Kwartaalrapportage Derde kwartaal 2015

Kwartaalrapportage Derde kwartaal 2015 Q3 1 Kwartaalrapportage Q3 2015

Kwartaalrapportage Derde kwartaal 2015 Voor je heb je de derde kwartaalrapportage van 2015, waarin we het reilen en zeilen van het programma weergeven in de maanden juli, augustus en september. Net als in alle voorgaande kwartaalrapportages van beschrijven we wat er in die drie maanden gebeurd is. Elke kwartaalrapportage geeft inzicht in de besteding van het budget dat van de aangesloten projecten krijgt. Met de rapportages leggen we verantwoording af aan de Raad van Toezicht en geven we het netwerk een samenvatting van wat we gedaan hebben. Heb je vragen over deze rapportage, of over de kwartaalrapportages van in het algemeen? Neem dan contact op met Maarten: maarten.reinking@neerlandsdiep.nl 2 Kwartaalrapportage Q3 2015

1 Individuele programma s: kwaliteiten leren kennen topprogramma 12 deelnemers: rws (4), prorail (3), rvb (1), g4 (3), ministerie i&m (1) De deelnemers van het Topprogramma zijn in het derde kwartaal niet bijeengekomen. kernprogramma 2013 2015 15 deelnemers: rws (7), prorail (2), rvb (3), g4 (2), tennet (1) Voor de deelnemers van dit programma stond seminar 9 eind september op de agenda. Het seminar ging over boven- en onderstromen, politiek, bestuur, escalaties en conflicten. Conflicthantering stond op dag één centraal. Onder leiding van Melinda Warmelink en Dirk Cohen Tervaert van Result ADR Group, een van de grootste organisaties op het gebied van conflictmanagement in Nederland, stortten de deelnemers zich op soorten conflicten, de signalering ervan en het effect dat een conflict kan hebben. s Avonds deelden Karla Peijs, Sieben Poel, Johan Jacobs en Jan Bouwens hun ervaringen in de politieke en de bestuurlijke omgeving. Via een verdiepende discussie over politiekbestuurlijke sensitiviteit werden de deelnemers zich meer bewust van de positieve mogelijkheden van politiek en bestuur om voortgang in projecten en programma s te boeken. Het doel was de begrippen een positievere connotatie te geven bij de deelnemers. Op dag twee zijn de deelnemers op basis van de ervaringen van de sprekers van de vorige avond aan de slag gegaan met de theorie. Een dagdeel lang oefenden zij met casussen over politiek en bestuurlijke sensitiviteit. De laatste dag van de seminar-driedaagse stond in het teken van de eigen projectmanagersrol bij het werken met verborgen besturingsmechanismes en de onderstroom van organisaties inzichtelijk krijgen. kernprogramma 2014 2016 13 deelnemers: rws (6), prorail (2), rvb (2), g4 (2), waterschap (1) Op 2, 3 en 4 september was het vijfde seminar voor de deelnemers van het kernprogramma, met als thema dashboard en sturing van de projectmanager. Deze drie dagen werden begeleid door André Dorée van de TU Twente en Hans de Bruijn van de TU Delft. Op dag drie zijn de deelnemers zelf aan de slag gegaan met de deconstructie van een logboek van één van de deelnemers. 3 Kwartaalrapportage Q3 2015

brugprogramma 7 16 deelnemers: rws (5), waterschap (5), rvb (2), prorail (1), dlg (1), gemeente amsterdam (1), ministerie van ez (1) Regie en je omgeving was het onderwerp van de vijfde module, op 7 en 8 september in Berg en Terblijt. Op de eerste dag gingen de deelnemers op een speelse wijze in gesprek met Wim Leendertse en Hennes de Ridder over de laatste ontwikkelingen in de markt, waarbij ook het promotieonderzoek van Wim aan de orde kwam. Daarna bezochten de deelnemers -project A2 Maastricht, met een introductie op het project en een bezoek aan de tunnel in aanbouw. Van het project kwamen die avond Leo Kuepers (contractmanager RWS), John Reurings (Avenue A2) en Sabine Kern (tunnelregisseur) in gesprek met de deelnemers. De tweede dag stond vooral in het teken van werken met acteurs als het gaat om acteren met marktpartijen. Er is geoefend met signalen oppikken, interventies en aanspreken. brugprogramma 8 16 deelnemers: rws (5), nhwbp/waterschap (3), rvb (3), prorail (2), gemeente rotterdam (2), gemeente amsterdam (1) Op 17 en 18 september had ook Brug 8 de vijfde module over regie en je omgeving. Brugprogramma 7 en 8 zijn redelijk parallel gepland omdat bij de uitvraag zo veel aanmeldingen binnenkwamen dat besloten is om ze gelijk op te laten lopen. De invulling van het programma was voor beide groepen vergelijkbaar. Alleen was bij Brugprogramma 8 in de ochtend van 7 september Pim van der Knaap, directeur van Boskalis, de gast naast Hennes de Ridder. Een mooie combinatie van twee heren met veel ervaring en een duidelijke mening. In de avond was de directeur van Avenue A2 te gast: Bauke Lobbezoo, in plaats van John Reurings. 4 Kwartaalrapportage Q3 2015

brugprogramma 9 16 deelnemers: rws (5), prorail (3), rvb (2), gemeente rotterdam (2), gemeente utrecht (2), gemeente amsterdam (1), ministerie van i&m (1) Deze groep beleefde 24 en 25 september de tweede module: regie over je project. Op de eerste dag was Nicoline Mulder te gast met value based-projectmanagement en de waarde van chaos. Dit op verzoek van de co-creatoren onder de deelnemers. Een thema waarbij vooral veel interactie met elkaar was. In de middag werd een bezoek gebracht aan het grotestationsproject Utrecht Centraal. Het informatiecentrum en de werkzaamheden ter plekke werden bekeken en daarna werd een gesprek opgestart over complexiteit en samenwerking. Dit samen met Simon Roozen en Erica van Dijk van de gemeente Utrecht, Valeska van Straalen van de provincie en Bas Banning van Coreo zodat er dit keer ook aandacht was voor de vastgoed- en ontwikkelingskant. Foto: Gerrit Serné Op dag twee kwam Marian Bosch-Rekveld van de TU Delft haar promotieonderzoek over complexiteit toelichten en konden deelnemers hun eigen projectcomplexiteitscores met elkaar bespreken. In de middag gingen de deelnemers in op Spelen met taal: hoe wij onze eigen projectwerkelijkheid creëren, dit samen met Paul Toebes en Maarten Kraneveld. brugprogramma 10 16 deelnemers: rws (5), ws hollandse delta (1), gemeente rotterdam (2), gemeente amsterdam (2), prorail (3), ministerie i&m (1) en provincie noord holland (1, try out). Na de uitvraag aan het begin van de zomer vonden de intakes in september plaats. Op 29 september was de kick-off voor de deelnemers en hun leidinggevenden op, waarschijnlijk voor het laatst, Plein 1813 in Den Haag. 5 Kwartaalrapportage Q3 2015

programma intern opdrachtgeverschap 11 deelnemers: rws-gpo (3), rws-ppo (2), g4 (3), rvb (3) In januari 2015 is de tweede editie van dit programma gestart. De deelnemers kwamen op 18 september voor de vierde keer bij elkaar. Hans de Bruijn, hoogleraar aan de faculteit Bestuurskunde in Delft was de gastspreker. Samen met acteur Mimoun Oaëssa ging hij met de deelnemers aan de slag rond het onderwerp framing. In het programmaonderdeel action learning hebben de deelnemers ieder voor zich een lastige kwestie uit hun eigen praktijk verder uitgediept. leertraject professioneel opdrachtgeverschap van hwbp Voor het HoogWaterBeschermingsProgramma (HWBP) faciliteert een leertraject speciaal voor de intern opdrachtgevers van projecten die in HWBP uitgevoerd worden. Zij werken bij een waterschap of hoogheemraadschap. De opzet van het programma is afgeleid van het Programma Intern Opdrachtgeverschap. Op 8 september vond de tweede bijeenkomst in een reeks van vier plaats. Jaap Schavinga, associate professor organisatiedynamiek en leiderschapsontwikkeling verbonden aan Nyenrode Business Universiteit, was te gast. Ook intern opdrachtgevers hebben te maken met actoren die onderlinge relaties hebben en met problemen en gebeurtenissen die met elkaar samenhangen en elkaar beïnvloeden. Vanuit de theorie van systeemdenken werd daar inzicht en begrip geboden. Daardoor kunnen de deelnemers beter met de complexiteit in hun eigen praktijk omgaan. Verder stond het onderwerp omgaan met het onverwachte op het programma. alumni-bijeenkomsten 10 september Brugprogramma 3 Twaalf alumni van Brugprogramma 3 waren te gast bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) in Den Haag. Almut Röwenkamp en Paul van der Vlis van de gemeente Den Haag en het RVB spraken over het belang van ruimtelijke kwaliteit in projecten en hoe je dat kunt borgen. Daarna is tijdens een stadswandeling ook even stilgestaan bij het nieuwe gebouw in de Rijnstraat. Uiteraard was er gelegenheid om elkaar bij te praten. 22 september Brugprogramma 5 De alumni van Brugprogramma 5 waren bijna allemaal aanwezig: we telden 14 van de 16 deelnemers. Zij hadden een workshop vragen stellen georganiseerd op locatie bij het Corporate Learning Center van Rijkswaterstaat, onder begeleiding van Mayke Derksen. Daarna was er een presentatie en een rondleiding bij de Rijkswaterstaat-verkeerscentrale van Midden-Nederland. 6 Kwartaalrapportage Q3 2015

2 Interactieve teamreflectiebijeenkomsten opdrachtgeverspiegel Als onderdeel van het programma Intern Opdrachtgeverschap is bij Rob Peschier van Rijkswaterstaat (PPO) een Opdrachtgeverspiegel uitgevoerd. Rob ging samen met zijn directeur en twee van zijn projectmanagers voor de spiegel staan. Het spiegelteam bestond uit twee andere deelnemers van het programma Intern Opdrachtgeverschap en twee projectmanagers uit het Nd-netwerk. evaluatiespiegels spoorzone delft: projectbeheersing en ict ProRail voert momenteel het project Spoorzone Delft uit. De eerste fase is afgerond. De projectmanager van Spoorzone Delft, heeft gevraagd hem te helpen bij de evaluatie van twee belangrijke onderdelen in zijn projectmanagement: ICT en de projectbeheersing. Doel van de evaluatie is leren van de ervaringen bij Spoorzone Delft ten bate van andere projecten, zowel bij ProRail als bij andere organisaties. De evaluatie vindt plaats met behulp van het spiegelconcept van. Foto: Spoorzone Delft, ProRail opmerkzaamheidsdialoog bij prorail In september vond op initiatief van een dialoog plaats met een aantal projectmanagers en andere betrokkenen van ProRail bij projecten rond Utrecht Centraal. De centrale vraag luidde: kunnen we anders kijken naar het voorkomen en oplossen van incidenten? Doel van het gesprek was om te onderzoeken of en hoe de beschouwing van een aantal incidenten rond dit station eerder dit jaar vanuit de principes van omgaan met het onverwachte mogelijk tot andere of nieuwe inzichten leidt. Een aantal deelnemers gaf aan het eind van de dialoog aan dat de eerste kennismaking met deze principes naar meer smaakt. 7 Kwartaalrapportage Q3 2015

3 Netwerkbijeenkomsten: elkaar ontmoeten rond een thema zomerborrel Eind augustus kwamen 120 vakcollega s naar de Haagse Pulchri Studio waar Anje- Marijcke van Boxtel haar kijk op leren deelde. Als psycholoog en coach begeleidde zij het Nederlandse Team Brunel bij de Volvo Ocean Race. Dit deed zij onder het motto What s your race? Dat moet je volgens haar helder hebben om als team tot het uiterste te kunnen gaan in een omgeving die complex is en telkens nieuwe eisen stelt. Haar kijk op de ontwikkeling van een veerkrachtig team verwoordde ze aan de hand van haar ervaringen bij zeilteam Brunel. Op de website van publiceerden we een kort video-interview met haar. Anje-Marijcke van Boxtel vertelt over het coachen van Team Brunel op de Volvo Ocean Race op de jaarlijkse Nd-zomerborrel café college over verzoeken tot wijziging (vtw s) Het afhandelen van verzoeken tot wijziging (VTW s) kost in projecten veel tijd, geld en energie en veroorzaakt vaak spanningen in de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. In dit Café College gingen we op zoek naar manieren om slimmer om te gaan met VTW s, waarbij de ervaringen van ProRail en Rijkswaterstaat centraal stonden. Vanuit ProRail vertelde Johan de Vries hoe zij werken aan de reductie van het aantal VTW s, en Ger Minholts vertelde hoe ze bij Rijkswaterstaat het VTW-proces versnellen. Deelnemers vanuit diverse overheden en een aantal marktpartijen gingen in gesprek met elkaar. Hoe kun je slimmer omgaan met VTW s in de projectpraktijk? Johan en Ger fungeerden als reflector. webinars over omgaan met het onverwachte Deze zomer hebben we drie webinars georganiseerd. Elk webinar stond in het teken van omgaan met het onverwachte binnen een ander domein dan dat van de infrastructuur. Telkens was een veiligheidsexpert te gast en een projectmanager uit ons netwerk. De gastsprekers kwamen uit andere sectoren: geldtransport, de petrochemie en het gevangeniswezen. De gasten vertelden hoe zij zich voorbereiden op onverwachte situaties. De projectmanager van Rijkswaterstaat en die van het Rijksvastgoedbedrijf reageerden op dit verhaal met een reflectie op het eigen werk: wat zou ik kunnen toepassen binnen mijn eigen werk? De webinars waren live te bekijken, en staan nog op de website van. 8 Kwartaalrapportage Q3 2015

webinar: vastgoed als kans in je project Rijkswaterstaat en ProRail hebben een vastgoedvisie omarmd, waarin vastgoed gezien wordt als kans in plaats van een vertragende factor in projecten. In aanvulling op de module over vastgoed die dit jaar voor de derde keer wordt gehouden, is voor het eerst een webinar georganiseerd over dit thema. Tijdens het webinar gingen Jos Arts, topadviseur leefomgeving, Cees Reuser, adviseur vastgoed bij Rijkswaterstaat en Ton Bierbooms, projectmanager bij ProRail, in gesprek over de kansen van vastgoed in projecten, en de rol die de projectmanager hierin heeft. 9 Kwartaalrapportage Q3 2015

5 Onderzoek kennistraject design & construct in samenwerking met gemeente amsterdam Sinds 2000 wordt uit de mond van aannemers u vraagt, wij draaien steeds minder gehoord. Taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en daarmee ook risico s van de opdrachtgever zijn geleidelijk verschoven naar de opdrachtnemer. Design & Constructof Design, Built, Finance and Maintain-aanbestedingen (D&C en DBFM) zijn inmiddels gemeengoed geworden. Wat we zien is dat in landelijke en vaktechnische media de laatste tijd kritische verhalen verschijnen over deze geïntegreerde contractvormen. Er wordt geschreven over een toenemend aantal claims, tijd- en kostenoverschrijdingen, gefrustreerde medewerkers zowel aan opdrachtgevers- als opdrachtnemerszijde en ontevreden stakeholders in de projectomgeving. Een aantal opdrachtnemers overweegt zelfs te willen stoppen met het aannemen van, naar hun idee, onbeheersbare en te risicovolle projecten. Voor de metro en tram-divisie van de gemeente Amsterdam, en een van de leveraniers van Metro en Tram, TASK, is deze berichtgeving aanleiding om ons te verdiepen in de ervaringen van wie met deze contractvormen werken. Waar lopen zij tegenaan? Hoe gaan ze om met vraagstukken? Welke ervaringen zijn de moeite waard om uit te wisselen? En welke lessen kunnen er getrokken worden? 10 Kwartaalrapportage Q3 2015

6 Communicatie Waar vorig jaar de nadruk lag op de introductie van, ligt dit jaar het accent op bredere bekendmaking van de academie. Het is zaak het netwerk continu te prikkelen door onze meerwaarde te laten ervaren, en actieve deelname aan onze activiteiten en bijeenkomsten aan te jagen. Nd nieuws #6 en #7 Eind februari introduceerden we Nd Nieuws, een maandelijkse digitale nieuwsbrief die het netwerk op de hoogte houdt en betrekt bij onze activiteiten. In Nd Nieuws delen we inspirerende opgedane lessen en ervaringen met meer dan tweeduizend mensen in het netwerk, onder wie ook medewerkers van onze partners, vakcollega s en andere geïnteresseerden in het vak projectmanagement bij publieke bouw- en infraprojecten. Het is de intentie de nieuwsbrief tien keer per jaar te versturen. website In de maanden juli, augustus en september hebben we tien artikelen op neerlandsdiep.nl gepubliceerd: verslagen van activiteiten zoals de Zomerborrel, nieuws uit het veld en interviews met vakcollega s uit het netwerk. In totaal hebben we veertien uitnodigingen verstuurd voor bijeenkomsten zoals het Teamevent. De statistieken laten zien dat neerlandsdiep.nl in deze drie maanden van 2015 15.348 bezoekers kreeg. social media Bij onze sociale media-kanalen sluiten nog steeds gebruikers aan. Op Twitter gingen we van 700 naar 748 volgers. De LinkedIn-groep van zit nu op 649 leden. Als experiment zijn we op Facebook actief geworden. We bekijken of en hoe deze bekende sociaalnetwerksite bijdraagt aan het delen van de geleerde lessen, ervaringen en opgedane kennis uit het Nd-netwerk. partners Bij onze partners willen we meer in beeld komen door artikelen en interviews aan te dragen voor hun interne communicatiekanalen. Maandelijks staan we met een kort bericht in de nieuwsbrief van ACT (Algemene Corporate Taken) van RWS, of in FOCUS Nieuws van ProRail. Contact aanhalen met communicatieafdelingen van onze partners helpt aan meer bekendheid. De ene keer gaat dat effectiever dan de andere keer. 11 Kwartaalrapportage Q3 2015

in de media In juni heeft in het magazine van NSCU, platform voor corporate academies, een artikel gestaan over 24 uur online, een activiteit waarmee we online kennisuitwisseling stimuleren. Het magazine wordt verspreid onder corporate academies en universiteiten van Nederland. is lid van dit platform. Het artikel is te downloaden op http://www.nscu.nl/magazines/nscu-slo-magazine.pdf 12 Kwartaalrapportage Q3 2015

Colofon tekst Programmamanagers, Maarten Reinking, Manon Raats eindredactie Manon Raats : dé organisatie voor leren, kennisdeling en ontwikkeling voor projectmanagers en projectmanagementteams van bouw- en infrastructuurprojecten van overheid en semi-overheid. info@neerlandsdiep.nl www.neerlandsdiep.nl t 088 797 17 93 13 Kwartaalrapportage Q3 2015