Zonder water, geen papier

Vergelijkbare documenten
ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE

TOILETPAPIER UIT AFVALWATER, EEN WAARDEVOLLE GRONDSTOF

Sept Workshop Provincie Flevoland Innovatiekansen voor gras Huhtamaki Grasverpakking

Vezels als grondstof voor biobased producten. Ir. Maurice Henssen (Bioclear b.v.)

De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek

WELKOM! 10 E SNOERTSEPLAKAVOND 29 JANUARI 2018

Materiaal keuzes. Globaal genomen zijn er 4 basis functies denkbaar waarom men het product wilt verpakken.

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

Koelwatersystemen en chemische waterbehandeling. Irma Steemers-Rijkse Novochem Water Treatment Houten

Verslag VNCI stakeholderdialoog 2013

ZeefGOUD Van Afvalstoffenverwerker naar Energiefabriek en Grondstoffenfabriek. Marco Kwak Projectontwikkeling

Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort

Kunststofketenproject. Gemeentelijk Grondstoffencongres 30 maart 2017

MINERALE MESTSTOFFEN: Essentieel & efficiënt

Duurzaam ondernemen in Renkum

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg

Duurzame groei mogelijk door waterhergebruik

VANG Van Afval Naar Grondstof

Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE

Wateruitdagingen in de circulaire economie

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

1.7 Innovatie Afsluitend... 16

VAN PROBLEEM NAAR GRONDSTOF THIJS COPINI HOOGHEEMRAADSCHAP HOLLANDS NOORDERKWARTIER

SLOGANS & MEGATRENDS. Duurzaam ondernemen. Recycling. Cradle to grave. Bioplastics. Greenhouse gas emissions

GRONDSTOFFEN UIT RIOOLSLIB. Leon Korving - Milieubeurs oktober 2012

De Biobased Economy in de Zuidvleugel

«DOING NOTHING IS NOT AN OPTION» BERNARD MERKX

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur

Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving

UITDAGING CREATING SUSTAINABLE FIBRE SOLUTIONS. Papier en karton altijd en overal

Wereldlezing Nutriëntneutraal als ideaal in de circulaire economie. Van dead end naar kringloop in de waterketen

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës

ATLAS 2028; CO 2 -ARME PAPIER- EN KARTON-PRODUCTIE EVENT DATUM

Publiek Private Samenwerking energietransitie Stimulering innovatie. Job Rosenhart RVO 1 november 2018

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN

Verwaarding van zeefgoed:

NEO-alginaat. Nationale watertechnologie week. Gorinchem 22 maart 2017 Maarten Schaafsma

Smart Delta Resources

UPDATE VEZELGRONDSTOFFEN ACTIVITEITEN SPYROS BOUSIOS

VMT: Water in de fabriek. Selectie van biociden

Gijs Jansen (CEO Alucha)

Chris Ruiken. 21 juni 2011

VAN BEDRIJFSDOELSTELLING TOT DE WERKVLOER: CUSTOMIZED INNOVATIVE SUSTAINABLITY VAKGROEP OPERATIONS INNOFOOD

R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie?

Circulaire Economie Tilburg. Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Afval bestaat niet. service logistics summit 19 oktober Gijs Derks Director Infrastructure & Logistiek. Slide 1

Cascadering, kringloopsluiting en symbiose

Uitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV

PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen

Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen

Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen

Een duurzame verwerking van levensmiddelen door biocascadering

Energie Transitie: Ultieme Opgave voor Gelderland

Denktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016

Effectieve Innovatie: push & pull. Frans Rooijers - directeur

18.00 Veroniqué Swinkels (BBK/DVS) en Natascha Kooiman (Smaackmakers) Aftrap Helene van Zutphen (Nederland Schoon) Samen voor een schone buurt

Natuurvezels, Natuurlijk Witte Donderdag 2018 in Woerden, Leon Joore M.SC

Organische vracht continue on-line bewaken. Peter-Jan van Oene, 8 november 2011, nieuwegein

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017

Milieujaarverslag 2008

1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV

TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation

People/Social Environmental/Planet Economic/profit:

Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater en aanpak medicijnresten bij waterschappen. Cora Uijterlinde - STOWA

OPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen

Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid

Afvalwater: een bron van mogelijkheden. 12 april 2016 Sigrid Scherrenberg

NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc.

Energie uit afvalwater

Kalvermedicatie. Hoe los ik het op?

Samen Ondernemen met de Natuur

ZIJSTROOMVERWAARDING SPYROS BOUSIOS

Biobased producten uit resthout

Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer

HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND. Circulaire kansen en knelpunten December 2018

Dutch Sports Infrastructure. Nationaal Export Event. Ruben Dubelaar

Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering

Aangenomen dat alleen de waarde voor natrium niet gemeten is, is de concentratie natrium in mg/l van het bovenstaande water.

ROYAL DIRKZWAGER. Royal Dirkzwager The Maritime Information and Service Provider Royal Dirkzwager The Maritime

Multi-Input-Multi-Output Papierfabriek

Het Productschap Tuinbouw. 13 november 2012 / Agnes van Ardenne

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

Afvalwater zuiveren Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

De economie van milieubelastende materialen

VERKENNING van de BioBased Economy

Ontwikkeling duurzame waterketen in de Haagse regio

Watertechniek en mestverwerking

Optimaal presteren op people, planet en profit dmv waterhergebruik en kwaliteitsmanagement TNO Waterbehandeling, René Jurgens

Het Groene Hart Werkt

Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie

Lectoraat Circular Plastics

Biomassa: realistisch doel of niet?

SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen

Blik op de toekomst. John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017

RWZI Tilburg Energie- en grondstoffenfabriek

Transcriptie:

Zonder water, geen papier (en zonder papier geen Waterschappen:) Grenzen bestaan alleen in je hoofd! Leon P.A.A. Joore M.Sc. Millvision B.V. Grondstoffenfabriek, energietransitie keten en KCPK, 20 Juni 2013 Eerbeek Inhoud 1. Millvision: Bureau voor natuur vezel & water technologie 2. Papierschepper & Water t/m de 18e eeuw 3. Van papierschepper tot industrie t/m de 20e eeuw 4. Duurzame verbindingen in de 21e eeuw 1

2. De water cyclus, een natuurlijke balans! 2. Zonder water, geen papier 2

2. P+K sector is niet blij met vervuild witwater,, het waterschap wel! Pulp/water Consistency ca. 10 g/l 1. Fibres 76 µm Centrifuge 5 min at 900 G DisCo ca. 10 g/l 2. Fines/fillers 3. Colloidals 4. High molecular dissolved components 5. Low molecular dissolved components 2. Papierschepper & water t/m 18 e eeuw In China in 104 n Chr. wordt het papier uitgevonden. In de 15 e eeuw bereikt het geheim van papiermaken de Zuidelijke Nederlanden en ontstaan er in de loop van de 17 e (VOC) en 18 e eeuw op vele plaatsen lokale handgeschepte producties met lompen als grondstof. Schoon stromend water (m.n. Gelderland) zorgt voor een mooie papier kwaliteit en energie! 3

3. Van papierschepper naar industrie in de 19 e en 20 e eeuw 3. Van papierschepper naar industrie in de 19 e en 20 e eeuw - begin 19 e eeuw komt de PM/KM naar de Nederlanden + de stoommachine i.p.v. water/wind - Medio 19 e eeuw wordt in Duitsland hout als grondstof voor de papier uitgevonden - Medio 19 e eeuw komt de papierrecycling goed op gang - 1969/70 introductie WVO-> impuls voor verdere kringloopsluiting - 1974 olie crisis-> idem - > 1985 CaCO3 i.p.v. klei als vulstof (zuur->neutraal) - 1995 grondwater heffing - tot 2000 leefde towards ZLE nog heel erg (->verzuring) - Papier/karton sector nog erg intern gericht! 4

3. Van papierschepper naar industrie in de 20 e eeuw - VNP onderzoek (RTM water cie., gericht op afvalwater aspecten en witwater gerelateerde problemen: 1. Vers water besparing-> T 2. Scaling, corrosie (anorganisch) en zware metalen 1. Geur, kleur, slijm (organisch) en AOX/EOX 2. Stickies, pitch, stoorstoffen (bio/synthetisch) 3. Licht slib, pin-points AWZI (microbiologisch) 4. Kringloop sluiting, ophoping s impact op additieven, modellering. 3. Van sterk mechanische en chemische aanpak tot bewustzijn van micro-biologische rol.. Organic material (COD) Respiration CO 2 + H 2 O Oxygen (O 2 ) Biomass Cell growth C 5 H 7 NO 2 P 0,074 Nutrients (N and P) For WWTP COD : N : P = 200-280 : 5 : 1 Not for White waters! 5

3. Watergebruik met Gelderse focus.. 3. Watergebruik 2.0 Fresh water consumption (m3/ton) Problem 1 Problem 2 Problem 3 Opening the System? 1970 2005 2013 Fresh water use (m3/ton) Re-use biotreated water Even more water flow, but less spec. water consumption 1995 2013 6

4. Duurzame verbindingen in de 21 e eeuw: Kan het ook anders? Water 2.0 - Sector actief in energie transitie (MJA/MEE) - Bio Based Economy wordt mede-vorm gegeven: Vervuiling in proceswater gaat als waarde gezien worden!-> vetzuren Vervuiling in proceswater wordt voorkomen (o.a. door pulper loop) Duurzame verbindingen met andere sectoren worden verkend-> APC Oude dogma s worden fris tegen het licht gehouden (geen ZLE maar optimaal watergebruik, second life grond/hulpstoffen e.d.) 4. Duurzame verbindingen & cross- overs.. - Multi-in & multi-out - Papiermaken in de woestijn (Joore 2011) - Koppeling fabriek met RWZI (Holmen papier Madrid) - Natuur/berm gras als grondstof, zeefgoed RWZI? Lessons learnt met Brabantse Waterschappen - Taal/jagon/cultuur verschillen nogal met die van industrie - Nog veel technology push (dus geen pull) Keuzes maken lijkt moeilijk Focus: Vezels, Lignine/humus, PHB/A in progress om zin-onzin te scheiden (a case or not a case)! Innovatie is meer dan technologie & markt! 7

Bedankt voor jullie aandacht, zijn er vragen? En veel succes met deze cross-over over dag! En denk eraan: Grenzen bestaan alleen in je hoofd! Millvision B.V. Molenstraat 2-B 4944 AC Raamsdonk THE NETHERLANDS +31 162 519 414 Contact Leon Joore M.Sc., +31 6 5158 6776 welcome@millvision.eu www.millvision.eu 8