Zeggenschap en keuzevrijheid in de zorg voor ouderen CDA symposium Nunspeet, 27 september 2013 CDA symposium 27 september 2013 1
De huidige perceptie van ouderen: Er moet stevig worden bezuinigd. Recht op ondersteuning en verzorging verdwijnt en wordt compensatieplicht door gemeenten.. Wat zeggen die woorden en wat betekent dit voor mij? De gemeente neemt taken over van het rijk. Maar welke en hoe? Het wordt moeilijk, zo niet onmogelijk, om in een verzorgingshuis te worden opgenomen.we moeten langer zelfstandig thuis blijven wonen Maar tegelijkertijd wordt er bezuinigd op de ondersteuning en zorg die nodig is om langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Er wordt verondersteld dat mantelzorg zal worden geleverd door familie, buren, vrijwilligers.. Maar ik weet niet of ik daar op kan rekenen. Hoe moet dit allemaal gaan werken? Waar moeten we zijn? KBO Nunspeet Er wordt van alles over ons beslist maar niet met ons en het wordt zeker niet beter maar wel slechter CDA symposium 27 september 2013 2
Langer zelfstandig thuis moeten wonen Betekent het geven van eigen verantwoordelijkheid aan de ouderen en dus de noodzaak voor en recht op eigen regie en onafhankelijkheid over wat ik wil en wat ik doe. Zeggenschap en keuzevrijheid van ouderen in hun zorg is inherent aan het huidige regeringsbeleid Maar is dit theorie of praktijk? Immers, hoe ouder ik word hoe meer ondersteuning ik nodig heb om alleen te kunnen blijven wonen. Volledige eigen zeggenschap en keuzevrijheid is niet altijd vol te houden op gevorderde leeftijd. CDA symposium 27 september 2013 3
Minimum randvoorwaarden voor zelfstandig thuis wonen: een schoon huis geschikt voor de benodigde zorg en/of verpleging. een dagbesteding. ogen en oren bij ouderen die weinig sociale contacten hebben, om bij achteruitgang anderen snel in te schakelen. stimuleren van zelfredzaamheid. aanleren van vaardigheden. KBO Nunspeet bewaken dat mantelzorg en vrijwilligers worden ingeschakeld, maar niet overbelast. Het WELBEVINDEN van de ouderen moet de hoogste prioriteit zijn. CDA symposium 27 september 2013 4
Potentiele spanningsvelden tussen bestuur en cliënten ( de ouderen) -1-: Wie bepaalt voor mij wat wenselijk is of wat nodig is en op basis waarvan? Wat is de grens van afhankelijkheid van overbelaste mantelzorg en wanneer heb ik recht op ondersteuning door professionele dienstverleners, hetzij extramuraal dan wel intramuraal? Is er voor mij een voor ouderen geschikte woning als ik lichamelijke beperkingen krijg en niet in aanmerking kom voor een verzorgingshuis? CDA symposium 27 september 2013 5
Potentiele spanningsvelden tussen bestuur en cliënten ( de ouderen) -2-: Bij welke dienstverlener moet ik zijn, want er zijn er zoveel? Ik raak verward door steeds andere hulpverleners met andere ideeën. Budgetbeperkingen bij dienstverleners of commerciële leveranciers resulteren in minimum kwaliteit van voorzieningen: Op welke kwaliteit van dienstverlening heb ik recht? CDA symposium 27 september 2013 6
De keuze aan dienstverlening is overweldigend en verwarrend en versnipperd: Hulp is nodig bij het vinden van de juiste weg hierin én bij het overleg met o.a. de welzijn verleners PCO Het Venster en de SWON inclusief het NOAT, Icare, RST, PrivaZorg, Woonzorgservice Noordwest-Veluwe (Ittmannshof, Veluwse Heuvel), Woonzorgnet (Kodal), Woonzorg Unie Veluwe (Bunterhoek, De Brem, Clockenslag), Oranjehof Elspeet, Het Baken, etc. Alzheimercafé, De Zonnenbloem, Rode Kruis, Veluvine Ontmoet, Stichting Steunpunt Vrijwilligers, Mantelzorg, Hulpdienst enz. de GGZ, de 1 e en 2 e lijns zorg (huisartsen, apothekers, paramedische zorg, specialisten) Omniawonen voor het leveren van geschikte seniorenwoningen en eventuele aanpassingen daarvan, De gemeentelijke WMO consulenten, het ICZ de zorgverzekeraars KBO Nunspeet Met het ouder worden ontstaat een geleidelijke behoefte aan meer en andere zorg en ondersteuning. Dat betekent dus ook het overgaan van de ene naar de andere dienstverlening of vergoedingssysteem. CDA symposium 27 september 2013 7
Integrale Sociale Wijkteams als poortwachter SBON voorstel om de zelfstandig thuiswonende ouderen in hun wijk te begeleiden bij het toepassen van hun zeggenschap en keuzevrijheid via EEN toegangspoort. Zie Trouw van 26 september 2013!! Dit is een bestaand concept Wordt elders al gedaan!! CDA symposium 27 september 2013 8
Voornaamste doelen van Sociale Wijkteams: Om zoals de regering wil KBO Nunspeet ouderen zo lang mogelijk uit verzorgingshuizen en ziekenhuizen te houden Huisartsen bezoek, bezoek aan specialisten en medicijngebruik tot het noodzakelijke te beperken Om door preventie en welzijnswerk ouderen zo lang mogelijk vitaal te houden Hierbij het welbevinden van ouderen voorop te stellen. CDA symposium 27 september 2013 9
Sociale wijkteams bereiken de doelen door (1) : Bekendheid met de individuele ouderen in de wijk en hun omgeving door een vast aanspreekpunt in de wijk met korte communicatielijnen voor een betere herkenning van zorgvragen en behoeften van ouderen. Vaste persoonlijke begeleider(s) met kennis van ziektes, het ouder worden, handicaps en alles wat daar bij komt kijken die behandeling en ondersteuning regelen van samenwerkende huisartsen, specialisten en welzijn- en zorg dienstverleners naar gelang de persoonlijke wens en behoefte. De aandacht te richten op drie belangrijke thema s: kwetsbaarheid, complexiteit van de zorgvraag en het welbevinden van ouderen. CDA symposium 27 september 2013 10
Sociale wijkteams bereiken de doelen door (2) : Ondersteuning op maat te organiseren: niet waar men recht op heeft maar wat nodig is > optimale zorg in termen van noden, kwaliteit en kosten. Ook de invloed van een behandeling op het welbevinden van ouderen wordt meegewogen Regelmatig contact, namens of samen met de zelfstandig thuiswonende ouderen met de welzijn- en zorgverleners (bijvoorbeeld uw huisarts of uw behandelend specialist), de WMO ambtenaren, het ICZ en/of de zorgverzekeraar. Geloofwaardigheid en gezag bij de welzijn- en zorgverleners, 1 e en 2 e lijns zorg, gemeentelijke WMO consulenten, het ICZ en/of de zorgverzekeraar. CDA symposium 27 september 2013 11
Inrichting van Sociale Wijkteams (1): KBO Nunspeet Absolute voorwaarde is Bereidheid tot integrale samenwerking tussen alle welzijn- en zorg dienstverleners in Nunspeet en volledige acceptatie door 1 e en 2 e lijn zorg, de ambtelijke WMO consulenten, het ICZ en de zorgverzekeraars. Professionals geleverd door samenwerking van al die dienstverleners in welzijn, zorg en verpleging. Vrijwilligers speciaal getraind voor het werk in de wijken. CDA symposium 27 september 2013 12
Inrichting van Sociale Wijkteams (2): KBO Nunspeet Flexibele teams voortdurend aangepast aan de wensen en noden van de individuele ouderen in de wijk zoals bepaald in onderling overleg door de dienstverleners en met eigen inbreng van de ouderen. Door mensen vroeg op te zoeken, wordt de inzet van zwaardere zorg te voorkomen. Preventie voor cureren! Als zwaardere zorg toch nodig is, gebeurt dit in gebiedsgerichte teams. De grootte van een wijk moet worden bepaald door de samenwerkende dienstverleners. Criteria daarvoor zijn nabijheid, korte lijnen efficiënt organiseren, goede aansluiting bij het lokale wijksteunpunt. CDA symposium 27 september 2013 13
Kosten planning en bewaking (1) Financiële borging door fondsenwerving uit de nu versnipperde budgets voor ouderenzorg. Op uitvoeringsniveau leidt het steeds verder opknippen van de zorg in declareerbare producten en handelingen, bedoeld om efficiencywinst te boeken, juist tot het tegenovergestelde effect: door de versnippering nemen transactie- en registratiekosten toe en daalt de productiviteit. De Regio Nijmegen werkt met Persoonsvolgende budgets. Cliënten krijgen het geld niet op hun eigen rekening. In plaats daarvan worden zorgaanbieders rechtstreeks uitbetaald door de gemeente en/of zorgverzekeraar. CDA symposium 27 september 2013 14
Kosten planning en bewaking (2) De voordelen: de cliënt hoeft niet meer zelf de administratie te voeren meer invloed op wie de zorg levert en tegen welke voorwaarden dat gebeurt. Betere kostenbewaking en kosten efficiency van het totaal van welzijn en zorg in de wijk en/of gemeente. Voorwaarde: de cliënt is in staat is om zelf de regie te voeren over zijn/haar situatie. Als dit niet mogelijk is, kan een vertegenwoordiger worden aangewezen om dit namens de cliënt te doen. De mantelzorg wordt in principe niet betaald met een Persoonsvolgend budget. CDA symposium 27 september 2013 15
Voortrekkersrol van het gemeentebestuur (College en Raad) (1): Het invoeren van het concept van integrale Sociale Wijkteams en het voeren van de regie bij het bundelen van de welzijn- en zorg dienstverlenende organisaties, indicatieorganen en zorgverzekeraars. Het faciliteren en leiding geven voor een optimale samenwerking tussen alle welzijn- en zorgdienstverleners, huisartsen en specialisten o.a. door het bepalen/overeenkomen van doelstellingen en kwaliteitseisen en budgets. CDA symposium 27 september 2013 16
Voortrekkersrol van het gemeentebestuur (College en Raad) (2): Het organiseren van de financiële borging van het Sociale Wijkteams concept tezamen met zorgverzekeraars (zoals elders wordt gedaan) om de inefficiency van versnipperde regelingen om de zorg te betalen te vermijden. Het controleren en rapporteren van voortgang en kwaliteit van de geleverde diensten door de wijkteams Het ontwikkelen van een visie en het faciliteren van voldoende woningen geschikt voor langer thuiswonende ouderen met lichamelijke beperkingen. CDA symposium 27 september 2013 17
Samenvattend: KBO Nunspeet Sociale wijkteams bekend met de individuele omstandigheden en noden van de ouderen en korte communicatielijnen met hen zijn in staat om op een betekenisvolle manier zeggenschap en keuzevrijheid te bieden aan de ouderen bij het zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen tegelijkertijd zorg en ondersteuning op maat te leveren op de meest kosten efficiënte manier. Dit is elders reeds bewezen. Dus: waarom niet in Nunspeet? Het gemeentebestuur heeft hier de voortrekkersrol CDA symposium 27 september 2013 18