Mestverwerking in De Peel
Mestverwerking Jan van Hoof, Jeanne Stoks, Wim Verbruggen Maart 2012
Agenda Doel van de avond Wat is mest? Wat is het mestprobleem? Waar komt mest vandaan? Hoeveel mest is er? Hoeveel mineralen zijn dat? Mest(be)-verwerking Mestvergisting, Biogas Bijdrage aan oplossing mestprobleem Vragenronde
Doel van de avond Wat is mestverwerking? Wat kun je er mee? Oplossing voor mestprobleem?
Stelling 1 Mestverwerking is een duurzame oplossing voor het mestprobleem. Rood = mee eens Groen = oneens
Stelling 2 Dierlijke drijfmest bestaat voor 50% uit water. Rood = minder dan 50 % water Groen = meer dan 50 % water
Wat is mest? N P K P K N K N P Ca 90% water K N P Ca10% organische stof
Mestprobleem in Nederland In Nederland: te veel mineralen P = fosfor (P 2 O 5 = fosfaat) N = stikstof (NO 3 = nitraat) K = kalium
Mestprobleem in Nederland Fosfor (P) en kalium (K ) Fosfaatverzadigde gronden Fosfaat en Kalium stimuleert groei van algen en /planten Algen en planten verbruiken zuurstof Gevolg vissterfte
Mestprobleem in Nederland Stikstof (N) Ca 80% van het grondwater bevat te veel nitraat (NO 3 ) Waterwingebieden gaan dicht. Stimuleert groei van algen en /planten Te hoge ammoniak (NH 3 ) depositie.
Mestprobleem in Nederland
Mestprobleem in het buitenland In het buitenland: Kaalslag oerbossen Uitputting van de bodem
Mestprobleem: import uit buitenland
Mestprobleem in het buitenland
Mestprobleem: import uit buitenland
Mestprobleem: mineralen retour?
Samenvatting mestprobleem In Nederland Te veel mineralen (P,N,K) In het buitenland: Kaalslag oerbossen Uitputting van de bodem
Waar komt mest vandaan?
Stelling 3 De hoeveelheid dunne mest in de Peel is meer dan 35% van het totaal van Brabant en Limburg. Rood = meer dan 35 % Groen = minder dan 35 %
Hoeveel dunne mest is er?
Hoeveel dunne mest is er?
Hoeveel dunne mest is er? Aantal vrachtwagens van 32 ton
Afvoer dunne mest
Stelling 4 Er verdwijnt veel stikstof en fosfor in de bodem. Dit is.. % van het totaal: Rood = minder dan 10 % Groen = meer dan 10 %
Hoeveel mineralen zijn dat? Aan- en afvoer van fosfor Nederland
Aanvoer fosfor: 88 miljoen kg
Afvoer fosfor: 74 miljoen kg
Aan- en afvoer van stikstof Nederland
Aanvoer stikstof: 725 miljoen kg
Afvoer stikstof: 350 miljoen kg
Hoeveel mineralen zijn dat? Totaal aanvoer Invoer krachtvoer Aanvoer kunstmest Afvoer dierlijke producten Overschot mln kg % mln kg % mln kg % mln kg % mln kg % P(fosfor) 88 100% 68 77% 4 5% 31 35% 14 16% N(stikstof) 725 100% 418 58% 226 31% 170 23% 375 52% K(kalium) 174 100% 137 79% 15 9% 20 11% 40 23% Cijfers: 2009, bron CBS
Mest(be)-verwerkingsmethoden
Locaties voor mestbewerking
Verhitten Doel: Mest(be)-verwerking Hygiëniseren voor export 1 uur 70 graden celsius Hoeveelheid mineralen blijft gelijk
Mechanisch Doel: Mest(be)-verwerking Scheiden dunne en dikke fractie Dikke fractie bevat overwegend fosfaat Centrifuge Persfilter Hoeveelheid mineralen blijft gelijk
Mest(be)-verwerking Ultrafiltratie / Osmose Doel: Concentreren van de mineralen Verwijderen van water Filters met kleine porien Omgekeerde osmose Hoeveelheid mineralen blijft gelijk
Vergisting Doel: Mest(be)-verwerking Biogas produceren en daarmee electriciteit en warmte (WKK) Vergister Co-producten Hoeveelheid mineralen neemt toe
Mest(be)-verwerking Kunstmest vervanger P - ca 5% K - ca 9% van de aanvoer N - ca 31% Verbeteren toepasbaarheid Mineralen concentraten kunnen dan volgens de wet als kunstmest worden beschouwd
Vergistingsproces
Mestvergisting, Biogas
Mestvergisting, Biogas Opbrengst m 3 CH 4 per percentage CH 4 per Product kg org stof org stof kg product Mais 0,4 30% 0,120 Dunne mest 0,2 6% 0,012 org stof = organische stof CH4 = methaan m 3
Mestvergisting, Biogas Opbrengst praktijk voorbeeld Product Gewicht in ton Percentage org stof Gewicht org stof in ton CH 4 per kg org stof Hoeveelheid m 3 x 1000 CH 4 Perc CH 4 Mais 8000 30 2400 0,4 960 76% Dunne mest 25000 6 1500 0,2 300 24% org stof = organische stof CH4 = methaan m 3
Mestvergisting, Biogas Aandeel mineralen praktijk voorbeeld N P K Product Gewicht in ton in ton perc in ton perc in ton perc Mais 8000 32 18% 11,2 11% 40 22% Dunne mest 25000 180 100% 105 100% 180 100% org stof = organische stof CH4 = methaan
Extra ha mais voor biogas
Mestvergisting, Biogas Effecten op broeikasgasemissies, CO 2, CH 4 en N 2 O(lachgas) - Vervanger van fossiele energiedrager - Vermindering methaan emissie door betere opslag van mest - Vermindering emissie lachgas uit bodem - Ca 15% toename van ammoniakstikstof
Mestvergisting, Biogas Andere effecten Organische stof wordt voor 40 80% afgebroken Mestverwerking stinkt Co-producten concurreren met voedselproductie Vervangen kunstmest alleen voor stikstof interessant
Stelling 5 Mestverwerking is een duurzame oplossing voor het mestprobleem. Rood = mee eens Groen = oneens
Bijdrage aan oplossing mestprobleem Techniek Verhitting Mechanisch Ultrafiltratie / Osmose Bijdrage Bijdrage nihiel, omdat de hoeveelheid mineralen niet minder wordt.
Bijdrage aan oplossing mestprobleem Techniek Vergisting Bijdrage Bijdrage negatief, omdat de hoeveelheid mineralen toeneemt. Bovendien concurentie van grondstoffen voor veevoer.
Bijdrage aan oplossing mestprobleem Toepassing Restafval voedingsindustrie Bijdrage Bijdrage negatief indien gebruikt als coproduct, vanwege concurrentie met veevoer.
Bijdrage aan oplossing mestprobleem Toepasssing Organische stof Bijdrage Slecht, omdat het organische stofgehalte tijdens vergisting afneemt. Er is een tekort aan organische stof in de bodem.
Bijdrage aan oplossing mestprobleem Toepasssing Vervangen kunstmest Bijdrage Zeer beperkt voor fosfor en kalium Voor stikstof lijkt het interessant, maar beperking import is effectiever (nu 50% verlies stikstof in het milieu).
Vragen