Gemeente Cranendonck Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2016 Mei 2014
Inhoud 1 INLEIDING...3 1.1 DOEL EN ACHTERGROND...3 1.2 RECENTE ONTWIKKELINGEN...3 1.3 LEESWIJZER...4 2 VISIE/AMBITIE...5 2.1 AMBITIE CRANENDONCK ALCOHOLPREVENTIE EN HANDHAVING...5 2.1.1 Hoofdlijnen Jeugd en lokaal gezondheidszorg...5 2.1.2 Alcoholgebruik en toezicht...6 2.2 FINANCIËN...6 2.3 DOELEN EN INDICATOREN...6 3 ALCOHOLPREVENTIE...7 3.1 WAAROM ALCOHOLPREVENTIE?...7 3.2 WAT DOEN WIJ?...7 3.3 VOORTZETTEN HUIDIG PREVENTIEBELEID...7 3.3.1 Vanuit jeugd...7 3.3.2 Vanuit de nota lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016...8 3.3.3 Verhoging leeftijdsgrens...8 4 HANDHAVING...9 4.1 INLEIDING...9 4.2 UITVOERINGSPROGRAMMA...9 4.3 TOEZICHTSTRATEGIE...9 4.3.1 Waar en wat controleren?...9 4.3.2 Wie gaat toezicht houden?...9 4.3.3 Hoeveel toezicht?...9 4.3.4 Toezicht door drankverstrekkers en eigen verantwoordelijkheid...10 4.3.5 Taken gemeente en politie...10 4.3.6 Toezicht overige horeca-activiteiten...10 4.4 SANCTIESTRATEGIE...10 4.4.1 Brabants Alcohol- en horecasanctiebeleid...10 4.4.2 Uitgangspunten...11 4.4.3 De sanctiemaatregelen...11 4.4.4 De sanctiestrategie...11 4.4.5 Hoogte dwangsom...12 4.4.6 Nalevingcommunicatie...12 Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 2
1 Inleiding 1.1 Doel en achtergrond De invoering van de nieuwe Drank- en Horecawet (DHW) per 1 januari 2013 heeft verschillende consequenties. Met de DHW beoogt het kabinet o.a. het tegengaan van het schadelijk alcoholgebruik onder jongeren en het terugdringen van de administratieve lasten voor ondernemers. De burgemeester is belast met de uitvoering van de DHW. Eén van de belangrijkste wijzigingen is dat het toezicht op de DHW is overgegaan van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit naar gemeenten. De DHW is per 1 januari 2014 opnieuw gewijzigd. Een belangrijke wijziging is dan de verhoging van de leeftijdsgrens van zestien naar achttien jaar. Een andere wijziging per 1 januari 2014 is dat gemeenten voortaan een preventie- en handhavingsplan alcohol vaststellen. Uiterlijk 1 juli 2014 moet de gemeenteraad het eerste preventie- en handhavingsplan hebben vastgesteld. Dit plan moet naast de hoofdzaken uit het beleid met betrekking tot preventie van alcoholgebruik, vooral onder jongeren, ook beschrijven op welke manier er invulling wordt gegeven aan de handhavingstaken op grond van de Drank- en Horecawet. Het nieuwe artikel 43a van de DHW geeft aan wat er in dit preventie- en handhavingsplan moet worden opgenomen: wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol; welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen; de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen; welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden. De handhaving van de Drank- en Horecawet heeft, toen de uitvoering nog bij de NVWA lag, altijd vrij ver van het preventiebeleid van de gemeente gestaan. Nu de gemeente zelf verantwoordelijk is voor de handhaving, biedt dat kansen om handhaving en preventie meer op elkaar af te stemmen. Uit onderzoeken blijkt, dat alcoholpreventie alleen effect heeft wanneer alcohol niet makkelijk beschikbaar is voor jongeren. Handhaving en preventie gaan dus hand in hand. 1.2 Recente ontwikkelingen Hoewel de burgemeester wettelijk bevoegd gezag is voor de handhaving van de DHW, heeft door dit nieuwe artikel ook de gemeenteraad een rol gekregen. Zij moet een plan vaststellen waarin zowel preventie als handhaving is opgenomen. Er zijn de afgelopen tijd al enkele relevante ontwikkelingen geweest waarbij nu aansluiting wordt gezocht. Drank- en horecaverordening De gemeenteraad heeft op 17 december 2013 een wijziging van de Algemeen Plaatselijke Verordening vastgesteld en daarmee een drank- en horecaverordening. De regeling bevat bijzondere bepalingen over bedrijven als bedoeld in de Drank- en Horecawet. Het gaat om regels voor de paracommerciële instellingen. Op grond van een evaluatie en gesprekken met de commerciële en paracommerciële instellingen komt er een concrete vertaling van de regels. Het resultaten en conclusies van dit traject worden in de loop van 2014 verwacht. Handhavingsbeleid Jaarlijks wordt door het college een uitvoeringsprogramma voor het team Handhaving vastgesteld. In dit uitvoeringsprogramma zijn uren opgenomen voor het toezicht en de handhaving op de Drank- en Horecawet. Tevens is er een samenwerkingsverband met Stichting Stadswacht Helmond (SSH). Bij deze organisatie zijn speciaal voor de Drank- en Horecawet opgeleide Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA) werkzaam. Voor het sanctioneren van geconstateerde overtreden heeft het college op 1 oktober 2013 besloten het Brabants Alcohol- en horecasanctiebeleid inclusief de sanctietabel over te nemen en vast te stellen als beleidsregel. Het beleid is een nadere uitwerking van de Brabantse Handhavingsstrategie welke in de gemeente wordt toegepast. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 3
Bij het constateren van overtredingen van wet- en regelgeving geldt als algemeen uitgangspunt dat er tegen overtredingen wordt opgetreden. 1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 is de visie en ambitie van de gemeente Cranendonck met betrekking tot preventie en handhaving uitgewerkt. In hoofdstuk 3 wordt uiteengezet hoe het preventiebeleid wordt ingevuld. In hoofdstuk 4 worden de mogelijkheden benoemd om handhaving uit te voeren. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 4
2 Visie/ambitie De visie op preventie en handhaving vormt de basis voor de uitvoering. In dit hoofdstuk wordt dit benoemd. 2.1 Ambitie Cranendonck alcoholpreventie en handhaving De gemeente Cranendonck zet zich al jaren in op preventie jeugd. We willen dat onze jeugd veilig en gezond opgroeien. Preventie en voorlichting omtrent middelengebruik is daar een vast onderdeel van. Binnen Jeugd en de nota lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016 is het vergroten/bevorderen van de weerbaarheid van de jeugd opgenomen als speerpunt. De jeugd staat aan tal van verleidingen bloot (roken, drugs, alcohol, sociale media, onveilig vrijen, etc.). Samen met maatschappelijke partners en het onderwijs zetten wij ons in voor het bevorderen van de weerbaarheid van de jeugd en betrekken waar mogelijk ook de ouders/opvoeders daarbij. Preventie op het gebied van alcohol is slechts één van de elementen binnen het doel bevorderen van de weerbaarheid van de jeugd in Cranendonck. De uitgangspunten en ambities voor toezicht en handhaving zijn: Naleving van de normen uit de DHW en het behouden/verhogen van naleefniveau van regels door doelgroepen. Bedrijven en burgers zijn in eerste aanleg zelf verantwoordelijkheid voor regelnaleving. Zoveel mogelijk sturen op zelfregulering. Er wordt eerst ingezet op het preventieve spoor. Toezicht en handhaving wordt ingezet om regelnaleving te verbeteren. Waar nodig treedt de gemeente bij niet-naleving van regels direct en consequent op. Wie niet mee wil werken aan eigen verantwoordelijkheid en zelfregulering, moet voelen. Verdere professionalisering van toezicht en handhaving. 2.1.1 Hoofdlijnen Jeugd en lokaal gezondheidszorg Vergroten weerbaarheid jeugd / alcoholpreventie jeugd Een groot deel van de kerntaken van de GGD heeft betrekking op de jeugd en de betrokken ouders. Kernboodschappen uit Regionale volksgezondheidstoekomstverkenning 2011 over alcohol en jeugd zijn: Het drinkgedrag van de jeugd is nog steeds verontrustend. Zorg voor een blijvende effectieve alcoholpreventie, draagvlak ouders + uitvoering, regelgeving, handhaving en vroegsignalering De jeugd in Cranendonck wordt al op jonge leeftijd geconfronteerd met genotmiddelen en riskant gedrag vooral in groepsverband. Inzet op weerbaarheid vergroot en stimuleert de jeugd om beter om te kunnen gaan met groepsdruk en verleidingen uit het dagelijks leven. Een weerbaar kind heeft zelfvertrouwen, kan zijn of haar grenzen goed aangeven en zal hierdoor beter in zijn vel zitten. Dit is van belang om weerstand te kunnen bieden aan verschillende gezondheidsrisico s zoals roken, alcohol, drugs en problematische relatievorming, seksueel gedrag, etc. Ook voor ouders is het soms moeilijk om in hun rol als opvoeder weerstand te bieden aan de wensen van hun kind, zeker als de ouders van vrienden en vriendinnen andere regels stellen. De kinderen ontmoeten elkaar ook wel in het private domein om o.a. te drinken (bv. schuren, keten) zonder enige vorm van toezicht. Aan ouders wordt daarom opvoedondersteuning in de vorm van cursussen en thema-avonden geboden via het Centrum Jeugd en Gezin. Het versterken van sociale vaardigheden en weerbaarheid van de jeugd en hun ouders vraagt blijvende aandacht in nauwe samenhang met de aanpak van de genoemde (gezondheids)risico s. Scholen en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) spelen hierin een belangrijke rol. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 5
Inmiddels is de leeftijdsgrens voor het drinken van alcohol verhoogd tot 18 jaar. Preventie rondom middelengebruik w.o. alcohol richt zich op meerdere leefgebieden: thuis, op school en in de vrije tijd. We richten ons hierbij met name op de jeugd onder de 18 jaar. 2.1.2 Alcoholgebruik en toezicht Het toezicht kan zich vele onderwerpen richten. Zo kan toezicht worden gehouden op de bedrijfsvoering en inrichting van horecazaken, op horecavergunningen, op leeftijdscontroles, etc. Slim toezicht houden is risicogericht toezicht houden. Door het toezicht gericht in te zetten op alcoholgerelateerde problemen verbetert de regelnaleving. Aan de hand van het verleden kan bekeken worden waar zich problemen hebben voorgedaan. Omdat we willen inzetten op alcoholmatiging bij de jeugd en we weten dat preventie en handhaving daarvoor hand in hand moeten gaan, leidt dat tot de conclusie dat één van de belangrijkste onderdelen voor toezicht de leeftijdsgrenzencontroles worden. Dit sluit aan bij de lijn die de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit de afgelopen jaren ook telkens heeft gevolgd. 2.2 Financiën Omdat het gaat om bestaand beleid wordt uitgegaan van de huidig beschikbaar gestelde middelen. In de begroting valt jeugd en alcohol binnen het programma Zorg. Voor alcoholpreventie en jeugd zijn de middelen niet afzonderlijk gelabeld. In de programmabegroting is vanaf 2013 structureel een bedrag van 15.000,- opgenomen voor toezicht en handhaving DHW. Dit bedrag wordt gebruikt voor het daadwerkelijk toezicht houden bij horeca, etc. Daarbij zal de nadruk liggen op leeftijdsinspecties, maar zullen ook andere controles worden gedaan. 2.3 Doelen en indicatoren Het primaire doel van de gewijzigde DHW is het verminderen van alcoholgebruik onder de jeugd en alcohol gerelateerde verstoringen van de openbare orde aanpakken. Preventie, toezicht en handhaving van de DHW moet daaraan bijdragen. Jeugdmonitor GGD Iedere 4 jaar wordt door de GGD een jeugdmonitor gemaakt. De ouders en de jeugd worden hierin bevraagd o.a. op het terrein van alcohol, school en gezondheid. In 2015 komt er weer een monitor. De resultaten zullen in 2016 beschikbaar zijn. De resultaten van de monitor dienen als input voor de actualisatie van het Preventie- en handhavingsplan alcohol. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 6
3 Alcoholpreventie 3.1 Waarom alcoholpreventie? De jeugd drinkt nog altijd te vaak en te veel. Alcohol is slecht voor de ontwikkeling van het jonge brein. Dit kan gevolgen hebben voor de leerprestaties op school en uiteindelijk voor de carrière en de gezondheid op latere leeftijd. Daarnaast zorgt overmatig alcoholgebruik van de jeugd vaak voor overlast op straat en speelt vaak een grote rol bij veel vernielingen, geweld, en verkeersongevallen. Redenen genoeg om het alcoholgebruik van de jeugd terug te dringen! 3.2 Wat doen wij? De maatregelen om het alcoholgebruik van de jeugd terug te dringen richten zich zoals eerder verwoord op de leefgebieden waar de jeugd te vinden is: thuis, onderwijs en in de vrije tijd (waaronder sport). 3.3 Voortzetten huidig preventiebeleid Binnen Jeugd en de nota lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016 is ingezet op het vergroten/bevorderen van de weerbaarheid van de jeugd waar alcoholpreventie een onderdeel van is. We zetten deze activiteiten voort, zij het dat alle gebruikte programma s en communicatiemiddelen zijn aangepast op de verhoogde leeftijdsgrens van 18 jaar. 3.3.1 Vanuit jeugd Basisonderwijs In samenwerking met scholen, politie, jongerenwerk en een ervaringsdeskundige wordt jaarlijks voorlichting gegeven aan: de ouders van leerlingen van de groepen 8 de leerlingen van de groepen 8 Het doel hiervan is kennisoverdracht in het kader van wat alcohol op jonge leeftijd betekent en voorlichting over de gevolgen van alcoholgebruik zoals hersenbeschadiging, geweld, etc. Er heerst een cultuur bij ouders dat het gewoon is om te drinken. Bij de jaarlijkse voorlichting wordt er ook aandacht geschonken aan opvoeding, voorbeeldgedrag e.d. Door eerst de ouders te informeren over de voorlichting aan hun kinderen brengen we de ouders en de kinderen in gesprek met elkaar. Voortgezet onderwijs Voor de jeugd in het voortgezet onderwijs is het Jeugd Informatie Punt (JIP) opgezet door jongerenwerk Cranendonck. De jeugd kan 1x per maand bij JIP binnenlopen op het College Cranendonck. Alcohol is iedere maand een thema. Jongerenwerk Cranendonck heeft tussentijds op de school contact met de jeugd en de school en/of als er activiteiten worden georganiseerd. Daarnaast worden incidenteel activiteiten ingezet van de GGD. Vrije tijd Op straat is alcohol standaard een onderwerp in gesprekken tussen de jeugd en de jongerenwerkers. Tijdens de kermis in Budel wordt de Novadic-Kentron bus ingezet. In de bus is voorlichting verkrijgbaar rondom alcohol en drugs. Dit wordt georganiseerd in samenwerking met jongerenwerk en Novadic- Kentron. Er is actief beleid/contact met de jeugd die het Jongerencentrum Harlekyn bezoeken. Jeugd Informatie Punten (JIP's) Er zijn verschillende jeugd informatie punten (JIP s) gevestigd in de 2 jongerenhuiskamers 'Babbelz' en 'Crash', jongerencentrum Harlekyn en het College Cranendonck. De jongerenwerkers zijn de 'wandelende infopunten'. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 7
Informatie Er zijn twee websites waar de jeugd terecht kan voor onder andere informatie over alcohol namelijk: - www.jonginc.nl - www.cjgcranendonkc.nl Ook is er verschillend foldermateriaal beschikbaar op diverse plaatsen waar de jeugd aanwezig is. 3.3.2 Vanuit de nota lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016 Binnen de nota lokaal gezondheidsbeleid wordt verwezen naar de lopende activiteiten binnen Jeugd namelijk: Het jongerenwerk en de politie geven gastlessen over alcohol, tabak en drugs aan de groepen 8 van de basisscholen. Het jongerenwerk en de politie spreekt de jeugd en de ouders zo nodig aan over hun alcohol- en drugsgebruik. 3.3.3 Verhoging leeftijdsgrens Communicatie Naast het aanpassen van de bestaande programma s en communicatiemiddelen op de verhoogde leeftijdsgrens, zullen er de komende tijd ook extra acties worden uitgevoerd in verband met de verhoging van de leeftijdsgrens. Het materiaal wat hiervoor landelijk of via GGD beschikbaar wordt gesteld, zetten wij hiervoor in. Mystery guest onderzoek Om een objectief beeld te krijgen van de alcoholverkoop wordt in 2014 in de gemeente in alle inrichtingen een zogenaamd mystery guest onderzoek uitgevoerd. Ook zullen evenementen in het onderzoek worden betrokken. De uitvoering is in samenwerking met Stichting Stadswacht Helmond (SSH). Tijdens dit onderzoek proberen jongeren alcohol te kopen. Het onderzoek kan een goed beeld geven van de naleving van de DHW en de gemeentelijke verordening. De uitkomsten van het mystery guest onderzoek gaan als input dienen voor het bepalen van verdere controles, maar bieden mogelijk ook een aanknopingspunt om in gesprek te gaan over alcoholgebruik door jongeren en de naleving van de wet. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 8
4 Handhaving 4.1 Inleiding Voor handhaving binnen de gemeente is de Brabantse Handhavingsstrategie van toepassing. Voor het sanctioneren van geconstateerde overtreden heeft het college op 1 oktober 2013 besloten het Brabants Alcohol- en horecasanctiebeleid inclusief de sanctietabel over te nemen en vast te stellen als beleidsregel. Het beleid is een nadere uitwerking de Brabantse Handhavingsstrategie. 4.2 Uitvoeringsprogramma Jaarlijks wordt door het college een uitvoeringsprogramma voor het team Handhaving vastgesteld. In dit uitvoeringsprogramma zijn uren opgenomen voor het toezicht en de handhaving op de Drank- en Horecawet. 4.3 Toezichtstrategie 4.3.1 Waar en wat controleren? Het toezicht op de DHW bestaat uit twee vormen van toezicht: basiscontroles en specifieke controles. 1) Onder basiscontroles vallen de controles op op DHW-regels voor drankverstrekkende inrichtingen (horeca, paracommerciële horeca, slijterijen, supermarkten, cafetaria s) en evenementen waar alcoholhoudende drank wordt verstrekt. Daarbij gaat het vooral over de aanwezigheid en actualiteit van de vergunning of ontheffing en het voldoen aan de voorschriften. Deze controles kunnen op elk willekeurig moment plaatsvinden en er is direct contact met de drankverstrekker, waardoor ook voorlichting- en bewustwording-instrumenten zijn in te zetten. 2) Onder de specifieke controles valt de controle op de leeftijdsgrenzen. Leeftijdsgrenzeninspecties bij drankverstrekkers richt zich op het controleren van verstrekking van zwak alcoholhoudende drank aan een jongere onder de 18 jaar, of van sterk alcoholhoudende drank aan een jongere onder de 18 jaar. Eén van de pijlers voor 2014 is het uitvoeren van toezicht op leeftijdsgrenzen. Dit is in 3 terreinen te verdelen: a) Leeftijdgrenscontrole, gebruik ter plaatse (bijv. café, restaurant) b) Leeftijdgrenscontrole, bij evenementen c) Leeftijdgrenscontrole, gebruik elders dan ter plaatse (o.a. supermarkt). 4.3.2 Wie gaat toezicht houden? Voor het uitvoeren van de basiscontroles op aanwezigheid en naleving van inrichtingsvereisten en de vergunningvoorschriften worden de gemeentelijke toezichthouders ingezet. De inzet is opgenomen in het uitvoeringsprogramma. Voor toezichthouders op specifiek de DHW geldt een bekwaamheidseis. De toezichthouder dient in bezit te zijn van een diploma toezichthouder Drank- en Horecawet. Daarnaast moet de toezichthouder Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) zijn. Om aan deze eisen te kunnen voldoen en tevens te beschikken over voldoende capaciteit is een samenwerking gestart met Stichting Stadswacht Helmond (SSH). 4.3.3 Hoeveel toezicht? Er is in kaart gebracht welke hotspots er zijn. Dit zijn locaties waar de doelgroep (jeugd) frequent komt voor de aankoop van alcoholhoudende drank. Daarnaast is een inventarisatie gemaakt van alle verkooppunten van alcohol, zowel commercieel als para-commercieel. Het is niet mogelijk om alle locaties uitgebreid te controleren (horeca, supermarkten, slijterijen, sportkantines, cafetaria s). In 2014 worden de locaties meegenomen in mystery guest onderzoek. Het mystery guest onderzoek gaat verder input geven voor het controleprogramma. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 9
4.3.4 Toezicht door drankverstrekkers en eigen verantwoordelijkheid De gemeente kan zoals gezegd niet alles controleren. Er is ook een grote rol weggelegd voor de drankverstrekkers zelf. Zij hebben een eigen verantwoordelijkheid om de regels van de DHW na te leven. Het kan bij o.a. evenementen lastig zijn om toezicht te houden op alcoholverstrekking aan de vele bezoekers. Als er honderden of zelfs duizenden mensen aanwezig zijn is het moeilijk om alles in de gaten te houden. De gemeente kan en zal hierbij ondersteunen door informatieverstrekking, samen in overleg te gaan hoe dit met beste opgepakt kan worden, etc. Mede met het oog op de toezicht- en handhavingstaak die bij de gemeenten is gelegd, willen wij in gesprek met de alcoholverstrekkers (horecaondernemers, besturen van sportverenigingen, eigenaren van supermarkten, organisatoren van evenementen) over het verstrekken van alcohol aan jongeren onder de 18 en over het doorschenken wanneer jongeren (18+) al duidelijk een slok teveel op hebben. 4.3.5 Taken gemeente en politie Naast de gemeente, heeft ook de politie een toezichts- en handhavingstaak. Politieambtenaren zijn bevoegd strafrechtelijk een geldboete op te leggen wanneer zij jongeren onder 18 jaar op publiek toegankelijke plaatsen aantreffen die alcoholhoudende drank aanwezig hebben of voor consumptie gereed hebben. Daarnaast kan de politie verbaliseren op grond van de Wet op Economische Delicten (zoals bijvoorbeeld in het geval van het schenken van alcohol in een horecabedrijf of inrichting aan dronken klanten). Daarnaast heeft de politie een signaleringsfunctie zodat de gemeente, samen met de politie, gericht (bijvoorbeeld op hotspots) kan optreden. De gemeente zal nog concrete afspraken maken met de politie over verdeling van taken en inzet van toezichthouders. 4.3.6 Toezicht overige horeca-activiteiten Naast direct toezicht op eisen uit de DHW, is er meer toezicht op horeca-activiteiten. Toezicht op de inrichtingseisen van horecabedrijven (bijv. ventilatie, aantallen toiletten, etc.) werd en wordt nog steeds gedaan door het team Handhaving van de gemeente. Daarnaast wordt er ook capaciteit gereserveerd voor toezicht op illegale horeca-activiteiten. Te denken valt aan locaties zoals zuipketen, schuren waar mogelijk feestjes worden georganiseerd (al dan niet met alcohol). Dit kan zowel strijdig zijn met de DHW (geen horecavergunning) als het geldende bestemmingsplan. Bovendien is dit oneerlijke concurrentie tegenover de gevestigde horeca. 4.4 Sanctiestrategie 4.4.1 Brabants Alcohol- en horecasanctiebeleid De sanctiestrategie is een belangrijk onderdeel van de handhaving. In de sanctiestrategie is vastgelegd hoe de gemeente reageert wanneer zij constateert dat regels uit de DHW of voorschriften die verbonden zijn aan de DHW-vergunningen en ontheffingen niet worden nageleefd. Het college heeft op 1 oktober 2013 het Brabants Alcohol- en horecasanctiebeleid inclusief de sanctietabel overgenomen en vastgesteld. Daar waar in het beleid gesproken wordt over 16-jarige geldt vanaf 1 januari 2014 de leeftijdgrens van 18 jaar. Het belang van een sanctiestrategie is dat een gemeente vooraf kenbaar maakt hoe ze gebruik maakt van de bevoegdheid tot het opleggen van sancties. Daarbij is van belang deze bevoegdheid te gebruiken met inachtneming van wettelijke bepalingen en algemene beginselen van behoorlijk bestuur (zoals het verbod tot willekeur, misbruik van bevoegdheid, en dergelijke). Degene die niet naleeft kan in de sanctiestrategie lezen welke overheidsreactie hij kan verwachten. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 10
4.4.2 Uitgangspunten De gemeente biedt de partners in de samenleving de ruimte. In die gevallen waarin een degelijk eigen beleid wordt gevoerd en nageleefd kan worden afgezien van actief toezicht door de gemeente en hoeft toezicht alleen dan plaats te vinden wanneer signalen (intern of extern) daartoe aanleiding geven. Ondernemers, organisatoren en/of leidinggevenden moeten in de eerste plaats zelf het toezicht op zich nemen. Daarnaast kan steekproefsgewijs worden vastgesteld of betrokkenen zich aan de regels houden. Is dat niet het geval, dan kan verhoogd toezicht worden ingesteld en kan snel worden opgetreden bij volharding, waarbij direct een boete wordt opgelegd. Bij high trust hoort ook high penalty. Op deze manier kan toezicht en handhaving effectief worden ingezet en dient het als sluitstuk van het DHWbeleid. 4.4.3 De sanctiemaatregelen Voor de sanctie-instrumenten is onderscheid te maken in bestuursrechtelijke en strafrechtelijke sanctiemogelijkheden. De bestuursrechtelijke mogelijkheden zijn: Opleggen van een last onder bestuursdwang Opleggen van een last onder dwangsom Opleggen van een bestuurlijke boete (Tijdelijke)sluiting van de inrichting Ontzeggen aan personen van de toegang tot ruimten Intrekken van een vergunning Schorsen van de drank- en horecavergunning Tijdelijk stilleggen van alcoholverkoop in de detailhandel (three strikes out). Strafrechtelijk waren onder de oude DHW sancties alleen gericht tegen drankverstrekkers en ging de jongere vrijuit. Op basis van de nieuwe wet zijn jongeren strafbaar wanneer zij alcoholhoudende drank aanwezig hebben op voor het publieke toegankelijke plaatsen (bv. horecagelegenheid of openbare weg). De artikelen 20 lid 6 en 7, 21 en 45 van de DHW kunnen alleen strafrechtelijk worden afgedaan. Bij een strafrechtelijke sanctie wordt een proces-verbaal opgemaakt. Het Openbaar Ministerie bepaalt de hoogte van de boete. 4.4.4 De sanctiestrategie In de handhavingstrategie is beschreven welke bestuurlijke sancties worden genomen als de regels worden overtreden. Dit is weergegeven in een sanctietabel. Daarmee is bij een bepaalde overtreding duidelijk welke sanctie er geldt en wat eventuele vervolgstappen in het traject zijn. De sancties zijn bij herhaling van de overtredingen oplopend van aard. De strategie voor het opleggen van een sanctie deelt overtredingen grofweg in drie categorieën. Categorie 0 (spoedeisend): bij deze overtredingen gaat het om urgente, ernstige zaken die direct dienen te worden beëindigd. Er is snelheid vereist. Categorie 1: dit zijn ernstige overtredingen, maar er is geen sprake van een acute(gevaar)situatie Categorie 2: overige overtredingen die van minder belangrijke aard zijn. Naast toezicht en handhaving op de directe artikelen uit de DHW is er ook toezicht op artikelen die in de APV zijn vastgelegd. Ook deze zijn in de sanctietabel opgenomen. Kortheidshalve wordt voor de nadere inhoud en toepassing van het sanctiebeleid (incl. de sanctietabel) verwezen naar het bijgevoegde beleidsstuk. Voor organisaties van bijv. evenementen wordt het uitgangspunt gehanteerd dat bij het stelselmatig niet nakomen van vergunningvoorschriften en afspraken er een aantal jaren geen vergunning meer verleend zal worden. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 11
4.4.5 Hoogte dwangsom De hoogte van de (last onder) dwangsom is niet in de sanctietabel opgenomen. Dit zal per geval worden bekeken. Het opleggen van een last onder dwangsom heeft tot doel het ongedaan maken van een overtreding of het voorkomen van verdere overtredingen. Het bedrag moet in een redelijke verhouding te staan tot de zwaarte van het geschonden belang en de beoogde werking van de dwangsomoplegging. 4.4.6 Nalevingcommunicatie Het effect van toezicht en handhaving kan toenemen door communicatie als extra instrument in te zetten. Planmatige communicatie gekoppeld aan toezicht en handhaving, om de naleving van wet- en regelgeving te bevorderen, wordt ook wel handhaving- of nalevingcommunicatie genoemd. Communicatie kan op verschillende momenten en manieren ingezet worden. Voorbeelden zijn communicatie over toezichtplannen, resultaten van nalevingonderzoek, handhavingacties en best practises binnen de gemeente. Als er overtredingen worden geconstateerd en de gemeente overgaat tot het opleggen van boetes, dwangsommen of schorsing van de vergunning, zal dit publiekelijk kenbaar gemaakt worden (naming and shaming). Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Cranendonck versie 21 mei2014 12