School & Voetbal Organisatie: Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond Contactpersoon: heer Jan Kroes Contactpersoon 2: Erkenningen: Goed beschreven Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting Aanleiding Niet altijd is een lidmaatschap van een voetbalvereniging vanzelfsprekend. In sommige gevallen kan de stap te groot zijn. De fysieke afstand tot de vereniging is te groot, de financiële gezinssituatie of de ouders zijn niet bekend met het verenigingsgevoel. De school kan in deze gevallen perfect fungeren als verbindende schakel. In iedere wijk zijn scholen en derhalve is dat de plek bij uitstek om kinderen en ouders te bereiken. Het aanbieden van kennismakingsactiviteiten is een manier om de kinderen te laten kennismaken met voetbal en met (de trainers van) de vereniging. Kinderen worden geënthousiasmeerd om te gaan voetballen en ouders worden uitgenodigd bij de diverse activiteiten. De vereniging heeft een mogelijkheid zich wat meer naar buiten te richten en zich te presenteren, waardoor weer een relatie met de school en dus de wijk ontstaat en het aantal jeugdleden weer kan gaan groeien. School & Voetbal School & Voetbal is een traject waarmee voetbalverenigingen voetbalparticipatie van jongens en meisjes in de leeftijd van 6-12 in achterstandswijken kunnen vergroten, binding met de scholen en de buurt kunnen vergroten en jeugdleden kunnen werven. Met School & Voetbal kunnen jongens en meisjes van de basisschool op een speelse manier kennismaken met het voetballen en met de (zaal)voetbalvereniging in de buurt. De voetbalvereniging en de school werken samen om kinderen te laten ervaren hoe leuk het is om te voetballen en om lid te zijn van een voetbalvereniging. Bij de uitvoering kan gebruik worden gemaakt van ondersteuning op maat vanuit de KNVB. Drie fases Een traject School & Voetbal bestaat uit drie fases. - In de eerste fase geven trainers van de vereniging voetbaltraining op de school binnen de gymles. - In de tweede fase worden de kinderen uitgenodigd om deel te nemen aan naschoolse voetbalactiviteiten. Deze vinden direct na schooltijd plaats in de omgeving van de school; dit kan zijn op een Playground, een KNVB Cruyff 1 / 13
Court of een gymzaal/sporthal. - In fase drie nemen de kinderen deel aan proeftrainingen bij de vereniging. Uitvoering Iedere fase wordt verzorgd door trainers van de voetbalvereniging en/of buurtsportcoaches. Een School & Voetbaltraject duurt tien weken. Deelnemende verenigingen ontvangen een School & Voetbal lespakket, dat in samenwerking met SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling) is ontwikkeld voor leerlingen in het basisonderwijs. Trainers en buurtsportcoaches kunnen daarnaast deelnemen aan een workshop, waarin praktische handvatten worden geboden om met de aanpak aan de slag te gaan. Belang van sportparticipatie Een goede manier om structurele sportdeelname te bevorderen is sporten bij een vereniging: sportverenigingen en andere lokale sportaanbieders kunnen in elke wijk in Nederland sportactiviteiten aanbieden die aansluiten op de behoefte van de inwoners van die wijk. De sportbonden en NOC*NSF en hebben in de Sportagenda 2016 de ambitie uitgesproken om de sportparticipatie te verhogen. Dit betekent: (1) meer mensen (2) vaker (3) actief te laten sporten (4) gedurende een langere periode in hun leven. De focus ligt hierbij op behoud van sporters voor de sport en op werving van mensen die niet (meer) sporten. De behoefte van de sporter staat daarbij altijd centraal. School en Voetbal draagt bij aan het behalen van deze participatiedoelstelling. School en Voetbal is ontstaan vanuit het programma Meedoen en heeft zijn waarde bewezen in met name de aandachtswijken waar sportparticipatie achterblijft. School en Voetbal beoogt het aantal structurele jeugdvoetballers (6-12 jaar) verder te verhogen (jongens én meisjes). 47% van de basisschoolleerlingen doet aan teamsport. De meest populaire teamsport onder deze doelgroep is voetbal. 33% van de 6-11 jarige sporters voetbalt. Met name in achterstandswijken en in gezinnen met een Lage Sociaal Economische Status (L-SES) blijft de sportdeelname van kinderen achter (Tiessen-Raaphorst, april 2010). Daarom wordt School & Voetbal vooral uitgevoerd in achterstandswijken en -gebieden Doel van het sport- en beweegaanbod Het doel van het programma School & Voetbal is het bevorderen van voetbalparticipatie van jongens én meisjes in achterstandswijken, in de leeftijd van 6 12 jaar. Concreet betekent dit het streven dat tenminste 5% van de kinderen die meedoen aan School & Voetbal, een maand na afloop van het traject, lid is geworden van de voetbalvereniging en wekelijks deelneemt aan trainingen en aan de competitie. Subdoelen: - grotere jeugdafdelingen bij voetbalverenigingen; - verbeteren van de kwaliteit van het voetbalaanbod voor jeugd 6-12; - structurele samenwerking tussen de voetbalvereniging en de basisschool/-scholen in de wijk (schoolactieve verenigingen); - grotere betrokkenheid van kinderen en hun ouders bij de vereniging; Hoofddoel Het doel van het programma School & Voetbal is het bevorderen van voetbalparticipatie van jongens én meisjes in achterstandswijken, in de leeftijd van 6 12 jaar. Concreet betekent dit het streven dat tenminste 5% van de kinderen die meedoen aan School & Voetbal, een maand na afloop van het traject, lid is geworden van de voetbalvereniging en wekelijks deelneemt aan trainingen en aan de competitie Subdoelen - grotere jeugdafdelingen bij voetbalverenigingen; - verbeteren van de kwaliteit van het voetbalaanbod voor jeugd 6-12; - structurele samenwerking tussen de voetbalvereniging en de basisschool/-scholen in de wijk (schoolactieve 2 / 13
verenigingen); - grotere betrokkenheid van kinderen en hun ouders bij de vereniging; Doelgroep Primaire doelgroep De einddoelgroep van de interventie zijn kinderen op de basisschool, groepen 3 t/m 8, in de leeftijd van 6 t/m 12 jaar. Intermediaire doelgroep Intermediaire doelgroepen; Uitvoerders; Uitvoering van het programma School & Voetbal onder schooltijd kan verzorgd worden door; - Trainers van de voetbalvereniging - Buurtsportcoaches, combinatiefunctionarissen - Vakleerkrachten en groepsleerkrachten Uitvoering van het programma School & Voetbal na schooltijd kan verzorgd worden door; - Trainers van de voetbalvereniging - Buurstportcoaches, combinatiefunctionarissen De (proef)trainingen bij de verenigingen worden verzorgd door de trainers, eventueel in samenwerking met buurstportcoaches of combinatiefunctionarissen. Organisaties; - de vereniging - de basisschool, basisscholen - gemeente De vereniging is verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma School & Voetbal. Zij maakt de afspraken met de school en de gemeente en zorgt dat er afstemming plaatsvindt met de partijen. De school stelt lesuren beschikbaar voor de uitvoering van de voetballessen en informeert ouders en kinderen. De gemeente is belangrijk aangezien zij op de hoogte zijn van de sportstimuleringsprogramma s en daarom is afstemming noodzakelijk. Bovendien zijn zij vaak de regisseurs van het aanbod richting scholen. Subdoelgroepen; Ouders Leerkrachten Meisjes Ouders; worden bereikt via de veilige omgeving van de school en maken ook kennis met de trainers en de club. Zij worden uitgenodigd om bij de diverse activiteiten te komen kijken. Leerkrachten; worden betrokken bij de uitvoering en spelen een belangrijke rol in de communicatie richting ouders en kinderen en natuurlijk in het stimuleren van de leerlingen om deel te nemen. Meisjes; in het programma School & Voetbal kan specifieke aandacht worden geschonken aan meisjes. Door in de naschoolse fase rekening te houden met deze doelgroep qua uitvoering en locatie. Probleembeschrijving Probleem In 2005 verscheen de nota Tijd voor Sport van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van VWS, 2005). Met de pijler Meedoen wilde het toenmalige kabinet ondermeer bereiken dat alle groepen 3 / 13
participeren in sport. Onderdeel van deze pijler was het programma Meedoen alle jeugd door sport 2006-2010 (verder Meedoen). Daarin wordt de nadruk gelegd op het bevorderen van sportdeelname van jeugd in achterstandswijken (met speciale aandacht voor allochtone jeugd). Geinspireerd door en met subsidie uit het programma Meedoen is door de KNVB School & Voetbal ontwikkeld om de achterstand in sportparticipatie van deze kwetsbare jongens en meisjes in te lopen. Achterstand sportdeelname Een belangrijk startpunt van het programma Meedoen was de lagere sportdeelname van allochtonen in vergelijking met autochtonen. Allochtone jongens sporten meer dan allochtone meisjes, met name in verenigingsverband. Uit onderzoek naar beweeggedrag in achterstandswijken blijkt dat 4% van de autochtone en 3% van de allochtone stadskinderen van 6 tot 11 jaar de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) te halen (De Vries & Bakker, 2007). Continuering van het beleid om regelmatig sporten te stimuleren is gewenst, zeker voor allochtonen, ouderen, lagere sociaaleconomische groepen en gehandicapten (Rapportage Sport, 2008). Ervaren en ervaringen Om deze verschillen in sportdeelname te verkleinen is het van belang dat vooral de allochtone jeugd in aanraking komt met sport en in het bijzonder met verenigingssport. Zonder ervaring is de stap om lid te worden van een vereniging groter (Tangen, 2004). Ouders spelen hierbij een belangrijke rol: kinderen van ouders die zelf sporten of van ouders die hun kinderen in aanraking laten komen met sport, zijn eerder geneigd om te gaan sporten (Elling, 2007a; Hoekman 2009). Allochtone ouders en autochtone ouders hebben als gevolg van de eigen ervaringen een ander beeld bij sportbeoefening. Autochtone ouders zijn opgegroeid met de verenigingscultuur en willen dat hun kind ook meegeven. Voor allochtone ouders gaat dit niet op. Voor hen was sport veelal gekoppeld aan onderwijs of iets dat op straat werd gedaan (Hoekman, Kemper, Frelier, Breedveld, 2010). Stereotype sportbeelden Bepaalde sporten hebben meer aantrekkingskracht op mensen uit lagere sociale klasse en op allochtonen dan andere sporten. Voetbal kan profiteren van kenmerken als de fysieke kracht en onderlinge strijd, gekoppeld aan mannelijke kameraadschap, die met name deze groepen aanspreken (Elling, 2007b). Niet-westerse allochtonen zetten eerder een stap naar sporten met een gekleurd imago, zoals voetbal. Hierbij spelen rolmodellen (topsporters met een vergelijkbare etnische achtergrond) een belangrijke rol (Elling & Knoppers, 2005). De sportsocialisatie van allochtone meisjes lijkt vooral te lopen via mannelijke familieleden. Dit zou de relatief hoge participatie van allochtone meisjes aan traditionele mannensporten, zoals voetbal en vechtsporten, kunnen verklaren Jeugdafdeling bij verenigingen Daarnaast is de omgeving van een vereniging soms dusdanig veranderd dat er weinig binding is met de wijk of met een bepaalde buurt. Ook blijkt dat in vooral stedelijke gebieden er verenigingen zijn met relatief weinig jeugdleden. Om het bestaansrecht van een vereniging te vergroten is het belangrijk dat het aantal jeugdleden weer toeneemt. In dorpen en kleine steden waarvan oudsher een relatie bestaat met de vereniging is dit probleem minder urgent. Opbrengsten van Meedoen De sportbonden en verenigingen die hebben deelgenomen aan het programma Meedoen hebben een grote ledengroei, terwijl andere bij NOC*NSF aangesloten sportbonden een gelijk blijvende of licht dalende ontwikkeling laten zien. Meer specifiek voor de KNVB, door ondermeer de inzet van het programma School en Voetbal, was er sprake van een toename met gemiddeld 48 nieuwe jeugdleden per vereniging. Belangrijke lessen van Meedoen voor wat betreft de inhoud van succesvolle aanpakken, bleken onder andere: 1. ondersteuning bij de uitvoering op verenigingsniveau 2. kaderontwikkeling 3. kennismakingsactiviteiten op school in de buurt 4. betrokkenheid allochtone ouders en vrijwilligersinzet 5. beperkte kosten lidmaatschap, samenwerking Jeugd Sport Fonds Aanpak Strategie De vereniging kan zelf aan de slag met de interventie School & Voetbal. 4 / 13
Voor de organisatie en de uitvoering van het programma School & Voetbal is de lesmap Wij krijgen voetballes beschikbaar. De lesmap biedt ondersteuning op het gebied van organisatie aan de hand van een uitgebreid stappenplan. Daarnaast wordt er veel aandacht besteed aan de uitvoering met de beschrijving van de leskaarten en de methodiek. Organisatie: fasering en stappenplan School & Voetbal Uitvoering: leskaarten, materialen en deskundigheidsbevordering Organisatie: Fasering Een School & Voetbaltraject bestaat uit drie fasen; Fase 1? Binnenschools kennismaken; trainers van de vereniging verzorgen voetbaltraining op de school binnen de gymles Fase 2? Naschools verdiepen; de kinderen nemen vrijblijvend en naar eigen keuze deel aan naschoolse voetbalactiviteiten. Deze vinden direct na schooltijd plaats in de omgeving van de school; dit kan zijn op een Playground, een KNVB Cruyff Court of een gymzaal/sporthal. In deze fase worden ouders geïnformeerd en betrokken, omdat zij beslissen over een eventueel lidmaatschap van hun kind. Fase 3?Vereniging toeleiden ; de daadwerkelijke stap naar het lidmaatschap van de vereniging. Stappenplan Onderdeel van de lesmap is een stappenplan voor de vereniging. Hieronder de tien stappen die beschreven staan in de lesmap; 1. Startpunt 2. Creëren van voorwaarden 3. Breng de situatie in kaart 4. Benader de school 5. Zoek trainers 6. Leg afspraken vast in activiteitenplan 7. Start met activiteiten 8. Het lidmaatschap 9. Optioneel; organiseer een 4 tegen 4 toernooi 10. Zorg dat je kinderen bindt Uitvoering: Lesmethodiek in de vorm van leskaarten De lesmethodiek is in samenwerking met SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling, ontwikkeld voor leerlingen in het basisonderwijs. De lessen worden beschreven per leeftijdscategorie; Groep 3 en 4 Groep 5 en 6 Groep 7 en 8 De leskaarten beschrijven; - Organisatie (inclusief organisatiefoto) - Benodigd materiaal - Beschrijving opdracht - Beschrijving regels - Tips voor de trainer - Methodische stappen ; Loop t?, Lukt t bijna?, Lukt t goed? en Leeft t? Ter ondersteuning zijn er kleine handzame boekjes. Tevens is er een dvd met een uitleg van de vormen en een 5 / 13
voorbeeld. Verder beschrijft de lesmap o.a. de visie op voetbal, lesopbouw en organisatie, uitgangspunten, het circuitmodel. Verder wordt er een hoofdstuk gewijd aan de voetballer als junior coach. Daar wordt ingegaan op hoe je leerlingen een bepaalde rol, bijvoorbeeld als coach of scheidsrechter, kunt geven binnen de lessen om het uitdagender te maken. Specifieke aandacht voor meisjes Het is belangrijk om te melden dat er voor de doorstroom van meisjes vanuit fase 1 (binnenschools) naar fase 2/3 (naschools/vereniging) specifieke aandacht vereist is. Niet zozeer in opbouw en de voetbalinhoud van het traject, maar wel in de uitvoering en randvoorwaarden. Ervaring heeft de KNVB geleerd dat bijvoorbeeld een vrouwelijke trainster sterk kan bijdragen aan de doorstroom van (allochtone) meisjes naar de naschoolse fasen. Tevens werkt het goed om na de binnenschoolse fase, die gemengd plaatsvindt, in de naschoolse fasen aparte meisjesgroepen te creëren. Dit sluit enerzijds qua beleving en spelniveau beter aan bij de behoeften van de meisjes. Anderzijds wordt dit door de ouders van allochtone meisjes als prettiger ervaren (veiligere omgeving, cultuur, etc.). Dit laatste argument is tevens van toepassing op de inzet van een vrouwelijke trainster. Samenwerking Voetbalverenigingen, basisscholen (brede scholen /, scholen voor primair onderwijs), de gemeente, combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches. Mogelijke andere partijen zijn o.a.; het welzijnswerk, de buitenschoolse opvang (BSO) en de ongeorganiseerde sport. Qua uitvoering is de relatie tussen vereniging en school de spil. De gemeente is vooral van belang als het gaat om afstemming aan de voorkant en zodoende aan te sluiten bij de sportstimuleringsprogramma s. Ook kan uit een buurtscan blijken dat voor een bepaalde wijk School & Voetbal ingezet kan worden om de sportdeelname te verhogen. In dat geval kan de gemeente het initiatief nemen. De zogenaamde andere partijen zijn vooral belangrijk voor het leggen van verbindingen in de naschoolse fase, in de wijk. Verder is de organisatie van de KNVB betrokken en zijn er mogelijkheden om de interventie School & Voetbal te koppelen aan het traditionele KNVB-schoolvoetbal toernooi en/of meidenwervingstrajecten. Duur en intensiteit Een School & Voetbaltraject blijft altijd maatwerk, afgestemd op de lokale mogelijkheden, doelstellingen en doelgroep. Uit ervaring blijkt dat een gemiddeld traject ongeveer tien tot twaalf weken duurt. Fase 1-4 weken binnenschools Fase 2-3/4 weken naschools Fase 3-3/4 weken bij de vereniging De activiteiten in fase 1 zijn altijd onder schooltijd, tijdens de gymles. De lessen binnenschools duren gemiddeld 45 minuten Naschools (fase 2) worden de activiteiten in de buurt van de school georganiseerd, dit kan zijn op het plein, in de gymzaal, maar ook op een Cruyff Court of een Richard Krajicek Playground. In de fase 3 vinden de activiteiten plaats op de accommodatie van de club. Activiteiten naschools en bij de vereniging duren meestal 60 minuten. De omvang van een School & Voetbaltraject is erg wisselend. Zo kan er gekozen worden om alleen met groep 3 te gaan werken qua kennismaking, maar natuurlijk ook voor alle groepen (3 t/m 8). Ook qua samenwerking met scholen kan dit variëren: samenwerking met één school of met meerdere scholen. Opzet van de interventie Een School & Voetbaltraject blijft altijd maatwerk, afgestemd op de lokale mogelijkheden, doelstellingen en doelgroep. Een gemiddeld traject duurt ongeveer tien tot twaalf weken. 6 / 13
Fase 1-4 weken binnenschools Fase 2-3/4 weken naschools Fase 3-3/4 weken bij de vereniging De activiteiten in fase 1 zijn altijd onder schooltijd, tijdens de gymles. De lessen binnenschools duren gemiddeld 45 minuten Naschools (fase 2) worden de activiteiten in de buurt van de school georganiseerd, dit kan zijn op het plein, in de gymzaal, maar ook op een Cruyff Court of een Richard Krajicek Playground. In de fase 3 vinden de activiteiten plaats op de accommodatie van de club.. Activiteiten naschools en bij de vereniging duren meestal 60 minuten. De omvang van een School & Voetbaltraject is erg wisselend. Zo kan er gekozen worden om alleen met groep 3 te gaan werken qua kennismaking, maar natuurlijk ook voor alle groepen (3 t/m 8). Ook qua samenwerking met scholen kan dit variëren: samenwerking met één school of met meerdere scholen. De in de docentenhandleiding beschreven lessenreeks gaat uit van 4 lessen per klas. Afhankelijk van hoe de activiteiten lopen kan eenzelfde les meerdere malen worden herhaald. Op de website http://trainers.voetbal.nl zijn extra voetbalspellen te vinden om de reeks naar wens uit te breiden. De duurt en intensiteit zijn dus erg afhankelijk van de lokale uitvoerder. De lesmap gaat echter uit van 4 te geven lessen van ongeveer 45 minuten. In samenwerking met de sportvereniging kunnen een aantal van deze lessen (maar evengoed extra lessen) worden verzorgd bij de vereniging of op een andere locatie na en buiten school. De intensiteit is als die van een normale gymles op school. Locatie en uitvoerders Voetbalverenigingen, basisscholen (brede scholen /, scholen voor primair onderwijs), de gemeente, combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches. Mogelijke andere partijen zijn o.a.; het welzijnswerk, de buitenschoolse opvang (BSO) en de ongeorganiseerde sport. Qua uitvoering is de relatie tussen vereniging en school de spil. De gemeente is vooral van belang als het gaat om afstemming aan de voorkant en zodoende aan te sluiten bij de sportstimuleringsprogramma s. Ook kan uit een buurtscan blijken dat voor een bepaalde wijk School & Voetbal ingezet kan worden om de sportdeelname te verhogen. In dat geval kan ook de gemeente het initiatief nemen. De zogenaamde andere partijen zijn vooral belangrijk voor het leggen van verbindingen in de naschoolse fase, in de wijk. Locaties In de eerste fase is de basisschool de setting. De kennismaking vindt plaats op school, waar de einddoelgroep zich bevindt en makkelijk te bereiken is. De leerlingen zitten er immers toch en het is mogelijk aan te haken bij het reguliere lesprogramma door een aantal gymlessen over te nemen. Vervolgens tijdens het verdiepen worden de activiteiten in de buurt van de school voortgezet, om de stap zo klein mogelijk te maken. Indien de vereniging vlakbij is, betekent het dat daar de vervolgactiviteiten plaatsvinden. Wanneer die afstand groter is kan er voor worden gekozen de activiteiten te verzorgen in de gymzaal, een trapveldje of bijvoorbeeld een Playground of Cruyff Court. Na deze fase worden de kinderen toegeleid naar de vereniging, alwaar wordt kennis gemaakt met de vereniging, in een poging de leerlingen daar lid van te laten worden. Overdraagbaarheid Ondersteuning Deskundigheidsbevordering / Cursus KNVB Om de kwaliteit van uitvoering te vergroten en het verenigingskader te ondersteunen is er ook deskundigheidsbevordering voor de trainers van de vereniging en/of de buurtsportcoaches in de gemeente. Het is een praktische workshop die de deelnemers meeneemt in de gehanteerde methodiek en praktische handvatten biedt om aan de slag te gaan. 7 / 13
Coaching on the job Naast de algemene deskundigheidsbevordering is het in bepaalde gevallen ook mogelijk dat er coaching on the job wordt verzorgd door een KNVB-docent. Algemene ondersteuning KNVB Lokaal kan er ondersteuning worden geboden om de samenwerking met het onderwijs op te zetten. Naast de lesmap is er documentatie beschikbaar ter ondersteuning zoals; voorbeeldbrieven, een activiteitenplan en draaiboeken voor activiteiten. Handleiding Voor de verenigingen is een lesmap Wij krijgen voetballes ontwikkeld met de benodigde informatie; handleiding, leskaarten, dvd en verwijzing naar aanverwante KNVB-activiteiten. De inhoud van de handleiding bestaat uit informatie over o.a.: visie, uitgangspunten, leefstijdscategorieen, lesduur en materialen, lesopbouw en organisatie, gebruik leskaarten (uitgesplitst naar groep 3/4, groep 5/6 en groep 7/8), voetballers als juniorcoach en het stappenplan School & Voetbal. Kwaliteitsbewaking Aan de uitvoerders (verenigingen) worden geen uniforme eisen gesteld t.a.v. het opleidingsniveau. Wel streeft de KNVB er naar om aan de hand van opleiding (zowel regulier als specifiek School & Voetbal) de kwaliteit te verhogen. Deze opleidingen zijn vooral gericht op de trainers van de vereniging. In het bestaande aanbod aan opleidingen van de KNVB zijn ook opleidingen t.b.v. bestuurlijk kader. Naast de reguliere opleidingen is er ook deskundigheidsbevordering specifiek voor School & Voetbal, gericht op de trainers van de vereniging en/of de buurtsportcoaches in de gemeente. Het is een praktische workshop die de deelnemers meeneemt in de gehanteerde methodiek en praktische handvatten biedt om aan de slag te gaan. Tijdens een door de KNVB begeleid School & Voetbal traject wordt de kwaliteit door de KNVB bewaakt middels coaching on the job. Tevens worden de ondersteunde trajecten er middels een evaluatieformulier zowel kwantitatief als kwalitatief geëvalueerd. Dit gebeurt op het niveau van de vereniging. Wanneer er wordt gestart met samenwerking worden de afspraken vastgelegd in een activiteitenplan zodat een ieder op de hoogte is van de gemaakte afspraken. Verenigingen die een lesmap bestellen en met School & Voetbal starten, worden centraal geregistreerd, om periodiek mee te kunnen communiceren. De KNVB onderzoekt daarnaast structureel (o.a. via enquêtes) de vorderingen en ontwikkeling van het aanbod. Materialen - Projectbeschrijving: programmaplan School en Voetbal - Evaluatie rapportage voor vereniging - Activiteitenplan ter bevordering van de samenwerking school/vereniging - Flyer School & Voetbal - Lesmap Wij krijgen voetballes!, met daarin: uitgebreide handleiding voor docent/trainer, handzame boekjes met de lesvoorbereidingen, DVD met - beeldmateriaal ter ondersteuning. Ook heeft de KNVB een speciaal (kindvriendelijk en veilig) materialenpakket samengesteld, die het beschikbaar stelt aan de verenigingen. Hierin o.a. zaalballen, foamballen, foamblokjes, pionnen en hoedjes. Implementatie 8 / 13
Randvoorwaarden Draagvlak Draagvlak binnen het onderwijs wordt verkregen door publicaties in vakbladen en de aanwezigheid van KNVB-medewerkers bij studiedagen en doordat het aanbod ontwikkeld is in samenwerking met het onderwijs (Stichting Leerplan Ontwikkeling). Op landelijk niveau zijn de grote gemeenten bekend met het programma School & Voetbal vanuit Tijd voor Sport (Meedoen Alle Jeugd Door Sport). Daarnaast is het aanbod afgestemd op de wensen en eisen van de intermediaire- en einddoelgroep, aan de hand van de praktijkervaring van meer dan 400 uitgevoerde trajecten. Op lokaal niveau is de vereniging aan zet om voor draagvlak te zorgen bij scholen, daarbij speelt de gemeente een belangrijke rol. Maar ook de KNVB, door verenigingen te wijzen op de kansen die het programma biedt, wat daar voor nodig is en wat de KNVB aan ondersteuning kan bieden. Voetbal is een grote sport die in vrijwel elke wijk een plaats heeft. Om als kennismakingstraject een school binnen te komen is het van belang de meerwaarde te schetsen. Scholen kiezen vaak voor andere sporten omdat de kinderen wel weten wat voetbal inhoudt. Vandaar dat draagvlak creëren op lokaal niveau in sommige gevallen noodzakelijk is. Daarbij wordt met name gewezen op de achterstand in sportdeelname (ook voetbaldeelname) van kinderen in achterstandswijken. Voor kinderen is het van belang dat ze plezier hebben in het voetballen. Bij School & Voetbal staat plezier voorop. Kinderen zijn over het algemeen gemakkelijk te motiveren voor het voetballen. Omdat de stap naar het lidmaatschap van een voetbalvereniging niet altijd vanzelfsprekend is, worden ouders intensief betrokken, zodat zij het plezier waarmee hun kind deelneemt aan de activiteiten zien en ervaren. Daarnaast worden zij uitgebreid geïnformeerd over het reilen en zeilen binnen een voetbalvereniging (ook over de ongeschreven regels) en over kortingsregelingen waarvan gebruik gemaakt kan worden (o.a. JSF en stadspassen). Op deze wijze wordt getracht het draagvlak en de participatie van de doelgroep en hun ouders te vergroten. Deskundigheid Voor de hoofd uitvoerders van de interventie, de trainers van verenigingen, worden geen uniforme eisen gesteld t.a.v. het opleidingsniveau. Wel streeft de KNVB er naar om aan de hand van opleidingen (zowel regulier als specifiek School & Voetbal) de kwaliteit te verhogen. Trainers van de vereniging hebben bij voorkeur een trainersopleiding van de KNVB gehad. Uiteraard zijn uitvoerders met een onderwijsachtergrond of een sport & bewegen achtergrond een pre. Uitvoerders; Uitvoering van het programma School & Voetbal onder schooltijd kan verzorgd worden door; * Trainers van de voetbalvereniging * Buurtsportcoaches, combinatiefunctionarissen * Vakleerkrachten en groepsleerkrachten Vakdocenten zijn bevoegd en kunnen eenvoudig met de methodiek aan de slag. De lessen zijn op dusdanig gebruiksvriendelijke wijze uitgewerkt in de lesmap, dat het prima mogelijk is studenten van ALO, CIOS of andere S&B opleidingen de lessen te laten verzorgen. Hetzelfde geldt in deze voor de buurtsportcoaches, combinatie functionarissen en groepsleerkrachten. Het verdient voorkeur om bij de uitvoering tijdens de gymlessen samen te werken met de (indien aanwezige) vakleerkracht. Zo kunnen trainers en andere uitvoerders van elkaar leren en zal het de kwaliteit van uitvoering verhogen. Bereik "40.x gemeenten/stadsdelen 300x wijken 400x scholen(gemeenschap): PO, brede school...x wijk en buurtcentra 150x sportverenigingen...x woonzorginstellingen 9 / 13
...x fysiotherapiepraktijken...x anders, namelijk: " Locaties 2...x gemeenten/stadsdelen...x wijken...x scholen(gemeenschap): PO, VO, VMBO, MBO, HBO, brede school...x wijk en buurtcentra 10...x sportverenigingen...x woonzorginstellingen...x fysiotherapiepraktijken...x anders, namelijk: Aantal deelnemers Inschatting; minimaal 20.000 kinderen (exacte gegevens niet beschikbaar i.v.m. diverse projecten op dit gebied). Meeste trajecten hebben plaatsgevonden binnen Tijd voor Sport en waren gericht op kinderen (veelal van allochtone afkomst) in de aandachtswijken. Ervaringen met de uitvoering Er zijn meer dan 400 School & Voetbaltrajecten georganiseerd en uitgevoerd in de afgelopen jaren. De interventie is succesvol maar zeer afhankelijk van de lokale setting. Enerzijds succesvol omdat het aanbod erg goed wordt ontvangen bij de doelgroep, anderzijds afhankelijk van de betrokkenen op lokaal niveau. Een vereniging moet niet alleen kwalitatief goed kader hebben, maar deze moeten ook op de gewenste momenten beschikbaar zijn. De kwetsbaarheid zit in die puzzel. Het creëren van deze voorwaarden is belangrijk alvorens aan de gang te gaan met deze interventie. Deze voorwaarden worden beschreven in het stappenplan. Succesfactoren: * Enthousiasme en draagvlak (onder leerkrachten) op de betrokken scholen * Leuke en uitdagende voetballessen tijdens de gymles (lesmap) * Bestuurlijk draagvlak en enthousiaste kartrekkers binnen de vereniging * Combinatiefunctionaris/sportbuurtwerk (professional) betrokken bij het traject * KNVB ondersteuning en coaching bij opstart en uitvoering Faalfactoren: * Slecht weer in de naschoolse fasen, dus seizoensgebonden * Soms te korte doorlooptijd van School & Voetbal trajecten (van idee tot uitvoering) onder druk van korte looptijd subsidies * Gebrekkige communicatie tussen lokaal betrokken partijen (gemeente, school, vereniging, KNVB) Verbinding met andere interventies School & Voetbal heeft diverse mogelijkheden voor verbinding met andere interventies. Bijvoorbeeld in combinatie met het programma meidenvoetbal, in de vorm van een basisscholen competitie zaalvoetbal of als onderdeel van de Schoolsportvereniging. Referenten Referenten Naam en functie Dennis van Beukering, voetbaltrainer FC Presikhaaf 10 / 13
emailadres dvanbeukering@hotmail.com telefoonnummer 06-15325706 Uitspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod Het project School & Voetbal heeft bijgedragen aan de ambitie om als vereniging schoolactief te worden en de zichtbaarheid te vergroten in de wijk waarin de vereniging gesitueerd is. Zo zijn we als vereniging een aantal seizoenen terug gestart met het project School & Voetbal terwijl we nog geen enkel jeugdteam hadden. Middels School & Voetbal en de ondersteuning die we vanuit de KNVB hebben gekregen hebben we 14 jeugdteams overgehouden en zijn we bekend in de wijk en binnen het onderwijs.'' Naam organisatie FC Presikhaaf Type organisatie voetbalvereniging Website http://fcpresikhaaf.nl/web/ Referent 2 Naam en functie Sander Aardenburg, Sportconsulent Primair Onderwijs emailadres s.aardenburg@dmo.amsterdam.nl telefoonnummer 020-2518212 Uirspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod Het project School & Voetbal heeft in Amsterdam een goede impuls gegeven aan de scholen in het primaire onderwijs op sportstimuleringsgebied. Met de inzet van de combinatiefunctionarissen voetbal en trainers van de betrokken voetbalverenigingen in Amsterdam binnen het project School & Voetbal werden er mooie resultaten behaald om kinderen in Amsterdam aan het sporten te krijgen. Het project was zodoende succesvol als sportstimuleringsproject. 11 / 13
Naam organisatie Sportservice Amsterdam Type organisatie Gemeentelijke sportservice organisatie Website www.sport.amsterdam.nl Kosten en uren Kosten en uren Een aantal van onderstaande begrotingsposten dienen vanuit kwaliteitsbewaking verplicht bij de KNVB te worden afgenomen (zie ook onderdeel ondersteuning ). Personeel coördinatie: * Vergoeding verenigingscoördinator School & Voetbal: 20 uur á 25 per uur: 500,- * Kennisoverdracht en intervisie (implementatie en evaluatie) door KNVB projectmedewerker 16 uur á 60 per uur: 960,- (verplicht af te nemen) Personeel uitvoering: * Vergoeding verenigingstrainer School & Voetbal: 50 uur á 25 per uur: 1.250,- * Ondersteuning deskundigheidsbevordering door KNVB trainer / docent: 10 uur á 60 per uur: 600,- (verplicht af te nemen) * Ondersteuning coaching on the job door KNVB trainer / docent: 4 uur á 60 per uur: 240,- Activiteit/evenement: * Organisatie aansluitende voetbalactiviteiten/toernooi(en) op de voetbalvereniging: 1.000,- Materiaal: * Afname KNVB lesmap wij krijgen voetballes : 250,- (verplicht af te nemen) * Afname KNVB kindvriendelijk materialenpakket: 750,- Drukwerk: * Inzet en productie communicatie & promotie materialen 500,- Deze begroting is gebaseerd op de ondersteuning- en uitvoeringskosten van een intensief tweejarig School & Voetbal traject vanuit één vereniging, bij één basisschool. Wanneer vanuit de vereniging op meerdere basisscholen School & Voetbal wordt uitgerold, dient hier bij met het opmaken van de begroting rekening mee te worden gehouden (o.a verhoging uitvoeringsuren voor de vereniging). Daarnaast zijn de beschreven posten (met name de personele kosten), waaronder KNVB ondersteuning, gebaseerd op gemiddelden en uiteraard sterk afhankelijk van de lokale situatie, de intensiteit van het traject en de noodzakelijke en/of gewenste ondersteuning om een succesvol traject tot stand te brengen. Toelichting op kosten en uren 12 / 13
Bijlage 101 13 / 13