Wat is een normale ontwikkeling?

Transcriptie

1 Wat is een normale ontwikkeling? Van een normale ontwikkeling is sprake als een kind alle fasen doorloopt naar de volwassenheid op het gebied van fijne en grove motoriek, groei, sociale emotionele vaardigheden en spraak en taal. Bij een normale ontwikkeling worden alle zogeheten mijlpalen behaald en ondervindt een kind geen (grote) problemen in de (psycho)motorische ontwikkeling. Al deze ontwikkelingsvelden zijn wel te onderscheiden maar niet te scheiden. Het is als een gebreide trui. 1 tot 4 maanden In de eerste maanden na de geboorte ontwikkelt een baby zich snel. Een baby groeit in lengte en gewicht, leert controle te krijgen over de oogspieren en zijn hoofd in balans te houden om te kunnen grijpen. Ook maakt hij contact. Controle oogspieren Geleidelijk leert een baby controle te krijgen over de oogspieren. Dat begint met het kijken naar de verzorger tijdens het voeden en in het rond te staren. Vervolgens worden voorwerpen met de ogen gevolgd en later ook met het hoofd. De oog-handcoördinatie wordt geoefend als voorstadia voor het grijpen naar voorwerpen. Voordat een baby kan grijpen, is de ontwikkeling van de fijne motoriek, net als de oog-handcoördinatie, van belang. Een baby leert om de vingers te bewegen, een vuist te maken en de handen te openen. Ook de ontwikkeling van de grove motoriek, de hoofdbalans, is belangrijk. Zonder hoofdbalans kan een baby zichzelf niet ontwikkelen tot een zelfstandig persoon. De ontwikkeling van de hoofdbalans heeft betrekking op het optillen, stabiliseren en draaien van het hoofd. In de eerste weken na de geboorte praat en lacht een baby nog niet, maar maakt hij wel degelijk contact. Een baby reageert op stem en geur. Door lichaamstaal laat een baby Normale motoriek van kinderen tussen 0-4 jaar Pagina 1

2 merken hoe hij zich voelt: blij, verdrietig of ontspannen. Vanaf ongeveer zes weken lacht een baby terug en een tijdje later komen de keelgeluidjes. Spraak en Taal Met huilen, oefent een baby zijn stembanden en ademhaling. Een pasgeboren baby reageert al op de stem van zijn verzorger(s), een tijdje later draait hij ook zijn hoofd naar het geluid toe en een volgende stap is dat een baby zelf geluiden begint te maken. Een baby groeit de eerst vier maanden met ongeveer 100 tot 250 gram per week in gewicht. De gewichtsgroei en lengtegroei worden bij het consultatiebureau met een groeicurve bijgehouden. Bij de lengtegroei is vooral de eigen groeilijn van de baby belangrijk. Als er een knik in de groeilijn zit, dan kan er sprake zijn van een groeistoornis. 4 tot 8 maanden Een baby van vier tot acht maanden beweegt steeds meer en speelt met zijn voeten en interessante voorwerpen. Hij kijkt om zich heen, probeert dingen uit, stopt dingen in zijn mond en ontdekt zijn lichaam en de omgeving. Het grijpen wordt steeds verfijnder en een baby kan op deze leeftijd voorwerpen vastpakken, als is dat vaak nog niet op een stevige manier. Een baby leert zitten, vaak wat onstabiel, kan al staan op de beentjes met steun en rolt om van de rug naar de buik. Een baby kijkt naar zijn spiegelbeeld en raakt het aan als het in de spiegel kijkt. Daarnaast ontstaat er een specifieke band tussen het kind en zijn verzorger(s). Hij draait zich om als hij de stem van zijn verzorger(s) hoort en begint te lachen en trappelen. Ook lacht hij naar andere mensen die hij herkent. Spraak en Taal Kraaien en allerlei geluidjes, combinaties van klinkers en medeklinkers, maken vindt een baby leuk. Hij herhaalt zijn eigen geluidjes, doet andere geluiden na en brabbelt tegen het speelgoed. Normale motoriek van kinderen tussen 0-4 jaar Pagina 2

3 8 tot 12 maanden Een baby tussen de acht en twaalf maanden ziet en ontdekt steeds meer. Hij leert kruipen en zich optrekken tot staan. Hij bekijkt zijn omgeving op een andere manier. De eerste woordjes worden uitgesproken, hij kan zwaaien en de oog-handcoördinatie wordt steeds beter. Een baby kan voorwerpen al goed vastpakken. In het begin laat hij ze nog los zonder controle, maar na een tijdje kan hij het voorwerp van de ene hand naar de andere overgeven. Zitten gaat steeds stabieler en langer en hij probeert zich op te trekken om te kunnen staan. Met de eerste pasjes aan de hand of door langs meubels te lopen, wordt de wereld een beetje groter. Een baby kan eenkennig worden, last krijgen van scheidingsangst en een beetje bang worden voor vreemden. Hij begint eenvoudige kinderspelletjes en aanraakspelletjes te spelen. Wijzen, knikken en reageren op muziek zijn voorbeelden van communicatie van een baby op deze leeftijd. Hij begint eenvoudige opdrachten te begrijpen, schudt met zijn hoofd en maakt gebaren. Een baby kan al een woordje zeggen, maar doet nog voornamelijk geluiden na. 1 tot 2 jaar Een kind tussen de één en twee jaar wordt steeds beweeglijker. De eerste losse stapjes worden gemaakt, gevolgd door helemaal los lopen, rennen en klimmen. Hij helpt mee met aankleden en begint zelf te willen eten. De woordenschat wordt uitgebreid en het kind kan plaatjes herkennen. Normale motoriek van kinderen tussen 0-4 jaar Pagina 3

4 De fijne motoriek is nu zo verfijnd dat een baby met de pincetgreep een voorwerp kan vastpakken, een toren kan bouwen van een paar blokjes en bladzijden kan omslaan. Het los lopen, gemiddeld bij 14/15 maanden, gaat steeds soepeler en hij kan zelf gaan zitten. Later volgen rennen, springen, dansen en klimmen. Zelfstandigheid speelt een belangrijke rol in deze leeftijdsfase. Het kind wil steeds meer dingen zelf doen, zoals helpen met aankleden en zelf eten met lepel of vork, en laat dat steeds duidelijker merken. Hij probeert contact te maken door te praten en met gebaren en hij vindt het leuk om kleine klusjes te doen. Een kind kan bij de leeftijd van één jaar een paar woordjes zeggen en dat worden er steeds meer. Hij reageert op zijn naam en hij brabbelt gevarieerd. Het klinkt als een eigen taal en begint steeds meer te lijken op je eigen taal. Voorwerpen kan hij herkennen aan hun naam en ook plaatjes worden herkend. Tussen de één en twee jaar groeit een kind gemiddeld 12 centimeter in lengte. 2 tot 3 jaar Een kind van twee tot drie jaar kan goed lopen en klimmen. Hij leert steeds beter zijn lichaam onder controle te houden. Ook op sociaal-emotioneel gebied maakt hij stappen. Hij wordt zelfstandiger en maakt contact met anderen. Het kind begrijpt steeds meer en praat ook steeds meer. Het kind wordt steeds beter in de oog-handcoördinatie en kan een beetje scheuren en plakken. Ook tekenen kan hij al een beetje, zoals een cirkel na tekenen. De controle over de grove motoriek gaat eveneens beter. Het kind kan steeds harder rennen en kan huppelen. Ook het leren traplopen, eerst opkruipen en later rechtop lopen, en beginnend fietsen bijv. met een loopfiets behoren tot de motorische ontwikkeling van een kind van twee tot drie jaar. Normale motoriek van kinderen tussen 0-4 jaar Pagina 4

5 Als het kind twee jaar is, speelt het nog niet echt met andere kinderen, maar is hij nog erg op zichzelf gericht. Hij wil niet dat andere kinderen aan zijn speelgoed zitten. Naarmate het kind ouder wordt, verandert dit en gaat het kind met andere kinderen spelen. Daardoor leert het kind sociale vaardigheden. Hij wordt zelfstandiger en leert om te gaan met andere kinderen en mensen, andere omgevingen en emoties. Een kind van tussen de twee en drie jaar kan gemiddeld zinnen van drie woorden maken. Hij gaat verkleinwoordjes, voorzetsels en meervoudsvormen gebruiken. Het kind begrijpt eenvoudige aanwijzingen en leert begrippen, zoals groot en klein, te gebruiken. Tussen de twee en drie jaar groeit een kind gemiddeld 10 centimeter in lengte. 3 tot 4 jaar Een kind tussen de drie en vier jaar leert beter zijn evenwicht te bewaren en kan op één been staan en hoger springen. Hij leert regels, maakt vriendjes en krijgt zelfkennis en zelfvertrouwen. Het kind maakt langere zinnen en praat duidelijker. Een kind in deze leeftijdsfase leert knippen en hogere torens te bouwen. Op volwassen wijze kan hij een pen of potlood vasthouden. Het kind kan zichzelf al een beetje aankleden en de veters van de schoenen lostrekken. Hij leert fietsen met zijwieltjes of beginnend fietsen zonder zijwielen. Ook leert het kind op zijn tenen te staan en te lopen. Zwemmen begint, de motorisch vaardige kan het op deze leeftijd al een beetje. Contact met andere kinderen wordt belangrijker. Het kind gaat samen spelen met andere kinderen en wacht bij het spelen op zijn beurt. Soms maakt hij al vriendjes. Het kind begint zich in te leven in anderen en hij leert zijn eigen gevoelens steeds beter te uiten. Hij wordt zich ook meer bewust van emoties en gevoelens van andere kinderen en mensen. Het kind ontwikkelt een eigen identiteit. Het kind spreekt in korte zinnen en vertelt kleine verhaaltjes. Hij kan eenvoudige vragen beantwoorden en kleine tweevoudige opdrachtjes uitvoeren. Voor vreemden is het kind steeds beter te verstaan. Hij verbetert de zinsopbouw en leert veel nieuwe woordjes. Het Normale motoriek van kinderen tussen 0-4 jaar Pagina 5

6 kind wil alles weten en stelt daarom veel vragen. Hij leert ook letters herkennen en begrijpen. Tussen de drie en vier jaar groeit een kind gemiddeld 8 centimeter in de lengte. Vragen over ontwikkeling Heb je specifieke vragen over de ontwikkeling, gaat het niet helemaal zoals u denkt dat het zou moeten. Dit kan zijn over: Overstrekking, Veel huilen motoriek, spraak-taal, gedrag, spel, U kunt u vragen stellen aan de huisarts, het CB, jeugdarts, maar ook bij Kinderfysiotherapie Balans, receptie@balans.mobi of huub.van.meggelen@balans.mobi Website Andere ontwikkelingsvragen bij BOOOM kinderteam@balans.mobi (voor informatie website Normale motoriek van kinderen tussen 0-4 jaar Pagina 6