Oan Provinsjale Steaten Gearkomste : 09 maart 2011 Wurklistnûmer : 02H Beliedsprogramma : 7 Ôfdieling : Zorg en Welzijn Behanneljend amtner : M. Ganzinga-Sutman Meijer Tastel : 5089 Registraasjenûmer : 00931414 Primêr nûmer : Ûnderwerp : Eindrapportage Provinciaal Armoedebeleid 2007-2010 Taheakke : Eindrapportage Provinciaal Armoedebeleid 2007-2010 Oanlieding / Beliedsramt (* foech, wetlik ramt, rol PS) : In uw vergadering van 24 januari 2007 is besloten om voor de periode 2007 t/m 2010 jaarlijks 1.000.000,- in de begroting op te nemen voor armoedebeleid. De uitwerking van het beleid is op 21 februari 2007 door Provinciale Staten vastgesteld. Koarte gearfetting : Ter uitvoering en advisering van dit beleid is er een Taskforce ingesteld. Ter afsluiting van de vier jaar rapporteert de Taskforce de resultaten en doet de aanbeveling om het project over te dragen aan de gemeenten in het kader van de VFG. Voor een goede overdracht adviseert de taskforce om een deel van de resterende middelen uit het budget armoede beschikbaar te stellen voor de verdere ontwikkeling van de samenwerking tussen professionals en vrijwilligersorganisaties, het volgen de projecten en de samenwerking met gemeenten in 2011 en 2012. Het voorstel is om dit advies te volgen. Taljochting :
Besluit Provinciaal Armoedebeleid 2007-2010 Uw Staten hebben op 24 januari 2007 besloten voor de periode 2007 tot en met 2010 provinciaal armoedebeleid te voeren. In de Beleidsnotitie armoedebestrijding, die uw Staten daarna in februari 2007 hebben vastgesteld, staan de volgende bouwstenen van het provinciale armoedebeleid genoemd: Instellen van een Taskforce Armoedebestrijding Structuurondersteuning door versterking bestaande netwerken, o.a. de sociale teams Verzameling informatie en goede voorbeelden in een toegankelijke databank Het instellen van een Budget Armoede, waarin jaarlijks ongeveer één miljoen euro beschikbaar is voor projecten die provinciebreed bijdragen aan het terugdringen of voorkomen van armoede. Regelmatige evaluatie van het armoedebeleid Eindrapportage van Taskforce Armoedebestrijding na 4 jaar Vier jaar lang is door de Taskforce hard gewerkt. Bijgevoegd is de eindrapportage van de Taskforce. Daarin staat een beknopte verantwoording van vier jaar Fries armoedebeleid, De resultaten worden aangegeven en er wordt een overzicht gegeven van de financiële inspanningen voor projecten. De Taskforce adviseert ons College en uw Staten om armoedebestrijding over te dragen aan de gemeenten in het kader van de VFG en als laatste onderdeel van het provinciale armoedebeleid daarvoor beperkt middelen ter beschikking te stellen. De leden van de Taskforce zijn bereid om hun werk in dat kader nog enige tijd voort te zetten. Samenvatting rapportage Taskforce Armoedebestrijding In juli 2007 is de Taskforce Armoedebestrijding ingesteld en sindsdien zijn o.a. de volgende zaken opgepakt: De Taskforce heeft ons geadviseerd over de doelstellingen en speerpunten voor het provinciale armoedebeleid. Vanaf de tweede helft 2007 is er elk half jaar een tender voor het Budget Armoede geweest. Er zijn in totaal in 7 tenders 52 projectaanvragen ingediend, waarvan er 22, op advies van de Taskforce gehonoreerd zijn. In samenwerking met ons college zijn de volgende publicaties verschenen: - De Nulmeting armoede (sept. 2008) - De Tussenevaluatie Provinciaal Armoedebeleid Fryslân (maart 2009) - Drie jaar Fries armoedebeleid (juni 2010) De Sociale kaart armoedebestrijding Fryslân is gepubliceerd op het IKP Emancipatie & participatie. www.ikpfryslan.nl Er zijn twee provinciale netwerkbijeenkomst armoedebestrijding gehouden, Startconferentie Armoede aan de Kant op 7 juli 2007 en Goede Voorbeelden in Fryslan op 2 oktober 2009. De Databank Good practices armoedebestrijding is gepubliceerd op het IKP Emancipatie & Participatie. www.ikpfryslan.nl Als belangrijkste resultaten van 4 jaar armoedebeleid geeft de Taskforce aan dat : Armoede een provinciebreed thema is geworden De provinciale bijeenkomsten armoede een stimulans waren om armoede te agenderen, informatie uit te wisselen en af te stemmen op het gebied van armoede Er meer initiatieven zijn genomen door partijen op het gebied van armoedebestrijding De toegekende projecten uit het Budget Armoede een blijvende aanvulling betekenen voor de infrastructuur in Fryslân op het gebied van armoedebestrijding Er sprake is van meer samenwerking tussen organisaties. Zonder dat hiervoor nieuwe structuren/organisaties zijn opgezet. 2
Het provinciaal armoedebeleid een impuls betekent voor de samenhang van beleid van gemeenten en organisaties die zich bezig houden met armoedebestrijding in Fryslân. Versnippering van beleid is minder geworden Er kansen liggen voor gemeenten om tot nog meer uitwisseling te komen en bekendheid te geven aan projecten en initiatieven die bijdragen aan armoedebestrijding. Indirect heeft het provinciale armoedebeleid veel bijgedragen aan de vermindering van het aantal mensen dat financieel en sociaal uitgesloten wordt. Met name zijn er resultaten bereikt in de versterking van de sociale infrastructuur armoedebestrijding en in preventie. Initiatieven zijn verbonden op bovenlokaal en provinciaal niveau. Het provinciale beleid is van belang geweest omdat het initiatieven nam waar gemeenten dit minder konden, bijvoorbeeld door bovenlokale initiatieven te steunen en uit te breiden. De winst van het provinciale armoedebeleid zit in het feit dat armoede een onderwerp is geweest in de afgelopen periode van vier jaar waaronder tal van partijen hun schouders gezet hebben: gemeenten, provincie, de Taskforce, maatschappelijke organisaties, bedrijven en particuliere initiatieven. De gemeenten benadrukken echter ook dat zij verantwoordelijk zijn voor armoedebeleid en de participatie van kwetsbare groepen in de samenleving. Gemeenten vinden dat zij de verbindende, coördinerende en stimulerende rol op het gebied van armoedebestrijding kunnen oppakken in het kader van de intergemeentelijke samenwerking in VFG-verband. De Taskforce is van mening dat in de ontwikkelingen rond de samenwerking en samenhang op het gebied van armoedebestrijding in Fryslân nog een aantal stappen gezet moet worden. In de eerste plaats is de samenwerking tussen vrijwilligers en professionals nog niet zodanig ontwikkeld dat het vanzelfsprekend is dat partijen elkaar zullen opzoeken en tot goede samenwerking komen. De Taskforce is dan ook van mening dat de impuls die met het provinciaal armoedebeleid is gegeven nog een vervolg dient te krijgen in bijv. een tweetal werkbijeenkomsten in de komende twee jaar. In de tweede plaats is er een aantal projecten, die nog verantwoording moeten afleggen. Ook hierin ziet de Taskforce voor zichzelf nog een rol. In de derde plaats is er sprake van de overgang van verantwoordelijkheden van de provincie naar de gemeenten. De gemeenten hebben in VFG verband het voornemen een ambtelijke werkgroep, bestaande uit een vertegenwoordiging van alle sociale diensten, in te stellen om de overgang van de provincie naar deze werkgroep te vergemakkelijken. Ook om de kennis en ervaring en de contacten van de Taskforce over te dragen naar deze gemeentelijke werkgroep, is het verstandig om de Taskforce nog enige tijd te laten voortbestaan. De Taskforce kan naar de ambtelijke werkgroep als adviseur en als go between tussen provincie en gemeenten fungeren. De Taskforce geeft aan hier graag nog door de provincie in gefaciliteerd te willen worden. Voorgesteld wordt uit de resterende middelen van het Budget Armoede een bedrag van 40.000,- te reserveren voor o.a. het organiseren van een jaarlijkse conferentie voor alle organisaties die betrokken zijn bij armoedebestrijding en het leveren van beleidsinformatie en onderzoek, zodat armoede op de agenda blijft. Voorstel om kennis te nemen van de eindrapportage en in te stemmen met advies van Taskforce Armoedebestrijding over overdracht van project Armoede Wij hebben kennisgenomen van de rapportage en het voorstel van de Taskforce Armoedebestrijding Wij stellen u voor kennis te nemen van de eindrapportage. Voor het verankeren van de resultaten stellen wij voor in te stemmen met de aanbeveling van de Taskforce om voor 2011 en 2012 40.000,- (uit de resterende middelen van het budget armoede) be- 3
schikbaar te stellen voor de verdere ontwikkeling van de samenwerking tussen professionals en vrijwilligersorganisaties, het volgen de projecten en de samenwerking met gemeenten. Ljouwert, Deputearre Steaten fan Fryslân, J.A. Jorritsma, foarsitter drs. A.J. van den Berg, siktaris 4
BESLÚT NR. : PROVINSJALE STEATEN fan FRYSLÂN Nei it lêzen fan it útstel fan Deputearre Steaten fan Fryslân fan, nr. Oerwagende dat : Nei 4 jier earmoedebelied der in einrapportaazje leit fan de taskforce Armoedebestrijding; Dat út de einrapportaazje bliken docht dat it goed is om it earmeodebelied oer te dragen oan de gemeenten; Dat de Taskforce ree is en wurkje noch dêroan mei yn it ramt fan de FFG Dat Deputearre Staten útstellen om foar de oerdracht noch in provinsjale bydrage te ferlinen Beslute : Yn te stimmen mei in bydrage oan de oerdracht earmoedebelied fan 40.000 út it besteande budzjet earmoede. Sa feststeld troch Provinsjale Steaten Fan Fryslan yn harren iepenbiere gearkomste fan 09 maart 2011,, foarsitter, griffier 5
Eindrapportage Taskforce Armoedebestrijding Provinciaal armoedebeleid Fryslân: 2007 tot en met 2010 6
Colofon De Eindrapportage Provinciaal Armoedebeleid Fryslân: 2007 tot en met 2010 is de vierde rapportage in de beleidsevaluatie provinciaal armoedebeleid uitgevoerd in opdracht van de Taskforce Armoedebestrijding. Uitgave Provincie Fryslân Auteurs Mevr. Drs. H.C. Blankenspoor, Partoer CMO Fryslân Mevr. E. Mijnheer, Groot Haar + Orth Mevr. M.H.L. Ganzinga-Sutman Meijer, provincie Fryslân Leeuwarden, december 2010 7
Voorwoord Het besluit van Provinciale Staten om iets te doen aan het terugdringen van de armoede in Fryslân en het instellen van een Taskforce daarvoor, 4 jaar lang, is in 2007 een feit. Het is geen provinciaal beleid, maar gemeentelijk. Als oud-wethouder weet ik dat gemeenten niet positief zullen reageren. Toch zie ik een aantal positieve kanten aan het besluit en neem ik zitting in de Taskforce. Het onderwerp en de taken voor de Taskforce spreken mij aan. Ik weet hoe moeilijk het is om adequaat en sluitend beleid te maken om armoede te bestrijden. Maatschappelijke en vrijwilligersorganisaties doen hun best mensen te helpen, professionele organisaties, en toch vallen er veel mensen tussen wal en schip. Als lid van de Taskforce kan ik hier wellicht verbetering in aanbrengen. Terugkijkend op de afgelopen 4 jaar kan ik constateren dat we succesvol zijn geweest. 4 jaar is echter te kort om nu in zijn algemeenheid te constateren dat het provinciaal armoedebeleid geleid heeft tot minder armoede toch zijn er een aantal concrete resultaten bereikt. Een belangrijk resultaat is dat met de provinciale inzet Armoede nu meer op de kaart staat in Fryslân. Gemeenten en organisaties werken meer en meer samen. Zijn gezamenlijk succesvoller dan alleen. Dit heeft in de aanloop wel wat moeite gekost. Alhoewel iedereen bereid was om met elkaar over de aanpak van armoede te spreken, bleek dit niet automatisch te betekenen dat er ook direct werd samengewerkt. De gehonoreerde projecten en de inzet van Taskforce en de gedeputeerde hebben er echter toe geleid dat partijen elkaar hebben weten te vinden en dat er ook wordt samengewerkt, zonder dat dit geresulteerd heeft in nieuwe organisaties. Zo is er is in het kader van het voorkomen van armoede onder kinderen een netwerkwerk opgezet tussen Leergeld en Jeugdsportfonds. Hiermee is er geld direct naar kinderen en jeugdigen gegaan. Ook projecten in preventie en structurele hulp zijn gehonoreerd waarvan de doelgroep direct de vruchten plukt. De oprichting van een Fries Noodfonds is zeer positief. Gemeenten en hulpverleners kunnen er gebruik van maken. Achteraf bezien hebben provinciale staten veel in beweging gezet met hun besluit, waarvan het resultaat blijvend zichtbaar zal zijn voor de Friese samenleving. Klaske van den Berg-Wiersma, voorzitter Taskforce 8
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Provinciaal armoedebeleid Fryslân 2007 tot en met 2010 3. Projecten: doelen en resultaten 3.1 Fonds Een Goed Begin (Jeugdhulp Friesland) 3.2 Leergeld (van de 4 stichtingen Leergeld in Drachten, Heerenveen, Leeuwarden en Sneek) 3.3 Preventiemedewerkers (Kredietbank Nederland) 3.4 Bevorderen interventiekracht (Sociale teams van HVD Friesland 1 ) 3.5 Integrale Armoedeaanpak (De Arme Kant van Fryslân) 3.6 Sulveren Stipe/uitzendbureau senioren (Dienst SoZaWe Noardwest Fryslân) 3.7 Omkeer 2.0/Smart Communities (Burenhulpcentrale) (gemeente Leeuwarden e.a.) 3.8 Stichting Samenwerkende Voedselbanken Friesland (SSVF) 3.9 Verkenning nut en wenselijkheid Friese Stichting Urgente Noden (gemeente Leeuwarden) 3.10 Signaleren van armoede in de thuiszorg (Thuiszorg Het Friese Land e.a.) 3.11 Huis voor Jongeren (Zienn) 3.12 Ping (Kredietbank Nederland) 3.13 Jeugdsportfonds (Stichting Jeugdsportfonds) 3.14 Versterking sociale structuur (Leger des Heils) 3.15 Klasse!Kas (Kredietbank Nederland) 3.16 Gelijke kansen voor een optimale start (ROS Friesland) 3.17 Intensivering armoedebestrijding met Kanskaarten ( Arme Kant van Fryslân) 3.18 Armoedesignalering door vrijwilligers (Solidair Friesland) 3.19 Schuldhulpmaatjes (Solidair Friesland) 3.20 Versterking infrastructuur armoedebestrijding NOFA gemeenten (Projectgroep Maatschappelijk Activeringswerk van de Protestantse Kerk in Fryslân) 4. Overige interventies: resultaten en toekomst 4.1. Onderzoek 4.2. Beleidsinformatie 4.3. Interventies van provincie en Taskforce Armoedebestrijding 4.4. Terugblik Taskforce 5. Conclusies en aanbevelingen Bijlage 1 Financiële verantwoording 1.1. Financiële verantwoording toegekende projecten 1.2. Stand van zaken armoede in Fryslân 1 Voorheen GGD Friesland 9
1. Inleiding Provinciale Staten Fryslân hebben voor de periode 2007 tot en met 2010 provinciaal armoedebeleid ingesteld. In de Beleidsnotitie armoedebestrijding (PS, februari 2007) staan de volgende bouwstenen van het provinciale armoedebeleid genoemd: Instellen van een Taskforce Armoedebestrijding Structuurondersteuning door versterking bestaande netwerken, o.a. de sociale teams Verzameling informatie en goede voorbeelden in een toegankelijke databank Het instellen van een Budget Armoede, waarin jaarlijks ongeveer één miljoen euro beschikbaar is voor projecten die provinciebreed bijdragen aan het terugdringen of voorkomen van armoede. Regelmatige evaluatie van het armoedebeleid In de Beleidsnotitie Armoedebestrijding van Provinciale Staten, vastgesteld aan het begin van het inwerkingtreden van het provinciale armoedebeleid, heeft Provinciale Staten aangegeven dat de volgende vragen beantwoord dienen te worden in de evaluatie: is de armoede herkend en teruggebracht? welke aanvragen zijn ingediend en gehonoreerd en welke resultaten zijn er mee geboekt? heeft het geleid tot het verminderen van het aantal mensen dat financieel en sociaal uitgesloten is? welke verbeteringen kunnen worden voorgesteld om het doel beter te bereiken? gaan we door of stoppen we gezien de uitkomst van de evaluatie? In de afgelopen vier jaar is op een aantal momenten evaluatief onderzoek verschenen 2. Begonnen is met het vooronderzoek Speerpunten provinciaal armoedebeleid (juni 2007). Daarna is de Nulmeting Armoede Fryslân (september 2008) gepubliceerd. In maart 2009 is de Tussenevaluatie Provinciaal armoedebeleid uitgekomen. In juni 2010 is de derde rapportage in het kader van de beleidsevaluatie provinciaal armoedebeleid verschenen, getiteld Samen tegen de armoede. Drie jaar Fries armoedebeleid. Na elke rapportage zijn beleidsaanbevelingen opgesteld, deze vormden voor de Taskforce en Gedeputeerde Staten input om het provinciale armoedebeleid vorm te geven en te versterken. In deze eindrapportage wordt een beknopte verantwoording gegeven over de periode van vier jaar Fries armoedebeleid: de resultaten van het provinciale armoedebeleid worden aangegeven en er wordt een financiële verantwoording gegeven. Voor uitgebreidere inhoudelijke beschrijvingen kunnen de eerder verschenen evaluaties geraadpleegd worden. De evaluatierapporten zijn te downloaden op www.ikpfryslan.nl. en te vinden in de map Armoede op het IKP (Informatie- en Kennis Punt) Emancipatie & Participatie. 2 Partoer CMO Fryslân is opdrachtnemer van de gehele beleidsevaluatie. 10
2. Provinciaal armoedebeleid Fryslân 2007 tot en met 2010 De primaire verantwoordelijkheid voor armoedebestrijding ligt bij het Rijk en de gemeenten. Het inkomensbeleid ligt bij het Rijk en de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand, de schuldhulpverlening en overig ondersteunend autonoom armoedebeleid ligt bij gemeenten. De Provincie Fryslân zag in 2007 3 als meerwaarde van een provinciale aanpak armoedebestrijding: Het coördineren, stimuleren en faciliteren van zaken die een bovengemeentelijke aanpak vragen Het ondersteunen van belangengroeperingen die een betekenisvolle rol hebben in de armoedebestrijding, maar daarvoor geen middelen ontvangen van gemeenten Het stimuleren van innovaties in de aanpak van armoedebestrijding Het bij elkaar brengen van expertise op het gebied van armoedebestrijding. Op 4 juli 2007 is op een provinciale startconferentie Armoede aan de Kant! de Taskforce Armoedebestrijding ingesteld. Samen met Gedeputeerde Staten zijn ze actief aan de slag gegaan: Gedeputeerde Staten hebben op advies van de Taskforce de doelstellingen en speerpunten vastgesteld voor het provinciale armoedebeleid. Het Budget Armoede is ingesteld. Vanaf de tweede helft 2007 is er elk half jaar een tender voor het Budget Armoede geweest. Er zijn in totaal in 7 tenders 52 projectaanvragen ingediend, waarvan er 22 gehonoreerd zijn. De Nulmeting armoede is gepubliceerd. De Taskforce Armoedebestrijding adviseerde GS over de projectaanvragen De Taskforce Armoedebestrijding en de gedeputeerde hebben het provinciale armoedebeleid uitgedragen in de provincie en daarbuiten. Het contact met de gemeenten verliep door lidmaatschap van de coördinerend portefeuillehouder Zorg en Welzijn van de VFG 4 aan de Taskforce Armoedebestrijding, door regelmatig contact met de coördinerend portefeuillehouder Werk en inkomen VFG en door presentaties in de vergaderingen van de VFG. De Tussenevaluatie Provinciaal Armoedebeleid Fryslân is gepubliceerd. Eind 2008 zijn de doelen voor het provinciale armoedebeleid op grond van evaluatie op advies van de Taskforce Armoedebestrijding door GS gewijzigd. DOELEN ARMOEDEBELEID Voor de periode 2007/2008: Structuurversterking en bevorderen sociale infrastructuur armoedebestrijding Activerend armoedebeleid: participatie in de samenleving vergroten Bestrijden armoede en bevorderen participatie van kinderen en jongeren Aanpak van problematische schulden Tegengaan niet-gebruik van inkomensvoorzieningen. Voor de periode 2009/2010: Versterking infrastructuur armoedebestrijding door optimalisering van de samenwerking tussen professionals en maatschappelijke-/vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor armoedebestrijding Doorbreken van de gevolgen van overerving van armoede bij kinderen Totstandkoming van een provinciaal noodfonds Deskundigheidsbevordering in het signaleren van armoede. 3 Uit Beleidsnotitie armoedebestrijding PS, februari 2007. 4 Vereniging Friese Gemeenten 11
De eerder gehonoreerde projecten zijn volop in uitvoering en in sommige projecten is men aan de slag met de verankering van resultaten. De Taskforce Armoedebestrijding heeft haar werkzaamheden voortgezet: advisering van GS, het aanjagen van gewenste ontwikkelingen, het leggen van verbindingen tussen initiatieven en projecten en tussen bestuurlijk, ambtelijk en uitvoerend niveau, het presenteren van het provinciale beleid. Ook heeft de Taskforce het provinciaal armoedebeleid ondersteund door gebruik te maken van de netwerken van de leden en de voorzitter. Met vertegenwoordigers van diverse projecten is gesproken en op grond daarvan hebben die projecten hun koers bijgesteld. De Sociale kaart armoedebestrijding Fryslân is gepubliceerd op het IKP Emancipatie & participatie. www.ikpfryslan.nl De provinciale netwerkbijeenkomst armoedebestrijding Goede Voorbeelden in Fryslan is op 2 oktober 2009 gehouden. De Databank Good practices armoedebestrijding is gepubliceerd op het IKP Emancipatie & Participatie. www.ikpfryslan.nl De Taskforce Armoedebestrijding had tweemaal overleg met de ambtelijke werkgroep armoede van de VFG, de eerste maal over de aanbevelingen naar aanleiding van de Nulmeting Armoede, de tweede maal naar aanleiding van het evaluatieverslag Samen tegen de armoede - Drie jaar Fries armoedebeleid en de aanbevelingen op grond van dat rapport. 12
3. Projecten: doelen en resultaten In dit hoofdstuk worden de projecten beschreven die een bijdrage ontvangen hebben vanuit het Budget Armoede. De omvang van het ter beschikking gestelde bedrag vanuit het Budget Armoede wordt aangegeven 5, de doelstelling van het project, de behaalde resultaten en de continuïteit van het project in de toekomst. De aanvragen zijn beoordeeld conform de Uitvoeringsregeling projectsubsidies sociaal beleid en zorg, onderdeel armoede. Hierbij is in eerste instantie gekeken of de aanvragen: -passen binnen de door gedeputeerde staten vastgestelde doelstellingen en speerpunten; -leiden tot de bestrijding van de gevolgen van armoede; -aanvullend zijn op het beleid van het rijk en gemeenten en -ten goede komen aan huishoudens in de provincie Fryslân en die bij voorkeur: -leiden tot een sluitend netwerk. Geen bijdrage is geleverd voor aanvragen waarvan: a. de activiteit geen bijdrage levert aan de doelstelling van het budget armoede; b. de aanvraag door een bestuursorgaan van de gemeente om inhoudelijke redenen is afgewezen; c. de activiteit waarvoor subsidie wordt gevraagd een gemeentelijke taak of een rijkstaak betreft; d. de activiteiten kunnen worden gerekend tot de reguliere bedrijfsvoering van de aanvrager of gefinancierd (kunnen) worden vanuit andere wettelijke regelingen, zoals de awbz; e. de activiteit ook zonder subsidie kan worden gerealiseerd; f. de vereiste mate van co-financiering onvoldoende is aangetoond; g. onvoldoende aannemelijk is dat binnen zes maanden na het besluit tot subsidieverlening kan worden begonnen met de realisatie van het product. Daarbij is met name ook gekeken naar: - de mate waarin er bij de ontwikkeling en/of uitvoering van de activiteit sprake is van onderlinge samenwerking tussen de organisaties in het netwerk; - de beoogde en verwachte effecten, in relatie met de hoogte van de gevraagde subsidie; - de mate waarin zicht bestaat op de effecten en borging van de activiteit op de langere termijn; - de mate waarin sprake is van een bovenlokaal belang. 3.1. Fonds Een Goed Begin (Jeugdhulp Friesland) 173.250,- Korte omschrijving Een intern fonds voor kinderen en jongeren die bij Jeugdhulp Friesland in behandeling zijn. Het gaat om cliënten (en hun gezinnen) die schulden hebben of financiële/materiële tekorten hebben. Bestemd voor noodzakelijke uitgaven en uitgaven die helpen om de participatie van de doelgroep te bevorderen, zoals voor inrichting en inventaris, eten, kleding en hobby s. Daarnaast de ontwikkeling van een training budgetbeheer met een werkboek Jongeren en Financiën, voor jongeren die zelfstandig gaan wonen. Doelstelling 5 De cofinanciering wordt hier niet aangegeven. Zie ook hoofdstuk 7 Financiële verantwoording. 13
Het streven is om per jaar 100 kinderen/jeugdigen met financiële schulden en/of materiële tekorten te bereiken. Dit zorgt voor snelle doorstroom naar zelfstandigheid, verbetering van kwaliteit van leven en participatie in de samenleving van kinderen en jeugdigen. De uitkeringen vanuit het fonds komen direct ten goede van de doelgroep kinderen en jongeren; zij worden praktisch en concreet ondersteund. In 2009 zijn er 150 aanvragen gedaan en is er 70.000,- uitgekeerd. Van 1-1-2010 tot 1 augustus 2010 zijn 62 kinderen jeugdigen geholpen. Het geld is vooral besteed aan de inrichting van nieuwe kamers, vakanties en fietsen. In totaal zijn er 185 jongeren behandeld of nog in behandeling bij de zelfstandigheidstraining. Hiervan zijn 146 jongeren uitgestroomd, waarvan 70% intensieve begeleiding (1 op 1) heeft gekregen wat betreft de financiën. Kinderen/jongeren leren dankzij de training omgaan met geld. 80% stroomt uit met positief resultaat en met hun financiën op orde (zonder schulden). 20% wordt verder behandeld of valt weer terug in behandeling. Toekomst De looptijd van het project is tot 31 december 2011. Jeugdhulp wil na 2011 doorgaan met het inzetten van financiële middelen in de hulpverlening op een snelle wijze omdat dit de begeleiding ten goede komt. Er is aansluiting en samenwerking gezocht door Jeugdhulp bij SUN Friesland. 3.2. Leergeld (van de 4 stichtingen Leergeld in Drachten, Heerenveen, Leeuwarden en Sneek) 1 e projectaanvraag: 300.000,- 2 e projectaanvraag: 250.000,- Korte omschrijving 1 e projectaanvraag: Het opzetten van een provinciebreed fonds om schoolgaande kinderen en jongeren in staat te stellen mee te doen op school, aan sport, hobby s en culturele activiteiten. Er zijn vier stichtingen (in Drachten, Heerenveen, Leeuwarden en Sneek e.o.) die samenwerken om met behulp van het Budget Armoede de werkwijze van Leergeld Nederland te implementeren in Fryslân. Leergeld vergoedt nooit in geld, maar in natura. Leergeld werkt met vrijwilligers die op huisbezoek gaan en een coördinator per regio, die de aanvragen verdeelt en beoordeelt. De vrijwilligers zijn getraind en beoordelen of er voorliggende voorzieningen zijn die aangesproken kunnen worden. Zo niet dan keert Leergeld uit. 2 e projectaanvraag: voortzetting van het project in 2011 en 2012. Doelstelling De stichtingen willen middels het fonds Leergeld zorgen dat kinderen en jongeren kunnen meedoen, net als leeftijdsgenoten. Het gaat om voorkoming van sociaal isolement van kinderen tussen 4 en 18 jaar. Verder wil Leergeld in de 1 e projectperiode ongeveer 1000 kinderen/jongeren in de leeftijd tussen 4 en 18 jaar ondersteunen door een bijdrage. In 2011 en 2012 hoopt Leergeld in totaal 2500 kinderen/jongeren te kunnen ondersteunen. De toekenningen van Leergeld komen direct ten goede aan de doelgroep kinderen en jongeren die in armoede verkeren. In de periode oktober 2009 t/m september 2010 zijn er in totaal circa 1900 aanvragen geregistreerd bij de 4 Friese Stichtingen leergeld. Hiervan zijn er circa 1500 gehonoreerd. Het betreft in totaal circa 1230 kinderen. Het bedrag dat hiermee gemoeid is komt neer op circa. 195.000.- 14
Toekomst De 4 stichtingen zijn doorlopend bezig met fondsenwerving. Ook zijn vanuit de stichtingen diverse gemeenten gevraagd een financiële bijdrage te leveren. De vereniging van landelijke stichtingen Leergeld werkt aan ondersteuning vanuit landelijke fondsen. 3.3. Preventiemedewerkers (Kredietbank Nederland) 245.000,- Korte omschrijving Het opzetten van preventie en nazorg binnen de schuldhulpverlening. Twee preventiewerkers ontwikkelen diensten op dit terrein en zetten het netwerk preventie schuldhulpverlening op. Zij ontwikkelen diverse diensten, zoals bijvoorbeeld voorlichtingen, budgetadviesgesprekken, gastlessen voortgezet en -beroepsonderwijs, Klasse!kas voor het primair onderwijs, preventieve activiteiten voor specifieke doelgroepen die dreigen in de schulden te geraken. Doelstelling De preventiemedewerkers willen de kwaliteit van de schuldhulpverlening verbeteren, het aantal schuldregelingen verminderen, recidive verminderen, zorgen dat minder jongeren in de schuldregeling komen, jongeren bewustmaken van financiële keuzes en ouderen stimuleren gebruik te maken van voorzieningen. In cijfers: per jaar 10% daling van curatieve schuldhulpverlening, 10% stijging van preventieve schuldhulpverlening. De klanttevredenheid is hoger dan een 7. De doelstelling om de curatieve schuldhulpverlening met 10% te laten dalen, is niet gehaald. De economische crisis heeft juist geleid tot een toename van aanvragen curatieve schuldhulpverlening. De preventieve schuldhulpverlening is volgens het doel wel met 10% gestegen. De klanttevredenheid over de dienstverlening wordt als ruim voldoende beoordeeld. De preventiemedewerkers hebben verder in totaal 27 voorlichtingen gegeven. Budgetadviesgesprekken worden vanaf augustus 2009 structureel aangeboden aan inwoners van Tytsjerksteradiel. Sinds die tijd zijn er 21 budgetadviesgesprekken gevoerd. Ze hebben 125 gastlessen gegeven op scholen en er werken nu 34 basisscholen met de methodiek Klasse!Kas in de gemeenten Tytsjerksteradiel, Nijefurd, Littenseradiel en Kollumerland. Daarnaast zijn in een pilot binnen de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) De Marwei 12 gedetineerden door de preventiemedewerkers begeleid en is er een incompany training schuldhulpverlening voor medewerkers uitgevoerd. Ten behoeve van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Zuidwest Fryslân zijn 2 dagdelen training uitgevoerd ten behoeve van consulenten over de onderwerpen: Ordenen administratie en Budgetteren. De samenwerking met tal van organisaties is aangegaan door dit project. De Kredietbank is meer outreachend gaan werken. Dit blijkt uit de deelname van de Kredietbank aan samenwerkingsverbanden waarin de expertise van de Kredietbank gewenst is, zoals bijv. in de sociale teams en het Veiligheidshuis. Toekomst De preventiewerkers werken na afloop van het provinciale project door aan preventie binnen het verband van de Kredietbank Nederland. De kosten van de preventiemedewerkers worden dan gedeeltelijk door de kredietbank zelf gedragen en gedeeltelijk door opdrachtgevers (o.a. gemeenten, woningbouwcorporaties). 15
3.4. Bevorderen interventiekracht (Sociale teams van HVD Friesland 6 ) 210.000,- (na afrekening project 87.825,-) Korte omschrijving Het versterken van de sociale teams op het gebied van het herkennen en aanpakken van financiële problematiek. Het project richt zich niet alleen op hulp aan individuen met complexe financiële problematiek, maar ook op deskundigheidsbevordering van de organisaties die vertegenwoordigd zijn in de sociale teams wat betreft het omgaan met complexe financiële problematiek. Het project heeft subsidie gekregen voor de inzet van financiële experts in urgente noodsituaties, het voeren van een proefproces om werkwijzen van organisaties die armoedeval veroorzaken aan de kaak te stellen en voor het scholen van hulpverleners in financiële kennis. Doelstelling Na afloop van de looptijd (op 1 september 2010) werken instanties die geld innen en uitkeren met elkaar en met de sociale teams samen in het voorkomen van armoedeval, huisuitzetting en maatschappelijke uitval. Ook is er een effectievere samenwerking tussen organisaties, vermindering van dreigende huisuitzettingen in Fryslan, vermindering van maatschappelijke uitval van de doelgroep en vermindering van frictiearmoede. De hulp van financiële experts is 35 keer ingezet, zij konden cliënten (in samenwerking met andere partijen) op korte termijn bijstaan en de financiële crisissituatie stabiliseren. In totaal hebben 220 deelnemers van sociale teams meegedaan aan de cursus Omgaan met schulden en zij werken nu met een 10-stappenmodel hoe om te gaan met financiële problematiek. Tijdens twee congressen zijn ruim 200 professionals bereikt. De sociale teams hebben door het project meer focus op schuldenproblematiek en er is meer kennis op het gebied van de aanpak van de problematiek. Door snellere stabilisatie is rust gecreëerd en door sneller handelen wordt erger voorkomen en is er minder maatschappelijke uitval. Dit is bereikt doordat de sociale teams beter uit de voeten kunnen met extreme schuldenproblematiek. Met de Kredietbank Nederland is een convenant afgesloten over de samenwerking in de sociale teams. Het deelnemen aan de sociale teams geldt voor alle teams in Fryslân, voor zover de gemeente heeft gekozen voor de Kredietbank als aanbieder van schuldhulpverlening. In het convenant tussen de sociale teams en de Kredietbank zijn afspraken gemaakt over een snelle behandeling door de Kredietbank van cliënten van de sociale teams. Het signaal dat instanties vaak de oorzaak zouden zijn van armoedeval bleek niet met feiten te onderbouwen. Er is dan ook geen juridisch proces gevoerd. Toekomst Doordat er meer kennis is verworven en de werkwijze van de sociale teams is aangepast, kunnen de teams blijvend meer aandacht besteden aan complexe schuldenproblematiek. De hulpverleners zullen bijgeschoold moeten blijven worden, ook na afloop van het project. De Kredietbank kan dit gaan aanbieden als ze de functie van expertisecentrum meer gaan oppakken. De ontwikkelde werkwijze in het kader van het project is door de deelname van de Kredietbank aan de sociale teams structureel ingebed. De aanwezigheid van financiële expertise is hiermee ook voor de toekomst geborgd. 6 Voorheen GGD Friesland 16
3.5. Integrale Armoedeaanpak (De Arme Kant van Fryslân) 240.000,- Korte omschrijving De aanpak versterkt de lokale infrastructuur armoedebestrijding door de samenwerking tussen vrijwilligers en professionals te bevorderen, het benaderen van mensen in stille armoede en het stimuleren en begeleiden van hen bij het aanvragen van inkomensvoorzieningen. Deelnemers van het provinciale platform De Arme Kant zijn de Protestantse Kerk Nederland, het maatschappelijk activeringswerk van de RK Kerk, de FSU, CNV Vakmensen, FNV Bondgenoten, Samenwerkende Voedselbanken Friesland, Humanitas en plaatselijke/regionale Arme kant groepen. Doelstellingen Het project wil het probleemoplossend vermogen van mensen in armoedesituaties vergroten. Een van de doelstellingen van het project is om aan het eind van de projectperiode (31 maart 2012) het niet-gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen met minstens 15 % terug te brengen ten opzichte van de nulmeting van Partoer. Beoogd wordt ook om minstens 100 vrijwilligers via 9 trainingsbijeenkomsten te scholen om effectief te kunnen optreden als hulpverlener, persoonlijke begeleider en belangenbehartiger. Aan het eind van de projectperiode wil men 3 lokale overeenkomsten over een gezamenlijke armoedeaanpak tussen vrijwilligersorganisaties hebben afgesloten. In 5 gemeenten is integraal armoedebeleid ontwikkeld en de aanpak met Kanskaarten 7 is ontwikkeld. De lokale samenwerkingsverbanden van vrijwilligersorganisaties bieden persoonlijke steun en begeleiding bij het aanvragen van inkomensvoorzieningen. Kanskaarten zijn ontwikkeld en in Skarsterlân huis aan huis bezorgd en hierop volgt een huisbezoek door vrijwilligers. Per 1 oktober 2010 zijn 45 vrijwilligers geschoold. In totaal zijn 1039 huisbezoeken afgelegd waarbij de Kanskaart met daarop aanvullende inkomensregelingen is uitgereikt. Hiervan hebben 94 huishoudens aangegeven een hulpvraag te hebben. De voorlichtingsbijeenkomsten zijn door 730 mensen bezocht. Het actuele gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen van de Friese gemeenten ten opzichte van de nulmeting van Partoer is vooralsnog niet in beeld gebracht. In twee gemeenten, Skarsterlân en Leeuwarden, is afstemming/samenwerking met de gemeente, professionele hulpverleningsorganisaties en sociale teams ontstaan. Toekomst Het project Integrale armoedeaanpak wil meer aansluiting zoeken bij bestaande projecten en initiatieven in gemeenten vooral in de vorm van het versterken van bestaande lokale overlegstructuren. Er zal nadrukkelijker worden ingezet op samenwerking met gemeenten en sociale diensten. Inzet zal zijn het verbinden van armoedebestrijding met het gemeentelijk WMO-beleid en de activiteiten van professionele organisaties en een verankering bij lokale welzijnsorganisaties. 3.6. Sulveren Stipe/uitzendbureau senioren (Dienst SoZaWe Noardwest Fryslân) 148.000 Korte omschrijving Het opzetten van een seniorenuitzendbureau Âldens+. Hierdoor kunnen ouderen op het sociaal minimum betaalde arbeid verrichten, hun inkomen verhogen en actief participeren in de samenleving. Cliënten Wet Werk en Bijstand (WWB) van 62 tot en met 65 jaar krijgen scholing, training en begeleiding, worden geactiveerd en indien mogelijk in dienst 7 Met daarop de mogelijke inkomensvoorzieningen in de gemeente. 17
genomen. Het project is ontwikkeld en uitgevoerd door de dienst sociale zaken en werkgelegenheid, Traject BV en lokale welzijns- en zorgorganisaties. Doelstelling Vergroting van de participatie in de samenleving van senioren met een inkomen op het sociaal minimum door het verrichten van betaalde arbeid via een uitzendbureau. Het doel hiervan is armoede te voorkomen, het inkomen te verhogen en mensen weerbaarder te maken. Het doel van Sulveren Stipe is de participatie van 62-jarige WWB-ers en ouder in de samenleving te bevorderen. Het seniorenuitzendbureau Âldens+ is een middel om ouderen aan het werk te krijgen. In totaal zijn aan het eind van de looptijd (eind 2011) 75 senioren naar werk begeleid. Per 1 oktober 2010 zijn 45 mensen bemiddeld naar werk en zijn er 218 inschrijvingen. Het doel was om 50% van de personen uit de doelgroep (WWB-ers uit NW-Friesland, arbeidsongeschikte personen die gepensioneerd zijn en gepensioneerden met een arbeidsverleden met een laag inkomen) in te laten schrijven bij Âldens+. Deze doelgroep is becijferd op totaal 375 personen. Inmiddels hebben zich 218 personen ingeschreven waarmee deze doelstelling dus ruimschoots is gehaald. Er is een financiële constructie ontwikkeld die te gebruiken is door gemeenten en organisaties. Toekomst Âldens+ BV is een zelfstandig uitzendbureau dat als zusterbedrijf van Traject BV opereert. De directie van Âldens+ is nadrukkelijk van plan om het uitzendbureau na afloop van de projectperiode te continueren. Gezien de ervaringen tot op heden en de ontwikkeling van de arbeidsmarkt, waarin steeds meer een beroep wordt gedaan op ouderen, is de directie van Âldens plus positief gestemd en voornemens om ook na 2011 als selfsupporting Uitzendbureau Âldens+door te gaan voor senioren. 3.7 Omkeer 2.0/Smart Communities (Burenhulpcentrale) (gemeente Leeuwarden e.a.) 50.000,- Korte omschrijving De Burenhulpcentrale (onderdeel van Omkeer 2.0) is een landelijk ontwikkelde methodiek waarbij ICT wordt ingezet om de vraag naar en het aanbod van informele diensten in een buurt/wijk vorm te geven. De bestedingsruimte voor mensen met een laag inkomen wordt hierdoor ruimer. De filosofie van het project Omkeer 2.0 is om zorg en welzijn met elkaar te verbinden en de behoeften van de cliënt centraal te stellen. De essentie van dit project is het zoeken naar structurele, toekomstbestendige oplossingen voor de vastgelopen zorg en dienstverlening aan de burger. Doelstelling Het accent bij het project Burenhulpcentrale ligt op participatie, ontmoeting, leefbaarheid in de wijk en sociale cohesie. Doordat mensen in buurten elkaar diensten aanbieden, wordt de bestedingsruimte voor mensen met een laag inkomen ruimer. De Burenhulpcentrale wil hiermee een bijdrage leveren aan sociale doelstellingen op buurt- en wijkniveau. Hiervoor wordt de website www.bilgaardnet.nl opgezet, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Het project wordt ontwikkeld en uitgevoerd met lokale welzijns- en zorgorganisaties, woningbouwcorporaties en gemeenten. Eind november 2009 is de Burenhulpcentrale in Bilgaard van start gegaan. Vanaf februari 2010 is de Burenhulpcentrale ook stadsbreed ingezet. Inmiddels hebben zich 30 deelne- 18
mers aangemeld, waarvan 10 hebben aangegeven zelf hulp te willen. Al met al is vanaf de start slechts 1 x een bemiddeling tot stand gebracht. Onlangs (eind april - begin juni 2010) is nog een mailing de deur uitgegaan naar 200 adressen in Leeuwarden, maar dit heeft nauwelijks resultaat opgeleverd. Aangezien er nogal wat kosten verbonden zijn aan het systeem en ook uit andere projecten in het land blijkt dat de moeilijkheid niet zit in het werven van vrijwilligers, maar in het boven tafel krijgen van de (hulp)vraag is de conclusie: Het systeem van de BHC is a) te duur en b) het kost te veel tijd om de BHC van de grond te krijgen. Toekomst Het contract loopt af per 1-11-2010. Besloten is te stoppen met de BHC en vragen/contacten die er zijn over te nemen in de Hulpvraaglijn. 3.8. Stichting Samenwerkende Voedselbanken Friesland (SSVF) 45.000,- De SSVF is opgericht om de acquisitie en distributie van voedsel, het transport en de opslag van voedsel te coördineren en te verbeteren. Door het Budget Armoede kan SSVF investeren in een koel- en vriesunit, kasten, een computer en een heftruck in Drachten. Het transport wil SSVF verbeteren door een voertuig met koeling aan te schaffen. Doelstelling Door de investeringen kan de structuur van de samenwerkende voedselbanken verbeteren en doordat het voedsel wordt opgeslagen in Drachten, kan er efficiënter worden gewerkt. Het geld vanuit het Budget Armoede is overeenkomstig de aanvraag besteed. Voor de SSVF heeft de provinciale bijdrage veel betekend: de omslag naar efficiënter werken met kortere lijnen in de distributie levert de lokale voedselbanken veel op. Er nemen veel vrijwilligers deel en er is een groei geweest van het aantal voedselbanken en hierdoor is er een grotere doelgroep bereikt. Toekomst De groei van het aantal voedselbanken gaat nog steeds door. Vrijwilligers zijn getraind en er wordt kennis uitgewisseld door de voedselbanken. 3.9.Verkenning nut en wenselijkheid Friese Stichting Urgente Noden (gemeente Leeuwarden) 1 e aanvraag (Verkenning): 10.500,- 2 e aanvraag (Voorbereiding, inrichting en realisatie) 446.250,- Korte omschrijving In de verkenning moet er duidelijkheid komen over de noodzaak van en het draagvlak voor een Friese Stichting voor Urgente Noden (SUN). Het gaat om noodhulp voor cliënten in de hulpverlening die financieel tussen wal en schip vallen. De tweede aanvraag betreft de voorbereiding, inrichting en realisatie van een Bureau Urgente Noden in Fryslân. Het noodhulpbureau werkt via professionele hulpverleners. Zij vragen aan. Het direct kunnen inspelen op een urgente situatie versterkt de hulpverlening en vergroot de mogelijkheden van de hulpverlener de cliënt in de weg omhoog te 19
krijgen. Het noodhulpbureau werkt in de uitvoering nauw samen met afdelingen sociale zaken. Er wordt altijd gekeken of er voorliggende voorzieningen mogelijk zijn. Doelstelling Hulpverlening, overheid en fondsen zijn ieder voor zich onvoldoende in staat mensen in directe nood tijdig te helpen. Samen kunnen ze dit wel met een centraal adres waar hulpverleners voor hun cliënten terecht kunnen voor financiële ondersteuning in noodsituaties. Het doel van de eerste aanvraag was het maken van een verkenning. Het doel van de tweede aanvraag is het voorbereiden van een noodhulpbureau. Het noodhulpbureau wil: snelle hulp leveren, bemiddelen om voorliggende voorzieningen te activeren, service en voorlichting geven (m.n. aan de hulpverlening), noodhulp inbedden in de hulpverlening/doorbeken vicieuze cirkels, afstemmen met lokale instanties op het gebied van bestaanszekerheid, signaleren naar instanties en organisaties op basis van de ervaringen met noodhulpverlening. Het draagvlak voor een provinciaal noodfonds is gepeild. Gezamenlijk met tal van maatschappelijke organisaties, provincie en een aantal gemeenten is geconstateerd dat er voldoende draagvlak is om de stichting voor te bereiden. Het bestuur is opgericht in februari 2010 onder de naam SUN Friesland. Het bestuur is uitgebreid na de oprichting met belangrijke vertegenwoordigers vanuit het maatschappelijk veld in Fryslân. Op 6 oktober 2010 was de oprichtingsbijeenkomst in Heerenveen waar circa 140 genodigden bijeen kwamen. Er komen meer voorstanders van het noodfonds onder gemeenten. De gemeenten Leeuwarden, Sneek, Heerenveen en Skarsterlân garanderen de bureaukosten voor de eerste 3 uitvoeringsjaren samen met de Provincie. Vanaf 6 oktober 2010 komen er aanvragen binnen, die in behandeling worden genomen. Per 15 november 2010 is een coördinator SUN Friesland aangesteld. Toekomst Er is een toenemend draagvlak en een toenemende betrokkenheid bij de realisatie van een Fries noodfonds. Dit blijkt ook uit een toenemend aantal betrokkenen, dat wil investeren. Zo hebben een aantal fondsen aangegeven mee te doen. De gemeenten Leeuwarden, Sneek, Skarsterlan en Heerenveen staan garant voor de cofinanciering van de bureaukosten gedurende de eerste 3 jaar. De ondersteuning van meer gemeenten dan de 4 die zich garant stelden voor het eerste jaar is essentieel. SUN Friesland heeft 3 jaar de tijd om zichzelf te bewijzen en verdere steun van gemeenten te verwerven. 3.10 Signaleren van armoede in de thuiszorg (Thuiszorg Het Friese Land e.a.) 225.000,- (na bijstelling resultaten 134.850) Korte omschrijving Dit project richt zich op het faciliteren van en ontwikkelen van thuiszorgmedewerkers in het signaleren van en doorverwijzen bij armoede in huishoudens waar zorg- en thuiszorgdiensten geleverd worden. Het gaat om ontwikkelingskosten. Er wordt samengewerkt met het algemeen maatschappelijk werk, dat de trainingen verzorgt en waarnaar doorverwezen wordt. Partners in het project zijn: Thuiszorg Het Friese Land, St. Zorgcombinatie Interzorg, Thuiszorg Zuidwest Friesland, Thuiszorg/jgz/kraamzorg de Friese Wouden, Isis Kraamzorg. Momenteel hebben zich ook aangesloten: zorgaanbieder in Zuidwest Fryslân Hof en Hiem en Zorggarant. Doelstelling 20
Het signaleren van armoede behoort niet tot de reguliere taak van de thuiszorgmedewerkers. Medewerkers ontberen de tools om te kunnen signaleren en doorverwijzen. Binnen het project worden concrete instrumenten ontwikkeld (een signaleringskaart en een protocol), de doorverwijzing afgesproken met externe partners, een trainingsopzet gemaakt, trainingen voor medewerkers uitgevoerd, evenals een train de trainers, zodat (thuiszorg-, kraamzorg- en jeugdgezondheidszorg) organisaties hun eigen medewerkers kunnen trainen. Er is eerst een pilot gestart in Leeuwarden. Hier zijn 205 medewerkers getraind, 22 medewerkers hebben armoede gesignaleerd en 8 cliënten zijn doorverwezen. Andere deelnemende gemeenten zijn: Kollumerland, Dantumadeel, Ameland, Schiermonnikoog, Bolsward, Gaasterlan-Sleat, Lemsterland, Littenseradiel, Nijefurd, Sneek, Wunseradiel, Wymbritseradiel, Skarsterlan, Achtkarspelen, Tytsjerksteradiel en Opsterland. Er lopen nog verschillende trainingen. Eind 2010 zijn naar verwachting in totaal 1997 medewerkers getraind. De resultaten voor wat betreft signalering en doorverwijzing zijn nu nog niet te geven. Aangezien gemeenten de cofinanciering voor dit project leveren en niet alle gemeenten hiertoe bereid zijn is het toegekende subsidiebedrag bijgesteld op 134.850,- Toekomst Armoedesignalering is opgenomen op de jaaragenda van de teams, zodat dit een terugkerend onderwerp is. Hierdoor blijft de signalering een aandachtspunt en is voor medewerkers duidelijk welke werkwijze bij armoedesignalering wordt gehanteerd. Nieuwe medewerkers worden over armoedesignalering geïnstrueerd door de medewerker binnen het team die hiervoor als trainer is opgeleid. 3.11. Huis voor Jongeren (Zienn) 180.000,- Zienn bundelt al haar aanbod voor jongeren (18-25 jaar) in een integraal aanbod vanuit het Huis voor Jongeren. Een keten van begin (interventie), tijdens (opvang) en tot het eind (ambulante woonondersteuning en terugvalpreventie), waarbij werk en/of opleiding centraal staat. Jongeren worden opgezocht in hun eigen omgeving, opgevangen na detentie en dakloosheid en begeleid, zowel intramuraal in het Huis voor Jongeren als ambulant. Door deze hechte samenhang in werkwijze krijgen jongeren meer kansen en wordt armoede voorkomen. Doelstelling Het jaar 2009 subsidieert de Provincie zowel vanuit SIF als vanuit het Budget Armoede om de ontwikkelde werkwijze van Huis voor Jongeren in stand te kunnen houden en verder te ontwikkelen. Het project wil dak- en thuisloosheid voorkomen en bestrijden, uitval op school en werk tegen gaan, sociale uitsluiting en armoede (aanpak van schulden en opzetten van verantwoord financieel beheer) voorkomen en bestrijden. Het project werkt aan de doelen door: eenheid aan te brengen in de hulpverlening aan jongeren die dak- of thuisloos zijn geraakt, te begeleiden naar een zelfstandig bestaan, het invoeren van trajectbegeleiding, het leveren van nazorg: terugvalpreventie. Het Huis voor Jongeren kon dankzij de subsidie de ontwikkelde werkwijze in standhouden en verder ontwikkelen. Zonder de subsidie van de Provincie had het Huis voor Jongeren geen start kunnen maken in 2009. Het geld is ingezet voor trajectbegeleiding, preventie en interventie. Het vult een gat op tussen de hulpverlening aan jongeren tot 18 jaar en 21
het hulpverleningsaanbod voor volwassenen. Door de aanpak en het verblijf in Huis voor Jongeren krijgen kansloze jongeren nieuw besef: ze leren hun inkomen te beheren, ze worden doorgeleid naar schuldsanering zodat er weer perspectief ontstaat. Werk, opleiding, vrije tijd: alle leefgebieden worden aangepakt in de werkwijze. Per 1 oktober 2010 zijn 18 jongeren uit de voorziening uitgestroomd. Ambulant hebben 23 jongeren de trajecten positief afgesloten. Op dit moment zijn 76 jongeren bij het Huis voor Jongeren in begeleiding. Toekomst De begeleidingstrajecten worden niet volledig gedekt door financiering uit de Awbz of Wmo. Gezocht moet worden naar een structurele financiële aanvulling om de begeleiding, die een verlenging is van de jeugdzorg blijvend aan te kunnen bieden. 3.12 Ping (Kredietbank Nederland) 250.000,- (na bijstelling resultaten 175.000,-) Korte omschrijving Ping is een laagdrempelig loket, gevestigd op de Werkpleinen waar mensen financieel advies, budgetbegeleiding en/of praktische tips kunnen krijgen. Ping is zowel gericht op mensen die financiële problemen hebben, als op mensen die te maken krijgen met een inkomensdaling en hun uitgaven moeten aanpassen. Op de Werkpleinen komen mensen die met werkloosheid te maken hebben, waardoor hun inkomenssituatie wijzigt. Ping is een gezamenlijk initiatief van de gemeente Leeuwarden, UWV Werkbedrijf en de Kredietbank. De dienstverlening van Ping is laagdrempelig en kosteloos. Doelstelling Mensen proberen te lang zelf een oplossing voor hun schulden te vinden, of weten de weg naar reguliere hulpverlening niet te vinden. Ook benutten veel mensen niet alle inkomensmogelijkheden. Hierdoor lopen schulden onnodig hoog op en wordt een eventuele oplossing steeds moeilijker. Door zitting te nemen op het Werkplein wil Ping mensen uitnodigen om vroegtijdig vrijblijvend advies in te winnen over hoe het beste om te gaan met hun gewijzigde inkomenssituatie. Het project is erop gericht om op alle Werkpleinen (6) een Ping-loket te openen en per Ping-loket 50 hulpvragen per maand binnen te krijgen. In Leeuwarden, in Drachten en (per 1 november 2010) in Sneek is Ping binnen de Werkpleinen gestart. Het totaal aantal hulpvragen sinds de start van Ping Leeuwarden is 602 (per oktober 2010). Dit komt neer op een gemiddelde van 43 hulpvragen per maand. Het totaal aantal budgetadviesgesprekken bij Ping Leeuwarden is 152 (=25%). Het aantal hulpvragen sinds de start van Ping Smallingerland is in oktober 2010 292. Dit komt neer op een gemiddelde van 45 hulpvragen per maand. Het totaal aantal budgetadviesgesprekken bij Ping Drachten is 38 (=13%). Van alle mensen die bij Ping komen, blijkt 35% een hulpvraag over schulden te hebben. Van deze 35% wordt 66% doorverwezen naar de Kredietbank Nederland. Deze mensen komen door de bemiddeling van Ping in een eerder stadium bij de Kredietbank, waardoor de oplossing voor hun schulden ook minder ingewikkeld is. Op de overige werkpleinen (Heerenveen, Dokkum en Franeker) is het niet gelukt met de betreffende gemeenten afspraken te maken over de oprichting van een Pingloket. Naar aanleiding hiervan is de subsidietoekenning uit het Budget Armoede bijgesteld op 175.000,-. Toekomst De verwachting is dat de financiering van Ping vanaf 2011 volledig door de afnemende gemeenten wordt gedragen. 22