BROCHURE 2008-2009 Brandweeropleidingen Uitgave van de Brandweeracademie van het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid Nibra Postbus 7010 6801 HA Arnhem www.brandweeracademie.nl
Inhoud Woord vooraf Modulaire opleidingsstructuur inhoud Brandwacht Brandwacht verplichte module Repressie (101) Brandwacht verplichte module Levensreddende handelingen (102) Brandwacht verplichte module Persoonlijke bescherming (103) Brandwacht 1 e klasse Brandwacht 1 e klasse verplichte module Repressie (209) Brandwacht 1 e klasse keuzemodule Pompbediener (203) Brandwacht 1 e klasse keuzemodule Hulpverlener (204) Brandwacht 1 e klasse keuzemodule Vliegtuigbrandbestrijding (206) Brandwacht 1 e klasse keuzemodule Gaspakdrager (207) Brandwacht 1 e klasse keuzemodule Hulpverlening bij grootschalig optreden (208) Hoofdbrandwacht Hoofdbrandwacht verplichte module Organisatie en leidinggeven (301) Hoofdbrandwacht verplichte module Repressie (302) Hoofdbrandwacht keuzemodule Controlefunctionaris brandpreventie (303) Hoofdbrandwacht keuzemodule Verkenner gevaarlijke stoffen (304) Hoofdbrandwacht keuzemodule Hulpverlening (305) Hoofdbrandwacht keuzemodule Bronbestrijder (307) Onderbrandmeester Onderbrandmeester verplichte module Verbranding en blussing (401) Onderbrandmeester verplichte module Organisatie (402) Onderbrandmeester verplichte module Gevaarlijke stoffen (403) Onderbrandmeester verplichte module Repressie (404) Onderbrandmeester verplichte module Sociale vaardigheden (405) Onderbrandmeester keuzemodule Materieel (406) Onderbrandmeester keuzemodule Vliegtuigbrandbestrijding (407) Onderbrandmeester keuzemodule Petrochemie (408) Onderbrandmeester keuzemodule Tankincidenten (409) Onderbrandmeester keuzemodule Repressie (410) Brandmeester Brandmeester verplichte module Sociale vaardigheden (501) Brandmeester verplichte module Organisatie (502) Brandmeester keuzemodule Opleiding, oefening en voorlichting (505) Brandmeester keuzemodule Verbindingen (506) Brandmeester keuzemodule Technische dienst (507) Brandmeester keuzemodule Repressie (508) 1
Aanvullende opleidingen Instructeur (001) Brandweerduiker (002, 003, 004) Brandweerchauffeur (005, 006, 007, 008) Duikploegleider (015) Specialisaties (009, 010, 011, 012) Voorwaarden - Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid Nibra (NIFV) - Nederlands bureau brandweerexamens (Nbbe) Overzicht examendata 2008-2009 Overzicht leerstof modules brandweeropleidingen Adressenlijst Opleidingsinstituten 2
loopbaanperspectief Woord vooraf Door de modulaire opzet van de brandweeropleidingen in Nederland dient de selectie en aanmelding van cursisten voor bepaalde opleidingen uit een weloverwogen keuze voort te vloeien. De verantwoordelijken dienen bij de keuze van modules niet alleen rekening te houden met de behoeften vanuit het korps, maar ook met het loopbaanperspectief van de cursist. Als een functionaris mogelijk de kwaliteiten heeft om in de toekomst bevelvoerder te worden, verdient het bijvoorbeeld aanbeveling om reeds op het niveau Brandwacht 1 e klasse te kiezen voor de keuzemodule Hulpverlener. Vervolgens dient op het niveau Hoofdbrandwacht gekozen te worden voor de keu zemodule Hulpverlening, waarna doorstroming naar de opleiding Onderbrandmeester kan plaatsvinden. Woord vooraf Soortgelijke lijnen komen vaker voor in de modulaire structuur. Een ander voorbeeld is onder andere te vinden op het gebied van repressie: Onderbrandmeester (Repressie) Onderbrandmeester/Brandmeester (keuzemodule Repressie) Adjunct-Hoofdbrandmeester. Het verdient dan ook aanbeveling een meerjarenopleidingsplan voor al het personeel te maken, waarin de korpsbehoefte aan gespecialiseerd personeel en de loopbaanperspectieven van personeelsleden worden vertaald in een zo effectief mogelij ke keuze van modules. In het kader van het Project Kwaliteit Brandweerpersoneel zal de modulaire structuur vanaf 1 januari 2009 geleidelijk worden vervangen door een functie- en competentiegerichte opleidingsstructuur. De modules zullen plaatsmaken voor leergangen. Een leergang leidt op voor een basisfunctie, zoals de leergang Manschap a en de leergang Bevelvoerder, of voor een specialistische functie, zoals de leergang Duiker. In de leergangen verwerft de deelnemer de kennis en vaardigheden waarmee hij of zij een goede start kan maken in zijn of haar toekomstige functie bij de brandweer. De taken die een brandweerfunctionaris heeft, worden vastgelegd in het kwalificatieprofiel. Op basis daarvan worden de proeve van bekwaamheid en de opleiding (inclusief de les- en leerstof) ontwikkeld. Op deze manier worden de opleidingen functiegerichter en praktischer gemaakt. De reeds ingevoerde integratie van modules op het niveau Brandwacht, met één afsluitend praktijkexamen voor de modules Repressie, Levensreddende handelingen I en Persoonlijke bescherming, loopt op deze onderwijsvernieuwing vooruit. Elke cursist kan elke module volgen en afronden, mits aan de en de eventuele aanvullende begintermen is voldaan. De cursist verwerft hiermee in eerste instantie een modulecertificaat. Wanneer de cursist een diploma moet halen, zal een pakket van verplichte modules met één of meer keuzemodules gevolgd moeten worden. 3
Er kan afzonderlijk voor één of meerdere modules worden ingeschreven. Op een aantal niveaus kan men horizontaal instromen. Voor deze personen worden speciale versnelde, geïntegreerde opleidingen van de onderliggende niveaus samengesteld. Op grond van het Algemeen Brandweerexamenreglement kan een kandidaat vrijstelling aanvragen van het examen voor een bepaalde module. De aanvrager moet dan aantonen dat hij de eindtermen van het module-examen beheerst. (De eindtermen kunt u vinden achter in het examenreglement van het desbetreffende niveau.) Hij kan dat doen door te laten zien dat de opleidingen of cursussen, die hij met goed gevolg heeft afgelegd, overeenkomstige eindtermen bevatten. Tevens kan het nuttig zijn de werkervaring te noemen om duidelijk te maken dat de aanvrager de stof beheerst. Het Nbbe hanteert als beleidslijn dat opleidingen die langer dan 10 jaar geleden zijn afgelegd, niet meetellen. De reden hiervoor is dat de lesstof hoogstwaarschijnlijk verouderd is. Opleidingen die langer dan 5 jaar geleden zijn gevolgd, maar korter dan 10 jaar geleden, kunnen meetellen in combinatie met relevante werkervaring. De werkervaring staat dan garant voor het bezit van de actuele kennis. Opleidingen die korter dan 5 jaar geleden zijn afgelegd, kunnen in principe leiden tot een vrij stelling zonder dat de aanvrager relevante werkervaring heeft. Kandidaten dienen er rekening mee te houden dat de bovengenoemde regels algemeen zijn. Het kan zijn dat voor bepaalde examens nadere regels worden gehanteerd. Kandidaten worden daarom geadviseerd de meest actuele regels ten aanzien van een vrijstelling voor een module op te vragen bij het Nbbe. Voor de moduleexamens Repressie en Persoonlijke bescherming wordt bijvoorbeeld nooit vrijstel - ling verleend vanwege de veiligheidsaspecten. Opleidingen vóór 1999 op het gebied van preventie tellen niet mee voor een vrijstellingsaanvraag voor het examen preventie, omdat er sinds 1999 veel is veranderd op dit gebied. Het bovenstaande geldt met name voor de die niet zijn opgenomen in bijlage 2 van het Algemeen Brandweerexamenreglement (de zogeheten standaard ). Een vrijstellingsaanvraag die is gebaseerd op deze bijlage, behoeft niet te worden voorzien van een motivatie. Om de aanvraag goed te kunnen beoordelen heeft het Nbbe in ieder geval nodig: een kopie van het certificaat of het diploma van de gevolgde opleiding(en) de leeren behorende bij de gevolgde opleiding(en) en informatie over de duur van de gevolgde opleiding(en). Wanneer ook werkervaring wordt opgevoerd, moet bovendien duidelijk zijn wanneer en waar die ervaring is opgedaan (met referentietelefoonnummers) én informatie over de inhoud en het niveau van het werk meegestuurd worden. Als de aanvraag niet volledig of correct is, ontvangt men binnen 2-4 weken bericht over de ontbrekende stukken. Uiterlijk 6 weken nadat alle benodigde informatie bij het Nbbe aanwezig is, ontvangt de aanvrager bericht of de vrijstelling wordt verleend of niet. Met het in behandeling nemen van een vrijstellingsverzoek zijn kosten gemoeid. Voor verdere informatie kunt u terecht bij het Nederlands bureau brandweerexamens (Nbbe). 4
soorten opleidingen Er zijn drie soorten opleidingen. Te onderscheiden zijn: 1. de modulaire opleidingen, Brandwacht tot en met Commandeur, afsluiting met rijksdiploma 2. aanvullende opleidingen, afsluiting van rijkswege 3. overige aanvullende opleidingen, afsluiting door het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid Nibra (NIFV), het Nederlands bureau brandweerexamens (Nbbe) en/of het regionaal opleidingsinstituut. Een schematische weergave van de opleidingsstructuur is in deze brochure opgenomen. Zoals wellicht bekend, kunnen brandweeropleidingen gevolgd worden bij de regionale opleidingsinstituten of bij de Brandweeracademie van het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid Nibra (NIFV). Een overzicht van welke instituten welke opleidingen verzorgen, volgt hieronder. Brandweeropleidingsinstituten Brandwacht Brandwacht 1 e klasse Hoofdbrandwacht Onderbrandmeester Brandmeester Aanvullende opleidingen (Brandweerduiker, Instructeur, Brandweerchauffeur) Specialisaties. De Brandweeracademie-opleidingen staan beschreven in de digitale opleidingsbrochure die te vinden is op de website van het NIFV: www.nifv.nl. Wanneer voor een bepaalde opleiding per regio te weinig aanmeldingen zijn, zal in interregionaal overleg bezien worden of gezamenlijk opleiden mogelijk is. De kosten die dan gemoeid zijn met reistijden en kilometervergoedingen, zullen dan wellicht hoger komen te liggen. Ook bestaat de mogelijkheid dat bij een te gering aantal deelnemers de cursus toch doorgang vindt. In een dergelijk geval zal vooraf overleg gepleegd worden met de opdrachtgevers, omdat een meerprijs berekend zal moeten worden. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), het Nbbe en het NIFV hebben de ambitie om, in nauwe samenwerking met de brandweerregio s, het brandweeronderwijs te vernieuwen. Ontwikkelingen in de samenleving, op de arbeidsmarkt en bij de brandweer vereisen een verandering van ranggericht naar functie- en competentiegericht opleiden. Het is de being om het brandweeronderwijs per functie op een competentiegerichte manier in te richten: niet alleen gericht op de kennis, maar ook op de ervaring, vaardigheden en persoonlijke eigenschappen (zoals houding en motivatie) die nodig zijn om de betreffende brandweerfunctie competent uit te kunnen voeren. Vanaf september 2005 startten functiegerichte opleidingstrajecten op officiersniveau die op competentiegerichte wijze onderwezen worden. Voor de onderliggende niveaus (manschappen en bevelvoerders) zijn bij het uitkomen van 5
deze brochure de functie- en competentieprofielen gereed. Op basis van deze profielen worden proeven van bekwaamheid en het onderwijs ontwikkeld. De verwachting is dat het functie- en competentiegerichte onderwijs voor deze niveaus in de loop van het opleidingsseizoen 2008-2009 van start kan gaan. Tot die tijd zullen er op enkele, nader te bepalen, regionale opleidingsinstituten pilotopleidingen en proeven van bekwaamheid uitgevoerd gaan worden. Ook het in het opleidingsseizoen 2004-2005 ingevoerde geïntegreerde Brandwachtexamen (ook genoemd: Manschappenexamen) en de vanaf 2005-2006 geïntegreerde Brandwachtopleiding zijn stappen op weg naar de totale vernieuwing van het brandweeronderwijs. Voor aankomende bevelvoerders betekent de praktijkgerichte lesmethode OBM Repressie, die in 2004 is ingevoerd, een eerste bouwsteen in hun functie- en competentiegerichte opleiding. In het komende opleidingsseizoen blijft het brandweeronderwijs nog hoofdzakelijk modulair van opzet. Het schema van de modulaire brandweeropleidingsstructuur, dat u verderop in deze brochure aantreft, is daarom ook nauwelijks gewijzigd ten opzichte van het vorige cursusseizoen. Met eventuele vragen of opmerkingen kunt u altijd contact opnemen met uw regionaal opleidingsinstituut. Een adressenlijst vindt u achter in deze brochure. Met ingang van het opleidingsseizoen 2005-2006 wordt deze brochure alleen nog aangeboden via de NIFV-website, als te downloaden PDF. NB: Op www.nifv.nl/infopuntveiligheid kunt u meer en actuele informatie vinden over het Project Kwaliteit Brandweerpersoneel. 6
MODULAIRE OPLEIDINGSSTRUCTUUR Basisopleidingen (afsluiting van rijkswege) Commandeur Master of Crisis and Disaster Management Management bij de brandweer Brandweer in een veranderende samenleving Hoofdofficier van Dienst Officier van Dienst Informatie en communicatie Publieke organisatie Adviseur Gevaarlijke Stoffen Operationeel Manager Crisismanagement Risico en veiligheid Tactisch Manager Specialist Brandpreventie Strategisch leiderschap Beleid en netwerken Adviseur Beleid en Bestuur Specialist Opleiden en Oefenen Recht, ethiek en samenleving Rampenbestrijding Specialist Risico's en Veiligheid Arbeidsorganisatie Financieel management Specialist Planvorming en Rampenbestrijding hbo-diploma 3 hbo werk- en denkniveau 3 1 Aanvullende opleidingen (afsluiting van rijkswege) mei 2006 Overige aanvullende opleidingen Modulaire opleidingsstructuur 180 2 Brandmeester 30 sp 505 95 Opleiding, Oefening & Voorlichting 5 28 sp 501 36 Sociale vaardigheden 6 sp 506 110 Verbindingen 28 sp 502 10 Organisatie 2 sp 140 Technische dienst 507 90 Repressie 28 sp 508 22 sp tenminste mbo-niveau 3 013 Hoofdinstructeur 011 Specialisatie Gaspakdrager 406 30 270 4 Materieel 6 sp Onderbrandmeester 401 50 sp 6 40 Verbranding en blussing 8 sp 407 60 Vliegtuigbrandbestrijding 12 sp 402 10 Organisatie 2 sp 408 60 Petrochemie 12 sp 45 Gevaarlijke stoffen 403 4 sp 409 40 Tankincidenten 8 sp 90 Repressie 404 18 sp 90 Repressie 410 22 sp 405 54 Sociale vaardigheden 12 sp exacte vakken op D-niveau 3 60 Instructeur 001 12 sp 010 Specialisatie Persoonlijke bescherming 012 Specialisatie Technische hulpverlening 70 Hoofdbrandwacht 11 sp 70 Brandwacht 1e klasse 11 sp 125 Brandwacht 18 sp 303 304 20 30 Controlefunctionaris Verkenner gevaar- Brandpreventie 3 sp lijke stoffen 3 sp 301 20 Organisatie & Leidinggeven 3 sp 203 40 Pompbediener 6 sp 30 Repressie 63 Repressie 209 5 sp 30 Repressie 302 5 sp 204 45 Hulpverlener 6 sp 15 Hulpverlening 305 3 sp 206 65 Vliegtuigbrandbestrijding 10 sp 103 101 7 102 20 42 11 sp Levensreddende handelingen I 2 sp Persoonlijke bescherming 5 sp 307 15 Bronbestrijder 3 sp 207 33 Gaspakdrager 6 sp 208 27 Hulpverl. bij grootschalig optreden 3 sp Versnelde, geïntegreerde opleiding Onderbrandmeester 015 56 Duikploegleider 4 sp Brandweercentralist 8 sp 002-004 Brandweerduiker 20 sp 009 Specialisatie Brandweerduiker 1. Het tweede jaar van de MCDM-opleiding wordt niet afgesloten met een van rijkswege vastgesteld examen 2. Raming aantal lesuren in modulaire structuur 3. Algemene instroomeis gekoppeld aan opleidingsniveau 4. Exclusief exacte vakken 5. Exclusief opleiding Instructeur 6. sp.: 1 studiepunt = 10 contact e/o zelfstudie-uren 7. Modulenummer Verplichte module Keuze-module Functiegerichte opleiding 017 Brandweerchauffeur 7
8 BRANDWEEROPLEIDINGEN
BRANDWACHT (100) De basisopleiding voor alle brandweerlieden bestaat uit drie delen: Repressie (101) Levensreddende handelingen (102) Persoonlijke bescherming (103). De opleiding richt zich op de benodigde kennis en vaardigheden voor het volledig functioneren in een blusploeg. De opleiding kent geen keuzemodules. NB: Bij de invoering van de nieuwe leergangen in het kader van het Project Kwaliteit Brandweerpersoneel zullen de huidige Brandwachtmodules worden opgenomen in de leergang Manschap a. Brandwacht Vrijstellingen Duur en aanvang In de Brandwachtopleiding wordt ingegaan op de brandweerorganisatie en de relevante wettelijke regelingen. In het Repressie-deel komen principes van verbranding en blussing en het materieel en materiaal voor repressief optreden uitgebreid aan de orde. Daarnaast wordt ingegaan op de techniek, de tactiek en de gevaren bij repressief optreden en op het aflegsysteem. Het deel Levensreddende handelingen richt zich op de benodigde kennis en vaardigheden voor het kunnen verlenen van eerste, levensreddende hulp. De inhoud sluit aan op de werkwijze van de ambulancedienst, volgens de protocollen uit het Landelijke protocol levensreddend handelen door de brandweer. Reanimatie (eventueel met behulp van de Automatische Externe Defibrillator (AED)) en het geven van zuurstof vormen een belangrijk onderdeel. In het deel Persoonlijke bescherming worden in theorie en praktijk alle aspecten behandeld die van belang zijn bij het werken met ademluchtapparatuur. Ook andere persoonlijke beschermingsmiddelen komen uitgebreid aan de orde. Als onderdeel van de bescherming bij incidenten met gevaarlijke stoffen wordt het gebruik van het chemicaliënpak (zoals standaard op de TS aanwezig) voor met name verkenning en eerste inzet behandeld. Voor de praktische instructie moet de cursist kunnen beschikken over een volledig uitruktenue, ademluchttoestel, reservecilinder en gelaatstuk. Tijdens de cursus wordt aandacht besteed aan realistisch oefenen. Minimumleeftijd 18 jaar Medische goedkeuring voor de brandweer Niet baarddragend. Bij deze opleiding zijn geen van toepassing. De totale cursus omvat ongeveer 184 uur (contacturen + zelfstudie) en wordt gegeven in één opleidings seizoen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. Desgewenst kan de opleiding, na overleg, bij voldoende deelname, tijdens werktijd worden verzorgd. 9
examen Het examen Brandwacht (ook genoemd: Manschappenexamen 1) bestaat uit twee theorie-examens (bij de delen Repressie en Persoonlijke bescherming) en één praktijkexamen. In dit praktijkexamen komen alle drie de modules op functiegerichte en geïntegreerde wijze aan bod. De basisvaardigheden worden al tijdens de opleiding door de instructeur afgetoetst, na voldoende opleiding en training. Wanneer deze tussentoetsen met goed gevolg zijn afgelegd, mag de cursist aan het praktijkexamen deelnemen. Brandwacht verplichte module Repressie (101) examens Dit is de basisopleiding van de brandweer. Alle kennis voor het volledig functioneren in een blusploeg wordt bijgebracht. In deze module komen onderwerpen als organisatie, principes van verbranding en blussing, kleine blusmiddelen en het materiaal voor repressief optreden uitgebreid aan de orde. Daarnaast wordt ingegaan op de techniek, de tactiek en de gevaren bij repressief optreden, terwijl bovendien het aflegsysteem in theorie en praktijk wordt behandeld. De cursist moet de beschikking hebben over een volledig uitruktenue. Minimumleeftijd 18 jaar Medische goedkeuring voor de brandweer Niet baarddragend. Bij deze module zijn geen van toepassing. De totale cursus omvat ongeveer 184 uur (contacturen + zelfstudie) en wordt gegeven in één opleidings seizoen. Het examen Repressie kent een schriftelijk gedeelte, terwijl het praktijkgedeelde is verwerkt in het praktijkexamen Brandwacht. In dit praktijkexamen komen de modules 101, 102 en 103 op functiegerichte en geïntegreerde wijze aan bod. De basisvaardigheden (verrichtingen) worden al tijdens de opleiding door de instructeur afgetoetst, na voldoende opleiding en training. Wanneer deze tussentoetsen met goed gevolg zijn afgelegd, mag de cursist aan het praktijkexamen deelnemen. 10
Brandwacht verplichte module Levensreddende handelingen (102) examen Een gevaarlijke situatie als zodanig herkennen en de juiste maatregelen nemen voor de eigen veiligheid en die van het slachtoffer. Het slachtoffer de eerste levensreddende hulp leren verlenen. In deze module wordt de cursist de kennis en de vaardigheden bijgebracht om eerste, levensreddende hulp te kunnen verlenen. De inhoud van deze module sluit aan op de werkwijze van de ambulancedienst, volgens de protocollen uit het Landelijk protocol levensreddend handelen door de brandweer (LPLHB). Reanimatie (eventueel met behulp van de AED) en het geven van zuurstof vormen hierbij een belangrijk onderdeel van deze module. Minimumleeftijd 18 jaar Medische goedkeuring voor de brandweer Niet baarddragend. Bij deze module zijn geen van toepassing. De totale cursus omvat ongeveer 184 uur (contacturen + zelfstudie) en wordt gegeven in één opleidings seizoen. Het examen Levensreddende handelingen kent geen schriftelijk gedeelte, terwijl het praktijkgedeelte is verwerkt in het praktijkexamen Brandwacht. In dit praktijkexamen komen de modules 101, 102 en 103 op functiegerichte en geïntegreerde wijze aan bod. De basisvaardigheden (verrichtingen) worden al tijdens de opleiding door de instructeur afgetoetst, na voldoende opleiding en training. Wanneer deze tussentoetsen met goed gevolg zijn afgelegd, mag de cursist aan het praktijkexamen deelnemen. 11
Brandwacht verplichte module Persoonlijke bescherming (103) examen Het leren gebruiken van adembeschermende middelen. In deze module worden in theorie en praktijk alle aspecten behandeld die van belang zijn bij het werken met ademluchtapparatuur. Ook andere persoonlijke beschermingsmiddelen komen uitgebreid aan de orde. Als onderdeel van de bescherming bij incidenten met gevaarlijke stoffen wordt het gebruik van het chemie pak (zoals standaard op de TS aanwezig) voor met name verkenning en eerste inzet behandeld. Verder wordt ingegaan op de diverse soorten gevaarlijke stoffen en de wijze van ontsmetting. De cursist dient de beschikking te hebben over een ademluchttoestel, reservecilinder en gelaatstuk. Minimumleeftijd 18 jaar Medische goedkeuring voor de brandweer Niet baarddragend. Bij deze module zijn geen van toepassing. De totale cursus omvat ongeveer 184 uur (contacturen + zelfstudie) en wordt gegeven in één opleidings seizoen. Het examen Persoonlijke bescherming kent een schriftelijk gedeelte, terwijl het praktijkgedeelte is verwerkt in het praktijkexamen Brandwacht. In dit praktijkexamen komen de modules 101, 102 en 103 op functiegerichte en geïntegreerde wijze aan bod. De basisvaardigheden (verrichtingen) worden al tijdens de opleiding door de instructeur afgetoetst, na voldoende opleiding en training. Wanneer deze tussentoetsen met goed gevolg zijn afgelegd, mag de cursist aan het praktijkexamen deelnemen. 12
BRANDWACHT 1 e KLASSE De opleiding Brandwacht 1 e klasse heeft tot de brandwacht te specialiseren op het gebied van pompen, hulpverlening, verbindingen, vliegtuigbrandbestrijding of gaspakdrager. De lesstof bouwt voort op hetgeen tijdens de opleiding Brandwacht is gedoceerd. De opleiding Brandwacht 1 e klasse is opgebouwd uit één verplichte en diverse keuzemodules. Wil men in aanmerking komen voor het diploma Brandwacht 1 e klasse, dan dient naast de verplichte module één keuzemodule gevold te worden. (M.u.v. de module 208; deze moet in combinatie met een andere keuzemodule gevolgd worden.) Bij het aanmelden van de cursisten zal aangegeven moeten worden welk(e) keuzemodule(s) door de cursist gevolgd gaat (gaan) worden. Het inschrijven voor meerdere keuzemodules kan betekenen, dat de cursist meerdere dagdelen per week naar cursus moet. BRANDWACHT 1e KLASSE Verplichte module is: Repressie (209) De keuzemodules zijn: Pompbediener (203) Hulpverlener (204) Vliegtuigbrandbestrijding (206) Gaspakdrager (207) Hulpverlening bij grootschalig optreden (208). NB: Bij de invoering van de nieuwe leergangen in het kader van het Project Kwaliteit Brandweerpersoneel zullen de repressieve modules op het niveau Brandwacht 1e klasse (Repressie en Hulpverlener) worden opgenomen in de leergang Manschap a. examens Ten behoeve van de praktische instructie dient de cursist te beschikken over een volledig uitruktenue, inclusief werkhandschoenen, veiligheidsbril en veiligheidsvest. De totale cursus omvat ongeveer 70 contacturen. De opleiding Brandwacht 1 e klasse (inclusief één keuzemodule) wordt gegeven in één opleidingsseizoen. Desgewenst kan de opleiding bij voldoende deelname worden verzorgd tijdens werktijd. Aanvangsdatum en lestijden zullen in dat geval in overleg met de opdrachtgever(s) worden vastgesteld. Het examen Hulpverlening bij grootschalig optreden is een praktisch examen. De andere examens bestaan uit een schriftelijk en een praktisch gedeelte. Het diploma Brandwacht 1 e klasse wordt afgegeven indien het examen, omvattende de verplichte module en één keuzemodule, met goed gevolg is afgelegd. Uitzondering vormt de keuzemodule Hulpverlening bij grootschalig optreden. Deze omvat slechts 3 studiepunten en is niet voldoende in combinatie met de verplichte module om het diploma Brandwacht 1 e klasse te verkrijgen. Hier is een tweede keuzemodule noodzakelijk. 13
BRANDWACHT 1 e KLASSE verplichte module Repressie (209) examen Na het volgen van deze module moet de cursist weten wat hulpverlening inhoudt, welke werkwijze gehanteerd wordt en welke apparatuur hierbij gebruikt wordt. In deze module komen de basisprincipes van het hulpverleningswerk aan de orde. Aandacht wordt besteed aan diverse soorten hulpverleningsmaterieel, verschillende soorten liften en het bevrijden van personen hieruit, alsmede de diverse categorieën gevaarlijke stoffen en voertuigen waarmee deze vervoerd worden. De cursist maakt kennis met de diverse soorten pompen die bij de brandweer in gebruik zijn. Ook leert hij op welke wijze hij de pompbediener kan assisteren bij de uitvoering van diens taak. De cursist moet in het bezit zijn van een certificaat of vrijstelling van de module Persoonlijke bescherming. Een vrijstelling voor dit module-examen kan worden verkregen op grond van: a. het diploma technisch hulpverlener dat afgegeven is op grond van de regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken van 25 maart 1980, nr. EB/u957 b. het diploma Hulpverlener dat afgegeven is door de Stichting Brandweeropleidingen in Nederland, voor zover de daarbij behorende opleiding is gestart vóór 1 september 1988 of c. het certificaat C, Hulpverlener, in combinatie met het certificaat D, Gevaarlijke Stoffen, die vóór 1 september 1990 afgegeven zijn door de Stichting Bedrijven met Bedrijfsbrandweer in combinatie met: 1. het diploma Pompbediener dat afgegeven is op grond van de regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken van 1 november 1974, nr. EB74/2161 2. het diploma Pompbediener dat afgegeven is door de Stichting Brandweeropleiding in Nederland, voor zover de daarbij behorende opleiding is gestart vóór 1 september 1988 of 3. het certificaat H, Materieel, dat vóór 1 september 1990 afgegeven is door de Stichting Bedrijven met Bedrijfsbrandweer. De totale cursus omvat 30 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. Het examen bestaat uit een schriftelijk en een praktisch gedeelte. 14
BRANDWACHT 1 e KLASSE keuzemodule Pompbediener (203) examen Na het volgen van deze module moet de cursist in staat zijn de pomp op een juiste manier te bedienen. In de cursus worden de verschillende soorten pompen en hun werking behandeld. Er wordt eveneens ingegaan op de onderdelen bluswaterwinning, bluswatertransport, zuig- en persdrukken, drukverliezen, waterlevering, onderhoud en ontsmetting. Voor het berekenen van de opbrengst van een pomp en drukverliezen die optreden bij het onder druk brengen en verplaatsen van water wordt gewerkt met S.I.-eenheden. Ook worden de storingen behandeld die bij het werken met een pomp kunnen optreden. De cursist moet in het bezit zijn van een certificaat of vrijstelling van de module Persoonlijke bescherming. Een vrijstelling voor dit module-examen kan worden verkregen op grond van: a. het diploma Pompbediener dat afgegeven is op grond van de regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken van 1 november 1974, nr. EB74/2161 of b. het certificaat H, Materieel, dat vóór 1 september 1990 afgegeven is door de Stichting Bedrijven met een Bedrijfsbrandweer. De totale cursus omvat 40 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. Het examen bestaat uit een schriftelijk en een praktisch gedeelte. 15
BRANDWACHT 1 e KLASSE keuzemodule Hulpverlener (204) examen Na het volgen van deze module moet de cursist in staat zijn het hulpverleningsgereedschap matig te gebruiken. In de cursus zal zowel theoretisch als praktisch worden ingegaan op alle hulpverleningsgereedschappen, zoals die op een hulpverleningswagen groot model (HV-I) aanwezig zijn. Hierbij valt te denken aan hefkussens, hydraulisch gereedschap, lekafdichting, snijbrander, doorslijpmachine en kettingzaag. Er is veel aandacht voor het juist en veilig uitvoeren van de hulpverleningsmethodieken. De cursist moet in het bezit zijn van een certificaat of vrijstelling van de module Persoonlijke bescherming. De totale cursus omvat 45 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. Het examen bestaat uit een schriftelijk en een praktisch gedeelte. Een vrijstelling voor dit module-examen kan worden verkregen op grond van: a. het diploma Technisch Hulpverlener dat afgegeven is op grond van de regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken van 25 maart 1980, nr. EB80/U957, in combi - natie met het diploma Redder/pionier dat afgegeven is op grond van het Aanvullend examenreglement Redder/pionier van de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken van 5 november 1987, nr. EB87/U4247 of b. het certificaat C1, Hulpverlener, in combinatie met het certificaat D1, Gevaarlijke Stoffen, en het certificaat F1, Redding en gewondenvervoer, die vóór 1 september 1990 afgegeven zijn door de Stichting Bedrijven met Bedrijfsbrandweer. 16
BRANDWACHT 1 e KLASSE keuzemodule Vliegtuigbrandbestrijding (206) examen Na het volgen van deze module moet de cursist de kennis en vaardigheden bezitten die nodig zijn voor vliegtuigbrandbestrijding. In de cursus wordt onder andere ingegaan op luchtvaartwetgeving, vliegtuigherkenning, constructie en indeling van vliegtuigen. Verder worden de op luchthavens geldende procedures en de bijzondere gevaarsaspecten die zich bij brand en brandbestrijding en hulpverlening in een luchtvoertuig kunnen voordoen. Ook het bijzondere materieel dat hierbij gebruikt kan worden, wordt uitvoerig behandeld. De cursist moet in het bezit zijn van een certificaat of vrijstelling van de module Persoonlijke bescherming. De totale cursus omvat 65 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. Het examen bestaat uit een schriftelijk en een praktisch gedeelte. 17
BRANDWACHT 1 e KLASSE keuzemodule Gaspakdrager (207) examen Na het volgen van deze module moet de cursist in staat zijn werkzaamheden te verrichten waarbij het dragen van een gaspak noodzakelijk is. In de cursus wordt zowel theoretisch als praktisch ingegaan op de specifieke vaardigheden die nodig zijn bij het bewegen en werken in een gaspak. Het accent ligt hierbij op het veilig werken vanaf het moment dat het gaspak wordt aangetrokken tot en met de ontsmetting en nazorg na afloop van de inzet. Speciale aandacht wordt besteed aan het optreden volgens de procedure ongevalsbestrijding gevaarlijke stoffen en aan zogenoemde NBC-incidenten (nucleaire, biologische en chemische incidenten). De cursist moet in het bezit zijn van een certificaat of vrijstelling van de module Persoonlijke bescherming. De cursist wordt aanbevolen voorafgaand aan de module Gaspakdrager de modules Brandwacht 1 e klasse Repressie en Hulpverlener te volgen. De totale cursus omvat 33 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. Het examen bestaat uit een schriftelijk en een praktisch gedeelte. 18
BRANDWACHT 1 e KLASSE keuzemodule Hulpverlening bij grootschalig optreden (208) examen Na het volgen van deze module moet de cursist ingezet kunnen worden als hulpverlener tijdens grootschalig optreden. In deze module wordt zowel het theoretisch als praktisch kader geboden om de hulpverleningstaken bij grootschalig optreden goed uit te kunnen voeren. Er wordt ingegaan op: de verschillende werkmethodieken en gebruikte uitrustingen en materialen. De module is afgestemd op de aangepaste technische hulpverleningsuitrusting (THU), die in 2000 door het ministerie van Binnenlandse Zaken verstrekt is. Alle onderdelen van deze THU komen in de module aan de orde. De cursist wordt aanbevolen voorafgaand de modules Brandwacht en Brandwacht 1 e klasse Repressie, en de keuzemodule Hulpverlener te volgen. De totale cursus omvat 27 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. De aanvang van de cursus zal in overleg met het regionaal opleidingsinstituut dienen plaats te vinden. Het examen bestaat uit een praktijkexamen. 19
20 BRANDWEEROPLEIDINGEN
HOOFDBRANDWACHT De hoofdbrandwacht kan zich specialiseren in onder meer preventie, hulpverlening, gevaarlijke stoffen, bronbestrijder en salvage. De opleiding tot Hoofdbrandwacht bestaat uit twee verplichte en diverse keuzemodules. Om in aanmerking te komen voor het diploma dient de cursist de twee verplichte en een keuzemodule met goed gevolg te hebben afgerond. De verplichte modules zijn: Organisatie en leidinggeven (301) Repressie (302) HOOFDBRANDWACHT examens De keuzemodules zijn: Controlefunctionaris brandpreventie (303) Gevaarlijke stoffen (304) Hulpverlening (305) Bronbestrijder (307) NB: Bij de invoering van de nieuwe leergangen in het kader van het Project Kwaliteit Brandweerpersoneel zullen de repressieve modules op het niveau Hoofdbrandwacht (Repressie en Hulpverlening) worden opgenomen in de leergang Manschap a. De totale cursus omvat ongeveer 70 contacturen. Het diploma Hoofdbrandwacht wordt afgegeven indien het examen omvattende de twee verplichte modules en één keuzemodule met goed gevolg is afgelegd. 21
HOOFDBRANDWACHT verplichte module Organisatie & leidinggeven (301) examen In deze module worden kennis, inzichten en vaardigheden benoemd en toegelicht die de hoofdbrandwacht nodig heeft om: a. leiding te kunnen geven aan een bijzonder voertuig en aan nabluswerkzaamheden. b. op te kunnen treden als begeleider/mentor van nieuw personeel en als waarnemend bevelvoerder. In deze cursus wordt aandacht besteed aan de gemeentelijke en brandweerorganisatie, communicatie en gesprekstechniek, arbozorg, het leiden van eenvoudige inzetten en oefeningen en rapportage. De cursus omvat 20 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. De aanvang van de cursus zal in overleg met het opleidingsinstituut worden vastgesteld. Deze cursus wordt afgesloten met een schriftelijk examen. 22
HOOFDBRANDWACHT verplichte module Repressie (302) examen In deze module wordt ingegaan op het repressieve optreden van de hoofdbrandwacht. In de cursus wordt aandacht besteed aan diverse soorten brandpreventieve voorzieningen, nablussingswerkzaamheden, salvage en aan verbindingen. De cursus omvat 30 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. De aanvang van de cursus zal in overleg met het opleidingsinstituut worden vastgesteld. Deze cursus wordt afgesloten met een schriftelijk examen. 23
HOOFDBRANDWACHT keuzemodule Controlefunctionaris brandpreventie (303) examen In deze module worden de basisbegrippen van de brandpreventie behandeld. Na afloop van deze opleiding is de cursist in staat brandpreventiecontroles uit te voeren aan de hand van de verleende vergunningen. Naar aanleiding van Enschede en Volendam is deze module qua leerstof flink uitgebreid. Belangrijke onderwerpen zijn het functioneren als Controlefunctionaris brandpreventie, het nieuwe Bouwbesluit, het uitvoeren van brandpreventiecontroles met behulp van een checklist, het gemeentelijk beleid inzake brandveiligheid en de wet- en regelgeving inzake gebruiksvergunningen en bouwvergunningen. De cursus omvat 20 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. De aanvang van de cursus zal in overleg met het opleidingsinstituut worden vastgesteld. Deze cursus wordt afgesloten met een schriftelijk examen. 24
HOOFDBRANDWACHT keuzemodule Verkenner gevaarlijke stoffen (304) vrijstelingen examen In deze module worden het gebruik van de diverse meetinstrumenten beoefend die gebruikt worden bij het opsporen van gevaarlijke concentraties gassen, dampen, radioactiviteit en dergelijke. Daarnaast krijgt de cursist kennis omtrent de samenstelling en het van de waarschuwings- en verkenningsdienst (WVD). In deze cursus wordt onder meer ingegaan op het, de structuur en de werkwijze van de waarschuwings- en verkenningsdienst. Bovendien zal het gebruik van meetinstrumenten als gasmeetbuisjes, explosiegevaarmeters en andere apparatuur voor het meten van radioactiviteit in theorie en praktijk uitgebreid worden behandeld. Ook wordt aandacht besteed aan het lezen van topografische kaarten en het werken met coördinaten. Speciale aandacht wordt besteed aan het optreden volgens de procedure ongevalsbestrijding gevaarlijke stoffen en aan zogenoemde NBC-incidenten (nucleaire, biologische en chemische incidenten). De cursist moet in het bezit zijn van het certificaat Persoonlijke bescherming of een vrijstelling hiervoor. Een vrijstelling voor dit module-examen kan worden verkregen op grond van: het rijksdiploma Verkenner WVD, conform de beschikking van 9 september 1988, nr. EB88/208/5 of het geldige certificaat Gasmeting ten behoeve van het Rijnmond Gasmeetplan afgegeven door de Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond, voor zover dit certificaat is afgegeven vóór 1 januari 1991. De cursus omvat 30 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. De aanvang van de cursus zal in overleg met het opleidingsinstituut worden vastgesteld. Deze cursus wordt afgesloten met een schriftelijk en een praktijkexamen. 25
HOOFDBRANDWACHT keuzemodule Hulpverlening (305) examen Na het volgen van deze module beschikt de cursist over de theoretische kennis die nodig is bij een (eenvoudige) hulpverlening. In deze cursus wordt in de theorie ingegaan op de diverse hulpverleningsgereedschappen, de inzetprocedures bij verkeersongevallen inclusief de samenwerking met medische eenheden en de politie. Inhoudelijk bouwt deze module voort op de leerstof van de module Brandwacht 1 e klasse Hulpverlener. De cursus omvat 15 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. De aanvang van de cursus zal in overleg met het opleidingsinstituut worden vastgesteld. Deze cursus wordt afgesloten met een schriftelijk examen. 26
HOOFDBRANDWACHT keuzemodule Bronbestrijder (307) examen Deze module leidt de cursist op tot bronbestrijder. Na het volgen van deze cursus bezit de cursist de kennis en vaardigheden die nodig zijn voor deze bijzondere vorm van bronbestrijding. In deze cursus wordt onder meer ingegaan op de taken van de brandweer in het kader van de technische bronbestrijding, de technische mogelijkheden en tactische uitgangspunten bij de bronbestrijding alsmede het en de toepassing van speciaal bronbestrijdingsmaterieel. Speciale aandacht wordt besteed aan het optreden volgens de procedure ongevalsbestrijding gevaarlijke stoffen en aan zogenoemde NBC-incidenten (nucleaire, biologische en chemische incidenten). De cursist moet in bezit zijn van het certificaat Persoonlijke bescherming of hiervoor een vrijstelling bezitten. De cursus omvat 15 contacturen. Bij voldoende cursisten zal de cursus van start gaan. De aanvang van de cursus zal in overleg met het opleidingsinstituut worden vastgesteld. Deze cursus wordt afgesloten met een schriftelijk examen. 27
28 BRANDWEEROPLEIDINGEN
Onderbrandmeester De opleiding tot Onderbrandmeester heeft tot de brandweerfunctionaris de kennis en de vaardigheid bij te brengen die nodig zijn voor het optreden als bevelvoerder van één bluseenheid bij brand- en ongevalsbestrijding. Tevens wordt geleerd als kaderlid de contacten met de ploegleden en het hoger kader te kunnen onderhouden. De opleiding tot Onderbrandmeester bestaat uit vijf verplichte modules en diverse keuzemodules. De vijf verplichte modules zijn: Verbranding en blussing (401) Organisatie (402) Gevaarlijke stoffen (403) Repressie (404) Sociale vaardigheden (405) Onderbrandmeester examens De keuzemodules zijn: Materieel (406) Vliegtuigbrandbestrijding (407) Petrochemie (408) Tankincidenten (409) Repressie keuze (410) De opleiding Onderbrandmeester vergt ongeveer 270 contacturen en wordt gegeven in meerdere opleidingsseizoenen. De totale cursusduur bedraagt 2 à 2 1 /2 jaar. Om organisatorische redenen kan het noodzakelijk zijn dat ofwel twee keer per week les wordt gegeven, danwel dat lessen overdag worden verzorgd. Omdat er in verhouding doorgaans weinig aanmeldingen zijn, zal de cursus (indien nodig) in interregionaal verband gegeven worden. Om die reden moeten de cursisten rekening houden met de mogelijkheid dat de opleiding buiten de eigen regio plaatsvindt. De examens voor de modules Verbranding en blussing, Organisatie en Materieel bestaan uit alleen een schriftelijk gedeelte. Voor de modules Gevaarlijke stoffen en Repressie bestaan de examens uit zowel een schriftelijk als een praktisch gedeelte, terwijl het examen voor de module Sociale vaardigheden een schriftelijk gedeelte en een projectopdracht omvat. Het diploma Onderbrandmeester wordt afgegeven indien het examen, omvattende de vijf verplichte modules en één keuzemodule, met goed gevolg is afgelegd. 29
ONDERBRANDMEESTER verplichte module Verbranding en blussing (401) examens In deze module maakt de cursist kennis met een aantal scheikundige principes en begrippen, waarmee hij/zij meer inzicht krijgt in het proces van verbranding en blussing waar hij/zij als brandweermens mee te maken krijgt. De cursus begint met inzicht van opbouw van materie en het herkennen van relevante scheikundige verbindingen. Via reactievergelijkingen en het verbrandingsproces komt de cursist terecht bij de principes van het ontstaan en de ontwikkeling van een brand. Met de opgedane kennis worden vervolgens de verschillende methodes van blussing behandeld, met de daarbij horende principes. Voor deelname aan deze module zijn geen beginvereisten gesteld. De kans van slagen voor het examen wordt vergroot als de cursist minimaal over een opleiding op LTS-c niveau beschikt, waarbij exacte vakken deel uitmaken van het vakkenpakket. Een vrijstelling voor dit module-examen kan worden verkregen op grond van: het diploma Middelbaar Brandveiligheidsdeskundige, afgegeven door de Koninklijke PBNA te Arnhem of het diploma Bevelvoerder Bedrijfsbrandweer, afgegeven door de Stichting Bedrijven met Bedrijfsbrandweer, voor zover dit diploma is afgegeven vóór 1 september 1991. Deze module omvat ongeveer 40 contacturen. De aanvang van deze cursus is afhankelijk van de planning van de opleidingsinstituten. Normaal gesproken zal deze opleiding s avonds worden gegeven. Bij voldoende inschrijvingen kan deze cursus, als onderdeel van de complete Onderbrandmeestercursus, overdag gegeven worden. Deze module wordt afgesloten met een schriftelijk examen. 30
ONDERBRANDMEESTER verplichte module Organisatie (402) examens Deze module behandelt de verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden van de onderbrandmeester binnen zowel de wettelijke, organisatorische als repressieve context van brandweer en rampenbestrijding. In de cursus worden onder andere de volgende thema s uitvoerig uitgewerkt: de organisatie van brandweer en rampenbestrijding de verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden van de brandweer, de geneeskundige hulpverlening en de politie arbozorg in relatie tot repressief optreden. Deze module omvat ongeveer 10 contacturen. De aanvang van deze cursus is afhankelijk van de planning van de opleidingsinstituten. Normaal gesproken zal deze opleiding s avonds worden gegeven. Bij voldoende inschrijvingen kan deze cursus, als onderdeel van de complete Onderbrandmeestercursus, overdag gegeven worden. Deze module wordt afgesloten met een schriftelijk examen. 31
ONDERBRANDMEESTER verplichte module Gevaarlijke stoffen (403) examens In de module maakt de cursist kennis met de verschillende soorten gevaarlijke stoffen waarmee hij/zij tijdens brandweeroptreden te maken kan krijgen. De cursist wordt aangeleerd hoe deze stoffen herkend kunnen worden en hoe het gevaar ingeschat kan worden. De cursisten worden vertrouwd gemaakt met de verschillende meetinstrumenten. Daarnaast wordt, middels de procedure gevaarlijke stoffen, de cursist aangeleerd hoe op te treden bij een incident waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn. De module start met de procedure ongevalsbestrijding gevaarlijke stoffen in algemene zin. Daarna komen de mogelijkheden aan de orde om de stof te identificeren en om de eigenschappen van de stof zelf te bepalen. Voor brandweeroptreden wordt dan een grove indeling gemaakt in brandbare stoffen, giftige stoffen, radioactieve stoffen, ontplofbare stoffen en een categorie overige stoffen. Deze gevaarsgroepen worden elk in een hoofdstuk behandeld, waarbij identificatie, eigenschappen, scenario s en maatregelen voor veilig optreden aan de orde komen. Tijdens de praktijklessen wordt de cursist aangeleerd middels maquette-oefeningen een ongeval met gevaarlijke stoffen op verantwoorde wijze aan te pakken. Daarnaast krijgt hij/zij praktijkles in het gebruik van de diverse meetinstrumenten. Speciale aandacht wordt besteed aan het optreden volgens de procedure ongevalsbestrijding gevaarlijke stoffen en aan zogenoemde NBC-incidenten (nucleaire, biologische en chemische incidenten). Tot het praktisch deel van het module-examen wordt degene toegelaten die in het bezit is van het certificaat of de vrijstelling van de module Persoonlijke bescherming op brandwachtniveau. Voor het met goed resultaat kunnen volgen van deze module moet eerst de module Verbranding en blussing op onderbrandmeesterniveau zijn gevolgd. De kans van slagen voor het examen wordt vergroot als de cursist minimaal over een opleiding op LTS-c niveau beschikt, waarbij exacte vakken deel uitmaken van het vakkenpakket. Een vrijstelling voor dit module-examen kan worden verkregen op grond van: een verklaring Oriëntatiecursus gevaarlijke stoffen voor bevelvoerders, afgegeven door de Directeur Brandweer, dan wel de Hoofdinspecteur voor het Brandweerwezen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, voor zover deze verklaring is afgegeven vóór 1 september 1989. Deze module omvat ongeveer 40 contacturen. De aanvang van deze cursus is afhankelijk van de planning van de opleidingsinstituten. Normaal gesproken zal deze opleiding s avonds worden gegeven. Bij voldoende inschrijvingen kan deze cursus, als onderdeel van de complete Onderbrandmeestercursus, overdag gegeven worden. Deze module wordt afgesloten met een schriftelijk en een praktisch examen. Voor elk examen moet een voldoende worden gehaald om in aanmerking te komen voor het modulecertificaat. 32
ONDERBRANDMEESTER verplichte module Repressie (404) Als toekomstig Onderbrandmeester moet de cursist repressief leiding kunnen geven aan de bemanning van 1 TS en de bemanning van bijzondere voertuigen. De taken waarvoor hij brandwachten moet kunnen inzetten zijn gebaseerd op de bepakking van de TS en omvatten brandbestrijding, hulpverlening en het maken van een eerste aanvang bij ongevallen met gevaarlijke stoffen en waterongevallen. Bij deze module geeft de Brandweeracademie een speciale lesmethode uit. In deze lesmethode staat het gebruik van didactische werkvormen (met name schriftelijke casussen en beeldcasussen) centraal. Volgens het bij de lesmethode horende opleidingsprogramma leert de cursist bij een incident de situatie te analyseren, prioriteiten te stellen, beslissingen te nemen, bevelen te geven, te coördineren, te controleren en bij te sturen, te improviseren, het eigen handelen te evalueren en nazorg te verlenen (de negen kerntaken van de bevelvoerder). Het opleidingsprogramma voorziet in theorielessen en praktijkoefeningen, waarbij ook in de theorielessen de praktijk van de functie van de bevelvoerder centraal staat. In het opleidingsprogramma worden deze kerntaken verdeeld over de delen Brandbestrijding en Hulpverlening en over verschillende fasen van de incidentbestrijding (uitruk, verkenning, inzet en afbouw). De cursist moet veel aan zelfstudie doen om de lessen met goed gevolg te kunnen bijwonen. Om deze lesmethode goed te kunnen toepassen, is het aan te bevelen om de cursisten voorafgaand of parallel aan deze module de module Onderbrandmeester Sociale vaardigheden te laten volgen. examens Tot het praktisch deel van het module-examen wordt degene toegelaten die in het bezit is van het certificaat of de vrijstelling van de module Persoonlijke bescherming op brandwachtniveau. Een vrijstelling voor dit module-examen kan worden verkregen op grond van: het diploma Bevelvoerder bedrijfsbrandweer, afgegeven door de Stichting Bedrijven met een Bedrijfsbrandweer, voor zover dit diploma is afgegeven vóór 1 januari 1992. Deze module omvat ongeveer 90 contacturen. De aanvang van deze cursus is afhankelijk van de planning van de opleidingsinstituten. Normaal gesproken zal deze opleiding s avonds worden gegeven. Bij voldoende inschrijvingen kan deze cursus, als onderdeel van de complete Onderbrandmeestercursus, overdag gegeven worden. Deze module wordt afgesloten met één schriftelijk en twee praktische examens. Voor elk examen moet een voldoende worden gehaald om in aanmerking te komen voor het modulecertificaat. 33
ONDERBRANDMEESTER verplichte module Sociale vaardigheden (405) examens Tijdens de module Sociale vaardigheden worden de cursist de theoretische achtergronden aangeboden van een aantal vaardigheden welke hij/zij nodig heeft bij het leidinggeven als Onderbrandmeester. In deze module wordt vooral aandacht besteed aan de dagelijkse leidinggevende werkzaamheden onder niet-repressieve omstandigheden. De module biedt een selectie van onderwerpen en vaardigheden die de toekomstige bevelvoerder kunnen helpen bij het leidinggeven. De volgorde van de onderwerpen is zodanig, dat er een opbouw plaatsvindt van een aantal inzichten en vaardigheden die men zich eerst dient eigen te maken, om de in het laatste hoofdstuk van de module aan de orde komende centrale leiderschapsvaardigheden te kunnen beheersen. Allereerst komt het waarnemen van personen aan de orde. Vervolgens worden de basisbegrippen uit de communicatie behandeld. Daarna leert de cursist de toepassing van de geleerde begrippen in de vorm van technieken die hij/zij kan hanteren bij diverse gespreksvormen. Via de onderwerpen groepen en de nazorg van personeel na een schokkende ervaring komt de cursist terecht bij het onderwerp leiderschap en de centrale leiderschapsvaardigheden. Deze module omvat ongeveer 60 contacturen. De aanvang van deze cursus is afhankelijk van de planning van de opleidingsinstituten. Normaal gesproken zal deze opleiding s avonds worden gegeven. Bij voldoende inschrijvingen kan deze cursus, als onderdeel van de complete Onderbrandmeestercursus, overdag gegeven worden. Deze module wordt afgesloten met een schriftelijk examen en een projectopdracht. Voor elk onderdeel moet een voldoende worden gehaald om in aanmerking te komen voor het modulecertificaat. 34