Bij brief van 9 mei 2014, kenmerk 517344, heb ik de ontvangst van uw verzoek bevestigd.

1 > Retouradres Postbus 16950 2500 BZ Den Haag Algemeen Dagblad AD Researchteam ter attentie van mevrouw M. Nieuwenhuis Postbus 8759 3009AT Rotterdam Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 16950 2500 BZ Den Haag www.nctv.nl Bijlagen 6 Onderwerp Besluit wob-verzoek Windows XP Bij beantwoording de datum en ons kenmerk vermelden. Wilt u slechts één zaak in uw brief behandelen. Geachte mevrouw Nieuwenhuis, In uw brief van 5 mei 2014, ontvangen op 7 mei 2014, heeft u bij mij een verzoek ingediend als bedoeld in artikel 3, eerste lid, van de Wet openbaarheid van bestuur (hierna: Wob). Uw verzoek heeft, kort gezegd, betrekking op de beëindiging van de ondersteuning van Windows XP, Office 2003 en Exchange. Bij brief van 9 mei 2014, kenmerk 517344, heb ik de ontvangst van uw verzoek bevestigd. U verzoekt om alle documenten [intern dan wel extern gemaakt] bij en onder de (NCTV), intern ontstaan of gewisseld met andere organen, publieke of private, over de beëindiging van de ondersteuning en het alsnog verlenen van ondersteuning van Windows XP, Office 2003 en Exchange sinds 1 januari 2012 tot heden. U doelt, zo schrijft u, onder meer op waarschuwingen, meldingen, rapporten, brieven, memo s, verkenningen, adviezen, verslagen, notities, aanbiedingsbrieven, effectrapportages, evaluaties, onderzoeken, nulmetingen, tussenrapportages, eindrapportages, e-mails, foto-/film-/audio-/video-materiaal, Costumer Support Agreements (CSA) en alle andere documenten over de beëindiging van de ondersteuning van Windows XP, Office 2003 en Exchange en het alsnog overgaan tot extra ondersteuning en de kosten die daarmee gemoeid zijn. Tevens doelt u hiermee, zo schrijft u, op documenten [intern dan wel extern gemaakt] over de beëindiging van de ondersteuning van Windows XP en het alsnog verlenen van extra ondersteuning en anderszins benoemde documenten, benoemde begeleidende documenten en ander materiaal in het kader van dit onderwerp. Het gaat hierbij om alle documenten bij of onder de NCTV, ongeacht de herkomst of status. Hiermee doelt u ook, zo schrijft u, op documenten bij en onder de NCTV, intern ontstaan of gewisseld met andere organen, publieke of private, zoals: Microsoft, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het Nationaal Cyber Security Centrum, de informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD), de Taskforce Bestuur en Informatieveiligheid Dienstverlening (BID), de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), gemeenten, provincies, Pagina 1 van 18

waterschappen en het rijk, het College Bescherming Persoonsgegevens en alle andere betrokken partijen. Gebleken is dat u een gelijkluidend verzoek heeft ingediend bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Op 22 mei 2014 heeft u in een gesprek bij het ministerie van BZK met medewerkers van de NCTV en van het ministerie van BZK toegelicht dat u vooral geïnteresseerd bent in de kosten van de extra ondersteuning, in de waarschuwingen die het Rijk heeft ontvangen van Microsoft over het aflopen van de ondersteuning en in informatie over de momenten waarop de NCTV overheden heeft gewaarschuwd voor het aflopen van die ondersteuning. In dit gesprek hebben wij u laten weten dat de informatie over de kosten van de extra ondersteuning reeds openbaar is. De antwoorden op de desbetreffende Kamervragen zijn u in het gesprek op papier overhandigd. In het verslag van het gesprek dat op 27 mei 2014 per e-mail aan u is verzonden, zijn de vindplaatsen opgenomen, te weten: http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail.jsp?id=2014z065 36&did=2014D15054 en http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/bzk/documenten-enpublicaties/kamerstukken/2014/04/23/beantwoording-kamervragen-over-berichtrijk-koopt-xpocalypse-af-via-extra-support-van-microsoft.html In het gesprek bent u er verder op gewezen dat bij de NCTV en/of bij het ministerie van BZK weinig documenten over waarschuwingen berusten die nog niet openbaar zijn. Aan u is toegelicht dat de rijksoverheid toegang heeft gehad tot de waarschuwingen van Microsoft zoals die aan alle gebruikers zijn uitgestuurd, en dat de documenten waarmee de NCTV overheden heeft geattendeerd op het aflopen van ondersteuning van Windows XP, openbare documenten zijn die op de website van het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), onderdeel van de NCTV, zijn te vinden. De vindplaats van de waarschuwingen van Microsoft zijn: www.windows.microsoft.com/en-us/windows/lifecycle en www.microsoft.com/en-us/windows/enterprise/end-of-support.aspx Op basis van de waarschuwingen van Microsoft heeft het NCSC vanuit haar rol als kennis- en expertisecentrum op het terrein van cyber security meerdere malen partijen in haar doelgroep gewaarschuwd voor het aflopen van de ondersteuning. Deze waarschuwingen zijn ook overgenomen in opeenvolgende edities van het Cyber Security Beeld-Nederland (CSBN) en door middel van een factsheet Stop met gebruik Windows XP. Derhalve worden deze producten toegevoegd aan dit besluit (zie CSBN-3, CSBN-4 en de factsheet). Digitaal zijn deze documenten te vinden via: https://www.ncsc.nl/actueel/nieuwsberichten/stop-met-gebruikwindows-xp.html en https://www.ncsc.nl/dienstverlening/expertiseadvies/kennisdeling/trendrapporten/cybersecuritybeeld-nederland-3.html en https://www.ncsc.nl/dienstverlening/expertiseadvies/kennisdeling/trendrapporten/cybersecuritybeeld-nederland-4.html Pagina 2 van 18

Daarnaast is er ook vanuit het NCSC gewaarschuwd door middel van een artikel op de Waarschuwingsdienst.nl (gericht op eindgebruikers), zie hiervoor https://www.waarschuwingsdienst.nl/computer+beveiligen/besturingssysteem/st op+met+gebruik+windows+xp.html. Bij brief van 4 juni 2014, kenmerk 524867, is de termijn om op uw verzoek te beslissen met vier weken verlengd. Eerst bij emailbericht van 23 juni 2014 heeft u gereageerd op het verslag van het gesprek dat op 27 mei 2014 per email aan u is verzonden. In uw email van 23 juni 2014 komt u terug van de gemaakte afspraak om vragen te formuleren. U deelt mee: ik laat mijn verzoek dan ook staan. Bij e-mail van 3 juli 2014 heeft u dit herhaald. Op 30 juni 2014 is per e-mail aan u voorgesteld om de termijn te verlengen tot. Hiermee heeft u op 3 juli 2014 ingestemd. Met betrekking tot uw verzoek om informatie bericht ik u als volgt. Wettelijk kader Uw verzoek valt onder de reikwijdte van de Wob. Inventarisatie documenten Bij de inventarisatie van stukken werden sommige documenten bij beide bestuursorganen aangetroffen (NCTV en BZK). U moet daarbij hoofdzakelijk denken aan e-mailwisselingen, waarbij medewerkers van beide bestuursorganen waren betrokken. Als service voor u zijn dergelijke dubbele berichten eruit gefilterd. Interdepartementaal is de werkafspraak gemaakt dat het bestuursorgaan dat de desbetreffende e-mailreeks is gestart, beslist over de openbaarmaking ervan. Voor zover het gaat in uw verzoek om het Customer Support Agreement (CSA), verwijs ik u naar het besluit van BZK. Op basis van uw verzoek zijn in totaal 273 documenten aangetroffen, grotendeels emailberichten. Gezien de omvang van het aantal documenten heb ik de documenten zo veel als mogelijk geclusterd naar onderwerp. De documenten zijn opgenomen in een inventarislijst, die als bijlage bij dit besluit is gevoegd. In dit besluit wordt verwezen naar de corresponderende nummers uit de inventarislijst, zodat per document duidelijk is wat is besloten. Besluit Ik heb besloten (deels) aan uw verzoek tegemoet te komen en de informatie waarom u verzocht, opgenomen in de documenten met in tabel 1 in de bijlage, openbaar te maken. Ik heb besloten (een deel van) de door u gevraagde informatie, opgenomen in de tabellen 2a en 2b in de bijlage, niet openbaar te maken. Voor de motivering verwijs ik naar de hierna te noemen overwegingen in dit besluit. Pagina 3 van 18

Overwegingen Deels openbaar te maken documenten Bedrijfs- en fabricagegegevens Artikel 10, eerste lid, aanhef en onder c, van de Wob bepaalt dat het verstrekken van informatie achterwege blijft voor zover dit bedrijfs- en fabricagegegevens betreft, die door natuurlijke personen of rechtspersonen vertrouwelijk aan de overheid zijn medegedeeld. Indien toegepast, zal per (cluster) van document(en) hieronder een toelichting worden gegeven op deze weigeringsgrond. Eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer Op grond van artikel 10, tweede lid, aanhef en onder e, van de Wob blijft verstrekking van informatie achterwege voor zover het belang daarvan niet opweegt tegen het belang van eerbieding van de persoonlijke levenssfeer. In de openbaar te maken documenten staan de namen, telefoonnummers, (email)adressen en handtekeningen van ambtenaren, medewerkers van private partijen die betrokken zijn geweest bij het aflopen van de ondersteuning van Windows XP. Daarnaast staan ook namen in de documenten van individuele burgers die in contact zijn geweest met het NCSC over dit onderwerp. Deze namen zijn persoonsgegevens en het belang van eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer kan zich tegen openbaarmaking hiervan verzetten. Daarbij is van belang dat het in casu niet gaat om het opgeven van een naam aan een individuele burger die met een ambtenaar en een medewerker van een private partij in contact treedt, maar om openbaarmaking in de zin van de Wob. Ik heb besloten dat openbaarmaking van de in de betrokken documenten vermelde namen ook op grond van artikel 10, tweede lid, onder e, van de Wob achterwege dient te blijven, omdat het belang van eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van betrokkenen naar mijn oordeel zwaarder weegt dan het belang van openbaarmaking hiervan. Voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling Op grond van artikel 10, tweede lid, aanhef en onder g, van de Wob blijft verstrekking van informatie achterwege voor zover het belang daarvan niet opweegt tegen het belang van het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van bij de aangelegenheid betrokken natuurlijke personen of rechtspersonen dan wel van derden. Indien toegepast, zal per (cluster) van document(en) hieronder een toelichting worden gegeven op deze weigeringsgrond. Persoonlijke beleidsopvattingen in een stuk voor intern beraad Artikel 11, eerste lid, van de Wob bepaalt dat in geval van een verzoek om informatie uit documenten, opgesteld ten behoeve van intern beraad, geen informatie wordt verstrekt over daarin opgenomen persoonlijke beleidsopvattingen. Per (cluster) van document(en) hieronder zal een toelichting worden gegeven op de toepassing van deze weigeringsgrond. Codering van gelakte delen: Gezien het feit dat bijna alle documenten emailberichten betreffen is in de beschikbaar gestelde informatie bepaalde gegevens achterwege gelaten. Met behulp van letters is per document aangegeven welk type gegeven weggehaald is: A. Persoonsgegevens zoals namen, telefoonnummers, (email)adressen en handtekeningen (art. 10, tweede lid, aanhef en onder e, Wob); Pagina 4 van 18

B. Persoonlijke beleidsopvatting in een document opgesteld ten behoeve van intern beraad (art. 11, eerste lid, Wob); C. Informatie waarbij de openbaarmaking niet opweegt tegen het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van hierbij betrokken personen of derden (art. 10, tweede lid, aanhef en onder g, Wob); E. Bedrijfs- en fabricagegegevens, die door natuurlijke personen of rechtspersonen vertrouwelijk aan de overheid zijn meegedeeld. Op grond van artikel 10, eerste lid, onder c van de Wob blijft verstrekking van deze informatie achterwege. X. Informatie die geen betrekking heeft op het onderwerp van uw Wobverzoek (in een enkel geval ook aangeduid met een D ). Documenten 3, 24, 27-48 en 56-60 De documenten 3, 24, 27-48 en 56-60 betreffen emailberichten die bestaan uit verwijzingen naar informatie uit openbare bronnen, waaronder tweets en nieuwsberichten. Deze berichten zijn deels opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Documenten 76, 81-83, 90 Deze documenten bevatten informatie over enkele specifieke organisaties en hun afhandeling van de uitfasering van Windows XP. Deze berichten zijn deels opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. Ik heb de persoonlijke beleidsopvattingen en persoonsgegevens uit de documenten verwijderd. Daarnaast bevatten deze documenten informatie waarbij het belang van openbaarmaking niet opweegt tegen het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van betrokken personen of derden (art. 10, tweede lid, aanhef en onder g, Wob). Zoals ik gesteld heb in een brief aan de Tweede Kamer over de versterking van de positie van het NCSC [kamerstuknr. 26643, nr. 297, van 12 dec. 2013], is een randvoorwaarde voor het realiseren van de ambities van het NCSC dat de vertrouwelijkheid van de aangeleverde informatie in voldoende mate kan worden gewaarborgd. Wanneer partijen uit de vitale sectoren te terughoudend worden met het delen van informatie over hen aangaande incidenten met het NCSC, omdat bijvoorbeeld hun namen in relatie tot specifieke incidenten openbaar gemaakt zouden kunnen worden, benadeelt dat het NCSC in ernstige mate in het goed kunnen uitvoeren van zijn taken in het belang van de nationale veiligheid. Voor de betrokken organisaties geldt dat het openbaar worden van tot hen herleidbare informatie over concrete kwetsbaarheden in netwerken en systemen, of het beheer daarvan, ertoe kan leiden dat zij kwetsbaarder worden voor gerichte aanvallen. Ook kan dergelijke informatie schade toebrengen aan de reputatie en concurrentiepositie van deze organisaties. Deze documenten bevatten informatie die inzicht zou kunnen geven in de mate van kwetsbaarheid van bij naam genoemde private organisaties. Om boven vermelde redenen ben ik van mening dat volledige openbaarmaking van bij het NCSC door het bedrijfsleven gemelde informatie niet opweegt tegen het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van hierbij betrok- Pagina 5 van 18

ken personen of derden (art. 10, tweede lid, aanhef en onder g, Wob). Ik heb deze informatie dan ook uit de documenten verwijderd. Documenten 51, 84, 85 Deze documenten betreffen e-mailwisselingen met Microsoft over de beëindiging van de ondersteuning van Windows XP door Microsoft. Deze berichten zijn deels opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. Ik heb de persoonlijke beleidsopvattingen en persoonsgegevens uit de documenten verwijderd. Ook bevatten de documenten informatie die buiten de reikwijdte van uw Wobverzoek valt. De informatie die niet van toepassing is op uw Wob-verzoek heb ik uit de documenten verwijderd. Daarnaast betreft het in het geval van document 51 bedrijfs- en fabricagegegevens, die door natuurlijke personen of rechtspersonen vertrouwelijk aan de overheid zijn meegedeeld. Ook staan er enkele passages over de werkwijze van Microsoft in waarvan openbaarmaking naar mijn oordeel zou leiden tot onevenredige benadeling van deze organisatie. Deze benadeling bestaat uit het openbaar worden van informatie over de manier waarop Microsoft haar beleid afstemt met derde partijen. Met het openbaar worden van deze informatie wordt Microsoft onevenredig benadeeld. Ik ben derhalve van oordeel dat het belang van openbaarmaking niet opweegt tegen het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van betrokken personen of derden (art. 10, tweede lid, aanhef en onder g, Wob). Ik heb deze informatie dan ook uit de documenten verwijderd. Documenten 67, 72, 80, 86 Deze documenten zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten ze persoonsgegevens. Ik heb beide uit de documenten verwijderd. Daarnaast bevatten deze documenten informatie waarbij het belang van openbaarmaking niet opweegt tegen het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van betrokken personen of derden (art. 10, tweede lid, aanhef en onder g, Wob). Openbaarmaking van verschillende passages, die betrekking hebben op bij het NCSC in gebruik zijnde technische systemen, in het document waarop uw verzoek betrekking heeft, zou naar mijn oordeel leiden tot onevenredige benadeling van de organisatie waar deze informatie betrekking op heeft. Deze benadeling bestaat uit het openbaar worden van informatie over de technische inrichting van het NCSC. De technische systemen die het NCSC hanteert zijn onontbeerlijk voor het vervullen van de taken van het NCSC. Deze taken bestaan onder andere uit het voeren van actief risicomanagement op het gebied van cyber security. Voor het vervullen van de taken is het essentieel dat informatie veilig en betrouwbaar verwerkt kan worden. Met het openbaar worden van informatie over de technische systemen komt het ongestoord functioneren van het NCSC in het gedrang. Dit brengt een onaanvaardbaar en onevenredig risico met zich mee voor het vervullen van de taken van het NCSC. Ik ben derhalve van mening dat openbaarmaking niet opweegt tegen het voorkomen van onevenredige benadeling van het NCSC, op grond van artikel 10, tweede lid, onder g, van de Wob. Ik heb deze informatie dan ook uit de documenten verwijderd. Documenten 2, 5, 7, 13, 17, 18, 20-23, 75, 77, 124, 158, 159 Betreffende documenten gaan over de verspreiding van de factsheet Stop met gebruik Windows XP, onder partners van het NCSC. Deze berichten zijn deels opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvat- Pagina 6 van 18

tingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens en informatie die buiten het bereik van uw Wob-verzoek valt. De persoonlijke beleidsopvattingen, de persoonsgegevens en informatie die geen betrekking heeft op de bestuurlijke aangelegenheid heb ik uit de documenten verwijderd. Documenten 9, 19 In deze documenten worden partners verzocht om inbreng te leveren ten behoeve van het realiseren van de factsheet Stop het gebruik van Windows XP. Deze documenten bevatten persoonsgegevens. Ik heb deze persoonsgegevens uit de documenten verwijderd. Documenten 6, 10, 11, 12, 14, 16, 57 Deze documenten bevatten informatie over het interne proces van de totstandkoming van de factsheet Stop met Windows XP. Deze berichten zijn deels opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens en informatie die buiten het bereik van het Wob-verzoek valt. De persoonlijke beleidsopvattingen, de persoonsgegevens en informatie die geen betrekking heeft op de bestuurlijke aangelegenheid heb ik uit de documenten verwijderd. Documenten 55, 79, 89 Naast de bovengenoemde clusters is er nog een restcategorie van documenten die deels openbaar worden gemaakt die meer algemene of interne communicatie betreffen. Het gaat om een emailwisseling over de acties die door het NCSC zijn ondernomen ten behoeve van de informatievoorziening over Windows XP en een memorandum met vervolgstappen. De berichten zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Geweigerde documenten Documenten 93, 94 Deze documenten gaan in op het opstellen van de factsheet en bevatten verschillende conceptversies ervan. Deze documenten zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er ook feitelijke informatie in de documenten staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. Documenten 53, 64 en 174 Deze documenten bestaan uit intern beraad over de communicatie omtrent Windows XP, onder andere via het Twitter account van het NCSC. Ze zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er ook feitelijke informatie in de documenten staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. Pagina 7 van 18

Documenten 68, 69, 70, 71, 73, 92 en 161 Deze documenten betreffen tekstvoorstellen voor de factsheet en nieuwsberichten omtrent Windows XP. Deze documenten zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er ook feitelijke informatie in de documenten staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Document 73 bevat daarnaast ook informatie die geen betrekking heeft op dit Wobverzoek. Ik heb daarom besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. Document 52 en 63 Beide documenten zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen over communicatiemiddelen zoals visuals en banners. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er ook feitelijke informatie in document 52 staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten deze documenten in zijn geheel te weigeren. Documenten 187-224 Deze documenten zijn opgesteld ten behoeve intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. Het zijn verslagen, (concept) agenda s en planningen van afdelingsoverleggen waar terloops het onderwerp Windows XP wordt genoemd. De zinsneden die betrekking hebben op Windows XP bestaan uit persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten informatie die geen betrekking heeft op dit wob-verzoek. Ik heb derhalve besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. Document 1, 4, 15 en 49 Deze documenten betreffen het opstellen en de planning van de factsheet. Ze zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er feitelijke informatie in de documenten staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Document 15 en 49 bevatten daarnaast ook informatie die geen betrekking heeft op dit Wob-verzoek. Ik heb daarom besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. 181 In dit document wordt input gevraagd voor het opstellen van een wekelijks bericht aan partners van het NCSC. Dit document is opgesteld ten behoeve van intern beraad en bestaat volledig uit persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevat dit document persoonsgegevens. Ik heb daarom besloten dit document in zijn geheel te weigeren. 8 en 26 Deze documenten bevatten informatie die buiten de reikwijdte van het wobverzoek valt. Ze zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten per- Pagina 8 van 18

soonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. Daar waar de factsheet over Windows XP genoemd wordt bestaat dit uit een persoonlijke beleidsopvatting. Ik heb daarom besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. 54, 62, 74, 78, 267 Deze documenten zijn opgesteld ten behoeve intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Deze documenten hebben betrekking op het afstemmen van acties van het NCSC met en richting externe partners in aanloop naar de beeindiging van de ondersteuning van Windows XP. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er feitelijke informatie in de documenten 54 en 62 staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten deze documenten in zijn geheel te weigeren. 65, 66 Beide documenten hebben betrekking op het opstellen van Q&A s over het aflopen van de ondersteuning van Windows XP. Deze documenten zijn opgesteld ten behoeve intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er feitelijke informatie de documenten staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. 50 Document 50 is opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevat persoonlijke beleidsopvattingen. Het document betreft interne beleidsvorming over de beëindiging van de ondersteuning Windows XP. Daarnaast bevat het document persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit het document verwijderd. Voor zover er feitelijke informatie het document staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten dit document in zijn geheel te weigeren. 61 Document nummer 61 is opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevat persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevat het document persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit het document verwijderd. Voor zover er feitelijke informatie in document 61 staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten dit document in zijn geheel te weigeren. Documenten 232-266 & 268-273 Deze documenten zijn opgesteld ten behoeve intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Het zijn verslagen en emailwisselingen ten behoeve van overdracht en interne informatievoorziening. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er feitelijke informatie in de documenten staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke Pagina 9 van 18

beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Daarnaast bevatten deze documenten informatie die geen betrekking heeft op dit verzoek. Ik heb derhalve besloten deze documenten in zijn geheel te weigeren. Documenten 162-186 Deze documenten zijn opgesteld ten behoeve intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. Deze documenten betreffen algemene planningen en voortgang van activiteiten en producten van het NCSC. De planning en voortgang rondom het komen tot de factsheet Stop met Windows XP maakt hier onderdeel vanuit. Deze documenten bevatten daarnaast informatie die geen betrekking heeft op dit wobverzoek. Ik heb daarom besloten deze documenten in zijn geheel te weigeren. Documenten 2, 91 t/m 161, minus 92, 93, 94, 111, 124, 158, 159 en 161 Deze documenten betreffen het opstellen en inhoudelijke afstemmen van de factsheet Stop met Windows XP en de Engelstalige vertaling ervan. Deze berichten zijn deels opgesteld ten behoeve van intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er ook feitelijke informatie in de documenten staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. Documenten 225 t/m 228 Deze documenten betreffen het ontwikkelen en vormgeven van de testknop die is gericht op het testen of een gebruiker nog gebruik maakt van Windows XP. Het zijn documenten bestemd voor intern beraad en bevat persoonlijke beleidsopvattingen. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er ook feitelijke informatie in de documenten staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. Documenten 229 t/m 231 Deze documenten zijn opgesteld ten behoeve intern beraad en bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. De documenten betreffen informatie over informatievoorziening aan veiligheidsregio s. Daarnaast bevatten deze documenten persoonsgegevens. De persoonlijke beleidsopvattingen en de persoonsgegevens heb ik uit de documenten verwijderd. Voor zover er ook feitelijke informatie in de documenten staat, is die informatie zodanig verweven met de persoonlijke beleidsopvattingen dat die daar niet los van kan worden gezien. Ik heb daarom besloten deze documenten in hun geheel te weigeren. Pagina 10 van 18

Wijze van openbaarmaking De documenten, genoemd onder deels openbaar te maken documenten zal ik zoals door u verzocht naar u mailen. Zoals aangegeven is een aantal documenten reeds openbaar en voor een ieder beschikbaar. De vindplaats van deze documenten heb ik hierboven aangegeven. De Wob is niet van toepassing op reeds openbare documenten. Om u ter wille te zijn, stuur ik u niettemin een kopie van deze documenten. Dit betreft het Cyber Security Beeld Nederland -3 (juli 2013), het Cyber Security Beeld Nederland-4 (juli 2014) en de factsheet Stop met Windows XP. De stukken die met dit besluit voor een ieder openbaar worden, zullen op www.rijksoverheid.nl worden geplaatst. Een afschrift van dit besluit zend ik aan belanghebbenden. Hoogachtend, Th.P.L. Bot Plv. Een belanghebbende die bezwaar heeft tegen de weigering om informatie openbaar te maken kan binnen zes weken na de dag waarop dit is bekend gemaakt een bezwaarschrift indienen. Het bezwaarschrift moet door de indiener zijn ondertekend en bevat ten minste zijn naam en adres, de dagtekening, een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is gericht en de gronden waarop het bezwaar rust. Dit bezwaarschrift moet worden gericht aan: de Minister van en Justitie, t.a.v. Directie Wetgeving en Juridische Zaken, sector Juridische Zaken, Postbus 20301, 2500 EH Den Haag, s-gravenhage. Pagina 11 van 18

Bijlage 1: inventarislijst (deels) openbaar gemaakte documenten Tabel 1: (deels) openbare documenten (totaal 69) Nr Type Naam document 3 e-mail FW: Gemeenten en Windows 10-04-2014 XP 5 e-mail Xp factsheet downloads 4-4-2014 6 e-mail Factsheet Windows XP End-of- Life 22-10-2013 7 e-mail RE: Onder embargo: Factsheet Stop met gebruik Windows XP 25 t/m 29-10- 2013 9 e-mail Factsheet Windows XP End-of- 27-9- 2013 Life 10 e-mail RE: Factsheet Stop met Gebruik 29-10-2013 Windows XP gepubliceerd nu ook Alert Online 11 e-mail RE: Factsheet Stop met Gebruik 29-10-2013 Windows XP gepubliceerd nu ook Alert Online 12 e-mail RE: Factsheet Stop met Gebruik 29-10-2013 Windows XP gepubliceerd nu ook Alert Online 13 e-mail Windows XP-factsheet in het 19-12-2013 Engels 14 e-mail RE: Planning producten 24-10-2013 AlertOnline 16 e-mail Teksten 24-10-2013 17 e-mail FW: Factsheet Stop met gebruik 29-10-2013 Windows XP 18 e-mail Factsheet Stop Using Windows 19-12-2013 XP published 19 e-mail Factsheet End-of-Life Windows 17-9-2013 XP 20 e-mail RE: Onder embargo: Factsheet Stop met gebruik Windows XP 25 en 29-10- 2013 21 e-mail RE: Onder embargo: Factsheet Stop met gebruik Windows XP 25 en 29-10- 2013 22 e-mail met twee Aandacht voor XP 4-4-2014 bijlagen 23 e-mail Factsheet Stop met gebruik 29-10-2013 Windows XP 24 e-mail Infection rates and end of support 29-10-2013 for Windows XP 25 e-mail RE : Google to retire Chrome 17-10-2013 support for Windows XP users in April 2015, a year after Microsoft pulls its OS support 27 e-mail FW : Twitternieuws 4-12- 2013 28 e-mail RE : Infection rates and end of 16 en 18-12- Pagina 12 van 18

support for Windows XP 2013 29 e-mail Security Essentials for Windows 9-1- 2014 XP will die when the OS does 30 e-mail New Security Risks for Windows 31-1- 2014 XP Systems 31 e-mail Internetbankieren groot risico 5-2-2014 met Windows XP 32 e-mail RE : [Devnull] Chinas Windows 3 en 5-3-2014 XP users to still get security support 33 e-mail RE : Linkje Windows XP embedded 12-3-2014 end-of-life 34 e-mail Nog 40.000 verouderde Windows 18-3- 2014 XP-pc s bij ministeries 35 e-mail FW : [Devnull] EC3 waarschuwt 1-4-2014 ook voor Windows XP 36 e-mail IE6 met pensioen, maar nog 18-4-2014 niet verdwenen 37 e-mail RT @ncsc_nl : Stop met Windows 19-3-2014 XP. Nog maar 40 dagen ondersteuning. Voor meer informatie ga naar : https://t.co/qc321k3ypk 38 e-mail Stop met het gebruik van Windows 19-3-2014 XP : https://t.co/tn2248vsxa 39 e-mail Take action : Migrate to a supported 19-3-2014 OS before Windows XP expires in 34 days : http://t.co/y5jz7xtoen 40 e-mail Advies #Cyber Security Centrum 19-3-2014 ; stop met # Windows XP. #Microsoft stopt op 8 april met updates. 41 e-mail Nog maar een keer : stap 19-3-2014 over! Privé Windows 7 of 8. Zakelijke optie #WoIPCyber Security Centrum: stop met Windows XP http://t. co/i8o8hc7eza 42 e-mail Cyber Security Centrum : stop 19-3-2014 met Windows XP http://t.co/jmxlo9enur 43 e-mail Wauw, een officiele waarschuwing 19-3-2014 om per direct te stoppen met Windows XP. Nu Internet Explorer 7,8 en 9 nog : https://t.co/vb8mqsmft6 44 e-mail RT @PolitieTHTC : Voor wie de pop-up heeft gemist : nog maar 30 nachtjes slapen tot het einde van Windows XP. 19-3-2014 Pagina 13 van 18

Minder dan een maand dus : https... 45 e-mail RT @PolitieTHTC : Voor wie de 19-3-2014 pop-up heeft gemist : nog maar 30 nachtjes slapen tot het einde van Windows XP. Minder dan een maand dus : https... 46 e-mail RE : [Devnull] KING & IBD 30-10-2013 nemen ons advies over Windows XP over 47 e-mail Opvolger van win XP? 16-6-2014 48 e-mail FW : CA technologies release 26-5-2014 free XP migration tool 51 e-mail FW : Windows XP op NCSC 29-1- 2014 55 e-mail RE : Tijdlijn Windows XP 18 t/m 25-3- 2014 56 e-mail FW : NCSC : Stop met gebruik 30-10-2013 van Windows XP I nieuws I Computable 57 e-mail RE: tijdlijn Windows XP 18-3-2014 58 e-mail Haken en ogen aan NCSCadvies 31-10-2013 voor Windows XP http://t.co/exs0gyrc3v 59 e-mail FW : [Devnull] De Opensourceclub 14-11-2013 van de Europese Commis- sie leest een advies voor Linux in ons factsheet Windows XP 60 e-mail KING & IBD nemen ons advies 30-10-2013 over Windows XP over 67 e-mail FW : opmerking over stop met 5 en 7-3-2014 xp pagina 72 e-mail FW : XP ondersteuning stopt 7-4-2014 Laakbaar? 75 e-mail FW: De XP-publicaties staan 28-2- 2014 live 76 e-mail met foto FW: Windows XP (vervolg is 23-1-2014 bijlage gelakt) 77 e-mail Factsheet+Stop+met 18-3-2014 +gebruik+windows+ XP[1].pdf 79 e-mail met memo Memo Windows XP wordt niet 13-9-2013 meer ondersteund v2 0.docx 80 e-mail RE: Windows XP 31-10-2013 en 1-11-2013 81 e-mail FW: [Water-isac] FW: persvraag: 13-3-2014 drinkwatervoorzieningen en windows XP 82 e-mail RE: persvraag: drinkwatervoorzieningen en windows xp 12 en 13-3- 2014 83 e-mail FW: Acties XP-end of life 12-12-2013 Pagina 14 van 18

84 e-mail FW: [NCSC-Liaisons] 0-day IE kwetsbaarheid 29-4-2014 t/m 24-7- 2014 9-4-2014 85 e-mail RE: veelgestelde vraag over custom support 86 e-mail RE: Vervangen van Windows 1 en 3-3-2014 XP. 87 Oorspronkelijke - - afzender was BZK dus door BZK over besloten 88 Oorspronkelijke - - afzender was BZK dus door BZK over besloten 89 e-mail FW: Advies voor PSG over IE 29-4-2014 111 e-mail met foto FW: xp 22-1-2014 bijlage 124 e-mail RE: Factsheet Windows XP 18-3-2014 158 e-mail Windows XP-factsheet in het Engels 159 e-mail Windows XP-factsheet in het Engels 19-12-2013 19-12-2013 Pagina 15 van 18

Tabel 2a: geweigerde losse documenten (totaal 30) Nr Type Naam document 1 e-mail RE: XP factsheet 20 & 21-2014 4 e-mail RE: CSAN & Factsheet Windows XP 29 & 30-10- 2013 8 e-mail RE: Autumn School 10-10-2013 15 e-mail RE: Planning producten AlertOnline 26 e-mail Microsoft Security Intelligence Report 15 - preview 21 & 22-10- 2013 29-10-2013 49 e-mail RE : Communicatie Windows XP 17 en 18-2- 2014 50 e-mail Windows XP part II 8-4-2014 52 e-mail RE : Banner 18-2-2014 53 e-mail Twitteren over Windows XPeinde 54 e-mail RE : NCSC-bijdrage aan slotoffensief voor Windows XP 61 e-mail Werkdocument Stop met Windows XP 10-12-2013 19-2-2014 28-2-2014 62 e-mail FW : Windows XP 25-3-2014 63 e-mail RE : visual Windows XP 13-2-2014 64 e-mail RE : Twitteren over Windows XP-einde 10 + 11-12- 2013 65 e-mail RE : FAQ input Windows XP 8-42014 66 e-mail RE : FAQ input Windows XP 10-4-2014 68 e-mail Nog één wijziging (XP) 26-2-2014 69 e-mail RE : Windows XP - doorverwijzingen 21-2- 2014 70 e-mail XP 18-2-2014 71 e-mail RE : Windows-xp eol popup op de website? 23 en 24-1- 2014 73 e-mail RE : XP-teller 10 en 4-12- 2013 74 e-mail RE: liaisons en uitfasering XP 26 t/m 28-2- 2014 78 e-mail RE: Windows XP 24 t/m 27-3- 2014 92 e-mail met bijlagen waaronder tekstvoorstellen voor de website en een werkdocument 93 Tekstvoorstel voor de website 94 Tekstvoorstel voor de website (oudere versie) XP-stukken (gelakt) 28-6-2014 Stop met Windows XP 28-02-2-14 Stop met Windows XP 28-02-2014 Pagina 16 van 18

161 Email met bijlage (nieuwsbericht) Stukje op nctv.nl over XP 4-3-2014 174 e-mail RE: Alert Online 24-10-2013 181 e-mail RE: Goede voornemens voor de 3-1-2014 End-of-Week 267 e-mail RE: Communicatie Windows XP 18-2-2014 Pagina 17 van 18

Tabel 2b: geweigerde geclusterde documenten (totaal 174) Cluster Nummers Aantal documenten Opstellen van het factsheet Planning omtrent factsheet mede ten behoeve van alert online Afdelingsverslagen en concept agenda s, met betrekking tot het opstellen van het factsheet. 2, 91, 95 t/m 110, 112 t/m 123, 125 t/m 157, 160 162 t/m 173, 175 t/m 180, 182 t/m 186 Periode 64 17-09-2013 t/m 28-06-2014 23 10-09-2013 t/m 03-01-2014 187 t/m 224 38 04-09-2013 t/m 08-04-2014 Ontwikkelen en vormgeven test-knop Informeren van veiligheidsregio s Overdracht en interne informatievoorziening 225 t/m 228 4 7-02-2014 t/m 14-02-2014 229 t/m 231 3 18-3-2014 t/m 26-3-2014 232 t/m 266, 42 09-09-2013 t/m 268 t/m 273 05-06-2014 Pagina 18 van 18