Hartrevalidatie na een hartinfarct
HARTREVALIDATIE NA EEN HARTINFARCT INLEIDING Een hartinfarct kan grote gevolgen hebben, zowel voor uzelf als voor uw naaste omgeving. Belangrijk is dat u erin slaagt om een nieuw evenwicht te vinden zowel lichamelijk als geestelijk. Hartrevalidatie kan u daarbij helpen. Tijdens de hartrevalidatieperiode leert u uw grenzen ontdekken. U leert inzien wat uw beperkingen zijn, maar vooral ook welke mogelijkheden u heeft. Op die manier krijgt u meer zelfvertrouwen en kunt u langzaamaan weer een normaal leven gaan leiden. Omdat een hartinfarct het dagelijks leven ingrijpend kan veranderen, wordt uw partner of familie zo nauw mogelijk bij het revalidatieprogramma betrokken De kosten van het hartrevalidatieprogramma worden vergoed door uw ziektekostenverzekeraar
HET HARTREVALIDATIEPROGRAMMA ROGRAMMA HARTREVALIDATIE OP MAAT Het hartrevalidatieprogramma bestaat uit een aantal vaste onderdelen en wordt verder zoveel mogelijk afgestemd op uw individuele behoeften. Hoe lang de revalidatieperiode duurt is per persoon verschillend. HARTREVALIDATIETEAM De hartrevalidatie valt onder verantwoordelijkheid van een zogenaamd multi-disciplinair team. Dit bestaat uit een cardioloog, een verpleegkundig specialist cardiologie, een verpleegkundig coördinator hartrevalidatie, een fysiotherapie, een diëtist, een maatschappelijk werker en een psycholoog. De verschillende leden van het team hebben elk hun eigen aandachtsgebied en verantwoordelijkheid: de cardioloog/verpleegkundig specialist cardiologie De cardioloog is verantwoordelijk voor het medische deel van uw behandeling en is tevens eindverantwoordelijk voor het hartrevalidatieprogramma. de verpleegkundig coördinator hartrevalidatie De verpleegkundig coördinator hartrevalidatie bekijkt samen met u hoe het revalidatieproces er in grote lijnen voor u komt uit te zien, houdt de voortgang van de behandeling in de gaten en kan u desgewenst doorverwijzen naar andere disciplines. de fysiotherapeut De fysiotherapeut is verantwoordelijk voor het bewegings- en ontspanningsprogramma gedurende de revalidatieperiode. de maatschappelijk werker De maatschappelijk werker kan u advies geven over de manier waarop u met de praktische en emotionele gevolgen van uw hartinfarct kunt omgaan.
de psycholoog Als u ten gevolge van uw hartinfarct te maken krijgt met angstgevoelens of neerslachtigheid/depressieve klachten, kan de psycholoog u helpen deze zo goed mogelijk te hanteren. de diëtist De diëtiste kan u informatie en advies geven over het naleven en onderhouden van gezonde eet- en drinkgewoonten. AFSTEMMING De verschillende leden van het revalidatieteam hebben regelmatig overleg over de voortgang van uw behandeling. Daarbij is het steeds de bedoeling om gezamenlijk tot een plan van aanpak te komen waar u als patiënt zoveel mogelijk aan heeft. Uw eigen wensen en doelen spelen daarbij een belangrijke rol. HARTREVALIDATIE TIJDENS UW OPNAME Met hartrevalidatie wordt begonnen terwijl u nog opgenomen bent in het ziekenhuis. Onder begeleiding van een fysiotherapeut leert u om zich geleidelijk steeds meer lichamelijk in te spannen. Dit gebeurt volgens een bepaald schema, dat in overleg met u per dag wordt vastgesteld. Tijdens uw opname komt de verpleegkundig coördinator hartrevalidatie bij u langs om kennis te maken. Er wordt dan een afspraak voor u gemaakt voor een intakegesprek over ongeveer twee weken na uw ontslag bij verpleegkundig specialist cardiologie en verpleegkundig coördinator hartrevalidatie en voor een inspanningstest. Verder krijgt u vragenlijsten met het verzoek deze binnen een week ingevuld retour te sturen. INTAKEGESPREK MET VERPLEEGKUNDIG COÖRDINATOR HARTREVALIDATIE Ongeveer twee weken na uw ontslag uit het ziekenhuis heeft u een intakegesprek met de verpleegkundig coördinator hartrevalidatie. Deze gaat samen met u na aan welke onderdelen van het hartrevalidatieprogramma u het meest behoefte heeft. Dit gebeurt mede aan de hand van uw antwoorden op de vragen van de vragenlijsten. Voor welk
hartrevalidatieprogramma u in aanmerking komt is met name afhankelijk van uw algehele conditie, uw privésituatie en de doelen die u zichzelf stelt. Het is aan te bevelen dat u en/of uw partner en/of naaste in ieder geval de voorlichtingsmodule bijwoont die het ziekenhuis organiseert voor patiënten die een hartinfarct of bypass-operatie hebben gehad. Naast informatie over het hartrevalidatieprogramma geeft de verpleegkundig coördinator hartrevalidatie u voorlichting over de aard van de ziekte, risicofactoren bij hart- en vaatziekten en tips voor ontwikkelen en onderhouden van een gezonde leefstijl. ONDERDELEN VAN HET REVALIDATIEPROGRAMMA FYSIOTHERAPIE (FIT- MODULE) Binnen de hartrevalidatie zijn verschillende bewegingsprogramma s zoals trainen van het uithoudingsvermogen, oefenen van functionele vaardigheden, oefenen van bewegingsactiviteiten met als doel het ontwikkelen van plezier, trainen van het krachtsvermogen en vergroten van de bewegingsactiviteit om risicofactoren te verminderen. Tijdens uw gesprek met de fysiotherapeut wordt bekeken welk bewegingsprogramma geschikt voor u is. Bij alle bewegingsprogramma s gaat het erom dat u: plezier krijgt in het bewegen; eventuele angst voor bewegen leert te overwinnen; meer zelfvertrouwen krijgt; uw grenzen leert kennen; uw conditie verbetert. Alle deelnemers aan het bewegingsprogramma worden in groepjes verdeeld. U oefent dus samen met andere patiënten die ook hartproblemen hebben. Tijdens het bewegingsprogramma kunt u het beste makkelijk zittende kleding dragen, zoals een T- shirt, korte broek of trainingsbroek en sportschoenen. Uw partner en/of naaste is van harte welkom om de training bij te wonen.
VOORLICHTINGSMODULE (INFO-MODULE) Tijdens het revalidatieprogramma kunt u de info-module bijwonen. Deze voorlichtingsmodule is er enerzijds opgericht u te informeren over het hartinfarct en de daarbij behorende risicofactoren en anderzijds over hoe te leven met een hartinfarct. De voorlichtingsmodule bestaat uit vier informatiebijeenkomsten die afwisselend worden verzorgd door een cardioloog, psycholoog, maatschappelijk werker en diëtist: de cardioloog geeft uitleg over de medische achtergronden en de risicofactoren; de psycholoog gaat in op gevoelens van angst en onzekerheid, die zowel bij uzelf als uw partner kunnen optreden en bespreekt hoe u daar zo goed mogelijk mee om kunt gaan; de maatschappelijk werker besteedt aandacht aan allerlei problemen die u kunt tegenkomen ten gevolge van uw hartinfarct, bijvoorbeeld problemen met uw werk of in de relatie met uw partner of familie; de diëtist geeft informatie over gezonde eet- en drinkgewoonten. De informatiebijeenkomsten vinden plaats in vier achtereenvolgende weken en duren per keer anderhalf uur. Het is aan de raden om naar de bijeenkomsten te gaan samen met partner, een familielid of iemand anders uit de naaste omgeving. PSYCHO EDUCATIEVE PREVENTIE (PEP- MODULE) In de loop van de revalidatieperiode kan blijken dat de hartaandoening uw emotionele evenwicht ernstig heeft verstoord of dreigt te verstoren. Het is dan extra belangrijk dat u uw angstgevoelens, stressklachten of depressieve gevoelens goed leert hanteren. In dat geval wordt u (samen met uw partner) uitgenodigd om deel te nemen aan de PEP- bijeenkomsten. Dit zijn cursusbijeenkomsten onder leiding van een psycholoog. Tijdens deze cursus leert u om psychische gevolgen van uw hartaandoening te herkennen en een manier te vinden om met uw negatieve gevoelens om te gaan.
LEEFREGELS Na ontslag is het verstandig om bepaalde activiteiten wel of niet te doen. Probeer er voor te zorgen dat u in ieder geval voldoende lichaamsbeweging krijgt, maar houd daarbij uw grenzen/klachten in de gaten. Pas eventueel uw activiteiten hierop aan. U mag bij een inspanning wat dieper gaan ademhalen, maar u mag niet buiten adem raken of kortademig worden. Tijdens een inspanning is het belangrijk dat u een gesprek kunt blijven voeren. Hier volgen enkele adviezen: Autorijden Voor het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen) is iemand na een hartinfarct in ieder geval vier weken ongeschikt om auto te rijden. Dit is omdat u na een infarct een verminderde concentratie kunt hebben. Ook bent u tijdens deze periode niet verzekerd. Wij adviseren u om de eerste keer dat u weer gaat autorijden, iemand mee te laten rijden en een bekende route op een rustig tijdstip te kiezen. Werken Na een hartinfarct wordt aangeraden minimaal vier weken niet te werken. Deze periode kunt u goed gebruiken om te herstellen. Niet alleen lichamelijk herstellen, maar ook herstellen van een stressvolle en vaak emotionele periode. Tijdens deze periode kunt u in overleg met uw bedrijfsarts van de Arbodienst een plan opstellen om weer terug te keren in het arbeidsproces. Vakantie U kunt met vakantie wanneer u zich daar zelf weer toe in staat acht. Bent u van plan een verre reis te maken, overleg dan met uw cardioloog. Sauna Saunagebruik wordt het eerste half jaar afgeraden. De wisseling van warm naar koud zorgt er namelijk voor dat uw bloedvaten verwijden en vernauwen en dit kan pijn op de borst veroorzaken.
Zware (huishoudelijke) werkzaamheden De eerste vier weken na uw ontslag uit ziekenhuis moet u inspannende werkzaamheden (zoals stofzuigen, ramen zemen, toilet en douche schoonmaken, auto wassen en tuin spitten) vermijden. Probeer het werk zoveel mogelijk te spreiden over de dag en de week. Wandelen Start met korte afstanden (bijv. blokje om). Probeer elke dag minstens een keer naar buiten te gaan. Breid het wandelen eerst uit in frequentie en vervolgens de loopafstand. Doe rustig aan bij kou en harde wind. Vraag of iemand met u mee wil lopen als u zich onzeker voelt. Fietsen De eerste twee weken na uw ontslag uit het ziekenhuis mag u niet fietsen. Fietsen op de hometrainer is geen probleem. Start met buiten fietsen als er bij de fietstest geen bijzonderheden waren. Breid het fietsen eerst uit in frequentie en vervolgens de fietsafstand. Blijf de eerste tijd dicht bij huis. Houd rekening met kou en harde wind. Zwemmen De eerste zes weken na uw ontslag uit het ziekenhuis mag u niet zwemmen. Niet in te warm of te koud water zwemmen. Vermijd plotselinge temperatuurverschillen. Pas op met duiken. Sport in het algemeen Tijdens uw revalidatieperiode kunt u beter niet sporten in wedstrijdverband. Aan het eind van de revalidatieperiode kunt u overleggen met uw fysiotherapeut of cardioloog wanneer u eventueel weer in wedstrijdverband kunt sporten. Seksualiteit De onzekerheid over uw lichamelijk functioneren kan gevolgen hebben voor uw seksuele relatie. Er zijn ook bepaalde medicijnen die invloed kunnen hebben op de
potentie. Medisch gezien moet het meestal mogelijk zijn om seksueel contact te hebben met elkaar. Als u zonder problemen kunt traplopen, dan kunt u zonder bezwaar ook weer seksueel actief zijn. Traplopen is voor het hart namelijk ongeveer even inspannend. VRAGEN Als u na het lezen van deze brochure of in de loop van de revalidatieperiode vragen heeft over het hartrevalidatieprogramma, kunt u contact opnemen met de secretaresse verpleegkundig coördinator hartrevalidatie. Zij is te bereiken op maandag en dinsdag van 8.00 uur tot 16.30 op het telefoonnummer 0599-654555.