10 Cultuur is een eerste levensbehoefte
Interview Tekst Kelly Bakker Foto s Tessa Wiegerinck Journalist, cultuurkenner en ondernemer in één Je stapt in die achtbaan en kan dan eigenlijk niet meer anders Mar jolein Theunissen Vanuit welke gedachte ben je begonnen met CultuurBewust.nl? Vanuit het idee om een platform te beginnen waarop je tijdens een alfastudie journalistieke praktijkervaring op kunt doen zonder direct aan een stage te hoeven beginnen. Door mijn studies Culturele Wetenschappen en Kunstgeschiedenis was het voor mij een logisch gevolg dat de artikelen op dit platform over cultuur zouden gaan. Dat is waar mijn passie en kennis liggen. De redacteuren, die vrijwillig maar voor langere tijd aan het platform gebonden zijn, schrijven twee artikelen per maand en wij geven daar feedback op. Zij kunnen gratis naar Wij krijgen vervolgens content, de redacteuren krijgen weer feedback en een nuttige aanvulling op hun cv. Een win-winsituatie. Wil je met je platform ook de ambitie van jonge mensen aansporen? Dat is wel een van de facetten, maar dat is niet mijn missie. We zijn juist op zoek naar ambitieuze, jonge mensen. Ik wil ze niet achter hun broek aan moeten zitten, ze moeten zichzelf kunnen motiveren. Maar we stimuleren ze wel op allerlei vlakken. We geven masterclasses en werkvloersessies bij bedrijven waar ze zouden kunnen gaan werken. We ontwikkelen ze dus wel op allerlei manieren. Wat is je missie en in hoeverre ben je daar al in geslaagd? Het voornaamste doel is om jong talent een podium te geven, zowel op cultureel als op journalistiek gebied. Daarnaast wil ik jongeren enthousiast maken voor cultuur. Daar ben je nooit klaar mee. Maar ik ben geen missiewerker, ik ga niet de straat op of langs de deuren om jongeren op te roepen meer te participeren in cultuur. Wij doen dat door onze artikelen te schrijven en zodoende een kijkje achter de schermen te geven. Ik noem dat VIP-content: verdiepend, informerend en perdat we schrijven: reportages, recensies en interviews. De ondertitel van de website is: Dat is met het idee dat als je weet waarom die theatermaker dat stuk maakt en die kunstenaar dat werk schildert, je er veel meer voor open staat en sneller geneigd bent er geld aan uit te geven. Als je het beter begrijpt, kun je er ook meer mee. Ik vind dat cultuur je horizon kan verbreden. En dat in allerlei soorten cultuur altijd een boodschap zit die je leert om anders naar andere mensen of de maatschappij in het algemeen te kijken. Ik vind dat cultuur een eerste levensbehoefte is. Het kan je prikkelen om anders over dingen na te denken en het houdt je scherp. Op het moment dat je meer van de wereld weet, krijg je overal meer gedaan. Omdat dingen logischer worden en makkelijk op zijn plek vallen. Ik denk dat een bredere kijk überhaupt meer deuren opent. > 11
12
Je kunt wel drie ballen tegelijk opgooien maar ze komen ook weer een keer naar beneden 13
Interview Tekst Kelly Bakker Foto s Tessa Wiegerinck 14 Hoe heb je een verdienmodel aan je onderneming gekoppeld? Het is in de culturele sector best lastig om, nadat je iets hebt neergezet, steeds meer geld te gaan verdienen. En voor content op een website gaat niemand betalen. Ik heb toen een culturele webshop ontwikkeld waarin kunstenaars hun producten aanbieden. De shop is gerealiseerd, ik heb er veel media-aandacht voor gekregen en er in totaal 11.000 euro aan prijzengeld mee gewonnen. Dus dat was op allerlei vlakken wel een heel goede boost. Maar mijn passie ligt bij de journalistiek en dat is waar ik me nu volledig op richt. Sinds 1 januari van dit jaar is de shop gestopt. Je kan wel iets online houden, maar als je er niet vol voor gaat, kun je er beter mee stoppen. We hebben daarnaast voor ons verdienmodel gezocht naar een manier om onze boodschap over te dragen zonder mensen iets op te dringen door bijvoorbeeld schreeuwerige reclames. Dat is een nieuwsbrief geworden waarin culturele organisaties hun tips kunnen posten met een link naar hun website. De content op de website is dus niet het verdienmodel, maar wel de basis waaraan producten met een verdienmodel gekoppeld kunnen worden. Zonder content geen lezers en zonder lezers geen bestaansrecht en dus ook geen verdienmodel. CultuurBewust.nl trekt zo n 60.000 bezoekers per maand, de nieuwsbrief gaat naar 12.000 mensen en het tijdschrift komt in een oplage van 100.000. Dat zijn aantallen waar je wel iets mee kunt. 2011, twee jaar na de oprichting van CultuurBewust.nl, was voor jou een succesjaar. Je werd onder meer genomineerd voor de Sprout25 onder de 25 en won, zoals je vertelde, meer dan 11.000 euro aan prijzengeld met de webshop. Was dat de motivatie die je nodig had? Het was in elk geval letterlijk een bevestiging dat ik op de goede weg was. Ik zie het niet echt als extra motivatie, want dat jaar ging in een. Je stapt in die achtbaan en kan dan eigenlijk niet meer anders. Pas in 2013 ben ik tot stilstand gekomen. Dan is het ook wel goed om er in alle rust op terug te kijken. Zie jij jezelf vooral als journalist, ondernemer of cultuurkenner? Het is echt een combinatie daartussen. Ik ga zelf ook nog naar het theater om te recenseren. Als ik daar ben, dan voel ik me een journalist. Als ik op kantoor ben, voel ik me een ondernemer. Dat is ook waar de meeste tijd in gaat zitten, maar ik schrijf ook nog vier artikelen per maand. Dus ik zit wel op alle stoelen. Dat is af en toe wel lastig focussen. Ik denk dat dat ook wel een van de grootste uitdagingen is, voor ondernemers maar ook voor directeuren. Om je te focussen als je met zoveel dingen tegelijk bezig bent. Ze zeggen altijd dat het magische codewoord focus, focus, focus is en ik ben er wel achter gekomen dat dit echt waar is. Je kunt wel drie ballen tegelijk opgooien, maar ze komen ook weer een keer naar beneden. En je moet wel klaarstaan om ze dan op te vangen of te weten dat je ze kunt oprapen en er nog iets mee kan. Hoe is het überhaupt om een jonge ondernemer te zijn binnen de cultuursector, een sector die het toch niet altijd makkelijk heeft? Dat is wel interessant. Er zijn namelijk niet veel culturele ondernemers. Elke culturele organisatie zou eigenlijk ondernemend moeten zijn, maar je merkt toch wel veel dat subsidie gestuurde bedrijven dat een beetje missen. Het komt wel steeds meer, omdat het moet. Dat ondernemerschap moet niet alleen in degene zitten die het bedrijf leidt, maar het zou ook in de medewerkers moeten zitten. Zeker op een marketingafdeling of publiciteitsafdeling. Je kan er namelijk zo veel uithalen als je weet hoe het werkt. Als je dat ondernemende niet in je hebt en je voert gewoon uit, dan laat je heel veel kansen liggen. Dan onderscheid je je niet. Wat ben jij voor ondernemer? Ik ben wel iemand die vol energie te werk gaat en echt iets van de grond krijgt. Als ik iets wil, gebeurt het ook. Soms sneller dan me lief is. Het lukt dan wel, maar dan vraag ik me wel eens af of dat wel was wat ik precies wilde bereiken. Ik haal veel energie uit nieuwe dingen, al heb ik ook wel geleerd om bestaande zaken te optimaliseren. Daar kan ik nu ook plezier uithalen. Want alleen maar nieuwe dingen doen, kost ook heel veel energie terwijl het ook heel goed is om zo veel mogelijk uit iets te halen. En dat is wat ik nu met CultuurBewust.nl aan het doen ben. Eerst was er de website, toen je merk kunnen ondersteunen. Daar ben ik wel steeds naar op zoek. Ik zoek naar de mogelijkheden voor CultuurBewust.nl waar we ook een verdienmodel aan kunnen koppelen. In het begin had je nauwelijks tijd voor een sociaal leven en werkte je zestig tot zeventig uur per week. Is het dat achteraf gezien allemaal waard geweest? Zeker. Ik kan me nu niet voorstellen hoe dat toen anders had gemoeten. Op een gegeven moment kom je jezelf wel tegen en dan leer je dat je niet eeuwig door kunt gaan. Dat moet je een keer meemaken. En daar moet je ook niet bang voor zijn, want daar kom je wel weer uit. Ik heb er nu meer balans in gevonden. Ik werk gewoon veertig uur in de week, al is het de ene keer wat meer dan de andere keer. In het maken van het magazine is bijvoorbeeld veel tijd gaan zitten. Maar als dat voorbij is, plan je ook weer even twee weken rust in. Met een eigen bedrijf zal je nooit helemaal vrij zijn. Alleen als ik op vakantie ga, draag ik echt alles over.
Als je terugkijkt op de afgelopen vijf jaar, is er dan iets waar je extra trots op bent? Presenteren vond ik altijd heel eng en echt niet leuk om te doen. Maar als je met ondernemerswedstrijden meedoet, moet je pitchen. En vaak ook voor een meerkoppige jury met ondernemers en allerlei belangrijke mensen. Maar als dat dan goed gaat en je ook nog wint, dan geeft dat wel een enorme kick. In die zin heb ik mezelf echt in het diepe gegooid. Ik had veel rustiger aan kunnen doen, maar dat zit niet helemaal in mijn aard. Ik had ook mijn studie af kunnen maken en daarna verder kunnen kijken. Maar ik vond dat dit het moment was. Wat zou jij, met de ervaring die je tot nu toe hebt opgedaan, mee willen geven aan jonge aspirant-ondernemers? Gewoon doen, maar wel nadenken. Vooral ook sparren met anderen. Als je een idee hebt, ga dan kletsen met mensen. Samen kun je hele mooie dingen maken. Dat is mijn motto. Als je elkaars krachten bundelt, kun je zo veel meer voor elkaar krijgen. Ook in de culturele sector zijn er nog partijen die heel individueel werken, werk. En niet bang zijn. Als je bang bent, ga je niet ondernemen. Het is niet zo dat als je gaat ondernemen, je nooit bang zult zijn, want je hebt altijd te maken met risico s. Ze zeggen wel eens dat ondernemers graag risico s nemen, maar dat is onzin. Je moet soms risico s nemen, maar dat wil niet zeggen dat je die niet weloverwogen neemt. Probeer zo goed mogelijk uit te rekenen hoe groot het risico is. Je moet gewoon durven doen en af en toe kunnen constateren dat je iets niet helemaal handig hebt gedaan of dat het toch niks voor jou blijkt te zijn. Als je het niet probeert, kom je er nooit achter. Kelly Bakker Journalist Ruimdenkend Nieuwsverslaafd Nadenken over en genieten