Meerjarenplan 2013 2013 2016-2016 Utrecht, april 2013 Utrecht, april 2013
Inhoud 1. Missie, visie en kernwaarden 1.1. Missie 1.2. Visie 1.3. Kernwaarden 1.4. Achtergrond 1.5. Verslavingstrends 1.6. Zorgmodernisering 2. Ontwikkelingen en doelstellingen 2.1. Maatschappelijke relevantie 2.2. E-health 2.3. Preventiepaden 2.4. Biopsychosociaal model 2.5. Middelenverstrekking 2.6. Nieuwe verslavingen 2.7. Wet maatschappelijke ondersteuning 2.8. Activering 3. Sturing en besturing 3.1. Sturingsmodel zorg 3.2. Organisatiemodel 3.3. Strategisch HRM-beleid 4. Professionele bedrijfsvoering 4.1. Kwaliteit en veiligheid 4.2. Financial control 4.3. PDCA-cyclus 4.4. Concurrentiestrategie 4.5. Productportfolio 4.6. Public relations 4.7. Netwerk/ketensamenwerking 4.8. Algemeen programmamanagement 2
1. Missie, visie en kernwaarden Met de naamsverandering en de verhuizing naar onze nieuwe locatie, zet het voormalig Centrum Maliebaan in 2013 een belangrijke stap naar uitbreiding van de verslavingszorg in Midden-Nederland. In dit meerjarenplan staan onze ambities voor de komende jaren en de uitdagingen die daarmee op ons pad komen. De uitwerking naar het operationele niveau vindt plaats in de jaarplannen. 1.1. Missie Victas gaat uit van de kracht en de kwaliteiten c.q. talenten van de cliënt en helpt deze te versterken. Behandeling en zorg zijn gericht op het verhogen van de kwaliteit van leven van de cliënt met het oog op het optimaliseren van participatie in de maatschappij. Wij doen dat vanuit ons motto willen, werken, winnen : ingegeven door de motivatie van de cliënt gaan we hem/haar ondersteunen om door hard te werken de verslaving of het misbruik te overwinnen. Naast langdurig verslaafden behandelt en begeleidt Victas jongeren en mensen met lichte verslavingsproblemen. Victas richt zich naast het behandelen ook op het voorkomen van verslaving. Daarom is Victas op meerdere terreinen werkzaam: preventie, veldwerk, behandeling en maatschappelijke integratie (activering). 1.2. Visie Victas is van mening dat de sterke kanten van cliënten moeten worden verstevigd en waar nodig de maatschappelijke inbedding van cliënten moet worden verbeterd. Dit omdat maatschappelijk welzijn essentieel is in de strijd tegen verslaving. Daarnaast zien we de cliënt in een sociale context, waarbij de sociale omgeving bijzonder belangrijk is; we stimuleren zoveel mogelijk gezonde sociale relaties. Daar waar verslaving gepaard gaat met psychiatrische of psychologische aandoeningen, dienen de problemen gelijktijdig aangepakt te worden. Victas heeft hiervoor programma s ontwikkeld en zoekt waar nodig samenwerking met gespecialiseerde GGZ instellingen. Victas richt zich op herstelgerichte zorg. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de inzet van ervaringsdeskundigen en wordt aandacht gevraagd voor de rehabilitatie. 1.3. Kernwaarden Wij besteden veel aandacht aan de kwaliteit van zorg en van de behandelprogramma s. Daarnaast is er veel aandacht voor de bejegening van onze cliënten waarin respect en professionaliteit sleutelbegrippen zijn. Ook innovatie speelt een grote rol, niet alleen voor cliënten, maar ook voor medewerkers, ketenpartners en financiers. Daarom werken we waar mogelijk samen. Victas wil zich permanent blijven verbeteren en participeert daarom in wetenschappelijk onderzoek. De kwaliteit van zorg blijven we monitoren en doorontwikkelen via onze nieuw in te voeren zorgpaden. Deze zorg is efficiënt georganiseerd en evidencebased. 3
1.4. Achtergrond Victas bouwt haar aanbod als zelfstandige instelling voor verslavingszorg in Midden-Nederland uit. Daarbij zullen we vaker samenwerking aangaan met gespecialiseerde partners. De roep om efficiëntere zorg is in dit plan terug te zien in de introductie van de zorgpaden en de nadruk op extramuralisering en activering. 1.5. Verslavingstrends Analyse van trends en wetenschappelijk onderzoek op het gebied van verslaving levert Victas belangrijke input voor haar beleid en behandelstrategieën. Opvallend is dat bijna de helft van de 70.000 hulpvragers (onder meer) een alcoholverslaving heeft (2011). Het aantal heroïneverslaafden en cocaïnegebruikers blijft afnemen. De sterkste toename is te zien bij mensen die ecstasy en GHB gebruiken. 1.6. Zorgmodernisering Verslavingszorg moet en kan efficiënter en effectiever. Met die insteek start Victas met het organiseren van het zorgaanbod in transparante zorgpaden. Bij elke cliënt wordt gekeken hoe we de zorg kunnen verlenen vanuit de eigen kracht, gericht op het terugkrijgen van de controle over het leven en deelname aan de maatschappij. Daarbij wordt klinische hulp alleen in uiterste gevallen ingezet. 4
2. Ontwikkelingen en doelstellingen 2.1. Maatschappelijke relevantie De effectiviteit van de zorg bepaalt de (maatschappelijke) waarde van Victas als verslavingszorginstelling. Victas biedt snelle, betrokken en deskundige hulp, gestoeld op actuele wetenschappelijke inzichten. Met meer aanbod op gebied van wonen en zinvolle dagbesteding (afbouw van klinische behandeling) en standaardisering van producten, willen wij de kosten laten dalen. Cliënten staan bij ons altijd centraal. In hun belang is Victas vertegenwoordigd in samenwerkingsverbanden en neemt deel aan maatschappelijke debatten. 2.2. E-health Een toenemend aantal cliënten verkiest hulp via internet (e-health) boven traditionelere behandelvormen. Victas speelt in op deze ontwikkeling door actief mee te ontwikkelen aan (kosten)effectieve e-health programma s. Wij werken in dat kader samen met collega-instellingen en investeren in ICT-oplossingen en scholing. 2.3. Preventiepaden Victas wil haar positie binnen de verslavingspreventie de komende jaren verstevigen. We participeren in het landelijke verslavingspreventienetwerk en zetten in op zorg en preventie dichtbij huis. Ook ontwikkelen we nieuwe producten op het gebied van preventie. Speciale aandacht is er voor de jeugd, met het programma Victas B Open. 2.4. Biopsychosociaal model De komende jaren zal Victas haar behandelvisie gebaseerd op het biopsychosociale model (BPS-model) verder in de organisatie inbedden. Het model beschrijft de verslaving als een samenspel van aangeboren kwetsbaarheid, persoonlijke ontwikkeling en omstandigheden. Op grond hiervan zal behandeling naast eventuele medicatie altijd bestaan uit psychologische en sociaal-maatschappelijke interventies, zoals gedragstherapie en een zinvolle dagbesteding. 2.5. Middelenverstrekking Victas speelt een belangrijke rol als expert op het gebied van middelenverstrekking. Succesvolle projecten met de verstrekking van methadon, alcohol en heroïne zijn aanleiding om de komende jaren verder te investeren in (onderzoek naar) verstrekking van middelen als GHB, cannabis, buprenorfine en cocaïne. 5
2.6. Nieuwe verslavingen Bij het monitoren van nieuwe verslavingen spelen sociale media een belangrijke rol. De afdeling Preventie van Victas houdt alle trends op dit gebied bij. Victas vervult hierdoor een voorlopersrol op het gebied van trendwatching en kan snel op nieuwe ontwikkelingen inspringen. 2.7. Wet maatschappelijke ondersteuning Victas wil samen met de gemeente Utrecht optrekken bij het opstellen van het Wmo-beleid. De komende jaren zullen wij de ingezette decentralisatie van de begeleiding naar de Wmo aangrijpen om maatwerk te bieden in de directe omgeving van onze cliënten. Daarmee stimuleren we hen zelf verantwoordelijkheid te nemen. 2.8. Activering Victas ziet als voorwaarde voor herstel dat cliënten een dagbesteding vinden met zicht op een toekomst zonder middelengebruik. De komende jaren wil Victas samen met bestaande en nieuwe partners een werkbedrijf realiseren om cliënten hierbij te ondersteunen. 6
3. Sturing en besturing 3.1. Sturingsmodel zorg De invoering van de nieuwe zorgpaden vraagt om afstemming op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Hiertoe ontwikkelen wij een nieuw besturingsmodel, waarbij het belang van ketensamenwerking en de ontwikkeling van een vaste cliëntenroute binnen de zorgpaden centraal staan. 3.2. Organisatiemodel De introductie van de zorgpaden vraagt om een organisatiewijziging die in 2013 is ingezet. Wij kiezen daarbij voor integraal management. Dat betekent dat leidinggevenden motiveren, sturen op output, verantwoordelijkheden en taken delegeren en aanspreken op gemaakte afspraken. 3.3. Strategisch HRM-beleid De ambities van Victas vragen om een stevig strategisch HRM-beleid dat zich richt op het versterken van de bedrijfscultuur, ontwikkeling van vakmanschap en vernieuwing, competentiemanagement en leiderschapsontwikkeling. Strategische personeelsplanning en opleidingsbeleid ondersteunen het HRMbeleid. Met het aanbod van het gezondheidsprogramma Victas Vitalis stimuleren wij de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. 7
4. Professionele bedrijfsvoering 4.1. Kwaliteit en veiligheid Tussen 2013 en 2015 wordt toegewerkt naar een kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) dat past bij de vernieuwde organisatie en de inhoud van de zorg. Ook zal in 2015 het veiligheidsmanagementsysteem (VMS) zijn geoptimaliseerd. Daarnaast is er veel aandacht voor risicomanagement, het meten van effectiviteit van behandeling, cliënttevredenheid en de optimalisering van het kwaliteitshandboek. Ook zal er meer focus zijn op communicatie om draagvlak te creëren voor het kwaliteits- en veiligheidsdenken. 4.2. Financial control De verstrekking van maandelijkse managementinformatie maakt het mogelijk tussentijds bij te stellen, meer controle te hebben en kosten te besparen. Om die informatieverstrekking te realiseren, wordt een koppeling gemaakt tussen de diverse administratieve systemen. Ook wordt er gewerkt aan een nieuwe (bottom-up) inrichting van het begrotingsproces. 4.3. PDCA-cyclus In alle managementlagen van de organisatie wordt gewerkt volgens de Plan-Do-Check-Act cyclus: Zowel bestaande als nieuwe werkwijzen worden planmatig aangepakt volgens deze cyclus van plannen, uitvoeren, evalueren/controleren en bijstellen. 4.4. Concurrentiestrategie De stijgende zorgvraag, de veeleisendheid van zorgbehoevenden, de roep om effectievere zorg en de toetreding van nieuwe aanbieders op de verslavingsmarkt, vragen om een duidelijke concurrentiestrategie. Victas zet daarbij in op instroommanagement: het vroegtijdig aanspreken van nieuwe doelgroepen, met eigen producten en bijpassend serviceniveau. Victas zal zich in de nabije toekomst meer gaan profileren als specialist in e-health en high-service behandelingen. 4.5. Productportfolio Victas wil portfoliomanagement inzetten om stapsgewijs zicht te krijgen op de concurrentiekracht van producten en zich met sterke product-marktcombinaties te onderscheiden in de veranderende zorgmarkt. 4.6. Public relations Met een professioneel PR-beleid wil Victas het belang benadrukken van positieve aandacht voor de verslavingszorg in het algemeen en Victas in het bijzonder. Hierin hebben medewerkers en cliënten ook een rol als ambassadeur. 8
4.7. Netwerk/ketensamenwerking Ketensamenwerking is in onze visie niet alleen noodzakelijk in complexe situaties, maar ook binnen de basisgezondheidszorg en in de relatie met opdrachtgevers en andere aanbieders op het gebied van zorg, wonen, werken en welzijn. Ook hechten we veel waarde aan deelname aan professionele netwerken. 4.8. Algemeen programmamanagement De ambities en plannen voor de komende jaren vragen om een managementmethode die het mogelijk maakt de aanzienlijke veranderingen goed aan te sturen en te coördineren. Programmamanagement staat voor een integrale aanpak van de verschillende projecten en activiteiten, sturing op de onderlinge verbanden tussen projecten en de focus op resultaat. Binnen programmamanagement is er speciale aandacht voor de overgang van de bestaande organisatie naar de nieuwe manier van werken. 9