Flyer relaties en seksualiteit

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Flyer relaties en seksualiteit"

Transcriptie

1 Inleiding Kinderen komen dagelijks via de media, ervaringen thuis of op straat in aanraking met positieve en negatieve aspecten van relaties en seksualiteit. Logisch dat ze daar op school over vertellen en vragen stellen. Wij bieden kinderen daar de ruimte voor. Natuurlijk willen we voorkomen dat kinderen negatieve gevoelens ontwikkelen ten aanzien van seksualiteit, die het gevolg kunnen zijn van onjuiste, onvolledige of ongenuanceerde informatie en beeldvorming. Informatie van de straat vraagt om doordenking, nuancering of aanvulling. Vooral ook, omdat bij deze informatie de emotionele kant vaak in de verdrukking komt. Naast deze confrontatie met de wereld van de volwassenen vraagt vooral de ontwikkeling van de eigen seksualiteit van de kinderen aandacht. Seksualiteit is er vanaf de geboorte en ze ontwikkelt zich onder tal van ervaringen. Een goede begeleiding en stimulering kan voorkomen dat kinderen moeite krijgen met de eigen seksualiteitsbeleving, met hun zelfbeeld, met hun vermogen intieme relaties met anderen aan te gaan. Aandacht voor relaties en seksualiteit op jonge leeftijd kan ook voorkomen dat kinderen later, als ze eenmaal gaan experimenteren met seksuele relaties, risico s gaan nemen. Beleid van de school Op onze school wordt in de groepen 1 t/m 8 structureel aandacht geschonken aan relaties en seksualiteit. Het doel ervan is kinderen te ondersteunen bij de ontwikkeling tot een persoon die respect heeft voor zichzelf en anderen, zich bewust is van eigen en andermans gevoelens, wensen, opvattingen en mogelijkheden en steeds beter gefundeerde beslissingen kan nemen op het gebied van seksualiteit. Het thema is verdeeld in 3 domeinen: 1. Lichamelijke en emotionele ontwikkeling 2. Sociale ontwikkeling en relaties 3. Seksualiteit en gezondheid Leermiddelen De leermiddelen die we gebruiken in onze lessen zijn: 1. Videomateriaal 2. Lesmateriaal van de week van de lentekriebels

2 Groep 1, 2, 3 en 4 Lichamelijke ontwikkeling Beeld van jezelf. Door middel van de lessen (kringgesprek, kringactiviteit, luisteren en kijken) wordt aandacht besteed aan: spiegelkijken. Door het kijken in de spiegel leren kinderen te kijken naar zichzelf en zijn/haar lichaamskenmerken te benoemen en te laten bevragen. Maak jezelf anders. Wat is hetzelfde aan jou en mij? Waar houd jij van? Wie ben jij? Wie zijn dit? Wat heb je in je handen? Bloot. Kinderen denken na over gewoonten en opvattingen rond bloot zijn. Een lekker gevoel. Ontdekopdrachten en tekenen. Ontdekkend bezig zijn met positieve en negatieve gevoelens rond het aanraken van hun lichaam, bijv. door het spelen van blindemannetje. Jongen of meisje? Kinderen gaan op zoek naar uiterlijke verschillen tussen jongens en meisjes. Hoe ben jij geboren? Door middel van boek, video en verhaal wordt verteld over het zwanger zijn en de geboorte. Sociale ontwikkeling en relaties Vriendjes en vriendinnetjes (kringgesprek en rollenspel). De kinderen praten over de functie van een knuffel, het hebben van vriendschap en relaties en het laten zien en horen wat vriendschap is. Hoe maak je vrienden en behoud je vrienden. Verliefd zijn. Met wie woon je. Kinderen denken na over de manier waarop zijzelf en anderen samenwonen. Familierelaties en houden van. Seksualiteit en gezondheid. Ik maak me schoon (doe-kring) Kinderen ontdekken wat er allemaal op en aan hun lichaam gaat, zoals: zeep, vuil, verf, plaksel, smeerseltjes, kleren en zonnestralen. Kinderen praten over hygiëne. Terminologie die wij gebruiken voor de geslachtsdelen zijn: piemel/penis/plasser, vagina en vrijen. Boeken: Het ei van mama/ik vind jou lief Video: Baas over je billen Edwin Rutten. (groep 1 en 2) Voortplanting. School t.v programma: Huisje, Boompje, Beestje. (groep 3 of 3/4) Lesmaterialen van de week van de lentekriebels

3 Lichamelijke ontwikkeling Groep 5 en 6 Beeld van jezelf. Door middel van de lessen (kringgesprek, kringactiviteit, luisteren en kijken) leren de kinderen na te denken over zichzelf. Kinderen gaan uiterlijke kenmerken én gedragskenmerken van elkaar benoemen. Wat voelt lekker? De kinderen zijn bij deze activiteit bezig met verschillende manieren van aanraken door zichzelf (zoals bijv. duimzuigen, afdrogen, haren borstelen) en door anderen en met de gevoelens die hiermee verband houden. Jongens en meisjes. Hierbij gaan de kinderen op zoek naar uiterlijke verschillen tussen jongens en meisjes. Het gesprek vindt plaats naar aanleiding van twee afbeeldingen. Hoe ben ik geboren? De kinderen krijgen een vragenformulier mee naar huis en stellen vragen over hun geboorte. Samen met het vragenformulier kunnen foto s en geboortekaartjes mee naar school genomen worden. Ouders op bezoek. Enkele ouders worden op school uitgenodigd om vragen van de kinderen te beantwoorden over geboorte en/of zwangerschap. Sociale ontwikkeling en relaties Jongens en meisjes over elkaar. Bij deze activiteit denken de kinderen na over verschillen en overeenkomsten in spelgedrag tussen jongens en meisjes. Welke spelletjes spelen de jongens (meisjes) het liefst samen? Waarom mogen daar geen meisjes (jongens) aan mee doen? Vooroordelen en discriminatie. Hierbij gaat het gesprek over: anders zijn en het veroordelen daarvan. De reden van het anders zijn ligt in deze les niet vast, de kinderen benoemen het anders zijn zelf. Houden van. Waar kun je allemaal van houden: mensen, kinderen, dieren, knuffels En, hoe kun je merken dat je van iemand houdt? Relaties. In deze les leren de kinderen dat er ook andere relaties mogelijk zijn zoals bijv. lat-relatie, het homohuwelijk. Vriend(in) gezocht. Hoe maak je vrienden? Vriendschappen in stand houden. In een rollenspel leren de kinderen vriendschappen te behouden. Verliefd. Bij deze activiteit staan vragen rondom verliefdheid centraal. Wie zou zelf een brief aan iemand durven schrijven? Dit is één van de vragen die aan de kinderen gesteld gaat worden. Ook gaan de kinderen brieven lezen van andere kinderen die schrijven over hun gevoelens van verliefdheid. Samenleven. Hierbij worden verschillende samenlevingsvormen besproken. Dit is een herhaling/verlengstuk van de activiteit: relaties. Seksualiteit en gezondheid Besnijdenis. Kinderen maken kennis met dit begrip. Hierbij wordt uitleg gegeven over het hoe en waarom. Seksueel misbruik. Via voorbeelden geven we aan wat intimidatie is. Wat moet je doen als De bedoeling is dat kinderen zich minder kwetsbaar opstellen en zich bewust zijn van (kwalijke) belangen van een ander. Lesmaterialen: week van de lentekriebels

4 Groep 7 en 8 Groep 7 Lichamelijke/emotionele ontwikkeling Wie ben ik? De kinderen noemen hun eigen positieve en negatieve kenmerken w.b. gedrag en uiterlijk. Ook worden de positieve kanten van een ander beschreven. Bloot. In groepen van 2 (jongen en meisje) worden de verschillen benoemd en beschreven w.b. gedrag, uiterlijk, interesses enz. Sekserollen. Na het beluisteren van het sprookje Het bijzondere kind beantwoorden de kinderen vragen over hoe het is om een jongen/meisje te zijn. Veranderen van rol. De kinderen ervaren in een toneelstukje dat de traditionele rol van ouders ook veranderd is. Sociale ontwikkeling Vriendschap in stand houden. D.m.v. rollenspel kunnen de kinderen hun eigen idee over dit onderwerp vorm geven. Vriendschap en verliefdheid. Vier situaties worden hier beschreven en eindigen met de vraag wat de kinderen in dit geval zouden doen? Seksualiteit en gezondheid Heimelijk verliefd. De jongens lezen het verhaal over Verliefd op Anne en de meisjes Verliefd op Omar. De afsluitende vragen beantwoorden de kinderen voor zichzelf. Versieren. Wat doe je om de aandacht van de ander te krijgen. In het verhaal zitten 2 open vragen wat jongens of meisjes het beste kunnen doen? Relaties. Wat vinden kinderen van mensen die anders zijn. Wat vind je hiervan en hoe reageren volwassenen hier op? Seksueel misbruik. Wat zou je doen als volwassenen kinderen benaderen met oneerbare voorstellen. Wat is jouw oplossing/advies/antwoord hier op? Week van de lentekriebels. Lesmateriaal van de week van de lentekriebels wordt ingezet. Groep 8 Lichamelijke/emotionele ontwikkeling Wie ben ik? De kinderen noemen hun eigen positieve en negatieve karaktereigenschappen en uiterlijke kenmerken. Ook worden de positieve kanten van een ander aangegeven. Ik verander in de pubertiet Gesprekken over lichamelijke veranderingen van een puber. De school heeft folders, om het gesprek op gang te helpen. Adviesbureau help De kinderen praten over vragen die gesteld zijn door andere kinderen. Lieve Lita De kinderen reageren op verhalen, over zelfbevrediging,van fictieve kinderen. De kinderen leren dat het normaal is.

5 Sociale ontwikkeling Wat is seks? De kinderen praten met elkaar over seks. Ze leren dat uitingsvormen van en opvattingen over seks van elkaar kunnen verschillen. Echt of onecht De kinderen ondervinden door middel van filmpjes & bladen dat het beeld wat de media schetst over mannen, vrouwen, seks en liefde vaak onrealistisch of een negatief beeld is. Seksualiteit en gezondheid Wel of geen kinderen De kinderen praten met elkaar over verschillende reden om wel of geen kinderen te krijgen. Voorbehoedsmiddelen De kinderen krijgen op een speelse manier informatie over een aantal voorbehoedsmiddelen. De nadruk ligt op de veilig vrijen, het voorkomen van geslachtsziektes en de ongewenste zwangerschap. Seksueel misbruik De kinderen krijgen informatie over wat seksueel misbruik is, wat de gevolgen voor het slachtoffer kunnen zijn en op welke manier kinderen om hulp kunnen vragen. Tevens maakt groep 8 gebruik van het lespakket Liefdespaleis. Boeken: Werkboek Het liefdespaleis / Ben jij ook op mij./ Seks en zo /Over baby s en zo. Video: Klokhuisspecial over o.a de kindertelefoon (groep 6/7) Het liefdespaleis (groep 8) Lesmaterialen van de week van de lentekriebels. Tot slot Heeft u vragen over de lessen en/of wilt u de bijbehorende boeken inzien? U mag altijd na schooltijd de klas van uw zoon/dochter binnenlopen en uw vraag/vragen aan de leerkracht te stellen! Bijlage: Uitgewerkte inhoud van de lessen Het liefdespaleis

6 Bijlage: Uitgewerkte inhoud van de lessen Het liefdespaleis Het liefdespaleis is een school t.v. programma over relationele en seksuele vorming. De opbouw is als volgt: Les 1. In deze les worden twee onderwerpen behandeld: Zelfbeeld en puberteit. Zelfbeeld: Hoe kom je daaraan? Hoe denk jij over jezelf en over anderen? Wat vinden anderen van jou?. Leerlingen ervaren dat anderen positief over ze kunnen denken en worden zich bewust van het feit dat het zelfbeeld kan verbeteren als er iets aardigs wordt gezegd over elkaar. Een positief zelfbeeld is een belangrijke voorwaarde om sociale relaties en later ook seksuele relaties te gunnen aangaan. Iemand die niet van zichzelf houdt, kan zich niet voorstellen dat iemand van hem kan houden. Een positief zelfbeeld is een belangrijke voorwaarde om sociale relaties en later ook seksuele relaties te kunnen aangaan. Iemand die niet van zichzelf houdt, kan zich niet voorstellen dat iemand van hem kan houden. Puberteit: Wat gebeurt er lichamelijk en emotioneel in de puberteit? Wanneer begint het? Wat zijn de lichamelijke veranderingen bij jongens en meisjes. De lichamelijke veranderingen worden behandeld, maar ook de gedragsveranderingen. Die gedragsveranderingen hebben te maken met stemmingswisselingen als gevolg van hormoonschommelingen en met het zoeken naar de eigen identiteit. Les 2: In dit programma worden de volgende onderwerpen behandeld: Verliefd en verkering. Bij deze onderwerpen spelen zowel gevoelens als vaardigheden een rol. Maar ook sociale regels die horen bij verliefd zijn en bij vriendschap. Gevoelens. Er is verschil tussen vriendschap en verliefd zijn, waar let je op, waar val je op, ben je wel eens verliefd geweest op iemand van hetzelfde geslacht, wat vind je daarvan, wat is een blauwtje lopen, hoe voelt dat, wanneer ben je jaloers, heb je wel eens liefdesverdriet? Vaardigheden. Hoe leg je contact, hoe maak je het uit, wat doe je als je liefdesverdriet hebt, wat doe je als een vriend of vriendin liefdesverdriet heeft? Sociale regels: Wat doe je als je verliefd bent en wat niet, wat is vreemdgaan, voor wie is dat vervelend, wat doe je wel of niet tegenover degene met wie je verkering hebt of met wie je bevriend bent? Grenzen: Het onderwerp wordt behandeld in de Kiss me kwik show. Hierin krijgt een meisje als prijs een zoen van een jongen. Als het meisje niet wil, wordt de groepsdruk groter. Het meisje houdt vol, waarna de jongen afhaakt. Relaties: Kinderen zien veelal een vader en moeder samenwonen, maar veel kinderen leven in een éénoudergezin. Er zijn kinderen van wie de ouders gescheiden zijn, van wie één van de ouders overleden is, of kinderen die de ontbrekende ouder zelfs nooit gekend hebben. Sommige ouders zijn niet getrouwd, maar wonen samen. Kinderen maken kennis met al deze relatievormen en hierover hebben mensen verschillende meningen. Door kinderen hierover te laten nadenken kan voorkomen worden dat relaties die afwijken bij voorbaat als negatief worden bestempeld. De rol van de media: Hoe kunnen kinderen met informatie van t.v., internet en tijdschriften omgaan? Door kritisch te kijken, leren kinderen nadenken over de golf aan informatie die de media ons geeft over seksualiteit en relaties.

7 Les 3: In dit programma worden twee onderwerpen behandeld: De voortplanting en voorbehoedmiddelen. De voortplanting: Er wordt gesproken over knuffelen en vrijen. Voor kinderen betekent knuffelen intimiteit. Lichamelijke intimiteit is een belangrijke voorwaarde voor een gezonde seksuele ontwikkeling. Om uit te leggen hoe de geslachtsdaad plaatsvindt, is gekozen voor een animatiefilm. Op deze manier kan duidelijk en volledig worden uitgelegd wat er precies gebeurt. Ook worden andere manieren van zwanger worden besproken. Aan de orde komt ook: de verschillende manieren waarop een kind ter wereld kan komen; op de natuurlijke manier, via een keizersnede en zelfs met een pomp of tang. Voorbehoedmiddelen: Besproken wordt de functie van het gebruik van voorbehoedmiddelen en de verschillende manieren/middelen

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode:

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Groep 1-2 Hierbij zijn de kinderen bezig met specifieke lichaamskenmerken van zichzelf en van anderen. Ook gaan ze op zoek naar onderlinge overeenkomsten.

Nadere informatie

Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels

Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Naam Christel van Helvoirt GGD Hart voor Brabant Waar denken jullie aan bij seksualiteit? Gevoelens Veiligheid

Nadere informatie

Week van de Lentekriebels

Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding, op school en thuis Anja Sijbranda GGD Hart voor Brabant Programma Waarom relationele en seksuele vorming? Wat doet school?

Nadere informatie

Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik

Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik Groep 1 Les 1: Wie ben ik De leerlingen kennen hun eigen lichaam De leerlingen krijgen inzicht in de overeenkomsten en verschillen in lichaamskenmerken De leerlingen

Nadere informatie

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland)

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Programma 1. Seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren 2. Criteria om normaal

Nadere informatie

Ouderavond lijf & relaties

Ouderavond lijf & relaties Ouderavond lijf & relaties Robert van der Gaag info@one2know.nl 0611003414 Voorstellen Ervaring Gezonde school, genotmiddelen, seksualiteit, voeding, bewegen, mondzorg en mediawijsheid Kinderen Wie heeft

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

In de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk!

In de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk! In de les praten over relaties en seksualiteit Hoe maak je het makkelijk en leuk! Hoe kunt u leerlingen ondersteunen en leert u hen verantwoorde keuzes te maken op het gebied van relaties en seksualiteit?

Nadere informatie

Doelen relationele vorming

Doelen relationele vorming Doelen relationele vorming RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf RV 1.1. Ontdekken dat ieder uniek is. RV 1.2. Zich bewust worden van hun eigen kwetsbaarheid en ermee kunnen omgaan. RV 1.3. Eigen

Nadere informatie

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf. RV1.1 RV1.2 RV1.3 RV1.4 Ontdekken dat iedereen uniek is. Ik heb door dat iedereen

Nadere informatie

Voorstellen R E LA T I E S E N S E K S U A L I T E I T Mariette Haak Gezondheidsbevorderaar GGD HM mhaak@ggdhm.nl Aandachtsgebieden Gezonde school, genotmiddelen, seksualiteit, voeding, bewegen en mondzorg

Nadere informatie

Seksuele vorming: gave (op-)gave

Seksuele vorming: gave (op-)gave Seksuele vorming: gave (op-)gave De Wegwijzer Oosterwolde, 28 januari 2016 Mieneke Aalberts-Vergunst Programma Introductie Stellingen De wereld om ons heen Onze opvoeding Seksualiteit Het Bijbelse beeld

Nadere informatie

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!

Nadere informatie

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Jongens. Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Jongens. Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Wat gebeurt er met je als je een leuk meisje of jongen tegenkomt. Je vindt de ander leuk en misschien word je wel verliefd. Dan wil je heel vaak bij hem of bij

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels

Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Christel van Helvoirt medewerker Gezondheidsbevordering GGD Hart voor Brabant Bovenbouw:

Nadere informatie

Week van de Lentekriebels

Week van de Lentekriebels Week van de Lentekriebels De projectweek Week van de Lentekriebels, georganiseerd door Rutgers WPF samen met alle GGD-en in Nederland, bestaat dit jaar 10 jaar. Tijdens het project geven basisscholen in

Nadere informatie

Over: www.bewareofloverboys.nl

Over: www.bewareofloverboys.nl 1 Naam: www.bewareofloverboys.nl Voordat je begint met de opdrachten? Lees dit door: Als je je niet prettig voelt bij het lezen van bepaalde dingen: Stop met het lezen van deze site. Praat erover met iemand

Nadere informatie

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min. Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet

Nadere informatie

De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen

De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen Wat kun je doen als je vader of moeder bent? Je kunt je kinderen helpen bij hun seksuele ontwikkeling. Als ze klein zijn

Nadere informatie

Wie vind ik speciaal?

Wie vind ik speciaal? Kriebels in je buik Wie vind ik speciaal? 1 Wie vind ik speciaal? Groep 4 35 min Begrippen Vriendschap, familie, relaties, liefde, lief, vriendjes, vriendinnetjes, collega s, hobby, troosten, fijn Benodigheden

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...

Nadere informatie

VRIENDSCHAP EN RELATIES

VRIENDSCHAP EN RELATIES VRIENDSCHAP EN VRIENDSCHAP Als je in de puberteit komt, wordt vriendschap belangrijk. Je vrienden kies je zelf uit. Er zijn mensen die één boezemvriend of één hartsvriendin hebben. Andere mensen hebben

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 11: Wat is seks? Lesoverzicht

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 11: Wat is seks? Lesoverzicht Les 11: Wat is seks? Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen kunnen verschillende betekenissen geven aan seksualiteit. Kinderen zijn zich ervan bewust dat iedereen seksuele gevoelens heeft, en dat je je daarvoor

Nadere informatie

Inkijkexemplaar INLEIDING. zelfbeeld. Leskatern 1

Inkijkexemplaar INLEIDING. zelfbeeld. Leskatern 1 r aa pl em ex jk ki In zelfbeeld INLEIDING Wie ben ik en hoe presenteer ik me naar de buitenwereld? Dat zijn vragen waar veel jongeren mee bezig zijn. Het is niet makkelijk om je zeker te voelen in een

Nadere informatie

PROEFLES. Lesmethode voor relationele en seksuele vorming voor het primair onderwijs GROEP 3/4 GROEP 5/6 GROEP 7/8

PROEFLES. Lesmethode voor relationele en seksuele vorming voor het primair onderwijs GROEP 3/4 GROEP 5/6 GROEP 7/8 PROEFLES Lesmethode voor relationele en seksuele vorming voor het primair onderwijs GROEP 1/2 GROEP 3/4 GROEP 5/6 GROEP 7/8 OVER DE LESMETHODE VEILIGWIJS Bedankt voor het aanvragen van de Veiligwijs proefles.

Nadere informatie

Seksualiteit en seksuele ontwikkeling

Seksualiteit en seksuele ontwikkeling Seksualiteit en seksuele ontwikkeling Platform Smith Magenis syndroom 15 november 2014 - Leusden Yvonne Stoots Vanmiddag Seksualiteit Seksuele ontwikkeling Begeleiding bij seksuele ontwikkeling Seksualiteit

Nadere informatie

Op woensdag a.s. mogen de kinderen van de groepen 3 t/m 8 weer een hardgekookt ei meenemen. We spelen dan het éitje tiktoernooi.

Op woensdag a.s. mogen de kinderen van de groepen 3 t/m 8 weer een hardgekookt ei meenemen. We spelen dan het éitje tiktoernooi. 17 maart 2016 27 25 Even voorstellen Mijn naam is Marleen Witteveen. Ik ben 21 jaar en woon in Vianen. U zou mij kunnen kennen van mijn werkzaamheden als caissière bij de Coop. Dit werk blijf ik nog tot

Nadere informatie

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit

Nadere informatie

Werkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant

Werkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant KaartjesspeL voorkant Kaartjesspel achterkant Wat betekent LHBT? Ben je in de war als je bi bent? Hoe word je homo? Wat is coming out? Op welke leeftijd ontdek je dat je homo of lesbisch bent? Op welke

Nadere informatie

Relaties en seksualiteit

Relaties en seksualiteit Seksualiteit ontwikkelt zich vanaf de geboorte en is een wezenlijk onderdeel van het mens-zijn gedurende het hele leven. Seksualiteit wordt geuit en ervaren in gevoelens, gedachten, opvattingen, rollen

Nadere informatie

Resultaten onderzoek Rutgers i.s.m. het NOS Jeugdjournaal 2016 Samenvatting. Utrecht, maart 2016 Auteur: Hanneke de Graaf.

Resultaten onderzoek Rutgers i.s.m. het NOS Jeugdjournaal 2016 Samenvatting. Utrecht, maart 2016 Auteur: Hanneke de Graaf. Arthur van Schendelstraat 696 3511 MJ Utrecht Postbus 9022 3506 GA Utrecht +31(0)30 231 34 31 office@rutgers.nl www.rutgers.nl www.rutgers.international Utrecht, maart 2016 Auteur: Hanneke de Graaf BIC

Nadere informatie

Persoonlijk Plan Aandachtspunten omgangsvormen, verzorging, lichaamsbeleving, weerbaarheid relaties en seksualiteit

Persoonlijk Plan Aandachtspunten omgangsvormen, verzorging, lichaamsbeleving, weerbaarheid relaties en seksualiteit Persoonlijk Plan Aandachtspunten omgangsvormen, verzorging, lichaamsbeleving, weerbaarheid relaties en seksualiteit Het is belangrijk dat de begeleiding rond omgangsvormen, weerbaarheid en seksualiteit

Nadere informatie

Pubertijd volgens Midas Dekkers (bioloog)

Pubertijd volgens Midas Dekkers (bioloog) Pubertijd volgens Midas Dekkers (bioloog) Pubertijd is als je vader verandert van een held in een ouwe zak en je moeder van een warme haven in een theemuts Wensen en Grenzen Elizabeth Hamelinck GGD Hollands

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Kijk, zo en zo gaat het beter, voel je wel?

Kijk, zo en zo gaat het beter, voel je wel? Kijk, zo en zo gaat het beter, voel je wel? Wat is seksuele intimidatie? Sporten is heerlijk! Je kunt er al je energie in kwijt. Het is vaak spannend en gezellig en je voelt je er goed door. Maar soms

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Lees blz. 5 tot en met 8. Jim vindt Rudsel een rare naam. Jim zegt dit ook tegen Rudsel. Vind jij het ook een rare naam? Is

Nadere informatie

Tips voor ouders om met kinderen te praten over relaties en seksualiteit

Tips voor ouders om met kinderen te praten over relaties en seksualiteit Utrecht, januari 2018 Tel. (030) 231 34 31 Rutgers 2018 www.seksuelevorming.nl/weekvandelentekriebels Tips voor ouders om met kinderen te praten over relaties en seksualiteit 1 Algemene tips bij seksuele

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

Werkvormen: Lesdoelen: Filmpjes: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 8: Verliefd. Lesoverzicht

Werkvormen: Lesdoelen: Filmpjes: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 8: Verliefd. Lesoverzicht Les 8: Verliefd Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten dat gevoelens van verliefdheid leuk maar ook lastig kunnen zijn; Kinderen zijn zich ervan bewust dat je op verschillende types mensen verliefd kunt

Nadere informatie

KIJK! SEKSUALITEIT. mijn leven. Leerjaar 2. Leskatern 3. Ont wikkeld voor. praktijkonderwijs Basis - Kader

KIJK! SEKSUALITEIT. mijn leven. Leerjaar 2. Leskatern 3. Ont wikkeld voor. praktijkonderwijs Basis - Kader em ex jk ki In KIJK! mijn leven Leerjaar 2 aa pl SEKSUALITEIT Leskatern 3 r Ont wikkeld voor praktijkonderwijs Basis - Kader INLEIDING Seksualiteit Jongeren zijn veel bezig met relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Inhoud onderbouw. Relaties en seksualiteit onderbouw 39

Inhoud onderbouw. Relaties en seksualiteit onderbouw 39 Inhoud onderbouw Introductie onderbouw 41 Onderwijspakket Relaties en seksualiteit 41 De algemene informatie 41 De lessen voor de onderbouw 41 Planningsformulier 41 Seksuele en relationele ontwikkeling

Nadere informatie

klaar met spelen? dat dacht je maar!

klaar met spelen? dat dacht je maar! 5 7 8 9 0 5 5 7 8 9 0 5 Dit spel is ontwikkeld om gezinnen, waarvan één of meer personen hiv+ zijn, te ondersteunen bij het praten over onderwerpen die daar direct of indirect mee te maken hebben. Mensen

Nadere informatie

Utrecht, maart Rutgers Arthur van Schendelstraat MJ Utrecht Postbus GA Utrecht

Utrecht, maart Rutgers Arthur van Schendelstraat MJ Utrecht Postbus GA Utrecht Arthur van Schendelstraat 696 3511 MJ Utrecht Postbus 9022 3506 GA Utrecht +31(0)30 231 34 31 office@rutgers.nl www.rutgers.nl www.rutgers.international Utrecht, maart 2017 BIC ABNA NL 2A IBAN NL18 ABNA

Nadere informatie

Theorieboek. Knuffel. Mensen zijn afhankelijk van elkaar, want de mens is een sociaal dier dat het liefst in

Theorieboek. Knuffel. Mensen zijn afhankelijk van elkaar, want de mens is een sociaal dier dat het liefst in 4c Relatie 1 Wat is een relatie? Wanneer je deze vraag aan een aantal verschillende mensen stelt dan zullen zij allen een antwoord geven. Want wat een relatie precies is, is voor ieder persoon verschillend.

Nadere informatie

Niet Normaal. Hetero s zijn niet normaal, ze zijn gewoon met meer.

Niet Normaal. Hetero s zijn niet normaal, ze zijn gewoon met meer. LEIDRAAD VOOR BEGELEIDERS Niet Normaal Hetero s zijn niet normaal, ze zijn gewoon met meer. Het project Niet Normaal wil seksuele diversiteit bespreekbaar maken bij (Gentse) jongeren van 14 tot 18 jaar.

Nadere informatie

Ik ben verliefd. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen

Ik ben verliefd. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen Kriebels in je buik Ik ben verliefd 1 Ik ben verliefd Groep 4 50 min Begrippen Verliefd, lief, leuk, gevoelens, verkering, vriendschap, diversiteit, homoseksualiteit, homoseksueel, lesbisch, seksuele diversiteit

Nadere informatie

Tekst lezen en een tekstschema invullen

Tekst lezen en een tekstschema invullen Tekst lezen en een tekstschema invullen 1. Kijk naar de tekst. Voorspel waar de tekst over gaat. 2. Lees de tekst. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp. Schrijf tijdens

Nadere informatie

DE STROOM. Informatieblaadje Basisschool de Beerze

DE STROOM. Informatieblaadje Basisschool de Beerze DE STROOM JAARGANG 3 NUMMER 23 3 MAART 2016 Informatieblaadje Basisschool de Beerze Inhoud: Bezoek van een schrijfster De grote rekendag Week van de Lentekriebels Boomfeestdag groepen 5/6 en 6 Agenda en

Nadere informatie

Programma workshop seksuele opvoeding: Daar praat je toch niet over met je kinderen?

Programma workshop seksuele opvoeding: Daar praat je toch niet over met je kinderen? Programma workshop seksuele opvoeding: Daar praat je toch niet over met je kinderen? Korte kennismaking Wat dragen ouders bij? Presentatie Stelling Presentatie Opdracht Voorbeeld opzet cursus en afsluiting

Nadere informatie

Groep 1, 2 Thema 1 De groep? Dat zijn wij! 1. Hallo, hier ben ik! Samen plezier maken en elkaar beter leren kennen.

Groep 1, 2 Thema 1 De groep? Dat zijn wij! 1. Hallo, hier ben ik! Samen plezier maken en elkaar beter leren kennen. Groep 1, 2 1. Hallo, hier ben ik! 2. Prettig kennis te maken Kinderen leren elkaar beter kennen en ontdekken verschillen en overeenkomsten. 3. Samen in de klas Over elkaar helpen, geholpen worden en afspraken

Nadere informatie

Toolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor?

Toolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor? Toolkit Kinderen, waar kies ik voor? Mijn kind wil een kind Informatiefolder voor ouders van mensen met een verstandelijke beperking en een kinderwens 2 Vraag een willekeurige persoon wat voor hem belangrijk

Nadere informatie

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG :

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Bijlage Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Interview: vragen gast : Levensgeschiedenis: Zie dossier Hoe vind

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

De seksuele ontwikkeling. van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen

De seksuele ontwikkeling. van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen Seksuele opvoeding gaat over meer dan alleen seksualiteit De seksuele ontwikkeling van kinderen en wat ouders kunnen doen

Nadere informatie

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Normen en waarden De spelleider wijst iemand aan die een casus voorlegt waarin seksuele voorlichting is gegeven aan een cliënt. Bespreek in tweetallen

Nadere informatie

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 minuten Voorbereiding: op www.meerdanliefde.nl is veel informatie te vinden in redelijk eenvoudige taal. Ook in het App Note Mouse draaiboek staan

Nadere informatie

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter

Nadere informatie

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek.

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek. BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek. De gedachten alleen al dat mijn kleine meid seks zou

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Lees blz. 5, 6, 7, 8 Wat denk je dat Aïsha wilde doen? Waarom is dat niet gelukt? Is het goed dat de deur van het dak altijd op slot

Nadere informatie

Lichamelijke ontwikkeling

Lichamelijke ontwikkeling Lichamelijke ontwikkeling Ik ben een jongen en jij bent een meisje (eerste graad) Kinderen worden zich bewust van de lichamelijke verschillen en overeenkomsten tussen jongens en meisjes. Kinderen worden

Nadere informatie

Jongeren met een aangeboren genitale aandoening Wegwijzer bij vragen over intimiteit en seksualiteit

Jongeren met een aangeboren genitale aandoening Wegwijzer bij vragen over intimiteit en seksualiteit Jongeren met een aangeboren genitale aandoening Wegwijzer bij vragen over intimiteit en seksualiteit Inleiding Als je geboren bent met Spina Bifida (open rug), een blaasexstrophie of een andere aandoening

Nadere informatie

Socialisatie & Seksualiteit

Socialisatie & Seksualiteit levensbeschouwing & maatschappij M A V O 3 katern 5 Socialisatie & Seksualiteit naam cluster maartenscollege groningen / haren MAVO 3 KATERN 5 2010 2011 levensbeschouwing & maatschappij: socialisatie &

Nadere informatie

Wiekslag Speciaal. Vanuit het kamertje

Wiekslag Speciaal. Vanuit het kamertje Wiekslag Speciaal Vanuit het kamertje Uw dochter van vijf vraagt hoe baby's in een buik komen. Uw zoontje van vier laat trots zijn stijve piemeltje zien. Uw 9-jarige moet er ineens niet meer aan denken

Nadere informatie

!"# $ % & ' (!)*+),-./0.1//2

!# $ % & ' (!)*+),-./0.1//2 !"# $ % & ' (!)*+),-./0.1//2 !! " #!#$%!!&!& '!!! (! %)(%)(!! * &!# '! +!(,-#!&!# %#."'! $ '#$'$!!& '!& '# '! # %'!! % ##%! '!/!& '#'!%'!! # 01.$ 2* '#!& %!&!!!!! % #! 3' 1 4!! -(,!!#!& '#!!# %#."'! $'#(

Nadere informatie

Draaiboek voor een ouderavond over relaties en seksualiteit

Draaiboek voor een ouderavond over relaties en seksualiteit Draaiboek voor een ouderavond over relaties en seksualiteit Colofon Titel: Draaiboek voor een ouderavond over relaties en seksualiteit Oorspronkelijke uitgave: NIGZ, 2006 Auteurs: Illustraties: Vormgeving:

Nadere informatie

SO ZML Leerlijn Seksuele Vorming

SO ZML Leerlijn Seksuele Vorming SO ZML Leerlijn Seksuele Vorming INLEIDING Fasen in de regulier verlopende seksuele ontwikkeling Baby s (0 en 1 jaar; ontdekken) zijn louter gericht op het ervaren van zintuigen. Door te voelen, te luisteren,

Nadere informatie

Dit is een rollenspel dat de volgende thema s behandelt: geweld tussen individuen, pesten.

Dit is een rollenspel dat de volgende thema s behandelt: geweld tussen individuen, pesten. Kan het anders? (Uit: Kompas) Dit is een rollenspel dat de volgende thema s behandelt: geweld tussen individuen, pesten. Behandelende onderwerpen het recht veilig in vrijheid te leven het recht op respect

Nadere informatie

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag Kriebels in je buik Seksueel grensoverschrijdend gedrag 1 Seksueel grensoverschrijdend gedrag Groep 8 90 min Begrippen Seksuele grensoverschrijding, seksueel misbruik, vertrouwenspersoon, veilig thuis

Nadere informatie

Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave

Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave Seksuele opvoeding l 18-22 jaar oud Wat is de bagage die uw kind meegekregen moet hebben rond sekuele vorming als hij/zij volwassen is geworden? uw kind als

Nadere informatie

Module TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen.

Module TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen. Module TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen. In de TA wordt gesproken over het begrip strook. Een strook is een eenheid van erkenning. Mensen hebben een sterke

Nadere informatie

Kanjerprotocol hoe gaan we om met elkaar

Kanjerprotocol hoe gaan we om met elkaar Inleiding Kanjerprotocol hoe gaan we om met elkaar We hebben ons als doel gesteld: Kinderen in een veilige, vertrouwde omgeving begeleiden bij de ontwikkeling van hun eigen mogelijkheden. Goed onderwijs

Nadere informatie

Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015

Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015 Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015 Gegevens meting leraren Respons : 45 leraren, 21 mannen & 24 vrouwen Scholen : Blariacum College (Venlo) Summa College (Eindhoven) Vakcollege Tilburg

Nadere informatie

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.

Nadere informatie

IEMAND VAN JE FAMILIE

IEMAND VAN JE FAMILIE POLITIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE FAMILIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE GEZIN STEUNKAARTJE JE VERKERING STEUNKAARTJE BESTE VRIEND/VRIENDIN STEUNKAARTJE HUISARTS STEUNKAARTJE (LEERLING)BEGELEIDER STEUNKAARTJE

Nadere informatie

Anti-pestbeleid KW-school

Anti-pestbeleid KW-school Anti-pestbeleid KW-school Uitgangspunt: Wij willen een school zijn, waar kinderen samen spelen, samen leren, samenwerken en waar ieder kind zich veilig voelt. Dat betekent dat pestgedrag bij ons op school

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit Menukaart Gezonde basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema

Nadere informatie

BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN

BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING In deze bijlage maken we de vergelijking tussen de Ontwikkelingsdoelen uit het Ontwikkelingsplan van de katholieke kleuterschool en de doelen

Nadere informatie

OOST WEST THUIS BEST

OOST WEST THUIS BEST Lesmateriaal horend bij de theatrale dansvoorstelling OOST WEST THUIS BEST van Rauher Engel Foto: Kees van Putten Rauher Engel Concept & idee: Dagmar Chittka Auteur: Marleen Weijman 5 nov 09 Inleiding

Nadere informatie

Wervelende. Voorlichtingsshow

Wervelende. Voorlichtingsshow De Wervelende Voorlichtingsshow Introductieles/Omkadering 1. HINTS Doelstelling: Taal en termen kennen. Werkwijze: Om beurten krijgt men een woord in het oor gefluisterd door de begeleider De deelnemer

Nadere informatie

Ouderavond Puberwereld

Ouderavond Puberwereld Ouderavond Puberwereld bronnen : Puberbrein binnenstebuiten en Beter omgaan met pubers Van de Brugghenschool Katwijk R van der Gaag GGD Hollands Midden Gezondheidsbevorderaar Aandachtsgebieden : genotmiddelen,

Nadere informatie

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek.

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek. BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek. De gedachten alleen al dat mijn kleine meid seks zou

Nadere informatie

Over kalveren en vlinders

Over kalveren en vlinders Woord vooraf Over kalveren en vlinders Woord vooraf a Over kalveren en vlinders 9 Kalverliefde : de eerste verliefdheid, de eerste keren vlinders in de buik, de verliefdheid van de puberteit. Denk jij

Nadere informatie

Les 1. Wensen & Grenzen. Praten over seks... Hoe en hoezo?

Les 1. Wensen & Grenzen. Praten over seks... Hoe en hoezo? Les 1 Wensen & Grenzen Praten over seks... Hoe en hoezo? In deze eerste les wordt het thema 'Seksueel gedrag' geïntroduceerd. Het is aan jou als mentor / docent om te bepalen of de sfeer in de groep veilig

Nadere informatie

Peer to peer interventie copyright Marieke Kroneman les 3 van 4 debat

Peer to peer interventie copyright Marieke Kroneman les 3 van 4 debat 3. Derde bijeenkomst over gender stereotype verwachtingen Gender stereotype verwachtingen zijn een belangrijke determinant voor een homonegatieve houding. KERNBOODSCHAP van deze les: je hoeft niet je houding

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

cbs De Rank Sociaal emotionele ontwikkeling Gouden weken Doelen schooljaar

cbs De Rank Sociaal emotionele ontwikkeling Gouden weken Doelen schooljaar Sociaal emotionele ontwikkeling cbs De Rank Gouden weken Doelen schooljaar 1. De leerlingen kennen de gedragsverwachtingen aan het einde van de gouden weken periode 2. De leerlingen kennen het stopteken

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Kanjerbeleid. Doelstelling Voor de kinderen hebben we als doel dat ze zoveel mogelijk als volgt over zichzelf denken:

Kanjerbeleid. Doelstelling Voor de kinderen hebben we als doel dat ze zoveel mogelijk als volgt over zichzelf denken: Kanjerbeleid Inleiding Op de obs Stegeman werken we sinds januari 2012 met de kanjertraining. Voor u ligt het beleidsstuk Kanjertraining. We hopen dat het zicht geeft op wat we doen op school en waar we

Nadere informatie

www.sense.info 1. Informatie over seks 1. Een eerste uitleg Veel jongeren hebben vragen over seks. Jij ook?

www.sense.info 1. Informatie over seks 1. Een eerste uitleg Veel jongeren hebben vragen over seks. Jij ook? www.sense.info 1. Een eerste uitleg 1. Informatie over seks Veel jongeren hebben vragen over seks. Jij ook? Op de site www.sense.info kun je alles vinden wat je wilt weten over seks. Ook kun je via Sense.info

Nadere informatie