Gemeente p Bergen op Zoom Ill RMD09-0089 ^^^M Raadsmededeling Datum 1 1 JUNI 2009 Nr. RMD09-0089 Van Aan Kopie aan Onderwerp Het college van B&W De raads- en duoburgerleden Nota stand van zaken Integra; Contactpersoon: Joost du Croix Email: J.J.DuCroix@bergenopzoom.nl Tel: 0164-277182 Kl Informatie Zienswijzen / wensen en bedenkingen Peilen van gevoelens Mededeling Met toepassing van artikel 169, tweede lid, van de Gemeentewet, delen wij u het volgende mede. In de Kadernota Integrate Veiligheid 2006-2010 en het Collegeprogramma 2006-2010 "Samen Werken aan een Sterker Bergen" zijn de prioriteiten beschreven in de te bereiken resultaten op het gebied van Integrale Veiligheid tot en met 2010. In de Nota stand van zaken Integraal Veiligheidsbeleid is aangegeven welke resultaten tot heden bereikt zijn. Naast deze beschreven resultaten, zijn ook resultaten bereikt die in 2005 en 2006 nog niet voorzien waren. Ook deze resultaten zijn in de nota beschreven. In het laatste hoofdstuk van de nota zijn de prioriteiten beschreven voor het restant van de collegeperiode en wordt een doorkijk gegeven naar ontwikkelingen die in 2010 en verder op het pad van de partners in veiligheid zullen komen. Wat is bereikt van de gestelde prioriteiten in het Collegeprogramma? In het collegeprogramma zijn op het gebied van veiligheid de volgende beleidspunten en resultaten benoemd: 1. Door maatregelen gericht op de verhoging van veiligheid van burgers en bedrijven, de politie-inzet jaarlijks te evalueren op effectiviteit en prioriteit en een effectievere inzet van de wijkagent, zou het indexcijfer van de objectieve en subjectieve veiligheid in 2010 met 5 procent verbeterd moeten zijn. De politie heeft de afgelopen jaren een efficientere inzet van politiecapaciteit gerealiseerd door het verder doorvoeren van de informatiegebonden politiezorg, activiteitenplannen doorde wijkagenten en een betere planningssystematiek. Met de vorming van een apart team Noodhulp, worden de wijkagenten minder voor noodhulpactiviteiten en hebben zij meer tijd beschikbaar voor activiteiten in de wijk. Uit de veiligheidsindex 2005-2007 blijkt dat de doelstelling van de verbetering van de objectieve veiligheidsindex met 5% in 2007 is bereikt. De politiecijfers over 2008 laten zien dat deze verbetering van 5% in stand is gebleven. De subjectieve index is in 2007 ten opzichte van 2005 verslechterd; de overlast doorjongeren blijkt de voornaamste reden van het onveiligheidsgevoel te zijn. Het subjectief onveiligheidsgevoel wordt tweejaarlijks gemeten in de gemeentepeiling. In 2009 wordt een nieuwe gemeentepeiling gehouden.
Gemeente fj Bergen op Zoom RMD09-0089 Raadsmededeling 2. Het stimuleren van de harde aanpak, zowel preventief als repressief, van criminaliteit, zou in 2010 moeten leiden tot een snelle afhandeling in het Veiligheidshuis Bergen op Zoom, minder plegers van eerste delicten, een aanzienlijke vermindering van het aantal recidivisten en een reductie in fraudesignalen en -gevallen. o De ten aanzien van deze activiteiten aan het Veiligheidshuis opgelegde doelstellingen zijn grotendeels gerealiseerd. Ten aanzien van preventie is de betere en snellere samenwerking een sterk verbeterpunt Ten aanzien van de aanpak van recidivisten, blijkt dat de geregistreerde criminaliteit, die veelal toe te schrijven is aan veelplegers, significant is gedaald. 3. Door het Courageproject vooralsnog voort te zetten, zouden in 2010,10 illegale verkooppunten per jaar gesloten moeten worden, legaal hergebruik van drugspanden moeten plaatsvinden en geen instroom van lokale jongeren in het dealercircuit moeten komen. o Het sluiten van illegale verkooppunten was door een later dan voorziene wetswijziging in de Opiumwet pas vanaf eind 2007 pas juridisch mogelijk. Door een aantal ander genomen maatregelen is het aantal illegale verkooppunten desondanks gedaald van 36 in 2005 naar11 in 2008. 4. Met de uitbreiding van het cameratoezicht zou minimaal 30 procent minder overlast moeten plaatsvinden op locaties van de nieuwe camera's ten opzichte van 2005. o Mede door het Europese aanbestedingstraject zijn de camera's later geplaatst dan voorzien. Eind 2007 zijn alle camera's opgeleverd. De periode is nog te kort om verschillen cijfermatig te onderbouwen. 5. Door te investeren in buurtpreventie zou er in 2010 door de uitbreiding van het aantal buurtpreventieteams een betere spreiding over de gemeente moeten zijn. o Met de uitbreiding van het aantal buurtpreventieteams van 8 naar 18, een verdubbeling van het aantal vrijwilligers tot circa 500, het beter faciliteren van de teams en een betere spreiding van de teams over de stad, zijn de in het collegeprogramma gestelde doelstellingen voor 2010 ruimschoots overtroffen. 6. Een wijkgerichte aanpak bij veiligheidsbeleid zou in 2010 moeten leiden tot wijkveiligheids- en leefbaarheidsplannen voor alle wijken. o In 2008 zijn wijkveiligheidsplannen gerealiseerd voor Bergen op Zoom Noord, Oost en de Bergse Plaat. 7. Ten aanzien van Brandweer en Rampenbestrijding dient er in 2010 een efficient werkende brandweerorganisatie te zijn in een adequate huisvesting en dient er beter zicht te zijn en een betere voorbereiding op crisissituaties. o Met de realisatie van de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant is eenheid gekomen in en een betere samenwerking tussen gemeenten de andere hulpdiensten. o In 2007 is het repressieplan gerealiseerd, waarmee in steeds met 2 wagens kan worden uitgerukt. o Er is betere samenwerking tussen brandweer en gemeente ten aanzien van vergunningverlening. o Per 1 januari 2010 zal de brandweer Midden en West-Brabant een feit zijn. o Naar verwachting zal in 2011 een nieuwe brandweerkazerne opgeleverd worden. o De afgelopen jaren is een kwaliteitsslag op de gemeentelijke voorbereiding op calamiteiten gerealiseerd, door onder andere de invoering van gemeentelijke en regionale piketregelingen voor ambtenaren veiligheid en vooriichting, opleidingen, oefeningen en nieuwe rampbestrijdingsplannen.
Gemeente fj Bergen op Zoom RMD09-0089 Welke preventieve maatregelen zijn de afgelopen jaren metsucces uitgevoerd? - Buurtpreventie: de wijken waar al langere tijd buurtpreventieteams Actief zijn, behoren als afgegaan wordt op de objectieve veiligheidscijfers, tot de veiligste wijken van Bergen op Zoom. Door de betrokkenheid van de teams binnen de wijken, is een verbetering van de sociale cohesie duidelijk merkbaar. - Cameratoezicht; de ervaring wijst uit dat van het plaatsen van camera's een sterke preventieve werking uitgaat. - Nazorg na detentie: door als gemeente snel zorg te dragen voor inkomen en een woning, wordt recidive van ex-gedetineerden voorkomen. - Integrale aanpak iaarwisseling 2008-2009; door inspanningen van diverse partners, waaronder de afdeling openbare ruimte van de gemeente, politie, buurtpreventieteams en zijn preventieve maatregelen genomen om de overlast, schade en afval rond de jaarwisseling te verminderen. De - Wijkveiligheidsplannen: bij opstellen van wijkveiligheidsplannen is met buurtbewoners gemventariseerd welke preventieve maatregelen genomen kunnen worden om het veiligheidsgevoel te verbeteren. - Aanpak daklozen en verslaafden; de overlast is de afgelopen jaren sterk afgenomen door gerichte maatregelen. Welke andere resultaten zijn de afgelopen jaren behaald? Reqierol gemeente: de afgelopen jaren heeft de gemeente, door betere samenwerking met de partners op het gebied van veiligheid, met name binnen het Veiligheidshuis, haar regierol flink kunnen versterken. Aanpak jeuqd; doordat in het Veiligheidshuis een groot aantal relevante partners zijn vertegenwoordigd, is de afgelopen jaren een kwaliteitsslag gemaakt in de aanpak van jeugd. Op gemeentelijk niveau is met de Taskforce Jeugdoverlast een platform tot stand gekomen waarmee daadkrachtig wordt opgetreden bij jeugdoverlast. Aanpak qeweld: met de invoering van de wet tijdelijk huisverbod heeft de burgemeester een instrument in handen gekregen om plegers van huiselijk geweld uit huis te plaatsen; dit instrument wordt vanaf 1 maart 2009 toegepast. Verkeersveiligheid; met name wijkagenten spelen de laatste jaren in op verkeersveiligheid in de wijken. Zichtbaar handhaven; er is sterk ge'i'nvesteerd in kwaliteitsverbetering en samenwerking met andere partners, de afgelopen jaren is sterk ge'i'nvesteerd in samenwerking met de relevante partners en het leggen van verantwoordelijkheid bij ondememers en individuele burgers. Algemene resultaten politie: de politie heeft de van hogerhand opgelegde resultaten grotendeels gerealiseerd en treedt steeds beter op als veiligheidspartner in samenwerking met de gemeente. Algemene resultaten Openbaar Ministerie; ook het OM heeft de opgelegde resultaten grotendeels gerealiseerd en treedt steeds beter op als veiligheidspartner in samenwerking met de gemeente. Steeds vaker worden door het OM taakstraffen onderwerpsgericht ingezet.
Gemeente fj Bergen op Zoom RMD09-0089 Raadsmededeling Welke ontwikkelingen zijn met betrekking tot Integraal Veiligheidsbeleid voorzien voor de komende jaren: - Algemeen OM; de prioriteiten, zoals verwoord in de kadernota Integrale Veiligheid 2006-2010, blijven actueel, te weten: Aanpakjeugdoverlast - Geweld (mishandeling, bedreiging, huiselijk geweld, zedenzaken, straatroven en overvallen) - Aanpak drugsproblematiek Aanpak veelplegers Woninginbraken Verkeersveiligheid - Aanpak jeuqd; de afhandeling van jeugdzaken zal steeds meer op niveau van het Veiligheidshuis plaatsvinden, hetgeen tot een kwalitatieve verbetering en snellere afhandeling van zaken leidt. - Aanpak veelplegers; er zullen kwaliteitsverbeteringen plaats moeten vinden in de registratie van veelplegers. Ook hier zullen de zaken van veelplegers meer op het niveau van het veiligheidshuis plaats gaan vinden. In dit kader zal ook de nazorg na detentie meer slagkracht krijgen en districtelijk worden vormgegeven. - Prioriteiten politie; de prioriteiten voor de komende jaren zijn de verfijning van de wijkscan, veilig winkelen, drugs, jeugd, inzet in het kader van "Doe effe normaal", ondersteuning buurtpreventieteams, aanpak Woning-, bedrijfsen auto-inbraken, verkeersveiligheid en een vermindering van politie inzet bij evenementen met 30%. - Gemeenteliike prioriteiten; de brandweer Bergen op Zoom krijgt een nieuwe brandweerkazerne, er komt een veiligheidsparagraaf in het evenementenbeleid en veiligheid zal meer op districtelijk niveau worden gecoordineerd. Bijlagen De volgende bijlagen zijn, als onderdeel van deze raadsmededeling, bijgevoegd: - Nota stand van zaken Integraal Veiligheidsbeleid Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom, G. van Hofwegen
Nota stand van zaken Integraal Veiligheidsbeleid
Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE 1 SAMENVATTING 2 INLEIDING 3 HOOFDSTUK1 GESTELDE PRIORITEITEN KADERNOTAINTEGRALE VEILIGHEID EN COLLEGEPROGRAMMA 3 1.1 Gestelde prioriteiten in de Kadernota Integrale Veiligheid 2006-2010 3 1.2 Gestelde prioriteiten in het collegeprogramma 2006-2010 4 HOOFDSTUK 2 REALISATIE PRIORITEITEN KADERNOTA INTEGRALE VEILIGHEID EN COLLEGEPROGRAMMA 5 2.1 Regierol veiligheid gemeente 5 2.2 Veiligheidsindex 5 2.3 Aanpak drugs 6 2.4Aanpakjeugd 9 2.5 Aanpak veelplegers 10 2.6 Aanpak geweld 11 2.7 Cameratoezicht 11 2.8 Wijkveiligheid 12 2.9 Verkeersveiligheid 13 2.10 Daklozen en verslaafden 13 2.11Zichtbaarhandhaven 13 2.12 0ntwikkeling Brandweeren Rampenbestrijding 14 2.13 Algemene resultaten politie 15 2.14 Realisatie Prioriteiten Openbaar Ministerie 17 2.15 0verigeontwikkelingen 17 HOOFDSTUK 3 AANDACHTSPUNTEN INTEGRAAL VEILIGHEIDSBELEID VOOR DE KOMENDE JAREN 19 3.1 Prioriteiten OM voor 2010 en verder 19 3.2 Prioriteiten Politie 20 3.3. Gemeentelijke prioriteiten 2009 en verder 21 BIJLAGE 1 RELEVANTE CIJFERS VANUIT DE VEILIGHEIDSINDEXEN 23 BIJLAGE 2 KENGETALLEN POLITIE TEAM BERGEN-WOENSDRECHT 2004-2008 24 BIJLAGE 3 CIJFERMATIGE ONDERBOUWING COURAGE 25
Samenvatting In de Kadernota Integrale Veiligheid 2006-2010 en het Collegeprogramma 2006-2010 "Samen Werken aan een Sterker Bergen" zijn de prioriteiten beschreven in de te bereiken resultaten op het gebied van Integrale Veiligheid tot en met 2010. In de Nota stand van zaken Integraal Veiligheidsbeleid is aangegeven welke resultaten tot heden bereikt zijn. Naast deze beschreven resultaten, zijn ook resultaten bereikt die in 2005 en 2006 nog niet voorzien waren. Ook deze resultaten zijn in de nota stand van zaken beschreven. In het laatste hoofdstuk van de nota zijn de prioriteiten beschreven voor het restant van de collegeperiode en wordt een doorkijk gegeven naar ontwikkelingen die in 2010 en verder op het pad van de partners in veiligheid zullen komen. Wat is bereikt van de gestelde prioriteiten in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Collegeprogramma? - Reqierol gemeente; de afgelopen jaren heeft de gemeente, door betere samenwerking met de partners op het gebied van veiligheid, met name binnen het Veiligheidshuis, haar regierol flink kunnen versterken. - Veiliqheidsindex; in de afgelopen jaren zijn 2 veiligheidsindexen verschenen, waarmee vanaf 2006 een beeld worden gegeven van de ontwikkeling van de objectieve veiligheid en de veiligheidsbeleving op wijkniveau. - Aanpak drugs; met de aanpak in het project Courage, hebben de gemeenten Bergen op Zoom en Roosendaal de afgelopen jaren sterk gei'nvesteerd in de strijd tegen drugscriminaliteit. Erzijn hierin grote resultaten geboekt. - Aanpak ieugd; doordat in het Veiligheidshuis een groot aantal relevante partners zijn vertegenwoordigd, is de afgelopen jaren een kwaliteitsslag gemaakt in de aanpak van jeugd. Op gemeentelijk niveau is met de Taskforce Jeugdoverlast een platform tot stand gekomen waarmee daadkrachtig kan worden opgetreden bij jeugdoverlast. - Aanpak veelplegers; de aanpak van veelplegers vindt eveneens met name plaats in het Veiligheidshuis. Ook hier zijn kwaliteitsslagen gemaakt. De gemeente heeft de afgelopen jaren gei'nvesteerd in de nazorg na detentie, hetgeen noodzakelijk is bij deze veelplegers aanpak. - Aanpak geweld; met de invoering van de wet tijdelijk huisverbod heeft de burgemeester een instrument in handen gekregen om plegers van huiselijk geweld uit huis te plaatsen; dit instrument wordt vanaf 1 maart 2009 toegepast. - Wijkveiligheid; met de uitbreiding van het aantal buurtpreventieteams van 8 naar 18, een verdubbeling van het aantal vrijwilligers tot circa 500, het beter faciliteren van de teams en een betere spreiding van de teams over de stad heeft de veiligheid in de wijk een grote impuls gekregen. De totstandkoming van 3 wijkveiligheidsplannen geeft de partners in veiligheid in de wijken handvatten om op het gebied van veiligheid gerichte maatregelen te nemen. - Verkeersveiligheid; met name wijkagenten spelen de laatste jaren in op verkeersveiligheid in de wijken. - Aanpak daklozen en verslaafden; de overlast is de afgelopen jaren sterk afgenomen door gerichte maatregelen. - Zichtbaar handhaven; er is sterk gei'nvesteerd in kwaliteitsverbetering en samenwerking met andere partners. - Rampenbestriiding; de afgelopen jaren is de gemeentelijke voorbereiding ten aanzien van de voorbereiding op calamiteiten, mede door een aantal grote incidenten, maar ook door trainingen, op een hoger peil gekomen. - Algemene resultaten politie; de politie heeft de van hogerhand opgelegde resultaten grotendeels gerealiseerd en treden steeds beter op als veiligheidspartner in samenwerking met de gemeente. - Algemene resultaten Openbaar Ministerie: ook het OM heeft de opgelegde resultaten grotendeels gerealiseerd en treden steeds beter op als veiligheidspartner in samenwerking met de gemeente. Welke overige ontwikkelingen hebben de afgelopen jaren ten aanzien van Integrale Veiligheid plaatsgevonden: - Openbaar Ministerie en Veiligheidshuis; het OM zet taakstraffen steeds vaker onderwerpsgericht is. - Brandweeren rampenbestriiding; met het op peil brengen van de repressieve bezetting bij de brandweer en regionale samenwerking op het gebied van crisisbeheersing zijn op dit gebied kwaliteitsverbeteringen gerealiseerd. - Vergunningverlening en handhaving; de afgelopen jaren is sterk gei'nvesteerd in samenwerking met de relevante partners en het leggen van verantwoordelijkheid bij ondernemers en individuele burgers. Welke ontwikkelingen zijn met betrekking tot Integraal Veiligheidsbeleid voorzien voorde komende jaren: - Algemeen OM; de prioriteiten, zoals verwoord in de kadernota Integrale Veiligheid 2006-2010, blijven actueel. - Aanpak ieugd; de afhandeling van jeugdzaken zal steeds meer op niveau van het Veiligheidshuis plaatsvinden, hetgeen tot een kwalitatieve verbetering en snellere afhandeling van zaken moet leiden. - Aanpak veelplegers; er zullen kwaliteitsverbeteringen plaats moeten vinden in de registratie van veelplegers. Ook hier zullen de zaken van veelplegers meer op het niveau van het veiligheidshuis plaats gaan vinden. In dit kaderzal ook de nazorg na detentie meer slagkracht krijgen en districtelijk worden vormgegeven. - Prioriteiten politie; de komende jaren zijn prioriteiten de verfijning van de wijkscan, veilig winkelen, drugs en jeugd. - Gemeentelijke prioriteiten; de brandweer Bergen op Zoom krijgt een nieuwe brandweerkazerne, er komt een veiligheidsparagraaf in het evenementenbeleid en veiligheid zal meer op districtelijk niveau worden gecoordineerd.
Inleiding Op 21 december 2005 heeft de gemeenteraad ingestemd met de Nota Integrate Veiligheid 2006-2010. Deze nota is deels te zien als een basisdocument waarin beschreven is welke gemeentelijke beleidsterreinen raakvlakken hebben met veiligheid. In de kadernota zijn door gemeente, het openbaar ministerie en de politie prioriteiten gesteld. In 2006 zijn de prioriteiten bepaald voor de collegeperiode op het gebied van veiligheid vastgelegd in het collegeprogramma 2006-2010 Samen Werken aan een Sterker Bergen. Inmiddels is het college bijna 3 jaar verder. In deze beleidsnotitie wordt beschreven hoe de gemeente Bergen op Zoom op dit moment op het gebied van het veiligheidsbeleid voorstaat. Deze notitie is tot stand gekomen in overleg met de Politie, het Openbaar Ministerie en het Veiligheidshuis politiedistrict Bergen op Zoom. Er is tevens gebruik gemaakt van de jaarverslagen Courage over de jaren 2005,2006,2007 en 2008 en het gemeentelijk handhavingsprogramma en de nog vast te stellen nieuwe Nota Integraal Handhavingsbeleid 2009-2012. Sinds de presentatie van de kadernota integrate veiligheid en het collegeprogramma zijn er op het gebied van veiligheid ten aanzien van verschillende beleidsontwikkelingen geweest die ook in deze nota zijn beschreven. Tot slot wordt een doorkijk gegeven van de ontwikkelingen in het veiligheidsbeleid voor de komende jaren. De beleidsnotitie is als volgt opgebouwd: - Hoofdstuk 1; beschrijving prioriteiten Kadernota Integrate Veiligheid en Collegeprogramma - Hoofdstuk 2; realisatie prioriteiten Kadernota Integrate Veiligheid en Collegeprogramma - Hoofdstuk 3; aandachtspunten in het veiligheidsbeleid voor de komende jaren. Hoofdstuk 1 Gestelde prioriteiten kadernota Integrale Veiligheid en Collegeprogramma 1.1 Gestelde prioriteiten in de Kadernota Integrale Veiligheid 2006-2010 In de Kadernota Integrale Veiligheid zijn vanuit gemeente, politie en openbaar ministerie de volgende prioriteiten gesteld: Prioriteiten gesteld op gemeentelijk gebied in de beleidsverkenning 2006-2010: > De gemeente dient de regierol op veiligheid op te pakken > Op het gebied van de aanpak van criminaliteit dient de nadruk gelegd te worden op risicojongeren en stelselmatige daders > Zichtbaar handhaven > Het verbeteren van het klimaat van veiligheid op wijkniveau > Het continueren van het project Courage of het onderbrengen van dit project in de reguliere bedrijfsvoering > Het al dan niet invoeren van de bestuurlijke boete Prioriteiten vanuit de bevolking: > Overlastdoorjongeren > Hondenpoep > Enge plekken / loop- en schoolroutes > Overlast ten gevolge van drugshandel > Verkeersgedrag, waaronder parkeeroverlast > Overlast door zwervers (Centrum, Oost, Fort Zeekant) en psychiatrische patienten in de woonwijken Prioriteiten Openbaar Ministerie: > Aanpak jeugdoverlast > Geweld (mishandeling, bedreiging, huiselijk geweld, zedenzaken, straatroven en overvallen) > Aanpak drugsproblematiek >> Aanpak veelplegers > Woninginbraken > Verkeersveiligheid
Prioriteiten politie: > Van hogerhand opgelegde en in te plannen prioriteiten: Het verrichten van minimaal 14.383 staande houdingen in het district Bergen op Zoom in 2005, waaronder de zogenoemde helmgrast-feiten (geen helm, geen gordel, rood licht, alcohol, snelheid, niet-handsfree bellen) Het district Bergen op Zoom levert minimaal 3100 verdachten aan bij het Openbaar Ministerie in 2005. Inzet ME bij wedstrijden in de eredivisie (t.b.v. Willem II, RKC, NAC en RBC) > Lokaal in te plannen prioriteiten: Veilig uitgaan Courage Preventieve inzet bij jeugdoverlast > Van hogerhand opgelegde, niet in plannen prioriteiten: Het leveren van politie-inzet bij calamiteiten. Verplicht onderzoek bij woninginbraak Altijd aanhouding bij huiselijk geweld > Lokaal niet in te plannen prioriteiten (actie ondernemen n.a.v. signalen van de wijkagent): Te hard rijden door scooters Te hard rijden door auto's Parkeeroverlast Overlast door hangjeugd Toezicht bij evenementen 1.2 Gestelde prioriteiten in het collegeprogramma 2006 2010 In het collegeprogramma zijn op het gebied van veiligheid de volgende beleidspunten en resultaten benoemd: 1. Door maatregelen gericht op de verhoging van veiligheid van burgers en bedrijven, de politie-inzet jaarlijks te evalueren op effectiviteit en prioriteit en een effectievere inzet van de wijkagent, zou het indexcijfer van de objectieve en subjectieve veiligheid in 2010 met 5 procent verbeterd moeten zijn. 2. Het stimuleren van de harde aanpak, zowel preventief als repressief, van criminaliteit, zou in 2010 moeten leiden tot een snelle afhandeling in het Veiligheidshuis Bergen op Zoom, minder plegers van eerste delicten, een aanzienlijke vermindering van het aantal recidivisten en een reductie in fraudesignalen en -gevallen. 3. Door het Courageproject vooralsnog voort te zetten, zouden in 2010,10 illegale verkooppunten per jaar gesloten moeten worden, legaal hergebruik van drugspanden moeten plaatsvinden en geen instroom van lokale jongeren in het dealercircuit moeten komen. 4. Met de uitbreiding van het cameratoezicht zou minimaal 30 procent minder overlast moeten plaatsvinden op locaties van de nieuwe camera's ten opzichte van 2005. 5. Door te investeren in buurtpreventie zou er in 2010 door de uitbreiding van het aantal buurtpreventieteams een betere spreiding over de gemeente moeten zijn. 6. Een wijkgerichte aanpak bij veiligheidsbeleid zou in 2010 moeten leiden tot wijkveiligheids- en leefbaarheidsplannen voor alle wijken. 7. Ten aanzien van Brandweer en Rampenbestrijding dient er in 2010 een efficient werkende brandweerorganisatie te zijn in een adequate huisvesting en dient er beter zicht te zijn en een betere voorbereiding op crisissituaties.
Hoofdstuk 2 Realisatie prioriteiten Kadernota Integrale Veiligheid en Collegeprogramma In dit hoofdstuk wordt beschreven op welke wijze aan de in de Kadernota Integrale Veiligheid 2006-2010 en het Collegeprogramma 2006-2010 gestelde prioriteiten uitvoering is gegeven. In de laatste paragraaf is ingegaan op relevante ontwikkelingen met betrekking tot integrale veiligheid die niet in de Kadernota en het Collegeprogramma zijn benoemd. Omdat binnen de gestelde prioriteiten vanuit de kadernota en het collegeprogramma veel overlappen laten zien, wordt de realisatie van de prioriteiten uit beide beleidsstukken naar de volgende thema's onderverdeeld: o Regierol gemeente veiligheid o Veiligheidsindex o Drugs o Jeugd o Veelplegers o Geweld o Cameratoezicht o Wijkveiligheid o Verkeersveiligheid o Daklozen o Handhaving o Brandweer en rampenbestrijding o Politie o Openbaar Ministerie o Overige ontwikkelingen 2.1 Regierol veiligheid gemeente De gemeente Bergen op Zoom heeft de afgelopen jaren verder vorm gegeven aan de regierol op het gebied van veiligheid. Deze regierol is vooral tot uiting gekomen in de realisatie van het Veiligheidshuis politiedistrict Bergen op Zoom en Courage. Daamaast is nadrukkelijk geinvesteerd in de samenwerking met de partners op het gebied van veiligheid en handhaving. De komende jaren wordt verder gewerkt aan de versterking van de regierol door de vorming van een gezamenlijk districtelijk overieg voor ambtenaren openbare orde en veiligheid en rampenbestrijding. De districtelijke driehoek (burgemeesters, politie en Officier van Justitie), zal worden uitgebreid met de Brandweer en de GHOR (Geneeskundige Hulpveriening bij Rampen en Zware Ongevallen), partners op het gebied van calamiteitenbestrijding. De gemeenten zullen de voorbereiding van de vergaderingen van de nieuw te vormen districtelijke vijfhoek op zich nemen en nemen de regie over van de politie, die voorheen belast was met de agendavorming. 2.2 Veiligheidsindex De veiligheidsindex laat de afgelopen jaren het volgende beeld zien: o De objectieve index laat een wisselend verloop zien (zie de bijlage): 2005 wordt als basisjaar op 100 gesteld; als de index stijgt, betekent dit een verslechtering, als het daalt, betekent dit een verbetering. 2006 laat een stijging zien tot 105,2007 een sterke daling tot 93 en 2008 een lichte stijging tot 95. De stijging van de objectieve index kan meerdere oorzaken hebben. De stijging in 2008 is bijvoorbeeld voor een groot gedeelte toe te schrijven aan een omvangrijke drugsactie, waarbij een groot aantal aanhoudingen is verricht en een hausse in woninginbraken in een bepaalde wijk. o De subjectieve index is in 2007 verslechterd ten opzichte van 2005. Met name het gevoel van onveiligheid is sterk gedaald. Dit is niet congruent met de verbetering van de feitelijke veiligheidssituatie. Als belangrijkste oorzaak voor het gevoel van onveiligheid is in meer dan 50% toe te schrijven aan de ervaren overlast door jongeren.
2.3 Aanpak drugs 2.3.1 Aanpak drugs door Team Courage, Toezicht en Handhavinq politie en de qemeente Sinds 2005 heeft het project Courage verschillende beleidswijzigingen ondergaan. Het beleid is in 2005 geevalueerd, hetgeen begin 2006 leidde tot voortzetting van Courage in "Courage zet door" met als hoofddoelstellingen: o Aanpak van de (soft- en hard)drugsgerelateerde criminaliteit; o Vermindering van de (soft)drugsoverlast voor omwonenden. Belanqrijkste beleidswiizigincien in 2006 De evaluatie heeft tevens tot gevolg dat er verdieping moet plaatsvinden in het drugsbeleid. Courage dient zich tevens te richten op drugsgerelateerde misdaadbestrijding, met name m.b.t. middencriminaliteit en de georganiseerde misdaad. Er diende een concreet plan van aanpak voor de periode 2006-2010 opgesteld te worden. Deze verdieping is gerealiseerd middels: o Monitoring van de resultaten van het nieuwe beleid. Externe effecten; op basis van enquetes onder passanten, bewoners en de middenstand. In 2007 heeft de zogenoemde 1-meting plaatsgevonden. In Bergen op Zoom zijn de enquetes op 2 locaties geconcentreerd: Auvergnestraat, er is een positieve omslag te zien in de geluids- en drugsoverlast vanuit de panden, door rondhangende jongeren en drugstoerisme. De veiligheidsbeleving is verbeterd. Wei wordt meer overlast ervaren door hard rijdend verkeer en rommel op straat. Sint Catharinaplein; overdag voelen mensen zich veiliger, maar hebben meer last van rondhangende jongeren, voelen zich in de avonduren onveiligeren zien een toename van het drugstoerisme. Het beleidsproces; op basis van enquetes onder de couragepartners. De opbrengstenregistratie; de te behalen resultaten worden in duidelijke indicatoren vertaald. In de jaarverslagen Courage vanaf 2007 wordt met deze indicatoren gewerkt. o Het opstellen van daderprofielen voor drugsrunners, drugsdealers, drugstoeristen en telers. Op basis van de daderprofielen worden in het Veiligheidshuis passende interventies ontwikkeld. Van groot belang bij het opstellen van een daderprofiel is het opstellen van profiellijsten, die voorvloeien uit de politieregistratie. o Het uitvoeren van een netwerkanalyse, gericht op het identificeren van criminele verbanden en posities, hetgeen moet uitmonden in het aanpakken van de criminele verbanden Maatrepelen Courage en resultaten vanaf 2006 o Aanpak dadergroepen In 2007 is een flinke slag gemaakt in de aanpak van drugscriminaliteit door de straatcriminaliteit aan te pakken en de georganiseerde criminaliteit erachter. Aanpak drugsrunners, drugsdealers, drugstoeristen en telers. Er zijn zeer veel aanhoudingen door de politie verricht. Ten aanzien van de doelgroepen speelde het volgende specifiek: Drugsrunners. Middels een nieuwe aanpak van drugsrunners, waarbij de dossiers worden gestapeld, worden de activiteiten niet langer als overtredingen, maar als misdrijf aangepakt. Hierdoorkan aan hen een gebiedsontzegging worden opgelegd. In eerste instantie gold de eerste gebiedsontzegging voor 24 uur, bij recidive te verlengen tot maximaal 2 weken. Het aantal aangehouden drugsrunners en uitgereikte gebiedsontzeggingen bleek laag te zijn. Omdat er behoefte was deze sanctie te intensiveren, is de eerste gebiedsontzegging veriengd naar 14 dagen en bij recidive binnen een jaar naar 8 maximaal weken. Drugsdealers. Ten aanzien van drugsdealers wordt in de APV artikel 2 en 3 van de Opiumwet toegevoegd aan de gronden op basis waarvan een gebiedsontzegging kan worden opgelegd. Drugstoerisme. In 2006 is de start van een pilot van een jaar van het Openbaar Ministerie om dossiers van bepaalde drugstoeristen over te dragen aan Belgie' en Frankrijk. In mei 2007 is dit voortgezet voor een periode van 2 jaar. Met betrekking tot het drugstoerisme zijn 8 dossiers overgedragen naar Belgie en Frankrijk. Telers. Huistelers worden aangepakt middels de "pluk ze" wetgeving; Voor Bergen op Zoom en Roosendaal heeft Courage in 2007 voor 1.004.054,51 en in 2008 voor 2.005.663,72 aan voordeelrapportages opgemaakt.
o Aanpak illeqale verkooppunten In het collegeprogramma 2006-2010 is aangegeven dat er 10 illegale drugspanden per jaar gesloten moeten worden Deze doelstelling bleek de afgelopen jaren lastig te realiseren, vanwege de omstandigheid dat de sluiting van illegale drugspanden voor wat betreft illegale verkoop vanuit woningen bemoeilijkt werd vanwege de strenge eisen die de wet aan een mogelijke sluiting stelde. Er moest sprake zijn van ernstige overlast, hetgeen moeilijk aan te tonen was. Aan het begin van de collegeperiode was duidelijk dat ereen wetswijziging zou worden doorgevoerd van artikel 13b van de Opiumwet, waardoor ook woningen waaruit drugs verkocht worden gesloten kunnen worden. De wetswijziging is op 1 november 2007 ingegaan. Het aantal illegale verkooppunten is de afgelopen jaren toch sterk verminderd. Bergen op Zoom kende in 2005 36 illegale verkooppunten, in 2008 is dit aantal teruggegaan naar 11 illegale verkooppunten. Op al deze panden rust een waarschuwing. In de afgelopen jaren is het beleid gevoerd om, als een woning wordt gebruikt in strijd met het bestemmingsplan, bij elke constatering van overtrading van de Opiumwet een dwangsom op te leggen van 30.000,- per overtrading tot een maximum van 150.000,-. Dit wordt altijd van geval tot geval beoordeeld. Anticiperend op de wijziging van artikel 13b Opiumwet, welke 1 november 2007 is ingegaan, is in Bergen op Zoom in mei 2007 het "one strike you are out"-principe van kracht. Dit houdt in dat bij het illegaal verkopen van softdrugs na een eerste waarschuwing bij een volgende overtrading direct een bestuursrechtelijke sluiting van vijf jaar wordt opgelegd. Bij geconstateerde verkoop van harddrugs wordt het verkooppunt zonder waarschuwing voor 5 jaar gesloten. Eigenaren van panden worden verantwoordelijk gesteld; in 2007 zijn eigenaars uitgenodigd voor een gesprek en is aangegeven dat zij als medeplichtig kunnen worden aangemerkt en een sluiting van 5 jaar mogelijk is. o Verqunningenstelsel grow-, smartshops, belhuizen en internetcafes In 2005 is het vergunningstelsel voor deze bedrijven ingesteld; hierdoor is ook de Wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur (BIBOB) van toepassing. Er zijn criteria opgesteld waaraan een exploitant of beheerder moet voldoen. Er zijn in het vergunningenstelsel weigeringsgronden opgenomen, o.a. te maken met integriteit. Er zijn straten aangewezen waar dergelijke bedrijven zijn toegestaan. In Bergen op Zoom vallen 20 panden onder het APV vergunningenstelsel. In 2006 en 2007 zijn 13 vergunningen verleend. Van de 20 bedrijven zijn er inmiddels 4 uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel. Na het verlenen van de vergunning worden de ontwikkelingen in deze ondernemingen gevolgd. o o o Paraplu-bestemminqsplan Met het bestemmingsplan kan het aantal (nieuwe) grow- en smartshops, internetcafes en belhuizen door de gemeenten worden gereguleerd. Erzijn gebieden aangewezen waar dergelijke ondernemingen zich mogen vestigen. Voor de bestaande ondernemingen buiten het bestemde gebied geldt een uitsterfbeleid. Cameratoezicht Courage heeft in 2006 aangegeven waar camera's moeten worden ingezet; deze zijn meegenomen in de Nota Herijking Cameratoezicht 2006. In 2008 zijn op de volgende plaatsen camera's ten behoeve van Courage operationeel geworden: Korenbeursplein Hoek Antwerpestraatweg - Hoek Westersingel / Boutershemstraat Van Aldegondebaan Hoek Antwerpestraatweg - Prins Bernhardlaan Rooseveltlaan Preventie Preventieve aanpak potentiele drugsrunners I dealers; in 2006 wordt ten aanzien van dit onderwerp een tweesporenbeleid gevolgd: 1. Een casusgerichte preventieve aanpak in het Veiligheidshuis. 2. Preventieve voorlichting en/of opvoedingsondersteuning, met name door het betrekken van ouders en de Marokkaanse gemeenschap. Peereducatie; door de inzet van "peers", een groep van allochtone jongeren tussen de 18 en 25 jaar, de jongere doelgroep te bereiken en te informeren over de voor- en nadelen van drugs. De peers worden door professionele preventiewerkers getraind en geschoold. De peereducatie heeft via het project "Streetwise" vorm gekregen in Bergen op Zoom, onder begeleiding van Traverse.
No Deal; scholen in het voortgezet en beroepsonderwijs leggen hun aanpak vast van drugshandel in en random scholen. Vanuit Courage wordt een handleiding verstrekt. De scholen worden ondersteund door professionele organisaties. Dit project wordt, naast inbedding in het project "de gezonde school" ook meegenomen in de ontwikkeling van de keurmerk veilige School welke de komende jaren verder wordt vormgegeven. o Samenwerkinq Grensstedenoverleg; de gemeenten Bergen op Zoom en Roosendaal maken deel uit van dit overleg dat tweemaal per jaar plaatsvindt. Bij dit overleg worden ervaringen van de grenssteden uitgewisseld. Convenant Aanpak Drugsoverlast; het betreft een gezamenlijke aanpak van drugsoverlast door de gemeenten, de woningstichtingen, de energieleverancier, politie en Openbaar Ministerie. Het gaat hierbij om informatieuitwisseling en gezamenlijke aanpak van met name overlast door hennepkwekerijen. Conform het hieruit voortvloeiende plan van aanpak hennepkwekerijen, ligt de regie en de strafrechtelijke aanpak bij de politie, de niet-overheidsinstellingen dragen zorg voor de privaatrechtelijke aanpak van de actie. Samenwerking met de sociale recherche; er wordt een relatie gelegd tussen dealers en kwekers en het hebben van een uitkering; de ten onrechte verkregen uitkering wordt teruggevorderd. Samenwerking met de Belastingdienst, medio 2006 is de stuurgroep Courage uitgebreid met de belastingdienst. Door aansluiting van de Belastingsdienst kunnen bij inbeslagname van contant geld belastingschulden worden vereffend. De Belastingdienst zet drie instrumenten in ten behoeve van Courage: Bedrijfsonderzoek; een medewerker komt langs om inzicht te krijgen in bedrijfsvoering en administratie. Startersbezoeken; het voeren van de basisadministratie wordt onderzocht en op fiscaliteit beoordeeld. Boekenonderzoek; dit is een controle van aangiften en administratie. o Meldpunt drugsoverlast Mensen kunnen via het speciale telefoonnummer 0800-2255888 melding doen van drugsoverlast. o Communicatie Communicatie vindt plaats middels de volgende kanalen: Het uitbrengen van de Courage Courant, welke huis-aan-huis wordt verspreid in probleemgebieden. Het verspreiden van posters met vermelding van het Meldpunt Drugsoverlast. Het plaatsen van "waarschuwingsbrieven" onder ruitenwissels van buitenlandse voertuigen. In een speciale nieuwsbrief werden bewoners in problemen gevraagd melding te blijven maken van drugsoverlast. Door Courage medewerkers wordt regelmatig gecommuniceerd met wijkbewoners, ondernemers, scholen, e.d. Richting pers worden regelmatig persberichten gestuurd overde behaalde resultaten. De bestaande communicatiemiddelen zijn in 2006 uitgebreid met de lancering van de website van www.couraqe.nu. Courage heeft in 2006 een nieuw logo gekregen. Nieuw in de communicatie met buurtbewoners en ondernemers zijn de eerder vermeldde enquetes, waardoor ontwikkelingen, hotspots of verplaatsingen aangetoond worden. o Inzet politie Er wordt door de politie samengewerkt met het Joint Hit Team, waarbij Franse en Belgische drugstoeristen die richting huis gaan, aangehouden worden en wordt gevraagd waarzij de eventuele drugs hebben gekocht. Met de vestiging van het Joint Hit Team in het politiebureau in Roosendaal is de samenwerking gei'ntensiveerd. Door middel van repressieve handhaving, voorziet de politie de gemeenten van informatie zodat zij bestuuriijk kunnen handhaven. De politie handhaaft volgens de AHOJG gedoogcriteria (niet Afficheren, geen Harddrugs, geen Overlast, geen Jongeren en maximaal Gewicht van voorraad en transactie). Inbeslagname drugs. In 2006 is voor het eerst de ontwikkeling van de waarde van in beslag genomen drugs gepresenteerd. Voor Bergen op Zoom en Roosendaal is dit gestegen van 17,1 mln in 2004, 20,8 mln in 2005 naar 27,1 mln in 2006. Met name de reorganisatie bij de politie heeft tot gevolg dat Courage op voile toeren kan draaien. Inzet van Toezicht en Handhaving. De meest relevante kengetallen met betrekking tot Courage over de afgelopen jaren zijn opgenomen zijn opgenomen in de bijlagen. In Hoofdstuk 4 zal verder worden ingegaan op de meest recente beleidswijzigingen, welke zijn opgenomen in de Nota Canabisbeleid 2009.
2.3.2 Aanpak druqsproblematiek door het Openbaar Ministerie Aanvullend op de aanpak vanuit Courage en de gemeente, hanteert het Openbaar Ministerie de volgende aanpak: o Periodiek vindt het Courage Casusoverleg plaats, waarbij alle zaken tegen drugsrunners, -telers, -dealers en -kwekers worden gesproken. o In het kader van de veelplegersaanpak is een zorglijst opgesteld, die actueel wordt gehouden. o Voor alle in dit casusoverleg besproken personen, wordt Persoons Gebonden Aanpak (PGA) gerealiseerd. o In 2008 zijn 2 onderzoeken aan de politie-eenheid zware criminaliteit voorgedragen. o Ten aanzien van de aanpak van het bezit van softdrugs wordt het volgende onderscheid gemaakt: Bij bezit tot 5 gram werden de zaken eerst geseponeerd. Nu geldt tot 5 gram een transactieafstand bij het 1 e vergijp; bij een 2 e vergrijp krijgt men wel als recidivist een boete. Bij bezit tot 500 gram wordt in principe een geldboete opgelegd; de boetes voor bezit tot 30 gram softdrugs is verhoogd van 100,- naar 180,-. Bij bezit tussen 500 gram en 10 kg krijgt men een werkstraf. In 2007 is een pilot voor drugstoeristen gestart, waarbij de strafvervolging naar Belgie' en Frankrijk wordt overgedragen. De achterliggende gedachte was dat de straffen in Belgie en Frankrijk hogerzouden zijn. Een werkstraf voor drugstoeristen is lastigerte realiseren. De pilot loopt tot 1 mei 2009; er wordt geevalueerd of het verwachte effect bereikt is. Afhankelijk van de uitkomst van deze evaluatie, wordt besloten de pilot al dan niet voort te zetten. Bij bezit boven de 10 kg vindt voorgeleiding bij de Rechter Commissaris en vindt zo snel mogelijk een PR-zitting (PR=politierechter) plaats. Voor dergelijke vergrijpen kan men worden vastgezet. 2.4 Aanpak overlast en criminaliteit jeugd 2.4.1 Aanpak ieugd door het Veiliqheidshuis De aanpak van de jeugd is met het operationeel worden van Veiligheidshuis District Bergen op Zoom ingebed in deze organisatie, waarin alle relevante justitiele instanties als zorginstellingen vertegenwoordigd zijn. Deze organisaties hebben ten aanzien van jeugd de volgende doelen gesteld: - Voorkomen dat probleemjongeren een delict begaan door gerichte begeleiding - Voor alle harde kernjongeren een persoonlijk plan opstellen. Voorwaarde voor samenwerking is dat de relevante organisaties met regelmaat bij elkaar komen om casussen te bespreken. Met betrekking tot jeugd zijn de volgende overleggen binnen het Veiligheidshuis van belang: - Het Justitieel Casus Overleg (JCO) - Het Harde Kern Jongeren Overleg (HKJ) - Overleg Overlastgevende Jeugd - Het Hulpverlenings Casusoverleg (HCO), waar casussen een relatie kunnen hebben met jeugd. De betrokken partners ervaren het JCO binnen ons politiedistrict als een waardevolle schakel in de jeugdketen. Het JCO is breed samengesteld zodat snel casusinformatie gebundeld kan worden en meegenomen wordt in de afdoeningsbeslissing. De inbedding van het JCO in het Veiligheidshuis, door de fysieke aanwezigheid van alle partners, zorgt voor een borging van de administratieve ondersteuning en snel contact over uitvoeringszaken tussen de ketenpartners. Een verbeterpunt is dat beterzicht moeten komen op de recidivekans van de in het JCO besproken jongeren. Ook zou beter inzicht moeten komen in de effectiviteit van gepleegde interventies. Ook het HKJ-overleg is in korte tijd uitgegroeid tot een waardevolle schakel in de keten rond harde kern jongeren; het functioneert goed. Het ontbreekt nog aan een systematisch stappenplan voor het maken van scenario's. Ook hierbij geldt dat de effectiviteit van de interventies beter inzichtelijk moeten worden. Handhaving leerplicht; de afgelopen jaren is gemvesteerd in het verbeteren van de afstemming tussen de gemeenten en het OM bij de handhaving van de leerplicht. In 2006 is een verbetertraject opgestart met betrekking tot leerplicht en verzuim. In 2007 zijn duidelijke afspraken gemaakt over hoe een proces-verbaal aangeleverd moet worden en welk verzuim gemeld moet worden. Het JCO krijgt steeds meer grip op leerplichtzaken.
2.4.2 Aanpak jeuqd door de politie Politie, gemeente en jongerenwerk hebben zich ten doel gesteld om de overlastgevende jeugdgroepen in kaart te brengen. De politie geeft aan dat op dit moment de overlastgevende jeugdgroepen goed in beeld zijn. De jeugdgroepen zullen door middel van de shortlist-methodiek van Beke geclassificeerd worden als hinderlijke, overlastgevende of criminele jeugdgroep. De klasse waar een jeugdgroep onder valt, bepaalt welke aanpak er voor die groep het meest adequaat is. Bij hinderlijke groepen zal de gemeente en jongerenwerk "aan de lat" staan, bij de criminele jeugdgroepen politie en justitie. Volgens de huidige kennis van de jeugdgroepen, kan geen enkele jeugdgroep als "crimineel" worden bestempeld en zijn er in de gemeente Bergen op Zoom 10 overlastgevende jeugdgroepen. De politie geeft in de wijkscans per wijk of kern aan waar welke jeugdgroepen actief zijn. De gegevens over de jeugdgroepen dienen periodiek te worden geactualiseerd. In de Sterrenbuurt van wijk Oost zijn in 2008 2 camera's operationeel geworden waarbij door de politie toezicht gehouden kan worden op mogelijke overlast rond de bibliotheek. 2.4.3 Aanpak jeuqd door de gemeente o Naar aanleiding van een incident met een croftybom in September 2006 met een jongerengroep is de Taskforce Jeugdoverlast ingesteld, bestaande uitde burgemeester, de wethouder Sociale Veiligheid, de wethouder Jeugd en de leiding van het politieteam Bergen-Woensdrecht. Periodiek worden alle signalen met betrekking tot overlastgevende jeugd besproken en wordt bepaald welke maatregelen genomen worden om overlast te beperken. o In het kader van het integraal jeugdbeleid heeft de gemeente Bergen op Zoom de afgelopen jaren een kwaliteitsslag gemaakt, hetgeen tot uitdrukking is gekomen in: Er is een programmamanager Jeugd aangesteld, die tot taak heeft het beleid dat gemeentebreed in alle beleidsterreinen vervlochten is te bundelen en de grote lijnen in het jeugdbeleid uit te zetten. Er is een Structured Overleg Jeugd Ambtelijk (SOJA) in het leven geroepen, waarbij naast beleidsadviseurs jeugd, beleidsadviseurs van verschillende disciplines als veiligheid, sport en educatie, integratiebeleid, cultuur en wijkmanagement deelnemen en daar alle problematieken betreffende jeugd bespreken. Het SOJA-overleg wordt periodiek teruggekoppeld in het Bestuurlijk Overleg Jeugd, waar de 3 wethouders met jeugdgerelateerde portefeuilles in deelnemen. 2.5 Aanpak veelplegers 2.5.1. Aanpak veelpleqers door het veiliqheidshuis Ten aanzien van veelplegers is aan te geven dat de aanpak van zeer actieve veelplegers goede resultaten laat zien: - Van de 35 bekende zeer actieve veelplegers is meer dan 50% opgespoord, aangehouden en afgedaan, hetgeen in overeenstemming is met de gestelde doelstelling. - Voor de meerplegers, veelplegers en zeer actieve veelplegers is in 5 van de 7 voorgeleidingen het voorgestelde scenario van het casusoverleg gevolgd; het streven was 100% - De geregistreerde criminaliteit, welke veelal toe te schrijven is aan veelplegers, is in 2007 significant gedaald. De veelplegers worden wekelijks besproken in een tweetal overleggen: - Het HCO - Het veelplegersoverleg 2.5.2. Aanpak veelpleqers door de gemeente De gemeente heeft sinds twee jaar een grote rol gekregen bij nazorg na detentie. De gemeente dienst, als een gedetineerde vrijkomt, te beschikken over een inkomen (middels werk of sociale uitkering), een geldig legitimatiebewijs, zorg (indien nodig) en huisvesting. Dit proces is door de gemeenten opgepakt en heeft de samenwerking tussen alle partners sterk verbeterd. Vanuit het proces nazorg na detentie wordt echterervaren dat de gemeentelijke taken in de nazorg na detentie niet altijd snel gerealiseerd kunnen worden. 10
Met name het zorgen voor directe huisvesting van ex-gedetineerden blijkt lastig. De ervaring leert dat als exgedetineerden niet direct nadat ze uit detentie zijn gekomen en niet over een huis kunnen beschikken, zij snel vervallen in het oude patroon. Dit leidt bij justitie tot het beeld dat de gemeente in dit proces niet als "zekere" partner overkomt. De rechterzal minder snel een ISD-maatregel opleggen (ISD = Inrichting Stelselmatige Dader) als blijkt dat de nazorg na detentie niet sluitend geregeld is. De ISD-maatregel richt zich op meerderjarige veelplegers. Het biedt de rechter de mogelijkheid om zeer actieve veelplegers een vrijheidsbenemende maatregel van maximaal twee jaar op te leggen. De tenuitvoerlegging van de maatregel vindt plaats in een speciaal daarvoor bestemde inrichting of afdeling van een inrichting. De langere detentie zorgt ervoor dat het plegen van delicten onmogelijk wordt. Hierdoor kan tevens worden gemvesteerd in gedragsverandering van de veelpleger. Als veelplegers middels de ISD-maatregel lange tijd gedetineerd zitten, betekent dit automatisch dat zij geen vergrijpen kunnen plegen. Met de maatregel hoopt men tevens te bereiken dat de recidivekans na de detentieperiode afneemt; het direct beschikken over inkomen en werk vergroot die kans. 2.6 Aanpak geweld 2.6.1. Aanpak qeweld door het Openbaar Ministerie Ten aanzien van geweld zijn twee prioriteiten gesteld: o Aanpak van geweld tegen (politie)ambtenaren; het Openbaar Ministerie staat een strenge aanpak voor bij geweld tegen (politie)ambtenaren. o De aanpak van huiselijk geweld dient te lijden tot een minimum aantal ontvangen en opvolgen van 220 aangiften. In 2007 is deze doelstelling ruim gehaald. Ervaren wordt dat de drempel om aangifte te doen de afgelopen jaren is afgenomen. Er vinden bij een bekennende dader en afdoening door de parketsecretaris geen motivatiegesprekken plaats. Hierzou een oplossing voorgevonden moeten worden, om de herhalingskans te verkleinen. Ten aanzien van dit onderdeel vindt in het Veiligheidshuis het screeningsoverleg Huiselijk Geweld plaats. 2.6.2. Aanpak geweld door de gemeente In de gemeente Bergen op Zoom is op 1 maart 2009 de Wet Tijdelijk Huisverbod van kracht geworden. De gemeente heeft met betrekking tot de uitvoering van deze wet de regierol. Die regierol komt tot uiting in het feit dat de burgemeester een huisverbod oplegt. In regionaal verband zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop hieraan uitvoering wordt gegeven. In onze regio hebben de burgemeesters het opleggen van het huisverbod gemandateerd aan de hulpofficieren van jusititie van de politie. De bevoegdheid tot verlenging van het huisverbod en intrekking van het huisverbod blijft liggen bij de burgemeester. Binnen de gemeente worden gegevens vastgelegd ten behoeve van de monitoring van de uitvoering van de Wet tijdelijk huisverbod. 2.7 Cameratoezicht In 2008 is het in het kader van toezicht op de openbare orde en veiligheid sinds 2000 operationele camerasysteem vervangen en uitgebreid. De uitbreiding had betrekking op de inzet van camera's ten behoeve van de bestrijding van drugsoverlast (zie paragraaf 2.3), jongerenoverlast en overlast door verslaafden en daklozen. Het aantal camera's is uitgebreid van 15 naar 25 camera's. Omdat de camera's pas een jaar operationeel zijn, zijn nog geen gegevens bekend over het resultaten die met de uitbreiding van het camera's zijn bereikt. 11
2.8 Wijkveiligheid De afgelopen jaren is sterk gei'nvesteerd in het verbeteren van de veiligheid op wijkniveau. Op dit gebied zijn de volgende resultaten te melden: 2.8.1. Aanpak wijkveiligheid doorde politie De wijkagent is zichtbaarder in de wijk geworden. Door de reorganisatie bij de politie is een apart team Noodhulp gevormd, waardoor de wijkagenten niet of vrijwel niet voor noodhulpactiviteiten worden ingezet. De politie werkt met informatie gestuurde politiezorg, waarbij vanuit de teamleiding gericht politiecapaciteit wordt ingezet op geconstateerde ontwikkelingen die gemeentebreed, maar ook in wijken spelen. Denk bijvoorbeeld aan een bepaalde concentratie van woninginbraken in een bepaalde wijk, waarbij extra politiecapaciteit in de wijk wordt ingezet op tijdstippen waar de meeste inbraken plaatsvinden. De wijkagenten hebben ook zelf de mogelijkheid om wijkgericht activiteitenplannen in te dienen, waarbij de teamleiding ook op basis van de informatie gestuurde politiezorg gedurende een bepaalde periode extra politiecapaciteit kan inzetten om wijkspecifieke problemen in speciale acties aan te kunnen pakken. 2.8.2. Aanpak wijkveiligheid door de qemeente o Veiligheidsindex. Met het regelmatig opstellen van de veiligheidsindex, wordt zowel de objectieve veiligheid als de veiligheidsbeleving in beeld gebracht. Op basis van deze informatie kunnen wijkgericht maatregelen worden genomen om zowel de objectieve als de veiligheidsbeleving op wijkniveau te verbeteren. Doordat de veiligheidsindex periodiek uitkomt, kan worden getoetst of de genomen maatregelen effect hebben gehad. o Wijkveiligheidsplannen. De specifiek te nemen maatregelen in de wijken worden vastgelegd in wijkveiligheidsplannen. Deze plannen komen tot stand in samenwerking met politie, wijktafels, wijkcommissies en overige bewoners. In de wijkveiligheidsplannen zijn te mogelijk te nemen maatregelen gebundeld en worden jaarlijks prioriteiten gesteld in de uitvoering ervan. Een voorbeeld hiervan is de bestrijding van enge plekken, waarbij, afhankelijk van de oorzaak van het onveiligheidsgevoel op die plekken, als maatregelen de verlichting kan worden aangepast, vervuiling kan worden verwijderd of begroeiing kan worden teruggesnoeid of weggehaald. In 2008 zijn 3 wijkveiligheidsplannen tot stand gekomen voor Wijk Oost, de Bergse Plaat en Bergen op Zoom Noord. In 2009 zullen drie wijkveiligheidsplannen worden gerealiseerd, waarmee voor alle wijken een wijkveiligheidsplan is opgesteld. o Buurtpreventie. Eind 2005 waren er 8 buurtpreventieteams actief, met ongeveer 250 vrijwilligers. Eind 2005 heeft de gemeenteraad een motie ingediend waarin onder andere werd gevraagd de buurtpreventie te ondersteunen. Ter uitvoering van deze motie is een buurtpreventiecoordinator aangesteld die zich bezig houdt met ondersteuning van bestaande buurtpreventieteams en het stimuleren van de oprichting van buurtpreventieteams. Sindsdien is het aantal buurtpreventieteams gestegen tot 18 en zijn er circa 450 vrijwilligers actief als buurtpreventist. Er is in de noordelijke wijken (Meilust, Tuinwijk en Noordgeest) een volledige dekking door buurtpreventieteams. Verder zijn in Wijk Oost 2 teams actief geworden, eveneens 2 teams in Halsteren en een team in de Glacis. In maart 2009 hebben 2 groepen bewoners zich bereid verklaard nieuwe buurtpreventieteams op te willen richten, waarondereen buurtpreventieteam voor het centrum. De afgelopen jaren is nadrukkelijk geinvesteerd in het verbeteren van de kwaliteit van de buurtpreventie. De gemeente ondersteunt de buurtpreventieteams in facilitaire zin door hen te voorzien van een basisuitrusting (hesje, zaklantaam, mobiele telefoon) en biedt EHBO-cursussen en agressiviteitstrainingen aan. 12
2.9 Verkeersveiligheid 2.9.1. Aanpak verkeersveiliqheid door het Openbaar Ministerie Het zwaartepunt ten aanzien van de aanpak verkeersveiligheid ligt in principe bij de gemeente. De rol van het OM is hierin beperkt. De concrete bijdrage die het OM levert, is dat bij verkeersovertredingen en verkeersmisdrijven altijd tot vervolging wordt overgegaan. Dit is in de jaarplannen vastgelegd. 2.9.2. Aanpak verkeersveiliqheid doorde politie Deze problematiek wordt op politiegebied voornamelijk op wijkniveau aangepakt. Een centrale rol is hierbij weggelegd voor de wijkagent die bij geconstateerde verkeersveiligheid als parkeeroverlast en te hard rijden door brommers en auto's, door middel van activiteitenvoorstellen extra capaciteit bij de teamleiding van de politie kan vragen om op hardnekkige en acute problemen tijdelijke acties te laten uitvoeren. De teamleiding van de politie kan middels de informatie gestuurde politiezorg, waarbij op basis van de politieregistraties op bepaalde plekken de concentratie van verkeersproblematiek in beeld komt, gericht extra politiecapaciteit op die plekken inzetten. Ook worden specifieke projecten gebruikt om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. 2.9.3. Aanpak verkeersveiliqheid door de gemeente De straten en wegen in de gemeente Bergen op Zoom worden zoveel mogelijk aangepast aan de normen zoals gesteld in Duurzaam Veilig. Duurzaam Veilig draait het om het voorkomen van ongelukken oftewel preventie. Voordat Duurzaam Veilig werd ge'i'ntroduceerd werd voornamelijk geprobeerd om de gevolgen van verkeersonveiligheid te beperken. Dat wil zeggen dat veelal achteraf maatregelen werden getroffen om onveilige situaties aan te pakken. Dit gebeurde op basis van de registraties van ongevallen en overige signalen vanuit de wijken. Dit wordt ook wel een curatieve benadering genoemd. Dat is nog steeds nodig, maar het curatieve beleid wordt nu gecombineerd met een preventief beleid: Duurzaam Veilig. 2.10 Daklozen en verslaafden Door nauwe samenwerking tussen de gemeente, De Zuidwester, de politie en het openbaar ministerie is de afgelopen jaren sterk gemvesteerd in de aanpak van overlast door zwervers en psychiatrische patienten. Zo is cameratoezicht gerealiseerd bij de Zuidwester, vindt de betaling van de daklozenuitkering plaats bij de Zuidwester, maakt de Zuidwester gebruik van particuliere beveiliging om de orde intern te bewaken en zijn gebieden in de openbare ruimte aangewezen waar geen drankgebruik is toegestaan. 2.11 Zichtbaar handhaven Ten aanzien van de gemeentelijke handhavingactiviteiten is de afgelopen jaren de Beleidsaanpak Handhaving 2005-2008 gevolgd, welke uitgewerkt is in een handhavingsprogramma met een prioriteitenmatrix. In de afgelopen jaren is er overduidelijk een verandering in gang gezet, op basis van een eerder vastgesteld verbeterplan. Er wordt nadrukkelijker geinspecteerd en er wordt in toenemende mate planmatig gehandhaafd. Omdat er kansen liggen voor nog verdere verbeteringen, zal vanaf 2009 het programmatisch handhaven nog gestructureerder vormgegeven worden. Dit is vastgelegd in de Nota Integraal Handhavingsbeleid 2009-2012. Vaststelling van deze nota is voorzien in het tweede kwartaal van 2009. Een korte beschrijving van de daartoe benodigde stappen op hoofdlijnen zijn beschreven in hoofdstuk 4. De afgelopen jaren is nadrukkelijk gemvesteerd in het intensiveren van de handhaving. De nadruk hierbij is gelegd op de samenwerking met andere handhavende instanties. 13
De belangrijkste voorbeelden waar de samenwerking met de diverse handhavende instanties tot stand is gekomen zijn: - De samenwerking op het gebied van de aanpak van drugsoverlast en drugscriminaliteit tussen politie, courage en handhaving is de afgelopen jaren gemtensiveerd. - Er worden tweemaandelijks reguliere controles uitgevoerd op illegale bewoning van panden door Oost-Europese werknemers. Hierbij wordt gecontroleerd op onder andere bouwveiligheid, brandveiligheid waarbij handhaving nauw samenwerkt met de politie en de vreemdelingendienst. - Er vinden regelmatig integrate controles plaats op horecagelegenheden en bedrijfsterreinen; - Er vindt regulier toezicht plaats op de kwaliteit van kinderdagverblijven; - De afgelopen jaren is een tweewekelijks handhavingsoverleg in het leven geroepen, waarbij het bureau vergunningen en handhaving, de politie en de afdeling integrate veiligheid actuele zaken bespreken en in gezamenlijkheid afspraken maken over de maatregelen die in preventieve zin genomen moeten worden en de wijze waarop in repressieve zin met bepaalde zaken moet worden omgegaan. - Er vinden reguliere controles plaats op de veiligheid en illegale bewoning op campings. Er vindt regulier en integraal toezicht plaats op de grotere evenementen, in samenwerking met RMD en brandweer. Er vinden themacontroles plaats, bijvoorbeeld op overlast in het buitengebied. - In 2008 is door handhaving een interventieproject BIBOB gestart waarbij in samenwerking met de belastingdienst, vreemdelingenpolitie, UWV en douane gerichte bedrijfscontroles plaatsvinden. Dit project wordt in het derde kwartaal 2009 afgerond. De handhaving van overlast door hondenpoep wordt meegenomen in de reguliere controles door de gemeentelijke handhavers. Daarnaast is op dit onderwerp in 2008 tweemaal toezicht uitgeoefend via controles steeds met een tijdsduur van twee weken waarbij vooral wordt gecontroleerd in de vroege ochtend- en avonduren. Ter bestrijding van de overlast van hondenpoep wordt ook de zogenoemde "poepscooter" ingezet. 2.12 Ontwikkeling Brandweer en Rampenbestrijding 2.12.1 Efficient werkende brandweerorqanisatie In 2006 is de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant tot stand gekomen, een samenwerkingsverband van de Brandweer, Politie, de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen, de Gemeenschappelijke Meldkamer en de 26 gemeenten. Hiermee is eenheid gekomen in de taken van de regionale brandweer voor alle deelnemende gemeenten en is betere samenwerking mogelijk met de andere hulpdiensten. De afgelopen jaren hebben in het teken gestaan van de verdere professionalisering van de Brandweer Bergen op Zoom en Roosendaal. Dit heeft zijn uitwerking gehad in: o De uitvoering van het repressieplan in 2007, waarmee in repressieve zin 24 uur per dag, 7 dagen in de week bij een melding van brand of ongeval steeds met 2 wagens kan worden uitgerukt. o Er zijn betere afspraken tussen brandweer en gemeente met betrekking tot de advisering bij vergunningen. Er loopt een doorontwikkelingsstraject bij de brandweer, hetgeen per 1 januari 2010 moet leiden tot de vorming van de brandweer Midden en West-Brabant. 2.12.2 Adequate huisvestinq Ten aanzien van de huisvesting van de brandweerkazerne voor de kern Bergen op Zoom is de afgelopen jaren onderzocht op welke locatie de brandweerkazerne het beste gerealiseerd kan worden. De meest optimale locatie voor de brandweerkazerne blijkt de huidige locatie te zijn. Aangezien het huidige gebouw niet meer voldoet, zal het bestaande gebouw gesloopt moeten worden en nieuwbouw op deze locatie moeten plaatsvinden. In 2009 zal opdracht worden verleend voor de bouw van de nieuwe brandweerkazerne. De verwachting is dat in 2011 de nieuwe brandweerkazerne opgeleverd zal worden. 14
2.12.3 Betere inzicht en betere voorbereidinq op crisissituaties De afgelopen jaren hebben de volgende ontwikkelingen geleid tot een kwaliteitsslag op dit gebied: - In 2007 is een piketregeling tot stand gekomen voor de gemeentelijke ambtenaren veiligheid. Hiermee is gewaarborgd dat er altijd ambtenaren veiligheid beschikbaar zijn om op het plaats van een incident de gemeentelijke taken bij incidentbestrijding te kunnen organiseren. Sinds 2008 is er ook een piketregeling voor de gemeentelijke voorlichters tot stand gekomen. - Er is een contract afgesloten met het Rode Kruis inzake hun taken tijden de uitvoering van de gemeentelijke processen voor crisisbeheersing opvang en verzorging en registreren slachtoffers - De gemeente beschikt over actuele draaiboeken in het kader van het plan Crisismanagement. - De afgelopen jaren zijn diverse oefeningen en opleidingen georganiseerd voor het gemeentelijk personeel. De medewerkers in de gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie zijn hierdoor beterop de hoogte van de taken die zij hebben bij calamiteitenbestrijding. - Door een aantal grotere incidenten hebben de gemeentelijke medewerkers in de praktijk kunnen ervaren welke bijdrage van hen verlangd wordt tijdens calamiteiten. Dit heeft geleid tot een aantal verbeteringen in de processen. - Er is in 2008 samenwerking tot stand gekomen tussen gemeenten op het gebied van rampenbestrijding voor wat betreft het realiseren van een regionaal piket voor openbare orde en veiligheid en voorlichting. De gemeente Bergen op Zoom draait mee in beide piketregelingen. - Er zijn rampbestrijdingsplannen tot stand gekomen voor de Schelde-Rijnverbinding, voor Nuplex Resins B.V. en Sabic Innovative Plastics BV. - In 2007 is op provinciaal niveau de zogenoemde "Risicokaart" ge'i'ntroduceerd. Deze risicokaart heeft een openbaar gedeelte en een besloten gedeelte. Het openbaar gedeelte biedt de inwoners van Noord-Brabant inzicht in de belangrijkste risico's en geeft de medewerkers van de overheidsdiensten gedetailleerde informatie over de aard en omvang van de risico's. Hierdoor kan zowel repressief, maar ook in de fase van planvorming rekening worden gehouden met de bestaande risico's. - Het onderzoek naar de bluswatervoorziening in Bergen op Zoom is gerealiseerd. 2.13 Algemene resultaten politie In deze paragraaf is concreet ingegaan op de realisatie van de prioriteiten die in de kademota Integrate Veiligheid en het Collegeprogramma zijn opgenomen. In de bijlagen is een overzicht opgenomen van de belangrijkste kengetallen van de politie over de afgelopen jaren. Staandehoudinqen In 2005 was de doelstelling ten aanzien van het aantal staandehoudingen 14.383 in het kader van het Tobias (Tobias = Totaal Bekeuringen Informatie en Afhandelingssyteem). De doelstelling is voor 2006 bijgesteld naar 11.809 staandehoudingen voor het district, omdat de capaciteit minder was doorde verplichte cursussen inzake een nieuwe bedrijfsvoering. In onderstaand schema zijn de resultaten voor de jaren 2004 tot en met 2008 weergegeven. Hieruit blijkt dat doelstellingen m.b.t. het aantal staandehoudingen ieder jaarzijn gehaald. In het politiedistrict Bergen op Zoom is dit op alle plekken gerealiseerd; het Team Bergen-Woensdrecht heeft ook de voor hen geldende normen gehaald. Van alle Tobias-feiten, zijn de aantallen Helmgrast-feiten (Helgrast staat voor verkeersovertredingen op het gebied van helm, gordel, alcohol, rood licht, snelheid en mobiel telefoneren) eveneens voor de jaren 2004 tot en met 2008 weergegeven. Soort Helmgrast Totaal Tobias 2004 7.058 14.862 2005 6.902 15.761 2006 5.398 13.636 2007 6.665 15.469 2008 5.951 14.247 15