de grenzen van mantelzorg en vrijwilligerswerk Bijeenkomst 14 april 2014 Vanaf 2015 neemt de gemeente allerlei taken op het gebied van zorg en jeugd over van het Rijk. De gemeente is op dit moment hard aan de slag om ervoor te zorgen dat zij die taken vanaf 2015 goed uit kan voeren. Onderdeel van de voorbereidingen is de discussiebijeenkomst van raadsleden, de wethouder en de Wmo-raad met mantelzorgers, vrijwilligers en professionals op 14 april. Deze nieuwsbrief geeft u een impressie van die avond. In het eerste deel leest u over de opzet van de avond en wat er met de opmerkingen en bevindingen gebeurt. Aansluitend vindt u de opmerkingen, conclusies en wensen die tijdens de avond naar voren kwamen, afgewisseld met foto s van de bijeenkomst. Waarover discussieerden we op 14 april met elkaar? Omdat de gemeente minder geld krijgt om de taken uit te voeren dan dat de rijksoverheid daar nu voor uitgeeft, moet de gemeente belangrijke keuzes maken om ervoor te zorgen dat mensen díe zorg krijgen die zij nodig hebben. In heel Nederland wordt daarom nagedacht over welke rol vrijwilligers en mantelzorgers kunnen spelen. Vragen die op 14 april aan bod kwamen waren onder andere: -Wat mag je in onze samenleving van elkaar verwachten? -Wanneer mag je een beroep doen op de overheid en tot waar moet je jezelf redden, al dan niet met behulp van gezin, familie, buren, vrienden enz.? -Welke grenzen zijn er bij de vraag aan vrijwilligers en mantelzorgers? (sociaal, emotioneel, praktisch, financieel enz.) -Hoe denken mantelzorgers en vrijwilligers daar zelf over? Hoe zag de avond eruit? De avond begon met een maaltijd en speeddates. In een aantal speeddates (korte gesprekken van 5 á 10 minuten) deelden de genodigden hun ervaringen en opvattingen met raadsleden, wethouders en de ambtelijke organisatie. In totaal vonden zo n 90 gesprekken plaats. Van elk gesprek werd een belangrijke conclusie of opvallende uitspraak genoteerd. Ook werd de genodigden de mogelijkheid geboden om hun wensen kenbaar te maken op een wensboom. De conclusies, uitspraken en wensen zijn in deze nieuwsbrief verzameld.
Tijdens het tweede deel van de bijeenkomst werden drie onderwerpen uit de speeddates verder uitgediept. 1. Waar moet de overheid aandacht voor hebben bij mantelzorgers/vrijwilligers? Oog voor overbelasting Waardering en respijtzorg Continuïteit (wat als de mantelzorger/vrijwilliger het niet meer kan, of er niet meer is?) Nazorg voor de mantelzorger als de zorgvrager wegvalt. 2. Hoe zorgen we ervoor dat er voldoende vrijwilligers zijn en blijven? Ook jonge mensen werven Deskundigheidsbevordering bij vrijwilligers Let op jonge mantelzorgers! Zorg voor voldoende professionals, vrijwilligers kunnen niet alles overnemen. 3. Duidelijke informatie van de gemeente Onzekerheid over wetgeving Houd inwoners op de hoogte, ook als er niet veel te melden is Maak gebruik van de ideeën en suggesties van mantelzorgers en vrijwilligers Maak als gemeente duidelijk waar informatie te vinden is. Tijdens het uitdiepen van de onderwerpen werd duidelijk dat mantelzorgers in ieder geval behoefte hebben aan één plek of persoon waar zij met hun (ondersteunings-)vragen terecht kunnen, zoals een casemanager of het Alzheimercafé of de Brielse mantelzorgsalon. Wat gebeurt er met de bevindingen? Voorbereiden, meedenken en meebeslissen De ambtenaren en het college van burgemeester en wethouders (B&W) gebruiken de bevindingen van deze discussieavond bij de voorbereidingen van de plannen en nota s die te maken hebben met vrijwilligers en mantelzorgbeleid. De Wmo-raad gebruikt de bevindingen bij het meedenken met en adviseren aan de gemeente. De commissie samenleving en de gemeenteraad ten slotte, gebruiken ze bij de beoordeling van de plannen die het college van B&W aan hen voorlegt.
Oproepen en vragen Signalerende taak van de professional, huisarts of thuiszorg om mantelzorgers die thuis iemand verzorgen in de gaten te houden in verband met overbelasting. Vindplaats overbelaste mantelzorgers: Alzheimer café, wijkverpleegkundige of WMO-balie. Begeleidend traject van zorg nodig om te ondersteunen bij mantelzorgers. Signalering in vroeg stadium. Standaardiseren hulpmiddelen zodat deze geschikt zijn voor iedere patiënt. De grote belasting van vrijwilligers. Let op overbelasting van vrijwilligers en mantelzorgers. Let op dat vrijwilligerswerk niet te zwaar wordt. Te veel verantwoordelijkheid. Onderbezetting bij verzorging of signalering van zieken, ouderen of dementerenden. De wil is er bij het personeel maar de tijd niet. Laat tijdens een signalerend huisbezoek, een map met informatie achter. Stimuleer kleinschalige zorginitiatieven. Onafhankelijke indicatie stellen, in samenspraak met betrokkenen (huisarts, gemeente en verpleging). Wie bepaalt er nu dat iemand naar de dagopvang gaat vanuit de gemeente? Dit moet onafhankelijk zijn. Met je rug tegen de muur. Ik kan niet alles, waar moet ik heen en wie kan mij helpen? Begeleiding van jonge stagiaires laat veel te wensen over. Vaak weten ze niet wat ze moeten doen. Als de bejaardenhuizen weg zijn, dan is ook de gezelligheid weg van de aanleun woningen.
Oproepen en vragen Beschikbaarheid van taxi vervoer is cruciaal voor zorg met een regiofunctie. Dagelijkse problemen in het gezin, voorkom dat het erger wordt. Een plek voor kinderen op MKD en speciaal onderwijs behouden en het vervoer er naar toe. Is het vervoer goed te regelen? Veranderen van de euthanasiewet. WMO niet naar Spijkenisse. Begrip hebben voor de hulpvraag van mantelzorgers aan de professionals. Eerlijke verdeling van gemeenschapsgeld. Kijken naar de verspillingen in de bureaucratische procedures en praktisch oplossen. Bijzondere bijstand in Spijkenisse, niet betrokken bij de aanvrager/ afhandeling. We hebben het gevoel dat we teveel zijn..de ouderen Wie is uw buurman en weet u of deze persoon hulp nodig heeft? Zoek naar de goede vindplaats van zorg. Vertrouwen is bij huishoudelijke hulp zeer belangrijk. Weinig vertrouwen in de onafhankelijkheid van de nieuwe WMO-raad. Slecht dat het incontinentiesysteem maar 1x per dag wordt verschoont.
Oproepen en vragen Voelhorens van raadsleden en de WMOraad in de samenleving. Vrijstelling van werk voor mantelzorgers. Vroegtijdig weten wie de mantelzorgers zijn. Signalering op overbelasting (financieel, lichamelijk of emotioneel), door bijvoorbeeld huisarts. Wie dan leeft, wie dan zorgt. Nieuwe keuken in de plantage staat ongebruikt, dit is verspilling. Eigen leven is ook belangrijk zoals hobby s en werk. Waak voor overbelasting van de vrijwilliger. Nu kan het nog samen met de professional, straks moet het alleen. Uitvoering door vrijwilliger. Coördinatie door professional. Eindcontrole door professional. Kan alleen met investering in de vrijwilliger. Zichtbaarheid van vrijwilligerswerk bij de jeugd. Bijvoorbeeld op school. De gemeenten weten niet wat er op hun afkomt. Let op de jonge kinderen van zieke ouders. Deze kinderen worden vaders en moeders. Aandacht voor de jonge mantelzorger(s). Dit is een vergeten groep! Waarom is MEE niet in Brielle werkzaam? Het is tragisch dat mensen zo weinig worden gedoucht maar alleen afgespoeld worden met een doekje. Van een professional mag je verwachten dat hij een basispakket heeft. Bij een vrijwilliger/mantelzorger moet je blij zijn met wat ze kunnen doen. Ondersteun de mantelzorger of vrijwilliger. Een gesprek tussen de mantelzorger of vrijwilliger met een professional. Wat kan en zou de mantelzorger of vrijwilliger zelf kunnen en waar is hulp bij nodig.
Tips Goede scholing voor vrijwilligers. Duidelijke taak voor de vrijwilligers. Liever meer investeren in professionals en vrijwilligerswerk, vrijwillig laten. Dagbesteding is belangrijk voor cliënten en mantelzorgers en de mensen eromheen. Er is een team nodig om het maatjesproject verder te ontwikkelen. Samenwerking zorgverleners om kosten te drukken en zorg betaalbaar te houden Een voorziening treffen waar een beroep opgedaan kan worden in geval van onverwachte gebeurtenissen Ter ondersteuning van de vrijwilliger of mantelzorger een super-vrijwilliger toevoegen, door bijvoorbeeld het maatjes project. Waardering door middel van een cursus waarbij de onkosten worden betaald. Waardering vanuit de gemeenten en organisaties is belangrijk. Dat het zijn van een mantelzorger of vrijwilliger als waarde wordt gezien. Meer vrijwilligers vanuit de gemeente. Tip: Boek lezen ik ben mezelf kwijt. (Commissie) Meer stages van middelbare scholieren. Eenzaamheid ondersteuning door maatjes. Voorkom dat mensen een verzorgingstehuis nodig hebben door ze in beweging te houden. Indicatie dagverzorging laat te lang op zich wachten, voor dementerende moeder. Coördinatie op aanvragen via gemeenteloket met contactpersoon voor aanvrager. Indicatiestelling zoals het nu is, dat werkt goed.
..over vrijwilligers Oog voor de zorg van een exmantelzorger die in een gat valt na het wegvallen van de verzorgde. Flexibiliseren toegankelijkheid dag en avond bestedingen. Begeleiding deskundigheid vrijwilligers kan beter. Laat vrijwilligers hun verhalen vertellen om jonge vrijwilligers te werven. Hulpverlener nodig met inlevingsvermogen en met echte kennis vanuit de gemeente. Scholen betrekken om jongeren, die dat willen, vrijwilligers werk in verpleeghuizen aan te bieden. Gemotiveerde vrijwilligers nodig die iets hebben met het werk wat ze doen. Zijn er wel genoeg vrijwilligers voor de zorg en ondersteuning die nodig is. Vrijwilligers zijn nodig om diversiteit in activiteiten te kunnen behouden en ook de regie bij de zorgdeelnemer te laten. Kwaliteit van leven en zelfstandigheid. Een vrijwilligersbank oprichten. Behoefte om op wijkniveau coördinatie te organiseren. Enthousiasme overbrengen van vrijwilliger naar vrijwilliger. Meer vrijwilligers proberen te werven. Er is niet genoeg tijd om de extra dingen te doen als vrijwilliger zoals het overnemen van professionele taken. Gezamenlijke verantwoording tussen inwoner, mantelzorger, gemeente, buurt en zorginstelling. Er zijn altijd vrijwilligers nodig, de gemeente kan hiermee helpen. En scholing van vrijwilligers. Rol voor de vrijwilligers centrale in verbinding tussen verschillende vrijwilligersnetwerken en signalerende gemeente. Zijn er voldoende vrijwilligers bereid om hulp te leveren?
..over mantelzorgers Dagbesteding biedt ontlasting van de mantelzorger, moeilijk om de zorg te delen. Betere voorlichting voor de mantelzorgers duidelijker waar u moet zijn. Als mantelzorger is het ook wel eens leuk om een dag voor jezelf te hebben. Zijn alle mantelzorgers wel in beeld? Weten we wel wat een casemanager allemaal kan betekenen? Angst om als potentiele mantelzorger over de drempel te stappen om hulp aan te bieden. Als mantelzorger moet je, je eigen ik opzij kunnen zetten. Hoe verlicht de gemeente de mantelzorger? Als mantelzorger moet je je eigen ik opzij zetten voor de ander, dan werkt het. Burenhulp is problematisch door verhuizingen van jonge mensen. Is de ondersteuning van mantelzorgers door maatjes voldoende? Concrete uitvoering van de Mantelzorgondersteuning. Dagopvang geeft de mantelzorger lucht. Even iets voor jezelf doen. Kunnen we voor kinderen met zware zorg in de toekomst nog de juiste vorm van onderwijs en ondersteuning blijven bieden. Begeleidende mantelzorgers
..over mantelzorgers Maximum belasting mantelzorger is eigenlijk al Wat heeft een mantelzorger nodig, geef handvaten en ondersteuning. Relatie opbouwen met mantelzorgers. Samen kijken wat er nodig is door met elkaar in gesprek te gaan. Goede opvang regelen als mantelzorger uitvalt Vangnet voor mantelzorgers bij noodgevallen. Achterwacht die empathie heeft met wie vertrouwensband kan worden opgebouwd. Dat de mantelzorgers krijgen wat ze vragen. Respijtzorg vangnet voor mantelzorgers Mantelzorger hebben individuele ondersteuning nodig. Niet alle mantelzorgers hebben hulp nodig.
..over communicatie Informatie mag via verschillende bronnen en organisaties verspreid worden, ook digitaal. Publiciteit! De gemeentepagina als belangrijk middel, erken de onzekerheid van inwoners. WWW.Brielle.nl Voorlichting Wat is er allemaal te doen in Brielle voor ouderen De gemeente komt te weinig naar buiten over de veranderingen en de vorderingen Onzekerheid over wetswijziging AWBZ Vrijwilligersorganisaties kunnen het best door het vrijwilligerscentrum geïnformeerd worden over veranderingen in het beleid. Genoeg communicatie neemt onzekerheden weg, maar doe geen valse beloftes. Denk aan het alzheimercafé of de mantelzorgsalon voor informatieverstrekking. Het is belangrijk dat mensen via telefonisch contact bij de gemeente terecht kunnen. Informa e naar de burger of samenleving. Bij een signalerend huisbezoek voorlichtingsmateriaal meenemen. Contact houden met signalerende vrijwilligers wat er met hun signaal is gebeurd. Onduidelijkheden en vaagheid zorgen voor onrust Laat je als gemeente informeren door inwoners. Laat als gemeente concreet en duidelijk weten wat je onder een participatiemaatschappij verstaat.
De wensboom Dat als iemand hulp nodig hee, zeker bij psychische problemen deze persoon het gelijk kan krijgen. Zonder dat eerst de bureaucra e een grote rol speelt. Meer vergoedingen kunnen worden betaald via WMO voor vrijwilligers en mantelzorgers zoals reiskosten. Meer begeleiding voor mantelzorgers bij aanvragen van indicaties. Worden vaak van kastje naar de muur gestuurd. Ik zou graag willen dat de ouderen zorg intact blijft. Dat niet te veel hulp gedaan moet worden door vrijwilligers, die eigenlijk door professionele hulp gedaan zou moeten worden. Goede zorg voor mensen met dementie behouden. Wijkteam! Integrale aanpak. Mijn wens is dat welzijn ouderen zo goed mogelijk gefaciliteerd zal blijven. Dit vooral in verband met het terugdringen van de zorg. Ik wil graag dat een indicatie aanvraag niet zo lang op zich laat wachten. In dit geval voor dagbesteding 6 weken. haal de informatie waar die is: bij de mensen zelf. Vergoeding voor autoaanpassing weer instellen zodat mijn man alleen naar ziekenhuiscontroles kan. Hij (mijn man) kan namelijk zelfstandig autorijden, dat is goed voor de eigenwaarde en geeft mij (de mantelzorger) meer vrij. Buren kennen elkaar niet meer. Meer cohesie in de buurt. Dat we een meer socialere samenleving gaan krijgen met meer zorg voor elkaar. In plaats van een mantelzorgmiddag voor de mantelzorger, eens een dagje voor de pa ënt zodat de mantelzorger een dagje voor zichzelf hee. Werklozen inzetten binnen de mantelzorg. Mijn wens is dat er niet verder wordt bezuinigd op de gezondheidszorg, ouderenzorg, welzijn enz. liever zou ik zien dat er meer geld enz. beschikbaar komt voor zorg in de ruimste zin van het woord. Persoonlijk hoop ik dat er tegen de tijd dat ik het nodig mocht hebben (hopelijk nooit)- ook nog voorzieningen beschikbaar zijn baart mij zorgen.
De wensboom Een vangnet voor noodgevallen. Soms sta ik met mijn rug tegen de muur (voor mijn gevoel). Zeer nodig: Het in tact houden of maken van speciaal onderwijs en medisch kinderdagverblijf. Samen met de nodige voorzieningen. Als ik zorg nodig heb, de buurvrouw niet aan mijn deur moet komen helpen. Een niet-reanimeren penning verstrekken via de gemeente. Mijn grootste wens is dat de zorg niet zo uitgekleed wordt als men van plan is. Sommige voorstellen zijn mensonterend. Gevangenen hebben het beter dan de zieke mensen maar zij zijn niet zelf verantwoordelijk voor hun toestand. Ik zou graag elektrische ondersteuning willen aan de rolstoel van mijn man. We lopen 4 km en dat is zwaar!