiding van de activiteiten de schakels in de keten (creatie, productie, distributie, receptie) vormen. - Creatie en Productie Muziekproductie is van oudsher geworteld in de stad, getuige ook de term Eindhoven Rock city. Er wordt nog steeds veel popmuziek geproduceerd in Eindhoven met af en toe een uitschieter met (inter)nationaal succes (Peter Pan Speedrock). Pop-Ei is een belangrijke oefenplek voor deze productie en biedt ruimte aan ruim 80 bands. Dynamo, vroeger de zuster-instelling van de Effenaar en grondlegger van het legendarische Dynamo Open Air, speelt tegenwoordig weer een belangrijke rol in de muziek in de creatie en productie van dance/electro, hiphop en (van oudsher) metal/hardrock. Ook in andere onderdelen van de muziekdiscipline kent Eindhoven een grote verscheidenheid aan productie op amateurniveau. Het Brabants Orkest is tot op heden één van de landelijk gefinancierde symfonische orkesten. Daarnaast zijn er sinds kort twee nieuwe ensembles, gevestigd op Strijp S (Lunapark en Ensemble 306) die verwantschap vertonen met het cultureel erfgoed van het Natlab. AxessJazzpower ontplooit ook activiteiten die meer gericht zijn op productie naast hun presentatie functie. Het Muziekgebouw richt zich op de ontwikkeling van vernieuwende eigen en eigenzinnige producties door middel van onder meer de composer-in-residence, eigen studio, year around initiëren van speciale projecten, festivals alsmede het faciliteren van specifieke toptalentontwikkeling. - distributie en receptie Eindhoven heeft twee grote podia, het Muziekgebouw en de Effenaar. Daarnaast verzorgt AxesJazzpower de presentatie van hedendaagse gecomponeerde en geïmproviseerde muziek op verschillende plekken in de stad (o.a. Café Wilhelmina, Witte Dame en Van Abbemuseum) en organiseert Stichting Kerkconcerten concerten in de Catharinakerk. Na Amsterdam vinden in Eindhoven jaarlijks de meeste concerten plaats op 2
het gebied van klassieke muziek (bron: Almanak Nederlandse Gemeenten). Het TAC heeft een podium voor muziek en Pop-Ei een podium voor try-outs van bands die er oefenen. Niet gesubsidieerde podia/ presentatie van aanbod zijn er ook: Kraaij en Balder, The Rambler, Grand Café Centraal, Berlage, Kaffee de Groot, Café Wilhelmina, Jazzpodium De Gouden Bal, en Osje. - Festivals/ evenementen In Eindhoven worden festivals/evenementen georganiseerd met een internationale uitstraling. Dit geldt met name voor Storioni Festival, Tromp Percussion Competition, Cross-linx, Naked Song en World Minimal Music Festival, maar ook voor de metalmeeting en Brandend Zand in de Effenaar. Muziek is ook een wezenlijk onderdeel van het STRP festival van FluxS, en van Via Ventose. Een muziekfestival met een regionale uitstraling is Kamermuziek in het Groen. Folk Woods wordt zonder gemeentelijke subsidie in Eindhoven georganiseerd en heeft een internationale programmering. Het Brabants Orkest ontwikkelt samen met Plaza Futura een festival over film en muziek op Strijp S. 2.3 Kunst- en Cultuureducatie Er zijn meerdere mogelijkheden om op amateurniveau te werken aan scholing op het gebied van muziek. Het Centrum voor de Kunsten Eindhoven (CKE) biedt muzieklessen en cursussen musical. Het ROC biedt op MBO niveau de opleiding artiest (muziek, dans, musical, drama). De meeste muziekinstellingen zijn ook actief op het gebied van cultuureducatie. 2.4 De vier grootste spelers nader bekeken Het Muziekgebouw is een uniek centrum zowel qua gebouw als programmering en is van internationale allure. De grote zaal heeft een capaciteit van 1250 stoelen (1600 1800 standing), de kleine zaal een capaciteit van 385 stoelen en Meneer Frits 150 zit- en staplaatsen. De zalen hebben een erg goede, mede door de TU/e ontwikkelde, akoestiek en wat uniek is voor Nederland, de zaal kan aangepast worden aan de sfeer en aard van het concert. Het vernieuwde Muziekgebouw versterkt de kernkwaliteiten van de stad op het gebied van licht, technologie en design. Door de Redesign staat het Muziekgebouw Eindhoven internationaal in grote belangstelling, vanwege de unieke kwaliteiten van de publieksruimten en daaruit voortvloeiende passende (concert)beleving voor elke bezoekersgroep. Om de uitersten aan te geven: het publiek eist voor een popconcert een informelere ambiance dan voor een klassiek concert. Met de aanpassingen aan het gebouw wil het Muziekgebouw haar inhoudelijke ambities verder gestalte geven en uitbouwen. Het Muziekgebouw kent een brede basisprogrammering met meer dan 280 concerten in een 300-daags seizoen. Het aanbod van eigen bodem varieert van Within Temptation tot het Nederlands Blazers Ensemble. Het buitenlands aanbod kenmerkt zich door een grote diversiteit en kwaliteit. Naast het basisaanbod (onder meer het Brabants Orkest) zijn in de programmering een aantal kernambities geformuleerd: Internationale allure en profilering van het Muziekgebouw door het programmeren van de wereldtop op de genres van klassiek, wereldmuziek en jazz. Het Muziekgebouw als ondersteuning en het zichtbaar maken van toptalent. Naast het programmeren van een aantal series waarbij jong talent centraal staat organiseert het Muziekgebouw in co-productie Tromp Percussion Competition en het Storioni Festival. Initiëren van eigen producties. Nationaal en met vaste internationale partners: Barbican Centre (Londen), Les Nuits de Fourviere (Lyon), MusicNow Fest (Cincinnati) Aangaan van samenwerkingsverbanden met o.a. Van Abbemuseum, Effenaar maar ook met STRP en Flux/s festival alsmede initiatieven in verbinding met beeldende kunst en design. Structurele nationale partnerships met: Paradiso Amsterdam (productinnovatie), Het Concertgebouw Amsterdam (serie Scherpdenkers), Muziekgebouw aan t IJ Amsterdam (World Minimal Music Festival). 3
De Effenaar bestaat sinds 1971 en is uitgegroeid tot één van de grotere poppodia van Nederland. De Effenaar is destijds opgericht als Open Jongerencentrum door jongeren met een maatschappijkritische houding. In de loop van de jaren is steeds meer afstand genomen van de maatschappelijke functies en werd er meer tijd besteed aan het programmeren van muziek. Hierdoor werden zeer diverse publieksgroepen getrokken en groeide het podium uit tot de top van het Nederlandse popcircuit. In de oude Effenaar hebben door de jaren heen veel grote nationale en internationale namen gespeeld, zoals: The Ramones, U2, The Cure, Joy Division, Sex Pistols, Red Hot Chili Peppers, R.E.M., Queens of the Stoneage, Moby en Pearl Jam. Omdat de Effenaar mee wilde blijven draaien in deze top werd er besloten tot nieuwbouw op de oude locatie. In 2005 werd het nieuwe gebouw, ontworpen door het Rotterdamse architectenbureau MVRDV, geopend met een totale capaciteit van 1800 bezoekers. Vanaf het eerste jaar dat de nieuwbouw geopend is trekt de Effenaar veel bezoekers. Met toonaangevende (inter)nationale bands in de grote zaal en een kleine zaal die ruimte biedt aan jong talent, vernieuwing en experiment toont de Effenaar cultureel ondernemerschap waarbij een brede doelgroep wordt bereikt uit alle lagen van de bevolking. Op 1 januari 2010 is de fusie tussen de stichtingen Axes en Jazzpower een feit. Vanaf dit moment gaan ze verder onder de naam Axesjazzpower. Met name Jazzpower kent een lange traditie in het programmeren van eigentijdse vormen van jazz en geïmproviseerde muziek en heeft al sinds 1977 een subsidierelatie met de gemeente. De jazzconcerten vinden hoofdzakelijk plaats in café Wilhelmina. Axes richt zich op de nieuwste ontwikkelingen binnen de zogenaamde hedendaagse gecomponeerde muziek en heeft een subsidierelatie sinds 1998. De hedendaagse muziekconcerten vinden voornamelijk plaats in De Witte Dame, Plaza Futura en in het Van Abbemuseum. Axesjazzpower heeft dus geen eigen podium waardoor overheadkosten laag blijven en samenwerking met derden -en benadering van zich daar ophoudende doelgroepen- tot de bedrijfscultuur behoort. In ongeveer 60 activiteiten wil Axesjazzpower de laatste ontwikkelingen aan het publiek presenteren. Ze willen dan ook primair een presentatie-instelling zijn die vernieuwende muziek in de stad en regio laat horen die nog niet bekend is bij het publiek en om deze reden niet bij andere podia wordt geprogrammeerd. De programmering komt tot stand op basis van beoordeling van de artistieke kwaliteit, op grond van vernieuwing, originaliteit, zeggingskracht en vakmanschap en niet zo zeer van de te verwachten bezoekersaantallen. Het aantal bezoekers per concert komt hierdoor dan ook zelden boven de 100 uit. Het mag tekenend genoemd worden voor het scoutend vermogen van Axesjazzpower dat veel heden bekende artiesten al vroeg in hun carrière door deze organisatie werden geprogrammeerd. Bijvoorbeeld: : Eric Vloeimans [in 1985], John Zorn [1988], Benjamin Herman [1993], Uri Caine [1996], Mayke Nas [1999], Yannis Kyriakides 2000], Cristina Zavalloni [2001] en Bram Stadhouders [2007]. Dankzij een goede inbedding in het Nederlandse podiumcircuit lukt het de stichting eigen producties met lokale artiesten te laten programmeren buiten Eindhoven. Het Brabants Orkest is van dit viertal weliswaar een vreemde eend in de bijt, maar levert samen met de andere instellingen een belangrijke bijdrage aan het culturele klimaat van de stad. Ze heeft een bovenlokale functie op het gebied van de muziek. Daarnaast behoort het orkest tot de landelijke basis infrastructuur en wordt als zodanig gefinancierd door het Rijk. Onlangs is Het Brabants Orkest beoordeeld door de visitatiecommissie Nederlandse Orkesten 2010. Deze commissie is van oordeel dat Het Brabants Orkest een regionaal orkest van een goed niveau is. Educatie is één van de kerntaken en het orkest heeft dan ook een uitgebreid educatieprogramma met goede en aansprekende projecten. Het Brabants Orkest gebruikt publieksonderzoek als input voor de programmering. Door gebrek aan capaciteit en middelen staat marketinginnovatie nog in de kinderschoenen. Het Brabants Orkest heeft ambities waarbij modernisering en innovatie de centrale begrippen zijn. Hoewel de toekomst van de Nederlandse orkesten momenteel erg onzeker is, gaat het Brabants Orkest ervan uit, dat er na de stelselherziening vanuit Eindhoven een symfonische voorziening actief zal zijn met het Muziekgebouw als uitvalsbasis. 4
3. Ontwikkelingen - Tot op de dag van vandaag worden kunstwerken als autonoom beschouwd. In de discussies over de waarde van kunst zoals die vandaag de dag gevoerd worden wordt de waarde van kunst ook gedefinieerd als een manier om te kijken naar de werkelijkheid en veel minder als een autonoom kunstwerk. Het is een vorm van zelfreflectie, waarbij je via verbeelding reflecteert op jezelf en de wereld om je heen. Dat vermogen tot zelfreflectie, al dan niet bewust, heeft iedereen. Niet alleen diegenen die naar gecompliceerde geïmproviseerde muziek luisteren, maar ook zij die van Frans Bauer houden. Het belang van dat vermogen is dat je er een zelfbeeld mee ontwikkelt. Iedereen heeft een zelfbeeld nodig, omdat dat de basis is van hoe je je gedraagt. Als je waarde toekent aan zaken, dan doe je dit op grond van het beeld dat je van jezelf hebt in relatie tot anderen. De waarde van dit zelfbeeld, maar ook het zelfbeeld, dat je als samenleving wilt ontwikkelen legitimeren inzet van publieke middelen. Momenteel overheerst met betrekking tot de kunsten vooral het idee dat de burger moet betalen voor het in stand houden van het zelfbeeld van een selecte groep. Grosso modo is dit voor de overheid een argument om op kunst te bezuinigingen, maar vooral om andere factoren van groter belang te maken. Publieksbereik en cultureel ondernemerschap zijn de twee belangrijkste factoren. Bij publieksbereik gaat het niet alleen over hoeveel mensen een kaartje kopen, maar ook en vooral over bereik van verschillende bevolkingsgroepen. Daarbij wordt gedifferentieerd naar leeftijd, opleiding, interesse en dergelijke. Succesvol cultureel ondernemerschap wordt bepaald door het geleidelijk vergroten van het eigen inkomen, waarbij de mogelijkheden kunnen verschillen per sector en type instelling. Hierbij zal een appel gedaan moeten worden op andere financiers. - Aandacht voor de diversiteit in de doelgroepen en het bereik daarvan is in toenemende mate aanwezig binnen de muzikale infrastructuur. Zo wordt er aanbod ontwikkeld, dat gericht is op specifieke doelgroepen; wezenlijk hiervoor is de onderkenning van het belang van het hebben van kennis van en het opbouwen van een hechte relatie met doelgroepen vanuit een inhoudelijk (sociaal) argument. Daarnaast wordt vanuit marketing het belang grote kennis van en een hechte relatie met doelgroepen onderkend. De vraag naar concerten, bezoekersaantallen en publieksbeleving onderstrepen dit. - Eindhoven heeft een breed pallet van muziekaanbod, dat in het gesubsidieerde segment meer gericht is op distributie en perceptie dan op productie. Hierin kan een verschuiving worden waargenomen, zowel in het aantal actieve gezelschappen als in de programmering. - Naast de culturele waarde van de muzikale infrastructuur heeft deze ook een directe relatie met belangrijke economische doelstellingen van de stad en de hier gevestigde (inter)nationale bedrijven. De podia presenteren zich de laatste jaren steeds nadrukkelijker als ontmoetingsplek voor de top van het (inter)nationale bedrijfsleven ( met name Muziekgebouw) en hun medewerkers; ook in het imago van Eindhoven studentenstad spelen de podia een belangrijke rol. De relatie met het economisch domein is (nog) niet omgezet in structurele vorm van ondersteuning vanuit de overheid en/of publiek-private patijen als Brainport of vanuit het bedrijfsleven; incidenteel krijgt deze relatie vorm middels project-subsidies en sponsor-overeenkomsten. Vanuit het economische domein staat de continuïteit van deze doorontwikkeling onder druk. - Binnen de muziekdiscipline wordt geïnvesteerd in het ontwikkelen van strategieën en instrumenten voor het uitbouwen van de relatie met bestaand publiek en het aantrekken van nieuw publiek.. De mate waarin de Effenaar de nieuwe media gebruikt voor hun communicatie is uniek en daarmee heeft ze een 5
voorbeeldfunctie voor het hele land. Een gedeelte van de programmering komt inmiddels tot stand met jonge gast programmeurs uit de stad. - Met het verdwijnen van de oude Effenaar is ook het beeld van de kraamkamer voor jonge bands veranderd. Deze functie voor een deel overgenomen door de niet gesubsidieerde podia. In de Effenaar krijgen lokale bands de kans om in het voorprogramma van (inter)nationale bands te spelen. De Effenaar is samen met het ROC de mogelijkheid aan het onderzoeken van een podium op Strijp S waar zowel jonge artiesten maar ook technici, vormgevers, horecapersoneel ervaring op kunnen doen. - De rijksbezuinigingen zullen consequenties hebben voor Het Brabants Orkest,dat onderdeel is van de Landelijke Basisinfrastructuur en dus mogelijk ook voor de bezetting en inkomsten van het Muziekgebouw. In het advies van de Raad voor Cultuur wordt het regionale symfonische orkest losgelaten en wordt de mogelijkheid geboden om een nieuwe muziekvoorziening te creëren. Hiervoor is wel minder geld beschikbaar. Fusie of intensieve samenwerking tussen Het Brabants Orkest en het Limburgs Symfonie Orkest zou een mogelijkheid kunnen zijn om voor het zuiden van het land een symfonisch orkest te kunnen behouden. - In het Brabantbod (het voorstel van Brabantse steden en BIS instellingen aan de staatssecretaris voor de nieuwe kunstenplanperiode) wordt de hele culturele infrastructuur belicht. Voorgesteld in te blijven zetten op drie disciplines in Brabant. Eén hiervan is de muziekdiscipline; Er wordt een sterk pleidooi gehouden voor meer samenwerking en er wordt een schets gegeven van verschillende Brabantse spelers. Het Brabants Orkest is hierin een belangrijke speler. - De samenwerking en afstemming binnen de muziekdiscipline is structureel en adequaat. Cultuur Totaal ondersteunt en stimuleert dit proces. Stimulering van samenwerking binnen de muziekdiscipline, maar ook van samenwerking met de andere disciplines blijft een belangrijk aandachtspunt. - Een bijzondere vorm van samenwerking is MADe(Music, Art, Design), een samenwerkingsvorm tussen beeldende kunst (Van Abbe) muziek (Muziekgebouw) en design (designcoöperatie). Toekomstige ontwikkelingen, visie en aanbevelingen Muziek zit in het DNA van Eindhoven en dat zal zo blijven. Deze culturele kwaliteit zal in toenemende mate in de andere domeinen (sociaal, economisch, ruimtelijk) hoorbaar moeten worden. In de visie van de muziekinstellingen zal nadrukkelijk aandacht moeten uitgaan naar een aanbod dat openheid, diversiteit en ontmoeting met het publiek bevordert. Kortom haar maatschappelijke relevantie nog verder vergroot. Derhalve wordt in deze notitie inzake de toekomstige ontwikkelingen / visie uitgegaan van de domeinen en de doelgroepen ( het publiek ). Bij de aanbevelingen zal nader worden ingegaan op de gewenste activiteiten en aandachtspunten. Sociaal maatschappelijk domein De autonome kwaliteit c.q. intrinsieke waarde van muziek levert een bijdrage aan de ontwikkeling van de mens. Dit geldt nadrukkelijk voor iedereen! Ongeacht sociaal- demografische achtergrond, sekse en leeftijd. Instellingen en overheid hebben de gezamenlijke verantwoordelijkheid om het aanbod financieel toegankelijk te houden voor alle groeperingen in de samenleving. In dit kader is het relevant om aandacht te schenken aan o.a. 6
- kennismaken met muziek; - amateurbeoefening; - muziek-educatie. Deze activiteiten dienen toegankelijk te zijn ook voor sociaal-zwakkere burgers, jongeren, studenten en ouderen binnen onze multiculturele samenleving. Economisch domein Eindhoven profileert zich meer en meer als internationale stad. Kenniseconomie en technologie zijn belangrijke speerpunten op weg naar 2020. De stad hecht waarde aan deze economische identiteit en wil deze uitstralen naar eigen inwoners en nadrukkelijk ook op nationaal en internationaal niveau. Het bieden, ondersteunen en ontwikkelen van een attractief leef- en vestigingsklimaat is een essentiële voorwaarde om deze grootstedelijke ambities te realiseren. Het internationale muziekaanbod is essentieel voor het aantrekken van internationale kenniswerkers en de creatieve sector. Maar deze grootstedelijke kwaliteit is zeker ook evident voor de Eindhovenaar vanuit trots op én kwalitatieve beleving van de eigen stad. Voor een jonge zich sterk ontwikkelende stad is aandacht voor toptalent eveneens van grote waarde. Talent is de top van de toekomst en gaat ook nu al vitale verbindingen aan met het internationale veld. Innovatie = creativiteit x inspiratie Productinnovatie is een wezenlijk onderdeel van het productieklimaat, een vitale waarde van onze stad. Producties geworteld in het DNA van de stad maar ook een podium zijn voor het naar de stad halen van internationale vernieuwende ontwikkelingen. Internationale producties in Eindhoven, vernieuwende ontmoetingen, de wereld omarmen om samen iets nieuws te creëren. Kleinschalige experimenten verrijken dit palet. Doelgroepen zijn derhalve: internationale kenniswerkers, de creatieve sector, talenten, bedrijven, kennisinstellingen en zeker ook de Eindhovenaar. Ruimtelijk domein Ter zake zijn relevant de ontwikkeling van het Catherinakwartier en Strijp S. Voor het Catherinakwartier zijn vanuit één belevingsvisie wonen, economische aspecten (horeca, winkels) en culturele voorzieningen in één conceptplan samengebracht. Ook kan dit gebied verbonden worden via de Dommel en de Effenaar. Een integrale ontwikkeling en samenwerking is van belang voor bewoners en bezoekers van dit gebied en het aangrenzende stadscentrum. Music, art en design zijn hier van internationale kwaliteit en toon aangevend. Strijp-S is een belangrijk ontwikkelingsgebied van onze stad. Diverse festivals verhogen de attractiviteit van dit gebied. Muziekgebouw Eindhoven en Effenaar ondersteunen deze activiteiten en participeren mee bij concerten in het Klokgebouw. Beide gebieden zijn voor belang van de grootstedelijke ontwikkeling van Eindhoven. Muziek levert hierbij een belangrijke bijdrage. De doelgroepen zijn zeer divers: bewoners, bezoekers van de stad, winkeliers, gemeente, woningbouwcoöperaties en projectontwikkelaars. 7
Aanbevelingen - Bevorder de ontmoeting met een divers publiek en creëer een open en toegankelijk aanbod met diversiteit en kwaliteit. - Bevorder met name de kwaliteit en intrinsieke waarde die een bijdrage levert aan de ontwikkeling van de mens. - Laat zoveel mogelijk mensen kennismaken met muziek. Geef specifieke aandacht aan die doelgroepen waar voor de drempel hoger is (sociaal zwakkere burger, multiculturele samenleving). Instellingen en overheid hebben hierbij een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de activiteiten financieel toegankelijk te houden. - Ontwikkel die activiteiten die optimaal aansluiten bij de beleving van jongeren, studenten en ouderen in onze samenleving. - Faciliteer een ondersteun de amateurbeoefening in een zo ruim mogelijke mate en leg indien mogelijk de verbinding met het professionele podium. - Versterk het internationaal muziekaanbod voor wat betreft kwaliteit en omvang en leg de verbinding met de Eindhovenaar, de internationale kenniswerkers en de creatieve sector. - Versterk het gezamenlijke optrekken van deze internationale propositie in perspectief van media en netwerken met het economische domein en citymarketing. - Geef expliciet ruimte voor talentenprogramma s en leg de verbinding met het internationale veld. Sluit hierbij indien mogelijk aan bij educatie en amateurbeoefening. - Zet in op productinnovatie. Enerzijds producties geworteld in het DNA van de stad en voortkomend uit de bewoners / gebruikers van de stad. Anderzijds creëer een open internationaal podium voor inspirerende en vernieuwende ontwikkelingen. Eindhoven worldwide visa versa. - Focus bij interdisciplinaire productontwikkeling op de verbinding van music, art, design en urban. - Koester het experiment. - Versterk de onderlinge samenhang tussen de internationale kwaliteit, toptalentontwikkeling en productinnovatie. - Participeer in en geef mede gestalte aan de integrale ontwikkeling van het Catherinakwartier. Met samengestelde programma s binnen de instellingen maar ook in de openbare ruimte. Zorg voor een verbinding van het Catherinakwartier via de Dommel naar de Effenaar. Versterk de belevingskwaliteit en vergroot de verblijfstijd in dit gebied maar ook in relatie tot het stadscentrum. Gerichtheid op bewoners van de stad maar zeker ook in toeristisch perspectief op bezoekers van buiten (nationaal en internationaal). - Zorg voor een year-around programma maar ondersteun en biedt ook verankering voor kwalitatieve evenementen in de stad (DDW). 8
- Participeer in de verhoging van de attractiviteit van Strijp-S. Door middel van partnerships bij festivals en evenementen (FLUX-S / STRP-festival) en door mede-organisatie van concerten (Klokgebouw). - Richt je op een op meerwaarde gerichte samenwerking in perspectief van product en publiek binnen het gehele muziekveld én in internationaal opzicht op de verbinding tussen music, art, design en urban. - leg relaties met andere disciplines, inhoudelijk, organisatorisch en ruimtelijk/gebouwelijk. - geef ruimte aan vernieuwende producties die een relatie hebben met Eindhoven; - Lever een onderscheidende bijdrage aan Brabant Culturele Hoofdstad. - Behoud, deel, geef door, creëer en vernieuw. Criteria die bij de beoordeling gehanteerd kunnen worden. 1. Kwaliteitscriterium: Vakmanschap, zeggingskracht, ontwikkeling/vernieuwing. 2. Publieksgericht: Welke doelgroepen worden bereikt. 3 Transparantie: Hanteren van Code of Cultural Governance. Deze geeft richtlijnen voor goed, verantwoord en transparant bestuur van en door culturele instellingen en richtlijnen voor toezicht daarop. De code heeft betrekking op de Nederlandse gesubsidieerde culturele instellingen. 1 Heldere communicatie van doel, visie en inzet geldstromen. 4. Samenwerking/verbinding: Met lokale en (inter)nationale partijen in andere domeinen. Gebruik maken van elkaars expertise en middelen 5. Internationalisering: Verbijzondering van voorgaande. Profilering organisatie en programma aansluiten bij internationale ontwikkelingen. Voldoende internationale posities in huis halen en instellingen en regionale kunstenaars via netwerk naar buiten brengen. 6. Diversiteit: Betreft de aanwezigheid van diverse instellingen, onderscheidende programmering, verschillende publiekgroepen. 7. Cultureel ondernemerschap: Ontwikkeling van onafhankelijke posities van organisaties en individuen. Versterking marktpositie door percentage eigen inkomsten van 17,5 procent. 8. Innovatie en Experiment: Vernieuwingsgericht, inspelen op actualiteit, onderzoek & ontwikkeling. Beoordeling Over de wijze waarop de aanvragen van de instellingen beoordeeld moeten gaan worden bestaat geen bijzondere voorkeur. Verschillende suggesties zijn besproken, waarbij wel duidelijk is geworden, dat een externe commissie niet de voorkeur van alle instellingen geniet. Mogelijke benaderingen zijn: - maak een onderscheid tussen de dragers van de culturele infrastructuur (beoordeling door gemeente eventueel met visitatie) en nieuwe initiatieven ( beoordeling door externen); - mix van lokale/regionale mensen en specialisten van buiten de regio - Mix van raadsleden en vertegenwoordigers van het veld. 1 Zie: http://www.cultuur-ondernemen.nl/documents/10156/cf0b2c7a-d228-4f4f-b68f-e2dd7568d2eb 9