RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ Christelijk College De Populier Plaats: Den Haag BRIN-nummer: 02GJ Onderzoeksnummer: 2848610 Onderzoek uitgevoerd op: 22 september 2009 Conceptrapport verzonden op: 3 november 2009 Rapport vastgesteld te Zoetermeer op: 15 december 2009 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.
Pagina 2 van 9
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 22 september 2009 een onderzoek uitgevoerd op Christelijk College De Populier, afdeling VWO om na te gaan of er sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft voor Christelijk College De Populier, afdeling VWO een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten onvoldoende zijn op Christelijk College De Populier, afdeling VWO. Op 3 juni 2009 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet. Toezichthistorie In 2005 is de school bezocht in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek. De kwaliteit van het onderwijs is toen als voldoende beoordeeld. Bij dat onderzoek constateerde de inspectie dat de school onvoldoende onderwijstijd programmeerde. In 2006 en 2007 zijn bij twee jaarlijkse onderzoeken de opbrengsten van de school als voldoende beoordeeld. Op grond van de risicoanalyse en het bestuursgesprek in 2008 is aan de afdeling VWO het basisarrangement toegekend. Onderzoeksopzet Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van enkele documenten die de school heeft aangeleverd. Het gaat om de volgende documenten: o Rapport commissie examenresultaten o Schoolgids 2009-2010 o Concept schoolplan 2008/2012 Gesprekken met de directie, leraren, zorgfunctionarissen en gesprekken met individuele leerlingen. Het doel van dit onderzoek is het verzamelen van informatie over normindicatoren, alle indicatoren van de kwaliteitszorg en de observatie indicatoren. Daarnaast zijn op grond van de eigen analyses van de school drie extra indicatoren van het aspect leerstofaanbod onderzocht. Dat betreft de mate waarin het aanbod van de verschillende leerjaren aansluit, het aanbod in verschillende vakken samenhangt en de school het aanbod afstemt op individuele leerlingen. Over deze indicatoren heeft de inspectie zich een oordeel gevormd op schoolniveau. In hoofdstuk 2 treft u een overzicht aan van deze indicatoren en de beoordeling daarvan door de inspectie.
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader Voortgezet Onderwijs 2006. De observatie indicatoren zijn gebaseerd op het lesobservatieformulier onderwijs leersituaties, vastgesteld door het MTI op 17-07-2008. In het jaarwerkplan 2008 verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht Al deze documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 4 van 9
2. BEVINDINGEN Christelijk College De Populier, afdeling VWO 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Resultaten 5 11.1 De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 11.6 De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding vwo. 11.12 De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor hun centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 11.20 Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de kenmerken van de leerlingenpopulatie. 1.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan. 1.3 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.4 De school evalueert systematisch de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.5 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.6 De school borgt de kwaliteit van leren en onderwijzen. 1.7 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 1.8 De school rapporteert inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs aan belanghebbenden. 1.9 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.10 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Pagina 5 van 9
Kwaliteitsaspect: Leerstofaanbod 3.1 Het leerstofaanbod in de onderbouw voldoet aan de wettelijk vereisten. 3.2 Het leerstofaanbod in de bovenbouw is dekkend voor de examenprogramma's. 3.5 Het leerstofaanbod in de verschillende leerjaren sluit op elkaar aan. 3.6 Het leerstofaanbod in de verschillende vakken vertoont samenhang. 3.7 Het leerstofaanbod maakt afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. Kwaliteitsaspect: Tijd 4.5 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Kwaliteitsaspect: Pedagogisch handelen 5.1 De leraren bevorderen het zelfvertrouwen van leerlingen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en met leraren omgaan. 5.5 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. Kwaliteitsaspect: Didactisch handelen 6.2 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren stimuleren de leerlingen tot denken. 6.9 De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen. Kwaliteitsaspect: Actieve en zelfstandige rol leerlingen 7.1 De leerlingen krijgen te maken met activerende werkvormen. 7.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Kwaliteitsaspect: Sfeer op school 8.5 De school heeft inzicht in de beleving van de sociale veiligheid door leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. Begeleiding 9.1 De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. 9.2 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures. voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 10.3 De school voert de zorg planmatig uit. Pagina 6 van 9
Wet- en regelgeving De school heeft de vastgestelde schoolgids aan de inspectie toegestuurd (WVO, artikel 24a). De school heeft het vastgestelde schoolplan aan de inspectie toegestuurd (WVO, artikel 24). De onderwijstijd voldoet aan de wettelijke voorschriften (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5). ja nee 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op Christelijk College De Populier, afdeling VWO als zwak vanwege de onvoldoende opbrengsten. De kwaliteit van het onderwijsleerproces, waaronder de zorg is voldoende. Niettemin plaatst de inspectie bij onderdelen van beide aspecten kritische kanttekeningen. Daarnaast constateert de inspectie dat de kwaliteitszorg op een aantal onderdelen verbetering behoeft. Toelichting Uit het kwaliteitsprofiel valt af te leiden dat twee opbrengsten indicatoren als onvoldoende zijn beoordeeld: de doorstroom van leerlingen in de bovenbouw en de verschillen tussen de cijfers voor het centraal examen en het schoolexamen. Het Christelijk College De Populier, afdeling VWO kende de afgelopen jaren een toename van het aantal leerlingen. De wijze waarop de school zich profileerde in een regio met stevige concurrentie om de leerling, droeg bij aan die toename. De planmatige aanpassingen op onderwijskundig en organisatorisch gebied verliepen echter onvoldoende voortvarend om een afdoende antwoord te geven op dit toenemend aantal, veranderende leerlingen. Zo ontbreekt in de kwaliteitszorg een samenhangend cyclisch proces. Het schoolplan is daarvoor te weinig uitgewerkt en beleidsprioriteiten zijn onvoldoende vastgelegd. Hoewel de zorg voor en begeleiding van leerlingen als voldoende is beoordeeld, heeft de inspectie ook hier kritiek op de planmatigheid doordat een zorgplan ontbreekt. Met een zorgplan wordt het mogelijk in de leerlingenbegeleiding beter in te spelen op de in het rapport van de commissie examenresultaten aangegeven problemen rond de plaatsing van leerlingen. Door de onvoldoende planmatigheid heeft de school te weinig zicht op haar veranderingsdoelen en hoe de leraren daarbij zijn betrokken, hoe de directie inhoud geeft aan haar taak en hoe er, ook tussentijds, wordt geëvalueerd. Bovendien is het nog onduidelijk hoe de school de effecten van verbeteractiviteiten bewaakt en borgt. De school is daardoor onvoldoende in staat aan belanghebbenden te rapporteren over de kwaliteit van het geboden het onderwijs. Bij dit schoolbezoek is een aantal lessen bezocht. Het merendeel van die lessen kent een vrij voorspelbare opbouw met een centrale positie voor de leraar. Het door docenten getoonde didactisch repertoire is in het algemeen beperkt. Leraren richten zich meestal op het gemiddelde van alle leerlingen en hebben weinig aandacht voor de onderlinge verschillen tussen leerlingen. Van studieplanners die gedifferentieerd en zelfstandig werken mogelijk maken, wordt in de bovenbouw beperkt en afhankelijk van de keuze van de individuele docent gebruik gemaakt. De afgelopen twee jaar traden er wijzigingen op in het management van de school. Personeelsleden geven aan dat zij verbeteringen waarnemen op organisatorisch gebied, zoals de lesroosters en schoolbrede orde maatregelen. Globaal bezien hebben personeelsleden een positieve verwachting van de schoolontwikkeling, hoewel sommigen daar ook vraagtekens bij plaatsen. Pagina 7 van 9
Het besef dat de opbrengsten moeten verbeteren, is schoolbreed aanwezig. De grondige analyse in het rapport van de commissie examenresultaten heeft daar aan bijgedragen. Om verbetering in de opbrengsten te realiseren is het noodzakelijk dat de school een krachtig kwaliteitsbeleid ontwikkelt dat zich richt op alle onderwijskundige aspecten. Inmiddels zijn daarvoor de eerste stappen gezet. De school doet er goed aan bij dit proces aandacht te houden voor fundamentele vragen als: Sluit het tot nu toe gevoerde beleid voldoende aan bij de problemen van de school? Zijn de juiste prioriteiten gesteld? Is de snelheid waarmee de school zich ontwikkelt gezien de aard van de problemen groot genoeg? Welke ruimte is er voor individuele personeelsleden bij het maken van keuzes? Hoe sterk moet de schoolleiding sturing geven op het totale kwaliteitsbeleid? Pagina 8 van 9
3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs vertoont belangrijke tekortkomingen en is als zwak beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan de Christelijk College De Populier, afdeling VWO een aangepast arrangement toe. De afdeling valt onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in september 2011 weer van voldoende niveau is. De inspectie voert in het laatste kwartaal van 2011 opnieuw onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. In aanvulling hierop maakt de inspectie nadere afspraken met het bevoegd gezag over te bereiken tussenresultaten en eventueel tussentijdse onderzoeken naar bereikte verbeteringen. Deze afspraken legt de inspectie vast in een toezichtplan. Het bevoegd gezag dient binnen zes werkweken gerekend vanaf de vaststelling van het rapport een plan van aanpak aan de inspectie te sturen. De inspectie beziet of het plan van aanpak voldoet aan de volgende kenmerken: de voorgenomen activiteiten sluiten aan bij de geconstateerde kwaliteitsproblemen; de activiteiten zijn voldoende concreet beschreven en gepland zodat de inspectie er in het vervolg van het toezicht op kan aansluiten; het is aannemelijk dat het plan van aanpak leidt tot een verbetering van de geconstateerde kwaliteitsproblemen. Pagina 9 van 9