Is mijn kind normaal dokter? Knipperlichten en alarmsignalen tijdens de ontwikkeling Symposium 15 jaar kinderneurologie Jessa Ziekenhuis Dr. W. Werckx General Movements spontane motoriek van foetus en pasgeborene grote variabiliteit complexiteit vloeiendheid van de bewegingen posturale reacties >4-5m primitieve reflexen <4-6m 1
3 maanden uh Eh, 6 maanden 9 maanden papapapa 12 maanden 18 maanden papa, mama 2
24 maanden en verder. 30 maanden kan op tenen lopen, alternerend trap oplopen lijnen kent tot 3 kleuren kent de naam en verder. en verder. 3 jaar op 1 been staan liedjes zingen, kent leeftijd etc verticale lijnen, cirkel, kruis 4 jaar huppelen spelregels kruisjes en vierkanten grote motoriek samengevat : Fijne motoriek, samengevat 50%-90% van de kinderen kan het: zit zonder steun: 7-8m staat zonder steun: 8-12m trekt zich recht: 9-12m stapt met steun: 10-13m zelfstandig stappen: 13-17m 50%-90% van de kinderen kunnen het op leeftijd handjes samen brengen: 2-4m voorwerp vasthouden: 3-4m reiken naar voorwerp: 4-6m voorwerp doorgeven: 6-10m pincetgreep: 10-13m 3
Schedelomtrek aandachtspunten onderzoek dysmorfismen reflexen perifeer probleem: - zwakke/ afwezige reflexen, - globale hypotonie centraal probleem: - normaal/hyperreflexie - axiale hypotonie - perifere hypertonie 4
interpretatie bijkomend onderzoek : centraal probleem: MRI hersenen motoriek taal normaal traag MR, communicatie, emotioneel traag normaal motorisch traag traag retardatie, deprivatie perifeer probleem: EMG, CK en lactaat bepaling indien indicatie: - chromosomaal onderzoek - micro-array onderzoek bijkomend onderzoek taalstoornis doorverwijzing voor gehoortest check gedrag: tekens van ASS? check globale ontwikkeling: IQ afname of mentale Bayley bij ernstige spraaktaalstoornis : EEG Casus 1 Een moeder meldt dat haar 10 maanden oude zoon rechtshandig is omdat hij meestal met deze hand reikt naar voorwerpen. Is dit normaal? a. normaal b. abnormaal, doorsturen c. abnormaal, afwachten 28 B Antwoord 1 Gebruik van bovenste ledematen moet symmetrisch zijn gedurende het eerste levensjaar. De motore functie van de andere hand dient geëvalueerd te worden. Casus 2 Een 6- maanden oud meisje vertoont een Moro, en asymmetrische tonische nek reflex. Ze heft het hoofd niet in horizontale positie. Wat denkt u hiervan? a. normaal b. abnormaal, afwachten c. abnormaal, doorsturen 29 30 5
C Antwoord 2 De baby heeft persisterende primitieve reflexen en gebrek van ontwikkeling van posturale reflexen. Dit is het teken van een probleem t.h.v. de bovenste motorneuronen, zoals bij cerebral palsy Op welke leeftijd bent u ongerust als een kind niet stapt? a. 14 m b. 18 m c. 24 m Casus 3 31 32 B Antwoord 3 Een kind zou moeten stappen op 18 maanden. Indien het niet stapt moet bijkomend onderzoek overwogen worden. Casus 4 Welke leeftijd past het best bij een kind dat stapt met brede basis met de armen voor zich, boven het bekken? a. 24 m b. 18 m c. 14 m 33 34 C Antwoord 4 Op deze leeftijd heeft het kind een gang gekenmerkt door hoge positie van de armen en een onstabiele gang met brede basis. Casus 5 U onderzoekt een jongen die 4/5 voorwerpen kan aanduiden en benoemen, maar die niet kan vertellen waarvoor deze voorwerpen dienen. Welke leeftijd heeft deze jongen? a. 1 jaar b. 3 jaar c. 5 jaar 35 36 6
B Antwoord 5 Een 3-jarige zou de voorwerpen moeten kunnen benoemen, zonder hun actie te kunnen uitleggen. Een meisje kan een verticale lijn tekenen, maar kan geen cirkel of kruis tekenen. Hoe oud is ze? a. 12 m b. 24 m c. 36 m Casus 6 37 38 A Antwoord 6 Een 2-jarige zou een verticale en horizontale lijn moeten kunnen tekenen, maar nog geen cirkel. Casus 7 Een zuigeling van 3 maanden houdt de linkerhand voornamelijk in vuist. Wat is de betekenis hiervan? a. Dit kan duiden op een lesie van de corticospinale tractus met een lesie in de rechter hersenhelft. b. Indien de rechterhand in dezelfde positie gehouden zou worden, zou dit normaal zijn op deze leeftijd. c. Er kan een malformatie zijn van de duim die interfereert met de duimextensie. 39 40 A Antwoord 7 Het persisteren van vuisthouding na 2 maanden duidt op een letsel thv bovenste motorneuronen. Aantasting van de linkerhand duidt op een lesie in de rechter cerebrale hemisfeer. Casus 8 Wat is de meest voorkomende positie van de pasgeborene in buiklig? a. armen in extensie, benen in flexie. b. benen in extensie, armen in flexie. c. armen en benen in flexie 41 42 7
Antwoord 8 C Flexie is predominante tonus van de pasgeborene. Casus 9 Een 2-week-oude jongen heeft een asymmetrische Moro. De linkerarm vertoont een abductie en extensie waarna er een terugkeer is naar de middellijn. De rechterarm beweegt niet. Wat is de meest waarschijnlijke verklaring hiervoor? a. Er is een palsy van de brachiale plexus aan de rechterzijde b. Er is een lesie thv bovenste motorneuronen die de rechterarm aantast. c. Er is een hypoxisch-ischemisch hersenletsel. 43 44 A Antwoord 9 Een asymmetrische Moro in een neonaat is meestal te wijten aan een lesie thv lager motorneuron of perifere zenuw. In dit geval werden de zenuwtakken van de plexus brachialis beschadigd met zwakte van de rechterarm tot gevolg. Casus 10 Een 2 weken oude jongen heeft een zwakke tonus. Peesreflexen zijn normaal. Schedelomtrek is 30cm. Wat is de meest waarschijnlijke verklaring voor dit afwijkend onderzoek? a. de baby had een hypoxisch-ischemisch hersenletsel bij geboorte. b. de baby heeft een spierziekte. c. de baby had in utero een incident dat deze neurologische tekens veroorzaakte. 45 46 Antwoord 10 C Deze baby heeft het beeld van een centrale hypotonie. De smalle hoofdomtrek wijst erop dat de afwijkingen in utero veroorzaakt werden en een congenitale microcefalie veroorzaakt werd. 47 8