Participatieraad, werkkamer WIO Postbus 29 5800 AA Venray Maatschappelijke Diensten Raadhuisstraat 1 Postbus 500, 5800 AM Venray Telefoon (0478) 52 33 33 Telefax (0478) 52 32 22 E-mail gemeente@venray.nl Internet www.venray.nl KvK-nummer 14132389 IBAN IBAN BIC NL20 BNGH 028 5028 383 (belastingen) NL11 BNGH 028 5008 757 (algemeen) BNGHNL2G Datum 28 juli 2015 Behandeld door Sanne Bloemen Datum uw brief 24 juli 2015 Pagina 1 van 5 Uw kenmerk Onderwerp Reactie op advies kadernota integrale en activerende aanpak van armoede Geachte mevrouw Houben, Allereerst maak ik van de gelegenheid gebruik om uw werkkamer te bedanken voor de wijze waarop een afvaardiging van uw werkkamer intensief betrokken is geweest bij het samenstellen van deze nota. Deze inzet wordt door ons zeer gewaardeerd. Op 24 juli jl. heb ik een advies inzake de kadernota integrale en activerende aanpak van armoede van u ontvangen. U heeft niet alleen een advies gegeven, maar ook enkele vragen en opmerkingen gemaakt. Het advies van de Participatieraad wordt door mij en het College op prijs gesteld. Hieronder gaan wij puntsgewijs in op de door uw Werkkamer gemaakt opmerkingen en gestelde vragen: Inleiding De definitie van armoede, zoals die is beschreven is duidelijk. In principe is deze definitie dekkend. Toch missen wij in deze nota de aanpak van extreme armoede die zich voordoet bij mensen die als zorgmijders te betitelen zijn. Mensen die overal buiten de boot vallen. Een vangnet, daar waar de eigen kracht van de inwoner bijna per definitie ontbreekt. Is zo n vangnet mogelijk en is deze groep te bereiken? Zo ja, hoe? Kan het college ons daarover wat meer duidelijkheid verschaffen? De gemeente kent o.a. het sociaalnetwerkoverleg. Het sociaalnetwerkoverleg heeft een vertegenwoordiging van o.a. Wonen Limburg, Synthese en politie. Binnen het sociaalnetwerkoverleg wordt gesproken hoe bijvoorbeeld (dreigende) uithuisplaatsingen, (huiselijk) geweld, zorgmijders in gezamenlijkheid aan te pakken. Omdat het mijden van zorg veelal niet enkel een probleem van armoede is, is een ketenaanpak hierin wenselijk. Ik verwijs u naar pagina 6 van betreffende nota, waarin wordt aangegeven dat het armoedebeleid de andere beleidsterreinen niet vervangt en dat we met het armoedebeleid ook niet proberen te komen tot een gescheiden aanpak van multi-problematiek voor mensen met een laag inkomen. Tevens
Pagina 2 van 5 merken wij op dat binnen de individuele bijzondere bijstand mogelijkheden zijn om mensen in acute ernstig problematische situaties tegemoet te komen. Uitgangspunten Hier wordt aangegeven dat de gemeente de regisseur is in de integrale armoedeaanpak. Daarmee wordt een groot deel van de verantwoordelijkheid voor uitvoering gelegd bij organisaties, verenigingen, instellingen en inwoners. Daar waar verenigingen en vrijwilligers worden ingezet of aangesproken op hun verantwoordelijkheid dient de gemeente niet alleen regie te voeren maar vooral ook zelf te zorgen dat deskundigheidsbevordering daadwerkelijk wordt aangeboden. De meeste vrijwilligers en veel verengingen zijn niet deskundig in de sfeer van signalering, hulpverlening en preventie. Ook zijn zij zich niet of nauwelijks ervan bewust dat zij daarin een taak hebben of krijgen. Wij adviseren het college hiermee pro-actief aan de slag te gaan en initiatieven niet alléén met geld te ondersteunen. Inspanningen van het college dienen deze bewustwording te bevorderen. Nadere uitwerking zien wij graag opgenomen in de nota. Bewustwording is een belangrijk aspect. En natuurlijk dient de gemeente de organisaties hierin te ondersteunen. We merken op dat we op beperkte schaal starten. De volgende zaken zijn op dit moment in ontwikkeling: - een infographic waarin op een pagina op beeldende wijze uitleg wordt gegeven over de aanpak van armoede. Regelingen en voorzieningen worden benoemd, maar ook de procedure bij schulddienstverlening en wat men zelf zoal kan doen. Deze infographic wordt zo spoedig mogelijk aan u ter beschikking gesteld. De verwachting is dat deze nog voor de behandeling van deze nota in de commissie leven beschikbaar is. - een cursus voor vrijwilligersorganisaties over het thema armoede. Vrijwilligersorganisaties zijn zich vaak niet bewust van de belangrijke signalerende rol die ze kunnen hebben in het signaleren van financiële problemen. De gemeente wil dit graag bij hen onder de aandacht brengen. De cursus zal zich vooral richten op hoe signalen op te pikken dat er financiële problemen zijn, hoe hierover het gesprek aan te gaan en de persoon te motiveren in actie te komen. Ook komen de regelingen en voorzieningen aan bod. De verwachting is dat deze cursus voor het eerst bij wijze van proef in oktober 2015 zal worden gegeven. Daarna ontwikkelen we ook een gelijksoortige cursus voor werkgevers. Zie hiervoor het uitvoeringsprogramma in betreffende nota op pagina 19. 3.4 Relatie tot activering en eigen verantwoordelijkheid Op pagina 12 wordt aangegeven dat de gemeente ervaringsdeskundigen wil inzetten om activering te stimuleren. Zie ook onze opmerkingen hiervoor bij de uitgangspunten. Wij hebben begrepen dat er verschillende projecten in ontwikkeling zijn om dit te realiseren, zoals Budgetkring, Maatjesproject e.d. Wij adviseren het college in de nota alsnog op te nemen dat cliënten niet verplicht kunnen worden aan deze projecten deel te nemen, maar dat dit op vrijwillige basis gebeurt.
Pagina 3 van 5 Deelname aan dergelijke projecten is op vrijwillige basis. Motivatie van de klant is daarbij onontbeerlijk, anderszins zal het project ook niet het beoogde resultaat hebben. De nota is op dit punt gewijzigd. 3.4.5 Vangnetregelingen In de nota worden op blz. 13 en 14 allerlei organisaties en voorzieningen beschreven met de bijbehorende criteria. Bij een aantal voorzieningen is onduidelijk waarom er voor een bepaald percentage (100%, 110%, 120%) van het sociaal minimum of van het minimumloon is gekozen. Hoewel deze percentages eerder via politieke besluitvorming blijken te zijn vastgesteld, adviseren wij een en ander opnieuw te bezien en vooral ook duidelijk te motiveren. Zoals opgemerkt wordt geen wijziging van de inkomenspercentages voorgesteld. De collectieve voorzieningen zijn door het college vastgesteld op 120% en de maatwerkvoorzieningen veelal op 110%, behoudens de individuele bijzondere bijstand. De kindregelingen (behoudens het meedoenbudget voor kinderen) zijn vastgesteld op 120%. Stichting Leergeld heeft laten weten zich ook te willen conformeren aan de 120% grens. De collectieve ziektekostenverzekering en de collectieve ziektekostenverzekering zijn vastgesteld op 120%, daarbij is rekening gehouden met de kosten aan bijzondere bijstand voor de eigen bijdrage en het verwachte aantal deelnemers. De inkomensgrens voor de individuele inkomenstoeslag is zoveel mogelijk regionaal gelijk gesteld, waarbij wij tot het landelijk gemiddelde behoren. Wijziging van de inkomensgrens van de regelingen heeft financiële consequenties voor andere voorgestelde acties in het plan. Zo kan bijvoorbeeld budgetcoaching of de ontwikkeling van nieuwe initiatieven onder druk komen te staan. Ik verwijs u hiervoor naar de bijgevoegde raadsinformatiebrief. U merkt terecht op dat in de tabel op pag. 13 de begrippen sociaal minimum en minimum loon door elkaar worden gebruikt. Het juiste begrip moet zijn sociaal minimum. Dit is aangepast in de nota. Voedselbank en Kledingbank De Voedselbank levert in Venray voor meer dan 150 personen wekelijks een voedselpakket. In totaal worden er ruim 4000 pakketten aan Venrayse mensen verstrekt. De organisatie maakt veel extra kosten voor huisvesting en om de voedselveiligheid te blijven garanderen. De Kledingbank verzorgt tweemaal per jaar een kledinguitgifte in Venray. Welke kosten de Kledingbank maakt ten behoeve van Venrayse inwoners is niet duidelijk. In november 2014 is een pilot gestart om te bezien of een uitgiftepunt in Venray haalbaar zou zijn. Resultaten van de pilot zijn ons niet bekend. Volgens nota Sociaal Huis ontvangen beide organisaties een gelijke subsidie van 7.000,-- per jaar. Gezien de inspanningen die de organisaties in Venray leveren, zou differentiatie meer voor de hand liggen. Wij adviseren het college de subsidiëring van beide organisaties nader te bezien en de hoogte daarvan meer in overeenstemming te brengen met de kosten en de voor Venrayse inwoners geleverde of te leveren prestaties.
Pagina 4 van 5 Het subsidiebeleid wordt op dit moment herijkt. Hoe het nieuwe subsidiebeleid er uit gaat zien en wat de gevolgen daarvan zijn voor de gesubsidieerde organisaties is nog onbekend. Vooruitlopend daarop wijzigingen aanbrengen in bestaande subsidierelaties heeft niet onze voorkeur. De kledingbank Limburg heeft tweemaal een kledinguitgiftedag in Venray georganiseerd. Daarbij zijn ruim 200 huishoudens geholpen. Deze dagen zijn goed ontvangen en druk bezocht. Gezien de behoefte die er klaarblijkelijk bestaat wordt momenteel onderzocht of een kledinguitgiftepunt in Venray haalbaar is. Daarbij is het uitgangspunt dat dit het budget van 7.000,-,overeenkomstig het subsidiebedrag dat de Voedselbank ontvangt, niet te boven gaat. Het gesprek hierover wordt na de zomer voortgezet. Schulddienstverlening (pagina 16) In de kosten van budgetbeheer wordt een eigen bijdrage van de cliënt gevraagd van 60,-- per maand; voor financieel beheer van 6,-- per maand. Wij willen deze bedragen graag opgenomen zien in de nota. Deze bedragen zijn uitdrukkelijk niet opgenomen in de nota. De aangewezen plek waar deze bedragen opgenomen horen te worden zijn de beleidsregels. De bedragen zijn overeenkomstig de richtlijnen van de NVVK. Deze opmerking is geplaatst in de nota. De bemiddelingsvergoeding voor de schulddienstverlening komt ten laste van de schuldeisers en niet ten laste van de cliënt. In de nota staat dit niet duidelijk beschreven. Wij adviseren het college in de nota duidelijker te omschrijven hoe deze regeling in elkaar zit. De verduidelijking is aangebracht op pagina 17. 5. Monitoring en evaluatie (pag. 17): Het armoedebeleid maakt volgens de nota deel uit van de brede monitoring van het sociale domein. Wij verzoeken het college de resultaten van de monitoring tenminste tweemaal per jaar aan de participatieraad voor te leggen. Zo kunnen noodzakelijke wijzigingen in het beleid tijdig gesignaleerd en doorgevoerd worden. Momenteel worden de kaders en inhoud van de monitoring sociaal domein verder uitgewerkt. Ook moet de frequentie van de rapportages nog worden bepaald. De afspraak is reeds dat de monitoring wordt toegezonden aan de participatieraad. Zodra hierover meer bekend is informeren wij u. 6. Uitvoeringsprogramma Er wordt minimaal 3 maal per jaar gepubliceerd over maatwerkvoorzieningen en sociale media. Juist ter bevordering van de participatie zou e.e.a. permanent moeten plaatsvinden en via één loket benaderbaar moeten zijn. De gemeentelijke website biedt up-to-date informatie over alle regelingen en voorzieningen. Daarnaast gebruiken we alle andere beschikbare communicatiekanalen om de inwoners en onze partners te informeren over de gemeentelijke regelingen. Zoals eerder gesteld is tevens een
Pagina 5 van 5 infographic in ontwikkeling. Ook wordt, zoals in het uitvoeringsplan is opgenomen, een jaarlijkse bijeenkomst georganiseerd over armoede. 7. Financieel uitvoeringsplan Wij zijn tijdens de vergadering van de werkkamer geconfronteerd met een gewijzigd financieel uitvoeringsplan. Voor een deel heeft dat onze vragen over het oorspronkelijke plan weggenomen. Vanwege het korte tijdsbestek tussen het aanleveren van dit gewijzigde deel en het nu voorliggende advies van de Participatieraad, kunnen wij echter geen oordeel uitspreken over het gewijzigde financieel uitvoeringsplan. Tijdens het proces van het opstellen van deze kadernota is intensief gekeken naar de mogelijkheden van de inzet van de armoedemiddelen, daarom is gedurende dat proces het financieel uitvoeringsplan gewijzigd. Wij benadrukken dat het totaalbudget niet naar beneden is bijgesteld, aangezien de raad eerder de middelen al heeft geoormerkt. Ik hoop dat hiermee uw vragen zijn beantwoord en een adequate toelichting is gegeven op uw opmerkingen. Ik wil u nogmaals bedanken voor uw advies. Ik hoop bij een volgend advies weer op u te kunnen rekenen. Met vriendelijke groeten, Lucien Peeters, wethouder Leven gemeente Venray