Belangrijkste conclusies Ruim 57% van de ondervraagden is van plan om in 2011 carnaval te gaan vieren Vooral jonge mannen bestempelen zichzelf vaak als echte carnavalsvierder Brabantse respondenten beginnen gemiddeld tussen hun 8 e en 9 e carnaval te vieren en stoppen als ze rond de 40 jaar zijn Veel respondenten (bijna 60%) vieren carnaval uitsluitend in de eigen woonplaats Een ruime meerderheid (ruim 60%) viert intensief carnaval: 4 dagen of meer Carnavalsoptochten zijn erg populair: ruim 80% gaat bijna ieder jaar wel kijken Bijna alle carnavalsvierders gaan tijdens carnaval op stap. Tijdens het stappen wordt er flink gedronken; ruim 90% van de carnavalsvierders drinkt tijdens het feesten en meer dan de helft drinkt minstens 10 glazen alcohol per dag Zoveel drinken kost geld: ongeveer twee derde van de ondervraagden geeft per dag dan ook tussen de 20 en 100 uit. Vooral mannen tussen de 30 en 55 jaar geven vaak veel geld uit Een ruime meerderheid (62%) neemt vrij van school of werk om carnaval te kunnen vieren Ongeveer de helft van de ondervraagden is lid of is lid geweest van een carnavalsvereniging. Mannen uit West-Brabant die in een plattelandsgemeente wonen zijn vaker lid dan gemiddeld. Als je ouders lid zijn van een vereniging is de kans groot dat je als kind ook lid bent Ruim 13% is ooit lid van de Raad van Elf geweest en ook hier geldt dat als je ouders lid zijn je als kind 4x zo veel kans hebt ook lid van de Raad te zijn Prins Carnaval is bijna altijd een oudere man Van alle vrouwen trad ongeveer 10% ooit op als dansmarietje En nou die hendjes de lucht in en t Dondert en het bliksemt van Guus Meeuwis zijn veruit de populairste carnavalsnummers volgens de respondenten Ongeveer de helft van de carnavalsvierders trekt bijna ieder jaar hetzelfde aan: het tenue van de carnavalsvereniging en de boerenkiel worden door veel mensen uit de kast gehaald De oorspronkelijke katholieke tradities zijn naar de achtergrond verdrongen, bijna niemand vast meer of haalt een askruisje Optochten en kroegentocht zijn absoluut de favoriete onderdelen van de respondenten. Ook muziekoptredens, het tonpraten en het verkleden zijn populair Bijna 40% vindt dat mensen tijdens carnaval vrijer met elkaar om mogen gaan. Dit heeft to gevolg gehad dat 8% weleens met een onbekend iemand in bed is beland, 7% weleens is vreemdgegaan en bij 3% de relatie is stukgelopen. Aan de andere kant heeft ruim 17% ooit een serieuze relatie overgehouden aan carnaval en bijna 10% zelfs zijn of haar huidige partner tijdens carnaval leren kennen Een vijfde vindt het vervelend als niet-brabanders in Brabant carnaval komen vieren De mensen die een hekel hebben aan carnaval vinden het aanstellerij en vinden dat er veel te veel gedronken wordt 1
Respons In november is onder Brabantpanelleden, VIB s (Very Important Brabander) en bezoekers van de websites van Omroep Brabant en de Brabantse dagbladen De Grote Brabantse Carnavalspeiling 2011 afgenomen. In totaal vulden 5.090 mensen de vragenlijst in. De resultaten van respondenten die in Brabant wonen, zijn gewogen naar de combinatie leeftijd, regio en geslacht en daardoor op deze kenmerken representatief voor Noord-Brabant. Verdeling leeftijd en geslacht: LFT_CAT_5 Leeftijd categorieën 5 1 16-29 jaar 2 30-39 jaar 3 40-50 jaar 4 50-65 jaar 5 65+ GESLACHT Bent u een man of een vrouw? Count Count Count Count Count 1 Man 9% 9% 12% 19% 8% 2 Vrouw 10% 8% 12% 11% 2% 19% 17% 24% 30% 10% 57% 43% Onder de respondenten bevinden zich ook mensen die niet in Brabant wonen (zie onderstaande tabel). Op een paar na hebben alle respondenten echter wel een link met Brabant: als ze er niet wonen zijn ze er opgegroeid en als ze er niet zijn opgegroeid wonen ze er nu. In de resultaten worden iedere keer eerst de resultaten van de hele groep weergegeven. Als er interessante verschillen zijn tussen Brabanders en niet-brabanders laten we dit zien. Waar woont u nu? 1 In Noord- Brabant OPGEGROEID Opgegroeid in... 2 In Limburg 3 Ergens anders in Nederland 4 In het buitenland 5 Weet ik niet/wil ik niet zeggen Count Count Count Count Count 1 In Noord-Brabant 85,3% 1,5% 7,5% 0,5% 0,1% 2 In Limburg 0,3% 0,2% 0,0% 0,0% 0,0% 3 Ergens anders in Nederland 1,7% 0,1% 1,8% 0,0% 0,0% 4 In het buitenland 0,9% 0,0% 0,0% 0,1% 0,0% 5 Weet ik niet/wil ik niet zeggen 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Leuk om te weten: er zijn 355 carnavalskinderen onder de invullers: v52 Een carnavalskind is een kind dat in oktober of november geboren is en (negen maanden terugrekenend) waarschijnlijk tijdens carnaval verwekt is. Bent u een carnavalskind? Count % 1 Ik ben rond die tijd geboren en waarschijnlijk een carnavalskind 355 7,3% 2 Ik ben rond die tijd geboren, maar geen carnavalskind 410 8,5% 3 Ik ben niet rond die tijd geboren 3970 82,2% 4 Weet ik niet/wil ik niet zeggen 97 2,0% 2
BELANGRIJK: Bij het interpreteren van de resultaten is het heel belangrijk dat we de aard en methode van het onderzoek niet vergeten. De vragenlijst was voor iedereen in te vullen en er is geen gebruik gemaakt van een aselecte steekproef waardoor mensen die affiniteit met carnaval hebben de vragenlijst waarschijnlijk eerder invullen dan mensen die er niets mee hebben of er zelfs een hekel aan hebben. Dit heeft tot gevolg dat de resultaten niet representatief zijn wat betreft het carnavalsgedrag en -houding van Brabant als totaal. We spreken daarom in de resultaten steeds van de respondenten of Brabanders en niet-brabanders en nooit van dé Brabander. 1 Wel of geen carnaval vieren? Van de respondenten is meer dan de helft een echte carnavalsvierder. Ongeveer een vijfde zegt dat vroeger wel te zijn geweest, maar nu niet meer. Ook ongeveer een vijfde viert/vierde in meer of mindere mate wel carnaval, maar ziet zichzelf niet als echte carnavalsvierder. Een kleine groep respondenten, ongeveer 5%, heeft nog nooit carnaval gevierd, waarvan een deel er ook echt een hekel aan heeft. v3 Bent u een echte carnavalsvierder? 1 Ja, ik ben een echte carnavalsvierder 2799 55,2% 2 Ik was vroeger een echte carnavalsvierder, maar nu niet meer 1076 21,2% 3 Nee, ik vier(de) wel regelmatig carnaval, maar ik ben/was geen echte carnavalsvierder 470 9,3% 4 Nee, ik heb wel eens carnaval gevierd, maar ben geen echte carnavalsvierder 485 9,6% 5 Nee, ik heb (nog) nooit carnaval gevierd 64 1,3% 6 Nee, ik heb een hekel aan carnaval 178 3,5% Vooral jonge mannelijke respondenten bestempelen zichzelf vaak als echte carnavalsvierders. Degenen die vroeger echte carnavalsvierders waren, maar nu niet meer zijn voornamelijk de 55 plussers die opgegroeid zijn in Noord-Brabant of Limburg. Respondenten die nog nooit carnaval gevierd hebben of er zelfs een hekel aan hebben, zijn ook veelal 55 jaar of ouder, maar opgegroeid in het buitenland of ergens anders in Nederland dan in Brabant of Limburg. 2 Carnavalsvierders: vanaf welke leeftijd en tot wanneer? Gemiddeld starten de respondenten met vieren als ze zo n 9 jaar oud zijn. Respondenten die afkomstig zijn uit Limburg beginnen het vroegst, namelijk op 7 jarige leeftijd. In Brabant beginnen carnavalsvierders als ze 8,5 zijn. Respondenten die ergens anders zijn opgegroeid beginnen gemiddeld veel later met vieren: pas op hun 18 e. Vrouwen beginnen doorgaans iets vroeger met vieren dan mannen. 3
v6 Vanaf welke leeftijd viert/vierde u carnaval?invullen in hele jaren. Als u het niet precies weet vragen we u een schatting te maken. OPGEGROEID Opgegroeid in... Mean N 1 In Noord-Brabant 8,74 3941 2 In Limburg 6,94 80 3 Ergens anders in Nederland 17,72 283 4 In het buitenland 13,23 26 Total 9,32 4330 Respondenten die geen carnaval meer vieren stoppen gemiddeld rond hun 40 e. De echte carnavalsvierders en dan met name de mannen gaan vaak nog net iets langer door, namelijk tot hun 43 e. Respondenten die het wel regelmatig vierden, maar geen echte carnavalsvierders waren stopten rond hun 35 e. De leeftijd ligt nog lager in deze groep voor respondenten uit stedelijke gemeenten in Midden- en West-Brabant. De respondenten stopten voornamelijk omdat ze het niet leuk meer vonden (ruim een derde). Ruim 15% geeft aan dat het te duur is geworden. Andere reden die de respondenten zelf noemen zijn het krijgen van kinderen, vriendengroepen die uit elkaar vallen en het hebben van een partner die er niet van houdt. Waarom bent u gestopt met carnaval te vieren? Meerdere 0 Nee 1 Ja antwoorden mogelijk. Count Count Ik vond het niet leuk meer 65,7% 34,3% Ik heb het nooit echt leuk gevonden 97,3% 2,6% Vanwege mijn leeftijd 87,2% 12,8% Vanwege fysieke beperkingen 87,8% 12,2% Ik vind het te duur (geworden) 84,7% 15,3% Ik ga/ging altijd in de voorjaarsvakantie op vakantie 92,1% 7,8% Ik heb/had er geen tijd voor 94,4% 5,6% Ik ben verhuisd 93,6% 6,4% Anders, namelijk: 73,1% 26,9% 3 Carnavalsvierders: hoe vaak en waar? Dat carnaval echt een lokaal feest is wordt door dit onderzoek bevestigd. Ruim 90% viert of vierde carnaval in de eigen woonplaats waarvan ongeveer een derde ook wel eens in andere plaatsen. Dit laatste geldt vooral voor de jongere respondenten; hoe ouder mensen worden hoe meer ze carnaval uitsluitend in de eigen woonplaats vieren. Verder zien we dat vooral jongeren van het platteland carnaval vaker ook in een andere plaatsen dan de woonplaats viert. v12_v31 Viert of vierde u carnaval in uw eigen woonplaats? 1 Ja, ik vier(de) het in mijn eigen woonplaats 2589 59,6% 2 Ja, maar ik vier(de) het ook wel eens in andere plaatsen 1385 31,9% 3 Nee, ik vier(de) het altijd in een andere plaats 372 8,6% 4
De meeste respondenten vier(d)en 4 of meer dagen carnaval. Vooral leeftijd, geslacht, en de plaats men woont en is opgegroeid zijn hierop van invloed. Jongeren tussen de 16 en 29 jaar vieren het vaakst minstens 4 dagen carnaval. Dit geldt ook voor mannen tussen de 30 en 55 jaar uit West- Brabant: in deze groep geeft bijna 80% aan 4 dagen te vieren tegenover nog geen 70% van de rest van de Brabanders. Onder de 55 plussers zien we het aantal dagen dat gevierd wordt afnemen. Als we naar mensen kijken die niet in Brabant zijn opgegroeid valt op dat de mannen veel vaker 4 dagen of meer carnaval vieren dan de vrouwen. v13_v32 Hoeveel dagen viert of vierde u meestal carnaval? 1 1 dag 71 1,6% 2 2 dagen 402 9,3% 3 3 dagen 870 20,0% 4 4 dagen of meer 2634 60,6% 5 Dat verschilt per jaar 367 8,4% 6 Dat weet ik niet 2 0,0% 4 Wat doen de carnavalsvierders? Ruim 80% van de respondenten kijkt of keek tijdens carnaval naar een optocht. Voor respondenten van het platteland hoort de optocht er meer vanzelfsprekend bij dan voor mensen uit de meer stedelijke gemeenten. v15_v34 Gaat of ging u tijdens carnaval naar een optocht kijken? 1 Ja, (bijna) altijd 3481 80,1% 2 Soms wel, soms niet 648 14,9% 3 Nee, (bijna) nooit 218 5,0% Meer dan 60% van de respondenten die (bijna) altijd of soms naar de optocht kijken, doet dit in de plaats waar hij/zij nu woont. Bijna net zoveel mensen gaan ook kijken in de plaats waar hij/zij is opgegroeid. Omdat er echter meerdere antwoorden mogelijk waren, zit hier vanzelfsprekend overlap in: sommige mensen wonen nog steeds in de plaats waar zij zijn opgegroeid. Bij de vraag in welke andere plaatsen men gaat kijken worden vooral de grote Brabantse steden zoals Breda, Tilburg, Eindhoven en s-hertogenbosch genoemd. v16_v35_a Waar gaat of ging u naar de optocht kijken? Meerdere antwoorden 1 Ja mogelijk. Count In de plaats waar ik ben opgegroeid 58,0% In de plaats waar ik nu woon 61,4% In een andere plaats in Noord-Brabant 29,9% In een andere plaats in Limburg 2,6% In een andere plaats elders in Nederland 1,1% Dat weet ik niet (meer) 0,1% 5
Ruim 90% van de ondervraagden gaat of ging op stap met carnaval. Slechts 1,2% ging niet op stap. We zien geen interessante verschillen tussen groepen. v14_v33 Gaat of ging u op stap met carnaval? 1 Ja 3937 90,6% 2 Soms wel, soms niet 357 8,2% 3 Nee 52 1,2% Voor veel van de respondenten begint carnaval al op 11 november. Bijna 30% gaat op de 11 e van de 11 e naar een feest of ceremonie en ruim 20% doet dat het ene jaar wel en het andere jaar niet. Vooral onder de mannen van 55 jaar of ouder die intensief (4 dagen of meer) carnaval vieren is de 11 e van de 11 e populair; bijna 60% van deze groep gaat (bijna) ieder jaar naar zo n feest. v18 Op 11 november (de elfde van de elfde), om precies 11:11 uur, begint het carnavalsseizoen. In Noord-Brabant wordt deze start van het seizoen in vrijwel iedere carnavalvierende plaats met een zekere ceremonie gevierd. Gaat u op 11 november naar zo'n ceremo Count % 1 Ja, (bijna) altijd 907 29,5% 2 Soms wel, soms niet, maar net hoe het uitkomt 633 20,6% 3 Nee, maar heb dit vroeger wel gedaan 402 13,1% 4 Nee, en heb dit ook nooit gedaan 1131 36,8% 5 Verenigingsleven of niet? Van de ondervraagden hebben de meesten nooit geprobeerd om prins(es) carnaval of lid van de Raad van Elf te worden. Ruim 13% is ooit lid van de Raad geweest, en bijna 7% is ooit Prins of Prinses geweest. Een enkeling heeft een mislukte poging hiertoe gewaagd. Prins Carnaval zijn is zoals verwacht meer een mannen- dan een vrouwenzaak, en dan met name van oudere mannen. Leuk om te weten is dat er vooral onder jonge vrouwen wel meer geprobeerd wordt om Prinses te worden (15%). Helaas lukt dit in veel gevallen niet. Ook bij de Raad van Elf geven veel meer mannen dan vrouwen aan dat ze hier ooit inzaten (20% tegenover 7,2%). Met name mannen van 30 jaar en woonachtig in een plattelandsgemeente zijn vaak lid (geweest) van de Raad van Elf. 6
v21_v41 Hebt u ooit geprobeerd prins (of prinses) carnaval te worden en zo ja, is u dit gelukt? v22_v42 Hebt u ooit geprobeerd lid te worden van een Raad van Elf en zo ja, is u dit gelukt? 1 Nee, heb ik nooit geprobeerd 2 Ja, heb ik geprobeerd, maar dit is niet gelukt 3 Ja, heb ik geprobeerd en dit is gelukt 4 Ik ga dat dit jaar proberen (alleen voor mensen die nog vieren) Count Count Count Count 89,1% 3,6% 6,9% 0,5% 84,9% 1,4% 13,5% 0,3% Ongeveer de helft van de ondervraagden is lid of is lid geweest van een carnavalsvereniging. Het percentage dat (ooit) lid is (geweest) is het hoogste onder mannen uit West-Brabant die in een plattelandsgemeente wonen (60,6%) en het laagst onder vrouwen die opgegroeid zijn in Limburg (13,7%). v23_v43 Bent of was u lid van een carnavalsvereniging? 1 Ja, en ik ben nu nog steeds lid 2 Ja, maar ik ben nu geen lid meer 3 Nee, ik ben nooit lid geweest Count Count Count 27,9% 20,7% 50,9% Ruim 15% van de respondenten hebben tijdens carnaval in een fanfareband of dweilorkest gespeeld. En van alle vrouwen trad 10,3% ooit op als dansmarietje. Slechts 0,3% van de vrouwen doet dat nog steeds. Van de mannen geven er 4 aan dat zij dit doen en 14 dat zij dit in het verleden gedaan hebben. v24_v44 Speelt of speelde u tijdens carnaval in een fanfareband/dweilorkest? v25_v45 Treedt of trad u tijdens carnaval op als majorette of dansmarietje/marieke? (Alleen vrouwen) 1 Ja, en dit doe ik nog steeds 2 Ja, maar ik doe dit nu niet meer 3 Nee, heb ik nooit gedaan Count Count Count 7,9% 8,7% 83,4% 0,3% 10,3% 89,4% 6 Carnavalsvierders: muziek! Ruim 40% hoort tijdens carnaval het liefst een mix van allerlei soorten muziek. Toch is er ook bijna 30% dat graag alleen (Brabantse) carnavalskrakers hoort. Het meest van invloed op de muziekvoorkeur is de regio waar de respondenten vandaan komen; respondenten uit Midden- Brabant geven vaker de voorkeur aan (Brabantse) carnavalskrakers dan respondenten uit de andere regio s. In Noordoost- en West-Brabant hoort men vaker liever lokale carnavalsmuziek en in Zuidoost-Brabant is de groep die liever een mix hoort groter dan gemiddeld. Ook leeftijd is van invloed op de muzieksmaak; jongeren geven vaker de voorkeur aan een mix dan de wat oudere respondenten. 7
v26_v48 Wat is/was uw favoriete muziek tijdens carnaval? 5 Een mix van bovenstaande 1860 42,8% 1 (Brabantse) carnavalskrakers 1276 29,4% 2 Lokale/plaatselijke carnavalsmuziek 761 17,5% 6 Maakt(e) me niet uit 191 4,4% 4 Nederlandstalige muziek, niet specifiek carnavalskrakers 177 4,1% 7 Anders 37 0,9% 3 Top-40 muziek 33 0,8% 8 Weet ik niet 11 0,2% En nou die hendjes de lucht in van Van Alles We en t Dondert en het bliksemt van Guus Meeuwis zijn veruit de populairste carnavalsnummers volgens de respondenten. Op nummer 3 staat Bij ons staat op de keukendeur van Twee Pinten, op de voet gevolgd door klassiekers als Brabantse nachten zijn lang, Zak es lekker door en Bloemetjesgordijn. En nou die hendjes de lucht in is vooral populair onder oudere vrouwen uit Noordoost-Brabant (bijna 50% van hen kiest deze als beste carnavalskraker ooit). Dat Guus Meeuwis op nummer 2 staat is vooral te danken aan de jonge vrouwelijke respondenten (ruim 51% van hen kiest dit nummer). v29_v49_a Wat is volgens u beste carnavalskraker ooit?u 1 Ja mag er maximaal 3 kiezen. - Count Van Alles We En nou die hendjes de lucht in 29,4% Guus Meeuwis & Vagant t Dondert en t bliksemt 26,7% Twee Pinten Bij ons staat op de keukendeur 18,9% Arie Ribbens Brabantse nachten zijn lang 17,9% De Deurzakkers Zak es lekker door 16,5% Wim Kersten & de Viltjes Bloemetjesgordijn 16,0% Havenzangers s Nachts na tweeën 13,9% Oh Sixteen Oh Seven Het leven is goed in het Brabantse land 13,3% De Deurzakkers Het feest kan beginnen 13,1% Anders, namelijk: 11,8% Toon Hermans Mien waar is mijn feestneus 11,1% Gebroeders Ko Wij doen het licht wel uit 9,4% Andre van Duin Er staat een paard in de gang 8,1% Arie Ribbens Polonaise Hollandaise 6,9% Stipkes Unne spijker in munne kop 5,3% Taai Taai De Alpeexpress 3,6% Geen van bovenstaande 3,4% Chris Debuut Houdt m vast Catharina 2,5% Weet ik niet 2,2% Hydra Als het gras twee kontjes hoog is 2,1% Sjakie Schram Glaasje op laat je rijden 1,5% Nico Haak Als ze me missen 1,2% Rossa Nossa Margarita 1,1% Ik houd niet van carnavalsmuziek 0,6% 8
7 Carnavalsvierders: verkleden? Vooraf: deze vraag is op drie verschillende manieren aan de respondenten gesteld. Ten eerste in de verleden tijd aan mensen die aangaven wel altijd carnaval gevierd te hebben, maar ermee gestopt zijn (wat trok u meestal aan?). Ten tweede in de tegenwoordige tijd in het algemeen aan mensen die het nog steeds vieren, maar in 2011 dat niet van plan zijn (wat trekt u meestal aan?). Ten derde ook in aan mensen die het nog steeds vieren en in 2011 ook gaan vieren. Aan deze laatste groep is alleen gevraagd hoe zij in 2011 verkleed gaan. De percentages in de tabel tellen vanwege deze verschillen niet op tot 100%. Achter iedere rij staat hoe het percentage geïnterpreteerd moet worden. Ongeveer de helft van de (ex)carnavalsvierders trekt of trok bijna ieder jaar hetzelfde aan: ruim 15% loopt of liep tijdens carnaval rond in het tenue van de carnavalsvereniging en bijna 20% trekt of trok ieder jaar een boerenkiel aan. Voor bijna een kwart geldt dat ze ieder jaar iets anders aandoen/deden. Van de mensen die in 2011 carnaval gaan vieren weet bijna 40% nog niet wat ze aan gaan trekken. v37_v58_v60 Hoe ging of gaat u meestal of in 2011 verkleed met carnaval? van 1 Ik ging/ga meestal verkleed als/in: 380 8,7% Van alle (ex)carnavalsvierders 2 Ik trok/ trek meestal een boerenkiel aan 838 19,3% Van alle (ex)carnavalsvierders 3 Ik trok/trek meestal plaatselijke/lokale carnavalskleding 295 Van alle (ex)carnavalsvierders aan 6,8% 4 Ik trok/trek meestal het tenue van mijn 691 Van alle (ex)carnavalsvierders carnavalsvereniging aan 15,9% 5 Wat ik aantrok/aantrek verschilt per jaar 970 22,3% Van alle (ex)carnavalsvierders 6 Ik ging/ga nooit verkleed met carnaval 25 0,6% Van alle (ex)carnavalsvierders 7 Dat weet ik (nog) niet 1150 39,9% Van mensen die in 2011 vieren 8 Carnavalsvierders: geld en drank Eerder constateerden we al dat een ruime meerderheid van de respondenten 4 of meer dagen carnaval vieren en dat vrijwel iedereen ook tijdens carnaval op stap gaat. Tijdens het stappen wordt er het nodige gedronken; ruim 90% van de respondenten die carnaval vier(d)en drinkt tijdens het feesten en meer dan de helft drinkt minstens 10 glazen alcohol per dag. Bijna 15% drinkt zelfs meer dan 20 glazen per dag. Dit komt vooral voor onder jonge mannen die zichzelf als echte carnavalsvierders bestempelen (bijna 40% van deze groep geeft aan meer dan 20 glazen per dag te drinken). We zien geen verschillen tussen de regio s. Helemaal niet drinken komt het meest voor bij vrouwen die ouder zijn dan 55 jaar en aangeven wel eens carnaval gevierd te hebben, maar zeker geen echte carnavalsvierder te zijn (bijna 60% van deze groep drinkt niet tijdens carnaval). 9
v55 Hoeveel (alcohol) drinkt/dronk u gemiddeld per dag tijdens carnaval? Count % 1 1 à 2 glazen per dag 121 2,8% 2 2 à 5 glazen per dag 517 11,9% 3 5 à 10 glazen per dag 899 20,7% 4 10 à 15 glazen per dag 911 21,0% 5 15 à 20 glazen per dag 697 16,1% 6 meer dan 20 glazen per dag 587 13,5% 7 Dat verschilt per dag 527 12,1% 8 Weet ik niet 86 2,0% Zoveel drinken kost natuurlijk geld. Ongeveer twee derde van de ondervraagden geeft per dag gemiddeld tussen de 20 en 100 uit. Sommigen (6,3%) geven meer dan 100 per dag uit, dit komt twee keer zo vaak voor onder mannen tussen de 30 en 55 jaar die aangeven echte carnavalsvierders te zijn. v56 Hoeveel geld geeft/gaf u gemiddeld per dag uit met carnaval? Het gaat om het bedrag dat u per dag uitgeeft/uitgaf. Betaalt of betaalde u ook voor uw kinderen/partner dan kunt u dit er dus bij optellen. Count % 1 Tot 20 per dag 569 11,9% 2 20 tot 50 per dag 1663 34,8% 3 50 tot 100 per dag 1368 28,6% 4 Meer dan 100 per dag 299 6,3% 5 Verschilt per dag 457 9,6% 6 Weet ik niet (meer) 425 8,9% Het geld dat uitgegevens wordt moet natuurlijk wel ergens vandaan komen. Iets meer dan 10% legt dan ook het hele jaar door geld opzij voor carnaval en ruim een derde spaarde niet regelmatig, maar zorgde er in ieder geval voor dat hij/zij genoeg geld heeft/had tijdens carnaval. De meerderheid spaart echter helemaal niet (ruim 50%). v27_v46 Spaart of spaarde u voor carnaval? 1 Ja, ik leg(de) het hele jaar door regelmatig iets opzij (door 461 10,6% 2 Niet op regelmatige basis, maar ik zorg(de) wel dat ik tijdens 1481 34,1% 3 Nee, ik spaar(de) niet voor carnaval 2281 52,5% 4 Wil ik niet zeggen 40 0,9% 5 Niet van toepassing 83 1,9% 10
9 Carnavalsvierders: vrij nemen of niet? Een ruime meerderheid (62%) neemt of nam vrij van school of werk om carnaval te kunnen vieren. Dit geldt in nog ruimere mate voor mannen tussen de 30 en 55 jaar die 4 of meer dagen carnaval vieren. In deze groep neemt vrijwel iedereen (92%) vrij van werk als dat mogelijk is. v28_v47 Neemt of nam u vrij om carnaval te kunnen vieren? 1 Ja, als het kan neem ik vrij van mijn werk/school 2710 62,4% 2 Ja, ik moet verplicht vrij nemen van mijn werk 214 4,9% 3 Het ene jaar neem ik wel vrij, het andere jaar niet 246 5,7% 4 Nee, dat is niet nodig want ik werk niet 473 10,9% 5 Nee, dat is niet nodig want ik zit/werk op een school waa 359 8,3% 6 Nee, dat kan niet op mijn werk/school, maar ik zou het wel willen 35 0,8% 7 Nee, ik neem geen vrij om Carnaval te kunnen vieren 284 6,5% 8 Weet ik niet/wil ik niet zeggen 24 0,6% 10 Carnavalsvierders: katholieke tradities? Carnaval is van oorsprong een katholiek feest. De vragen die we hierover stelden wijzen er echter op dat de oorspronkelijke katholieke tradities nogal naar de achtergrond verdrongen zijn. Van de mensen die nog steeds carnaval vieren geeft maar 2,5% aan na carnaval te vasten. Ongeveer een kwart geeft aan in dit vroeger gedaan te hebben. Onder 55 plussers die in Brabant of Limburg zijn opgegroeid is deze groep aanzienlijk groter: bijna 70% geeft aan dit vroeger gedaan te hebben. Het halen van een askruisje lijkt iets populairder dan het vasten. Dit doet nog ongeveer 6% van de carnavalsvierders. Onder 55 plussers die opgegroeid zijn in Brabant of Limburg op het platteland is dit percentage zelfs twee keer zo hoog. v20 Volgens de katholieke traditie wordt er na het carnavalsfeest tot aan Pasen gevast. Vast u na carnaval? Count % 1 Ja, (bijna) altijd 78 2,5% 2 Soms wel, soms niet, maar net hoe het uitkomt 197 6,4% 3 Nee, maar heb dit vroeger wel gedaan 775 25,2% 4 Nee, en heb dit ook nooit gedaan 2023 65,8% v19 Volgens de katholieke traditie is de woensdag na de laatste carnavalsdag Aswoensdag. Gelovigen laten dan in de kerk met as een kruis op het voorhoofd tekenen, het zogenaamde askruisje. Deze traditie luidt na Vastenavond de 40 dagen durende vastentijd tot Count % 1 Ja, (bijna) altijd 179 5,8% 2 Soms wel, soms niet, maar net hoe het uitkomt 240 7,8% 3 Nee, maar heb dit vroeger wel gedaan 953 31,0% 4 Nee, en heb dit ook nooit gedaan 1701 55,4% 11
11 Carnavalsvierders: favoriet onderdeel? Optochten en de kroegentocht zijn de absolute favoriete onderdelen van de respondenten. Ook muziekoptredens, het tonpraten en het verkleden zijn populair. Uit de resultaten komt naar voren dat respondenten uit Midden-Brabant en West-Brabant vaker de optocht als favoriet onderdeel kiezen dan respondenten uit Noordoost- en Zuidoost-Brabant. Onder respondenten van het platteland is het tonpraten vaker favoriet dan onder mensen uit de stad. v30_v50_a Wat vond/vindt u het mooiste onderdeel van het 1 Ja carnavalsfeest?u kunt maximaal 3 antwoorden kiezen. - Count Carnavalsoptochten 52,0% Kroegentocht 48,6% Muziek optredens (muziekfanfare, dweilorkest, trommelbands, et cetera) 32,8% Tonpraten, zwetsavond, zittingsavond, et cetera 29,8% Het verkleden 25,5% Protocollaire spel (Raad van Elf, prins of prinses carnaval) 16,6% Anders, namelijk: 9,5% Had/heb geen favoriet onderdeel 4,9% De elfde van de elfde 3,7% Aswoensdag 0,4% Het vasten 0,1% 12 Carnaval en moraal? Carnaval is een sociaal gebeuren. Dit blijkt wel uit de antwoorden van de respondenten op de onderstaande vragen. Ruim 17% heeft ooit een serieuze relatie overgehouden aan carnaval en bijna 10% heeft zelfs zijn of haar huidige partner tijdens carnaval leren kennen. Bijna 8% is wel eens met een onbekend iemand in bed beland. Het gaat ook wel eens mis: bijna 7% is weleens vreemd gegaan tijdens het stappen en bij ruim 3% is zijn of haar relatie stukgelopen. Dat deze dingen gebeuren lijkt voort te komen uit het feit hoe een grote groep naar carnaval kijkt: bijna 40% vindt dat mensen tijdens carnaval vrijer met elkaar om mogen gaan. Daar staat tegenover dat 55% dit niet vindt. v53_a We benadrukken dat de volgende vragen niet verplicht zijn.als u dit niet wilt hoeft u dus niet te antwoorden. - 1 Ja 2 Nee 3 Weet ik niet/wil ik niet zeggen Count Count Count Bent u ooit vreemdgegaan met carnaval? 6,8% 91,6% 1,6% Vindt u dat mensen wat vrijer met elkaar mogen omgaan tijdens carnaval? 39,8% 54,5% 5,7% Hebt u (ooit) aan carnaval een serieuze relatie overgehouden? 17,1% 82,1% 0,8% Hebt u uw huidige partner tijdens carnaval leren kennen? 9,5% 89,5% 0,9% Bent u ooit met carnaval met een onbekend iemand in bed beland? 7,9% 91,1% 1,0% Is door carnaval uw relatie ooit stukgelopen? 3,1% 96,0% 0,9% 12
13 Niet Brabantse carnavalsvierders welkom of niet? Een derde van de carnavalsvierders vindt het positief als niet-brabanders in Brabant carnaval komen vieren, en bijna de helft maakt het niks uit. Toch is een vijfde negatief als het om indringers gaat. Meer dan gemiddeld negatief hierover zijn stedelingen uit Noordoost- en West-Brabant. Meer dan gemiddeld positief zijn jongeren uit Zuidoost-Brabant en, niet heel verrassend, mensen die buiten Brabant zijn opgegroeid. v51 Hoe vindt u het als niet-brabanders in onze provincie carnaval komen vieren? Vindt u dat positief of juist negatief? Of maakt het u niets uit? Count % 1 Positief 1592 33,0% 2 Negatief 930 19,3% 3 Maakt me niet uit 2308 47,8% 14 Anti-carnaval? In het begin gaven we het al even aan: er zijn ook mensen die een hekel aan carnaval hebben. Het aandeel van groep (3,5% van de ondervraagden) is naar alle waarschijnlijkheid niet representatief voor de Brabantse bevolking omdat dit onderzoek niet onder een aselect gekozen groep mensen gehouden is. Toch kunnen we er wel iets over zeggen. De mensen die aangeven een hekel te hebben aan carnaval vinden allemaal dat carnaval aanstellerij is en dat er veel te veel gedronken wordt. Ze vinden dat mensen onder het mom van carnaval dingen doen die ze normaalgesproken nooit zouden doen. Ook vinden veel mensen carnaval onecht, waarmee ze bedoelen dat de feestvierders het volgens hen niet zo leuk vinden als ze doen voorkomen. 15 De appel valt niet ver van de boom Ruim 21% van de respondenten heeft kinderen die jonger zijn dan 15 jaar. Ruim 71% hiervan geeft aan dat hun kinderen bijna ieder jaar carnaval vieren. Het vieren gebeurt voor de jonge kinderen meestal op de basisschool of op een passieve manier (door bijvoorbeeld naar de optocht te gaan kijken). Ruim 16% van de jonge kinderen is lid van een carnavalsvereniging. Bij respondenten die zelf lid zijn van een vereniging is dit aantal beduidend hoger, namelijk bijna 37%. Het lijkt er dus op dat ouders hun carnavalsgewoonten overdragen op hun kinderen. Dit geldt ook voor het meedoen aan het protocollaire spel: gemiddeld doet 10% van de kinderen hieraan mee, maar onder de groep ouders die hier zelf aan meedoen of meededen is dit percentage eveneens bijna 37%. Ongeveer 13% heeft kinderen die tussen de 15 en 21 jaar oud zijn. Hiervan viert bijna 70% jaarlijks carnaval. Bij deze kinderen is de deelname via school een stuk lager. Wel zijn oudere kinderen even vaak lid van een carnavalsvereniging en ook op latere leeftijd volgen de kinderen dus hun ouders. 13
v64_a Hoe neemt/nemen uw kind/kinderen deel?meerdere antwoorden mogelijk. - Jonger dan 15 jaar Kinderen tussen 15-21 jaar Mijn kind(eren) doet/doen mee met het protocollaire spel (Raad van Elf, prins of prinses carnaval) % Count 10,3% 6,7% Mijn kind(eren) is/zijn is lid van een carnavalsvereniging 16,0% 16,3% Mijn kind(eren) neemt/nemen actief deel aan een van de evenementen (bijvoorbeeld optocht) 35,4% 27,7% Mijn kind(eren) neemt/nemen niet actief deel aan 59,1% 66,5% carnaval maar viert/vieren het op een andere manier (door naar de optocht te gaan kijken, door uit te gaan, et cetera) Mijn kind(eren) vieren carnaval op school 63,8% 11,2% Anders, namelijk: 7,9% 6,3% 16 Carnaval 2011 Ruim 57% van de ondervraagden is van plan om in 2011 carnaval te gaan vieren. Er is één persoon die nog nooit carnaval gevierd heeft, maar het wel in 2011 wil gaan vieren. De oudste respondent die in 2011 carnaval gaat vieren is maar liefst 110 jaar oud! Deze man heeft het vrijwel ieder jaar intensief gevierd en trekt nagenoeg altijd een boerenkiel aan, net als 318 (10,7%) andere carnavalsvierders die het in 2011 gaan vieren. Ruim een vijfde trekt het tenue van de carnavalsvereniging aan en een net zo grote groep gaat als iets verkleed. Bijna 40% weet nog niet wat ze aan zullen trekken. De mensen die het niet gaan vieren doen het voornamelijk niet (driekwart) omdat ze er gewoon geen zin in hebben. 14