De prijs De prijs van het product dat je verkoopt is een erg belangrijk marketinginstrument. De prijs geeft immers de waarde van iets weer. Als je op restaurant gaat en je bestelt een menu van 50,00 EUR, dan verwacht je meer en beter dan als je je beperkt tot een dagschotel van 9,00 EUR. De prijs van het product zorgt er anderzijds ook voor dat er geld in het bakje van de producent komt. Alle andere inspanningen die je onderneemt, kosten geld. In je Jieha! zal je de verkoopprijzen van je producten ook zelf moeten bepalen. Aangezien je eerlijke en/of streekproducten verkoopt, is het bijzonder interessant dat je een zicht krijgt in de manier waarop de prijs van een product tot stand komt in een gewone onderneming en hoe in de fair trade aan toegaat. Als je de prijs voor een product wilt bepalen, moet je met drie elementen rekening houden: de kosten, de vraag naar je product en de concurrentie. We overlopen die elementen. 1 De kosten Het spreekt voor zich dat de verkoopprijs hoger is dan de kostprijs van het product. Belangrijk daarbij is dat je rekening dient te houden met alle kosten! Sommige kosten, zoals de aankoopprijzen, zijn nogal vanzelfsprekend, terwijl je andere kosten misschien sneller over het hoofd zal zien. Som eens op welke kosten jullie allemaal zullen maken. Probeer eens een raming te maken van alle kosten die jullie zullen maken. Hoeveel zullen die in totaal bedragen? De prijs _ 1
Het spreekt voor zich dat de verkoopprijs hoger moet liggen dan de kostprijs. Alleen op die manier kan je winst maken. Bereken een kostprijs per product en vergelijk die met de verkoopprijs. Is ieder product winstgevend? Als er producten zijn die niet winstgevend zijn, dan moet je op zoek naar de oorzaken van dit probleem: te hoge kosten, te lage prijs? De prijs _ 2
2 De vraag Je moet natuurlijk niet enkel uit je kosten geraken. Je moet ook rekening houden met de bereidheid tot betalen van de klant! Het spreekt voor zich dat slechts weinigen 10,00 EUR willen neertellen voor een glas cola, terwijl er net heel veel gegadigden zijn als er slechts 0,75 EUR voor gevraagd wordt. Het is dus belangrijk om te weten welke prijs jouw klant bereid is te betalen. Dat kan je best leren uit een marketingonderzoek. Als je dit onderzocht hebt, geef dan de prijzen weer die de voorkeur genieten van de potentiële klanten. Natuurlijk mag je je daardoor niet blindelings laten leiden: enerzijds moet je ervoor zorgen dat je zeker uit je kosten geraakt. Anderzijds is er nog een verschil tussen wat de potentiële klant zegt dat zij/hij wil betalen en het effectief betalen van die som voor je product. Als je er voor wilt zorgen dat je klant echt overtuigd is om jouw product te kopen, kan een psychologische prijszetting soms nog een bijkomend hulpmiddel zijn. Je zal al gezien hebben dat handelaars hun prijzen onder psychologische prijsdrempels bepalen: 9,95 EUR in plaats van 10,00 EUR. Verklaar het nut van dergelijke prijszetting. De prijs _ 3
3 De concurrentie De kosten en de vraag zullen de uiteindelijke prijs van producten sterk beïnvloeden. Een derde doorslaggevend aspect is de concurrentie. Nochtans is het zo dat die niet altijd even bepalend is in je prijszetting. In welke gevallen is de concurrentie erg belangrijk in je prijszetting? En wanneer minder? Hoe situeer je jullie verkoopprijzen tegenover de concurrentie? 4 Eerlijke prijs Afhankelijk van verschillende factoren komen prijzen van producten tot stand: het aantal vragers (consumenten) en aanbieders (producenten), de aard van het product, de toetredingsmogelijkheden en de doorzichtigheid van de markt. In de (economisch-wetenschappelijk) beste omstandigheden is de prijs die voortvloeit uit een marktsituatie met volkomen concurrentie ideaal. Zowel de consumenten als de producenten bereiken een optimale situatie. Wisselende omstandigheden vertalen zich telkens in een correcte marktprijs. De prijs _ 4
In werkelijkheid verloopt de prijsvorming op de (inter)nationale markten niet altijd zoals de economische wetenschap zou willen: te sterke machtsconcentraties van grote ondernemingen, te scherpe handelsbelemmeringen tussen landen en andere tekortkomingen van de markt, benadelen dan eens de producenten, dan weer de consumenten. In internationale handel met ontwikkelingslanden worden vaak de belangen van de producenten geschaad. De prijzen waartegen ze moeten verkopen - tenminste als ze willen verkopen - zijn dikwijls te laag. Ook hier in het Westen zijn een aantal mensen zich ervan bewust. Een organisatie als Oxfam-Wereldwinkels loopt voorop in deze bewustmakingscampagne. Een Max Havelaar -keurmerk kan de Westerse klanten direct duidelijk maken welke producten tegen een eerlijke prijs verhandeld worden. Zoek eens op wat bedoeld wordt met een eerlijke prijs. Het is dus niet de bedoeling om de handel met de ontwikkelingslanden lam te leggen. Integendeel, deze moet versterkt worden, maar dan op basis van eerlijke prijzen. Kortom: Trade, not aid. In je Jieha! zal je niet alleen eerlijke en/of streek -producten verkopen, maar je zal ook voor een stuk de eerlijke handelsboodschap helpen uitdragen. De prijs _ 5
5 Jieha!-prijs Maak een overzicht van de verkoopprijzen voor jullie verschillende producten. Jullie moeten zorgen dat je uit de kosten geraakt, hopen dat de prijs weerspiegelt wat de klanten willen betalen en rekenen op een concurrentie met gelijkaardige prijzen. Het aspect eerlijke prijs zal je zeker moeten uitspelen om je klanten te overtuigen. 6 Btw Aangezien je als Jieha! werkt onder de koepel van Vlajo, een vzw, heb je geen btwadministratie te voeren. Er valt dus geen btw terug te vorderen van of te betalen aan de bevoegde diensten. Het kan toch nuttig zijn dat je een zicht hebt op het btw-percentage dat van toepassing is op jullie producten. De prijs _ 6