Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum Jaarverslag 2018
Inhoudsopgave Verslag van het bestuur 2 Doelstelling van de Stichting 2 Samenstelling bestuur 2 Economie en financiële markten 2 Beleggingsbeleid Portefeuille 2 Mandaat voor de vermogensbeheerder 2 Stortingen en onttrekkingen 4 Jaarrekening 5 Balans per 31 december 2018 6 Winst-en-verliesrekening over 2018 7 Grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling 8 Toelichting op de balans per 31 december 2018 9 Toelichting op de winst-en-verliesrekening over 2018 11 Bijlagen Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1. Overzicht aandelen per 31 december 2018 Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2. Overzicht obligaties per 31 december 2018 Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1
Verslag van het bestuur Doelstelling van de Stichting Door het toenmalig geheten Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur werd in 1988 een afkoopsom verstrekt aan de Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum (SFSM) in verband met de beeindiging van de jaarlijkse subsidiëring van het Nederlands Spoorwegmuseum. SFSM heeft ten doel het beleggingsbeleid en het beleggingsbeheer ten aanzien van deze afkoopsom vast te stellen en uit te voeren, alsmede ten aanzien van alle andere fondsen die aan SFSM ten behoeve van het Spoorwegmuseum ten deel zouden vallen. De gerealiseerde beleggingsopbrengsten dienen uitsluitend gebruikt te worden voor uitkeringen aan het Spoorwegmuseum voor het in stand houden en het optimaal doen functioneren van het museum. Samenstelling bestuur Op 8 juni 2018 is de samenstelling van het bestuur van SFSM gewijzigd. - De heer P.E.M. Buck is afgetreden als bestuurslid. Het bestuur dankt hem hartelijk voor zijn inzet in de afgelopen jaren voor de stichting in het algemeen en het bestuur in het bijzonder. - De heer J.J.A. van Leeuwen is toegetreden tot het bestuur en daarbij tevens benoemd tot vicevoorzitter van het bestuur. Economie en financiële markten Het jaar 2018 was een jaar waarin de ontwikkelde economieën opnieuw een robuuste groei lieten zien. Het Bruto Binnenlands Product (BBP) van de Verenigde Staten (VS) groeide met 2,9%.In de Eurozone groeide het BBP met 1,8%. In de tweede helft van het verslagjaar tekenden zich de eerste signalen af van een groeivertraging. De vertraging werd door meerdere aspecten veroorzaakt. De handelsoorlog tussen de VS en China was een van de belangrijkste oorzaken. De Fed verhoogde de rente vier keer met 0,25%. De ECB (Eurozone) verhoogde de rente niet, ondanks de economische groei die plaatsvond. De ECB stopte eind 2018 wel met het stimuleringsprogramma. De aandelenmarkten hadden een slecht jaar. De euro genoteerde aandelen daalden met ruim 12%. De handelsoorlog tussen de VS en vooral China, de naderende Brexit en de onzekerheid omtrent de houdbaarheid van de Italiaanse staatsschuld droegen bij aan de omslag in het belegger sentiment. De winstontwikkeling van de bedrijven bleef overigens positief. In de VS steeg de tienjaarsrente naar 2,7%. De stijging werd vooral veroorzaakt door de verkrapping van het beleid van de FED. Overigens daalde de Amerikaanse rente in het vierde kwartaal met een half procentpunt. Deze daling werd veroorzaakt door de vertraging van de economische groei. De Duitse tienjaarsrente daalde van 0,4% naar 0,2%. Beleggingsbeleid Portefeuille De portefeuille behaalde in 2018 een rendement van -3,5%. Het rendement op de aandelenportefeuille bedroeg -10,3% en op de obligatieportefeuille werd een rendement van 0,5% behaald. Mandaat voor de vermogensbeheerder Portefeuille De benchmarkweging van aandelen bedraagt 33% en die van vastrentende waarden 67% (onderverdeeld naar 31% staatsobligaties en 36% bedrijfsobligaties). Hierbij gelden bandbreedtes van 0% tot 40% voor aandelen en 60% tot 100% voor vastrentende waarden. 2
Maximaal 2,5 miljoen wordt aangehouden op de Rabobank spaarrekening. De wegingen en bandbreedtes voor aandelen, obligaties en de liquiditeiten worden berekend op basis van de portefeuille exclusief de Rabobank spaarrekening. Een toelichting bij voornoemde 2,5 miljoen is, dat het bestuur in 2018 besloot om binnen het beleggingsbeleid het maximaal toegestane bedrag op de Rabo spaarrekening te verhogen van 1,5 miljoen naar aldus 2,5 miljoen. Mandaat Bandbreedte Portefeuille 31.12.2018 Aandelen 33% 0% - 40% 33,9% Vastrentende waarden 67% 60% - 100% 64,9% Staatsobligaties 31% 25% - 100% 27,7% Bedrijfsobligaties 36% 0% - 40% 37,2% Liquiditeiten Kasbank 0% 0% - 5% 1,2% Totaal exclusief spaarrekening Rabobank 100% 100% Spaarrekening Rabobank *) n.v.t. max. 2,5 miljoen 2.495.546 *) De verantwoordelijkheid voor het beheer van de spaarrekening Rabobank valt onder het bestuur, dat wil zeggen niet onder het mandaat van de vermogensbeheerder. Aandelen De aandelenportefeuille is belegd in euro genoteerde aandelen die onderdeel uitmaken van de MSCI EMU. Dit is tevens de benchmark. Het bestuur beslist in specifieke gevallen als hiervan wordt afgeweken. Buiten de benchmark mag worden belegd in Shell. Er worden goedlopende ondernemingen gekozen die waarde creëren op de lange termijn. De portefeuille bestaat uit ongeveer 25 namen. Vastrentende waarden Staatsobligatieportefeuille wordt belegd in staatsobligaties genoteerd in euro s en uitgegeven door landen die deelnemen aan de Europese Monetaire Unie. Er mag gezamenlijk maximaal 15% van de staatsobligatieportefeuille belegd worden in Spanje en Italië. Daarnaast mag maximaal 15% belegd worden in Ierland. Er mag niet belegd worden in staatsobligaties van Portugal en Griekenland. Tot staatsobligaties worden ook gerekend obligaties uitgegeven door supranationale instellingen met minimaal een AA rating. Bedrijfsobligaties worden belegd in bedrijven die een hoofdzetel in één van de eurolanden hebben. Er mag niet belegd worden in bedrijfsobligaties uitgegeven door Portugese, Italiaanse, Ierse, Griekse en Spaanse bedrijven. Zolang er vermogen staat op de Rabobank spaarrekening wordt niet belegd in Rabobank obligaties. De minimale omvang van de lening is 500 miljoen. De obligaties dienen een minimale kredietwaardigheid van A te hebben. Bij de selectie van obligaties wordt rekening gehouden met de kredietwaardigheid op de lange termijn. De maximale looptijd is 10 jaar. De benchmark is de Merrill Lynch euro government exclusief PIIGS, alle looptijden langer dan 1 jaar. Duratie De rente ligt momenteel op een historisch laag niveau. De duratie van de obligatieportefeuille is daarom (tijdelijk) verlaagd naar ongeveer 4 à 4,5. Als de rente is gestegen zal het bestuur beoordelen of de duratie wordt opgehoogd. Gebruik benchmarks De rendementen van SFSM worden indicatief vergeleken met een benchmark. Het is geen doel op zich om een hoger rendement dan de benchmark te behalen. Doel is een goed rendement op de lange termijn. Spaarrekening Rabobank Zolang de rentes laag zijn, wordt maximaal 2,5 miljoen aangehouden op de Rabobank spaarrekening. Als de rente is gestegen wordt het gebruik van de spaarrekening door het bestuur opnieuw beoordeeld. 3
Stortingen en onttrekkingen Stortingen De NS Groep NV heeft in 2018 een storting naar SFSM gedaan van 1,0 miljoen. ProRail BV heeft in 2018 een storting gedaan van 750.000. Onttrekkingen In 2018 is in totaal 684.799 overgemaakt van SFSM naar het Spoorwegmuseum. Dit bedrag betreft de resultante van de exploitatiebijdrage 2017 en 2016. Toezeggingen De toegezegde, c.q. de in begin 2019 betaalde bijdrage in de exploitatiekosten van het Spoorwegmuseum over 2018 bedraagt 2.116.000 (2017: 2.676.977). 4
Jaarrekening 5
Balans per 31 december 2018 (Bedragen in euro's) 31-12-2018 31-12-2017 Activa *) Beleggingen (1) 8.367.191 8.860.498 Overlopende activa (2) 9.186 0 Liquide middelen (3) 2.596.578 1.385.292 Totaal activa 10.972.955 10.245.790 Passiva Eigen vermogen (4) 8.849.920 9.546.861 Kortlopende schulden (5) 2.123.035 698.929 Totaal passiva 10.972.955 10.245.790 *) De nummering verwijst naar de toelichting. 6
Winst-en-verliesrekening over 2018 (Bedragen in euro's) 2018 2017 Inkomsten uit beleggingen Interest (6) 151.110 173.906 Dividenden (7) 69.339 67.279 220.449 241.185 Beleggingsresultaten Beleggingsresultaten obligaties -124.713-150.345 Beleggingsresultaten aandelen -394.232 320.725-518.945 170.380 Lasten Kosten effecten (8) -31.704-31.193 Overige kosten -741-182 Resultaat -330.941 380.190 7
Grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling Beleggingen Aandelen zijn gewaardeerd op actuele waarde, zijnde de beurskoers per balansdatum. Obligaties zijn gewaardeerd op actuele waarde, waarbij de opgelopen rente onderdeel uitmaakt van de waardering. Overige activa en passiva De overige activa en passiva zijn gewaardeerd op nominale waarde. Inkomsten uit beleggingen De inkomsten uit beleggingen betreffen de aan het verslagjaar toe te rekenen opbrengsten van de beleggingen. Ten aanzien van dividenden is uitsluitend het in het verslagjaar ter beschikking gestelde dividend als opbrengst verantwoord. Beleggingsresultaten Verschillen tussen de actuele waarde aan het begin van het boekjaar respectievelijk de aankoopwaarde in het verslagjaar en actuele waarde aan het eind van het verslagjaar respectievelijk de verkoopwaarde zijn verantwoord onder beleggingsresultaten. Overige baten en lasten De overige baten en lasten zijn opgenomen voor de aan het verslagjaar toe te rekenen bedragen. 8
Toelichting op de balans per 31 december 2018 (Bedragen in euro s) (1) Beleggingen 31-12-2018 31-12-2017 Aandelen 2.873.309 3.268.956 Obligaties 5.493.882 5.591.542 Totaal beleggingen 8.367.191 8.860.498 De nominale waarde van de obligaties bedraagt per 31 december 2018 4.907.899 en per 31 december 2017 4.832.899. De mutaties in de beleggingen zijn als volgt: 2018 2017 Aandelen Stand per 1 januari 3.268.956 3.067.693 Aankopen 224.220 3.179 Verkopen -225.635-122.641 Beleggingsresultaat -394.232 320.725 Stand per 31 december 2.873.309 3.268.956 Obligaties Stand per 1 januari 5.591.542 6.562.368 Aankopen 1.001.120 786.366 Verkopen/aflossingen -974.067-1.606.847 Beleggingsresultaat en mutatie opgelopen rente -124.713-150.345 Stand per 31 december 5.493.882 5.591.542 (2) Overlopende activa 31-12-2018 31-12-2017 Nog te ontvangen dividendbelasting 8.953 0 Overige vorderingen 233 0 Totaal overlopende activa 9.186 0 In 2018 is besloten om afscheid te nemen van de bestaande bewaarbank (custodian) KasBank. BNY Mellon is geselecteerd als de nieuwe custodian en heeft per 1 januari 2019 de taken van KasBank overgenomen. Hiermee is ook de voorfinanciering van de terug te vorderen dividendbelasting door Kas- Bank komen te vervallen. 9
(3) Liquide middelen 31-12-2018 31-12-2017 Rekening-courant KasBank 96.359 35.426 Rekening-courant Rabobank 4.673 4.866 Spaarrekening Rabobank 2.495.546 1.345.000 Totaal liquide middelen 2.596.578 1.385.292 De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de Stichting. (4) Eigen vermogen De mutaties in het eigen vermogen zijn als volgt: 2018 2017 Stand per 1 januari 9.546.861 10.093.648 Stortingen 1.750.000 1.750.000 Onttrekkingen -2.116.000-2.676.977 Resultaat boekjaar -330.941 380.190 Stand per 31 december 8.849.920 9.546.861 De onttrekking betreft de bijdrage in de exploitatiekosten van het Spoorwegmuseum. (5) Kortlopende schulden 31-12-2018 31-12-2017 Te betalen onttrekkingen 2.116.000 684.799 Nog te betalen kosten vermogensbeheer 7.000 13.726 Overige schulden 35 402 Totaal kortlopende schulden 2.123.035 698.929 Te betalen onttrekkingen betreft het gereserveerde bedrag van 2.116.000 als exploitatiebijdrage voor 2018. De nog te betalen kosten vermogensbeheer betreft de vergoeding voor het vermogensbeheer door SPF Beheer B.V. over het vierde kwartaal (2017: derde en vierde kwartaal). 10
Toelichting op de winst-en-verliesrekening over 2018 (Bedragen in euro s) (6) Interest 2018 2017 Obligaties 151.130 174.633 Rekening-courant -20-727 Totaal ontvangen interest 151.110 173.906 Betreft in het verslagjaar ontvangen interest. (7) Dividenden De dividenden betreffen in het verslagjaar ontvangen bedragen. (8) Kosten effecten 2018 2017 Vermogensbeheerkosten -27.929-27.697 Overig -3.775-3.496 Totaal kosten effecten -31.704-31.193 De overige kosten effecten betreffen met name bankkosten. 11
Utrecht, 17 april 2019 Het bestuur, M.R. Andringa J.J.A. van Leeuwen drs. B.A.J. Hendriks drs. R.P. Klein Wassink 12