Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer



Vergelijkbare documenten
programma Deel 1. rekenverbeterplan Opstellen van een groepsplan Algemeen gedeelte Leesverbeterplan groep 1 en 2 Nieuwe AVI

Aanvankelijk technisch lezen. Effectief aanvankelijk lezen in groep 3

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn

CBS Maranatha. Doel: Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14

AANVANKELIJK TECHNISCH LEZEN Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Didactische aandachtspunten

toetsen van Veilig Leren lezen en Estafette. groepen 1 2 LOVS Cito Taal voor Goed lees en spellingsonderwijs in de groepen 3 tot en met 8

CPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis

2014 Protocol dyslexie

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)

KRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2

Handreiking Groepsplan voorbereidend lezen:

Het IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen

Protocol leesproblemen en dyslexie

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Estafette

Groepsplan voorbereidend lezen: -fonemisch bewustzijn -letterkennis

Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman.

KWALITEITSKAART. Tijd voor lezen en taal. Tijd voor lezen en taal. Taal / lezen / rekenen

KWALITEITSKAART. Doelen en resultaten. Voortgezet technisch lezen

Bijlagen 19 tot en met 23

TAALBELEID DALTONSCHOOL SINT JOZEF LEMMER

Dyslexieprotocol. Oranje Nassau School Geldermalsen. Oktober 2012

VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR

Kwaliteitskaart Tijdschema

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Lekker Lezen

Effectief aanvankelijk leesonderwijs

Workshop Verbeteren van hun leesonderwijs

Voorbereidend lees- en rekenonderwijs in relatie tot het werken met groepsplannen. IB-netwerkbijeenkomsten januari 2012 Yvonne Leenders

Afspraken mbt protocol dyslexie Van Dijckschool Bilthoven. Inhoudsopgave:

Niet methodegebonden toetsen die gedurende de schoolperiode afgenomen worden op het gebied van taal, lezen en spelling:

Handleiding. Vroegtijdige signalering en adequate aanpak op het gebied van lezen/spellen en dyslexie.

Handboek technisch lezen

VCLB De Wissel - Antwerpen

Connect in de groep? Achtergronden Connect Hoe moet dat in de groep? Anneke Smits Tom Braams

KWALITEITSKAART. Toetskalender lezen gericht op technisch lezen / woordenschat / begrijpend lezen. Inhoud. 2. Streefdoelen in een ander perspectief

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms

VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN

Protocol leesproblemen en dyslexie

kwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede.

Lezen IS Top. Houtveen, Brokamp en Smits. Lectoraat Preventie van Leesproblemen

LEES / EN DYSLEXIEPROTOCOL

Achtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3:

EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL. Joop Stoeldraijer Kees Vernooy

lezen Hulp aan risicolezers

Technisch Leren Lezen ResearchED Amsterdam l Amstelveen l

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers?

Dyslexieprotocol. Wat is dyslexie? Het belang van vroegtijdige signalering

Opbrengstgericht werken aan voortgezet technisch lezen

TIJDSCHEMA - Tijd voor lezen en taal

Dyslexieprotocol Kardinaal de Jongschool 2013

Beleidsstuk dyslexie. Augustus 2014

Begrijpend lezen Cito LVS TBL minimaal C-niveau. Woordenschat Cito LVS Woordenschattoets minimaal C-niveau

Lezen op de Klimop. (uit:elke leerling een competente lezer! Van dr. Kees Vernooy)

Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4

Hulp aan risicolezers

Fonemisch Bewustzijn

Beleidsstuk dyslexie. Oktober 2016

Leesprotocol Groep 1-8

Groep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4

Groepsplan voor technisch lezen

Bijlagen 1 tot en met 18

In dit vlot leesbaar boek vertaalt Kees Vernooy recente bevindingen uit de leeswetenschappen naar de onderwijspraktijk.

Datum: Borgingsdocument. Technisch lezen. o.b.s. de Meander. Lezen met plezier

Groep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8

Inhoud Doelgericht werken Tijd voor spellingonderwijs Het spellingaanbod

Doel van deze workshop. Sharon Dijksma. Kees Vernooy. Michael Fullan. Context

Leren lezen in groep 3

Als het leren lezen niet zo soepel gaat

OP WEG NAAR EEN EFFECTIEF ALTERNATIEF VOOR KLEUTERSCHOOLVERLENGING. Alle kinderen zijn speciaal, maar sommige kinderen hebben specifieke behoeften.

FICHE 5: Ga auditieve informatieverwerking

SCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS

RALFI. Aanpak voor (zeer) zwakke lezers.

Leesontwikkeling op de Casimirschool

Het systematisch volgen van leerlingen

Lees- en dyslexiebeleid. op de. Twaalfruiter

Automatisering van het lezen op woordniveau

kwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede.

Katholieke Basisschool Op weg Dyslexieprotocol

Opbrengstgericht werken en spelling

Evidence based AANVANKELIJK LEZEN en de rol van de nieuwe methoden voor leren lezen. Motto. Bij leren lezen komt meer kijken dan een methode!

KWALITEITSKAART. Taalleesonderwijs - Toetskalender technisch lezen/begrijpend lezen/woordenschat. 2. Toetskalender. Wat komt aan de orde:

Succesvol beginnend lezen

TOETSKALENDER OBS DE PIONIER SCHOOLJAAR

Katholieke Basisschool Op weg Dyslexieprotocol

Interactief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4

Technisch (leren) lezen in het speciaal basisonderwijs

Automatisering van het lezen op woordniveau

Schoolplan lezen Eerste Openluchtschool Versie

Interventieprogramma ELK KIND EEN GOEDE LEZER. Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Samenwerkingsverband Spijkenisse 16 maart 2011

In het kader van de doorlopende lijn is het voor

Welkom en Agenda. Workshop Fonemisch Bewustzijn. Doelstellingen van vandaag. Fonologie. Doorgaande lijn

Conferentie OGW in het speciaal onderwijs. Workshop Werken met een datamuur voor voortgezet lezen. april 2012 Lucie Spreij en Yvonne de Jager

Dyslexieprotocol PCB de Schakel

Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften

Technisch lezen. Wat is technisch lezen?

Quickscan taal- en leesonderwijs

Protocol leesproblemen en dyslexie OBS Bos en Vaart

Transcriptie:

Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5 Mariët Förrer

November - februari Doelen en accenten per groep Rol van intern begeleider / taalcoördinator

IB en TC ook in deze periode Bewaken van de uitvoering van schoolafspraken rond het leesverbeterplan: doelen, tijd voor lezen, aanbod, planning, instructie, differentiatie. Monitoring: overleg over leesonderwijs en de leesresultaten gebruiken toetsgegevens om het leesonderwijs te verbeteren

Activiteiten IB / TC bewaken uitvoering toetskalender analyse toetsresultaten + consequenties groepsniveau: bespreken met leerkrachten, schoolniveau: bespreken met SL en team gesprekken: meedenken met leerkrachten (+ afspraken maken) klassenbezoek: coachen van lkn. expertise binnen de school brengen ondersteuning van het team

Groep 1 en 2

Groep 1 en 2 Doelen: mondelinge taalvaardigheid fonemisch bewustzijn minstens 15 letters Leergebieden: spraak-taal ontwikkeling fonemisch bewustzijn ervaringen met geschreven taal woordenschat

Toetsmomenten Cito Taal voor kleuters: januari + mei Anneke Smits: januari + juni signaleringslijst, auditieve analyse, auditieve synthese, letters benoemen, kleurentoets, invented spelling Aarnoutse (nieuw): groep 2 nov- dec: analyse, synthese, letterkennis, woordenschat april: benoemssnelheid mei-juni: analyse, synthese, letterkennis, woordenschat

Fonemisch bewustzijn Groep 1 Luisteren Rijmen Bewustzijn van zinnen en woorden Groep 2 Beginklank Synthetiseren Isoleren Manipuleren Analyseren

Letterkennis Indicatie groep 2 /o/ /s/ /p/ /r/ /l/ /k/ /t/ /m/ november december Leerlingen kennen gemiddeld 5 van deze 8 letters

Wat doen de leerkrachten van groep 1 en 2? Dagelijks kwaliteitsuur taalontwikkeling voor de groep als geheel Interactief voorlezen Fonemisch bewustzijn Letters Woordenschat Dagelijks kleine kring met risicoleerlingen (10-15 min.)

Rol van IB / TC gesprek met leerkracht Kwaliteitsuur taal voor de hele groep gerealiseerd? Aandacht voor de genoemde leergebieden? (doorgaande lijnen) Zicht op risicokleuters? Kleine kring voor risicokleuters gerealiseerd?

Rol van IB / TC klassenbezoek Observatie leerkrachtvaardigheden: Organisatie kleine kring

Groep 3

Doel februari na 5 mnd leesonderwijs Volledig geautomatiseerde letterkennis Alle letters vlot benoemen Klankzuivere eenlettergrepige woorden correct decoderen Klankzuivere eenlettergrepige woorden vlot decoderen

normering herfstsignalering VLL-nieuw Grafemen 18 letters kunnen benoemen in max. 0.23 min Synthesewoorden Minimaal 7 woorden correct lezen in max. 0.38 min Zinnen Minimaal 19 woorden correct lezen in max. 1.19 min Zie voor normen: http://www.veiliglerenlezen.nl/zwijsen/show/id =123332

Risicolezers n.a.v. herfstsignalering Onvoldoende correcte kennis van alle letters Onvoldoende vlotte kennis van alle letters Woorden lezen onvoldoende correct Woorden lezen onvoldoende vlot EERST CORRECT DAN VLOT AUTOMISERING CRUCIAAL VOOR RISICOLEZERS

Interventies nov-feb letterniveau Didactiek: Dagelijks of meerdere keren per dag Frequentie is belangrijker dan duur Inslijpen klank-teken verbindingen in de hersenen door veel correcte klanktekenverbindingen aan te bieden Raden voorkomen Activiteiten: Letterlijn Lettergroeiboekje Letterkaartjes Spreekbeeld Geheugensteuntjes Schrijven Computer Flitsen

Interventies nov-feb woordniveau 1 Onvoldoende correct Dooroefenen met analyseren en synthetiseren: Nieuwe woorden maken (klikklak) Veiling en vlot met de leerkracht Werkbladen nalezen met de leerkracht Oefeningen n.a.v. werkbladen Computer

Interventies nov-feb woordniveau 2 Onvoldoende vlot Loslaten spellende strategie door veel oefenen en herhalen: Herhalen woordrijtjes en teksten Koorlezen Markeren moeilijke letters Computer: bv. leesladder, leeshulp Boekje-bandje Connect Klanken en letters

Woordenschat Er ontstaat vaak een dip in de woordenschatontwikkeling in groep 3 Blijvende aandacht voor: Stillezen Voorlezen Lettermuur/woordmuur Woorden selecteren uit thema

Rol van IB / TC gesprek met leerkracht Profiteren kinderen van het onderwijs dat ze krijgen? Halen de leerlingen de gestelde doelen? Is de tijd in orde? (540 min. lezen+taal) Hoe gaat de leerkracht om met de methode? Helicopterview? Is de instructie effectief? Is er verlengde instructie in de leesles? Is er voldoende extra tijd voor de risicolezers? Woordenschatontwikkeling?

Rol van IB / TC klassenbezoek 1 Leerlingen krijgen de juiste aanwijzingen Juiste opbouw: letters woorden zin tekst Leerlingen krijgen de juiste feedback op hun leesprestaties Hetlezen wordt geoefend De methode wordt goed gebruikt

Rol van IB / TC klassenbezoek 2 Leerkrachtvaardigheden Lesdoel duidelijk aangeven Uitleggen (expliciet en systematisch) Voordoen Veel voorbeelden geven Hardop denken Helpen bij het toepassen, samen doen Feedback geven Organisatie Leeslessen Kwaliteit tijdens zelfstandig werken Benutten tussendoormomenten

Groep 4 en 5

Doel feb-mrt Groep 4 Groep 5 AVI-4 einde schooljaar AVI-5 AVI-7 einde schooljaar AVI-9 CRUCIAAL VOOR RISICOLEZERS: AUTOMATISERING VERHOGEN LEESSNELHEID

Voortgezet technisch lezen Iedere dag 30 minuten, daarnaast leesvormen en activiteiten rond boeken (60-90 min.) Goede lezers: vooral zelfstandig lezen en gevarieerde lees/taalactiviteiten Zwakke lezers: vooral instructie en begeleide oefening

Interventies risicolezers 1 Didactiek: 1.Lezen 2.Oefenen woorden-zinnen tekst voor koor zelf wacht hint prijs herhalen: =/> 3x 3. Lezen Aandachtpunten: Dagelijks Oefenen op/boven instructieniveau Betekenisvolle context Leesbegrip Leesplezier Resultaatgericht

lezen - oefenen - lezen 1. verhaal lezen 2. oefenen 3. lezen

geen methode VTL? - Gebruik een tekst die één AVI-niveau hoger is dan de kinderen zelfstandig kunnen lezen - Lezen oefenen lezen - Begeleid hardop lezen: voor koor - zelf - Herhaald lezen - De leerkracht als model van een vlotte lezer - Steeds vragen: - Waar gaat de tekst over? - Wat weet je al van het onderwerp?

De leerkracht Instructie: welk type woord gaan we oefenen? Begeleid oefenen: woordniveau + zinsniveau Toepassen: het geoefende toepassen in de tekst onder begeleiding Zelfstandig toepassen

Interventies risicolezers 2 Activiteiten: Verlengde instructie + begeleide oefening Connect vloeiend lezen Ralfi Boeken voor zwakke lezers Computer

Rol van IB / TC gesprek met leerkracht Profiteren kinderen van het onderwijs dat ze krijgen? Halen de leerlingen de gestelde doelen? Is de tijd in orde? Werken met de methode? Is de instructie effectief? Is er verlengde instructie in de leesles? Is er voldoende extra tijd voor de risicolezers? Woordenschatontwikkeling?

Tijd voor VTL per week Groep 4 150 min. VTL leesles 60-90 min. leesvormen en activiteiten rond boeken Groep 5 60-90 min.vtl leesles 60-90 min. begrijpend lezen 60 min. leesvormen en activiteiten rond boeken

Rol van IB / TC klassenbezoek WORDT ER GELEZEN? Zie groep 3 + Lezen oefenen lezen Voor koor zelf Feedback: wacht hint prijs

Tot slot Prioriteren: Je kunt je tijd maar 1 keer besteden Noodzaak = legitimering (schoolleiding + team) taakomschrijving verwachtingen Kun je terugvallen op de directie en teamafspraken?