JAARVERSLAG 2015 Beste lezer, Dit is natuurlijk een bijzonder jaarverslag. We hebben dit klaargemaakt om zeker te kunnen aanbieden tijdens de open deur die we organiseren in onze vestiging te Lommel. En die deur werd opengezet ter gelegenheid van de inhuldiging van onze nieuwe vestiging. De opening is een beetje gedateerd, maar dat komt natuurlijk door de werkdruk en we willen vanwege een viering de hulpverlening aan onze patiënten niet in het gedrang brengen. Voor degenen die niet aanwezig konden zijn, enkele kleine foto s om toch een idee te geven hoe het gebouw er voor de volgende jaren zal uitzien. Buiten het cijfermateriaal, met een overzicht van het bereikte aantal patiënten en onze groepswerking, willen we toch vermelden dat ook het jaar 2015 vernieuwend was voor ons en de Geestelijke Gezondheidszorg: er was namelijk de introductie van het netwerk Kinderen en Jongeren, waar wij zeer actief hebben aan meegewerkt en ook het komende jaar nog aan zullen meewerken. Ons centrum wordt ook steeds meer gespecialiseerd in de behandeling en de netwerking met betrekking tot de doelgroep mentale handicap, waar we zowel een curatief-therapeutisch aanbod uitbouwen als onze kennis ter beschikking stellen van consulentenwerking en templates die voor deze doelgroep worden opgericht. Templates die de samenwerking tussen diensten die met deze doelgroep werken moeten intensifiëren en moeten leiden tot intensieve zorgcircuits. Hans Schröter, Directeur DAGG vzw Werkgebied DAGG vzw Het centrum is erkend door de Vlaamse Gemeenschap. Met steun van de provincie Limburg. Met dank aan de plaatselijke gemeentebesturen, OCMW s en woonzorgcentra voor hun goede samenwerking. Werking DAGG vzw DAGG vzw
CLIËNTGEGEVENS KINDEREN EN JONGEREN In 2015 deden 609 kinderen en jongeren tussen 0 en 18 jaar een beroep op onze dienst, de helft jongens de helft meisjes. 75% van deze zorgperioden werden opgestart in 2014 of 2015, de overige 27% werden vroeger aangemeld. Slechts 43% leeft bij beide ouders, 23% in een eenoudergezin (vooral bij moeder), 13% bij één van beide ouders met een nieuwe partner, 9% in co-ouderschap. 5% volgt kleuteronderwijs, 44% zit in het gewoon lager onderwijs, 33% in het secundair onderwijs en 9% in het bijzonder lager of secundair onderwijs. 60% 3% 37% 0-5 Jaar 6-11 Jaar 12-17 Jaar VERWIJZING EN PROBLEMATIEK 23% van de minderjarigen consulteert op eigen initiatief (inclusief de vraag van de ouders & omgeving, hier zijn ook de heropeningen bij gerekend). 34% wordt verwezen door instanties uit de gezondheidszorg (huisartsen, K-diensten, kinderpsychiaters); 28% door onderwijs (vooral CLB), en 5% tenslotte door voorzieningen van de bijzondere jeugdzorg. Na een diagnostische fase wordt door de kinderteams een DSM 4 classificatie gemaakt. Bij 24% van de minderjarigen betreft dit ADHD of een andere gedragsstoornis. Bij 16% wordt een ontwikkelingsstoornis (vooral ASS) vastgesteld. Daarnaast zijn er een belangrijk deel met depressieve en angststoornissen (18%) en aanpassingsstoornissen (). 14% 6% 16% diagnose uitgesteld ontwikkelingsstoornissen 5% Aandachtstekort- en gedragsstoornissen Overige stoornissen in de kindertijd Depressieve stoornissen Angststoornissen 1% 7% 24% Eetstoornissen Aanpassingsstoornissen Relationele problemen 8% andere of bijkomende codes ACTIVITEITEN Er wordt zoveel mogelijk zorg op maat geleverd in overleg met de cliënt en de verwijzer en op voorstel van het multidisciplinaire team. Meestal bestaat dit uit behandeling, begeleiding en/of psycho-educatieve activiteiten aan het kind, de ouders of het gezin. Bij vele casussen zijn meerdere medewerkers betrokken. Daarnaast wordt veel belang gehecht aan goed overleg met de verwijzer en andere hulpverleners. KINDEREN EN JONGEREN
CLIËNTGEGEVENS VOLWASSENEN EN OUDEREN In 2015 deden 1360 volwassenen een beroep op onze dienst. Hiervan zijn 261 personen 60 jaar of ouder.68% zijn vrouwen, 32% zijn mannen. 71% meldde zich aan in 2014 of 2015. 44% is ongehuwd (6% samenwonend), 28% is gehuwd, 20% is gescheiden. 47% heeft een eigen gezin (9% eenoudergezin), 19% woont nog in bij familie (vooral de eigen ouders), 23% is alleenwonend. 67 ouderen (60+) of dus 26% van de oudere cliënten woont in een collectieve woonvorm (vooral woonzorgcentra). Slechts 24% heeft een eigen inkomen. 10% is werkloos, 32% heeft een uitkering als zieke of invalide en 14% beschikt over een pensioen. 17% 8% 21% 10% 9% 16% 19% 18-20 jaar 21-30 jaar 31-40 jaar 41-50 jaar 51-60 jaar 61-70 jaar > 70 jaar VERWIJZING EN PROBLEMATIEK 21% komt op eigen initiatief of dat van de omgeving (incl. heropeningen). 54% komt op verwijzing van instanties binnen de gezondheidszorg, ruim de helft daarvan via de huisarts. 5% via voorzieningen voor bejaarden. Na een intakefase wordt er in het volwassen team een DSM 4 classificatie/diagnose gegeven. Volgende stoornissen komen het meeste voor als hoofddiagnose: stemmingsstoornissen (hoofdzakelijk depressieve stoornissen) (27%), aanpassingsstoornissen (), angststoornissen (), psychotische stoornissen (4%), eetstoornissen (3%), dementie (1%) en problemen in verband met misbruik of verwaarlozing (6%). 3% 7% 3% 2% 1% ontwikkelingsstoornissen (vooral ASS) 6% 4% ADHD en gedragsstoornissen Dementie en andere cognitieve stoornissen Schizofrenie en andere psychotische stoornissen Depressieve stoornissen Angststoornissen 3% 27% Eetstoornissen Aanpassingsstoornissen Relationele problemen Andere psychische stoornis 3% Problemen in verband met misbruik of verwaarlozing Bijkomende problemen die een reden voor zorg kunnen zijn Uitgestelde diagnose op as 1 ACTIVITEITEN Zoals in de kinderteams wordt er veel belang gehecht aan de multidisciplinaire benadering en opvolging van de behandelingen via intern overleg. Overleg met derden en het opstellen van rapporten vormt eveneens een belangrijk deel van de tijdsinvestering. Tenslotte werd veel tijd besteed aan de samenwerking in beleid en op casusniveau in het art.107-aanbod. VOLWASSENEN EN OUDEREN
BIJZONDERE PROJECTEN VOOR SPECIFIEKE DOELGROEPEN OPGEZET DOOR ONZE DIENST KOPPOP! Kinderen van ouders met een psychiatrische problematiek (vestigingsplaats Maaseik-werkgebied Limburg) Ook in 2015 werd de werking van dit project verdergezet. Zowel kinderen als ouders kregen individuele, preventieve ondersteuning en begeleiding. Daarnaast werden er voor deze kinderen ook verschillende groepstrajecten georganiseerd in Bree, Maaseik, St Truiden en Hasselt. Naast individuele en groepstrajecten werden er ook vormingen aangeboden: Het aanbieden van vorming blijven we van essentieel belang vinden. Enerzijds worden hulpverleners gevormd hoe ze zelf mogelijke ondersteuning kunnen bieden aan kinderen en gezinnen rond de thematiek van KOPP, anderzijds worden zij vaak signaalfiguren of aanmelders voor KOPP OP!. Het vormingsaanbod behelsde zowel workshops, referaten als de open interactieve vorming waar hulpverleners uit verschillende sectoren en uit diverse provincies getraind werden in het werken met KOPP-thema s. In 2015 kreeg de samenwerking met het Familieplatform Geestelijke Gezondheid meer gestalte. Vanuit overleg met het Familieplatform werd een eerste denkoefening gedaan hoe het project vanaf 2016 inhoudelijk ingekanteld kan worden in de visie van het Familieplatform. Project DAZ-bis (doorstroom arbeidszorg) Het project doorstroom arbeidszorg is voor personen die werken binnen arbeidszorg of het advies arbeidszorg hebben gekregen. We trachten de personen te laten doorstromen van niet betaalde arbeid (arbeidszorg) naar betaalde arbeid (bv. beschutte/sociale werkplaats, normaal economisch circuit). Ze krijgen via stageplaatsen de kans om te proeven van de verschillende werkplaatsen. De persoon zal in dit project maximaal 18 maanden ondersteund worden door één van de arbeidszorginitiatieven, GTB, partner empowerment en partner zorg. DAGG verleent de begeleiding op vlak van zorg. Gedurende 18 maanden begeleiden we maximaal 20 personen. De zorgbegeleiding is gericht op de behandeling van de persoonsgebonden moeilijkheden en het aanpakken van psychologische drempels op weg naar werk. We bieden groepssessies, individuele gesprekken en evaluatiegesprekken. Indien er meer hulp nodig is dan verwijzen we gericht door naar geschikte hulpverlening. Dit project eindigde in december 2015. Outreaching i.s.m. KPC-Asster-DAGG-LITP. (Vestigingsplaats St. Truiden) Dit is een samenwerkingsproject van bovenstaande diensten. Doelgroep zijn kinderen en jongeren en hun context met een vermoeden van een ernstige psychische problematiek en die op een of ander wijze uit de boot vallen in de reguliere GGZ. De werkhouding is aanklampend omwille van meerdere redenen: gebrek aan motivatie, beperkt probleembesef, multiproblem,... De behandeling is kortdurend, bemiddelend, ondersteunend, krachtgericht, opname vermijdend of -verkortend. Dit is het laatste jaar met de huidige werking. Vanaf 2016 wordt dit aanbod immers opgenomen in de werking van het mobiele team van het nieuwe netwerk K&J in het kader van art.11. Buddywerking Noord- en Zuid-Limburg. (Alle vestigingen) Buddywerking brengt een vrijwilliger (de buddy) in contact met een persoon met psychische moeilijkheden (de deelnemer). Ze ontmoeten elkaar voor een babbel of trekken erop uit voor een wandeling, een fietstochtje, een filmvoorstelling, Omdat een klik belangrijk is, houden we altijd rekening met de verwachtingen van buddy en deelnemer bij het matchen van elkaar. Wie psychisch kwetsbaar is, raakt makkelijk sociaal geïsoleerd. Contact met anderen is niet evident. Buddywerking helpt hen om opnieuw vertrouwen te krijgen in mensen en zich open te stellen voor de wereld rondom hen. Dat kan omdat buddy s geen hulpverleners zijn. Buddywerking draait om gelijkwaardige relaties en om sociaal contact in een vriendschappelijke sfeer. De deelnemers komen meestal tot bij ons via verwijzers uit de hulpverlening. Goede vrijwilligers vinden blijft een uitdaging. We merken dat internet en sociale media: (FB: Buddywerking Noord- Limburg), daar steeds meer een belangrijke rol in spelen. Regelmatig werden er ook acties gedaan ter bekendmaking van de werking, zoals een standje bemannen op een beurs, marktacties, De toestroom van deelnemers blijft steeds groter te zijn dan het aanbod van vrijwilligers. Daarom maken we ook graag gebruik van andere methodieken. Zo hebben we intussen ervaring in studentenbuddy s, mailbuddy s, lotgenotencontact.
BIJZONDERE PROJECTEN VOOR SPECIFIEKE DOELGROEPEN OPGEZET DOOR ONZE DIENST Project Zelfmoordpreventie. DAGG werd in 2015 erkend als Organisatie met Terreinwerking Suïcidepreventie in het kader van het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie. De DAGGSP coördineert de acties in Limburg via een Provinciale Stuurgroep SP, SP werkgroep jongeren, SP werkgroep volwassenen en de samenwerking met F1A (NOOLIM-RELING) in het kader van algemene preventie GGZ. Het DAGGSP-team werkt samen met vele partners om het beleidsplan te realiseren. Zo werd voor de ganse provincie een zorgpad suïcidale patiënten uitgewerkt en werden diverse organisaties (zoals gevangenis, scholen, GGZvoorzieningen) gecoacht voor de uitwerking van een suïcidepreventiebeleid. Wij participeren actief aan de ontwikkeling van de kwaliteitsindicator suïcidepreventiebeleid voor de GGZ. Deskundigheidsbevordering werd gerealiseerd via ons standaard open aanbod en vormingen op maat. Wij bereikten aldus 769 deelnemers. De train de trainer vorming zorgt voor continuïteit. Zorg voor Suïcidepogers is een zelfstandige organisatie met terreinwerking SP binnen DAGG die voor Vlaanderen goede praktijken promoot en coördineert in het kader van recidivepreventie bij deze hoog-risicogroep. Het DAGGSP voert deze acties uit in Limburg. Het DAGGSP werkt verder samen met Werkgroep Verder, coördineert het overlegplatform nabestaanden waarbinnen de opvang van nabestaanden in de gespreksgroep, infoavonden en werking slachtofferbejegening op elkaar wordt afgestemd. Therapie voor mensen met een mentale beperking en bijkomende psychiatrische/psychische problemen. (Expertise Vestiging St. Truiden). Kinderen en volwassenen met een mentale beperking (IQ tussen 40-70) kunnen voor psychotherapie terecht in onze vestigingen. In de aanmeldingsfase vindt een intakegesprek plaats en volgen eventueel contacten met de omgeving van de cliënt. Daarna bekijkt men of therapie een zinvol traject kan zijn, waarna de therapie opstart of een doorverwijzing volgt. Psychotherapie heeft als doel de klachten te verminderen of verergering te voorkomen. Een tandem met consulentenwerking is steeds mogelijk. Outreach project St. Truiden. (Vestigingsplaats St. Truiden) Sinds 2010 is er een samenwerkingsverband, met betoelaging van de politiezone Sint-Truiden, Gingelom en Nieuwerkerken De politie wordt regelmatig geconfronteerd met gezinnen waar er problemen zijn in de opvoedingssituatie door psychische problemen bij het kind en/of de ouder. Zij kunnen voor zulke gezinnen een beroep doen op DAGG. DAGG gaat via een huisbezoek inschatten wat er moeilijk loopt en welke hulp er nodig is voor het gezin. DAGG kan via de huisbezoeken crisisgesprekken doen tot de juiste hulpverlening gestart is of het gezin laten binnenstromen via de reguliere werking van DAGG. Consulentenwerking Vuelta. (Vestigingsplaats St. Truiden werkgebied Limburg). Consulentenwerking Vuelta richt zich naar de natuurlijke en professionele omgeving van personen met een verstandelijke beperking, en psychische en/of ernstige gedragsproblemen, die zich in een vastgelopen hulpverleningssituatie bevinden. Na een aanmelding wordt aan de hand van een gesprek de hulpvraag verder uitgediept. Er gebeurt een inschatting van de vastgelopen situatie en de noden van alle betrokken actoren worden in kaart gebracht. Soms volstaat een kort consult en doorverwijzing. Is dit niet mogelijk, omwille van de complexiteit van de problematiek, dan biedt consulentenwerking Vuelta ondersteuning op vlak van beeldvorming, diagnostiek en behandeling. Hierbij wordt indien nodig beroep gedaan op de specifieke deskundigheid van externe consulenten. Dit zijn deskundigen die beschikken over een veelheid aan expertise omtrent het werken met de doelgroep. Door middel van overleg met de professionele en/of natuurlijke omgeving, en eventuele externe consulenten worden er mogelijke denkpistes en adviezen geformuleerd. Belangrijk is de open, objectieve blik op een vastgelopen situatie; samen nadenken vanuit de eigen expertise en ervaring om een weloverwogen advies te geven betreffende de verdere aanpak en/of begeleiding. De aanmeldende instantie kan op deze manier verder aan de slag met de tips en adviezen omtrent de begeleiding van de cliënt. Door het uitwisselen van kennis en ervaringen tracht consulentenwerking Vuelta nieuwe perspectieven te openen en de draagkracht van cliënt en alle betrokken actoren te verhogen. Senioren en hun mantelzorgers. (Vestigingsplaats Maaseik en Lommel.) Dit project beoogt het bereik van de doelgroep ouderen binnen de GGZ te verhogen. Hiervoor zet het DAGG vzw 1 VTE psycholoog en 1 VTE maatschappelijk werker in voor de vestiging Maaseik en Lommel. Deze doelstelling, zoals blijkt uit de bereikte aantallen wordt verwezenlijkt. Wij bieden ook aan de plaatselijke eerstelijnshulpverleners, OCMW, maar ook Rust en Verzorgingstehuizen consultatieve functies aan. Mits bijzondere samenwerkingsovereenkomsten gaan wij ter plaatse, hetzij om in woonzorgvormen behandeling / diagnosestellingen aan te bieden hetzij consult te verlenen aan hulpverleners die in de relatie met de bewoner in een impasse zijn verzeild.
BIJZONDERE PROJECTEN VOOR SPECIFIEKE DOELGROEPEN OPGEZET DOOR ONZE DIENST GROEPSWERKING DAGG Kinderen: Binnen de kinderteams is er een uitgebreid aanbod groepstrainingen binnen de drie vestigingen. Afgelopen jaar stond vooral de sociale vaardigheidstraining op de voorgrond. Hierbij wordt met kinderen/jongeren met psychische of psychiatrische problemen en aanzienlijke tot ernstige problemen in de dagelijkse omgang met leeftijdsgenootjes, in groep aan de sociale vaardigheden gewerkt. Het DAGG Lommel organiseert met (CGG LITP) een ontmoetingsgroep voor jongeren tussen de 16 jaar en 21 jaar. Bij deze groep ligt de focus op het ontmoeten van jongeren met een ernstig psychische/psychiatrische problemen die door hun ziek zijn sociaal geïsoleerd zijn of geraken. Jongvolwassenen met psychische moeilijkheden Deze groepstherapie is gericht op jongvolwassenen tussen 18 en 28 jaar. In deze fase krijgen jongeren te maken met heel wat veranderingen, keuzes en nieuwe verantwoordelijkheden. Soms ontstaan dan psychische klachten waardoor zich goed voelen en goed functioneren bemoeilijk wordt, zoals somberheid, angst, laag zelfbeeld, problemen rond de eigen identiteit, relatieproblemen, moeite met het leggen van contacten, Het doel van deze therapie is om in een groep met andere jongvolwassenen te komen tot (h) erkenning van de problemen, inzicht te krijgen in het eigen functioneren, het verminderen of oplossen van de psychische klachten, het vergroten van de zelfstandigheid en het aanleren en oefenen van nieuwe vaardigheden. De training bestaat uit tien sessies a rato van 1 sessie per week. Exclusiecriteria: mentale handicap, psychose en manische depressie Weerbaarheidstraining vanuit mindfulness denken (Vestigingsplaats Lommel) Deze training is geschikt voor mensen met lichte tot matige stemming- en/of angststoornissen, mensen die moeite hebben om negatieve gevoelens te hanteren en problemen ondervinden met sociale contacten. De invalshoek is cognitief gedragstherapeutisch, aangevuld met mindfulnesstechnieken (training van aandacht en bewustwording via meditatie, yoga) en sociale vaardigheidstechnieken. De technieken worden eerst op systematische wijze aangeleerd en geoefend tijdens de sessies en daarna via huiswerkoefening toegepast in de eigen leefwereld. Het uitvoeren van huiswerkopdrachten is van essentieel belang. Weerbaarheidstraining voor personen met Depressie (Vestigingsplaats St. Truiden) De cliënt(e) leert inzicht te krijgen in het ontstaan en verloop van zijn depressie, Hij leert ook de vaardigheden om zijn depressie aan te pakken. Er wordt ruimschoots aandacht gegeven aan het zoeken en aanpakken van persoonlijke knelpunten waar men dreigt in vast te lopen. In de training komen volgende aspecten aan bod: denkpatronen, medicatie, relaxatieoefeningen, assertiviteit, plezierige activiteiten. Eetstoornissen (Vestigingsplaats Lommel) Onze dienst is gespecialiseerd in de behandeling van eetstoornissen. Eetstoornissen, met name anorexia nervosa en boulimia nervosa, vragen een specifieke behandeling. Onze behandeling is gebaseerd op principes uit de cognitieve gedragstherapie. Ouders en/of partners worden betrokken in de behandeling.
IMPRESSIES VAN DE BOUW WEEK VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEID 2016 Op 10 oktober is de Werelddag Geestelijke Gezondheid. Op deze dag worden overal ter wereld veerkracht en geestelijke gezondheid in de kijker gezet. Maak samen met ons van 5 tot 11 oktober 2015 een onvergetelijke Week van de Geestelijke Gezondheid.
ADRESSEN EN SAMENWERKINGEN Meer informatie omtrent onze visie en gehanteerde procedures vindt u op onze website: www.dagg-cgg.be VESTIGINGSPLAATSEN VAN DAGG vzw Administratie: Koning Leopoldlaan 159, 3920 Lommel Tel. 011 54 72 43 E-mail: administratie@dagg-cgg.be Directeur: Dhr. Schröter Hans Lommel: Koning Leopoldlaan 159, 3920 Lommel Tel. 011 54 23 62 E-mail: lommel@dagg-cgg.be Hoofd vestiging: Dhr. Goossens Marc Maaseik: Kon. Astridlaan 105, 3680 Maaseik Tel. 089 56 38 94 E-mail: maaseik@dagg-cgg.be Hoofd vestiging: Dhr. Geebels Marc Sint-Truiden: Diestersteenweg 106, 3800 Sint-Truiden Tel. 011 68 38 27 Fax 011 69 21 82 E-mail: sint-truiden@dagg-cgg.be Hoofd vestiging: Dhr. Delbeke Frank Bijkomende antennes in functie van bereikbaarheid in de gebouwen van het OCMW te: Bree: Kloosterpoort 13, maandag- dinsdagavond en donderdagvoormiddag Meeuwen: Dorpsstraat 44, dondernamiddag en avond, vrijdagvoormiddag Kinrooi: Breeërsteenweg 124, maandagvoormiddag Hamont-Achel: Michielsplein 1, maandag Neerpelt: Kerkstraat 10 Bocholt: Nevenplein 1 Woonzorgcentra: De Bekelaar in Lommel Immaculata in Overpelt Sint-Jan Berchmanstehuis in Hamont Sint-Jozef in Neerpelt