van mensen voor mensen jaarverslag 2011 stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen

van mensen voor mensen jaarverslag 2011 stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen 2011

Pensioen? Daar doe ik niet aan. Ik werk gewoon door zo lang ik kan. Achter de geraniums zitten is niets voor mij. 2

Inhoudsopgave 1. Voorwoord 4 2. Karakteristieken van Bpf HiBiN 8 2.1 Doelstelling 8 2.2 Profiel van de organisatie 8 2.3 Statutaire organen 9 2.4 Directeur pensioenfonds 16 2.5 Adviseurs 16 2.6 Pensioenfonds en de regeling 20 2.7 Kerncijfers 22 3. Verslag van het bestuur 24 3.1 Bestuursbesluiten 24 3.2 Rapportage deelnemersraad 33 3.3 Rapportage verantwoordingsorgaan 34 3.4 Goed pensioenfondsbestuur 36 3.5 Beleggingen 44 4. Jaarrekening 2011 58 4.1 Balans 58 4.2 Staat van baten en lasten 59 4.3 Kasstroomoverzicht 60 4.4 Toelichting behorende tot de jaarrekening 2011 61 4.5 Grondslagen voor balanswaardering en resultaat bepaling 61 4.6 Grondslagen voor balanswaardering 63 4.7 Grondslag voor kasstroomoverzicht 72 4.8 Grondslag voor resultaatbepaling 72 4.9 Toelichting op de balans 76 4.10 Toelichting op de staat van baten en lasten 85 4.11 Risicobeheer en derivaten 93 4.12 Slotwoord 108 5. Overige gegevens 110 5.1 Statutaire bestemming van het saldo van baten en lasten 94 5.2 Gebeurtenissen na balansdatum 110 5.3 Actuariële verklaring 110 5.4 Controleverklaring 111 6. Verklarende woordenlijst 116 jaarverslag 2011 3

1. Voorwoord Koers houden in roerige tijden Het jaar 2011 begon relatief rustig, maar gaandeweg nam de onrust toe met opnieuw een financiële crisis. Ontwikkelingen die vanzelfsprekend ook merkbaar waren in de pensioensector. Vrijwel dagelijks werd het nieuws gedomineerd door dekkingsgraden die opnieuw onder druk kwamen, discussies over het pensioenakkoord, verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd en mogelijke kortingen op pensioenrechten. Daarnaast was 2011 ook een jaar van herbezinning en van aanpakken We scherpten onze visie en missie aan en gebruikten dit nadrukkelijk als leidraad voor onze werkwijze. De kern van de aangescherpte visie en missie is dat we de pensioenuitvoering doen binnen de grenzen van wet en regelgeving, de economische omstandigheden en met als fundamentele kenmerken: continuïteit, consistentie en evenwichtige belangenbehartiging. Uitvoering en verantwoording geschiedt op een integere, begrijpelijke, pro actieve, transparante en duurzame wijze met als doel een optimaal resultaat voor de deelnemers in de regeling. Het bestuur van Bpf HiBiN had in de vorige crisis al geconstateerd dat direct anticiperen noodzakelijk is, omdat risico s dan beter te beheersen zijn. De belangrijkste maatregel die werd genomen, was zorgen voor een directere aansturing van alle externe partijen waarmee het fonds samenwerkt. Op deze manier kan beter worden ingespeeld op de vele veranderingen en een directere controle worden uitgeoefend. Een van onze kernwaarden is, zoals gezegd, proactiviteit. Een waarde die in de huidige, veranderende wereld meer en meer een vereiste is om succesvol te zijn en te blijven. Om die reden wijzigden we in 2011 onze organisatiestructuur en is er een bestuursbureau opgericht, waarvoor een directeur is aangesteld. Dit stelt ons pensioenfonds in staat om beter in control te zijn en aan de voorwaarden van goed pensioenfonds bestuur te voldoen. De directeur staat in nauw contact met alle externe partijen. Daarnaast is hij toegankelijk voor deelnemers en aangesloten bedrijven. De eerste resultaten van deze aanstelling zijn al zichtbaar. De samenwerking tussen de verschillende externe partijen is door de dagelijkse aansturing verbeterd. Er wordt flexibeler gereageerd op in- en 4

externe veranderingen. Ook wordt er beter op kosten gestuurd. We hebben besloten om de bestuursondersteuning ook volledig uit te gaan voeren vanuit het bestuursbureau, waardoor de hele besluitvormingscyclus geborgd is. Uitrol van dit besluit zal in 2012 geëffectueerd worden. Terwijl wij midden in de aanstellingsprocedure van de directeur zaten, kondigde toezichthouder dnb een thema-onderzoek Good Governance aan. Het bestuur heeft de uitkomsten en aanbevelingen van het dnb onderzoek serieus opgepakt en is voortvarend aan het werk gegaan met de opvolging daarvan. We zien dit niet als een eenmalige inspanning, maar als een continu proces. In onze missie spreken we ook over begrijpelijk en transparant. We hebben ons communicatiebeleid kritisch onderzocht met als resultaat dat we heb - ben gekozen voor een nieuw communicatiebureau. Een bureau dat ons helpt met de uitvoering van een communicatiebeleid waarbij begrijpelijkheid centraal staat. De gevolgde strategie is die van een omgekeerde betrokkenheid: wij gaan er niet zo maar vanuit dat iedere deelnemer betrokken is bij het eigen pensioen, maar Bpf HiBiN is wel betrokken bij de deelnemers. Onze communicatie wordt meer en meer afgestemd op de informatiebehoefte van de deelnemer. Wij verwachten dat dit zal leiden tot een substantiële verhoging van de pensioenbetrokkenheid onder de deelnemers. Vanaf 2012 maken onze doelgroepen kennis met een nieuwe huisstijl en diverse vernieuwende communicatiemiddelen. Social media wordt ingezet om in gesprek te komen met de deelnemer, ondernemer of gepensioneerde. Hierbij stemt Bpf HiBiN de communicatie beter af op de persoonlijke levenssituatie van onze deelnemers. Jongere deelnemers worden anders aangesproken dan deelnemers die bijna met pensioen gaan. Dat doen we in taalgebruik, in de boodschap en in het onderwerp. We lanceren bijvoorbeeld een geheel vernieuwde website die voor verschillende doelgroepen verschillende ingangen krijgt. Op deze website komt een eigen pensioenplanner. Hiermee kunnen deelnemers, naast het raadplegen van actuele pensioengegevens, ook zien wat de financiële consequenties zijn van bijvoorbeeld eerder stoppen met werken. Het effect van de nieuwe communicatie wordt doorlopend gemeten, zodat we ook hier flexibel en slagvaardig kunnen zijn en waar nodig kunnen bijsturen. Naast de verhoging van de betrokkenheid, denken we met deze effectieve manier van communiceren op termijn kosten te besparen. Bijvoorbeeld doordat door de pensioenplanner het aantal vragen en pensioenberekeningen afneemt. Onze communicatie wordt meer en meer afgestemd op de informatie behoefte van de deelnemer. Wij verwachten dat dit zal leiden tot een substantiële verhoging van de pensioen betrokkenheid onder de deelnemers. jaarverslag 2011 5

Transparant willen we ook zijn in onze verslag legging. Daarom ziet u in de tabel onder dit voorwoord hoe hoog onze kosten in 2010 en 2011 zijn geweest per deelnemer. U mag er op vertrouwen dat wij continu streven naar accep tabel niveau van de kosten die we maken. Ondanks de roerige pensioentijden waarin we leven, houden we koers en zien wij de toekomst met vertrouwen tegemoet. Namens het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen Dit overzicht gaan we de komende jaren uit - breiden met de transactiekosten en we gaan de kosten van het vermogensbeheer naast de beleggingsmix leggen. 18 juni 2012, G. Mantel, I. van Duijn-Pennenburg, voorzitter vicevoorzitter Kostenoverzicht 2011 2010 Deelnemers (actief + uitkeringsgerechtigden) 11.732 11.562 Administratiekosten 2.846.000 2.613.000 Kosten per deelnemer 242,58 226 Premie ontvangen 30.518.000 30.849.000 Administratiekosten als % v/d premie 9,33% 8,47% Gemiddeld belegd vermogen 449.306.000 376.861.000 Beleggingskosten 1.447.000 1.239.000 Beleggingskosten als % v/h belegd vermogen 0,32% 0,33% Beleggingsresultaten absoluut en % v/h belegd vermogen beginstand 411.007.000 342.715.000 Resultaat 63.061.000 51.595.000 % 15,34% 15,05% 6 Het fonds is bezig om alle transactiekosten, indirecte beleggingskosten e.d. voor 2012 inzichtelijk te maken. Hierbij wordt dan rekening gehouden met kosten per beleggingscategorie (beleggingsmix) en rendement op lange termijn.

Ondanks de roerige pensioentijden waarin we leven, houden we koers en zien wij de toekomst met vertrouwen tegemoet. jaarverslag 2011 7

2. Karakteristieken van Bpf hibin 2.1 Doelstelling 2.2 Profiel van de organisatie Het fonds heeft tot doel uitvoering te geven aan de pensioenovereenkomst, zoals die geldt voor de aangesloten ondernemingen en de deelnemers. Hiertoe wordt voor de aangesloten werkgevers, deelnemers en gewezen deelnemers ongeveer 490 miljoen belegd. De regeling van het fonds heeft het karakter van een uitkeringsovereenkomst. Bij deze vorm van pensioen sluiten werkgever en werknemer een overeenkomst over een periodieke uitkering van een bepaalde hoogte die vanaf een bepaalde leeftijd ontvangen wordt. Afhankelijk van het salaris en de diensttijd wordt een bepaalde aanspraak op een uitkering opgebouwd. Zowel het langlevenrisico als het beleggingsrisico liggen bij het fonds. Verplichtstelling In de Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000 (Wet Bpf 2000) is vastgelegd dat het georganiseerde bedrijfsleven een verzoek tot verplichtstelling, wijziging of intrekking van die verplichtstelling kan doen. Met andere woorden: cao-partijen spelen een centrale rol bij de totstandkoming van de verplichtstelling; zonder hen is een verplichtstelling niet mogelijk. Gevolg van de verplichtstelling is ondermeer dat werkgevers en werknemers verplicht zijn de statuten en de reglementen van het fonds na te leven. Door verplichtstelling van de deelneming in het fonds wordt deze deelneming voor iedereen gelijkgesteld met een deelneming op grond van een pensioentoezegging. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN), statutair gevestigd te Amsterdam, is door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verplicht gesteld op 28 juni 1958. De laatste statutenwijziging die door het bestuur is goedgekeurd was op 24 mei 2011. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 41197852. Het fonds is een bedrijfstakpensioenfonds en is aangesloten bij de Pensioenfederatie. Het fonds heeft tot doel uitvoering te geven aan de pensioenovereenkomst, zoals die geldt voor de aangesloten ondernemingen en de deelnemers. 8

Na mijn 65 ste wil ik dan toch eindelijk eens tijd nemen om goed Frans te leren spreken. 2.3 Statutaire organen Bestuur Het bestuur van Bpf HiBiN bestaat uit zes leden, drie van werknemerszijde en drie van werkgeverszijde. Zij worden benoemd door de cao-partijen, de organisaties die het fonds hebben opgericht. Bestuursleden hebben zitting voor een tijdvak van vier jaren. Na afloop van een kalenderjaar treedt een derde van de (plaatsvervangende) leden van het bestuur af. In het vierde jaar treedt geen van de bestuursleden af. De leden zijn na afloop van de zittingsperiode direct herbenoembaar. De functies van voorzitter en vice-voorzitter van het bestuur worden bekleed voor de periode van één jaar. Hierna wordt het lid dat als vice-voorzitter heeft opgetreden voorzitter en omgekeerd. De werkgeversorganisatie en de werknemersorganisaties leveren beurtelings de voorzitter. De werkgevers worden vertegenwoordigd door de werkgeversorganisatie Koninklijke Vereniging van Handelaren in Bouwmaterialen in Nederland (Koninklijke Hibin). De werknemers worden vertegenwoordigd door de volgende werknemersorganisaties: fnv Bondgenoten. cnv Dienstenbond. De Unie vakbond voor industrie en dienstverlening. Bestuursleden mogen alleen worden benoemd als De Nederlandsche Bank (dnb) geen bezwaar heeft gemaakt. Naar het oordeel van dnb moeten de personen die het beleid van een pensioenfonds (mede) bepalen voldoende deskundig zijn met het oog op de belangen van de (gewezen) deelnemers en overige belanghebbenden. De bestuursleden worden daarom getoetst op deskundigheid. Daarbij wordt zowel gekeken naar de individuele deskundigheid als naar het collectief. Het bestuur heeft aanvullend hierop een eigen deskundigheidsplan vastgesteld waarin de eisen die aan de bestuursleden worden gesteld, zijn vastgelegd. Ook heeft het fonds een gedragscode voor haar bestuursleden. Een externe compliance officer ziet er op toe dat iedereen handelt conform de gedragscode. jaarverslag 2011 9

De samenstelling van het bestuur is op 18 juni 2012 als volgt: Naam Functie Aangewezen door G. Mantel Voorzitter (werkgeverslid) Koninklijke Vereniging van Handelaren in Bouwmaterialen in Nederland F.H.A.Z. Koelman Werkgeverslid Koninklijke Vereniging van Handelaren in Bouwmaterialen in Nederland S. van der Maden Werkgeverslid Koninklijke Vereniging van Handelaren in Bouwmaterialen in Nederland I. van Duijn-Pennenburg Vice-voorzitter (werknemerslid) FNV Bondgenoten C. Lonsain Werknemerslid CNV Dienstenbond J.A. Spruijt Werknemerslid De Unie vakbond voor industrie en dienstverlening J.M. Breunesse J.A.M. Bergervoet Plaatsvervanger werkgeversleden G. Mantel, F.H.A.Z. Koelman, S. van der Maden Plaatsvervanger werknemerslid I. van Duijn Koninklijke Vereniging van Handelaren in Bouwmaterialen in Nederland FNV Bondgenoten M. den Heijer Plaatsvervanger werknemerslid C. Lonsain M. Raaijmakers Plaatsvervanger werknemerslid J. Spruijt CNV Dienstenbond De Unie vakbond voor industrie en dienstverlening Het bestuur bepaalt het dagelijks beleid van het fonds en draagt zorg voor de handhaving en uitvoering van de statuten en reglementen. Het uitgangspunt hierbij is dat dit gebeurt door een evenwichtige en zorgvuldige afweging van de belangen van alle belanghebbenden. Het bestuur laat zich bij het maken van beleid ondersteunen door rapportages, gemaakt door of in samenspraak met externe deskundigen. Het bestuur ziet er op toe dat de uitvoering voldoet aan de gestelde eisen van de externe toezichthouders, te weten De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. Rooster van aftreden Volgens het rooster van aftreden traden aan het eind van 2011 mevrouw I. van Duijn-Pennenburg en de heer f.h.a.z. Koelman (en hun plaatsvervangers) af. Beide zijn door de benoemende organisatie herbenoemd. 10

Mutaties bestuur Op 1 maart 2011 is de heer Bleeker als lid van het bestuur afgetreden. Hij is in deze functie opgevolgd door de heer Lonsain. Vervolgens is op 1 juni 2011 de heer Braaksma afgetreden als lid van het bestuur. Hij is in november 2011 in deze functie opgevolgd door mevrouw S. van der Maden. In 2011 zijn er vijf vergaderingen geweest van de beleggingswerkgroep. Om de betrokkenheid van het bestuur te waarborgen bij de activiteiten van de werkgroep worden 2 van de 5 vergaderingen bijgewoond door het voltallig bestuur. Dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur van Bpf HiBiN bestaat uit de voorzitter en vice-voorzitter van het bestuur en is bij het uitoefenen van haar bevoegdheden verantwoording schuldig aan het bestuur. Het dagelijks bestuur vergadert tenminste tweemaal per jaar gezamenlijk met de deelnemersraad. De volgende taken zijn door het bestuur aan het dagelijks bestuur gedelegeerd: Het voorbereiden van bestuursvergaderingen. Het beslissen op kwesties inzake individuele gevallen. De samenstelling van het dagelijks bestuur is op 18 juni 2012 als volgt: G. Mantel, voorzitter I. van Duijn-Pennenburg, vice-voorzitter Beleggingswerkgroep De beleggingswerkgroep bestaat uit drie bestuursleden en adviseert het bestuur over het beleggingsbeleid, waaronder het beleggingsplan en de met de vermogensbeheerder af te sluiten contracten. Daarnaast geeft ze ook adviezen over de richtlijnen en aanwijzingen van het door de vermogens - beheerder uit te voeren vermogensbeheer. De beleggingswerkgroep bestaat op 18 juni 2012 uit: G. Mantel, voorzitter J. Spruijt F.H.A.Z. Koelman Deelnemersraad De deelnemersraad is een belangrijk onderdeel van Bpf HiBiN. Via de deelnemersraad kunnen deelnemers en gepensioneerden immers hun invloed uitoefenen op de uitvoering van de pensioenregeling. Zij adviseert het bestuur gevraagd en ongevraagd. Het bestuur van Bpf HiBiN is wettelijk verplicht de deelnemersraad te raadplegen bij besluit - vorming over: maatregelen van algemene strekking, wijziging van statuten en reglementen, vaststelling van het jaarverslag, de jaarrekening, de actuariële en bedrijfstechnische nota (Abtn) en een langetermijn herstelplan, de korting van pensioenen, vaststellen of wijzigen van het toeslagbeleid, de overdracht of overname van verplichtingen, liquidatie, sluiten, wijzigen of beëindigen van een uitvoeringsovereenkomst, verlening van premiekorting of -terugstorting, het kortetermijn herstelplan. Het bestuur bepaalt het dagelijks beleid van het fonds en draagt zorg voor de handhaving en uitvoering van de statuten en reglementen. jaarverslag 2011 11

Op 18 juni 2012 bestaat de deelnemersraad uit de volgende afgevaardigden: Naam In deelnemersraad namens F.D.G. Prins, voorzitter pensioengerechtigden J. Krijt deelnemers R.F.M. van Scheijndel H.K. Vink deelnemers slapers Vacature namens deelnemers Vacature namens pensioengerechtigden Vacature plaatsvervanger namens deelnemers Vacature plaatsvervanger namens pensioengerechtigden Het bestuur is niet verplicht adviezen van de raad op te volgen, maar moet daarover wel schriftelijk en onderbouwd verantwoording afleggen. Deelnemersraad van Bpf HiBiN bestaat uit zes leden, verdeeld over werknemers, pensioengerechtigden en slapers. Leden worden benoemd door het bestuur op voordracht van de werknemersorganisaties. De werknemersorganisaties spreken onderling de verdeling van de zetels af op basis van de ledentallen. De leden worden benoemd voor een periode van 4 jaren. Na afloop van de periode kunnen zij, als zij dit willen, direct opnieuw worden voorgedragen en benoemd. Verantwoordingsorgaan Het bestuur heeft op 20 mei 2009 een verantwoordings orgaan ingesteld. Met als basis de Principes voor goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance) van de Stichting van de Arbeid heeft het bestuur de werkwijze van het verantwoordingsorgaan in een regle ment vastgelegd. Er zijn afspraken gemaakt over welke informatie het verantwoordingsorgaan ontvangt, de frequentie van het overleg met het bestuur en de te behandelen onderwerpen. Het bestuur legt verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het beleid en de wijze waarop het is uitgevoerd. Het verantwoordingsorgaan heeft de bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen van het bestuur, over het door het bestuur uitgevoerde beleid en over beleidskeuzes voor de toekomst. 12

Via de deelnemersraad kunnen deelnemers en gepensioneerden immers hun invloed uitoefenen op de uitvoering van de pensioenregeling. jaarverslag 2011 13

Ik ga na mijn pensioen emigreren naar India. Dat heb ik altijd al een fascinerend land gevonden. 14

Het verantwoordingsorgaan bestaat op 18 juni 2012 uit de volgende afgevaardigden: Naam In verantwoordingsorgaan namens M.J.J. Vaes, vice-voorzitter R.F.M. van Scheijndel werkgevers deelnemers J. Krijt, plaatsvervanger deelnemers F.D.G. Prins pensioengerechtigden Vacature plaatsvervanger namens deelnemers Vacature plaatsvervanger namens pensioengerechtigden Vacature plaatsvervanger namens werkgevers Tevens legt het bestuur verantwoording af over de naleving van de Principes voor goed pensioenfondsbestuur zoals vastgesteld door de Stichting van de Arbeid op 16 december 2005. Het verantwoordingsorgaan heeft de bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen van het bestuur, over het door het bestuur uitgevoerde beleid en over beleidskeuzes voor de toekomst. Het verantwoordingsorgaan legt zijn oordeel ten minste één maal per jaar schriftelijk vast. Dit oordeel wordt, samen met de reactie van het bestuur daarop, opgenomen in het jaarverslag volgend op het jaarverslag waar het oordeel betrekking op heeft. Het verantwoordingsorgaan heeft adviesrecht ten aanzien van: het vaststellen en wijzigen van de vergoedingsregeling voor bestuursleden; het wijzigen van het beleid ten aanzien van het verantwoordingsorgaan; de vorm, inrichting en samenstelling van het interne toezicht; het vaststellen en wijzigen van een interne klachten- en geschillenprocedure; het vaststellen en wijzigen van het communicatie- en voorlichtingsbeleid. In het verantwoordingsorgaan zijn de (actieve) deelnemers, pensioengerechtigden en de (financieel) betrokken werkgevers in principe gelijk vertegenwoordigd. Een personele unie met de deelnemersraad is mogelijk maar is niet noodzakelijk. Het lidmaatschap van het verantwoordingsorgaan is niet verenigbaar met het lidmaatschap van het bestuur of het interne toezicht. De leden worden door de bij het fonds betrokken organisaties voorgedragen en door het bestuur benoemd. Visitatiecommissie Voor de inrichting van het intern toezicht heeft het bestuur van het pensioenfonds gekozen voor intern toezicht door een visitatiecommissie. Deze commissie bestaat uit drie leden die door het bestuur worden benoemd. Leden van de visitatiecommissie hebben verder geen banden met het pensioenfonds. De visitatiecommissie overlegt ten minste één maal per jaar met het zo voltallig mogelijk bestuur van het pensioenfonds. jaarverslag 2011 15

De visitatiecommissie kan het bestuur van het pensioenfonds vragen om vaker dan één maal per jaar te overleggen en andersom. De visitatiecommissie rapporteert schriftelijk aan het bestuur van het fonds. In 2011 bestond de commissie uit de volgende leden: J.D. Carrière K. Rijk G.W. van de Peijl Het bestuur heeft de overeenkomst met de leden van de commissie per eind 2011 opgezegd en zal zich beraden over de inrichting van het intern toezicht in de toekomst. Vergoeding voor bestuur, de voorzitters, deelnemersraad, verantwoordingsorgaan, en visitatiecommissie De leden van het bestuur, de voorzitters, deel-nemersraad en verantwoordingsorgaan ontvangen vacatiegeld en een reis- en verblijfkostenvergoeding. De leden van de visitatiecommissie ontvangen een vooraf overeengekomen jaarlijkse vergoeding. Over het jaar 2011 is aan vergoedingen een totaalbedrag van 94.000 uitgekeerd aan bestuurders, deelnemersraad, verantwoordingsorgaan en visitatiecommissie. Daarnaast managet en monitort de directeur de contacten met contractpartijen en externe adviseurs op een kritische en kostenbewuste wijze. De directeur vormt de schakel tussen: bestuur, commissies en dagelijks bestuur; externe adviseurs; contractpartijen; toezicht- en verantwoordingsorganen. Prioriteit wordt in eerste instantie gegeven aan de volgende werkzaamheden: Risicomanagement: grip op en weet van alle bestuurlijke processen en risico s. Contracten externe adviseurs en contractpartijen: wat heeft het bestuur echt nodig en wat mag dat kosten? De directeur opereert zowel strategisch als tactisch. Hij helpt het bestuur bij het opstellen van (meer) jaar(jaren)plannen, begrotingen en contracten en ziet ook toe op een correcte uitvoering hiervan. Hij signaleert externe ontwikkelingen, beoordeelt rapportages en beleidsvoorstellen en weet met alternatieven te komen. Zijn rol is proactief, adviserend en sturend; besluitvorming en uiteindelijke verantwoordelijkheid liggen bij het bestuur. 16 2.4 Directeur pensioenfonds Het bestuur van het fonds heeft begin 2011, vanwege de behoefte aan een vorm van dagelijks management, besloten een directeur aan te stellen. Met ingang van 1 juni 2011 vervult de heer R. Braaksma deze functie. De directeur bewaakt op onafhankelijke wijze alle bestuursprocessen. De directeur adviseert en ondersteunt het bestuur bij haar oordeelsvorming en besluitvorming zodat het bestuur meer grip heeft op en sturing kan geven aan alle processen en die het fonds betreffen. 2.5 Adviseurs Pensioenbeheerder De administratie en het secretariaat van het fonds zijn uitbesteed aan Syntrus Achmea Pensioenbeheer. De voorwaarden van de uitbesteding zijn vastgelegd in een mantelovereenkomst en een pensioenbeheerovereenkomst. Vastgelegd hierin zijn de specifieke werkzaamheden die Syntrus Achmea voor Bpf HiBiN verricht, onderverdeeld in administratieve, financiële, secretariële, actuariële, juridische en overige werkzaamheden. De administrateur ondersteunt

het bestuur met rapportages over verschillende aangelegenheden. Syntrus Achmea Pensioenbeheer verstrekt over 2011 een isae 3402 rapportage. De werkgeversvoor-zitter en directeur participeren in de vergaderingen van het algemeen bestuur van Syntrus Achmea Vastgoed. Vermogensbeheer In het verslagjaar was Lombard Odier de fiduciair manager van het fonds. Dit houdt in dat Lombard Odier de externe vermogensbeheerders superviseert. Het bestuur heeft de verantwoordelijkheid over de beleggingen. De voorwaarden zijn vastgelegd in een vermogensbeheerovereenkomst met serviceafspraken over het niveau van de dienstverlening. Lombard Odier heeft de bevoegdheid om beleggingstransacties aan te gaan zoals opgenomen in de overeenkomst. Lombard Odier doet jaarlijks voorstellen ten behoeve van het beleggingsplan. In het beleggingsplan wordt onder meer voor elke beleggingscategorie het percentage van het totaal belegde vermogen vastgesteld en de toegestane marges. Het beheer van de beleggingen in vastgoed is opgedragen aan Syntrus Achmea Vastgoed. Ook Syntrus Achmea Vastgoed doet jaarlijks voorstellen ten behoeve van het beleggingsplan. Beleggingsadviseur Mevrouw N. Houwaart van Montae Bestuurscentrum B.V. treedt op als adviseur in het kader van het vermogensbeheer. Compliance officer Het bestuur heeft kpmg Integrity & Investigation Services belast met de compliance werkzaamheden. Adviserend actuaris De heer m.j.m. Pernot aag, verbonden aan Aon Hewitt te Eindhoven, is de adviserend actuaris van het fonds. Certificerend actuaris De heer drs j.j.m. Tol aag, verbonden aan Triple A-Risk Finance Certification bv, te Amsterdam, is de certificerend actuaris van het fonds. Accountant Het bestuur heeft de heer drs. h.c. van der Rijst ra van PricewaterhouseCoopers als accountant belast met de controle van de jaarrekening van het fonds. Ik ben altijd gefascineerd geweest door de grote filosofen. Na mijn pensionering heb ik me daar eindelijk in kunnen verdiepen. jaarverslag 2011 17

18

Iedereen heeft recht op een volledig pensioen. Dat is een mooi uitgangspunt. Rob Braaksma Sinds 2011 fulltime directeur van Bpf HiBiN. jaarverslag 2011 19

2.6 Pensioenfonds en de regeling De inhoud van de pensioenregeling wordt in hoofdlijnen door cao-partijen bepaald binnen het arbeidsvoorwaardenoverleg. De technische uitwerking van wat is overeengekomen vindt veelal plaats binnen de gelederen van het bestuur, of als het om geheel nieuwe elementen gaat, binnen werkgroepen, commissies e.d. waarin afgevaardigden van caopartijen en bestuur samenkomen. Doordat de inhoud van de pensioenregeling moet worden vastgelegd in de statuten en reglementen van het fonds, kunnen cao-partijen niet zonder medewerking van het bestuur de inhoud van de regeling doorvoeren. Het bestuur is bevoegd de pensioenregeling aan te passen conform de reglementaire en wettelijke bepalingen. Het bestuur hoeft aan cao-partijen geen verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid. Kort gezegd komt het erop neer dat cao-partijen de pensioenregeling in gang zetten en handhaven, zorgen voor de algemene werking daarvan, maar dat het reilen en zeilen van het fonds volledig in handen ligt van het bestuur. Solidariteit De regelingen van het fonds zijn gebaseerd op solidariteit. Dit komt onder andere tot uitdrukking in het hanteren van een voor iedere deelnemer gelijk premiepercentage, ongeacht het geslacht, de leeftijd of de gezondheid van de deelnemer. Het uitgangspunt is dat alle werknemers die onder de verplichtstelling van het fonds vallen ook deelnemen aan de regelingen van het fonds. Soort pensioenregeling De regeling van Bpf HiBiN is een uitkeringsregeling in de vorm van een zogenaamde voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Elk jaar bouwt de deelnemer een stukje van zijn pensioen op, gebaseerd op het verdiende salaris in dat jaar. De pensioenuitkering is een afspiegeling van het gemiddelde verdiende salaris tijdens de deelname aan de regeling. Door middel van een toeslagenbeleid wordt ernaar gestreefd het reeds opgebouwde pensioen zijn waarde te laten behouden. Pensioenregeling in 2011/2012 De kenmerken van de regeling in 2011/2012 zijn uitgewerkt in hoofdstuk 3 van dit verslag. U vindt dit vanaf pagina 53. Elk jaar bouwt de deelnemer een stukje van zijn pensioen op, gebaseerd op het verdiende salaris in dat jaar. De pensioenuitkering is een afspiegeling van het gemiddelde verdiende salaris tijdens de deelname aan de regeling. 20

Solidariteit: voor iedere deelnemer gelijk premiepercentage, ongeacht het geslacht, de leeftijd of de gezondheid van de deelnemer. jaarverslag 2011 21

2.7 Kerncijfers 2011 2010 2009 Ondernemingen en deelnemers (aantallen) Verplicht aangesloten ondernemingen 671 688 677 Gedispenseerde ondernemingen 17 26 25 Vrijwillig aangesloten ondernemingen 49 49 59 Deelnemers 7.490 7.497 7.629 Gewezen deelnemers 23.655 24.764 27.281 Pensioengerechtigden Ouderdomspensioen (incl Prepensioen) 2.854 2.666 2.558 Partnerpensioen 1.199 1.195 1.187 Wezenpensioen 41 45 38 Invaliditeitspensioen 148 159 173 Premies en uitkeringen (bedragen x 1.000) Premie basisregeling 28.543 29.173 29.324 Premie voor de Anw-hiaatverzekering 752 695 712 Premie aanvullende regeling 414 356 366 Uitkeringen 14.445 14.030 12.864 Feitelijke premie 30.518 30.849 30.402 Kostendekkende premie basisregeling (bedragen x 1000) 36.560 29.557 34.763 Samengesteld uit - Actuarieel benodigd 27.444 21.475 25.831 - PVI-opslag 1.410 1.109 1.327 - Solvabiliteitsopslag 3.623 3.470 3.947 - Opslag voor uitvoeringskosten 3.331 2.808 2.946 - Risicopremie herverzekering 752 695 712 Gedempte premie 29.054 24.760 24.818 Samengesteld uit - Actuarieel benodigd 21.196 17.575 17.682 - PVI-opslag 1.097 914 920 - Solvabiliteitsopslag 2.819 2.859 2.733 - Opslag voor uitvoeringskosten 3.190 2.717 2.742 - Risicopremie herverzekering 752 695 712 22

Vervolg 2011 2010 2009 Beleggingen (bedragen x 1.000) Belegd vermogen (actuele waarde) 487.605 411.007 342.715 Opbrengst belegd vermogen 63.272 51.617 30.549 Performance (incl. Aegon-annuïteit) 15,3 12,1 9,7 Dekkingsgraad 100,1 102,1 101 Z-score 1,99 0,30 0,64 Performancetoets 1,18 0,37 0,40 Voorziening pensioenverplichtingen 487.895 402.467 342.199 Pensioengegevens (bedragen x 1) Premie per jaar 22,2% 22,2% 20,2% Waarvan werknemersdeel 7,4% 7,4% 6,73% Opbouw ouderdomspensioen per jaar 2% 2% 2,2% Franchise 11.830 11.684 11.626 Minimum pensioengrondslag 4.643 4.586 4.563 Maximum salaris 37.101 36.642 36.460 Extra opbouw (bedragen x 1) Premie per jaar 6,4% 6,4% 5,5% Waarvan werknemersdeel 2,13% 2,13% 1,83% Opbouw ouderdomspensioen per jaar 0,25% 0,25% 0,45% Franchise 37.101 36.642 36.460 Maximum salaris 70.325 69.454 69.108 Toeslag per 1 januari Voor de actieve deelnemers 0% 0% 0% Voor de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden 0% 0% 0% jaarverslag 2011 23