Overzicht programma's, materialen, literatuur en websites. Seksuele vorming bij kinderen en jongeren



Vergelijkbare documenten
Op de website van RutgersWPF; kunt u veel informate vinden met betrekking psycho-seksuele ontwikkeling van kinderen/jongeren.

Literatuurlijst seksualiteit / weerbaarheid / misbruik

Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels

- Werkdocument - Overzicht programma's, materialen, literatuur en websites

Week van de Lentekriebels

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland)

BOEKENLIJST GROEP 1 & 2. Algemeen Ik vind jou lief. Sanderijn van der Doef, Ploegsma, De allereerste zoen. Guido van Genechten, Clavis, 2013

Ouderavond lijf & relaties

De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen

Seksuele vorming: gave (op-)gave

Voor jarigen :

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode:

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Praten met je kind over seksualiteit

Liefde? Naam: Datum: Seksuele opvoeding. Van wie kan je allemaal houden? Wat doe jij voor iemand die je graag ziet?

Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik

De seksuele ontwikkeling. van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen

Seksualiteit en seksuele ontwikkeling

!"# $ % & ' (!)*+),-./0.1//2

PRODUCTENGIDS. Seksuele gezondheid

Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels

KRASLOTEN, JONGERENBOEKJE SEKS&ZO, HANDLEIDING EN TRAINING

Tips voor ouders om met kinderen te praten over relaties en seksualiteit

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 11: Wat is seks? Lesoverzicht

(Seksuele) voorlichting aan meisjes met het Syndroom van Turner

Onderzoek Veilig of niet?

In de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk!

Seksuele Vorming en weerbaarheid

kleuter 4 6 jaar Veters strikken. Zijn vaak al zindelijk. (Maar er kunnen ook andere dingen genoemd worden)

IEMAND VAN JE FAMILIE

Workshop 7. Seksuele opvoeding en afstemming met ouders

Werkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant

Over:

Pedagogisch kader kindercentra 4 13 jaar. Over kinderen en hun seksuele ontwikkeling. Interview met Channah Zwiep

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Uitgaven over omgaan met (ongewenste) seksualiteit

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek.

Alle ouders die ik spreek willen graag dat hun kind veilig en verantwoord opgroeit. Ook op het gebied van seksualiteit.

Werkvormen: Lesdoelen: Benodigdheden: Kinderboeken: Filmpje: Les 2: Ik verander in de puberteit (meisje) Lesoverzicht

KIJK! SEKSUALITEIT. mijn leven. Leerjaar 2. Leskatern 3. Ont wikkeld voor. praktijkonderwijs Basis - Kader

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.:

Seks en relaties Woordenlijst

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis

Flyer relaties en seksualiteit

Jaargang 1, Nummer 6, juni Seksualiteit

en gezinsvorming Voortplanting Werkvormen: Lesdoelen: Kinderboeken: Benodigdheden: Filmpje: Les 7: Voortplanting en veilige seks Lesoverzicht

Wiekslag Speciaal. Vanuit het kamertje

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek.

Omgaan met lichamelijkheid, intimiteit en seksualiteit in de kinderopvang

Benodigheden. Lesdoelen. Puberteit. Begrippen

Sexual Education for Adults with Disabilities

Info 13 Vrijdag 20 maart 2015

3 Competenties en indicatoren...11

praten met je kind over relaties & seksualiteit

Seksuele ontwikkeling van kinderen stap voor stap. Fien Lannoye & Jef Scheirlinck

Seksuele opvoeding van kinderen. 6-9 jaar. Kenniscentrum seksualiteit

Toolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor?

Doef-Kleine mensen grote gevoelens(06)-cor.qxd :39 Pagina 1. Kleine mensen, grote gevoelens

3VRAAGT. 20 mei 2019 Auteur: Lotte Kamphuis SEKSUELE VOORLICHTING

Persoonlijk Plan Aandachtspunten omgangsvormen, verzorging, lichaamsbeleving, weerbaarheid relaties en seksualiteit


pag voor het eerst ongesteld Over veranderende gevoelens In deze folder: pag 8 Wat gebeurt er met je lichaam? pag 4

Inhoudsopgave. Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING 1 BELEVING VAN SEKSUALITEIT EN INTIMITEIT

Seksuele ontwikkeling van kinderen jaar. Kenniscentrum seksualiteit

Seksuele opvoeding van kinderen (0 18 jaar) met een beperking. Brochure voor ouders

: Mw F. Langerak- Oostrom

mei 2015 Beleid seksualiteit binnen SKSG

Sanderijn van der Doef KLEINE MENSEN, GROTE GEVOELENS

Het ontstaan en de geboorte van een baby

Week van de Lentekriebels

een in huis Waarom luister je niet? In dat rokje ga jij de deur niet uit! Zoenen? Doen ze dat nu al? Vroeger, toen ik zo oud was...

Handleiding leskist primair onderwijs. Vlinders in je buik. GGD Eemland

voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken

Werkvormen: Lesdoelen: Filmpjes: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 8: Verliefd. Lesoverzicht

Seksualiteit. Seksualiteit

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting

VRIENDSCHAP EN RELATIES

Interventies seksualiteit en weerbaarheid (online/offline) voor kwetsbare kinderen en jongeren Sanna Maris & Marianne Jonker

Pubertijd volgens Midas Dekkers (bioloog)

Emma wil een broertje

A.1. Algemeen Bijv.: luisteren, grenzen stellen, opvoeden, risicogewoonten, etc.

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit

Relaties en seksualiteit

Resultaten onderzoek Rutgers i.s.m. het NOS Jeugdjournaal 2016 Samenvatting. Utrecht, maart 2016 Auteur: Hanneke de Graaf.

Caroline Penninga-de Lange Je kind in balans

SO ZML Leerlijn Seksuele Vorming

Relaties en seksualiteit

Sexual Education for Adults with Disabilities

Transcriptie:

Overzicht programma's, materialen, literatuur en websites Seksuele vorming bij kinderen en jongeren

Literatuur en materialen seksuele vorming Leeftijd 12- Verkrijgbaar bij de Rutgers Nisso groep (www.rutgerswpf.nl) Boek 'Ik vind jou lief' 'Ik vind jou lief' is een informatief prentenboek voor peuters en kleuters over geboorte en seksualiteit. Geschikt voor leerlingen van groep 1 en 2. Auteur: Sanderijn van der Doef - 32 pagina's. Boek 'Ben jij ook op mij?' 'Ben jij ook op mij?' is een leuk en compleet voorlichtingsboek voor kinderen van 6 tot 11 jaar. Over verliefdheid, seksualiteit en voortplanting. Om zelf te lezen en te bekijken of samen met volwassenen. Auteur: Sanderijn van der Doef - 64 pagina's. Boek 'Kleine mensen, grote gevoelens' 'Kleine mensen, grote gevoelens' is een boek voor ouders over kinderen en seksualiteit. Een praktische handreiking voor iedereen met vragen over de seksuele opvoeding van kinderen tot 12 jaar. Auteur: Sanderijn van der Doef Verkrijgbaar bij Nino kinderboeken (www.ninoboeken.nl) In je blootje Melanie Meijer en Iva Bicanic - ISBN: 978-90-8560-536-2-32 pagina's - 1e druk, 2008 In je blootje is een verhaal over Luuk en zijn zusje Roos. Ze gaan naar het zwembad, onder de douche, doen een plas en gaan lekker slapen. Uitgangspunt bij 'In je blootje' is om met jonge kinderen op een natuurlijke manier te kunnen praten over hun lichaam en bloot zijn. Het verhaal over Luuk en Roos biedt aanknopingspunten om de geslachtsdelen te benoemen en hun functie te bespreken. Laura Neuhaus is illustratrice. Het is haar gelukt kinderen op een vanzelfsprekende manier bloot te laten zijn. "Opvoeden is leren over het leven en dat begint met je eigen lijf. Want je lijf is van jou en van niemand anders. Om hierover te kunnen praten, moetje er woorden voor hebben en die moetje leren. Daar kan dit boekje goed bij helpen." Ben Rensen (jeugdarts GGZ) 'De baas over je billen...' zong Ome Willem al jaren geleden in een preventieprogramma voor jonge kinderen. Maar net zo goed de baas over je plasser. Als je niet weet hoe je je plasser noemt, dan kan je er ook de baas niet over zijn. Ouders en kinderen moeten net zo gemakkelijk over plassers en spleetjes kunnen praten als over hun oren en hun neus. Met dit boekje wordt dat praten een stuk makkelijker en vrolijker." Francien Lamers-Winkelman (bijzonder hoogleraar en hulpverlening inzake kindermishandeling) Alles erop en eraan Martine Delfos - ISBN: 978-90-7556-411-2-36 pagina's - 1e druk-vanaf 10 jaar - Over zwangerschap en bevalling. Wat gebeurt er tijdens de bevruchting en zwangerschap? Wat gebeurt er in het lichaam van de vrouw, hoe groeit de baby in de baarmoeder en hoe is de geboorte mogelijk? In dit boek worden deze schijnbaar vanzelfsprekende zaken met respect en warmte uitgelegd. Met illustraties van Sjeng Schupp.

Een vrolijke drukte Martine Delfos -ISBN: 978-90-7745-511-1-34 pagina's - 2e druk - Over menstruatie. Wat gebeurt er allemaal in je lichaam als je ongesteld bent? Waarom voel je je soms anders? Martine Delfos legt duidelijk en met gevoel voor de emotionele veranderingen uit welke processen zich afspelen. Met illustraties van Sjeng Schupp. Kop en Staart Martine Delfos - ISBN: 978-90-7556-408-2-34 pagina's - 1e druk - vanaf 10 jaar - Over zaadlozing. Wat gebeurt er allemaal, fysiek en emotioneel, in je lichaam als je je eerste zaadlozing krijgt? De auteur legt de veranderingen op een sympathieke en begrijpelijke manier uit. Met illustraties van Sjeng Schupp Zin in jezelf Martine Delfos - ISBN: 978-90-7556-425-9-34 pagina's -1e druk - Over masturbatie. Met respect voor verschillende standpunten en levensovertuigingen vertelt de auteur wat masturbatie is, hoe het lichaam werkt, en welke gevoelens een rol spelen. Met illustraties van Sjeng Schupp. Dat heb je van mij Martine Delfos - ISBN: 978-90-7556-412-9-36 pagina's - 1e druk - vanaf 10 jaar - Over evolutie en erfelijkheid. Martine Delfos beschrijft heel duidelijk ingewikkelde begrippen als DNA, chromosomen en genen. Ze legt de evolutietheorie van Darwin uit en verklaart waarom sommige soorten uitsterven en waarom je blauwe of bruine ogen hebt. Een heldere kijk op het ontstaan van de wereld en de ontwikkeling van de soorten. Met illustraties van Sjeng Schupp. Overal te koop Dat is fijn Iva Bicanic en Melanie Meijer - ISBN: 978-90-8560-537-9-40 pagina's - 1e druk 2008 - Kinderen van 2 t/m 5 jaar. In 'Dat is fijn' spelen Luuk en zijn zusje Roos buiten met andere kindjes en hangen later thuis op de bank. Het gaat in dit verhaal over verschillende manieren van aanraken, fijn of niet fijn. Het boekje hoort bij 'In je blootje': daarin gaan Luuk en Roos naar het zwembad, onder de douche en doen ze een plas. De boekjes zijn ontwikkeld voor volwassenen om met jonge kinderen (2 t/m 5 jaar) zonder schroom te praten over hun lijf en bloot zijn. Praten over bloot en aanraken met jonge kinderen kan lastig zijn. Kinderen kunnen zich onbevangen en ongegeneerd uiten, terwijl volwassenen zich er soms ongemakkelijk bij kunnen voelen. Omgekeerd kunnen sommige kinderen juist geremd en gespannen zijn als het gaat over bloot en aanraken. Zonder schroom te kunnen praten over je lijf, draagt bij aan een positief lichaamsbeeld en vergroot de vaardigheden om grenzen aan te geven, waarmee het kind zijn weerbaarheid verhoogt. Melanie Meijer is moeder van Loek, bedrijfskundige, arts in opleiding en schrijfster. Iva Bicanic is moeder van David en Rosa en GZ-psycholoog-onderzoeker, deskundige op het gebied van seksueel misbruik van kinderen en jongeren.

De dicht-bij-je-bed show Martine Delfos - ISBN: 978-90-7556-434-1-34 pagina's - 1e druk - vanaf 10 jaar - Over geslachtsziekten. Met aandacht voor gevoelige, moeilijk bespreekbare aspecten legt de auteur uit wat een SOA is, hoe je een SOA kunt krijgen, wat je moet doen als je er een hebt en hoe je het kan voorkomen. Met illustraties van Sjeng Schupp. Zoek de verschillen Martine Delfos - ISBN: 978-90-7556-456-3-31 pagina's - 1e druk - vanaf 10 jaar - Over verschillen tussen jongens en meisjes. Jongens zijn vaak veel technischer dan meisjes. Meisjes hebben meestal goed door wat er in een ander omgaat en kunnen daarom ook makkelijker voor een ander zorgen. Op een prettige manier gaat de auteur in op verschillen tussen jongens en meisjes en legt uit hoe deze verschillen ook dikwijls tot verbazing, onbegrip of conflicten leiden. Met illustraties van Sjeng Schupp Verliefd is verliefd Martine Delfos - ISBN: 978-90-7556-457-0-35 pagina's -1 e druk - vanaf 10 jaar - Over homoseksualiteit. Over het je anders voelen, de reactie van de omgeving en over hoe je tot wederzijdse acceptatie kunt komen. Met illustraties van Sjeng Schupp Seksueel misbruik Martine Delfos heeft verschillende boekjes geschreven over seksueel misbruik voor jongere kinderen. Delfos, M.(2007) Blijf van me af, over seksueel misbruik bij meisjes. Amsterdam: Nino. (Voor meisjes vanaf 5 jaar). Delfos, M (2007) Blijf van me af, over seksueel misbruik bij jongens. Amsterdam: Nino. (Voor jongens vanaf 5 jaar). Delfos, M. (2001) Het is niet leuk, over kinderen die andere kinderen seksueel misbruiken. Amsterdam: Nino. Voor kinderen vanaf 5 jaar. Delfos, M., Dat nare gevoel - Over seksueel misbruik. Vanaf 10 jaar Elders verkrijgbaar Themapakket Seksuele ontwikkeling en opvoeding (Mi no tin miedu) Bevat materialen waarmee een beroepskracht een ouderbijeenkomst kan organiseren over de seksuele en relationele ontwikkeling van kinderen en jongeren. Bevat informatie, een programma opzet, werkvormen en oefeningen. Het pakket is ontwikkeld voor de Antilliaanse doelgroep, maar is ook goed te gebruiken voor andere groepen ouders. SJO, expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding. Kinderen en seksualiteit. De seksuele opvoeding van kinderen van 0-17 jaar. Doef, S., van der, Lifetime/Kosmos-Z&K Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, 2004 Wanneer begin je met je kind te praten over seksualiteit? En welke onderwerpen zijn geschikt voor welke leeftijd? Wat doe je met een puber die geen zin meer heeft om met zijn ouders over dit onderwerp te praten? In dit boek geeft Sanderijn van der Doef veel voorbeelden van gesprekken die een ouder met een kind kan voeren. Zo laat ze zien dat praten met je kind over seksualiteit echt niet altijd moeilijk hoeft te zijn. Daarnaast legt zij uit welke onderwerpen ouders kunnen bespreken met kinderen tussen de twee en zestien jaar.

Over baby's en zo Robie H. Harris, Gottmer Uitgevers Groep, 1999 8-13 jaar. 'Over baby's enzo' is een boek dat op optimistische en betrokken wijze antwoord geeft op de vele vragen die zij hebben over baby's, het lichaam, de liefde, seks, voortplanting en de familie. In 22 korte hoofdstukken wordt ingegaan op liefde en seks, begin van zaadcel en eicel, ontstaan van een vrucht, groeien in de baarmoeder, verschillen jongens en meisjes, tweelingen, geboorte, gezin worden en chromosomen die jou tot jou maken. De informatie wordt op een grappige maar serieuze wijze verteld aan de hand van vele tweegesprekjes tussen Vogel en Bij. Tekst en illustraties gaan hand in hand. Het boek is afgestemd op het kind en goed om in gezinsverband te lezen. Kinderen en seksualiteit Channah Zwiep. Uitgeverij: SWP, Amsterdam. ISBN: 90 6665 625 5 Dit boek is bedoeld voor (aankomend) leidsters en leidinggevenden in de kinderopvang. Daarnaast is het geschikt voor alle anderen die beroepshalve omgaan met kinderen tussen 0 en 12 jaar. Het biedt professionals praktische handvatten om de seksuele ontwikkeling van kinderen te begeleiden. Daarnaast biedt het boek oefeningen om seksualiteit ook te bespreken met collega's en ouders. Zo kom je gezamenlijk tot een pedagogische visie en beleid rondom seksualiteit. Met Kinderen Praten Over Seks. Over Opvoeding Gesproken Bos-Meeuwsen, Dijkstra-Algra, M., Jansen, A., (ill.). Boekencentrum BV, 2001 Het boekje beschrijft hoe ouders vanuit een christelijke visie met hun opgroeiende kinderen kunnen 'praten over seks'. De schrijfster gaat er daarbij vanuit dat de seksuele opvoeding ingebed moet zijn in de hele opvoeding en kan worden gegeven vanuit normen en waarden die horen bij een christelijke cultuur. Het boekje bestaat uit vijf hoofdstukken. Hierin wordt onder meer ingegaan op de vraag wat seksualiteit eigenlijk is en wat dit voor kinderen betekent, op de ontwikkeling naar een duidelijke eigen sekse-identiteit en communicatie over seks. Babyzaadjes - Waar komen de kinderen vandaan? Serge Bloch & Thierry Lenain. NBD/Biblion (co-productie met Clavis) ISBN 9059540239 - vanaf 4 jaar Met dit speelse voorlichtingsboek komen jonge kinderen van alles aan de weet. De uitgave bestaat uit twee delen: de eerste helft laat zien hoe mama zwanger raakt. Door het boek om te draaien, verschijnt deel twee. Hierin kunnen kinderen ontdekken hoe baby's geboren worden. De informatie wordt weergegeven aan de hand van grappige teksten en leuke illustraties. Zo wordt duidelijk verteld en gevisualiseerd dat een zaadje niet in een cadeautje zit dat papa aan mama geeft, en ook niet in een bord spaghetti. En ook hoe het dan wel gaat! Kunnen papa's ook kindjes krijgen? Sylvia Schneider. Centrale Uitgeverij Deltas. ISBN: 9024377447. Eerste vragen over liefhebben en seksualiteit voor kleuters vanaf vier jaar. Waarom zien meisjes er anders uit dan jongens? Wat is verliefd zijn? Wat doen baby's in de buik? Kleine kinderen stellen voortdurend vragen. Het is niet altijd eenvoudig om een antwoord te geven, en zeker niet wanneer het gaat om het 'moeilijke' thema seksualiteit. In dit boek formuleert de schrijfster behoedzaam een antwoord op alles wat kleuters willen weten over liefhebben en een baby krijgen. Hun vragen vormen de leidraad door het tedere verhaal van Nico en zijn mama- en babybeer.

Alles erop en eraan: seksuele voorlichting over zwangerschap en bevalling Delfos, M., Uitgeverij Pereboom, Bussum, 1998. Wat gebeurt tijdens de bevruchting en de zwangerschap? Wat verandert er in het lichaam van een vrouw? Hoe groeit een baby in de baarmoeder en hoe wordt het geboren? Het kleine piemelboek Auteur Dan Höjer. Gottmer Uitgevers Groep b.v. ISBN 9789025736996 - vanaf 9 jaar Dit boek is ideaal voor alle jongens (en meisjes natuurlijk) die meer willen weten over de piemel. Op humoristische wijze, zowel wat tekst als illustraties betreft, kom je van alles te weten over dit belangrijke orgaan: over de visie op de piemel door de eeuwen heen; fabeltjes en mythen rond de piemel; over piepkleine en enorm grote piemels; over schuttingtaai; over erecties en zaadlozingen; over de anatomie van de piemel en nog veel meer. Ik + jij = wij. Alles over vriendschap, liefde en geboorte M. Baseier, illustrator Stam, D., House of Books, 2002 Hoe maak je vrienden? En hoe maak je het na een ruzie weer goed? Waarom zien jongens en meisjes er anders uit? En hoe wordt een baby gemaakt? Een leer-, doe- en ontdekhoek voor nieuwsgierige kinderen vanaf zes jaar. Seks, hoe voelt dat? K. Janssen. NBD/Biblion. ISBN 978 90 76830 216 Kriebels in de buik en meer vragen dan antwoorden over de bloemetjes, de bijtjes, de puberteit en liefde? Een grappig geïllustreerd boek vol eerlijke, stoute en gevoelige antwoorden op de vele vragen van kinderen over verliefdheid, seksualiteit en vrijen. De 'technische' en emotionele kant van de kriebels in de onderbuik worden op een leuke manier uitgelegd. Geschikt voor kinderen vanaf tien jaar. Maar ook ouders zullen veel ideeën opdoen om dat ingewikkelde verkeer tussen mensen bespreekbaar te maken. Het opgroeiboek voor meisjes. Alles wat jonge meisjes moeten weten over hun veranderende lichaam en gevoelens Lynda en Area Madaras, Elmar-Standaard, 2002 Het boek geeft informatie over fysieke en psychologische veranderingen die meisjes in de pubertijd nodig hebben. Op een eenvoudige en directe manier worden menstruatiecyclus, (ongewenste) seksuele aandacht, eetgewoonten, geslachtsziekten en voorbehoedsmiddelen besproken. Het boek bevat vele levendige illustraties. Het opgroeiboek voor jongens. Alles wat jongens moeten weten over hun veranderende lichaam en gevoelens Lynda en Area Madaras, Elmar-Standaard, 2003 Een boek voor jongens in de puberteit en hun ouders. In een directe stijl worden onderwerpen besproken. Zoals de groei en de veranderingen in het lichaam, voortplanting, de kikker in de keel, lichaams- en aangezichtshaar en de puberteit bij meisjes. Het boek bespreekt vragen die jongens kunnen hebben, zoals over de lengte van de penis, acné, aids, geslachtsziekten en voorbehoedsmiddelen.

Werkboek - Meer om het lijf De Sikkel: www.uitqeveriideboeck.be Een reeks van vier handleidingen voor de leerkracht basisonderwijs met concreet lesmateriaal en ideeën voor lessen over relationele en seksuele vorming. De set praatplaten is vooral bedoeld voor de kleuters, maar is ook bruikbaar voor de eerste graad lager onderwijs. De platen kunnen worden gebruikt om een thema uit de mappen in te leiden, maar kunnen ook los worden gebruikt Het neemannetje Schreiber-Wicke, E (2002) Het neemannetje. Uitgeverij: De Vries-Brouwers, Antwerpen / Rotterdam, 2002 - voor kinderen vanaf 6 jaar. Over weerbaarheid. Rik is boos omdat zijn tante hem te stevig knuffelt; het mannetje dat hij daarna tekent leert hem dat er situaties zijn waarin het nodig is om NEE te zeggen. Prentenboek met grote schilderingen in levendige kleuren. Blijf van me af: over seksueel misbruik bij meisjes en Blijf van me af: over seksueel misbruik bij jongens Delfos, M., Uitgeverij Pereboom, Bussum, 2001 Therapeutische voorleesverhalen voor meisjes of jongens van zes tot twaalf jaar die te maken hebben met seksueel misbruik. Het boek is een hulpmiddel bij het uitleggen en bespreekbaar maken van het probleem. Elders verkrijgbaar Oh, zit dat zo! Jorg Muller, Van Holkema en Warendorf - ISBN: 9789047503545-2008 - vanaf circa 11 jaar Over liefde, seks, voorbehoedsmiddelen en andere belangrijke dingen. Een uitgave over seksuele voorlichting in de ruimste zin van het woord. Aan de orde komen onder meer anatomie, seks, verliefdheid en voorbehoedmiddelen. De schrijver richt zich in gemoedelijke, populaire doch eveneens zakelijk - informatieve taal rechtstreeks tot jonge tieners en schuwt daarbij geen enkel onderwerp. Integendeel, zelfs onderwerpen waar de meeste kinderen van die leeftijdsgroep niet naar zullen vragen, worden uitvoerig behandeld, zoals abortus, de gebruiksaanwijzing voor condooms en de onderlinge verschillen tussen diverse soorten maandverband. Het boek is geïllustreerd en heeft een aantrekkelijke lay-out. Vele stripachtige, geestige tekeningen begeleiden de tekst; soms schematisch en informatief, dan weer aanvullend en vol grapjes ertussendoor. De geboden informatie is correct; de tekeningen kunnen vanwege hun karikaturale karakter soms shockerend, onesthetisch en lachwekkend overkomen. Met nuttige (web)adressen en register. Het menselijk lichaam Williams, F., Brightling, G., (ill.), De Ballon,1997, serie: binnenstebuiten. Lees- en kijkboek. Informatie met veel foto's over hoe het lichaam werkt. Met woordenlijst en register. Leeftijd twaalf jaar. Het wonder van geboorte en groei. Kijk, dat ben ik! Teerds-Gertenbach, A., Uitgever Groen, Heerenveen, 2000/1994 - voor jongens en meisjes van 10-13 jaar. Een (voor)leesboek voor jongens of meisjes over hoe je lichaam en je gevoelens veranderen als je volwassen wordt. Het boek heeft een bijbelse context.

Zin in jezelf: seksuele voorlichting over masturbatie, Delfos, M., Uitgeverij Pereboom, Bussum, 1999. Met respect voor verschillende standpunten en levensovertuigingen wordt verteld wat masturbatie is, hoe het lichaam werkt en welke gevoelens een rol spelen. Tevens wordt verteld welke problemen kunnen ontstaan. Het puberboek. Over zoenen, zeuren, veranderen en verliefd zijn Doef, S., van der, Uitgeverij Ploegsma, 2005. Boek voor (beginnende) pubers (11+) dat aandacht schenkt aan thema's als het veranderende lichaam, het uiterlijk, omgang met vrienden, omgang met thuis, gevoelens, verkering, vrijen, en dergelijke. Feiten en ervaringen van kinderen zelf worden op genuanceerde wijze gebracht. Seks, puberteit en al dat gedoe John Bailey, Van Goor, juli 2004, Ongewijzigde herdruk - vanaf ca. 11 jaar Allerlei onderwerpen die te maken hebben met seks en puberteit, zoals puistjes, zoenen en vriendschap, komen aan de orde, ondersteund door veel, soms grappige, stripachtige kleurentekeningen. In gekleurde kaders worden begrippen uitgelicht met tips en weetjes, zoals kromme penissen, haar op je benen en het uitrekenen van de menstruatie. De informatie is verdeeld over acht hoofdstukken, waaronder een 'Survivalgids' waarin aandacht wordt besteed aan alle mogelijke voorbehoedsmiddelen en seksueel overdraagbare aandoeningen. Seks, hoe voelt dat? Eerlijke antwoorden over vrijen en zo Kolet Janssen, NBD/Biblion, juli 2003 - kinderen tussen 11 en 14 jaar Prangende vragen staan steeds in ovale kadertjes met het betreffende antwoord. Wat is leuk en wat minder, de verschillen tussen de seksen, menstruatie, verliefdheden, het voor het eerst 'doen', wel of moeilijk vertrouwen en vooral over relateren. Maar ook over echtscheiding, misbruik en prostitutie, anticonceptie, bevruchting, zwangerschap en bevallen. Daarnaast komen thema's als erfelijkheid, ziektes, SOA's en culturele achtergrondverschillen t.o.v. seks aan de orde en homo- en biseksualiteit. Is zoenen ook seks? Dirk Musschoot, NBD/Biblion april 2003-0 - 15 jaar Over lichamelijke verschillen tussen meisjes en jongens, verliefd zijn, lichamelijke beleving, plezier, ongemak en gevaren van seksualiteit, homoseksualiteit, zwangerschap etc. Grappige tekeningen ondersteunen de tekst. Per onderwerp staat in een gekleurd kader aanvullende informatie.leder onderwerp beslaat een dubbele pagina waarbij de illustraties in de tekst staan. OUT! : Alles over homoseksualiteit Sanderijn van der Doef, Bas Maliepaard. Tekeningen van Floor de Goede. Lannoo, 2007. In 'Out!' wordt zo'n beetje alles behandeld waar een jongere die er net achter is gekomen dat hij of zij homoseksueel is, tegenaan loopt. Zo wordt uitgelegd hoe je er achter komt of je nu wel echt homo/lesbisch bent, wat er komt kijken bij een coming out en hoe je je coming out het best kunt aanpakken, waar en hoe je andere hojo's (homojongeren) ontmoet, verder de ins en outs van de homoscene, de mogelijkheden van internet, en natuurlijk worden verliefdheid en seks uitgebreid en gedetailleerd uitgelegd.

Lesbische seks Mirjam Hemker & M. Hermans Mets en Schilt Uitgevers, november 2003 Handboek voor vrouwen die met vrouwen (willen) vrijen. De informatie en de tekeningen leren je alles over soloseks, zoenen, lekker vrijen en de fijne kneepjes van het klaarkomen. Behalve over seks gaat het boek ook over flirten, versieren en verliefd zijn, over je lichaam, over relaties, jaloezie en vreemdgaan, over je identiteit en over communicatie in en buiten bed. Bevat vele citaten van les/bi vrouwen. Websites A Seksualiteit (voor professionals) www.begrensdeliefde.nl Een gezamenlijke site van TransAct en Rutgers Nisso Groep die een databank bevat met materialen over seksualiteit en de preventie, signalering en behandeling van seksueel misbruik bij mensen met een beperking. www.edusex.nl Dit is een website waar seksuele voorlichtingsmaterialen verkocht worden. Al deze artikelen zijn uitermate geschikt bij het gebruik van seksuele voorlichting voor mensen met een verstandelijke handicap en/of een autisme spectrum stoornis (ASS). www.mdelfos.nl De site van Martine Delfos, met veel verwijzingen naar literatuur en (downloadbare) artikelen, onder andere over seksualiteit. www.sanderiinvanderdoef.nl Site van deze auteur die veel over seksualiteit heeft geschreven, met o.a. ook veel verwijzingen naar audiovisueel materiaal voor kinderen. www.seksualiteit.nl Site van de Rutgers Nisso Groep die in januari 2007 is gelanceerd. De website biedt betrouwbare informatie voor professionals, maar ook voor jongeren en volwassenen. www.seksuelevorminq.nl Seksuelevorming.nl biedt een overzicht van lesmateriaal seksuele vorming voor leerkrachten in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs (biologie, verzorging, maatschappijleer en levensbeschouwing). Aan de hand van verschillende thema's, waarbinnen diverse aspecten aan de orde komen, kunnen docenten met behulp van deze website zelfstandig lessen seksuele vorming samenstellen. Seksuelevorming.nl is financieel mogelijk gemaakt met subsidie van de ministeries van VWS en OCW. www.sensoa.be Sensoa is het Vlaams service- en expertisecentrum voor seksuele gezondheid en hiv. Sensoa.be biedt info over diverse thema's, campagnes en services. Sensoa geeft ook producten uit rond relationele en seksuele vorming en sommige producten van derden zijn ook via Sensoa te verkrijgen.

www.rutqerswpf.nl Rutgers WPF ondersteunt professionals in hun werk, zodat zij hun deskundigheid op het gebied van seksualiteit kunnen vergroten. Op basis van wetenschappelijk onderzoek ontwikkelt Rutgers WPF producten en diensten zoals voorlichtingsmateriaal, informatiebrochures en trainingen. Rutgers WPF heeft 3 speerpunten t.w. seksuele en relationele vorming, preventie en signalering van seksuele gezondheidsrisico's, pleitbezorging voor en toegeleiding naar goede hulpverlening. B Seksualiteit (voor jongeren) www.lover-bovs.nl Site voor jongeren met een strip en informatie over loverboys en hun werkwijze. www.miinliifmijnkeuze.nl Site van het bedrijf Organon. De site informeert jongeren over anticonceptie en de keuzes die ze daarbij kunnen maken. Anticonceptie, pil, condoom of iets anders? Kies de anticonceptie die het beste bij je past! Er is ook een anticonceptietest. www.onderzoekieqrens.nl Site van de Rutgers Nisso Groep waar jongeren een test kunnen doen om zich bewust te worden van hun recht op privacy en hun grenzen in intimiteit en seksualiteit. www.sexwoordenboek.nl Op deze site staat veel informatie (met illustraties) over alles wat met seksualiteit te maken heeft. De site is op 1 maart 2001 gelanceerd door de seksuologe Hilde van der Ploeg. Het doel van de site is informatie te verschaffen over liefde en seksualiteit, op een zo open mogelijke manier, zonder pornografisch te zijn. De site richt zich vooral op jongeren, maar blijkt in de praktijk een bredere doelgroep aan te spreken. www.seksualiteit.nl Betrouwbare informatie over seksualiteit en relaties voor volwassenen. Met tests, oefeningen, tips en ervaringsverhalen. www.sense.info Een betrouwbare site over seks. Hier vind je heel veel informatie over seksualiteit maar ook over verliefdheid, relaties, liefde en alles wat daarbij komt kijken.

C Seksualiteit (voor ouders) www.uwkindenseks.nl Deze website is gekoppeld aan de portal Hoepakjijdataan.nl, opvoedtips over alcohol, roken, seks, voeding, blowen en veiligheid. Uwkindenseks is onderdeel van de actie 'Maak seks lekker duidelijk', ontwikkeld door Soa Aids Nederland en Rutgers WPF. De actie heeft tot doel jongeren te ondersteunen in hun seksuele weerbaarheid en biedt daarom ook hun ouders advies hoe ze hierin een rol kunnen spelen. Deze actie wordt gefinancierd door het Ministerie van VWS en OCW. www.oudersonline.nl Ouders Online is een website voor ouders, waarin onderling gegevens kunnen worden uitgewisseld, vragen aan deskundigen kunnen worden gesteld en informatie kan worden geraadpleegd. Deze informatie heeft onder andere betrekking op de volgende onderwerpen: gezondheid, groei en ontwikkeling, opvoeding en gedrag, seksualiteit, kinderboeken, verlies en verdriet. De site bevat daarnaast een uitgebreid internet-adresboek.