VRAGEN BIJ DE COMPETENTIES

ONDERWIJSMAGAZIJN VOOR LOB VRAGEN BIJ DE COMPETENTIES Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

VRAGEN BIJ ONTDEK COMPETENTIES JE PASSIE MOTIEVEN INLEIDING In LOB-trainingen en tijdens gesprekken met loopbaanbegeleiders merken wij dat loopbaanbegeleiders het niet altijd makkelijk vinden om vragen te stellen aan studenten wanneer ze loopbaangesprekken voeren. Loopbaanbegeleiders ervaren dat ze handelingsverlegen zijn op het moment dat een student bijvoorbeeld zegt dat hij het antwoord op een vraag niet weet of wanneer een student alleen maar ja of nee antwoordt of een antwoord geeft die geen directe uitnodiging is om verder te vragen. Het is voor loopbaanbegeleiders derhalve de kunst om vragen te stellen die uitnodigen tot gesprek en die tegelijkertijd de student aanzetten om over zichzelf na te denken of door de vragen die de loopbaanbegeleider stelt uitgedaagd wordt om bepaalde ervaringen te beschrijven die een loopbaangesprek mogelijk maken. In dit boekje zijn opnieuw de vijf competenties onder de loep genomen en zijn bij elke loopbaancompetentie een reeks aan mogelijke vragen geformuleerd. Deze vragen zijn in willekeurige volgorde genoteerd; zij kunnen gebruikt worden om een gesprek te beginnen, een gesprek doorgang te laten vinden of een gesprek te laten eindigen. Met andere woorden: vragen die de student mee kan nemen om er in een volgend gesprek op door te kunnen gaan. Vanzelfsprekend is de lijst vragen die hier opgenomen zijn, niet uitputtend. Wij hopen dat ze voor loopbaanbegeleiders aanzet zijn om te ervaren dat er een heleboel variatie aan vragen mogelijk zijn die relevante antwoorden bij studenten kunnen uitlokken. COLOFON Samengesteld: Claudine Hogenboom Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Gebaseerd op: Redactie: Onderwijsmagazijn LOB van het Summa College, Eindhoven Ravestein & Zwart INLEIDING INHOUDSOPGAVE Vormgeving: Atelier Chênevert, www.atelierchenevert.nl Uitgebracht door: Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo www.lob4mbo.nl www.loopbaanmagazijn.nl Januari 2015 Dit magazijn is voor iedereen vrij te gebruiken, met bronvermelding.

ONTDEK JE TALENT VRAGEN OM TALENTEN BIJ DE STUDENT TE LATEN BENOEMEN capaciteitenreflectie ONTDEK JE PASSIE VRAGEN OM DE PASSIE VAN DE STUDENT NAAR BOVEN TE HALEN motievenreflectie ONTDEK JE WERKPLEK VRAGEN OM DE STUDENT TE LATEN VERHALEN OVER ZIJN BPV-PLEK / ZIJN WERK werkexploratie ZELF AAN ZET VRAGEN OM DE STUDENT TOT ACTIE TE BRENGEN loopbaansturing IN GESPREK MET VRAGEN OM STUDENTEN TE STIMULEREN MET ANDEREN IN GESPREK TE GAAN netwerken INHOUDSOPGAVE AFRONDING VAN HET GESPREK

ONTDEK JE TALENT vragen om talenten bij de student te laten benoemen ONTDEK JE TALENT VRAGEN OM TALENTEN BIJ DE STUDENT TE LATEN BENOEMEN capaciteitenreflectie Wat kun je heel goed volgens je praktijkopleider/begeleider integrale opdrachten/ BPV-begeleider/docent? Geef eens een voorbeeld van wat goed ging. Heb je wel eens complimenten gehad van je collega s op je BPV-plek/van je praktijkbegeleider/van je BPV-begeleider/ van je docent? Wat was het laatste compliment dat je gekregen hebt? Waarvoor had je eigenlijk een compliment verwacht? Waar ben je trots op? Waar ben je goed in? Hoe heb je voor elkaar gekregen dat je daar goed in bent? Ben je daar ook goed in als je niet aan het werk bent? Welke eigenschap heb je nodig om dit goed te kunnen doen? Kun je andere mensen ook helpen met die eigenschap? Wat zouden andere mensen van jou kunnen leren? Op wie ben je jaloers en waarom? Wat zien anderen meestal niet van jou? Kun je je sterke en zwakke punten opnoemen? Ken je iemand die jou bewondert? Met welk dier kun jij jezelf vergelijken? Waarom is dat zo? Als je een T-shirt voor jezelf zou maken, wat zou je dan op de voorkant zetten? Als ik je moeder/je vader/je vrienden/je buurvrouw/je zus/je broer vraag waar je wel of niet goed in bent, wat zeggen die dan? Wat staat er op de eerste pagina van jouw persoonlijke website? Welke baantjes heb je gehad en waar wil je over vertellen? ONTDEK JE TALENT

ONTDEK JE TALENT vragen om talenten bij de student te laten benoemen Welk(e) vakantie/baantje/ervaring/ontmoeting/reis/leesboek had je nooit willen missen? Waarom? Of: wat heeft die ervaring opgeleverd? Wat maakte die ervaring zo bijzonder? Hoe geef jij je grenzen aan? Met wie wil je werken? Hoe ga je met afspraken om? Wat vind je belangrijk in je contact met mensen? Hoe breng je je boodschap over? Hoe leg je contact? Hoe houd je controle? Hoe belangrijk is duidelijkheid voor jou? Wanneer vraag je om hulp? Welke (eerste) indruk wil je maken? Wat betekent eerlijkheid voor jou? Hoe maak je een keuze? Welke drie eigenschappen typeren jou? Hoe wil je begeleid worden? Hoe maak je gebruik van je lichaamstaal? Hoe nauwkeurig ben je? Hoe nieuwsgierig ben je? Wat is het eerste dat je opvalt aan iemand? Hoe ben je aan je eerste baantje/ BPV-plek gekomen? Voor welk probleem ben jij de oplossing? Wat heb je nodig om te kunnen presteren? Wat vind je belangrijk in een samenwerking? Hoe weet je wat iemand nodig heeft? ONTDEK JE TALENT

En als het voor de student moeilijk is om zijn kwaliteiten te benoemen: Welke werkzaamheden doe je? Heb je te maken met klanten/omgaan met collega s/werkverdeling/telefoon? Wat doe je daarbij goed? Met wie zou je kunnen overleggen om erachter te komen of dit een kwaliteit van jou is? Wat zou je willen uitproberen om erachter te komen of dit een kwaliteit van jou is? ONTDEK JE TALENT vragen om talenten bij de student te laten benoemen ONTDEK JE TALENT

ONTDEK JE PASSIE vragen om de passie bij de student naar boven te halen ONTDEK JE PASSIE VRAGEN OM DE PASSIE VAN DE STUDENT NAAR BOVEN TE HALEN motievenreflectie Welke situatie in de BPV/tijdens de les gaf jou een goed gevoel? Beschrijf waarom. Wat zijn uitdagingen voor jou? Waar zou je strijd voor willen leveren? Waar zou je voor willen vechten? Wat zegt het over wat jij belangrijk vindt? Over je waarden? Hoe zou je die waarden willen noemen? Wat zegt dit over jouw leefregels? Wat geeft jou energie? Voor welk probleem ben jij de oplossing? Wat heb je nodig om te kunnen presteren? Waar kijk je naar uit? Waar geef je graag je geld aan uit? Waar geloof je in? Waar wil je echt heel erg je best voor doen? Waar ga je van glimlachen? Wat is je grootste blunder? In welke situatie kom jij helemaal tot je recht? Wat doe je dan? Wat zien anderen dan aan jou? Waar ben je trots op? Waar kom je je bed voor uit? Waarvoor kom jij in beweging? Waarin wil je de beste zijn? Hoe geef jij je grenzen aan? ONTDEK JE PASSIE

ONTDEK JE PASSIE vragen om de passie bij de student naar boven te halen Wanneer durf je te gokken? Waar voel jij je als een vis in het water? Wat is voor jou nou écht belangrijk? Waar merk je aan dat jij het naar je zin hebt of niet? Hoe zien anderen aan jou dat je goed in je vel zit? Waar word jij boos over? Waar word je blij van? Waar ga je voor? Welke mensen zijn belangrijk voor je en waarom? Wie is je held/wie bewonder je? Met wie breng jij graag je tijd door? Wanneer voel jij je gerespecteerd? Waar droom je van? Waarvan ga je stralen? Waar heb jij je druk om gemaakt op de BPV-plek? Wat zegt dit over wat belangrijk/interessant/moeilijk is voor jou? Is dit ook wat je buiten je werk raakt en is dat dan altijd zo? Wat wil je uit je BPV/je opleiding/je toekomstige werk halen? Waarin zou je willen uitblinken? Waar zou je beroemd in willen worden? Welke dienst verleent jouw eigen bureau straks? Welk product maakt jouw eigen bedrijf straks? Hoe ziet jouw droombaan eruit? Waar zie jij jezelf over vijf jaar? Welke kleur vind je het mooist voor de inrichting van jouw kamer? Waar doet je dat aan denken of wat voor gevoel geeft die kleur? Wat is daarin belangrijk voor je? Wat zou je doen als je vader/moeder zou worden? Hoe zou het voor jou zijn als je doet wat je vader/moeder doet? Waarin zou je je nog willen specialiseren? Als je morgen iets nieuws zou mogen doen, wat zou dat dan zijn? Hoe ga jij om met kritiek? Als je hier de deur uitloopt, wat zou je dan het allerliefste willen doen? ONTDEK JE PASSIE

ONTDEK JE WERKPLEK vragen om de student te laten verhalen over zijn bpv-plek / werk ONTDEK JE WERKPLEK VRAGEN OM DE STUDENT TE LATEN VERHALEN OVER ZIJN BPV-PLEK / ZIJN WERK werkexploratie Welke wensen heb jij voor het werk dat je later wilt doen? Wat wil je onderzoeken over jezelf en je latere werk? Wat heb je deze week tijdens de BPV gedaan? Met hoeveel plezier ga je naar je BPV-plek? Wat zie ik als ik jou aan het werk zie? Hoe is de sfeer op jouw BPV-plek? Hoe start jij de dag op jouw BPV-plek? Je bent een dag directeur van jouw BPV-bedrijf, wat zou je dan veranderen? Welke werkzaamheden doe je met veel plezier? Hoe zou je jouw werk nog leuker kunnen maken? Wat is de leukste taak van jouw BPV? Welke taken maken jou enthousiast? Lukt het jou om die taak alleen uit te voeren? Zijn er dingen op de BPV die moeilijk voor jou zijn? Welke dingen zijn dat? Waar maken mensen die ook dit werk doen zich zorgen over? Wat vinden ze moeilijk? Tegen welke problemen lopen ze aan in hun werk? Zou jij deze BPV-plek aan iemand anders aanraden? Leg uit waarom. Wat zijn de voor- en nadelen van dit werk/dit beroep? Wat heb je tijdens de BPV als teleurstellend ervaren en wat zegt dat over jou? Wat wil je bereiken in je werk? Wat verwacht je van je werk? Wat wil je absoluut niet doen? Welke BPV heb je gevolgd en wat vond je hier wel of niet leuk aan? Op welke afdeling zou je het liefste willen werken en waarom? Hoe zou je kunnen uitzoeken of er werk voor je is als je je diploma hebt? Wie is je voorbeeld? Wat doet hij/zij? ONTDEK JE WERKPLEK

ONTDEK JE WERKPLEK vragen om de student te laten verhalen over zijn bpv-plek / werk Welk werk doet je vader/moeder/buurman/buurvrouw/broer/zus? Wat doet hij/zij precies? Wat kun je gebruiken om erachter te komen hoe dat werk eruit ziet? Hoe kun je dat gebruiken? Hoe betrouwbaar is die informatie? Stel dat er - terwijl je in het weekend vrij bent - een wonder gebeurt. Het wonder is dat het probleem dat je ervaart op je BPV-plek is opgelost. Je weet niet dat het is opgelost, want je was er niet en je komt net binnen. Waaraan merk jij dan op maandag dat wonder is gebeurd? Wat is er anders? Hoe voeren mensen hun werk uit? Welke problemen komen voor in dat werk? Hoe worden problemen op jouw werk opgelost? Is dit ook de manier waarop jij problemen zou willen oplossen? Hoe gaan mensen met elkaar om in dit werk? Is dit ook de manier waarop jij in je werk met mensen om wilt gaan? Wat zegt dit over de werksfeer en de taken die bij jou passen? Welke afdelingen zijn er? Welke afdeling vind jij het leukst/interessantst en waar ben je het meest nieuwsgierig naar? Welke kwaliteiten van jezelf passen bij de eisen die in het werk worden gesteld? Hoe ziet jouw ideale leidinggevende/baas eruit? Wanneer voel je je bijzonder? Wat zou je doen als je onzichtbaar kon worden? Waar vergeet je de tijd bij? Welk gevoel zou je vaker willen hebben? Hoe wil je dat mensen jou herinneren? ONTDEK JE WERKPLEK

ZELF AAN ZET vragen om de student tot actie te brengen ZELF AAN ZET VRAGEN OM DE STUDENT TOT ACTIE TE BRENGEN loopbaansturing Wat denk je nodig te hebben om dit vak/dit beroep uit te oefenen? Hoe kun je daarachter komen als je het niet weet? Hoe ga je dit aanpakken? Wat is je eerste stap? Wat heb je ervoor nodig om aan de slag te gaan? Wat wil je volgende week/volgende maand/volgend jaar bereikt hebben? Wie neemt de beslissing over jouw toekomst? Wanneer heeft dit gesprek zin voor jou? Waar heb je mij voor nodig? Wat kan ik voor je betekenen? Welke stappen moeten er gezet worden? Welke stap ga je nu nemen? Waarmee wil je aan de slag? Wat is voor jou de eerstvolgende kleine stap om dat te bereiken? Hoe voelt het voor jou om die keuze nu te maken? Hoe kun je je kwaliteiten inzetten om je volgende (lastige) stap te zetten? Wat heb je nodig om het wel te durven? Wat wil je de komende maand leren? Wat wil je op je BPV leren? Waar zou je graag je BPV volgen? Wat wil je oefenen? Wat kun je al bewijzen dat je kunt? Hoe kun je begeleiding hierbij organiseren? Wat ga je doen met de informatie die je over je gewenste werk hebt gekregen? Welke bewijzen ga je verzamelen om te laten zien dat je de kwaliteiten/capaciteiten/motivatie hebt? Hoe ga je besluiten welk werk of volgende BPV-plek het beste bij je past? Hoe ga je dit organiseren? ZELF AAN ZET

Welke leeractiviteit helpt je om dichter te komen bij jouw toekomstdroom? Welke stappen ga je hierin nemen? Wat moet er op je volgende BPV-plek nog meer mogelijk zijn? Wat heb je nodig om een goede keuze te kunnen maken? Hoe ga je de begeleiding regelen die je daarvoor nodig hebt? Wanneer heb je voor een moeilijke keuze gestaan en hoe kwam je daaruit? Hoe wil je je eigen broek op gaan houden? Wanneer ben je succesvol? Voel je je thuis op school? Leg uit waarom wel of waarom niet. Heb je wel eens een keuze gemaakt waar je spijt van hebt? Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt? ZELF AAN ZET vragen om de student tot actie te brengen ZELF AAN ZET

IN GESPREK MET vragen om studenten te stimuleren in gesprek te gaan IN GESPREK MET VRAGEN OM STUDENTEN TE STIMULEREN MET ANDEREN IN GESPREK TE GAAN netwerken Aan wie zou je kunnen vragen? Zijn er kennissen in je omgeving die? In welk netwerk(en) zit jij nu al? Aan wie vraag je raad of advies? Hoe leg je contact? Welke eerste indruk wil je maken? Ben je populair? Leg uit waarom. Hoe kun je ervoor zorgen dat je meer mensen leert kennen? Hoe ga je contact leggen? Hoe ga je dit contact onderhouden? Ken je iemand die dit werk al doet? Met wie praat je hier wel eens over? Welke persoon kan jou daarbij helpen? Welke mensen kun je vragen je verder te helpen? Ken je iemand in je klas/in je opleiding die je kan helpen? Ken je iemand die bij jouw favoriete bedrijf werkt/bpv volgt? Met wie heb je in het weekend gepraat over je opleiding? Welke internetsites heb je voor deze opleiding bezocht? Hoe zou je in contact kunnen komen met koningin Máxima? Durf jij je netwerk te benaderen/te gebruiken? Hoe doe je dat? Wat zeg je dan? Wat is een goed moment om dat te doen? Wat kun jij voor je netwerk betekenen? Wie vraag je om hulp? IN GESPREK MET

AFRONDING VAN HET GESPREK Welke nieuwe ideeën heb je opgedaan in dit gesprek? Wat ben je te weten gekomen in dit gesprek? Hoe vond je de sfeer in het gesprek? Waar wil je het de volgende keer over hebben? Welke afspraken maken we nu voor de volgende keer? INHOUDSOPGAVE afronding van het gesprek VRAGEN BIJ COMPETENTIES